Eindrapport project afgifte gevaarlijk afval Zeeuwse inrichtingen

Transcriptie

1 postadres Postbus AG DELFT t f bezoekadres Delftechpark XJ DELFT Eindrapport project afgifte gevaarlijk afval Zeeuwse inrichtingen Definitief In opdracht van Opgesteld door Projectnummer Documentnaam Provincie Zeeland Syncera De Straat B.V. M03A0479 F:\DATA\project\milz03\M03A0479\m03a0479 digitaal.doc Datum 15 oktober 2004 Syncera De Straat is onderdeel van Syncera. KvK ING Bank Delft Syncera De Straat is ISO9001:2000 en VCA** gecertificeerd.

2 Opgesteld door Syncera De Straat B.V.

3 Samenvatting Voorbereidende fase Het inzamelrendement van kleine partijen gevaarlijk afval, afkomstig van bedrijven, wordt door de provincie Zeeland onvoldoende geacht. In augustus 2000 is het project Verbetering inzameling klein gevaarlijk afval in de provincie Zeeland afgerond. In dat project is, op grond van gegevens over de jaren 1996 tot en met 1998, vastgesteld dat maximaal 21% van de bedrijven, die vallen onder het regime van de Wet milieubeheer (inrichtingen), aantoonbaar gevaarlijk afval afgeven. Geconcludeerd is ook dat de afgifte van klein gevaarlijk afval kan worden verbeterd door de inzet van haalsystemen te intensiveren. Een projectmatige aanpak werd aanbevolen. In een workshop is deze aanpak ondersteund en in een aanvullend onderzoek nader uitgewerkt. In het aanvullend onderzoek bleek dat 24% van de inrichtingen binnen de provincie Zeeland aantoonbaar gevaarlijk afval afgeven. Projectdeelnemers Uiteindelijk heeft het bovenstaande geleid tot het Project afgifte gevaarlijk afval Zeeuwse inrichtingen dat in dit rapport wordt besproken. Bij het project zijn betrokken de provincie Zeeland (projectleiding en communicatie), Syncera De Straat (ondersteuning), twee inzamelaars die plicht hebben in Zeeland klein gevaarlijk afval in te zamelen (opstellen aanbod inzamelaars), Zeeuwse Reinigingsdienst (beheerder milieustraat), Kamer van Koophandel en 12 van de 13 gemeenten (waarvan 3 in de projectgroep waren vertegenwoordigd en de overige gemeenten contactpersonen hadden). Uitvoering van het project Hypothetisch groene-lijst en hypothetisch rode-lijst Tijdens het project voerden gemeenten een finale handmatige controle van de koppeling tussen inrichtingenbestand en meldingengegevens uit. Hieruit volgde de uiteindelijke hypothetisch groene- en hypothetisch rode-lijst inrichtingen. De hypothetisch groene-lijst bevat inrichtingen die in het meldingenbestand staan en waarbij dus bekend is dat ze wel eens gevaarlijk afval hebben afgevoerd via vergunninghouders die gevaarlijk afval mogen ontvangen. De hypothetische rode-lijst bevat inrichtingen die niet in het meldingenbestand staan en waarbij dus niet via het meldingenbestand bekend is dat ze gevaarlijk afval afgeven aan vergunninghouders die gevaarlijk afval mogen ontvangen. Het laatste kan het geval zijn indien men gevaarlijk afval afgeeft aan vergunninghouders die niet hoeven te melden (zoals milieustraten), er geen gevaarlijk afval op de inrichting vrij komt of als men gevaarlijk afval niet op de juiste wijze afvoert of als melding van de juiste wijze van ontvangst van gevaarlijk afval niet correct plaatsvindt. Aan inrichtingen verzonden informatie De inrichtingen ontvingen vervolgens van de gemeenten een brief over deze constatering. In een Informatiebrochure Afvalstoffen werd men op de hoogte gesteld van beleid en regels over afvalstoffen. Een stroomschema met verwijzingen naar de Informatiebrochure Afvalstoffen is meegezonden, zodat inrichtingen hun eigen situatie kunnen beoordelen en de benodigde informatie in de brochure kunnen opzoeken. Opgesteld door Syncera De Straat B.V.

4 Men verkreeg een aanbod van de inzamelaars om via een antwoordkaart gebruik te maken van het meest eenvoudige systeem waarmee inzamelaars klein gevaarlijk afval kunnen ophalen. Met een retourformulier kon men de in de brief opgenomen constatering corrigeren en/of aanvullen, waarbij aan inrichtingen, die op de hypothetisch rode lijst stonden, als bewijs een kopie van een registratieformulier werd gevraagd. In een bijlage werd tenslotte nog ingegaan op de meldingsystematiek en hoe we aan de gegevens komen. Groene-lijst, oranje-lijst en rode-lijst De inzamelaars ontvingen en verwerkten de antwoordkaarten. De retourformulieren zijn namens de gemeenten verwerkt in een database. Zij vormen de basis voor de indeling op de uiteindelijke groene-, oranje- en rode-lijst. Indien een inrichting op meerdere manieren gevaarlijk afval afvoert dan geldt voor de indeling de slechtst denkbare situatie. Op de groene-lijst staan de inrichtingen waarvan via het meldingenbestand en/of via het retourformulier aangetoond is dat ze volledig correct gevaarlijk afval afvoeren en waarbij geen andere methoden van afvoer bekend zijn. Op de oranje-lijst staan inrichtingen waarvan via het retourformulier bekend is dat de wijze van afvoer van gevaarlijk afval correct kan zijn, maar dit is niet aangetoond. Op de oranje-lijst staan tevens de inrichtingen die hebben aangegeven dat er op hun inrichting geen gevaarlijk afval ontstaat. Of de oranje-lijst inrichtingen correct met gevaarlijk afval omgaan kan alleen worden bepaald door (administratieve) controle op de inrichting. Op de rode-lijst staan inrichtingen waarbij noch via het meldingenbestand noch via het retourformulier gegevens bekend zijn. Tevens staan op de rode-lijst inrichtingen die gebruik maken van een wijze van afvoer van gevaarlijk afval die niet voor bedrijven is bestemd. De doelgroep De doelgroep betreft bedrijven die onder de reikwijdte van de Wet milieubeheer (inrichtingen) en onder het bevoegd gezag van de gemeente vallen. Het gaat hierbij om ongeveer de helft van het totale aantal bedrijven binnen de provincie Zeeland. De uiteindelijke doelgroep bestaat uit inrichtingen, waarvan 2635 inrichtingen op de hypothetisch groene-lijst en 7512 inrichtingen op de hypothetisch rode-lijst. De minimale inzamelrespons na de controle is 26%, in plaats van 24% (naar aanleiding van het aanvullend onderzoek). Resultaten Teruggezonden antwoordkaarten De reactie op het aanbod van inzamelaars (antwoordkaarten) valt tegen. Tijdens het aanvullend onderzoek voorspelden wij dat 3155 hypothetisch rode-lijst inrichtingen een antwoordkaart terugzenden. Tijdens dit project ontvingen de inzamelaars in totaal 106 antwoordkaarten terug. Van de teruggezonden antwoordkaarten kozen 54 inrichtingen voor een systeem. Met name gingen deze inrichtingen over op de koop van een KGA milieubox. Voor het merendeel (ongeveer driekwart) maken inrichtingen, waarvan niet bekend is dat ze eerder gevaarlijk afval via vergunninghouders verwijderen, gebruik van het aanbod. Onze hypothese is daarmee niet gehaald. Wij moeten opmerken dat de inzamelaars zelf een lager respons verwachtten. Een mogelijke verklaring voor de lage respons is dat de inrichtingen het aanbod van de inzamelaars niet interessant vinden. Opgesteld door Syncera De Straat B.V.

5 Respons retourformulieren In tegenstelling tot de respons op de antwoordkaarten van de inzamelaars, is de respons met betrekking tot de retourformulieren positief. Met een respons van 46% behaalden wij niet de verwachtte respons (60%). In vergelijking met een reguliere enquête (meestal een respons tussen 35 en 40%) behaalden wij een goed resultaat. Een mogelijke verklaring voor de goede respons is de dwingende werking die de aanschrijving had. De brief is verzonden door het bevoegd gezag en bevatte een constatering die men met het retourformulier kon bijstellen. Opvallend is wel dat de respons bij hypothetisch groene-lijst inrichtingen (50%) hoger is dan de respons bij hypothetisch rode-lijst inrichtingen (44%). Dit is opvallend omdat de rode-lijst inrichtingen onze constatering konden bijstellen. Een mogelijke verklaring is dat het kennisniveau over gevaarlijk afval bij hypothetisch groene-lijst inrichtingen hoger is. Retour afzender en opgeheven inrichtingen Tijdens het verzenden van de aanschrijvingen bleek dat het adressenbestand (en daarmee het inrichtingenbestand) van een aantal gemeenten niet in alle gevallen de juiste gegevens bevat. Dit resulteerde in een aantal retour-afzenders. Daarnaast bevatte een aantal retourformulieren de opmerking dat de betreffende inrichting niet meer bestaat. In totaal kwamen tijdens dit project 445 aanschrijvingen niet aan op het adres van bestemming en bevatte 284 retourformulieren de opmerking dat er geen inrichting (meer) aanwezig is. Rekening houdend met het bovenstaande kan opnieuw de respons bepaald worden. De daadwerkelijke respons met betrekking tot de retourformulieren betreft 49%. Naast het bovenstaande gaven 899 inrichtingen via het retourformulier een naams- en/of adreswijziging door. Dat is ruim 19% van de inrichtingen die een retourformulier terugzonden. Meegezonden afgiftebewijzen In totaal ontvingen wij in dit project 600 afgiftebewijzen. Ondanks dat hypothetisch groene-lijst inrichtingen geen afgiftebewijs mee hoefden te zenden, ontvingen wij van deze inrichtingen 224 afgiftebewijzen over de afgifte aan een vergunninghouder (niet zijnde milieustraat), dat is ruim 37% van de totaal ontvangen afgiftebewijzen. Ook werd vaak een afgiftebewijs meegezonden van afgiften aan de milieustraat. Inrichtingen die deze methode van afgifte aankruisten zonden in totaal 181 afgiftebewijzen mee, dat is ruim 30% van de totaal ontvangen afgiftebewijzen. Belangrijk is dat wij tijdens dit project 126 afgiftebewijzen ontvingen van inrichtingen die niet in het centrale meldingenbestand staan, maar wel afgeven aan een vergunninghouder. Meerdere antwoorden Het is mogelijk dat inrichtingen gevaarlijk afval op meerdere manieren afgeven. Om deze reden mochten inrichtingen op het retourformulier meerdere antwoorden aankruisen. 31% van de teruggezonden retourformulieren bevatten meerdere antwoorden. Opgesteld door Syncera De Straat B.V.

6 Resultaten groene- oranje en rode-lijst inrichtingen Na alle retourformulieren verwerkt te hebben staan 2155 (21%) van de inrichtingen op de groene-lijst, 2854 (28%) van de inrichtingen op de oranje-lijst en 4409 (44%) van de inrichtingen op de rode-lijst. 7% van de inrichtingen konden wij niet indelen omdat de aanschrijving niet is aangekomen, of omdat men aangeeft niet (meer) te beschikken over een inrichting. Voor inrichtingen die geen retourformulier terugzonden is hierbij de indeling volgens de hypothese blijven staan. In de volgende tabel staan de eindresultaten per gemeente opgenomen. Gemeente Aantal inrichtingen Groene-lijst Oranje-lijst Rode-lijst aangeschreven Aantal % Aantal % Aantal % Borsele Goes Hulst Kapelle Middelburg Noord-Beveland Reimerswaal Schouwen-Duiveland Sluis Tholen Veere Vlissingen Totaal * * De gegevens in de tabel zijn exclusief de aanschrijvingen die niet zijn aangekomen en de inrichtingen die aangeven dat zij geen inrichting (meer) zijn. Het gaat hierbij om 729 inrichtingen (afgerond 7%). De tabel bevat informatie met betrekking tot 93% (afgerond) van de aangeschreven inrichtingen. De volgende figuur illustreert deze uitkomsten. 28% 44% 21% 7% Groene - lijst inrichtingen Oranje - lijst inrichtingen Rode - lijst inrichtingen Niet ingedeeld Verdeling groene-, oranje- en rode-lijst inrichtingen, inclusief niet ingedeelde inrichtingen Op basis van alleen de teruggezonden retourformulieren staan 959 (21%) van de inrichtingen op de groene-lijst, 2854 (61%) van de inrichtingen op de oranje-lijst en 826 (18%) van de inrichtingen op de rode-lijst. De figuur op de volgende pagina illustreert deze uitkomsten. Opgesteld door Syncera De Straat B.V.

7 61% 21% 18% Groene-lijst inrichtingen Oranje-lijst inrichtingen Rode-lijst inrichtingen Verdeling groene-, oranje- en rode-lijst inrichtingen op basis van teruggezonden retourformulieren De verschuiving van de rode- naar de oranje lijst is het grootst en wordt met name veroorzaakt doordat inrichtingen aangeven dat binnen de inrichting geen gevaarlijk afval ontstaat. Bijlage 5 van dit rapport bevat een overzicht van de totstandkoming van de groene-, oranje en rode-lijst. Wijze van afvoer Op basis van de antwoorden blijkt dat de afvoer van (klein) gevaarlijk afval over het algemeen op een milieuhygiënisch correcte wijze plaatsvindt. 83% van de antwoorden leiden tot deze conclusie. Als wij kijken naar het principe de vervuiler betaalt, concluderen wij dat 60% van de antwoorden leidt tot het correct afgeven van het (klein) gevaarlijk afval. Het is niet goed mogelijk een oordeel te geven over hoe administratief met de afgifte van gevaarlijk afval wordt omgegaan. 37% van de antwoorden leiden tot de conclusie dat de administratie in orde is. Het gaat hier echter om de antwoorden waarbij inrichtingen aangeven dat geen gevaarlijk afval ontstaat. In dat geval is geen administratie nodig. Om bij afgifte van (klein) gevaarlijk afval te bepalen of de registratie op orde is, zijn controlebezoeken nodig. Onderstaand figuur toont onze verwachting over het milieuhygiënisch, financieel en administratief correct afgeven van (klein) gevaarlijk afval binnen de provincie Zeeland. Milieuhygiënisch Financieel Administratief 83% 60% 37% 2% 15% 14% 26% 14% 49% Correct Onzeker Niet correct Verwachting met betrekking tot milieuhygiënisch, financieel en administratief correcte afvoer op basis van gegeven antwoorden Opgesteld door Syncera De Straat B.V.

8 Conclusies Belangrijke conclusies zijn: - de respons met betrekking tot de antwoordkaarten valt tegen, de reden hiervoor is niet bekend; - de respons met betrekking tot de teruggezonden antwoordkaarten is positief, al werd de verwachting niet gehaald; - naar verwachting ontstaat er bij 37% tot 54% van de inrichtingen geen gevaarlijk afval; - inrichtingen maken van meerdere mogelijkheden gebruik om (klein) gevaarlijk afval af te voeren; - 31% van de inrichtingen voert (klein) gevaarlijk afval af via een vergunninghouder (exclusief milieustraten); - 23% van de inrichtingen voert (klein) gevaarlijk afval af via een milieustraat; - 17% van de inrichtingen voert (klein) gevaarlijk afval af via verwijderwijzen die alleen voor particulieren zijn bedoeld (chemokar voor particulieren of via de detailhandel); - 3% van de inrichtingen houdt (klein) gevaarlijk afval niet gescheiden van overig afval; - 16% van de inrichtingen gebruikt nog een andere wijze van afvoeren van (klein) gevaarlijk afval; - de wijze van afvoer van (klein) gevaarlijk afval vindt naar verwachting in de provincie over het algemeen op een milieuhygiënisch correcte wijze plaats. In financieel opzicht is de wijze van afvoer niet altijd correct. Of de afgifte administratief gezien correct plaatsvindt is moeilijk te bepalen, omdat dit van meerdere factoren afhankelijk is; - het inrichtingenbestand van de gemeenten bevat niet altijd de juiste gegevens. Aanbevelingen Met behulp van de resultaten was het mogelijk verschillende aanbevelingen te formuleren. Algemene aanbevelingen - ontwikkel een antwoordkaart waarmee inrichtingen mutaties in naam en adres kunnen doorgeven (actie gemeenten); - verstrek aan inrichtingen van tevoren een registratieformulier voor de afgifte van klein gevaarlijk afval bij de milieustraat (actie milieustraatbeheerder); Aanbevelingen met betrekking tot de handhaving van inrichtingen - gebruik de resultaten van dit project bij de reguliere controle en besteedt extra aandacht aan de registratieverplichtingen van inrichtingen. Besteedt ook extra aandacht aan inrichtingen die geen retourformulier terugzonden (non-respons analyse) en op de rode-lijst staan, inrichtingen waarbij vrijwel zeker gevaarlijk afval ontstaat verdienen hierbij prioriteit (actie gemeenten); - organiseer een gezamenlijke handhavingsactie, waarbij gemeenten gebruik maken van het Excel-bestand met groene-, oranje- en rode-lijst inrichtingen (actie gemeenten); - schenk bij de controlebezoeken bij vergunninghouders aandacht aan de meldingsverplichtingen van deze inrichtingen (actie provincie); Aanbeveling met betrekking tot het gebruik van meldingengegevens afvalstoffen benut de meldingengegevens afvalstoffen voor handhaving en monitoring. Hiervoor zijn twee softwareprogramma s beschikbaar, namelijk GIA onder Windows en StraMega. Opgesteld door Syncera De Straat B.V.

9 Inhoudsopgave 1 Inleiding Verbetering inzameling (klein) gevaarlijk afval in de provincie Zeeland De workshop Het aanvullend onderzoek verwijdering (klein) gevaarlijk afval Het project Afgifte gevaarlijk afval Zeeuwse inrichtingen Deze rapportage 4 2 Beschrijving van het project Inleiding Doel van het project Beschrijving van de werkzaamheden Beschrijving van de database 11 3 De doelgroep Inleiding Doelgroep tijdens de onderzoeken in 2000 en Doelgroep na actualisatie door de gemeenten (definitieve doelgroep) 14 4 Resultaten Inleiding Antwoordkaarten inzamelaars Resultaten retourformulieren algemeen Resultaten groene-, oranje- en rode-lijst inrichtingen totaal Resultaten groene-, oranje- en rode-lijst op basis van de retourformulieren Wijze van afvoer Toelichting bij de wijze van afvoer Bespreking overige bijzonderheden/ aanvullende opmerkingen 43 5 Bevindingen tijdens het project Inleiding Ervaringen van de projectdeelnemers Ervaringen van de projectgroepleden Reacties van derden Bespreking van de inrichtingenbestanden Bespreking van de meldingengegevens 47 Opgesteld door Syncera De Straat B.V.

10 6 Evaluatie van het project Inleiding Wat werkte goed? Wat werkte minder goed en wat kan beter? 52 7 Relevante ontwikkelingen wet- en regelgeving Inleiding Besluit inzamelen afvalstoffen en Regeling VIHB Besluit melden van bedrijfsafvalstoffen en gevaarlijke afvalstoffen Effecten van de ontwikkelingen op de administratieve lasten 57 8 Conclusies Inleiding De teruggezonden antwoordkaarten De teruggezonden retourformulieren Het inrichtingenbestand en de meldingengegevens Relevante ontwikkelingen in wet- en regelgeving De in het kader van dit project gestelde doelen 63 9 Aanbevelingen Inleiding Algemene aanbevelingen Aanbevelingen met betrekking tot de handhaving Het gebruik van meldingengegevens afvalstoffen 67 Bijlagen Bijlage 1: Bijlage 2: Bijlage 3: Bijlage 4: Bijlage 5: Bijlage 6: Bijlage 7: Projectvoorstel provincie Zeeland Verzonden materiaal Tekst persbericht, artikel Provinciaal Zeeuwse Courant en artikel Milieutijdingen Voorstel opzet database Overzicht totstandkoming groene-, oranje- en rode-lijst Niet aangekomen aanschrijvingen en retourformulieren waarop staat dat de inrichting niet meer bestaat Overzicht van groene-, oranje- en rode-lijst inrichtingen De bijlagen 6 en 7 zijn vertrouwelijk en in een aparte bijlage toegevoegd. (deze digitale versie van het rapport bevat geen bijlagen). Opgesteld door Syncera De Straat B.V.

11 1 Inleiding 1.1 Verbetering inzameling (klein) gevaarlijk afval in de provincie Zeeland De provincie Zeeland acht het inzamelrendement van kleine partijen gevaarlijk afval, afkomstig van bedrijven, onvoldoende. In augustus 2000 is daartoe het project Verbetering inzameling klein gevaarlijk afval in de provincie Zeeland 1 afgerond. In dat project is, op grond van gegevens over de jaren 1996 tot en met 1998, vastgesteld dat maximaal 21% van de bedrijven, die vallen onder het regime van de Wet milieubeheer, aantoonbaar gevaarlijk afval afgeven. Bij circa inrichtingen, die vallen onder het bevoegd gezag van de provincie en gemeenten, is het onduidelijk of er gevaarlijk afval ontstaat en op welke wijze ze gevaarlijk afval afgeven. Bij deze bedrijven komt naar verwachting 100 tot 250 ton kga per jaar vrij. Ook is geconcludeerd dat er mogelijkheden zijn om de afgifte van klein gevaarlijk afval te verbeteren door de inzet van haalsystemen te intensiveren. Voorgesteld is een project te starten waarbij betrokken partijen samenwerken. Door gemeenten worden de bedrijven aangeschreven. Deze aanschrijving bevat voorlichtingsmateriaal, een aanbod van inzamelaars en een antwoordformulier. Dit brengt bedrijven op de hoogte van hun verplichtingen, de bedrijven kunnen snel actie ondernemen om de verwijdering van gevaarlijk afval op orde te brengen en de bedrijven moeten zich verantwoorden bij het bevoegd gezag over hun afgiftegedrag. De verwachting is dat hiervan een zodanige stimulerende en dwingende werking uitgaat, dat de inzamelrespons wordt verbeterd. Daarnaast ontstaat een beter inzicht in de omgang met gevaarlijk afval. 1.2 De workshop Tijdens de workshop van 7 november 2000 zijn de resultaten van het project besproken met betrokkenen 2. Het doel van de workshop was te peilen of de situatie als een probleem wordt ervaren, het krijgen van draagvlak voor het vervolg en het bediscussiëren of de voorgestelde projectaanpak de juiste is. De belangrijkste conclusies uit de workshop zijn: - de situatie is een probleem (de inzamelrespons is te laag), een gezamenlijke aanpak heeft meerwaarde; - ambtelijk draagvlak voor het aanpakken van het probleem is aanwezig; - bestuurlijk draagvlak moet worden verkregen om het project succesvol uit te voeren; - de projectaanpak moet worden aangepast; - doelgroep zijn de meldings- en vergunningplichtige inrichtingen alsmede de inrichtingen, die in het Landelijk Informatiesysteem Afvalstoffen (LIA) zijn geregistreerd; 1 De Straat Milieu-adviseurs; Verbetering inzameling klein gevaarlijk afval in de provincie Zeeland; Delft; Van de workshop is een verslag gemaakt (d.d. 15 november 2000 ). Dit verslag bevat de resultaten van de workshop. Opgesteld door Syncera De Straat B.V. Pagina 1

12 - voorlichting moet een prominentere plaats innemen. Tijdens de workshop heeft de provincie aangeboden het vervolg van het project klein gevaarlijk afval te coördineren, een verschillenanalyse tussen meldings- en vergunningplichtige inrichtingenbestanden van de gemeenten en de provincie en de bij het Landelijk Meldpunt Afvalstoffen geregistreerde inrichtingen uit te (laten) voeren en voorlichtingsmateriaal te ontwikkelen. 1.3 Het aanvullend onderzoek verwijdering (klein) gevaarlijk afval Om de actuele ontwikkelingen, faalfactoren en bedreigingen te bepalen, is in 2003 het project Aanvullend onderzoek verwijdering (klein) gevaarlijk afval in de provincie Zeeland 3 uitgevoerd. Dit project werd pas in 2003 uitgevoerd omdat in de periode daarvoor veel ontwikkelingen speelden op het gebied van beleid en wet- en regelgeving. Het aanvullende onderzoek betrof: - het koppelen van de inrichtingsbestanden van de gemeenten met de meldingengegevens gevaarlijk afval van het Landelijk Meldpunt Afvalstoffen (LMA); - het in kaart brengen van ontwikkelingen in beleid-, wet- en regelgeving en het bepalen van de invloed van die ontwikkelingen op het vervolgproject. Tevens is bepaald welke elementen van de ontwikkeling belangrijk zijn in de voorlichting aan de inrichtingen; - het bepalen van de stand van zaken over de inzamelrespons van de inrichtingen in de provincie Zeeland (actualiseren gegevens); - het bepalen van een alternatieve doelgroep zodat, indien nodig, een keuzemogelijkheid in aanpak bestaat en het formuleren van acties; - het bepalen van de meerwaarde van het vervolgproject en het formuleren van doelen (gebaseerd op het te verwachten resultaat); - het bepalen van de acties per deelnemer, de benodigde tijdsinzet en de invloed van het projectresultaat voor handhaving; - het ontwikkelen van een voorstel voor de verdeling van de kosten (verdeelsleutel). Uit dit aanvullende onderzoek bleek dat op het gebied van afvalstoffen verschillende ontwikkelingen plaatsvinden. Zo is per 8 mei 2002 de Regeling Eural inwerking getreden en zal op korte termijn het Besluit inzamelen afvalstoffen (per 1 mei 2004) en het Besluit Melden van bedrijfsafvalstoffen en gevaarlijke afvalstoffen (per 1 januari 2005) inwerking treden. Daarnaast bleek, na een koppeling aan te brengen tussen de inrichtingenbestanden van de gemeenten en het meldingenbestand van het LMA, dat 24% van de inrichtingen binnen de provincie Zeeland aantoonbaar gevaarlijk afval afgeven. 3 De Straat Milieu-adviseurs; Aanvullend onderzoek Verwijdering (klein) gevaarlijk afval in de provincie Zeeland; Delft; 2003 Opgesteld door Syncera De Straat B.V. Pagina 2

13 Naast de bovenstaande projectonderdelen is in het aanvullend onderzoek een plan van aanpak ten behoeve van het vervolgproject opgesteld. Een aantal uitgangspunten in dit plan van aanpak zijn: - de doelgroep voor het vervolgproject betreffen alle meldings- en vergunningplichtige inrichtingen, die vallen onder het bevoegd gezag van de gemeenten; - de noodzakelijke kosten voor het project zijn laag, de gevraagde tijdsinzet van gemeenten beperkt en de aanpak sluit aan bij de werkwijze van de gemeenten; - de inrichtingen worden direct aangeschreven met als bijlagen: voorlichtingsmateriaal, een aanbod van inzamelaars over inzamelmogelijkheden en een antwoordformulier waarop ze hun huidige en toekomstige afgifte kenbaar kunnen maken; - de financiële bijdragen worden geleverd door de provincie Zeeland en de deelnemende gemeenten. De inzamelaars, beheerders milieustraten en afgevaardigden van de bedrijven leveren alleen een inhoudelijke bijdrage. De kosten die ze zelf maken vallen niet onder de projectkosten. Door het aanbrengen van een koppeling tussen de gemeentelijke inrichtingenbestanden en de meldingengegevens van het LMA, werd het mogelijk een overzicht te genereren met inrichtingen waarvan bekend is dat zij gevaarlijk afval afgeven, inrichtingen waarvan niet bekend is dat zij gevaarlijk afval afgeven en meldingengegevens die niet gekoppeld zijn aan een inrichting (periode ). De gemeenten die ten behoeve van dit aanvullende onderzoek een inrichtingenbestand ter beschikking hadden gesteld, ontvingen na het onderzoek dit overzicht in een Excelbestand. 1.4 Het project Afgifte gevaarlijk afval Zeeuwse inrichtingen Om vervolg te geven aan de eerdere onderzoeken is eind 2003 het vervolgproject Afgifte gevaarlijk afval Zeeuwse inrichtingen gestart. Tijdens dit vervolgproject zijn de volgende acties ondernomen: - het met behulp van een projectvoorstel verkrijgen van bestuurlijk draagvlak bij de verschillende gemeenten, om vervolg te geven aan het project; - het organiseren van een startbijeenkomst; - het samenstellen van een projectgroep; - een controle van de koppeling tussen inrichtingenbestanden en meldingengegevens door de gemeenten met als resultaat een hypothetisch groene-lijst en een hypothetisch rode-lijst; - het ontwikkelen en verzenden van een brief, het voorlichtingsmateriaal, aanbod van inzamelaars en een retourformulier; - het verzorgen van publiciteit; - het verwerken van de teruggezonden antwoordkaarten; Opgesteld door Syncera De Straat B.V. Pagina 3

14 - het verwerken van de retourformulieren in een database en het onderverdelen van de inrichtingen in een groene-, oranje- en rode-lijst 4 ; - het opstellen van een eindrapport; - het organiseren van een eindbijeenkomst. Hoofdstuk 2 van dit rapport bevat een uitgebreide beschrijving van de werkzaamheden. 1.5 Deze rapportage Onderliggende rapportage beschrijft de resultaten van het vervolgproject Afgifte gevaarlijk afval Zeeuwse inrichtingen en bevat de volgende onderdelen: - een beschrijving van het vervolgproject, waarbij het doel en de activiteiten worden beschreven (hoofdstuk 2); - de ontwikkeling in de doelgroep. Dit onderdeel beschrijft hoe wij zijn gekomen tot de uiteindelijke doelgroep (hoofdstuk 3); - een beschrijving van de resultaten. Deze beschrijving is een product van de teruggezonden antwoordkaarten en retourformulieren (hoofdstuk 4); - bevindingen tijdens het project. Hierbij beschrijven wij de ervaringen van de verschillende projectdeelnemers bij het uitvoeren van het project (hoofdstuk 5); - evaluatie van het project. Hier wordt duidelijk welke zaken goed zijn gegaan en op welke zaken achteraf beter gerealiseerd konden worden (hoofdstuk 6); - toekomstvisie, waarbij wij kort beschrijven welke veranderingen in de wet- en regelgeving in de toekomst van invloed zijn (hoofdstuk 7); - conclusies die wij naar aanleiding van het onderzoek formuleren (hoofdstuk 8); - aanbevelingen die wij naar aanleiding van dit project formuleren (hoofdstuk 9). Naast de bovenstaande onderdelen bevat dit rapport ook een aantal bijlagen. Deze bijlagen bestaan onder andere uit het verzonden materiaal en een voorstel voor de opzet van de gebruikte database. De gemeenten ontvangen naast dit rapport een losse bijlage. Deze bijlage bevat een overzicht van niet aangekomen aanschrijvingen, retourformulieren waarop staat dat de inrichting is opgeheven en de groene-, oranje- en rode-lijst. Deze losse bijlage is voor elke gemeente specifiek (bijlage 6 en 7). (deze digitale versie van het rapport bevat geen bijlagen). 4 De betekenis van de onderverdeling in een groene-/ oranje-/ rode-lijst staat in hoofdstuk 2 van dit rapport beschreven. Opgesteld door Syncera De Straat B.V. Pagina 4

15 2 Beschrijving van het project 2.1 Inleiding In dit hoofdstuk beschrijven wij het doel van het project en geven wij een beschrijving van de werkzaamheden die tijdens het project zijn uitgevoerd. Bij de beschrijving van de werkzaamheden relateren wij de opbouw aan de opsomming van werkzaamheden die reeds in paragraaf 1.4 staat weergegeven. Ook bevat dit hoofdstuk een beschrijving van de database die wij gebruikten om de teruggezonden retourformulieren te verwerken. 2.2 Doel van het project Het primaire doel van het project betreft het stimuleren van inrichtingen om hun gevaarlijk afval volgens de geldende regels af te geven. Dit doel komt voort uit het oorspronkelijke project (2000). Voorlichting over afvalstoffen en de gewenste omgang wordt hierbij als instrument gebruikt. De nadruk hierbij ligt op gedrag en gewijzigde regelgeving voor zover dit relevant is voor de ontdoeners van afval. Dit instrument komt vooral voort uit de in paragraaf 1.2 beschreven workshop, waarbij men verzocht meer aandacht te besteden aan voorlichting. Het tweede instrument dat is gebruikt ter stimulering van de afgifte van gevaarlijk afval is het meezenden van een door de inzamelaars opgesteld aanbod met een beschrijving van de eenvoudigste wijze van afvoeren van gevaarlijk afval. Via een antwoordkaart kon een inrichting de afvoer via de inzamelaars snel en gemakkelijk regelen. Als tweede doel formuleren wij het bij de gemeenten verbeteren van de registratie van de wijze waarop bedrijven gevaarlijk afval afvoeren. Hiervoor zijn de meldingengegevens gekoppeld met het inrichtingenbestand. Deze actie past in de kwaliteitsverbetering handhaving ten behoeve van de professionalisering. Van belang hierbij is met name om erachter te komen welke problemen hierbij ontstaan en hoe deze problemen op te lossen zijn. Dit doel komt met name voort uit het aanvullend onderzoek (2003). Daarnaast hebben inrichtingen door middel van een retourformulier de mogelijkheid gehad de registratie te completeren en/of te corrigeren. 2.3 Beschrijving van de werkzaamheden Paragraaf 1.4 bevat een opsomming van de uitgevoerde acties. Deze paragraaf bevat een toelichting op deze acties. Opgesteld door Syncera De Straat B.V. Pagina 5

16 2.3.1 Bestuurlijk draagvlak Tijdens de workshop bleek reeds voldoende ambtelijk draagvlak te zijn. Om het project doorgang te laten vinden, was het noodzakelijk bestuurlijk draagvlak te creëren. Om dit te realiseren heeft de provincie Zeeland een projectvoorstel opgesteld. Dit projectvoorstel is samen met het rapport van het aanvullend onderzoek verzonden naar de verschillende gemeenten. Hierbij verzocht de provincie de gemeenten deel te nemen aan het project. Het project zou doorgang vinden als minimaal 7 gemeenten deelnemen aan dit project. 12 gemeenten reageerden positief op het verzoek. Alleen de gemeente Terneuzen gaf aan niet deel te nemen aan het project. Bijlage 1 van dit rapport bevat het projectvoorstel dat de provincie naar de gemeenten zond om bestuurlijk draagvlak te creëren Startbijeenkomst De uitvoering van het project werd ingeleid met een startbijeenkomst. Alle projectdeelnemers woonden deze bijeenkomst bij. Tijdens de bijeenkomst werden de deelnemers geïnformeerd over de achtergrond van het project en werd de aanpak besproken. Daarnaast kwam de visie van de verschillende projectdeelnemers ter sprake De projectgroep Bij aanvang van het project is een projectgroep samengesteld. Deze projectgroep bestond uit: - de provincie Zeeland; - vertegenwoordigers van gemeenten (Hulst, Middelburg en Vlissingen); - vertegenwoordigers van inzamelaars (Delta Milieu Gevaarlijk Afval B.V. en Van Gansewinkel Zuidwest Nederland B.V.); - vertegenwoordiger van de milieustraat (Zeeuwse Reinigingsdienst); - vertegenwoordiger van de Kamer van Koophandel; - extern bureau (Syncera De Straat). De provincie Zeeland is initiatiefnemer en had de rol als voorzitter. Daarnaast leverde de provincie voorstellen met betrekking tot teksten voor het te verzenden materiaal en de publicaties. Tevens coördineerde de provincie het drukken van het materiaal en organiseerde de provincie de bijeenkomsten. De vertegenwoordigers van de gemeenten waren aanwezig bij de projectgroepoverleggen en dachten mee over de inhoud van het project. Opgesteld door Syncera De Straat B.V. Pagina 6

17 Er is voor gekozen inzamelaars bij het project te betrekken die binnen de provincie Zeeland een inzamelplicht voor gevaarlijk afval hebben. Het betreft hier Delta Milieu Gevaarlijk Afval B.V. en Van Gansewinkel Zuidwest Nederland B.V.. Zij waren ook aanwezig bij de projectgroepoverleggen, stelden een voorstel op voor het aanbod van inzamelaars en dachten mee over de inhoud van het project. De vertegenwoordiger van de milieustraat (Zeeuwse Reinigingsdienst) en de Kamer van Koophandel waren ook aanwezig bij de overleggen en dachten ook mee over de inhoud van het project. De vertegenwoordiger van de milieustraat leverde ook informatie over de acceptatievoorwaarden van de milieustraat. Deze informatie is gebruikt bij het opstellen van de informatiebrochure. Syncera De Straat trad in dit project op als extern bureau. De taken betroffen het aanwezig zijn bij de projectgroepoverleggen (en het meedenken over de inhoud van het project), het voeren van het secretariaat (schrijven van verslagen), het verwerken van de teruggezonden retourformulieren en het opstellen van het eindrapport. De projectgroep is in totaal vijfmaal bijeen geweest. De projectdeelnemers die geen deel uitmaakten van de projectgroep ontvingen alle stukken met betrekking tot het project. Daarbij werden zij in staat gesteld ook een inhoudelijke bijdrage te leveren. De provincie Zeeland was hiervoor het aanspreekpunt Controle van de koppeling tussen inrichtingenbestanden en meldingengegevens Na het aanvullende onderzoek ontvingen de gemeenten, die een inrichtingenbestand beschikbaar hadden gesteld, een Excel-bestand. Dit bestand bevat een overzicht van inrichtrichtingen die in het aanvullende onderzoek waren betrokken. Het overzicht bevatte een onderscheid in: - inrichtingen waarvan bekend is dat zij in de periode van 1998 tot 2002 gevaarlijk afval hebben afgegeven; - inrichtingen waarvan in de periode van 1998 tot 2002 geen afgiften van gevaarlijk afval bekend zijn. - meldingengegevens van de periode 1998 tot 2002 waarbij geen bijbehorende inrichting was gevonden. Omdat de te verzenden brief een constatering bevat, was het noodzakelijk te bepalen of de koppeling tussen het inrichtingenbestand en de meldingengegevens op de juiste manier had plaatsgevonden 5 en of het mogelijk was de overgebleven meldingengegevens alsnog aan een inrichting te koppelen. Daarnaast werd het bestand nagelopen op mutaties in het inrichtingenbestand (verhuizingen, opgeheven inrichtingen, enz.). 5 Het geautomatiseerd koppelen is in een aantal gevallen niet mogelijk (zie voor meer informatie het rapport van het aanvullend onderzoek). Opgesteld door Syncera De Straat B.V. Pagina 7

18 Ook werd besloten nieuwe inrichtingen aan te schrijven, zodat deze ook op de hoogte gesteld zouden worden van hun verplichtingen op het gebied van afvalstoffen. Tot slot is tijdens het startoverleg besloten ook een aantal inrichtingen uit te sluiten. Het betreffen inrichtingen waarbij zeker is dat het onderwerp afval niet relevant is. Het gaat om riool- en poldergemalen, gasdruk regelstations en propaantanks (als dit de enige reden is dat het een inrichting betreft). De gemeenten dienden het bestand op basis van het bovenstaande aan te passen. De gemeenten hebben de bestanden gecontroleerd en waar nodig aangevuld/ aangepast. De provincie Zeeland heeft de gemeenten daarin ondersteund. De provincie heeft hierbij onder andere een handleiding opgesteld die de gemeenten konden gebruiken bij het aanpassen van het bestand. De aangepaste bestanden bevatten een compleet en actueel overzicht van de aan te schrijven doelgroep. De actie resulteerde ook in aangepaste lijsten met hypothetisch groene-lijst een hypothetisch rode-lijst inrichtingen. De hypothetisch groene lijst bevat inrichtingen waarvan bekend is dat ze gevaarlijk afval afgeven aan een vergunninghouder, omdat ze tevens in het meldingenbestand van het LMA voorkomen. De hypothetisch rode lijst bevat inrichtingen die niet in het meldingenbestand van het LMA voorkomen Ontwikkelen en verzenden van het materiaal Tijdens het project ontvingen de inrichtingen een aantal stukken. Het gaat hierbij om: - een begeleidende brief; - een bijlage met een toelichting op de brief; - brochure met informatie over de regelgeving op het gebied van afvalstoffen; - een stroomschema, met verwijzingen naar de brochure; - een aanbod van inzamelaars; - een retourformulier. In het projectvoorstel stond niet aangegeven dat de brief een bijlage zou bevatten. Tijdens de projectgroepbijeenkomsten bleek het nuttig te zijn een bijlage op de brief mee te zenden, om ervoor te zorgen dat de brief zelf niet teveel informatie bevat. Om de inrichtingen te ondersteunen bij het bepalen van de voor hun relevante informatie is tijdens de projectgroepbijeenkomsten ook besloten een stroomschema op te stellen die verwijzingen bevat naar de brochure. Van de brief zijn twee versies gemaakt, omdat hierin werd vermeld of de inrichting bekend is in het meldingenbestand. De provincie Zeeland stelde, met uitzondering van het aanbod van inzamelaars, de concepten op. Deze concepten werden gedetailleerd in de projectgroepoverleggen besproken. De inzamelaars stelden het aanbod van inzamelaars op (antwoordkaarten). Opgesteld door Syncera De Straat B.V. Pagina 8

19 Na het opstellen van de stukken werden deze gedrukt en direct naar de gemeenten verzonden. Alleen de brief werd door de gemeenten zelf uitgeprint, zodat de gemeenten de eigen lay-out konden hanteren. De provincie schreef een handleiding die de gemeenten konden gebruiken bij het uitprinten van de brief. Deze handleiding bevatte een uitleg over het koppelen van de brief met de hypothetisch groene lijst en de hypothetisch rode lijst die in Excel waren gemaakt. De gemeenten stelden de te verzenden pakketten samen en zonden deze door naar de doelgroep. De verzending vond plaats in de periode van 27 mei 2004 tot 22 juni Het onderstaande schema toont de data waarop de gemeenten de aanschrijvingen verzonden. Gemeente Datum van laatste verzending* Borsele 1 juni 2004 Goes 27 mei 2004 Hulst 1 juni 2004 Kapelle 1 juni 2004 Middelburg 15 juni 2004 Noord-Beveland 28 mei 2004 Reimerswaal 27 mei 2004 Schouwen-Duiveland 11 juni 2004 Sluis 27 mei 2004 Tholen 21 juni Veere 4 juni Vlissingen 10 juni * De datum van laatste verzending betreft niet het nasturen van niet aangekomen aanschrijvingen Bijlage 2 van dit rapport bevat voorbeelden van de verzonden stukken Het verzorgen van publiciteit Om draagvlak te creëren bij de aangeschreven inrichtingen is een persbericht opgesteld en een artikel gepubliceerd in het blad Milieutijdingen (nr ). Hiermee werden de lezers onder andere geïnformeerd over de achtergrond en het doel van het project. Daarnaast heeft op 26 mei 2004 een persgesprek met Gedeputeerde J. Suurmond plaatsgevonden. Naar aanleiding van dit persgesprek werd op Omroep Zeeland radio, Omroep Zeeland Televisie en in de krant aandacht besteed aan het project. Op 27 mei 2004 verscheen een artikel in de Provinciale Zeeuwse Courant (PZC). Bijlage 3 van het rapport bevat de tekst van het persbericht, een kopie van het artikel in de Provinciaal Zeeuwse Courant en een kopie van het artikel in Milieutijdingen. Om inrichtingen feedback te geven, wordt aan het eind van het project ook een persbericht gepubliceerd. Naast dit persbericht zal ook nog een artikel in Milieutijdingen verschijnen, waarin de resultaten van het project zullen staan. Het persbericht en het artikel zullen gepubliceerd worden nadat dit rapport is opgesteld. Om deze reden is het nu niet mogelijk hierover concrete informatie te geven. Opgesteld door Syncera De Straat B.V. Pagina 9

20 2.3.7 Het verwerken van de teruggezonden antwoordkaarten Inrichtingen werden met het aanbod van inzamelaars in staat gesteld een voor hun praktisch systeem aan te schaffen voor de afvoer van (klein) gevaarlijk afval. De inzamelaars stelden ten behoeve van het project de respons op de antwoordkaarten beschikbaar. Op deze manier werd het mogelijk inzicht te krijgen in de respons per gemeente en het door de inrichtingen gekozen systeem Verwerken van de teruggezonden retourformulieren Met behulp van het retourformulier kregen de inrichtingen de gelegenheid de informatie uit de meldingengegevens te completeren en aan te vullen, zodat de registratie ten behoeve van de handhaving op orde kan worden gebracht. De aangeschreven inrichtingen kregen twee weken de tijd om het retourformulier terug te sturen naar de gemeenten 6. De gemeenten stuurden de formulieren naar Syncera De Straat, die deze in een database verwerkte. Paragraaf 2.4 bevat een beschrijving van de database. Aan de hand van de ingevulde antwoorden was het mogelijk te bepalen of de inrichtingen (klein) gevaarlijk afval op een goede manier afgeven. Op basis daarvan werd in de database per inrichting aangegeven of zij behoorden tot de groene-, oranje- of rode-lijst. Onderstaand volgen de definities van de verschillende lijsten. Groene-lijst inrichting: - uit de koppeling tussen inrichtingenbestand en meldingenbestand bleek dat de inrichting gevaarlijk afval afgeeft en de inrichting geeft dit op het retourformulier ook aan; - uit de koppeling tussen inrichtingenbestand en meldingenbestand bleek niet dat de inrichting gevaarlijk afval afgeeft, maar de inrichting geeft aan dat gevaarlijk afval op een goede manier wordt afgegeven en toont dit ook aan; - de inrichting stuurt het retourformulier niet terug, maar uit de koppeling tussen inrichtingenbestand en meldingenbestand bleek dat gevaarlijk afval wordt afgegeven. Oranje-lijst inrichting: - uit de koppeling tussen inrichtingenbestand en meldingenbestand bleek dat de inrichting gevaarlijk afval afgeeft, maar geeft ook op het retourformulier een andere correcte wijze van afvoer aan en heeft geen bewijs van afgifte bijgevoegd (was feitelijk niet gevraagd); - de inrichting geeft aan gevaarlijk afval op een goede manier af te geven maar toont dit niet aan. 6 Ondanks de gestelde twee weken, bleek het wenselijk deze termijn te verlengen. De deadline voor gemeenten om de retourformulieren naar Syncera De Straat te zenden was 23 juli Opgesteld door Syncera De Straat B.V. Pagina 10

21 Rode-lijst inrichting: - uit het ingevulde retourformulier blijkt dat de afgifte van gevaarlijk afval door een inrichting niet op een goede manier plaatsvindt; - de inrichting heeft het retourformulier niet teruggezonden en uit de koppeling tussen inrichtingenbestand en meldingenbestand bleek niet dat de inrichting gevaarlijk afval afgeeft. Inrichtingen konden op het retourformulier meerdere antwoorden aangeven. Het was mogelijk dat de verschillende antwoorden zouden leiden tot verschillende conclusies. In dit geval namen wij de slechtste conclusie in de database op, bijvoorbeeld oranje-lijst als de inrichting ook een antwoord aangeeft die leidt tot de conclusie groene-lijst Het opstellen van een eindrapport Nadat alle teruggezonden retourformulieren in de database waren verwerkt, was het mogelijk met de gegevens bruikbare informatie te verkrijgen. Buiten het opstellen van de verschillende lijsten werd het bijvoorbeeld ook mogelijk inzicht te krijgen in de gebruikte methoden van verwijdering Eindbijeenkomst Nadat het eindrapport is opgeleverd vindt, ter afsluiting van het project, een eindbijeenkomst plaats. Naast de afsluiting van dit project betekent de eindbijeenkomst de start van het handhavingsproject Handhaving afgifte gevaarlijk afval Zeeuwse inrichtingen. Dit project richt zich op ongeveer 100 inrichtingen, verdeeld over de gemeenten. Een onderdeel van de bijeenkomt betreft een presentatie over het gevolgde traject en de resultaten. Daarnaast vindt tijdens deze bijeenkomst een aankondiging plaats van het handhavingsproject. Na afronding van dit project zal naast het handhavingsproject ook een non-respons analyse plaatsvinden. Door middel van een telefonische steekproef worden tijdens dit project inrichtingen benaderd die geen retourformulier terugzonden. 2.4 Beschrijving van de database Om de teruggezonden retourformulieren te verwerken hebben wij een database ontworpen in het programma Lotus Approach. Deze database stelde ons in staat de gegevens in te voeren en de gegevens vervolgens om te zetten naar bruikbare informatie. Opgesteld door Syncera De Straat B.V. Pagina 11

22 In de database kunnen wij twee soorten gegevens onderscheiden. Allereerst zijn er gegevens die van tevoren vaststaan. Het betreft hier de naam-, adres- en woonplaatsgegevens (NAW-gegevens) en de hypothese (groen/rood), die wij bepaalden tijdens het aanvullend onderzoek (2003) en die in dit project door de gemeenten zijn gecontroleerd. Vervolgens zijn er variabele gegevens. Dit zijn de antwoorden die de inrichtingen aangeven op het retourformulier. Tijdens het invoeren van de retourformulieren hebben wij de variabele gegevens gekoppeld aan de betreffende vaste gegevens. Met andere woorden: wij hebben de ingevulde antwoorden gekoppeld aan de betreffende inrichting. Op het moment dat alle retourformulieren in de database waren ingevoerd, waren wij in staat met behulp van zogenaamde kruistabellen (verzameltabellen) informatie te verzamelen die in dit rapport is opgenomen. Daarnaast is het met de database mogelijk verschillende overzichten te genereren. Een voorbeeld van een overzicht is de groene-, oranje- en rode-lijst in de vertrouwelijke bijlagen voor de gemeenten. Voordat wij de retourformulieren in de database verwerkten, hebben wij een voorstel geschreven voor de opzet van de database. Bijlage 4 van dit rapport bevat het voorstel, die tevens een screenshot bevat waarop te zien is hoe de database eruit ziet. Opgesteld door Syncera De Straat B.V. Pagina 12

23 3 De doelgroep 3.1 Inleiding De doelgroep betreft bedrijven die onder de reikwijdte van de Wet milieubeheer (inrichtingen) en onder het bevoegd gezag van de gemeenten vallen. Het gaat hierbij om ongeveer de helft van de in Zeeland aanwezige bedrijven. Tijdens de eerdere onderzoeken zijn verschillende bronnen gebruikt voor het bepalen van de doelgroep. Tijdens het project Verbetering inzameling klein gevaarlijk afval in de provincie Zeeland is de inzamelrespons van gevaarlijk afval berekend met behulp van de gegevens van de Inspectie Milieuhygiëne Zuid-West [IMHZW, 1998]. Tijdens het project Aanvullend onderzoek inzameling (klein) gevaarlijk afval in de provincie Zeeland zijn de inrichtingenbestanden van de gemeenten als bron gebruikt [gemeenten, ]. Na het aanvullende onderzoek ontstonden per gemeente twee lijsten met inrichtingen (inrichtingen die wij wel en inrichtingen die wij niet konden koppelen aan meldingengegevens). De gemeenten hebben in het kader van dit onderzoek deze bestanden nagelopen en waar nodig geactualiseerd. Deze laatste bestanden zijn gebruikt als bron voor het verzenden van het materiaal. Het gebruik van verschillende bronnen en het actualiseren van de lijsten hebben als oorzaak dat de grootte van de doelgroep zich ontwikkelde. Dit hoofdstuk toont deze ontwikkelingen kwantitatief. 3.2 Doelgroep tijdens de onderzoeken in 2000 en 2003 Tabel 1, op de volgende pagina, toont de doelgroep zoals deze voortkwam uit bronnen die wij gebruikt hebben in de projecten Verbetering inzameling klein gevaarlijk afval in de provincie Zeeland (2000) en Aanvullend onderzoek inzameling (klein) gevaarlijk afval in de provincie Zeeland (2003). Opgesteld door Syncera De Straat B.V. Pagina 13

24 Tabel 1: doelgroep in de onderzoeken van 2000 en 2003 Gemeente Aantal inrichtingen [IMZHW, 1998] Aantal inrichtingen [gemeenten ] Borsele Goes Hulst Kapelle Middelburg Noord-Beveland Reimerswaal Schouwen-Duiveland Sluis (voormalig Oostburg) Tholen Veere Vlissingen Terneuzen * Sluis (voormalig Sluis- Aardenburg) * Totaal * De gemeenten Terneuzen en Sluis (voormalig Sluis-Aardenburg) hadden ten behoeve van het aanvullende onderzoek (2003) geen inrichtingenbestand beschikbaar gesteld. Voor deze gemeenten gebruikten wij de gegevens uit het eerste onderzoek [IMZHW, 1998]. Uit tabel 1 blijkt dat de gegevens van de gemeente Veere het meest verschillen. De verklaring hiervoor is dat de gemeente in het aanvullende onderzoek in 2003 geen compleet inrichtingenbestand kon leveren. 3.3 Doelgroep na actualisatie door de gemeenten (definitieve doelgroep) Zoals al eerder is opgemerkt ontvingen de gemeenten na het aanvullende onderzoek een Excel-bestand met een overzicht van de doelgroep, waarbij onderscheid is gemaakt tussen inrichtingen waarvan wel en geen afgiften van gevaarlijk afval bekend zijn en resterende meldingengegevens die niet gekoppeld konden worden aan een inrichting. Om te voorkomen dat inrichtingen een brief ontvangen waarin een verkeerde constatering staat, werd de gemeenten in dit project gevraagd de koppeling tussen de resterende meldingengegevens en het inrichtingenbestand te controleren. Hierbij was vooral van belang om te kijken of de resterende meldingengegevens alsnog aan een inrichting gekoppeld konden worden. Daarnaast werd de gemeenten gevraagd het bestand na te lopen op eventuele mutaties in het inrichtingenbestand. Opgeheven inrichtingen werden hierbij verwijderd en nieuwe inrichtingen toegevoegd. Opgesteld door Syncera De Straat B.V. Pagina 14