Wat is ermee gedaan De initiatiefnemers hebben een consortium gevormd dat een voorstel voor een demo van het klimrekscherm op het IDC voorbereidt.
|
|
- Elisabeth van der Velde
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Notitie Aan de leden van de sectorcommissie Energie Van Aat Dijkshoorn / Dennis Medema Kenmerk Behoort bij agendapunt 7c, vergadering d.d. 14 juni 2011 Totaal aantal pagina s 7 26 mei 2011 Betreft: Afgerond onderzoek Inleiding Deze notitie is opgesteld om - ter kennisname - een overzicht te geven van de afgeronde onderzoeken en wat daar verder mee gedaan is. Alleen de afgeronde onderzoeken sinds de vorige vergadering van de sectorcommissie energie zijn hieronder kort weergegeven. Afgeronde onderzoeken (update) haalbaarheidsstudie klimrekscherm In deze haalbaarheidsstudie zijn de mogelijkheden van het klimrek scherm in kaart gebracht. Toepassingmogelijkheden van het klimrekscherm zijn het op afroep diffuus maken van licht, warmteoogst, koeling en isolatie. Lichtmetingen hebben aangetoond wat het effect is van een waterfilm en condens op lichtdoorlatendheid. Om de economische rentabiliteit van het klimrekscherm te bepalen is er gekeken naar het effect op de productie, energiebesparing en terugverdientijd. Het concept lijkt haalbaar voor teelten zoals komkommer, paprika en ficus. De initiatiefnemers hebben een consortium gevormd dat een voorstel voor een demo van het klimrekscherm op het IDC voorbereidt. N.a.v. de voorgenomen demo zal over de haalbaarheidsstudie gecommuniceerd worden. Daarnaast zijn de resultaten op internet geplaatst HNT snijanthurium Voor het gewas Anthurium heeft een groep van telers, voorlichters en onderzoekers nagedacht over de inzet van elementen uit Het Nieuwe Telen om energie te besparen en tegelijkertijd de kwaliteit van gewas en product te verbeteren. Er is een referentieteelt vastgesteld met een gasverbruik van 30 m 3 /m 2 *jaar. Drie scenario s worden geschetst waarmee het energiegebruik teruggebracht kan worden naar 24, 22, en 20 m 3 /m 2 *jaar door inzet van elementen uit Het Nieuwe Telen. Afhankelijk van de gekozen elementen is er een ander effect op de kwaliteit te verwachten: beter, gelijk, of iets onder die van de referentieteelt. Om de benodigde investering voor het scenario met de te verwachten hoogste kwaliteit met de huidige prijzen rendabel te maken, is een meeropbrengst van 0,53 tot 1,25/m 2 nodig door verbeterde kwaliteit.
2 2 / 7 26 mei 2011 Het gestelde doel van 15 m 3 kan bijna worden bereikt door gebruik te maken van glasdek van gecoat, gasgevuld dubbel glas. Ondanks de meerprijs ten opzichte van standaardglas is dit op basis van de huidige prijzen een rendabele investering voor nieuwbouw. Telers gaan individueel op hun bedrijf aan de slag met de uitkomsten. Mogelijk zal deze studie nog leiden tot een vervolgaanvraag voor een teeltproef. Websites, nieuwsbrieven. Er volgt een artikel in een vakblad en aandacht voor het onderwerp op telersbijeenkomsten Van open vragen naar gesloten kas oplossingen Roos Klimatologisch blijkt bovendoor koelen een stabiel klimaat te geven met kleine horizontale en verticale temperatuur- en vochtgradiënten ten opzichte van onderdoor koelen. Onderdoor koelen geeft gemiddeld meer productie in stuks/m 2 maar met een gemiddeld lager takgewicht ten opzichte van bovendoor koelen. Er is een forse besparing op CO 2 te behalen bij zowel onderdoor als bovendoor koelen. Uitgaande van het kasklimaat geniet de plaatsing van de Fiwihexen bovenin de voorkeur. T.a.v. energiebesparing heeft de plaatsing van de Fiwihexen onderin de voorkeur i.c.m. met verwarmen. De trips aantasting is lager bij koelen doordat de luchtramen niet of minder ver geopend hoeven te worden. De meeldauw aantasting is door te koelen niet hoger dan de referentie. De beslissing om wel of niet te koelen wordt grotendeels bepaald aan de hand van de kastemperatuur. Een andere factor die bij deze beslissing mee speelt is de beschikbaarheid aan CO 2. Door inzichten uit dit onderzoek zal bij de telers de beslissing om wel of niet te koelen wellicht verschuiven naar andere aandachtspunten. Voor een goede houdbaarheid mag het vochtdeficit niet te laag zijn. Daarbij verhoogt een laag vochtdeficit en een hoge worteldruk het risico op vochtblaadjes. De keuze of en hoe een teler gaat koelen zal sterk afhangen van de eisen aan de kwaliteit van het gewas, energiemanagement en bedrijfssituatie. De uitkomsten van dit onderzoek zijn mede aanleiding geweest voor één teler om zijn koelers te verplaatsen van onderin het gewas naar boven in de kas. Het onderzoek heeft aandacht gekregen in nieuwsbrieven van Groeiservice, 1 vakbladartikel, 2 lezingen, 2 open dagen en in 1 workshop Energiezuinig Phalenopsis telen Om energiezuinig Phalaenopsis te telen zijn de mogelijkheden van efficiënt lichtgebruik, intensief schermgebruik en een aangepaste vochthuishouding onderzocht. De mogelijkheden tot energiebesparing, die zijn geopperd tijdens een brainstormsessie met telers, zijn met KASPRO doorgerekend om de effectiviteit te bepalen. In de warme afdeling kan door een combinatie van dubbeldek, geen beregening maar eb/vloed, geen gebruik van minimumbuis en geen verdamping uit de pot bijna 50% energie worden bespaard. In de koude afdeling is nog meer, nl. 83% energie te besparen door de juiste combinatie van maatregelen.
3 3 / 7 26 mei 2011 De uitkomsten leiden tot vervolgonderzoek. De 1 e stap hierbij is onderzoek aan alternatieve methoden om water te geven. De 2 e stap kan een teeltproef zijn waarbij met hogere RV geteeld gaat worden dan nu in de praktijk gebruikelijk is. Er volgt een artikel in een vakblad en aandacht voor het onderwerp op telersbijeenkomsten. Tijdens het project hebben 2 bijeenkomsten met een vertegenwoordiging van telers plaats gevonden Lucht in de kas In de open kas van Themato zijn 2 seizoenen ervaringen opgedaan met Priva Climatizers. Hiermee wordt droge, warme buitenlucht via slurven onder het gewas gebracht. Daardoor kon er intensiever geschermd worden met een beweegbaar folie scherm en een vast folie scherm in de eerste periode van de teelt. De luchtverdeling over de lengte van de kap blijkt vrij constant te zijn. De warmteverdeling in eerst instantie niet, maar na aanpassing van de perforatie en door extra verwarming via de slurven werd de verdeling aanvaardbaar. De open kas heeft in 2010 een warmteverbruik laten zien van 30 m 3 per m 2. T.o.v. het normatieve verbruik is dat een besparing van 25%. De warmtelevering verliep voor 25% via de Climate Optimizers en voor 75% via de buisrailverwarming. Het elektraverbruik van deze luchtbehandelingskasten lag ruim onder de 1 m 3 per m 2. In 2010 is een iets hogere productie gerapporteerd en geen enkele botrytis aantasting. Het onderzoek in het eerste jaar heeft geleid tot aanpassingen van het systeem. Verder hebben de resultaten van het onderzoek naar temperatuur en luchtverdeling bijgedragen aan algemene kennis over klimaatgelijkheid. Er is in diverse vakblad artikelen aandacht aan het project bij Themato besteed. Op 17 maart 2011 was het bedrijf opengesteld zodat telers zich ter plekke konden informeren Teeltbegeleiding en resultaatmonitoring semi-gesloten kassen Gedurende 2 jaren zijn de resultaten gevolgd op 9 bedrijven die semi-gesloten telen. Het betrof 4 tomaten teelten, 4 Phalaenopsis en 1 bedrijf met bioteelt. Bij de monitoring en teeltbegeleiding van conditionerende bedrijven tomaat en biologische vruchtgroenten is naar voren gekomen dat kaskoeling tot 10% meer productie geeft doordat minder CO 2 via de ramen verdwijnt. Geschat wordt dat koude hiermee een waarde genereert van 4 /GJ. De warmtepomp kan hiermee voor de warmteproductie pas concurreren met een WKK als de gasprijs hoger ligt dan 0,25 tot 0,30 /m 3. Bij Phalaenopsis is kaskoeling sowieso nodig om meertakkers te kunnen produceren. De Phalaenopsis teelt vraagt meer warmte dan de warmtepomp kan produceren. Kaskoeling van boven is minder efficiënt dan kaskoeling van onderen, maar geeft wel meer luchtbeweging in de kas en daardoor een effectievere ontvochtiging. Sommige bedrijven onttrekken meer warmte dan koude uit de aquifer, waardoor maatregelen moeten worden getroffen om de aquifer weer in balans te krijgen.
4 4 / 7 26 mei 2011 Een aantal van de ca. 10 aanbevelingen uit het project worden opgevolgd door de deelnemende bedrijven. Verder heeft het werk uit dit project bijgedragen aan de kennis over (semi-) gesloten telen. Dit is van belang voor de status van gesloten telen binnen het programma Kas als Energiebron en de bijdrage die verwachte mag worden aan de realisatie van de ambities van het programma. Er zijn 4 publicaties in vakbladen gerealiseerd en 2 lezingen gehouden Consultancy ondiepe geothermie In dit project wordt in een quickscan bekeken wat de mogelijkheden zijn voor ondiepe geothermie (OGT). Om de verkenning zo concreet mogelijk te maken wordt een tuinder die interesse heeft nauw betrokken. OGT is hierbij zowel ingezet als basislast maar ook als variant volgens het nieuwe telen (met een gereduceerde energie en vermogensvraag). Door de hoge vraag in januari tot mei en in november / december, is de inzet van OGT aantrekkelijk. In de gemodelleerde situatie draait in zomermaanden de WKK t.b.v. CO2 en elektriciteitsopwekking. Het leveren van meer warmte met de OGT leidt tot een lagere kostprijs. De kostprijs is zonder subsidies is berekend, alleen fiscaal voordeel is meegenomen, zie ook onderstaande tabel 1. Tabel 1 Overzicht kosten 10 ha bedrijf Overzicht kosten 10 ha bedrijf Ondiepe geothermie Referentie (ketelgas) Kostprijs warmte /m 3 ae /3 ae OGT 1: OGT als pieklast 0,40 0,23 OGT 2: OGT als basislast 0,21 0,19 OGT 3: OGT als basislast met HNT 0,23 0,20 In een vervolg project dat reeds is gehonoreerd wordt het potentieel voor OGT voor Nederland, nader in kaart gebracht. Websites (o.a. Energiek2020.nu) en vakbladen Consultancy Invloed klimaat op planttemperatuur potplanten en toepassing warmtebeeldcamera Er is gekeken wat de mogelijkheden zijn van warmtebeeld (thermografische) metingen in de potplanten. Door middel van het meten van verschillende potplanten in verschillende klimaten (luchtvochtigheid en instraling) zijn er duidelijke verschillen in planttemperatuur waargenomen. Met name bij hoge instraling kunnen thermografische metingen een duidelijk beeld geven van de gewastemperatuur en de spreiding daarvan binnen het gewas. Deze spreiding kan gevolgen hebben voor het gewas zoals verbranding van extreem warme delen, of condensatie op het gewas bij extreem koude delen. Het verdient dan ook de aanbeveling om meer onderzoek te doen naar de spreiding van gewastemperaturen en de temperatuur van de diverse gewasonderdelen.
5 5 / 7 26 mei 2011 De resultaten zijn gebruikt in het onderzoek Het Nieuwe Telen potplanten. Er wordt samen met die resultaten gewerkt aan een vervolgonderzoek om het natuurlijk licht beter te benutten d.m.v. diffuus licht. Websites en vakbladen Workshops Opties voor verduurzaming van Agro AdviesBuro In totaal zijn 20 workshops gehouden waarin de deelnemers kennis genomen hebben van de verschillende transitiepaden uit het programma Kas als Energiebron. De deelnemers krijgen een beeld van de verschillende opties om te verduurzamen en of dit iets voor hun bedrijf kan betekenen. De workshops zijn hoog gewaardeerd door de deelnemers en ze zijn voornamelijk geïnteresseerd in zonne-energie, energiebesparing, duurzame(re) CO 2 en aardwarmte. & In totaal zijn 20 workshops gehouden waar meer dan 500 voornamelijk tuinders zijn bereikt. Er zal nog overleg zijn met AgroAdvies Buro of en hoe hier vervolg aan te geven Nieuw kasdek bij Het Nieuwe Telen Nieuwe kasdekmaterialen hebben de potentie om het energiegebruik van komkommer en tomaat substantieel te verlagen,en/of de energie-efficiency te verhogen. Bij tomaat is het energiegebruik van 42 m 3 in een gangbare teelt tot 29 m 3 te verlagen als volgens principes van Het Nieuwe Telen wordt gewerkt. Dit is door een kasdek met gecoat dubbelglas verder te verlagen tot 23 m 3 /m 2 *jaar, en zelfs tot 16 m 3 als ook met mechanische koeling in combinatie met seizoensbuffering van warmte wordt gewerkt. Gebruik van een ander kasdek heeft effect op het kasklimaat, en beïnvloedt daarmee de groei en ontwikkeling van het gewas. Hoewel nog niet alle consequenties kunnen worden voorzien, lijken de stuurmiddelen die met Het Nieuwe Telen voorhanden zijn, voldoende om eventuele negatieve gevolgen te voorkomen. Enige aanpassingen van het teeltsysteem zijn raadzaam, zoals een grotere capaciteit ontvochtiging en technieken om lokaal het microklimaat tussen het gewas te kunnen meten en beïnvloeden. Deze studie heeft geleid tot het demonstratieproject VenLowEnergyKas op het IDC. Resultaten zijn besproken in een workshop met tuinders, naast artikelen in vakbladen en websites Haalbaarheid elektraproductie uit geothermie In het onderzoek zijn de randvoorwaarden en mogelijkheden voor een elektriciteitscentrale in combinatie met de verwarming van kassen bepaald. De bron hiervoor is aardwarmte uit de Triaslaag op meter diepte. Verschillende technieken voor de omzetting van aardwarmte in elektriciteit zijn bekeken. Met de ORC-techniek (organic rankine cycle) kan warmte met ruim 6% rendement worden omge-
6 6 / 7 26 mei 2011 zet. De restwarmte kan vervolgens op lagere temperatuur worden benut voor verwarming van kassen. Op basis van een gedetailleerde investerings- en exploitatieraming is een analyse gemaakt van de technische- en economische randvoorwaarden voor een dergelijk project in Oostland. Een belangrijke factor voor de haalbaarheid is de geschiktheid van de ondergrond. Dit is het vervolg van dit onderzoek meer duidelijkheid over komen. Het vervolg van dit project is in de sectorcommissie van 15 februari aangehouden. Het vervolg wordt nu privaat gefinancierd. Artikelen in vakbladen en websites en een bijeenkomst voor pers en tuinders op 14 juni Innovatienetwerk Duurzame EnErgie Noord-Oost Polder en Koekoekspolder In een tiental bijeenkomsten in 2009 en 2010 zijn de volgende onderwerpen uit het energie transitie traject van Kas als energiebron aan de orde geweest; aardwarmte, warmte koude opslag, benutting laagwaardige warmte, houtstook, biovergisting, ontvochtigen via Het Nieuwe Telen, alternatieve vormen van CO 2, alternatieve voor CO 2- voorziening. Onder leiding van een procesbegeleider is gekeken naar het achterliggende principe, het gewenste en het gerealiseerde resultaat. De voorlopers en de ontvangende ondernemers zijn de brengers van nieuwe ideeën, die door de volgers kritisch bekeken worden. Hierin werd met de deelnemers gekeken naar de kansen en knelpunten en risico s bij toepassing op het eigen bedrijf. Met als resultaat meer inzicht en begrip van het systeem. Mede door dit netwerk zijn er studies verricht naar centrale CO 2- levering aan genoemde tuinbouw gebieden en zijn er initiatieven om vergisters te plaatsen gestart. Verder wordt er door deelnemers elementen uit Het Nieuwe Telen toegepast. / communicatie De tuinders zijn nu goed op de hoogte van diverse ontwikkeling op het gebied van energie. Ze vonden het een leerzaam traject. Ze hebben nog wel behoefte aan enkele bijeenkomsten voor kennisoverdracht/excursie Diffuus glas bij Van Gog Op het kweekbedrijf Graafsebos is in een jaarrondteelt van tomaat de gewasontwikkeling en productie onder diffuus glas gevolgd. De afdeling met diffuus glas is daarbij vergeleken met een afdeling met helder glas. Beide waren voorzien van antireflectie coating. De metingen vonden plaats van week 4 tot en met week 48. Tot week ontwikkelde het gewas in de diffuse kas zich sneller en waren de geoogste vruchten zwaarder en totaalproductie bijna 10% hoger, ondanks het gemiddeld lagere lichtniveau in de diffuse kas. Daarna trokken de beide kassen naar elkaar toe en in week 48 was in de diffuse kas uiteindelijk een meeropbrengst van % in de telrijen gerealiseerd. Optimaliseren blijft echter nodig en diffuus glas vraagt om teeltaanpassingen daar het gewas zich anders gedraagt. Er blijven een aantal inhoudelijke vragen openstaan over de effecten van diffuus glas op het gewas. Deze worden onderzocht in een vervolgproject diffuus licht in tomaat
7 7 / 7 26 mei 2011 Er zijn 3 publicaties in vakbladen geweest en 1 lezing gehouden PV-cellen op de ZonWindKas In dit onderzoeksproject is via metingen en een model berekend wat de potentie is van PVcellen op de lamellen van de ZonWindKas. Het blijkt dat de opbrengst van de PV-cellen in daksecties dicht bij de goot bijna de helft minder elektriciteit per jaar produceren dan PV-cellen in de bovenste daksecties. Het model is geverifieerd met metingen die zijn uitgevoerd op de ZonWindKas. De metingen kwamen goed overeen met de verwachtingen van het model. Het model berekent een jaarproductie van 100 kwh per m² PV-cel per jaar voor de gunstigste locatie op het dak. Eenzelfde PV-cel buiten de kas produceert 40% meer elektriciteit dan PV-cellen op de lamellen in de kas, naast dat ze dan ook goedkoper kunnen worden gemaakt. De aanbeveling is dan ook dat PV-cellen in eerste instantie op de dakvlakken moeten worden gelegd die niet lichtdoorlatend zijn (zoals een bedrijfsruimte). Als alleen de lamellen in de bovenste sectie van het dakvlak van de ZonWindkas van PVcellen zou worden voorzien zou de opbrengst 12 kwh per m 2 kas per jaar bedragen. Dit is genoeg voor de compensatie van het jaarlijkse stroomverbruik van de kas zodat de ZonWindKas niet alleen warmtetechnisch energieneutraal zou worden, maar ook elektrisch energieneutraal zou kunnen functioneren. Het consortium van het IDC heeft geen vervolg om een praktijkproef van dit concept gevraagd. Het project is onderdeel van het IDC waar veel groepen (tuinders) rondgeleid worden.
Wat is ermee gedaan Een groep auberginetelers rond de BCO is bezig met de voorbereidingen van een demonstratieproject op praktijkschaal.
Notitie Aan de sectorcommissie Energie Van Aat Dijkshoorn / Dennis Medema Kenmerk Behoort bij agendapunt 5b, vergadering d.d. 5 oktober 2011 Totaal aantal pagina s 5 19 september 2011 Betreft: Afgerond
Nadere informatieEconomie van Het Nieuwe Telen
Economie van Het Nieuwe Telen Innovatienetwerk Duurzame EnErgie 2-3-21 Marc Ruijs Peter Vermeulen LEI en WUR Glastuinbouw WUR Glastuinbouw Inhoud Inleiding Pilotgewassen en referentie Varianten van Het
Nadere informatieERVARINGEN MET HET NIEUWE TELEN
ERVARINGEN MET HET NIEUWE TELEN Lezing door Barend Löbker VORTUS bv Programma: Klimaat Praktijkervaringen nieuwe telen Vragen/discussie Introductie Vortus BV: 2007 25 jaar geleden door Simon Voogt opgericht
Nadere informatieDe ka(n)s voor energie: The Big Picture
De ka(n)s voor energie: The Big Picture Eric Poot, Wageningen UR Glastuinbouw eric.poot@wur.nl Toekomst Glastuinbouw 2 keer meer met 2 keer minder 1 De Ka(n)s voor energie Ondernemers Overheden Kennisinstellingen
Nadere informatieTuinbouw fossielvrij. Energiek Event 2018 Feije de Zwart, Bram Vanthoor. Wageningen University & Research, NL
Tuinbouw fossielvrij Energiek Event 2018 Feije de Zwart, Bram Vanthoor Wageningen University & Research, NL Inhoud Achtergrond Teelten Verschillende fossiel vrije opties Veronderstellingen Voorlopige resultaten
Nadere informatieNotitie. Inleiding. Afgeronde onderzoeken. Betreft: Afgerond onderzoek
Notitie Aan Sectorcommissie Energie Van Aat Dijkshoorn / Dennis Medema Kenmerk Behoort bij agendapunt 5c, vergadering d.d. 15 februari 2011 Totaal aantal pagina s 6 31 januari 2011 Betreft: Afgerond onderzoek
Nadere informatieBijeenkomst CO 2 en Venlow Energy Kas. Venlow Energy kas 2 juli 2012 Frank Kempkes, Jan Janse
Bijeenkomst CO 2 en Venlow Energy Kas Venlow Energy kas 2 juli 2012 Frank Kempkes, Jan Janse Ons energiegebruik (warmte) Redenen om warmte in de kas te brengen 1. Setpoint verwarmen handhaven 2. Gewas
Nadere informatieSystemen voor buitenluchttoevoer
Systemen voor buitenluchttoevoer Voor elk gewas en elke kas een oplossing Peter van Weel Wat willen we bereiken? 20-50% energiebesparing op warmte door het meer isoleren met schermdoeken Geen vochtafvoer
Nadere informatieDuurzame Greenport Westland Oostland
12 oktober 2009 Duurzame Greenport Westland Oostland EFRO programma Doel: Duurzame Greenport (p p p) Greenport Westland Oostland gemeentes Westland, Pijnacker Nootdorp, Lansingerland Kennisinstellingen
Nadere informatieVochtbeheersing onder een scherm. Peter van Weel
Vochtbeheersing onder een scherm Peter van Weel Aircobreeze: luchtbeweging en menging Diverse proeven 1. Biologische tomaat/paprika met dubbel energiescherm en Aircobreeze 2. Gerbera met verduisteringsdoek,
Nadere informatie3/22/ SaveEnergy kasdek. 2SaveEnergy kasdek. 2SaveEnergy kasdek. 2SaveEnergy kasdek. Energie besparing: Energie besparing:
Energie besparing: Woningen - standaard dubbel glas Utiliteitsbouw - standaard dubbel glas Kassen - standaard enkel glas Energie besparing: Nadelen van dubbel glas als kasdek: - hoge prijs - grote lichtonderschepping
Nadere informatieAandacht voor bouw en techniek
Semigesloten kassen Aandacht voor bouw en techniek AVAG-projectgroep om knelpunten van de semigesloten kas op te lossen Wat zijn de knelpunten? Interview met telers met een semigesloten kas Waarom semigesloten
Nadere informatieEnergiezuinig telen in de glastuinbouw. Cursus Klimaat 8/02/2012 Kris Goen
Energiezuinig telen in de glastuinbouw Cursus Klimaat 8/02/2012 Kris Goen Toelichting project Overzicht Invloed van verschillend E-besparende maatregelen: Schermen Variëren met plantdatum Zomerstookstop
Nadere informatieRentabiliteit geconditioneerd telen
Rentabiliteit geconditioneerd telen 2 april 2008 Marcel Raaphorst (Wageningen UR Glastuinbouw) Marc Ruijs (LEI / Wageningen UR Glastuinbouw) Inhoud presentatie Achtergrond Systemen en technische uitvoeringen
Nadere informatieEvaluatie, Leerpunten en Plannen Perfecte Roos Energiezuinig geteeld. 31-10-2014, Arie de Gelder
Evaluatie, Leerpunten en Plannen Perfecte Roos Energiezuinig geteeld 31-10-2014, Arie de Gelder Opmerkingen vooraf De genoemde punten staan open voor discussie Er is geen prioriteit in de volgorde Als
Nadere informatieTotaalconcept belichte Groenteteelt. 12 december 2018 Lisanne Helmus (Delphy IC) & Feije de Zwart (WUR)
Totaalconcept belichte Groenteteelt. 12 december 2018 Lisanne Helmus (Delphy IC) & Feije de Zwart (WUR) Uitgangspunten! Latente warmte terugwinnen 2 projecten Tomaat Komkommer Energie van de lampen opnieuw
Nadere informatiePresentatie Toepassingsmogelijkheden voor Verti-fan en Enfan
LTO Groeiservice Themabijeenkomst Energie - Het Nieuwe Telen Presentatie Toepassingsmogelijkheden voor Verti-fan en Enfan door Dennis Brom Van der Ende Pompen B.V. Enfan Horizontale recirculatie Horizontale
Nadere informatieGREENPORTKAS IN VOGELVLUCHT
12 GREENPORTKAS IN VOGELVLUCHT Duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen staan bij Greenportkas ondernemer Joep Raemakers hoog aangeschreven. De ondernemer wil tomaten telen, de uitputting
Nadere informatieInvloed klimaat op planttemperatuur. toepassing warmtebeeldcamera. PT Projectnummer: 14266.01
Invloed klimaat op planttemperatuur potplanten en toepassing warmtebeeldcamera DLV Plant Postbus 71 67 CA Wageningen Agro Business Park 65 678 PV Wageningen PT Projectnummer: 14266.1 Gefinancierd door
Nadere informatieHet Nieuwe Telen Ines 25-10-2012
Het Nieuwe Telen Ines 25-10-2012 Vereijken Kwekerijen BV 27 ha. cocktail tomaten waarvan cccc 27 ha. Tasty Tom 50 % groeilicht directie Gerard, Eric en Hans Vereijken Het Nieuwe Telen Algemeen Uitgangspunten
Nadere informatieGeothermie en Glastuinbouw Partners voor een duurzame toekomst? Nico van Ruiten Amsterdam, 31 maart
Programma Kas als Energiebron Geothermie en Glastuinbouw Partners voor een duurzame toekomst? Nico van Ruiten Amsterdam, 31 maart Inhoud Kenmerken glastuinbouw Introductie Programma Kas als Energiebron
Nadere informatieENERGIE BESPAREN EN VERDUURZAMEN IN DE GLASTUINBOUW
Besparen en verduurzamen ENERGIE BESPAREN EN VERDUURZAMEN IN DE GLASTUINBOUW Over Kas als Energiebron Kas als Energiebron is het innovatie- en actieprogramma voor de glastuinbouw met als doel de uitstoot
Nadere informatieLuchtbeweging. Door : Rene Poldervaart, Tim Stolker, Jan en Pieter Reijm
Luchtbeweging Door : Rene Poldervaart, Tim Stolker, Jan en Pieter Reijm Het verloop van de Presentatie Luchtbeweging Wat weten we van luchtbeweging in de kas Luchtbeweging door winddruk en windsnelheid
Nadere informatieDuurzaamheidsonderzoek en subsidiescan Combibad De Vliet te Leiden. 11 februari 2016
Duurzaamheidsonderzoek en subsidiescan Combibad De Vliet te Leiden 11 februari 2016 1 Managementsamenvatting Inleiding De gemeente Leiden heeft in haar duurzaamheidsambitie doelen gesteld voor de korte
Nadere informatieeindrapportage consultancy Kennistrip WKK met WP eindrapportage consultancy betreft versie datum Auteur project 10-0067
eindrapportage consultancy Kennistrip WKK met WP eindrapportage consultancy betreft Kennistrips met diverse telers naar een WKK installatie die gecombineerd is met een Warmtepomp en aquifer. versie 1.0
Nadere informatieEnergiezuinige teelt Alstroemeria
Energiezuinige teelt Alstroemeria Metingen op bedrijven en energiezuinige teeltconcept Energiek 2020 Event 9 maart 2017, Nieves García Feije de Zwart, Peter van Weel, Johan Steenhuizen, Marco de Groot
Nadere informatieBleiswiijk d.d. 9 april Betreft: call voor (onderzoeks)projecten programma Kas als Energiebron 2015 / 2016
Aan Kennisinstellingen Van Projectteam Kas als Energiebron Kenmerk Kopie Totaal aantal pagina s 6 Bleiswiijk d.d. 9 april 2014 Betreft: call voor (onderzoeks)projecten programma Kas als Energiebron 2015
Nadere informatieGoede middag. Ik ben Feije de Zwart en vanmiddag zal ik iets vertellen over de resultaten uit het project Tuinbouw Fossielvrij.
Goede middag. Ik ben Feije de Zwart en vanmiddag zal ik iets vertellen over de resultaten uit het project Tuinbouw Fossielvrij. Wageningen University& Research heeft dit project uitgevoerd samen met Agro
Nadere informatieEnergie meervoudig ruimtegebruik
Energie meervoudig ruimtegebruik Energie delen en uitwisselen met directe omgeving Arenasessie meervoudig ruimtegebruik, Vida Verde Honselersdijk 27 11 2009 Peter Vermeulen en Eric Poot Integratie functies
Nadere informatieKlimaat (on)gelijkheid en luchtbeweging. Peter van Weel, Wageningen UR Glastuinbouw Seminar HNT 2011, Zoetermeer
Klimaat (on)gelijkheid en luchtbeweging Peter van Weel, Wageningen UR Glastuinbouw Seminar HNT 2011, Zoetermeer Welke klimaatproblemen treden op onder een scherm? 1. Stilstaande luchtlagen door verminderde
Nadere informatieHet Nieuwe Telen. Basis HNT. Wat is de kern van HNT? en CO 2. Natuurkundige principes oa: Plantfysiologie Plantbalans. Vochtbalans Energie balans
Het Nieuwe Telen en CO 2 Wat is de kern van HNT? Door Hans Pronk, 12/05/2016 1 Basis HNT Natuurkundige principes oa: Vochtbalans Energie balans Plantfysiologie Plantbalans Assimilatenbalans Vochtbalans
Nadere informatieDe economische kansen van de glastuinbouw Workshop - G. Datum 05 april 2011
De economische kansen van de glastuinbouw Workshop - G Datum 05 april 2011 EMT debat 5 apr. 2011 Stef Huisman & Sjaak Bakker Economisch belang glastuinbouw Glastuinbouw Ned - Groente & Bloemen Areaal 10.000
Nadere informatieEnergiezuinig telen 10/3/2008. Verloop commodity gasprijs afgelopen 6 jaar. Wat komt er aan de orde? Aanleiding. Energie is heel duur geworden!
Aanleiding Energiezuinig telen Leo Marcelis & Ep Heuvelink Wageningen UR: WUR Glastuinbouw Leerstoelgroep Tuinbouwketens Met medewerking van: M. Bakker, S. Bakker, F. Buwalda, J. Campen, A. Dieleman, T.
Nadere informatieMeer wooncomfort. en minder energieverbruik door een warmtepomp. voltalimburg.nl/warmtepomp
Meer wooncomfort en minder energieverbruik door een warmtepomp voltalimburg.nl/warmtepomp Tip! Vraag subsidie aan bij de aanschaf van een warmtepomp. Het subsidiebedrag voor een warmtepomp van 5 kw is
Nadere informatieBiologische en overige grondgebonden teelten in een (semi) gesloten kas. Marcel Raaphorst Frank Kempkes (A&F) Jouke Campen (A&F) Ep Heuvelink (TPK)
Biologische en overige grondgebonden teelten in een (semi) gesloten kas Marcel Raaphorst Frank Kempkes (A&F) Jouke Campen (A&F) Ep Heuvelink (TPK) Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Business Unit
Nadere informatie27/11/2015. Ontwerpen van nieuwe productiesystemen gebaseerd op LED belichting verlagen van de CO 2 voetafdruk. 1. Inleiding. 1.
Ontwerpen van nieuwe productiesystemen gebaseerd op LED belichting verlagen van de CO 2 voetafdruk Masterclass 22 oktober 2015 HAS Den Bosch BOGO project Klimaat en energie: nieuwe low input teeltsystem
Nadere informatie6 Nieuw: Plantvoice / gewasactiviteit en watergift
6 Nieuw: Plantvoice / gewasactiviteit en watergift De plant centraal stellen Het Nieuwe Telen heeft opnieuw aangetoond dat het voor een efficiënte klimaatregeling essentieel is om de plant centraal te
Nadere informatieEn met we bedoel ik Marcel Raaphorst, Peter van Weel, Bas Speetjens, Wouter Verkerke en mijzelf natuurlijk. Bas werkt overigens al weer een jaar bij
Goedenavond, Ik ben Feije de Zwart. Ik werk al zo n 25 jaar op het gebied van kasklimaat en energie in de glastuinbouw. Ik werk hieraan met behulp van simulatiemodellen of aan de hand van metingen te bepalen
Nadere informatieInnovatienetwerk Nieuwe Energie Systemen (INES) Kies voor slimme technologie en bespaar energie
Innovatienetwerk Nieuwe Energie Systemen (INES) Kies voor slimme technologie en bespaar energie januari 2011 Alle tuinders in Gelderland kunnen besparen Wilt u uw energiekosten verlagen? Door energie te
Nadere informatieOntvochtiger aan, schermkier dicht. Energiek Event, Marcel Raaphorst en Nieves García
Ontvochtiger aan, schermkier dicht Energiek Event, 11-4-2019 Marcel Raaphorst en Nieves García Waarom ontvochtigen? Door het intensiveren van de mate van isolatie in de kas loopt het vochtniveau in de
Nadere informatieTechnieken voor ontvochtiging
Technieken voor ontvochtiging Energiek Event 5 April 2018, Bram Vanthoor en Feije de Zwart Inhoud Technieken voor ontvochtiging Achtergrond Gepresenteerde technieken Buitenlucht inblazen Verticale schermventilatoren
Nadere informatieOptimaal gebruik van CO 2
Optimaal gebruik van CO 2 Energiek2020 Event, 17 maart 2011 Anja Dieleman Wageningen UR Glastuinbouw Onderwerpen Trends CO 2 balans van de kas Effecten van CO 2 op groei Fysiologisch effect van CO 2 :
Nadere informatieMocht u nog vragen of opmerkingen hebben, kunt u contact opnemen met onder getekende.
Ministerie van Landbouw, Natuur en Visserij Dienst regelingen T.a.v. De heer R.J. v.d. Berg Postbus 1191 3300 BD DORDRECHT Onze ref. PS/0690-01-tussenrapp-demo-06.doc Uw ref. DEMO/04/003 & DEMO/05/008
Nadere informatieWelkom Uitreiking KIVI-NIRIA Speurwerkprijs 2007
Welkom Uitreiking KIVI-NIRIA Speurwerkprijs 2007 Innovatie in de praktijk: De Energieproducerende Kas Stef Huisman Teelt groenbonte tropische bladplanten voor hydrocultuur Tot 2005 Meerdere locaties 2005
Nadere informatieProgramma Kas als Energiebron
Programma Kas als Energiebron Co-innovatie in de glastuinbouw KIVI NIRIA jaarcongres 2010 Ir. P. Jan Smits 6 oktober 2010 Inhoud Introductie Kengetallen en energietransitie Convenant Schone en Zuinige
Nadere informatieNieuweTelenTulp. Energiezuinige teeltconcepten voor de broei van tulpen
NieuweTelenTulp Energiezuinige teeltconcepten voor de broei van tulpen Inleiding Circa 650 bedrijven broeien jaarlijks meer dan twee miljard tulpen. Het gasverbruik hierbij is circa dertig miljoen m 3.
Nadere informatieIk ben Feije de Zwart en mij is gevraagd om wat te vertellen over schermen en ontvochtiging. Ik ben onderzoeker kasklimaat en energie.
Ik ben Feije de Zwart en mij is gevraagd om wat te vertellen over schermen en ontvochtiging. Ik ben onderzoeker kasklimaat en energie. Ik vul dit in door met behulp van simulatiemodellen te berekenen wat
Nadere informatieMogelijkheden voor aardgasloze Benedenbuurt
Notitie Contactpersoon Harry de Brauw Datum 14 juni 2017 Kenmerk N001-1246856HBA-rvb-V01-NL Mogelijkheden voor aardgasloze Benedenbuurt De aanstaande rioolvervanging in de Benedenbuurt is aanleiding voor
Nadere informatieAdvies Ontwerp Levering Installatiepartners Inbedrijfstelling
Advies Ontwerp Levering Installatiepartners Inbedrijfstelling Een warmtepomp genereert op een efficiënte manier warmte om uw huis comfortabel te verwarmen of van warm water te voorzien. Warmtepompen hebben
Nadere informatieDe warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen.
De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen. Inhoud De warmtemarkt Warmtevraag woningen Warmtemarkt voor woningen Gasdistributie en CV ketel Elektriciteitsdistributie
Nadere informatieProgramma Kas als Energiebron
Programma Kas als Energiebron Transitiepad bio-energie in de glastuinbouw Glastuinbouwdag 2014 Vrijdag 7 maart 2014 Sander Peeters www.energymatters.nl Inhoud 1. Bio-energie in de glastuinbouw 2. Herijking
Nadere informatieBeleid dat warmte uitstraalt. Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties
Beleid dat warmte uitstraalt Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties Doelen rijksoverheid voor 2020 Tempo energiebesparing 2 % per jaar Aandeel duurzaam in totale
Nadere informatieOnderwerp: Routekaart Verduurzaming Stadswarmte Utrecht en Nieuwegein
Postbus 19020, 3001 BA Rotterdam Wethouder van Hooijdonk p/a gemeente Utrecht Postbus 16200 3500 CE Utrecht Rotterdam, 24 november 2016 Kenmerk: W&K/MvdB/20161124 Onderwerp: Routekaart Verduurzaming Stadswarmte
Nadere informatieNieuw Kasdek voor Het Nieuwe Telen
Nieuw Kasdek voor Het Nieuwe Telen Eric Poot, Frank Kempkes, Arie de Gelder, Jan Janse, Marcel Raaphorst Rapport GTB-1050 Referaat Nieuwe kasdekmaterialen hebben de potentie om het energiegebruik van komkommer
Nadere informatieBedrijfsbezoeken Innovatieve serres en klimaatregeling
PROGRAMMA 21 APRIL 2011 Regio Westland 10.00 Aankomst Ter Laak Orchids Potplantenkwekerij van orchideeën Nieuw kassencomplex van 78.500 m² waarvan een gedeelte een tweede teeltlaag bevat. Energievoorziening
Nadere informatieWarmtepompen. Een introductie
Warmtepompen Een introductie Inhoud presentatie Introductie 040energie Warmtepompen: Principe Varianten Financieel Is mijn huis geschikt? Vragen? Introductie 040Energie 040energie is een vereniging van
Nadere informatieTEO/WKO WARMTE BESTAANDE WOONWIJK HEEG
TEO/WKO WARMTE BESTAANDE WOONWIJK HEEG In het dorp Heeg is voor een wijk met 800 slecht geisoleerde woningen onderzocht of verwarmen met thermische energie uit de nabijgelegen watergang Greft haalbaar
Nadere informatieAardwarmtenetwerk Pijnacker
Resultaten en bevindingen van project Dit rapport is onderdeel van de projectencatalogus energie-innovatie. Tussen 2005 en 2011 kregen ruim 1000 innovatieve onderzoeks- en praktijkprojecten subsidie. Ze
Nadere informatieDE RYCK Klima. 1 kw primaire energie 2,25 kw warmte. ŋ verlies op motor 10% netto vermogen op WP 34% geeft warmte afvoer verwarmingscircuit
DE RYCK Klima LUWAGAM : pomp lucht-water aangedreven met gasmotor PAUL DE RYCK Werking op laag niveau (buitenlucht min. 0 C) omzetten naar warmte op hoog niveau (buiswater max. 50 C) Serreverwarming buis
Nadere informatieOptimale benutting van de energie input van een houtgestookte centrale door plaatsing rookgascondensor en CO2- benutting met PVT
Resultaten en bevindingen van project Optimale benutting van de energie input van een houtgestookte centrale door plaatsing rookgascondensor en CO2- benutting met PVT Dit rapport is onderdeel van de projectencatalogus
Nadere informatieAgromere Serre. Glastuinbouw in de Stad. Beperkingen. Concepten. AVAG ledenvergadering 25 juni 2008 Eric Poot, Wageningen UR Glastuinbouw
Agromere Serre AVAG ledenvergadering 25 juni 2008 Eric Poot, Wageningen UR Glastuinbouw Met dank aan Marc Ruijs en Bram van der Maas Glastuinbouw in de Stad Beperkingen Ruimte Regels Kansen Meerwaarde
Nadere informatieRapportage Temperatuur- en RV-metingen
Rapportage Temperatuur- en RV-metingen Meetadres Jamuflor B.V. Hoofdweg 141 1424 PE De Kwakel Uitgevoerd door: Hoofdweg 1236 2153 LR Nieuw-Vennep 24 februari 2015 5 x 6,4 m = 32 meter 5 x 6,4 m = 32 meter
Nadere informatieSchermen en Het nieuwe telen : een perfecte combinatie
Schermen en Het nieuwe telen : een perfecte combinatie Beek en Donk, 25-10-2012 Facts Opgericht in 1887 4 de generatie Kinna, Sweden 450 medewerkers 50 M turnover > 80 % export Voorbeeld: potplantenbedrijf
Nadere informatieTeelt en energie van VenlowEnergy naar ID
Teelt en energie van VenlowEnergy naar ID Ervaringen en resultaten van de VenlowEnergy kas t/m 2014 en de eerste ervaringen van de ID kas 23 oktober 2014, Frank Kempkes Aanleiding van de VenlowEnergy HNT
Nadere informatieKennisuitwisseling belichte aardbeienteelt
Kennisuitwisseling belichte aardbeienteelt April 2007 Gefinancieerd door Productschap Tuinbouw Uitgevoerd door: Ing. Bart Vromans Bart.vromans@lucel.nl INHOUDSOPGAVE Samenvatting Inleiding Plan van aanpak
Nadere informatieSamenvatting bevindingen Energiescan
techniplan adviseurs bv R A A D G E V E N D I N G E N I E U R S B U R E A U SIH-103X1-E-MV002A blad 1 van 6 Status: CONCEPT Project : Hogeschool Windesheim Zwolle Onderwerp : Samenvatting bevindingen Energiescan
Nadere informatieEnergievisie Glastuinbouw Bergerden/Huissen - Angeren
QuickTime en een -decompressor zijn vereist om deze afbeelding weer te geven. Energievisie Glastuinbouw Bergerden/Huissen - Angeren Opdrachtgever: Provincie Gelderland & Gemeente Lingewaard Adviesbureau:
Nadere informatieYpenburg 100% duurzame warmte
Ypenburg 100% duurzame warmte Verkenning van de mogelijkheden Rotterdam, 13 november 2018 Edward.pfeiffer@rhdhv.com 06-52 01 86 58 Doelstelling van de verkenning Eneco en de Stichting Hernieuwbare Warmte
Nadere informatieProvinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt, Kruishoutem
Mogelijke innovaties tot energiebesparing in de Vlaamse glastuinbouw Evert Eriksson 23 oktober, PCS Destelbergen Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt, Kruishoutem Overzicht 1. Situatie glastuinbouw
Nadere informatieTelen in een gesloten tuinbouwkas; praktijkexperiment bij PPO (Naaldwijk) januari - december aanvulling op de eindrapportage
Telen in een gesloten tuinbouwkas; praktijkexperiment bij PPO (Naaldwijk) januari - december 2002 aanvulling op de eindrapportage Utrecht, 21 juli 2006 Ir. J.M. Warmerdam Dr. J.J.G. Opdam Inhoudsopgave
Nadere informatieGoede middag, Met dezepresentatiewilikprobereneen getalsmatiginzichttegevenin verdampingen ontvochtiging en het energieverbruik dat daarmee gemoeid
Goede middag, Met dezepresentatiewilikprobereneen getalsmatiginzichttegevenin verdampingen ontvochtiging en het energieverbruik dat daarmee gemoeid is. 1 Alswe kijkennaar de totaleenergiebalansvan een
Nadere informatieCO 2, temperatuur en energiebesparing
2/14/29 CO 2, temperatuur en energiebesparing Wat komt er aan de orde? Ep Heuvelink & Leo Marcelis Wageningen UR: Leerstoelgroep Tuinbouwketens WUR Glastuinbouw Met medewerking van: Susana Carvalho, Anja
Nadere informatieDe Meerwaarde van Diffuus Licht voor Gewas & Tuinder
De Meerwaarde van Diffuus Licht voor Gewas & Tuinder Zicht op Licht, 29 oktober 2013, Wageningen Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw Inleiding Natuurlijk zonlicht is gratis! Gratis licht voor groei,
Nadere informatieNotitie Duurzame energie per kern in de gemeente Utrechtse Heuvelrug
Notitie Duurzame energie per kern in de gemeente Utrechtse Heuvelrug CONCEPT Omgevingsdienst regio Utrecht Mei 2015 opgesteld door Erwin Mikkers Duurzame energie per Kern in gemeente Utrechtse Heuvelrug
Nadere informatieGrenzen voor Luchtkwaliteit
Grenzen voor Luchtkwaliteit Jolanda Heistek Projectmanager CropEye: KennisMakelaar, InnovatieRegisseur, NetwerkFacilitator T:06 13608752 Jolanda.heistek@cropeye.com Aanleiding Vragen van tuinbouwondernemers;
Nadere informatieGrenzen voor Luchtkwaliteit
Grenzen voor Luchtkwaliteit Jolanda Heistek Projectmanager CropEye: KennisMakelaar, InnovatieRegisseur, NetwerkFacilitator T:06 13608752 Jolanda.heistek@cropeye.com Agenda Grenzen voor Luchtkwaliteit;
Nadere informatieEindexamen m&o vwo 2010 - I
Opgave 5 Bij deze opgave horen de informatiebronnen 6 tot en met 9. Peter Steenbergen en Erik Koolwijk zijn de twee directeur-grootaandeelhouders van glastuinbouwbedrijf Rijkgroen bv. Het bedrijf heeft
Nadere informatieTEO/WKO WARMTE EN KOUDE
TEO/WKO WARMTE EN KOUDE BEDRIJVENTERREIN MARSLANDEN Op het bedrijventerrein de Marslanden in Zwolle zijn bedrijven gevestigd, met uiteenlopende behoefte aan warmte en koeling. Vanuit gegevens over het
Nadere informatieTechnieken en financiering van de aardgasvrijoplossingen
Nieuwbouw is relatief eenvoudig aardgasvrij te realiseren. Er zijn grofweg twee alternatieven: - Verzwaard elektriciteitsnet met een lucht- of bodemwarmtepomp in de woning (all electric) - collectieve
Nadere informatieHet Nieuwe Telen toegepast in aardbeien onderglas!
Het Nieuwe Telen toegepast in aardbeien onderglas! 10-1-2018 Lisanne Helmus (Met dank aan: Klaas Walraven en Peter Geelen) Defenitie Het Nieuwe Telen Optimaal telen in balans met toepassing van kennis
Nadere informatieKees Bakker
Kees Bakker info@energiehuishelmond.nl Vrijwilliger Energiehuis op cover blad Eigen Huis! Ervaringsdeskundige! Verwarmen van een woning verwarmt met aardgas gestookte CV verwarmt elektrisch met warmtepomp
Nadere informatieVerhulst Agri. VA energy saver: energiezuinige actieve ventilatie. Resultaatverbetering teelt met de VA energy saver
Verhulst Agri VA energy saver: energiezuinige actieve ventilatie Resultaatverbetering teelt met de VA energy saver Moderne glastuinbouwbedrijven zijn steeds meer bezig met verduurzaming en energiebesparing.
Nadere informatieWKK in Het Nieuwe Telen. Een analyse van de rentabiliteit
WKK in Het Nieuwe Telen Een analyse van de rentabiliteit Februari 2010 Uitgevoerd door: In opdracht van: WKK in Het Nieuwe Telen Een analyse van de rentabiliteit Januari 2010 Uitgevoerd door: In opdracht
Nadere informatieENERGIEBESPARING IN DE AKKERBOUW/OPEN TEELTEN
ENERGIEBESPARING IN DE AKKERBOUW/OPEN TEELTEN In de akkerbouw/open teelten wordt met name voor de bewaring van producten veel energie gebruikt in de vorm van droging en koeling. De hoeveelheid verbruikte
Nadere informatieVerkenning energie en verduurzaming glastuinbouw Limburg. 20 februari 2019
Verkenning energie en verduurzaming glastuinbouw Limburg 20 februari 2019 Initiatief en doel Initiatief 2017 LLTB-vakgroep tuinbouw bedekte teelten Ism LLTB en LTO Glaskracht Nederland Visie Klimaatneutrale
Nadere informatieENERGIE-EFFICIËNTE GLASTUINBOUW
ENERGIE-EFFICIËNTE GLASTUINBOUW GOED VOOR UW BEDRIJF EN NOG BETER VOOR HET MILIEU Noorwegen Zweden Verenigd Koninkrijk Denemarken Nederland Duitsland België Verminder het energieverbruik in uw serre met
Nadere informatieTechnisch en teelttechnisch verslag van het project Lucht in de kas bij Themato (opgesteld door Martien Duijndam)
Technisch en teelttechnisch verslag van het project Lucht in de kas bij Themato (opgesteld door Martien Duijndam) Inleiding: Het project Lucht in de kas is uitgevoerd om de toepassing van de Climate Optimizer
Nadere informatieBio-WKK en WKK in de glastuinbouw: meer met minder
Voor kwaliteitsvolle WarmteKrachtKoppeling in Vlaanderen Bio-WKK en WKK in de glastuinbouw: meer met minder 16/12/2010 Cogen Vlaanderen Daan Curvers COGEN Vlaanderen Houtige biomassa in de landbouw 16
Nadere informatieInnovatie Netwerk Energie Systemen glastuinbouw Oost Brabant (INES) Aardwarmte, WKK en CO 2 10 januari 2013, Peter Vermeulen
Innovatie Netwerk Energie Systemen glastuinbouw Oost Brabant (INES) Aardwarmte, WKK en CO 2 10 januari 2013, Peter Vermeulen Programma Kosten doublet Warmte aardwarmte berekening Warmtebalans aardwarmte
Nadere informatieEfficiEncy Duurzaam. EnErgiEbEsparing. Warmte en koude. KEnnis industrie. energie financiering. instrumenten. GebouwDe omgeving
Warmte en koude Kennis, advies, instrumenten en financiële steun EfficiEncy Duurzaam GebouwDe omgeving energie financiering KEnnis industrie instrumenten EnErgiEbEsparing De Nederlandse overheid streeft
Nadere informatieKrijtmiddelen en diffuus coatings Hoe kies ik het juiste product?
Krijtmiddelen en diffuus coatings Hoe kies ik het juiste product? 0 Inhoudsopgave Gebruik van krijtmiddel en diffuus coating p. 2 Wat is een krijtmiddel? p. 3 Soorten krijtmiddelen p. 4 Wat is een diffuus
Nadere informatieKansen voor ondiepe geothermie
Kansen voor ondiepe geothermie Ondiepe Geothermie Onttrekken van aardwarmte uit ondiepe formaties Diepte tot circa 1.250 meter Temperatuur 15 tot 45 C Technologie Dieptes (m) Gebruikelijke toepassing WKO
Nadere informatieWorkshop. Meer rendement uit belichting en CO 2
Workshop Meer rendement uit belichting en CO 2 Datum 11 januari 2012 Locatie LKP Plants III, Van Hasseltweg 26, 2751 GZ Moerkapelle Uitgevoerd door: Sander Pot en Govert Trouwborst (Plant Dynamics) & Sander
Nadere informatieDUBO. Energiebesparing in het kantoorpand van HVL Dordrecht
1 Energiebesparing in het kantoorpand van HVL Dordrecht 2 Voor het energiegebruik zijn de belangrijke punten: - Beperk energieverliezen - Voorkom onnodig energiegebruik - Gebruik zoveel mogelijk oneindige
Nadere informatieWarmte(levering) van de toekomst. Jeroen Roos (BuildDesk, business unit Gebiedsontwikkeling) Jeroen Roos Utrecht, 21 september 2010
Warmte(levering) van de toekomst (BuildDesk, business unit Gebiedsontwikkeling) Ontwikkelingen nieuwbouw met effect op warmtevraag 2 Regelgeving: stapsgewijze EPC-verlaging (-> 0,6 -> 0,4 -> energieneutraal)
Nadere informatieHet Nieuwe Telen Alstroemeria
Het Nieuwe Telen Alstroemeria Energiezuinig teeltconcept snijbloemen met een lage warmtebehoefte Caroline Labrie, Feije de Zwart Rapport GTB-1031 2010 Wageningen, Wageningen UR Glastuinbouw Alle rechten
Nadere informatieConditionering bij biologische vruchtgroenten
Conditionering bij biologische vruchtgroenten Technisch, teeltkundig en economisch onderzoek in de gesloten kas van BiJo te s-gravenzande Marcel Raaphorst Rapport GTB-161 Referaat BiJo is een biologisch
Nadere informatieGeothemie. Nieuwe kansen voor het warmtenet
Geothemie Nieuwe kansen voor het warmtenet 06 54268181 1 Accelerate energy innovation Drs. Ronald den Boogert Ronald@inimpact.nl By the implementation of innovative technologies and a close cooperation
Nadere informatieHet Nieuwe Telen. Het Nieuwe Telen. Wat kan ik er NU mee? Ing René Beerkens
Het Nieuwe Telen Het Nieuwe Telen Wat kan ik er NU mee? Ing René Beerkens Programma 19:00 Inventarisatie vragen en teeltsoorten Presentatie / discussie Vochtregeling Nieuwe technische toepassingen Adiabatische
Nadere informatieDe Warmtewet, gaan we nu echt voor besparing en verduurzaming of hebben we een bureaucratisch monster?
De Warmtewet, gaan we nu echt voor besparing en verduurzaming of hebben we een bureaucratisch monster? Drs ing Teus van Eck Biomassabijeenkomst Bodegraven, 7 mei 2009 Warmte is de grootste post in de
Nadere informatie