Vergadering van De Statencommissie Verkeer en Milieu. 5 april 2017 SC VM. Status verslag Concept. AANWEZIG: mevrouw Oosterop-van Leussen

Transcriptie

1 Verslag Vergadering van De Statencommissie Verkeer en Milieu Vergaderdatum Kenmerk 5 april 2017 SC VM Status verslag Concept Verslaglegging door Telefoonnummer Mevrouw N. Kwekkeboom Verslag van de openbare vergadering van de Statencommissie Verkeer en Milieu, gehouden op 5 april 2017 in het provinciehuis te Den Haag AANWEZIG: Voorzitter: Griffier: mevrouw Oosterop-van Leussen de heer Duizer VVD PVV D66 CDA SGP&CU PvdA SP GroenLinks Partij voor de Dieren 50PLUS de heer Paymans, de heer Weide de heer Privé, de heer Groenendijk de heer Breitbarth, mevrouw Wijbenga de heer Van der Bent, de heer Çetin de heer Van der Velden de heer Çelik, mevrouw Matil mevrouw Van Aelst de heer Potjer de heer Canton de heer Bakx AFWEZIG MET KENNISGEVING: de heer Kasmi, de heer Minderhout en de heer Scheurwater AANWEZIGE GEDEPUTEERDEN: Mevrouw Bom-Lemstra en de heer Vermeulen Agenda 2. Opening overlegvergadering 2a. Mededelingen 2b. Vaststellen van de agenda 2c. Spreekrecht 2d. Rondvraag 3. Verslag vorige vergadering 3a. Conceptverslag Statencommissie Verkeer en Milieu 8 maart Besluitenlijst vorige vergadering 4a. Conceptbesluitenlijst Statencommissie Verkeer en Milieu 8 maart Bespreekstukken 5a. Advies verkenner over draagvlak luchthavenbesluit Rotterdam The Hague Airport Pagina 1/25

2 6. Sluiting 2. Opening overlegvergadering De VOORZITTER opent de overlegvergadering om uur. 2a. Mededelingen De VOORZITTER deelt mee dat er berichten van verhindering zijn ontvangen van de heren Minderhout en Scheurwater. De heer Breitbarth vult aan dat de heer Kasmi ook verhinderd is. 2b. Vaststellen van de agenda De agenda wordt ongewijzigd vastgesteld. Tijdens de vergadering is besloten de agendapunten 2d, 3 en 4 te behandelen na agendapunt 5. In dit verslag is de oorspronkelijke volgorde van de agendapunten aangehouden. 2c. Spreekrecht Er hebben zich negen insprekers aangemeld. De heren Bakker en Van Dongen spreken namens het Platform Spoor en Geluid Dordrecht. De voorzitter wijst erop dat over dit onderwerp een brief bij de ingekomen stukken is. De heer BAKKER vertoont enkele sheets. Hij deelt mee dat het platform graag een knelpunt onder de aandacht wil brengen. Het platform heeft dit knelpunt geformuleerd als Probleem parkeren treinstellen Merwede-Lingelijn. Hij wijst erop dat PS binnenkort een nieuwe concessie gaan vaststellen. De heer VAN DONGEN laat een sheet zien van het uitzicht vanuit zijn woning. Hij heeft last van het uitzicht op de trein en van geluiden. Deze geluiden verstoren zijn rust overdag en s nachts. De heer BAKKER constateert dat er een probleem is. Hij denkt dat PS de leden van het platform kunnen helpen. Hij stelt dat extra materieel niet in een woonwijk geplaatst moet worden. Het platform wil graag dat PS in de concessie aandacht besteden aan het parkeren van treinstellen. Het platform vraagt PS om in overleg te treden met ProRail over het parkeren van treinstellen. De heer CANTON vraagt of de heren Bakker en Van Dongen vinden dat er een nieuw spoor moet worden aangelegd waar ruimte is om treinstellen op te stellen. De heer BAKKER antwoordt dat er volop mogelijkheden zijn op het emplacement Dordrecht. Hij laat een sheet zien van de situatie daar. Er zijn wel kosten aan verbonden. De heer CANTON vraagt waar de kosten door worden veroorzaakt. Pagina 2/25

3 De heer BAKKER antwoordt dat er iets is rondgedeeld waarin een aantal mogelijkheden staat. Er is op dit moment in Dordrecht een discussie over de emplacementsvergunning. De kosten hebben betrekking op onderhoud en het geschikt maken van zaken. Mevrouw VAN AELST herinnert eraan dat dit onderwerp vaker in de commissie aan de orde is geweest. Ze stelt dat de vraag zou moeten zijn van wie het spoor is waar het materieel geparkeerd zou moeten worden. Ze wijst erop dat het materieel nu wordt geparkeerd op spoor waarvan Arriva gebruikmaakt. Volgens haar wordt het stuk dat de heer Bakker heeft laten zien op een van de sheets, gebruikt door NS en ProRail. Ze wijst erop dat er problemen zijn tussen Arriva, NS en ProRail. Ze vraagt of de heer Bakker doelt op spoor van NS. De heer BAKKER antwoordt dat het deel waarop hij doelt van ProRail is. Ook het deel waar de opstelling is, is van ProRail. Hij stelt dat uit alle gesprekken blijkt dat de vervoerder wel mee wil werken als er financiële dekking is, maar dat ProRail zegt dat er geen geld voor is gereserveerd. De heer POTJER wijst erop dat de concessie DAV ook in de regio is besproken. Hij vraagt of het platform toen ook heeft ingesproken en wat daarop de reactie was. De heer BAKKER antwoordt dat het platform tot nu toe geen gebruik heeft gemaakt van inspraak. Het platform heeft tot nu toe vooral geprobeerd de discussie te voeren op lokaal niveau. Het heeft bezwaar gemaakt tegen de emplacementsvergunning. Hij denkt dat de juridische weg meestal niet de meest succesvolle is. Daarom vraagt hij aan PS om het platform te helpen dit knelpunt soepel op te lossen. De VOORZITTER stelt voor om aan GS te vragen de brief van het Platform Spoor en Geluid Dordrecht over opstelsporen treinen concessie DAV (ingekomen stuk 22) te beantwoorden en een afschrift van de reactie aan PS te sturen. PS kan deze reactie dan eventueel betrekken bij de discussie later in het jaar over de concessie. Dit voorstel is aanvaard. De VOORZITTER deelt mee dat de volgende spreker inspreekt ter aanvulling op een ingezonden brief (brief 23). De heer VAN LEEUWEN spreekt in namens LTO Delflands Groen. Hij heeft als ondernemer grote problemen met de tonnagebeperking op de N468. Hij wijst erop dat eenderde deel van de melkveehouderij in Zuid-Holland is gevestigd aan de N468 en dat de ondernemers dagelijks problemen ondervinden door de beperking. Hij wijst erop dat de ambitie van gedeputeerde Vermeulen is om van de provincie Zuid-Holland de best bereikbare provincie van Nederland te maken. Hij deelt mee dat melkauto s nu met halve vrachten rijden. Dat betekent extra transportbewegingen en extra kosten. De ondernemers willen zo snel mogelijk ontheffing krijgen van de beperkende maatregel. Ze willen met minimaal 40 ton kunnen rijden, zodat ze kunnen doorgaan met hun bedrijven. De heer PAYMANS vraagt of het mogelijk is dat PS het betoog van de heer Van Leeuwen uitgeschreven kunnen ontvangen. Pagina 3/25

4 De heer VAN LEEUWEN antwoordt dat er een brief is gestuurd. De VOORZITTER wijst erop dat dit ingekomen stuk 23 is. De heer VAN LEEUWEN nodigt PS uit om in het gebied te komen kijken. De VOORZITTER deelt mee dat deze uitnodiging is binnengekomen bij de griffie. Ze denkt dat het het beste is als fracties bekijken of ze op bezoek willen gaan. De uitnodiging zal worden doorgestuurd naar de fracties. PS verzoeken GS om een antwoord te schrijven op de brief (brief 23) en een afschrift te sturen aan PS. 2d. Rondvraag Er zijn geen vragen voor de rondvraag. 3 Verslag vorige vergadering 3a. Conceptverslag Statencommissie Verkeer en Milieu 8 maart 2017 Het verslag wordt ongewijzigd vastgesteld. 4. Besluitenlijst vorige vergadering 4a. Conceptbesluitenlijst Statencommissie Verkeer en Milieu 8 maart 2017 De besluitenlijst wordt ongewijzigd vastgesteld. 5. Bespreekstukken 5a. Advies verkenner over draagvlak luchthavenbesluit Rotterdam The Hague Airport Er hebben zich een aantal insprekers aangemeld. De heer VAN BREEMEN spreekt in namens de vereniging Bewoners tegen Vliegtuigoverlast Rotterdam Airport (BTV Rotterdam Airport ). BTV Rotterdam Airport heeft begin maart een reactie opgesteld op het advies van de verkenner. Deze reactie is bekend bij PS. Inspreker wijst erop dat de verkenner concludeert dat er draagvlak is voor het zakelijke profiel binnen de huidige vergunde geluidsruimte. Voor BTV Rotterdam Airport wil dat zeggen dat er geen draagvlak is voor groei van de geluidsruimte. BTV Rotterdam Airport wil geen groei van de luchthaven. Deze vereniging ziet het liefst een krimpscenario. BTV Rotterdam Airport onderschrijft niet het advies ten aanzien van de uitplaatsing van de trauma- en politiehelikopters. Inspreker stelt dat op dit moment ieder inzicht ontbreekt omtrent de effecten van deze uitplaatsing. Staande voor de keuze om de heli s uit te plaatsen en de vrijkomende ruimte te vullen met commercieel vliegverkeer of de status quo, zou BTV Rotterdam Airport kiezen voor de status quo. Wat Rotterdam Airport betreft is de morele vraag aan de orde waarom politici zouden kiezen voor een verslechtering, als bekend is dat geluidsbelasting en luchtverontreiniging slecht zijn voor mensen. Pagina 4/25

5 BTV Rotterdam Airport vraagt PS de volgende wensen over te nemen: 1. Verminder het aantal van negen nu toegestane categorieën nachtvluchten drastisch. 2. Laat het aangescherpte nachtregime elke dag ingaan om uur en laat het in de weekenden voortduren tot uur s morgens. 3. Ga voor een looptijd van de nieuwe vergunning van tien tot vijftien jaar. Inspreker vraagt wie de nieuwe helihaven financiert. BTV Rotterdam Airport vraagt zich af of deze aanleg uit publieke of uit private middelen moet worden gefinancierd. Publieke middelen lijken voor de hand te liggen omdat het gaat om maatschappelijk verkeer. Als men zou omzien naar privaat kapitaal, ligt de luchthaven als partner voor de hand. BTV Rotterdam Airport ziet dan extra druk ontstaan voor de politici en voor de luchthaven om de vrijkomende geluidsruimte geheel op te vullen met groot commercieel verkeer. Inspreker stelt dat dit vervelend is voor omwonenden. Rotterdam Airport verzoekt PS erop te letten dat in het standpunt van BRR een passende financiële paragraaf komt. Inspreker stelt dat het feit dat het zelfs Statenleden blijkbaar niet lukt om van de gedeputeerde de precieze berekeningen van Ecorys boven water te krijgen, het vertrouwen in de politiek heeft geschaad. De heer PRIVÉ stelt dat de heer Van Breemen eigenlijk tegen de luchthaven als geheel is. Hij heeft hem horen zeggen dat BTV Rotterdam Airport een afname van het aantal gehinderden wil. Hij wijst erop dat het aantal klachten dat wordt ingediend bij DCMR ongeveer per jaar is. Daarvan gaan er 7000 over het vliegverkeer. De helft van deze 7000 klachten is afkomstig van enkele personen die veelvuldig klachten melden. Hij vraagt of het niet een oplossing zou zijn om die paar personen die klachten indienen, te laten verhuizen. De heer VAN BREEMEN antwoordt dat hij daar niet over gaat. Bovendien weet hij niet of deze mensen willen verhuizen. BTV Rotterdam Airport heeft gemerkt dat een aantal leden aan het verhuizen is vanwege de luchthaven. In verband met het feit dat sommige mensen frequent klagen, wijst hij erop dat men zich moet realiseren dat veel mensen niet meer klagen, omdat ze denken dat dit geen zin heeft. BTV Rotterdam Airport wil komen tot minder hinder en niet tot verhuizing. Mevrouw VAN AELST was enige tijd geleden aanwezig op een bijeenkomst waar de verkenner zei dat de omwonenden het vertrouwen in klagen hebben verloren. Ze vraagt of de heer Van Breemen, sinds de verkenner is begonnen met zijn werk, het idee heeft dat de omwonenden het vertrouwen in klagen weer terug beginnen te krijgen. De heer VAN BREEMEN antwoordt dat hij niet weet of het vertrouwen aan het herstellen is. Hij weet wel dat, als men een realistisch beeld wil krijgen van de overlast, men niet moet kijken naar het overzicht van klachten, maar een bewonersonderzoek moet doen. Mevrouw VAN AELST vraagt of er uit bewonersonderzoek een ander beeld naar voren komt dan het beeld dat PS krijgen op basis van een gering aantal klachten. De heer VAN BREEMEN antwoordt dat hij het bewonersonderzoek dat ooit is gedaan en de klachten naast elkaar zou moeten leggen, om deze vraag te Pagina 5/25

6 kunnen beantwoorden. Hij deelt mee dat het bewonersonderzoek meer inzicht geeft in de mate van hinder. De heer ÇETIN heeft de heer Van Breemen horen zeggen dat, wanneer het helikopterverkeer uitgeplaatst zou zijn, er twee opties zijn, namelijk het handhaven van de status quo (de ene optie) en de vrijkomende ruimte vullen met commercieel vliegverkeer (de tweede optie). Tijdens zijn presentatie van ongeveer twee maanden geleden noemde hij nog een derde optie, namelijk de helft van de ruimte die vrijkomt, teruggeven aan de bewoners en de andere helft in gebruik geven voor commercieel verkeer. Dat leek de heer Van Breemen destijds een goede optie te vinden. Hij vraagt of de heer Van Breemen van gedachten is veranderd. De heer VAN BREEMEN antwoordt dat hij inderdaad van gedachten is veranderd. Hij heeft lange tijd gedacht dat uitplaatsing van heli s een goed idee was, maar er zijn andere inzichten ontstaan over de effecten daarvan. Uit allerlei bijeenkomsten is naar voren gekomen dat daardoor extra hinder ontstaat. De heer BREITBARTH heeft de heer Van Breemen horen zeggen dat hij nadere informatie heeft ontvangen vanuit verschillende bijeenkomsten. Hij wijst erop dat PS deze informatie niet hebben. Hij vraagt of de heer Van Breemen deze informatie naar PS wil sturen. Hij wil graag cijfers zien en horen waar deze op gebaseerd zijn. De heer VAN BREEMEN antwoordt dat het fragmentarische informatie is, die uit verschillende bronnen komt. Deze informatie wordt op dit moment nog niet breed gedeeld. Hij wijst erop dat de verkenner in eerste instantie heeft toegezegd dat er een milieueffectrapportage komt met betrekking tot de heli s. Later leek het of deze milieueffectrapportage er toch niet komt omdat de initiatiefnemer vindt dat er niet opnieuw een berekening gedaan hoeft te worden. Spreker kan enkele rekensommetjes die gemaakt zijn, ter beschikking stellen aan PS. De informatie die er is, is niet gedeeld door alle belanghebbenden. De heer BREITBARTH heeft de heer Van Breemen horen spreken over een initiatiefnemer en berekeningen. Dit zou impliceren dat er al een specifieke locatie beoogd is en dat iemand deze locatie zou gaan exploiteren. Volgens hem klopt dat niet. Hij is benieuwd naar de informatie die de heer Van Breemen heeft. Hij vraagt zich af waarom deze informatie bij de heer Van Breemen terechtkomt en niet bij Statenleden, als ze erom vragen. De heer VAN BREEMEN antwoordt dat de informatie waarop hij doelt niet gaat over de locatie. Hij is het met de heer Breitbarth eens dat daarover weinig tot niets bekend is. Hij heeft gehoord dat er een locatiestudie is gedaan door de gemeente Rotterdam. De informatie waarover hij beschikt, gaat over de inschatting van het aantal extra vluchten. Hij zal deze informatie naar PS sturen. De heer POTJER heeft de heer Van Breemen horen zeggen dat er informatie beschikbaar is over de processing times van de verschillende luchthavens en dat PS daarin geen goed inzicht hebben gekregen van de gedeputeerde. Hij vraagt of hij goed begrijpt dat dit inzicht wel mogelijk is. De heer VAN BREEMEN antwoordt dat BTV Rotterdam Airport zich in augustus 2016 afvroeg hoe de berekeningen zijn gemaakt. BTV Rotterdam Airport heeft Pagina 6/25

7 toen Ecorys gebeld en gevraagd om de Excel-sheet te mogen zien. Er bleek gedetailleerde informatie te bestaan, maar BTV Rotterdam Airport werd door Ecorys verwezen naar de verkenner. BTV Rotterdam Airport heeft vervolgens aan de verkenner gevraagd om de informatie op te halen en beschikbaar te stellen. Dat heeft tot nu toe niet geleid tot het gewenste resultaat. De heer WEIDE constateert dat de heer Van Breemen vraagtekens stelt bij de uitplaatsing van de heli s. Hij vraagt of de heer Van Breemen het met hem eens is dat deze optie moet worden onderzocht. De heer VAN BREEMEN gaat ervan uit dat deze optie onderzocht zal worden. Hij heeft daar geen bezwaar tegen. Mevrouw SLEEGERS spreekt in namens Den Haag Fossielvrij. Ze vindt, wat er in de MER over klimaatschade staat, behoorlijk stevig. Er staat bijvoorbeeld in dat de toename van CO 2 aanzienlijk is en in strijd met het voorgenomen beleid om de vermindering van CO 2 -uitstoot te realiseren. Toch staat er ook in de MER dat de CO 2 -uitstoot wel onderzocht, maar niet beoordeeld is. Ze wijst erop dat de luchtvaart verantwoordelijk is voor circa 10% van de klimaatverandering die Nederland veroorzaakt. Ze wijst PS erop dat ze een afweging moeten maken. Ze verzoekt PS om het klimaat daarbij voorrang te verlenen. Mevrouw HOVENKAMP spreekt in namens de bewonersorganisatie InHillegersberg RTHA. Het doel van deze organisatie is het behouden van de leefkwaliteit van de wijk. De organisatie vertegenwoordigt zevenduizend huishoudens in het Molenlaankwartier en Oud-Hillegersberg. Sinds twee jaar wordt er veel overlast ervaren van commerciële lijnvluchten. In december heeft een onderzoeksbureau de mening van bewoners onderzocht. Daaruit kwam naar voren dat de meerderheid van de bewoners geen groei van het aantal commerciële vluchten wil. 26% van de bewoners wil dat het aantal commerciële vluchten afneemt. Er wordt nauwelijks overlast van de helikoptervluchten ervaren. Er is op 10 januari 2017 een informatieavond gehouden. Daarna stonden de bewoners negatiever tegenover uitbreiding van het vliegveld. Ze maken zich vooral zorgen over geluidsoverlast, fijnstof en de cumulatieve effecten van de aanleg van de A13/A16. Ze stelt dat goede wijken voor een stad belangrijk zijn als economische en maatschappelijke motoren. Hillegersberg en Schiebroek zijn zulke wijken. Ze stelt dat met de huidige plannen deze wijken worden vernield en de stad Rotterdam uiteindelijk leegloopt. Ze vraagt of PS haar kunnen uitleggen wat daadwerkelijk de impact is van het verplaatsen van de helikoptervluchten en de uitbreiding van het aantal vluchten. Ze heeft deze impact niet beschreven gezien in het rapport van de verkenner. De heer POTJER heeft twee vragen aan de inspreker: 1. Geven de percentages met betrekking tot overlast die de bewonersorganisatie heeft, een representatief beeld van de overlast in de wijk? 2. De bewonersorganisatie pleit voor een afnemende gebruiksruimte. Het vliegveld vindt zichzelf belangrijk voor de economie. Hoe ziet mevrouw Hovenkamp dat? Mevrouw HOVENKAMP geeft de volgende antwoorden: Pagina 7/25

8 1. Er is een onderzoek uitgevoerd door een bureau. Daaruit blijkt dat veel mensen tegen meer overlast zijn. Bovendien blijkt eruit dat veel mensen niet het idee hebben dat klagen helpt. 2. Het is belangrijk dat de economie goed blijft draaien, maar het is de vraag of de groei van het vliegveld bijdraagt aan de economische groei van Rotterdam. De groei van het vliegveld zal in ieder geval niet bijdragen aan de waarde van de woningen. De bewonersorganisatie heeft ook bedenkingen bij de luchtkwaliteit. De heer BREITBARTH vraagt of er bepaalde momenten op de dag zijn waarop de overlast extra wordt ervaren. Mevrouw HOVENKAMP antwoordt dat er soms s nachts gevlogen wordt en dat mensen daar wakker van worden. De bewoners stellen dat ze geen wekker nodig hebben omdat ze wakker worden van de vliegtuigen die standaard om 7.00 uur, 7.05 uur en 7.10 uur overvliegen. Ze voegt eraan toe dat veel mensen zich grote zorgen maken over de luchtkwaliteit. De heer PAYMANS stelt dat het betoog van mevrouw Hovenkamp goed onderbouwd lijkt, maar hij denkt dat zij op het verkeerde been is gezet. Hij vraagt of mevrouw Hovenkamp de getallen van voor 2007 kent. Hij wijst erop dat er in lijndiensten waren en dat dit aantal in een paar jaar tijd is teruggelopen tot Hij vraagt of mevrouw Hovenkamp haar betoog zou kunnen aanpassen. Verder wijst hij erop dat het aantal nachtvluchten nu eenderde is van wat het ooit was. Mevrouw HOVENKAMP antwoordt dat ze pas zes jaar in Hillegersberg woont. De getallen van voor 2007 kent ze niet. Ze heeft goed gelet op geluid voordat ze in Rotterdam ging wonen. Sinds twee jaar hoort ze de vliegtuigen en ze deelt mee dat ze daarin niet alleen is. Mevrouw VAN AELST wijst erop dat het aantal reizigers toeneemt. Ze neemt aan dat dit betekent dat het aantal zware, veel overlastgevende vluchten toeneemt. Mevrouw HOVENKAMP deelt mee dat het vooral gaat om de commerciële lijnvluchten. Volgens haar is het aantal van deze vluchten toegenomen sinds De heer KAMPS spreekt in namens de gebiedscommissie Hillegersberg- Schiebroek. De taak van deze commissie is om het stadsbestuur van Rotterdam te adviseren over alles wat in het gebied speelt. De commissie heeft eind februari advies uitgebracht aan het gemeentebestuur. Ze heeft geadviseerd om de geluidsruimte niet uit te breiden. Ze heeft ook geadviseerd om terug te keren naar het zakelijke karakter van het vliegveld. Vliegveld Zestienhoven, zoals de heer Kamps het vliegveld liever noemt, is een zakenvliegveld. Verder is er geadviseerd om te kijken naar handhaving en naar verbeteringen in de omgeving en om het vliegveld duurzamer te maken. Ongeveer tegelijkertijd kwam het advies van de verkenner. Ook hij concludeert dat er geen draagvlak is voor het vergroten van de geluidsruimte. De verkenner interpreteert zijn opdracht iets ruimer dan de gebiedscommissie verwachtte. Hij heeft niet alleen gekeken of er draagvlak is, maar hij zoekt ook naar mogelijkheden om het draagvlak te vergroten. Hij doet dat door de uitplaatsing van het maatschappelijk verkeer te suggereren. De vrijkomende geluidsruimte Pagina 8/25

9 kan dan worden gebruikt door commercieel verkeer. Op dat punt scheiden zich de wegen van de verkenner en de gebiedscommissie. De commissie vindt dat de verkenner daarmee niet het belang van de bewoners vooropstelt, maar het belang van het versterken van het zakelijke profiel van de luchthaven. De verkenner heeft de term zakelijk profiel geïntroduceerd. De verkenner vindt zakenvliegveld een onduidelijke term. De heer Kamps vindt een luchthaven met een zakelijk profiel een veel onduidelijkere term. Hij wijst erop dat het zakelijke profiel in de loop der jaren is ondergesneeuwd door een stortvloed van vakantievluchten. Hij wijst erop dat een uitplaatsing van maatschappelijk verkeer een kostbare aangelegenheid is. Verder wijst hij erop dat de uitkomsten van de enquête die is gehouden, aan PS ter beschikking zijn gesteld. De commissie stelt het leefklimaat voorop. Ze adviseert: 1. de geluidsruimte niet te vergroten; 2. als er besloten wordt om het maatschappelijk verkeer uit te plaatsen, de vrijkomende ruimte te gebruiken voor een krimpscenario. De heer POTJER vraagt hoe breed gedragen het standpunt van de gebiedscommissie is binnen de gebiedscommissie. De heer KAMPS antwoordt dat misschien één lid van de gebiedscommissie uitbreiding van het aantal vluchten toejuicht. De meerderheid onderschrijft het door hem verwoorde standpunt. De heer ABBENHUIS spreekt in namens de bewonersorganisatie Leven in Schiebroek. Schiebroek telt ruim inwoners en ligt dicht bij RTHA (Rotterdam The Hague Airport). De afstand van het einde van de startbaan tot de eerste woning in de gemeente Schiebroek is 600 m. De inwoners van Schiebroek willen geen uitbreiding van het vliegveld. Ze ervaren in de huidige situatie al veel overlast. Ze vragen om bescherming van hun leefomgeving. De gemeente lijdt onder een cumulatie van toenemende infrastructuur. De vliegtuigen denderen vanaf 7.00 uur over de huizen. De mensen worden er wakker van. De inwoners van Schiebroek zouden graag zien dat het vliegveld weer een zakelijk karakter krijgt. De bewonersorganisatie vraagt PS om met een kritische blik naar het rapport van de heer Schrijnen te kijken. Er is veel meer begrip bij omwonenden voor maatschappelijk verkeer dan voor commercieel verkeer. Veel omwonenden vinden dat het vliegveld geen groeiambitie moet hebben, maar een krimpambitie. Mevrouw BOSMAN is inwoner van Rotterdam. Ze wijst erop dat RTHA dicht bij wijken en woningen ligt. Ze ervaart veel overlast van commerciële vluchten. Ze deelt mee dat deze overlast is toegenomen in de afgelopen jaren. Uit onderzoek blijkt dat het vliegverkeer van RTHA en van Schiphol elkaar in de weg zitten. Daardoor kan het vliegverkeer van RTHA de vastgestelde routes vaak niet volgen. Dit is gebleken uit onderzoek van bureau To70 ten behoeve van de MER. In het rapport staat er meer over dichtbevolkt gebied wordt gevlogen. De luchtverkeersleiding geeft gezagvoerders opdracht om af te wijken van de vastgestelde routes. Onderzoeks bureau To70 is bereid een vervolgonderzoek te doen. PS of de BRR kunnen hiertoe opdracht geven, om het probleem beter in kaart te kunnen brengen. De uitwerking van ultrafijnstof op de gezondheid is nog niet goed onderzocht. Spreekster stelt voor om de heli s niet uit te plaatsen. Pagina 9/25

10 De heer POTJER heeft gezien dat er op 6 april waarschijnlijk een onderzoeksrapport uitkomt van de Onderzoeksraad voor Veiligheid over risico s met betrekking tot incidenten die zich hebben voorgedaan rondom Schiphol. Hij vraagt of mevrouw Bosman hiervan op de hoogte is en of ze erbij betrokken is. Mevrouw BOSMAN antwoordt dat haar niets bekend is over dat onderzoek. Mevrouw KUIJPERS spreekt in namens de Natuur- en Milieufederatie Zuid- Holland. Deze federatie streeft naar een mooie en duurzame provincie. De federatie is niet blij met de aankondiging van de luchthaven dat deze wilde uitbreiden. Ze stelt dat deze uitbreidingsplannen niet alleen een risico vormen, maar ook een kans bieden. Ze vindt dat de heer Schrijnen grondig en zorgvuldig te werk is gegaan. Ze stelt dat hij niet alleen heeft bekeken over hoeveel vluchten men moet spreken, maar dat hij ook een fundamentele discussie heeft aangezwengeld over wat men wil met RTHA in de toekomst en hoe men de positie van deze luchthaven in de regio ziet. De federatie is blij dat de heer Schrijnen heeft geconstateerd dat er geen draagvlak is voor uitbreiding van de milieuruimte. Wat de Natuur- en Milieufederatie Zuid-Holland betreft, ontbreekt er nog veel informatie om nu al te kunnen zeggen of het uitplaatsen van helikopters een goede actie is. De heer WEIDE geeft mevrouw Kuijpers een compliment voor haar betoog. Mevrouw MATIL deelt mee dat de PvdA voor het treffen van maatregelen tegen overlast is, als de omwonenden overlast ervaren. Ze noemt daarbij als voorbeeld het isoleren van huizen en het verbeteren van openbaar vervoer. De PvdA is altijd voor het beperken van nachtvluchten geweest. Het lijkt de fractie zinnig om verder onderzoek te doen naar ultrafijnstof en de werkelijke besparing van de geluidsruimte bij verplaatsing van de heli s. De PvdA vindt de gezondheid van omwonenden en de nadelige gevolgen voor het leefklimaat zwaarder wegen dan het belang van uitbreiding van de luchthaven. De fractie wil graag van de gedeputeerde horen hoe ze in de nieuwe situatie beter gaat handhaven met betrekking tot de geluidsruimte. De fractie onderschrijft het plan dat in het advies staat, om een ombudsman aan te stellen. De heer CANTON heeft mevrouw Matil horen zeggen dat de PvdA graag ziet dat het aantal nachtvluchten wordt verminderd. Hij wijst erop dat in de berekeningen nachtvluchten zwaarder meetellen dan dagvluchten. Dit betekent dat voor elke nachtvlucht die van het huidige aantal afgaat, er maximaal tien dagvluchten bij kunnen komen. Hij vraagt hoe mevrouw Matil deze verhouding ziet. Mevrouw MATIL antwoordt dat ze zich onvoldoende heeft kunnen verdiepen in de getallen. Volgens de heer POTJER is door de gebiedscommissie Hillegersberg en door meerdere gremia voorgesteld om eisen te stellen aan de randen van de nacht. Hij vraagt of de PvdA ervoor is om deze eisen te stellen. Mevrouw MATIL kan zich voorstellen dat het goed is om te kijken naar de tijden. Ze neemt aan dat uit onderzoek zal blijken wat het meest gunstige scenario is. Het gaat haar erom dat de overlast op verschillende manieren beperkt zou Pagina 10/25

11 kunnen worden, zonder dat PS een luchthaven gaan ontmannen, die belangrijk is voor Zuid-Holland-Zuid. Ze wijst op werkgelegenheid, samenwerking met mboscholen en de TU Delft en toerisme. Volgens haar zijn er in de regio grote problemen op dat gebied. De heer POTJER is verbaasd over dit standpunt van de PvdA. Hij wijst erop dat de verkenner heeft voorgesteld het vliegveld meer zakelijk te maken. Hij vraagt of de PvdA ervoor is om meer toeristische vluchten op RTHA te hebben. Mevrouw MATIL antwoordt dat ze dat niet heeft gezegd. Ze vindt dat de heer Potjer haar woorden op een vreemde manier parafraseert. Ze heeft in het advies gelezen dat, op het moment dat de vlieghaven een zakelijker profiel krijgt, dit leidt tot een betere ontsluiting van de regio. Ze wijst erop dat Rotterdam op dit moment een zeer populaire stad aan het worden is voor toeristen. Ze stelt dat dit een goede impuls is voor de regio. Ze vraagt aan de gedeputeerde hoe de vorm van behandeling van klachten door de ombudsman zich verhoudt tot de vorm van klachtenbehandeling van DCMR en of de instrumenten die de ombudsman heeft, zullen leiden tot betere handhaving. Verder vraagt ze wat de ruimtelijke consequenties zijn van de uitplaatsing van het maatschappelijk verkeer en een toename van het zakelijke verkeer voor de verstedelijking en de verkeersdrukte. De heer BAKX deelt mee dat naar de mening van 50PLUS uitbreiding van de luchthaven met een toename van het aantal vluchten onacceptabel is. Hij stelt dat gebleken is dat er geen draagvlak is in de samenleving voor de uitbreiding. De fractie denkt dat uitplaatsing van helikoptervluchten een goede zaak is. Het opvullen van de vrijgekomen geluidsruimte door een toename van het aantal vakantie- en zakelijke vluchten ziet de fractie als een ongewenste ontwikkeling. De fractie ziet liever dat de vrijgekomen ruimte niet wordt opgevuld. De fractie begrijpt dat RTHA belangrijk is voor de economie. Ze is echter van mening dat er gezocht moet worden naar een duurzame oplossing voor de lange termijn. Hij wijst erop dat Schiphol aan zijn maximale capaciteit zit en dat daardoor vaak wordt afgeweken van de vliegroutes. Bewoners van Zuid-Holland ervaren daardoor vaak hinder van vluchten op Schiphol. Hij stelt dat het onmogelijk is om groei toe te staan zonder omwonenden te belasten met grote gezondheidsrisico s. Voor 50PLUS vormt het welzijn van de inwoners de hoogste prioriteit. Hij verzoekt de gedeputeerde om de staatsecretaris negatief te adviseren over uitbreidingsplannen van RTHA en haast te maken met een duurzame oplossing. Hij herinnert eraan dat er ooit plannen zijn geweest om een luchthaven op zee te maken. Hij zou hierover graag een MKBA willen zien. Hij denkt dat een luchthaven op zee een goede zaak zou zijn voor de omwonenden en voor de economie. De heer WEIDE constateert dat de heer Bakx hinkt op meerdere gedachten. Hij vraagt of de heer Bakx het voorstel onderschrijft om de inspraakmogelijkheden voor omwonenden te verbeteren, zoals de verkenner beschrijft in zijn rapport. De heer BAKX antwoordt dat hij het advies om beter met omwonenden te spreken, onderschrijft. Hij is tien jaar betrokken geweest bij de uitbreiding van Schiphol. Hij weet uit ervaring dat dit een onmogelijke missie is. Hij vindt dat er gekeken moet worden naar een duurzame oplossing. Pagina 11/25

12 De heer CANTON wijst erop dat er een grote mate van vrijheid is in de lucht. Hij denkt dat dit er de oorzaak van is dat vliegtuigen en vliegvelden enorme vrijheden hebben in Nederland. Als voorbeelden van deze vrijheden noemt hij dat er geen belasting wordt geheven op kerosine en dat CO 2 -uitstoot van vliegtuigen niet meetelt bij reductiedoelstellingen. Bij stiltegebieden telt het geluid van vliegtuigen niet mee. De doelstellingen met betrekking tot duurzaamheid voor vliegtuigen zijn zodanig dat men nog tot ver in de 21 ste eeuw met vliegtuigen zal vliegen die nu al als zeer vervuilend worden beschouwd. Hij vindt het jammer dat de discussie voornamelijk gaat over de overlast die direct meetbaar is, zoals stank en geluid. Hij denkt dat, als de vlieghaven niet beperkt wordt, mensen de wijken zullen verlaten. Men kan niet vluchten voor CO 2 -uitstoot. Hij stelt dat daarvoor weinig aandacht is in het rapport. Een van de conclusies is dat er geen draagvlak is voor uitbreiding. De PvdD vindt het een tekortkoming van het onderzoek dat er niet is onderzocht in hoeverre het gewenst is om tot krimp te komen. De PvdD vindt het uitplaatsen van de heli s problematisch omdat het lastig is om een plek te vinden om deze heli s naartoe te verplaatsen. Bovendien rijst dan de vraag hoe de vrijgekomen geluidsruimte wordt opgevuld. De fractie is geen voorstander van meer vluchten. Voor de PvdD is uitplaatsen van maatschappelijk verkeer alleen mogelijk als er geen vluchten bijkomen, maar gestreefd wordt naar krimpen. De PvdD is voorstander van het oprekken van de tijdstippen voor nachtvluchten om van de piek af te komen die begint om 7.00 uur. Hij wijst erop dat er veel categorieën s nachts mogen vliegen. Dat zijn bijvoorbeeld vliegtuigen met mankementen en kleine zakelijke toestellen. Wat de PvdD betreft, verdwijnen de kleine zakelijke toestellen van voormalig Zestienhoven (nu RTHA). Daarover gaat de provincie niet. Hij verzoekt de gedeputeerde hiervoor te pleiten bij het Rijk. De heer POTJER herinnert eraan dat vandaag wordt gesproken over het advies dat PS willen geven aan de minister over het luchthavenbesluit RTHA. Wat GroenLinks betreft is niet de vraag aan de orde wat PS vinden van het rapport van de heer Schrijnen en ook niet de vraag of PS wel of geen uitbreiding willen, maar wat PS willen met het luchthavenbesluit. De heer WEIDE gaat ervan uit dat er later over het advies aan de minister zal worden gesproken, maar dat er vandaag gesproken moet worden over het rapport van de heer Schrijnen. De heer POTJER wijst erop dat PS in juni een conceptadvies bespreken vanuit de BRR (Bestuurlijke Regiegroep Rotterdam The Hague Airport). Volgens hem bespreken PS vandaag wat ze willen dat de gedeputeerde inbrengt bij de BRR. Hij neemt aan dat de heer Weide het daarmee eens is. De heer WEIDE begrijpt de redenering van de heer Potjer. De VOORZITTER stelt voor dat de heer Potjer zijn betoog vervolgt. De heer POTJER constateert dat een aantal insprekers de voorkeur geeft aan een krimpscenario. Helaas heeft de heer Schrijnen dat scenario niet onderzocht omdat dit niet in zijn opdracht zat. De heer ÇETIN wijst erop dat in het rapport van de verkenner staat dat er consensus is over drie zaken: 1. verminderen van nachtvluchten; 2. in stand houden van de huidige milieugebruiksruimte; Pagina 12/25

13 3. het zakelijk profiel van Rotterdam The Hague Airport versterken. Hij vraagt wat de heer Potjer daarvan vindt. De heer POTJER citeert uit de opdrachtverlening aan de heer Schrijnen: De verkenner inventariseert bij de leden van de BRR, de gemeente en de directe omgeving van de luchthaven en andere belanghebbenden etc. etc. in hoeverre er draagvlak is voor uitbreiding. Hij concludeert dat in de opdracht niet staat om te onderzoeken of er draagvlak is voor krimp. Hij beseft dat er consensus is over niet uitbreiden, maar dat is iets anders dan dat er geen draagvlak zou zijn voor krimp. De heer ÇETIN wijst erop dat een van de drie zaken waarover consensus is, het in stand houden van de huidige milieugebruiksruimte is. Dat is geen krimp. De heer POTJER stelt dat dit komt door de vraagstelling van de verkenner. De heer ÇETIN stelt dat niemand van de aanwezigen weet welke vragen de verkenner heeft gesteld aan de betrokkenen. De heer POTJER blijft erbij dat de vraagstelling de antwoorden heeft gestuurd. Hij stelt dat de heer Schrijnen geen evenwichtig onderzoek heeft gedaan. Volgens hem heeft deze niet gevraagd wat mensen willen. Hij heeft alleen gevraagd of ze uitbreiding willen of niet. De VOORZITTER denkt dat de heren Potjer en Çetin het niet eens worden. De heer ÇETIN concludeert dat de heer Potjer de juistheid van het rapport in twijfel trekt. Het CDA doet dat niet. Hij denkt dat de verkenner onafhankelijk is en een onafhankelijk onderzoek heeft gedaan. Hij denkt dat er een degelijk onderzoek is gedaan. De VOORZITTER verzoekt de heer Potjer door te gaan met zijn betoog. De heer POTJER laat de interpretatie van de heer Çetin bij hem. Hij stelt dat, als de verkenner een andere opdracht zou hebben gekregen, hij een ander antwoord zou hebben gevonden. Hij ziet dat uit de MKBA (maatschappelijke kosten- en batenanalyse) blijkt dat RTHA alleen maar negatieve effecten heeft op de omgeving. Hij stelt dat de vraag voorligt hoe PS omgaan met de gezondheid en de veiligheid van de bewoners van de provincie. Een van de insprekers gaf aan dat vliegtuigen van RTHA vaak moeten uitwijken voor vliegtuigen van Schiphol om botsingen te voorkomen. Hij wijst op de luchtvervuiling. De provincie heeft een actieplan met betrekking tot de luchtkwaliteit. Hij vindt dat uitbreiding van de luchthaven daar niet in past. GroenLinks vindt dat de enige reden om eventueel na te denken over uitbreiding van de luchthaven is dat het economisch effect zou kunnen hebben. In de MKBA staat dat de baten van de reistijdwinst voor passagiers (dit zijn hoofdzakelijk toeristen) opwegen tegen de overlast voor omwonenden, de klimaatverandering en de luchtvervuiling. Hij vindt dat dit niet goed is onderbouwd. Er is een second opinion gevraagd. Degene die deze second opinion heeft gegeven, zegt dat de tijden die zijn gehanteerd, niet kunnen kloppen. Er is niet gekeken naar de gevolgen voor Schiphol. Hij stelt dat GroenLinks hierover vragen heeft gesteld aan de gedeputeerde die tot op heden niet zijn beantwoord. Hij concludeert: Pagina 13/25

14 1. PS weten dat er nadelen zitten aan de plannen en dat de veronderstelde voordelen waarschijnlijk veel kleiner zijn dan de nadelen. 2. Een uitbreiding van RTHA zal negatief uitpakken voor de provincie, niet alleen voor de omwonenden, maar voor de maatschappij als geheel. De heer BREITBARTH vraagt of de heer Potjer heeft berekend wat een krimpscenario zou betekenen voor de overlast, de luchtkwaliteit, de economie en de werkgelegenheid. De heer POTJER antwoordt dat hij dat niet precies heeft berekend. Volgens hem is het eenvoudig. Als men kan zeggen wat de effecten van uitbreiding zijn, kan men zeggen dat de effecten van krimp het tegenovergestelde zijn. Uitbreiding leidt tot meer CO 2 -uitstoot en minder CO 2 -uitstoot leidt tot winst voor het milieu. De heer BREITBARTH vraagt hoe de heer Potjer dan werkgelegenheid, afgeleide werkgelegenheid en extra overlast op Schiphol meeweegt. De heer POTJER antwoordt dat werkgelegenheid een interessant aspect is in dit geheel. Hij herinnert eraan dat een van de insprekers zich afvroeg of de economie van Rotterdam zou worden geschaad, als er minder toeristische vluchten zouden komen op RTHA. Zelf vraagt hij zich af of het niet beter zou zijn voor de werkgelegenheid om woningen of een bedrijventerrein te bouwen. Dat is niet onderzocht. Hij sluit niet uit dat het economisch goed is om RTHA anders te bestemmen, omdat de vluchten veel activiteiten in de regio belemmeren en de gezondheid van mensen schaden en daarmee hun arbeidsproductiviteit. De heer BREITBARTH wijst erop dat dit een aanname is zonder onderbouwing en dat de heer Potjer dat nu juist de verkenner verwijt. Hij begrijpt niet dat de heer Potjer dergelijke stellige uitspraken doet. Hij vindt dat de heer Potjer met twee maten meet. De heer POTJER vindt de redenering van de heer Breitbarth bijzonder. Hij heeft aan de gedeputeerde gevraagd om cijfers, maar hij heeft deze cijfers niet ontvangen. Hij constateert dat de heer Breitbarth hem nu verwijt dat hij de cijfers niet heeft. De heer BREITBARTH vindt dat de heer Potjer niet goed luistert. De heer WEIDE heeft de heer Potjer horen zeggen dat GroenLinks vindt dat de luchthaven gesloten moet worden en dat er woningbouw en andersoortige economische activiteiten moeten komen. Hij vraagt of hij dat goed heeft gehoord. De heer POTJER antwoordt dat wat hij betoogt, is dat het onderzoek incompleet is. Hij vindt dat het mooi zou zijn om te onderzoeken in hoeverre het scenario woningbouw/andere economische activiteiten beter voor de economie en de gezondheid van de inwoners is. Het is niet bekend in hoeverre dat scenario beter of slechter is. De heer WEIDE dacht dat de heer Potjer had gezegd dat GroenLinks het beter en wenselijker vond dat RTHA gesloten zou worden en er een andere bestemming aan wordt gegeven. Daarom stelde hij een verduidelijkende vraag. Pagina 14/25

15 De VOORZITTER wijst erop dat de heer Potjer heeft verduidelijkt wat hij eerder heeft gezegd. De heer BREITBARTH heeft de heer Potjer horen zeggen dat bepaalde zaken niet zijn onderzocht. Hij herinnert eraan dat PS een half jaar geleden aan tafel hebben gezeten met onder andere de heer Schrijnen. De heer Schrijnen vroeg toen wat PS wilden dat er allemaal zou worden onderzocht. Hij heeft de heer Potjer de zaken die hij nu noemt, destijds niet horen noemen. Hij vraagt waarom niet. De heer POTJER denkt dat de heer Breitbarth toen misschien even iets minder heeft opgelet. Hij heeft destijds een aantal vragen gesteld aan de heer Schrijnen. Hij wilde er nog meer stellen, maar kreeg daartoe geen gelegenheid. Bij het laatste overleg heeft hij de heer Schrijnen nog een aantal vragen gesteld. De heer Schrijnen antwoordde daarop: Dat ga ik niet uitzoeken. Volgens de heer BREITBARTH was het proces toen klaar. Volgens hem is dit niet de enige vorm waarop de heer Potjer met de heer Schrijnen contact heeft gehad. Hij heeft ook bilateraal contact gehad of had dit kunnen hebben. Hij vindt het te makkelijk om nu te wijzen op wat er niet is onderzocht, terwijl PS de kans hebben gehad om aanvullende onderzoeken te laten uitvoeren. De heer POTJER deelt mee dat in het antwoord op een vraag die GroenLinks heeft gesteld, verwezen werd naar het rapport van de verkenner. Hij heeft vervolgens deze vraag gesteld aan de verkenner tijdens een bijeenkomst. Deze zei toen dat hij die vraag niet zou beantwoorden. GroenLinks vroeg naar specificatie van de processing time, omdat de processing time het enige is waarmee de maatschappelijke baten van het uitbreiden van RTHA opwegen tegen de maatschappelijke kosten. RTHA gaat ervan uit dat de processing time van RTHA 40 minuten is en die van Schiphol circa 2,5 uur. Op de website van Transavia staat dat voor beide luchthavens geldt dat passagiers 45 minuten voordat het vliegtuig vertrekt, aanwezig moet zijn. Op Schiphol heeft een passagier 5 minuten nodig om van de parkeerplaats naar de balie te komen. Op RTHA is dat 15 minuten zonder busje. Volgens GroenLinks zijn de processing times die in het rapport staan, niet correct. GroenLinks heeft gevraagd hoe de verkenner op respectievelijk 40 minuten en 2,5 uur komt. GroenLinks heeft op deze vraag geen antwoord gekregen van de gedeputeerde. De VOORZITTER verzoekt de heer Potjer zijn betoog te vervolgen en zich daarbij vooral te richten op het onderzoeksrapport. Er komen nog voldoende momenten voor verder overleg. De heer POTJER herinnert eraan dat de heer Weide heeft gevraagd naar het standpunt van GroenLinks ten aanzien van het rapport. Hij antwoordt op deze vraag dat GroenLinks wil aansluiten bij wat de gebiedscommissie Hillegersberg en de omliggende gemeenten hebben gezegd, namelijk dat ze geen uitbreiding van RTHA nastreven, GroenLinks wil dat RTHA een zakelijk vliegveld wordt. Dat betekent voor GroenLinks dat de helikoptervluchten niet hoeven worden uitgeplaatst, maar wel de toeristenvluchten. Hij heeft twee vragen aan de gedeputeerde: 1. Kunt u helderheid verschaffen over de processing times? 2. Is het mogelijk om in het luchthavenbesluit eisen op te nemen over de omvang van de vliegtuigen? Pagina 15/25

16 Wat GroenLinks betreft zou London City Airport als voorbeeld kunnen dienen. Dit is een zakelijk vliegveld met openings- en sluitingstijden in een stad. Wat GroenLinks betreft, zou een onderdeel van de advisering moeten zijn om in de randen van de dag minder te vliegen. Wat GroenLinks betreft zou in het kader van de klimaatopgave gevraagd kunnen worden om een plan waarin staat hoe uiteindelijk het vliegveld klimaatneutraal kan worden, conform de ambitie van de provincie en conform het akkoord van Parijs. Mevrouw VAN AELST was er in 2007 bij toen Rotterdam Airport een stevige uitbreiding van de geluidsruimte vroeg. De overheid heeft Rotterdam Airport destijds een enorme extra geluidsruimte gegeven. Het is nu tien jaar later en dezelfde vraag ligt weer voor. De verkenner concludeert dat het draagvlak hiervoor zeer beperkt lijkt. De verkenner vermoedt slechts steun voor een kleine uitbreiding. RTHA geeft aan bij de uitbreiding te denken aan een vliegveld met een zakelijk profiel. Dat was tien jaar geleden ook het geval. Daar is niet veel van terechtgekomen. Ze vraagt zich af of, als er uitbreiding moet komen voor het zakelijke profiel, zij of haar opvolger hierover misschien over tien jaar weer moet spreken. Bij de verkenning van het draagvlak ontdekte de verkenner dat de graadmeter die al jaren wordt gebruikt voor het draagvlak, namelijk het aantal klachten, onbruikbaar is. Dat mensen niet het vertrouwen hebben in de manier waarop met klachten wordt omgegaan, vindt ze zorgwekkend. Ze vindt dat de politiek daar iets aan moet doen. Ze stelt dat het heetste hangijzer vandaag is of de maatschappelijke heli s moeten worden uitgeplaatst. De vraag die daaraan wordt gekoppeld, is of er in de overblijvende ruimte op RTHA uitbreiding moet komen. Dit verbaast haar, omdat als ze denkt aan uitplaatsing, ze denkt aan een A4 tje waarvan men een stukje afknipt en dit stukje ergens anders neerlegt. Wat haar betreft is er dan geen ruimte voor uitbreiding. Wanneer er gesproken zou worden over uitbreiding, moet er wat de SP betreft, expliciet gesproken worden over geluidsoverlast, uitstoot en de randen van de nacht en bijbehorende overlast en het beperken van deze drie zaken. De heer CANTON wijst erop dat er contouren rondom voormalig Zestienhoven zijn. Als de heli s worden uitgeplaatst, komt daar ruimte die mag worden opgevuld. Hij stelt dat de geluidscontouren van voormalig Zestienhoven moeten worden aangepast, als de heli s worden uitgeplaatst. Hij vraagt of dat is wat mevrouw Van Aelst betoogt. Mevrouw VAN AELST stelt dat de heer Canton twee dingen door elkaar haalt. De SP is niet per se tegen het uitplaatsen van heli s, maar als de heli s worden uitgeplaatst, is de SP niet voor het uitbreiden van het aantal vluchten. De heer CANTON wijst erop dat er juridisch wordt gekeken naar de geluidsruimte. Hij hoort in het betoog van mevrouw van Aelst dat ze vindt dat er ook met andere effecten rekening moet worden gehouden. Hij heeft gehoord dat ze daarop terugkomt. Hij is benieuwd wat ze daarover gaat zeggen. Mevrouw VAN AELST deelt mee dat, wanneer wordt besloten om het aantal vluchten uit te breiden, de SP minder uitstoot, minder overlast en beperkende maatregelen belangrijk vindt. De SP vindt dat over deze zaken dan gesproken moet worden. Pagina 16/25

17 De heer POTJER stelt dat dit betekent dat de mogelijkheid bestaat dat de luchtvervuiling zal toenemen. Mevrouw VAN AELST deelt me dat het dit niet betekent. De SP wil geen uitbreiding van het aantal vluchten, maar wanneer een meerderheid dat wel wil, zal het allereerste waarover de SP zal spreken minder uitstoot en minder geluidsoverlast zijn. Ze voegt eraan toe dat ze daarmee het maken van harde afspraken bedoelt. De SP mist bij de aanbevelingen in het rapport het terugdringen van andere overlast dan geluidsoverlast, zoals de fijnstof, ultrafijnstof en CO 2 -uitstoot. Het uitvoeren van een onderzoek onder bewoners naar de daadwerkelijk ervaren overlast lijkt de SP een wijze stap. Daarin zou kunnen worden meegenomen van welke vluchten de meeste overlast wordt ervaren. De heer POTJER heeft een vraag naar aanleiding van de vraag die de heer Breitbarth eerder aan hem stelde. Bovendien hoort hij verschillende PS-leden zeggen dat een en ander onderzocht moet worden. Hij wijst erop dat in de stukken staat dat PS in april een conceptadvies geven. Hij vraagt zich af hoeveel ruimte er nog is voor onderzoek. Mevrouw VAN AELST deelt mee dat ze op deze vraag geen antwoord kan geven. De VOORZITTER neemt aan dat de gedeputeerde zal ingaan op deze vraag. De heer BREITBARTH stelt dat PS op dit moment op deze locatie geen luchthaven zouden aanleggen en dat D66 misschien de voorkeur zou geven aan een samenvoeging van Schiphol en Zestienhoven in zee. Deze mogelijkheid lijkt hem echter niet betaalbaar. Daarom stelt hij dat PS moeten bekijken hoe ze de overlast voor omwonenden van Zestienhoven zoveel mogelijk kunnen beperken. D66 is tevreden met het advies van de verkenner zoals het er ligt. Hij vindt dat duidelijk is dat een uitbreiding van de geluidsruimte niet aan de orde is vanwege het ontbreken van maatschappelijk en bestuurlijk draagvlak. Hij wijst erop dat het uiteindelijke besluit niet aan PS is. Dat is aan het Rijk. London City Airport vindt hij geen goed voorbeeld. Dit vliegveld is van maandag tot en met vrijdag open van 6.30 uur tot uur, op zaterdag van 6.30 uur tot uur en op zondag van uur tot uur. Hij vindt dat vrij fors. D66 zou graag zien dat er in het weekend een streng regime komt om mensen in ieder geval in het weekend de kans te geven om uit te slapen. D66 vindt een veel betere handhaving van de afspraken nodig. De afspraken die in 2007 zijn gemaakt, zijn niet of onvoldoende nagekomen. Er is te weinig gehandhaafd. D66 vindt dat de afspraken die nu gemaakt worden, bindend moeten zijn en dat PS daar ook op moeten toezien. D66 vindt dat de compensatie van CO 2 -uitstoot en ultrafijnstof inzichtelijk moet worden gemaakt. Spreker vindt dat hoe de vrijvallende geluidsruimte kan worden gebruikt bij uitplaatsing van de helihaven, moet worden bezien als duidelijk is welke locatie beoogd wordt en wat de gevolgen zijn van de uitplaatsing zowel voor Zestienhoven als de nieuwe locatie. D66 steunt de grotere focus op het zakelijke profiel en de aanstelling van een ombudsman. D66 stemt in met uitplaatsing van de helihaven. Spreker is benieuwd of de gedeputeerde al ideeën heeft over een eventuele locatie. De Rotterdamse fractie van D66 opperde de Botlek of de Europoort. Hij vraagt wat de luchthaven vindt van dat idee. Verder vraagt hij welke ideeën de luchthaven heeft om de uitstoot Pagina 17/25

18 van CO 2 en fijnstof te compenseren. Hij vraagt in hoeverre het mogelijk is om de bestemming van RTHA te beïnvloeden. Hij constateert dat de verkenner daarvoor een aantal suggesties heeft gegeven. Hij heeft gehoord dat sommigen dat een positieve voorstelling vinden van hoe het zou kunnen gaan. Hij is benieuwd naar wat er mogelijk is. Hij vraagt of er een aanvulling op het MKBA komt. Hij wijst erop dat het scenario van uitplaatsing van de helihaven gecombineerd met groei binnen de bestaande geluidsruimte niet is doorgerekend. D66 wil weten wat dit scenario betekent voor de economie en de overlast. Hij stelt dat PS weten dat veel vliegtuigen te laag aanvliegen, al dan niet omdat ze door het Schipholverkeer naar beneden gedrukt worden. Hij vindt dat zorgelijk. Hij vindt dat hiernaar serieus moet worden gekeken. Hij kan zich voorstellen dat PS aan de Onderzoeksraad voor Veiligheid vragen om hiernaar te kijken. De heer BAKX vraagt of de heer Breitbarth bereid is om met 50PLUS naar de Tweede Kamer te gaan om een poging te wagen om de mogelijkheid tot verplaatsing van de luchthaven te onderzoeken. De heer BREITBARTH antwoordt dat hij altijd in is voor een kop koffie met Kamerleden. De heer BAKX gaat proberen het te regelen. De heer ÇETIN vindt dat het rapport een duidelijk beeld geeft van de huidige situatie. Hij geeft namens zijn fractie een compliment voor de manier waarop de verschillende organisaties, instanties en individuen betrokken zijn bij het tot stand brengen van het rapport. Hij stelt dat iedereen de mogelijkheid heeft gehad om zijn zorgen en vragen te uiten. De CDA-fractie onderschrijft de conclusie van de verkenner dat er draagvlak is voor het versterken van het zakelijke profiel binnen de nu vergunde milieuruimte. Hij stelt dat optimalisatie binnen de huidige milieuruimte nodig is. De CDA-fractie is het eens met de zes aanbevelingen die gedaan worden in het rapport om tot deze optimalisatie te komen. De fractie vindt dat deze aanbevelingen in samenhang moeten worden opgepakt. Hij wijst erop dat de eerste aanbeveling een belangrijk onderdeel is van het advies. Het betreft het verplaatsen van het helikopterverkeer naar een locatie die minder hinder veroorzaakt. Wat het CDA betreft moet eerst worden uitgezocht of het uitplaatsen van helikopterverkeer mogelijk is. Hij wijst erop dat door de uitplaatsing 25% geluidsruimte zal ontstaan. Bij uitplaatsing zullen op regionaal niveau afspraken moeten worden gemaakt over hoe er zal worden omgegaan met de vrijgekomen geluidsruimte. Het CDA vindt dat de omwonenden hiervan profijt moeten hebben. Aangezien het helikopterverkeer steeds meer geluidsruimte in beslag neemt, verdringt het helikopterverkeer het zakelijke verkeer steeds meer. Hij vraagt hoe het college erover denkt om aan de staatssecretaris te vragen om twee aparte geluidsruimtes in te stellen. Het CDA vindt dat het aantal nachtvluchten in de toekomst verder moet dalen. De uitplaatsing van de heli s betekent een structurele daling van het aantal nachtvluchten. Hij wijst erop dat de gemeente Schiedam een extra handhavingspunt wenst bij het woongebied in Schiedam-Noord. Hij vraagt hoe het college erover denkt om dit specifieke punt op te nemen in het luchthavenbesluit. Pagina 18/25