Lezing Katwijk. Hersenen: zo complex! Phrenologie = Knobbelleer. Hersenstam Kleine hersenen Grote hersenen - Binnenbrein - Buitenbrein
|
|
- Christa de Lange
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Ins$tuut voor toegepaste Neurowetenschappen Is het gelukt? Lezing Katwijk Dr. Ben van Cranenburgh Mei 2017 Hersenen: zo complex! Geen belangenverstrengeling Hersenstam Kleine hersenen Grote hersenen - Binnenbrein - Buitenbrein Hoe pakken we Het aan? Phrenologie = Knobbelleer Gegevens verzamelen, Onderzoek Wat is de oorzaak van het probleem?
2 HemisfeerspecialisaAe Detail vs geheel Voorbeeld rechterhemisfeer laesie linkerhemisfeer laesie Een rechterhemisfeer pa$ënt ziet de wereld anders dan een linkerhemisfeer pa$ënt De eerste PET-scans (Ingvar 1987) Spreken: li hemisfeer Spreken: re hemisfeer Stillezen Hardop lezen NB: Alleen cortex! Neuraal Ensemble
3 Over de diversiteit van stoornissen Waarvoor dienen onze hersenen? Beweging en ac$e Waarnemen en begrijpen Wakker zijn en oplesen Onthouden Gevoelens, emo$es Denken, cogni$e Man in tuin: CVA rechts Verlamd = parese Meestal halfzijdig (hemiparese) Gelaat arm been Accent kan verschillen Kenmerkende manier van lopen Man in tuin: CVA links
4 Geen gevoel = anesthesie Verminderd of opgeheven Tast, pijn, temperatuur, houdings-, bewegingszin Accent kan verschillen Ongelukjes en onhandigheid Kijken als compensa$e, bv in keuken, bij lopen Geen gezichten herkennen = prosopagnosie Gezichten zijn vreemd, niet vertrouwd Misverstanden: niet groeten Angst voor familiefeestjes, supermarkt of wijkcentrum Compensa$e via - opvallende visuele kenmerken, bv bril - stemgeluid Halfzijdig blind = hemi-anopsie Zelfde zijde van beide ogen valt weg Je ziet dus maar de hel[ Alles waar je naar kijkt is gehalveerd Prikkels van één zijde te laat opmerken Schrikken, ongelukjes Geen geluiden herkennen = audi$eve agnosie Er zijn heel veel geluiden om ons heen die we gewoon kunnen thuisbrengen: autobus, voetstappen, WC-doortrekken Dagelijkse geluiden zijn niet vertrouwd meer Misverstanden en angst Ongelukken in verkeer (fietsbel, autobus)
5 Niet kunnen spreken = expressieve afasie Gedachte niet in woorden om kunnen zesen Vergelijkbaar met Nederlander in Portugal: kan niet Portugees praten Pa$ënt is dus niet dom Begrijpt veel: volgt gesprek, TV, leest krant Communica$e via JA-NEE vragen Ruimtelijke desorienta$e We kennen de wereld om ons heen Die zit in ons hoofd Thuis vinden we snel het steelpannetje of de WC-rol Bij stoornis: de weg kwijt zijn, angst om naar buiten te gaan Compensa$e: straatnamen, details onthouden Niet begrijpen = recep$eve afasie Hee[ moeite met taalbegrip Vergelijkbaar met Nederlander in Portugal: begrijpt Portugees niet Begrijpt bv. instruc$es niet, maar kan wel nadoen Kan gesprekken, TV niet volgen Begrijpt plaatjes, stomme film Lichaamsschema Al onze lichaamsdelen zisen als een soort plasegrond in de hersenen Bij hersenbeschadiging kan je vervreemden van een eigen lichaamsdeel: het zit niet meer in je hersenen Verkeerde afme$ngen Problemen met aankleden, naar voorwerpen reiken
6 Problemen met systema$sch handelen = execu$eve func$estoornissen Chaos in het hoofd, steeds maar vergeten waar je mee bezig bent, niet goed kunnen plannen Problemen om zaken goed te regelen: - uitje met de kleinkinderen - runnen van de winkel - maal$jd bereiden voor familiefeest Ontremd gedrag Moeite gedrag te beteugelen, bijvoorbeeld: - steeds maar aan het woord op feestje - te persoonlijk bij onbekenden - snel boos, vloeken als iets even niet gaat - fysiek geweld - seksueel, bv handtastelijk, masturberen Is er inzicht in eigen gedrag? Prikkels wegnemen of leren beteugelen? Stuurloosheid = ataxie Lopen als een dronkaard Naast/voorbij de dingen grijpen Vele dagelijkse handelingen bemoeilijkt Moeilijke woorden niet kunnen zeggen Soms ook veranderingen van gedrag (ontremming) en denken. Emo$oneel vervlakt/apathie Pt. had vroeger een gevoelige snaar, bv. dieren, auto s, muziek. Dat is nu weg. Is pt. wel goed wakker? Medicijnen? Zoek naar resterende gevoelige snaren, bv. paarden, MG, slagwerk
7 De vertrouwdheid is weg Geen ziekte inzicht Waarnemingen kunnen een emo$onele lading hebben, bv. mooie muziek, uitzicht, mooie man/vrouw Vertrouwdheid is een heel primaire emo$e: in een omgeving die we kennen voelen we ons thuis Hierbij speelt het emo$onele brein, het binnenbrein een belangrijke rol Filmpje Wij beseffen wat we wel en niet kunnen en kunnen nadenken over ons eigen gedrag: dat is een hersenfunc$e die beschadigd kan raken Bijv. pa$ent met linkszijdige hemiparese stapt op bromfiets Omdat pt niet inziet wat het probleem is, is hij ook niet gemo$veerd om te oefenen Inzicht bijbrengen? Bijv. uitleg, video-opnames etc. Aandachtstoornissen Neglect = halfzijdige aandachtstoornis Aandacht volhouden: vrachtautochauffeur Aandacht richten: studieboek, leraar Aandacht verdelen: koken met kleine kinderen Aandacht verschuiven: in verkeer: van passeren naar afslag Aandacht is al$jd wel op een of andere manier gestoord na hersenbeschadiging Niet lesen op/opmerken van dingen aan één zijde (vaak links) Arm niet in mouwgat Vork op ontbijsafel Verdwalen bij wandeling Geluiden van één zijde; verkeer, gesprek Linkerarm niet gebruiken
8 Alles vergeten = amnesie Wat je belee[ moet je kunnen inprenten, vasthouden en oproepen Als je niet oplet (aandachtstoornis of veel afleiding) prent je niet in Bij sommige aandoeningen kunnen de hersenen niets vasthouden Soms is vooral het oproepen geblokkeerd, bijv. na een verkeershersentrauma Doven Luisteren naar gebarentaal Temporale + occipitale cortex Horenden Luisteren naar gebarentaal Occipitale cortex Spreken Luisteren naar gesproken taal Temporale cortex PAUZE Wat zien we aan deze scans? Meerdere gebieden, in beide hemisferen, dragen bij Bij doven wordt de gehoorschors ingezet Blijkbaar zijn ingrijpende verschuivingen mogelijk Goed om te weten wat mogelijk is!
9 Plasticiteit: neurale reorganisatie Gezonde beweegt hand CVA-pa$ënt na herstel Herstel impliceert inzet van meer hersengebieden! Neurale reorganisatie: verplaatsing taalgebieden naar andere hemisfeer NR 133 Wat is belangrijk voor herstel? Ac$ef oefenen: neem iets wat je graag wilt en leuk vindt S$mula$e: vermijd saaiheid, zorg dat er iets te beleven valt, begeef je onder de mensen Compensa$e: er zijn al$jd andere manieren om iets voor elkaar te krijgen, bv andere arm, kijken naar gevoelloze voet, agenda of mobieltje gebruiken Omgevingsaanpassing: aangepaste woning, scootmobiel, trapli[ etc. NR 27
10 Ons brein wordt voortdurend vertimmerd
Neurorevalidatie ITON IN VOGELVLUCHT
Neurorevalidatie ITON IN VOGELVLUCHT ITON ITON: instituut voor toegepaste neurowetenschappen Hoofddocent: Dr. Ben van Cranenburgh Inhoud presentatie Cijfers t.a.v. CVA Anatomie,informatieverwerking e.d.
Nadere informatieHet kan ook anders! Over individueel maatwerk in de zorg. Dr Ben van Cranenburgh HGZO Congres Lunteren 24/25 Maart 2011. www.stichtingiton.
Instituut voor toegepaste Neurowetenschappen Faculteit der Bewegingswetenschappen Het kan ook anders! Over individueel maatwerk in de zorg Dr Ben van Cranenburgh HGZO Congres Lunteren 24/25 Maart 2011
Nadere informatieChecklijst voor Cognitieve en Emotionele problemen na een Beroerte (CLCE-24)
Checklijst voor Cognitieve en Emotionele problemen na een Beroerte (CLCE-24) Voor de domeinen cognitie, communicatie en psycho-emotioneel kan de checklijst voor Cognitie en Emotionele problemen na een
Nadere informatievan delen tot het geheel. Hij kan bijvoorbeeld zijn kleding binnenstebuiten aantrekken, of zijn kopje naast de tafel zetten.
Afasie Als iemand een beroerte krijgt gebeurt dat bijna altijd plotseling. De schok is groot. Men heeft zich niet kunnen voorbereiden en men weet niet wat hen overkomt. Het dagelijkse leven wordt verstoord.
Nadere informatieWelke strategie, bij wie en waarom?
Instituut voor toegepaste Neurowetenschappen Faculteit der Bewegingswetenschappen Welke strategie, bij wie en waarom? Dr. Ben van Cranenburgh Symposium De fysiotherapeut als bewegingsprofessional RGF 18
Nadere informatieWandelTrainersDag 8 april Ronder 3 nr. 30. Best Practice: Wandelen als interventie bij dementie Anne-Mieke Huisman
WandelTrainersDag 8 april Ronder 3 nr. 30 Best Practice: Wandelen als interventie bij dementie Anne-Mieke Huisman Waarom deze workshop? Momenteel leven 270.000 mensen in Nederland met dementie en dat aantal
Nadere informatieSoms ziet hij maar een deel van wat er te zien is; zo worden delen van het werkvlak of het werkblad niet gebruikt.
Bijlage 1.1 Vragenlijst op basis van de signaallijst CVI bij kleuters Deze vragenlijst is gebaseerd op de signaallijst CVI uit deel 1. Daarin wordt gedrag beschreven dat we bij kleuters met CVI frequent
Nadere informatieCOMPLEXITEIT EN PLASTICITEIT VAN DE HERSENEN
COMPLEXITEIT EN PLASTICITEIT VAN DE HERSENEN Naam: Klas: Datum: INLEIDING De hersenen kun je zien als het besturingssysteem van je lichaam. Ze ontvangen en verwerken informatie en sturen signalen uit naar
Nadere informatieStaat alles in het brein vast?
7 maart 2009 Staat alles in het brein vast? Rob van der Lubbe, GW-CPE Universiteit Twente Sheet 1 Goedemorgen allemaal. Welkom bij de lezing Staat alles vast in het brein?. Allereerst wil ik Toine van
Nadere informatieAcute verwardheid (Delier/Delirium)
Acute verwardheid (Delier/Delirium) Informatie voor naasten van patiënten met acuut optredende verwardheid. Uw naaste is opgenomen in het TweeSteden ziekenhuis vanwege een ziekte, ongeval, en/of operatie.
Nadere informatieInleiding. Wat is afasie?
Afasie Inleiding De logopedist heeft bij u afasie geconstateerd. Afasie is een taalstoornis. In deze folder wordt u uitgelegd wat afasie is en hoe het ontstaat. Daarnaast kunt u lezen wat u, maar ook uw
Nadere informatieWerkstuk Biologie Dementie
Werkstuk Biologie Dementie Werkstuk door een scholier 1045 woorden 22 december 2003 5,3 40 keer beoordeeld Vak Biologie Wat is dementie: Vanuit het Latijn vertaald betekent dementie letterlijk ontgeestelijk-zijn.
Nadere informatieCoördinator Hersenletsel Zeeland
Inhoud Presentatie Even voorstellen Wat doet Zeeuwse Zorgschakels? Wat verwacht u vandaag? Wat is hersenletsel? Hoe werken je hersenen? Zichtbare en onzichtbare gevolgen van Hersenletsel Hoe ga je daar
Nadere informatieInhoud 1 Functionele anatomie 13 2 Mentale basisfuncties 33
Inhoud 1 Functionele anatomie 13 1.1 Inleiding 13 1.2 Zenuwweefsel 13 1.2.1 Neuronen 13 1.2.2 Actiepotentialen en neurotransmitters 14 1.2.3 Grijze en witte stof 15 1.3 Globale bouw van het zenuwstelsel
Nadere informatieAFASIE. informatieve folder voor personeel binnen de gezondheidszorg
AFASIE informatieve folder voor personeel binnen de gezondheidszorg Stichting Afasie Nederland Postbus 221 6930 AE Westervoort Tel. 026-3512512 (werkdagen van 10.00-14.00 uur) Fax 026-3513613 E-mail: san@afasie.nl
Nadere informatieNeurorevalidatie in de 1 e lijn
Neurorevalidatie in de 1 e lijn Weer thuis en toch problemen Instituut voor Toegepaste Neurowetenschappen Thema s 1. De patiënt met hersenbeschadiging 2. Het lerende brein 3. Het therapeutisch repertoire
Nadere informatieLesonderwerp. Doelstelling
LESFICHE - Levensdobbelstenen Lesonderwerp Met behulp van twee dobbelstenen leven de leerlingen zich in in de gevolgen van een handicap na een ongeval. Door de invuldobbelsteen maken de leerlingen de verbinding
Nadere informatieMaatschap Keel-, Neus- en Oorheelkunde. Duizeligheid
Maatschap Keel-, Neus- en Oorheelkunde Algemeen Deze folder geeft u informatie over duizeligheid en de daarbij behorende klachten en behandeling. Iedereen is wel eens duizelig geweest. Toch is het moeilijk
Nadere informatie1. Overzicht neuropsychologische revalidatie. 2. Ziekte inzicht. 3. casus. 4. Specifieke cognitieve problemen. 5. Relevante informatie
18 mei 2017 1. Overzicht neuropsychologische revalidatie 2. Ziekte inzicht 3. casus 4. Specifieke cognitieve problemen 5. Relevante informatie Klinische Neuropsychologie wetenschappelijk onderzoek diagnostiek
Nadere informatieDe patiënt met plotseling optredende verwardheid (delier) Informatie voor familie en betrokkenen
De patiënt met plotseling optredende verwardheid (delier) Informatie voor familie en betrokkenen Inhoud Inleiding 3 Wat is een delier? 4 Wat zijn de verschijnselen bij een delier? 4 Wanneer treedt een
Nadere informatieGastspreker deze avond is Pauline Okkerse GZ-psycholoog en orthopedagoog-generalist bij SWZ.
Hoe werken de Hersenen? Een beschadiging aan je hersenen zorgt ervoor dat je hersenen niet meer normaal functioneren. De plaats van de beschadiging bepaalt de gevolgen en de klachten. Naast zichtbare gevolgen
Nadere informatieAfasie Wat u moet weten.
Afasie Wat u moet weten www.nwz.nl Inhoud Wat is afasie? 3 Hoe ontstaat afasie? 3 Wat is een CVA? 4 Wat merkt u van afasie? 5 Afasie in het dagelijks leven 5 Spontaan herstel 5 Revalidatie 6 Logopedie
Nadere informatieOm NAH te omschrijven maken we gebruik van de definitie van Horizon:
Wat is NAH (niet aangeboren hersenletsel)? Om NAH te omschrijven maken we gebruik van de definitie van Horizon: "Niet-Aangeboren Hersenletsel is een hersenletsel ten gevolge van welke oorzaak ook, anders
Nadere informatieWelke moeilijkheden kunnen optreden bij mensen met afasie?
Wegwijs in afasie Inleiding Uw naaste is opgenomen in Gelre ziekenhuizen omdat hij/zij getroffen is door een beschadiging in de hersenen waardoor zijn/haar communicatie is aangetast. Dit heet afasie.
Nadere informatieWilhelmina Ziekenhuis Assen. Vertrouwd en dichtbij. Informatie voor patiënten. Duizeligheid
Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Duizeligheid z Deze brochure geeft u informatie over duizeligheid en de daarbij behorende klachten. 1 Wat is duizeligheid? Iedereen
Nadere informatieWegwijs in afasie voor beginnend personeel bij neurologie Inhoudelijke aspecten van afasie
Wegwijs in afasie voor beginnend personeel bij neurologie Inhoudelijke aspecten van afasie 1 Wat ik zeggen wil Eigenlijk wil ik zeggen, wat de bloemen mij zeiden, die ik kreeg, toen ik weer een dagje thuis
Nadere informatieLeven na hersenbeschadiging
Leven na hersenbeschadiging Neurorevalidatie in de eerste lijn: analyse en aanpak van problemen Een leidraad voor mensen met hersenbeschadiging en hun hulpverleners Dr. Ben van Cranenburgh (neurowetenschapper)
Nadere informatieHersteld maar niet genezen
Hersteld maar niet genezen 20 jaar leven met hersenbeschadiging: een kijkje in het rechter brein Henk Lindeman Dr. Ben van Cranenburgh (neurowetenschapper) Met een voorwoord van prof. dr. Erik Scherder
Nadere informatieU kunt zich voorstellen dat plotseling wakker worden in Frankrijk iets minder grote problemen veroorzaakt voor het
Afasie Inleiding Als gevolg van een hersenbeschadiging kan een patiënt te maken krijgen met communicatieproblemen. Deze beperken hem/haar in het uitwisselen van gedachten, wensen en gevoelens. Op de afdeling
Nadere informatieGezondheidstoestand, Gezondheidsbeleving en Welzijn
Concept-vragenlijst voor mensen met een neuromusculaire aandoening Gezondheidstoestand, Gezondheidsbeleving en Welzijn I.Bos Afdeling Neurologie UMCG Functioneringsproblemen en de beleving van deze problemen
Nadere informatieFunctioneringsinstrument NAH (FINAH)
Functioneringsinstrument NAH (FINAH) Meetinstrument voor het functioneren van personen met NAH op vlak van activiteiten en participatie vanuit het standpunt van de persoon met NAH en zijn/haar Versie Mantelzorger
Nadere informatieDelier. Acuut optredende verwardheid
Delier Acuut optredende verwardheid Wat is acuut optredende verwardheid (delier) Uw familielid, vriend(in) of kennis ligt in ons ziekenhuis. Hij/zij is opgenomen vanwege ziekte, ongeval en/of operatie.
Nadere informatiePsychosociale gevolgen van hersenmetastasen. Vera van Berkel, GZ-psycholoog i.o Marieke Damen, Klinisch psycholoog i.o.
Psychosociale gevolgen van hersenmetastasen Vera van Berkel, GZ-psycholoog i.o Marieke Damen, Klinisch psycholoog i.o. (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met
Nadere informatieWaar of niet waar? Naarmate de mens ouder wordt, vergeet hij ook meer. Hoe praat je het beste met een persoon met dementie?
Waar of niet waar? Naarmate de mens ouder wordt, vergeet hij ook meer. Hoe praat je het beste met een persoon met dementie? Welk teken past niet bij de ziekte dementie? Oriëntatie in de tijd: niet meer
Nadere informatieOmgaan met aandacht- en geheugenproblemen. Café Brein, Uden en Oss, September 2014
Omgaan met aandacht- en geheugenproblemen Café Brein, Uden en Oss, September 2014 Hersenletsel.. En dan? Helaas is er nog te weinig bekendheid rondom niet-aangeboren hersenletsel (NAH) Filmpje SWZ Wat
Nadere informatieAfdeling neurologie. Neglect en Hemianopsie
Afdeling neurologie Neglect en Hemianopsie Inleiding Deze brochure is bedoeld voor mensen die door een beroerte (CVA) neglect en/of hemianopsie hebben gekregen en van de eerste schrik zijn bekomen. Tevens
Nadere informatieChronische fase. CVA nazorg. Ruth van Kampen, Verpleegkundig expert, de Zorgboog Tessa van Tongeren, Casemanager, Savant zorg
CVA nazorg Ruth van Kampen, Verpleegkundig expert, de Zorgboog Tessa van Tongeren, Casemanager, Savant zorg Inhoud: 22 items van de signaleringslijst Caregiver Strain Index Informatie, verwijzing en traject
Nadere informatieDelirium op de Intensive Care (IC)
Deze folder is bedoeld voor de partners, familieleden, naasten of bekenden van op de Intensive Care (IC) afdeling opgenomen patiënten. Door middel van deze folder willen wij u als familie* uitleg geven
Nadere informatieKIJK! Lijst van: Schooljaar: Groep: Leraar: Datum gesprek 1e rapport: Datum gesprek 2e rapport: KIJK! 1-2 Bazalt Educatieve Uitgaven www.bazalt.
KIJK! Lijst van: Schooljaar: Groep: Leraar: Datum gesprek : Datum gesprek : KIJK! Lijst 1. Basiskenmerken Een kind dat lekker in zijn vel zit, zal zich goed en vlot ontwikkelen. Het is van nature nieuwsgierig
Nadere informatieAcuut optredende verwardheid (delier) Informatie voor familie en bezoekers van het Intensive Care Centrum UMC Utrecht. Afdeling Intensive Care
Acuut optredende verwardheid (delier) Informatie voor familie en bezoekers van het Intensive Care Centrum UMC Utrecht Afdeling Intensive Care Acuut optredende verwardheid (delier) Acuut optredende verwardheid
Nadere informatieDE PATIËNT MET ACUUT OPTREDENDE VERWARDHEID/DELIER INFORMATIE VOOR FAMILIE EN BETROKKENEN
DE PATIËNT MET ACUUT OPTREDENDE VERWARDHEID/DELIER INFORMATIE VOOR FAMILIE EN BETROKKENEN Wat is acuut optredende verwardheid/delier? Uw familielid, vriend(in) of kennis is opgenomen in het ziekenhuis
Nadere informatieInformatie over afasie. Afdeling logopedie
Informatie over afasie Afdeling logopedie Wat is afasie? Vooraf Uw partner of familielid heeft afasie. In deze folder kunt u lezen wat afasie inhoudt en hoe u hiermee kunt omgaan. Wat is afasie Afasie
Nadere informatieKoninklijke Visio voor mensen met visuele problemen door niet-aangeboren hersenletsel
Koninklijke Visio voor mensen met visuele problemen door niet-aangeboren hersenletsel Samen helpen we u verder U bent bij de oogarts, omdat u visuele klachten heeft. Dit kan komen door een oogafwijking,
Nadere informatieDuizeligheid. Havenziekenhuis
Duizeligheid In deze folder leest u wat duizeligheid precies inhoudt. De oorzaken van duizeligheid worden beschreven. En u kunt lezen hoe duizeligheid in het ziekenhuis wordt onderzocht. Tenslotte wordt
Nadere informatieWat is dementie? Radboud universitair medisch centrum
Wat is dementie? Bij de diagnostiek en behandeling van mensen met dementie werkt het Jeroen Bosch Ziekenhuis nauw samen met het Radboud Alzheimer Centrum in het Radboudumc te Nijmegen. We wisselen voortdurend
Nadere informatieErgotherapie. Neglect
Ergotherapie Neglect 2 1 Wat? Neglect wordt gedefinieerd als een gestoorde waarneming. Deze waarneming kan zowel uit auditieve, visuele, motorische, tast- als geurinformatie bestaan. Het meest voorkomend
Nadere informatieDuoavonden. 19 November 2013 Nicolien Schuring Physician Assistant
Duoavonden 19 November 2013 Nicolien Schuring Physician Assistant Inhoud - FF de diepte in - Ziekenhuisfase - Triage Cirkel van Willis Wat is een beroerte Probleem in de bloedvaten van de hersenen Cerebrovasculaire
Nadere informatieKlachten en Symptomen. Dr. Jacoline Bromberg Neuroloog / neuro-oncoloog Erasmus MC Kanker Instituut Rotterdam
Klachten en Symptomen Dr. Jacoline Bromberg Neuroloog / neuro-oncoloog Erasmus MC Kanker Instituut Rotterdam Voorbeeld 1 Een voorheen gezonde man van 48 jaar krijgt plots een epileptische aanval. Deze
Nadere informatieInhoud. 1. Inleving en verbeelding. 2. Blind zijn en toch alles kunnen. 3. Blind en slechtziend. 4. Hulpmiddelen. 5. Niet kunnen zien, hoe is dat?
1. Inleving en verbeelding Inhoud 2. Blind zijn en toch alles kunnen 3. Blind en slechtziend 4. Hulpmiddelen 5. Niet kunnen zien, hoe is dat? 6. Blind zijn en de herinnering 7. Blind zijn en de verbeelding
Nadere informatieAfasie is een communicatiestoornis die voor de betrokkene en zijn omgeving ingrijpende sociale gevolgen heeft.
Afasie Logopedie Beste familie, Afasie is een communicatiestoornis die voor de betrokkene en zijn omgeving ingrijpende sociale gevolgen heeft. Een gedeelte van deze problemen kan opgelost worden als de
Nadere informatieFunctioneringsinstrument NAH (FINAH)
Functioneringsinstrument NAH (FINAH) Meetinstrument het functioneren van personen met NAH op vlak van activiteiten en participatie vanuit het standpunt van de persoon met NAH en zijn/haar Versie Hulpverlener
Nadere informatieLogopedie Sophie Gortzak maart 2010
Logopedie Sophie Gortzak maart 2010 Inleiding Ik doe mijn werkstuk over logopedie omdat ik het een interessant onderwerp vond en mijn moeder is logopedist. Mijn hoofdstukken zijn: 1Wat is logopedie? 2Wie
Nadere informatieVERGEETACHTIGHEID > WAT IS VERGEETACHTIGHEID HERSENZ SPECIAL > WAT IS VERGEETACHTIGHEID
HERSENZ SPECIAL VERGEETACHTIGHEID > WAT IS VERGEETACHTIGHEID > HET GEHEUGEN IN DE HERSENEN > VERSCHILLENDE GEHEUGENS > DE VERGEETACHTIGHEID VAN LIESBETH > TILLY JANSSEN, BEHANDELAAR BIJ HERSENZ > T IPS:
Nadere informatieWat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.
Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me
Nadere informatie> tilly janssen, behandelaar bij herzens > TIPs: zoek met aandacht/ train het volhouden van aandacht/ vaste plekken
hersenz special vergeetachtigheid > WAT IS vergeetachtigheid > het geheugen in de hersenen > verschillende geheugens > DE depressie VAN Liesbeth > tilly janssen, behandelaar bij herzens > TIPs: zoek met
Nadere informatieCommunicatie is meer dan spreken: Over communicatie met mensen met cognitieve gevolgen na niet aangeboren hersenletsel
Communicatie is meer dan spreken: Over communicatie met mensen met cognitieve gevolgen na niet aangeboren hersenletsel Communicatie en hersenletsel: begrijpen wij elkaar? September 2010 Voorstellen Vakantie
Nadere informatieVoorlichtingsbijeenkomst
Voorlichtingsbijeenkomst 13 februari 2018 Voor: Adviesraad Sociaal Domein Goeree-Overflakkee Door: Joke van Dijk en Marloes Jacobs Ik wil dat dit niet wordt vergeten Filmpje Is het vergeetachtigheid of
Nadere informatieBehandelende logopedisten 02/
Afasie is een communicatiestoornis met ingrijpende gevolgen, niet alleen voor de patiënt maar ook voor de familie, vrienden en kennissen. Wie de stoornis begrijpt, kan gemakkelijker omgaan met de gevolgen.
Nadere informatieHerkennen en behandelen MIGRAINE
Herkennen en behandelen MIGRAINE MIGRAINE Is meer dan gewoon hoofdpijn Wat is migraine? Een migraineaanval is veel meer dan gewoon hoofdpijn, het is een hele verzameling verschijnselen waaronder zeer ernstige
Nadere informatieCognitief functioneren en de bipolaire stoornis
Cognitief functioneren en de bipolaire stoornis Dr. Nienke Jabben Amsterdam 5 november 2011 Academische werkplaats Bipolaire Stoornissen GGZ ingeest n.jabben@ggzingeest.nl Overzicht Wat is cognitief functioneren?
Nadere informatieOntwikkelingsproblemen bij kinderen in de huisartsenpraktijk
Ontwikkelingsproblemen bij kinderen in de huisartsenpraktijk Signalen van kind en ouders Chris2ne Weenink en Emma van Daalen Huisarts en Psychiater (poten2ële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk
Nadere informatieAcute verwardheid. Informatie voor familie en betrokkenen
HHZH_INF_114.01(0315) h.-hartziekenhuis vzw Mechelsestraat 24 2500 Lier tel. 03-491 23 45 fax 03-491 23 46 www.hhzhlier.be Informatie voor familie en betrokkenen Acute verwardheid Voorwoord Uw partner,
Nadere informatieCerebrale Visuele Stoornissen. Jij maakt het verschil!
Cerebrale Visuele Stoornissen Weet bij jij kinderen wat ik zie? Weet jij wat ik zie? Jij maakt het verschil! Studiedag Carantegroep 20-05-2011 Even voorstellen Marieke Steendam ergotherapeut VVB-team Koninklijke
Nadere informatieZIEN EN WAARNEMEN > PROBLEMEN MET ZIEN EN WAARNEMEN HERSENZ SPECIAL > PROBLEMEN MET ZIEN EN WAARNEMEN
HERSENZ SPECIAL ZIEN EN WAARNEMEN > PROBLEMEN MET ZIEN EN WAARNEMEN > VOORKOMENDE PROBLEMEN > HEMIANOPSIE > OORZAKEN > NEGLECT > BEHANDELING > Z IEN EN WAARNEMEN VAN YVONNE > ANNE-KIRSTEN KUIPER, BEHANDELAAR
Nadere informatieACUUT OPTREDENDE VERWARDHEID (DELIER) INFORMATIE VOOR PATIENT, FAMILIE EN BETROKKENEN
ACUUT OPTREDENDE VERWARDHEID (DELIER) INFORMATIE VOOR PATIENT, FAMILIE EN BETROKKENEN Inleiding Uw familielid, partner of kennis is in Franciscus Gasthuis & Vlietland opgenomen. Hij of zij is opgenomen
Nadere informatieOnderzoek en behandeling bij volwassenen met visuele problemen door hersenletsel. Informatie voor verwijzers
Onderzoek en behandeling bij volwassenen met visuele problemen door hersenletsel Informatie voor verwijzers Mijn ogen zijn goed, maar ik zie de stoeprand niet Meer dan 50% van de mensen met niet-aangeboren
Nadere informatieErgotherapie. Patiënteninformatie. Apraxie. Slingeland Ziekenhuis
Ergotherapie Apraxie i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen Deze folder geeft globale informatie over apraxie en is bedoeld als eerste informatie over apraxie in het ziekenhuis voor de CVA-patiënt
Nadere informatieDELIER. Informatie voor partner, familie en vrienden
DELIER Informatie voor partner, familie en vrienden Bij uw partner of familielid is er sprake van een delier of acute verwardheid. In deze folder kunt u lezen wat een delier is en waar de behandeling uit
Nadere informatieDementie in de palliatieve fase
Dementie in de palliatieve fase Wie zijn wij? Marielle Rooijakkers Karin van Mersbergen Dementie Verzamelnaam voor een combinatie van symptomen waarbij de hersenen, informatie niet meer goed kunnen verwerken.
Nadere informatiePatiënteninformatie. Acuut optredende verwardheid (delier) Acuut optredende verwardheid (delier)
Patiënteninformatie Acuut optredende verwardheid (delier) Acuut optredende verwardheid (delier) 20140024 Delier.indd 1 1 24-01-17 14:02 Acuut optredende verwardheid (delier) Wat is acuut optredende verwardheid
Nadere informatieMedische Publieksacademie
Medische Publiekacademie Medisch Centrum Leeuwarden Leeuwarder Courant 22 september 2015 #mclmpa 1 Beroerte of CVA: herkennen en snel handelen! Elly van der Kooi, neuroloog Wouter Schuiling, neuroloog
Nadere informatieInformatiebrochure voor familie & betrokkenen
HHZH_INF_114.03(0418) Informatiebrochure voor familie & betrokkenen Acute verwardheid een hart voor zorg Voorwoord Jouw partner, familielid, vriend of kennis is opgenomen in het H.-Hartziekenhuis Lier.
Nadere informatie4 communicatie. Ik weet welke informatie anderen nodig hebben om mij te kunnen begrijpen. Ik vertel anderen wat ik denk of voel.
4 communicatie Communicatie is het uitwisselen van informatie. Hierbij gaat het om alle informatie die je doorgeeft aan anderen en alle informatie die je van anderen krijgt. Als de informatie aankomt,
Nadere informatieBijlage 3. Symptomen van de eerste orde
Bijlage 3 Symptomen van de eerste orde Stoornissen in het kortetermijngeheugen* De persoon met dementie onthoudt de recente gebeurtenissen niet meer, of beter: slaat de nieuwe indrukken steeds moeilijker
Nadere informatiePatiënten Informatie Dossier (PID) Cerebro Vasculair Accident (CVA) Onderdeel Neurorevalidatie. CVA Neurorevalidatie
Patiënten Informatie Dossier (PID) Cerebro Vasculair Accident (CVA) Onderdeel CVA 2 INHOUDSOPGAVE Inleiding... 4 Wat houdt de NDT-methode in?... 4 Behandelteam... 5 Wat kunt u als familie of bekende bijdragen?...
Nadere informatieWaar gaan we het over hebben?
Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Mensen vinden het vaak prettig om elkaar aan te raken. Dat kan een knuffel zijn van je ouders, een vriendschappelijke stomp tijdens een stoeipartij met vrienden
Nadere informatieWaar gaan we het over hebben?
Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: In de eerste bijeenkomsten hebben we besproken dat er veel verandert in de puberteit. Je lichaam verandert en de omgang met je ouders en vrienden. Maar er gebeurt
Nadere informatieKinderneurologie.eu. Cerebrale visusstoornis
Cerebrale visusstoornis Wat is een cerebrale visusstoornis? Een cerebrale visusstoornis is een aandoening waarbij kinderen of volwassenen problemen hebben met zien doordat de hersenen de signalen die ze
Nadere informatieWat is niet aangeboren hersenletsel
Wat is niet aangeboren hersenletsel Wat zijn de symptomen en de onzichtbare problematiek. Danielle Driessen Revalidatiearts revalidatiecentrum Blixembosch Inhoud 1. Wat is NAH 2. Oorzaken 3. Hoe vaak komt
Nadere informatieDelier voor de patiënt. Workshop Delier in de palliatieve fase. n droom woar ge geen sodemieter van op aan kunt. angstdroom.
Workshop Delier in de palliatieve fase 11 oktober 2012 Hedi ter Braak Monique van den Broek 1 Delier voor de patiënt n droom woar ge geen sodemieter van op aan kunt angstdroom nachtmerrie 1 Inhoud workshop
Nadere informatieCVA nazorg keten Haaglanden
Door Joke de Meris Cva nazorgverpleegkundige MCH neurovasculair centrum CVA nazorg keten Haaglanden Wie waar Grote differentiatie bij ontslag 1 Het grootste gedeelte van de patiënten gaat naar huis. De
Nadere informatieDelier voor de patiënt. Inhoud presentatie delier. Delier. Symptomen. Diagnose delier 21-6-2012. n droom woar de geen sodemieter van op aan kunt
Delier voor de patiënt n droom woar de geen sodemieter van op aan kunt angstdroom nachtmerrie Inhoud presentatie delier Wat is een delier Wat zijn de gevolgen van een delier Wat zijn risicoverhogende en
Nadere informatieChapter 9. Samenvatting
Chapter 9 Samenvatting Samenvatting Voor de meeste mensen is zien een van de meest vanzelfsprekende zaken die er bestaan. Om goed te kunnen zien hebben we behalve goede ogen en voldoende licht ook een
Nadere informatieAutor pictogramas: Procedenci a: Licencia: Autora: Traducción
INZICHT IN AUTISME WAT IS AUTISME? Autisme is geen ziekte, het kan niet genezen worden met medicijnen. Autisme is een andere werking van het brein Het is alsof uw besturingssysteem anders is. Alsof de
Nadere informatieHoofdpijn Duizeligheid Vermoeidheid Concentratieproblemen Vergeetachtigheid
Hersenschudding In deze folder vertellen we wat de gevolgen van een hersenschudding kunnen zijn en wat u kunt verwachten tijdens het herstel. Ook geven we adviezen over wat u het beste wel en niet kunt
Nadere informatieWat is afasie? Afasie is een taalstoornis ontstaan door hersenletsel.
Afasie Wat is afasie? Afasie is een taalstoornis ontstaan door hersenletsel. Hoe ontstaat afasie? Afasie ontstaat door hersenletsel. Dit letsel ontstaat meestal ten gevolge van een CVA, soms wordt het
Nadere informatieHemianopsie. Informatie over ziektebeeld, ontstaan en behandeling Afdeling Revalidatie
Hemianopsie Informatie over ziektebeeld, ontstaan en behandeling Afdeling Revalidatie Wat is een hemianopsie Bij hemianopsie is niet het gezichtsveld in één oog verminderd, maar in BEIDE ogen. Dit kunt
Nadere informatieRapport Lotje H. Naam Lotje H. Geboortedatum School/Locatie Boogschutter 0-7. Schooljaar Aanmaakdatum
Naam Geboortedatum 2-5-2012 School/Locatie Boogschutter 0-7 Schooljaar 2017-2018 Aanmaakdatum 9-10-2017 Groep Beren 2 Leraar Lieve van W. Bazalt Basisbehoeften Basiskenmerken Een kind dat lekker in zijn
Nadere informatieRode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. Delier (acute verwardheid) rkz.nl
Patiënteninformatie Delier (acute verwardheid) rkz.nl Inleiding Uw partner, familielid of iemand uit uw naaste omgeving is opgenomen in het. Zoals u gemerkt heeft, reageert uw naaste niet zoals u gewend
Nadere informatieVroegsignalering bij dementie
Vroegsignalering bij dementie Docentenhandleiding voor mbo-zorg onderwijs en bijscholing Docentenhandleiding voor mbo-zorg onderwijs en bijscholing Contact: Connie Klingeman, Hogeschool Rotterdam c.a.klingeman@hr.nl
Nadere informatieDelier (acute verwardheid)
Delier (acute verwardheid) Informatie voor familie van patiënten met een delier Bij uw partner of familielid is er sprake van een delier of acute verwardheid. In deze folder kunt u lezen wat een delier
Nadere informatieHersenschudding Volwassenen en kinderen > 6 jaar. Afdeling Spoedeisende Hulp
00 Hersenschudding Volwassenen en kinderen > 6 jaar Afdeling Spoedeisende Hulp U of een van uw naasten heeft een hersenschudding opgelopen door een ongeluk of plotselinge beweging van het hoofd. Dit wordt
Nadere informatieacute verwardheid adviezen na een ZorgSaam
acute verwardheid adviezen na een hernia-operatie (delier) ZorgSaam 1 2 ACUTE VERWARDHEID Dit informatieboekje is bedoeld voor familie en betrokkenen van de patiënt met acuut optredende verwardheid. Inleiding
Nadere informatieMensen met afasie hebben moeite met taal, maar zij zijn niet gek!
Afasie Logopedie Afasie is een taalstoornis die ontstaat door schade aan de hersenen, bijvoorbeeld na een beroerte of CVA (hersenbloeding, herseninfarct). In deze folder leest u hoe afasie ontstaat en
Nadere informatieWaar gaan we het over hebben?
Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Mensen vinden het vaak prettig om elkaar aan te raken. Dat kan een knuffel zijn van je ouders, een vriendschappelijke stomp tijdens een stoeipartij met vrienden
Nadere informatieOpleiding Neurorevalidatie
Opleiding Neurorevalidatie De stichting ITON (Instituut voor toegepaste Neurowetenschappen) biedt een opleiding Neurorevalidatie aan voor hulpverleners die in de neurorevalidatie werkzaam zijn en zich
Nadere informatieThema Zintuigen. BSO in 2 nature Bushraft activiteit. www.in2nature.eu info@in2nature.eu. stichting in2nature. www.in2nature.eu info@in2nature.
BSO in 2 nature Bushraft activiteit www..eu info@.eu Thema Zintuigen www..eu info@.eu Johan en Sandra Van der Wielen Verbindingsweg 22 3921DM Elst (ut) 0318-471974 Triodos: 390288675 KvK: 30264584 Inleiding
Nadere informatieHet geheugen en dementie. Presentatie gemaakt door M.J. te Hennepe-van Vulpen MSc. ing. Preventiefunctionaris/psycholoog GGNet Preventie
Het geheugen en dementie Presentatie gemaakt door M.J. te Hennepe-van Vulpen MSc. ing. Preventiefunctionaris/psycholoog GGNet Preventie Lezing over Geheugen en Dementie Programma: Hoe zit het geheugen
Nadere informatieDuizeligheid. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!
Duizeligheid U heeft last van duizeligheid. De meeste mensen klagen bij duizeligheid over draaierigheid, een licht gevoel in het hoofd, het gevoel alsof de wereld om hen heen draait of dat zijzelf rondtollen.
Nadere informatieNon-verbale communicatie
Non-verbale communicatie Wie de taal van het lichaam wil leren begrijpen, moet eerst de verschillende signalen leren kennen, herkennen en goed inschatten. Meestal richten we (bewust) onze aandacht op het
Nadere informatie