Afdeling neurologie. Neglect en Hemianopsie
|
|
- Rebecca Goossens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Afdeling neurologie Neglect en Hemianopsie
2
3 Inleiding Deze brochure is bedoeld voor mensen die door een beroerte (CVA) neglect en/of hemianopsie hebben gekregen en van de eerste schrik zijn bekomen. Tevens is deze brochure bedoeld voor hun sociale omgeving. Bij het maken van de brochure is er rekening mee gehouden dat u moeite kunt hebben met lezen. Daarom bestaat iedere bladzijde uit twee kolommen. Tijdens het lezen kunt u een kolom afschermen met een leeg vel papier. Bovendien bevat iedere bladzijde duidelijk gemarkeerde lijnen. Om er zeker van te zijn dat u de gehele tekst leest, dient u van lijn tot lijn te lezen. Neglect Neglect betekent dat de aandacht voor het lichaam en de ruimte aan de aangedane zijde veranderd of verminderd is. Met andere woorden: u bent zich niet of minder bewust van wat zich aan één kant van het lichaam afspeelt. Het vermogen te zien, horen of te voelen is niet uitgevallen, maar de hersenen verwerken wat u ziet, hoort of voelt aan één kant niet goed. U wordt zo bedrogen door uw eigen hersenen. Hoewel u maar één zijde van het lichaam of van de ruimte goed waarneemt, bent u ervan overtuigd dat u alles goed waarneemt. Wanneer iemand een voorwerp aan de aangedane zijde niet ziet, wil dat niet zeggen dat die persoon een geluid aan die zijde ontgaat. Het vermogen te zien, horen of voelen kan tegelijkertijd verstoord zijn, maar ook afzonderlijk. Correctie, door te zeggen dat u naar de aangedane zijde moet kijken, heeft niet altijd zin. Uw ogen worden als een magneet naar de gezonde zijde getrokken, zodat u alleen dáár de aandacht op kunt richten. Het grootste probleem is dat er van alles, onverwachts, misgaat. Op zo n moment kunt u niet beseffen dat u iets niet goed waarneemt. 1
4 Neglect is niet bij iedereen gelijk. Het kan zijn dat u alleen dingen mist wanneer er teveel rondom u gebeurt, u moe en gespannen bent of wanneer er zowel rechts als links iets gebeurt. Neglect kan geleidelijk verbeteren, maar zal nooit helemaal overgaan. Hoe ontstaat neglect? Neglect kan ontstaan als gevolg van een beroerte (CVA). Wanneer u neglect heeft voor de linkerzijde wil dat zeggen dat u een hersenbeschadiging heeft aan de rechterkant van uw hersenen. Voor neglect aan de rechterzijde geldt het tegenovergestelde. Als gevolg van de beroerte kunnen er naast neglect ook andere stoornissen aanwezig zijn, zoals een verlamming, een handelingsstoornis (apraxie), een taalstoornis (afasie), een stoornis in het herkennen van voorwerpen, personen of ruimtes (agnosie) of een geheugenstoornis. Deze stoornissen worden hier niet besproken, maar ook zij kunnen een belemmering vormen bij activiteiten in het dagelijks leven. Hemianopsie Iemand met hemianopsie heeft een wazig gebied in het gezichtsveld. Bij hemianopsie is niet het gezichtsveld van één oog uitgevallen, maar van ieder oog een stukje. Echter, u ervaart het misschien wel zo. Niet bij iedereen met hemianopsie is hetzelfde deel van het gezichtsveld uitgevallen. Dit heeft te maken met de plaats van de hersenbeschadiging. Als u uw hoofd draait, kunt u toch zien wat er in het wazige gebied gebeurt. Hoe ontstaat hemianopsie? Hemianopsie ontstaat door een hersenbeschadiging, bijvoorbeeld een beroerte. 2
5 De zenuwbanen van het oog raken beschadigd, waardoor een wazig gebied ontstaat. Algemene tips Iemand met neglect kan zichzelf een aantal handigheidjes aanleren om een totaalbeeld van alles om zich heen te krijgen. Echter, dit is niet bij alle activiteiten mogelijk; soms is hulp van een direct betrokkene de enige oplossing. Iemand met hemianopsie kan zichzelf aanleren zijn ogen en hoofd te draaien zodat hij een totaalbeeld van de omgeving krijgt. Voor alle duidelijkheid: het verschil tussen neglect en hemianopsie is dat mensen met neglect zich niet bewust zijn van het feit dat ze niet alles waarnemen. Bij mensen met hemianopsie is dit bewustzijn er wel, waardoor zij zich kunnen corrigeren. Voorbeeld van de heer Jansen Vorig jaar heeft de heer Jansen een beroerte gehad. De neuroloog heeft vlak na de beroerte linkszijdig neglect vastgesteld. Door het neglect neemt de heer Jansen mensen en voorwerpen aan zijn linkerkant minder goed waar. (Voor iemand met een neglect aan de rechterzijde geldt het tegenovergestelde.) De heer Jansen ondervindt daardoor veel mogelijke problemen in het dagelijks leven. Bij de verzorging: Bij het opstaan hoort de heer Jansen de wekker, maar kan deze niet vinden om hem uit te zetten omdat de wekker aan zijn linkerkant staat. Hij loopt in huis regelmatig tegen deurstijlen aan. Hij wast alleen zijn rechter lichaamshelft. Hij scheert alleen zijn rechterwang. Hij eet zijn bord half leeg. 3
6 Enkele tips zijn: Zorg dat spullen op een vaste plaats staan zodat u weet waar u moet zoeken (wekker, handdoeken, borden, bestek). Leer een vast zoekgedrag aan. U zoekt een ruimte of een voorwerp altijd af van links naar rechts en van boven naar beneden en terug. Volg met uw ogen de gehele deurstijl zodat u in kunt schatten hoe breed deze is voordat u door de deur heen loopt. Houd een vaste volgorde van wassen aan: u begint altijd met de aangedane zijde en eindigt met de gezonde zijde. Het is verstandig na het wassen en aankleden te controleren of u niets vergeten bent. U kunt het beste beginnen met de aangedane zijde en eindigen met de gezonde zijde. Probeer voordat u gaat eten eerst de gehele tafel te overzien. Maak gebruik van een (felgekleurde) placemat waarop u het bord, bestek en drinken duidelijk kunt onderscheiden. Bij huishoudelijke activiteiten: De heer Jansen helpt zijn echtgenote bij het afdrogen van de vaat, maar laat de helft van de vaat staan. Er is een kans op aanbranden van het eten omdat hij de kookpitten links niet opmerkt. Mogelijk gevaar met elektrische apparaten zoals een strijkijzer of fornuis. Hij kan gebruiksvoorwerpen niet vinden. Enkele tips zijn: Maak gebruik van een vaste volgorde van handelen. Bij de afwas geldt bijvoorbeeld eerst de glazen, dan de borden en dan de pannen. Sorteer eerst en zorg ervoor dat dit op volgorde staat voordat u eraan begint Let op tijdens het werken met apparaten die heet worden zoals het fornuis of een strijkijzer. 4
7 Let erop dat de stelen van de pannen naar de zijkant staan zodat u niet tegen de pannen aan kunt stoten. Bij recreatieve activiteiten (o.a. lezen en schrijven): De heer Jansen mist bepaalde rubrieken in de krant die links staan. Hij begrijpt de tekst niet omdat hij halve zinnen leest. Bij het schrijven van een brief gebruikt hij alleen de rechterhelft van het papier. Het televisie kijken kost veel energie. Enkele tips zijn: Gebruik bij het lezen een felgekleurd liniaal dat u verticaal naast de tekst aan de aangedane zijde legt zodat uw aandacht naar het begin/einde van de regel getrokken wordt. Gebruik een blaadje om de tekst af te schermen zodat alleen de te lezen regel zichtbaar is. Door tijd te nemen kunt u uw volledige aandacht richten op het lezen. Als u gaat schrijven, kunt u het beste het papier op een (felgekleurde) placemat leggen zodat u goed kunt zien hoe groot de bladzijde is. Eventueel kunt u de kantlijn extra markeren met een stift of met behulp van een felgekleurd liniaaltje. Houd rekening met de keuze van TV-programma s. Nederlandstalige programma s zijn makkelijker te volgen omdat zij geen ondertiteling hebben. Probeer er achter te komen welke activiteiten veel energie kosten en plan deze activiteiten op een moment dat u uitgerust bent. Probeer te voorkomen dat u oververmoeid raakt van een recreatieve activiteit. De kans bestaat dan dat deze activiteit u tegen gaat staan. Spreek met uzelf af hoeveel tijd u aan deze activiteit wilt besteden. Zorg voor voldoende rustmomenten op een dag. 5
8 Bij activiteiten buitenshuis: De heer Jansen verdwaalt op straat omdat hij geneigd is steeds rechtsaf te slaan. De heer groet kennissen die hem links passeren, niet. De heer vindt de boodschappen in de supermarkt niet. Misverstanden bij het afrekenen omdat de heer een ander bedrag leest, bijvoorbeeld 3,75 terwijl hij 13,75 moet afrekenen. De heer laat een gedeelte van de boodschappen op de toonbank liggen. Enkele tips zijn: Wanneer u op straat loopt en maar één zijde waarneemt, kunt u een keer om uw as draaien. Op die manier kunt u ook de andere zijde waarnemen. Het kan gevaarlijk zijn wanneer u alleen aan het verkeer deelneemt met name tijdens het oversteken. Het beste is om een begeleider mee te nemen. Steek bij voorkeur over bij een voetgangersoversteekplaats. In een drukke en stressvolle verkeerssituatie treedt het neglect sterker naar voren. Houd hier rekening mee. Wanneer u in de winkel iets niet kunt vinden, loop dan iedere gang op en neer zodat u beide zijden van de gang heeft gezien. Het is handig als het boodschappenbriefje is opgesteld naar de indeling van de winkel. Tel het aantal boodschappen dat u wilt halen en controleer dit aantal bij vertrek uit de winkel. Voorbeeld van mevrouw de Vries Een half jaar geleden heeft mevr. de Vries een beroerte gehad. Omdat ze een wazige vlek aan haar rechterkant zag is zij naar een oogarts doorverwezen. Deze vertelde haar dat ze een hemianopsie heeft. 6
9 Mevr. de Vries heeft geleerd dat, wanneer ze haar hoofd een beetje draait en haar ogen iets naast de persoon of het voorwerp richt, ze geen hinder ondervindt van het wazig gebied in haar gezichtsveld. Als zij haar man aankijkt, kijkt ze hem dus nooit recht in de ogen, maar naar zijn linkeroor om zijn gezicht scherp te kunnen zien. Mevr. de Vries kan deze methode de hele dag toepassen bij alle activiteiten. Enkele algemene tips zijn: Leer een vast zoekgedrag aan. U zoekt een ruimte of een voorwerp altijd af van links naar rechts en van boven naar beneden. In huis heeft u een vaste indeling van kasten en ruimtes. Controleer uzelf nadat u een activiteit gedaan heeft. Nawoord heeft, is het moeilijk voor u om oogcontact te maken. Dit wordt zowel door u als door uw sociale omgeving als onprettig ervaren. U ziet natuurlijk niet alleen dingen, maar ook mensen over het hoofd. Dit kan leiden tot vervelende situaties, bijvoorbeeld het niet groeten van bekenden op straat of in de winkel. Andere mensen hebben niet in de gaten dat u hen niet gezien heeft. Ze denken al gauw dat u hen niet heeft willen zien. Daarom is het belangrijk dat vrienden, familie en kennissen goed begrijpen wat er met u aan de hand is omdat neglect en hemianopsie aan de buitenkant niet te zien zijn. U kunt hen bijvoorbeeld deze brochure laten lezen. Sociale contacten Vlak na de beroerte, wanneer net gebleken is dat u een neglect en/of hemianopsie U heeft nu informatie gekregen over neglect en hemianopsie en de daarbij optredende problemen in het dagelijks leven met enkele tips daarbij. 7
10 Hopelijk heeft deze brochure voor u en uw sociale omgeving iets kunnen betekenen. Voor alle duidelijkheid: niet alle problemen die beschreven worden, hoeven op u van toepassing te zijn. Heeft u nog vragen dan kunt u contact opnemen met de hulpverlener die deze brochure aan u gegeven heeft of met de instanties die bij de adressenlijst genoemd worden. Adressenlijst Nederlandse Hartstichting Postbus CH Den Haag (informatielijn) Ergotherapie Nederland Kaap Hoorndreef 56b 3563 AV Utrecht Vereniging Cerebraal Palestrinastraat 1b 3533 EH Utrecht Hersenstichting Nederland Koediefstraat CG Den Haag De Hart & Vaatgroep Laan Blussé van Oud Alblas AT Soesterberg mei
Neglect en Hemianopsie
Neglect en Hemianopsie 15-12-2006 16:33 Pagina 1 Mijn wereld is niet meer compleet Neglect en Hemianopsie Omgaan met de gevolgen Neglect en Hemianopsie 15-12-2006 16:33 Pagina 2 Met dank aan dhr. H. Frans,
Nadere informatieAfdeling neurologie. Apraxie
Afdeling neurologie Apraxie Wat is apraxie? Als gevolg van een Cerebro Vasculair Accident (CVA), een beroerte, kan een patiënt te maken krijgen met apraxie. Apraxie is een verworven stoornis in het uitvoeren
Nadere informatieErgotherapie. Patiënteninformatie. Apraxie. Slingeland Ziekenhuis
Ergotherapie Apraxie i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen Deze folder geeft globale informatie over apraxie en is bedoeld als eerste informatie over apraxie in het ziekenhuis voor de CVA-patiënt
Nadere informatievan delen tot het geheel. Hij kan bijvoorbeeld zijn kleding binnenstebuiten aantrekken, of zijn kopje naast de tafel zetten.
Afasie Als iemand een beroerte krijgt gebeurt dat bijna altijd plotseling. De schok is groot. Men heeft zich niet kunnen voorbereiden en men weet niet wat hen overkomt. Het dagelijkse leven wordt verstoord.
Nadere informatieHemianopsie. Informatie over ziektebeeld, ontstaan en behandeling Afdeling Revalidatie
Hemianopsie Informatie over ziektebeeld, ontstaan en behandeling Afdeling Revalidatie Wat is een hemianopsie Bij hemianopsie is niet het gezichtsveld in één oog verminderd, maar in BEIDE ogen. Dit kunt
Nadere informatieAfdeling neurologie NDT. Een behandelconcept voor patiënten met een CVA
Afdeling neurologie NDT Een behandelconcept voor patiënten met een CVA Inleiding Deze folder is bestemd voor familie en/of relaties van patiënten welke getroffen zijn door een CVA (Cerebro Vasculair Accident).
Nadere informatieInformatie over afasie. Afdeling logopedie
Informatie over afasie Afdeling logopedie Wat is afasie? Vooraf Uw partner of familielid heeft afasie. In deze folder kunt u lezen wat afasie inhoudt en hoe u hiermee kunt omgaan. Wat is afasie Afasie
Nadere informatieInformatie over Neuro Development Treatment
Informatie over Neuro Development Treatment (Hoe om te gaan met iemand met een halfzijdige verlamming) Maatschap Neurologie Algemeen Uw partner/familielid is door een hersenbeschadiging (bijvoorbeeld een
Nadere informatieErgotherapie. Neglect
Ergotherapie Neglect 2 1 Wat? Neglect wordt gedefinieerd als een gestoorde waarneming. Deze waarneming kan zowel uit auditieve, visuele, motorische, tast- als geurinformatie bestaan. Het meest voorkomend
Nadere informatieAfasie en logopedie informatie voor naasten/familie
Afasie en logopedie informatie voor naasten/familie Inhoud Afasie, wat is dat en hoe kunt u er mee om gaan? 5 Taalproblemen 6 Hoe ervaren afasiepatiënten de moeilijkheden zelf? 7 Hoe kunt u het beste omgaan
Nadere informatieMensen met afasie hebben moeite met taal, maar zij zijn niet gek!
Afasie Logopedie Afasie is een taalstoornis die ontstaat door schade aan de hersenen, bijvoorbeeld na een beroerte of CVA (hersenbloeding, herseninfarct). In deze folder leest u hoe afasie ontstaat en
Nadere informatieWelke moeilijkheden kunnen optreden bij mensen met afasie?
Wegwijs in afasie Inleiding Uw naaste is opgenomen in Gelre ziekenhuizen omdat hij/zij getroffen is door een beschadiging in de hersenen waardoor zijn/haar communicatie is aangetast. Dit heet afasie.
Nadere informatieAfasie. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!
Afasie Afasie is een taalstoornis ontstaan door hersenletsel. Iemand met afasie heeft moeite met het uiten en het begrijpen van de taal. In deze brochure leest u wat afasie inhoudt en vindt u een aantal
Nadere informatieEerste Hulp Bij Hemianopsie
Eerste Hulp Bij Hemianopsie Tips en trucs wanneer je plotseling met de gevolgen van hemianopsie moet gaan leven. 1 Wanneer je plotseling wordt geconfronteerd met een hemianopsie en de helft van je blikveld
Nadere informatieErgotherapie na een beroerte
Ergotherapie na een beroerte Albert Schweitzer ziekenhuis april 2010 pavo 0567 Inleiding Veel mensen hebben na een beroerte moeite met de gewone dagelijkse activiteiten, zoals wassen en aankleden, eten
Nadere informatieNEUROLOGIE. Na een beroerte. Adviezen voor naasten ADVIES
NEUROLOGIE Na een beroerte Adviezen voor naasten ADVIES Na een beroerte Onlangs heeft uw partner of naaste een beroerte doorgemaakt. Een beroerte wordt ook wel een CVA (cerebraal vasculair accident) genoemd.
Nadere informatieBehandelende logopedisten 02/
Afasie is een communicatiestoornis met ingrijpende gevolgen, niet alleen voor de patiënt maar ook voor de familie, vrienden en kennissen. Wie de stoornis begrijpt, kan gemakkelijker omgaan met de gevolgen.
Nadere informatieThema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?
Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een
Nadere informatieEerste Hulp Bij Hemianopsie
Eerste Hulp Bij Hemianopsie Wanneer je door een hersenbeschadiging plotseling wordt geconfronteerd met een hemianopsie en de helft van je blikveld niet meer waarneemt, staat je wereld op zijn kop. Mogelijk
Nadere informatieChecklijst voor Cognitieve en Emotionele problemen na een Beroerte (CLCE-24)
Checklijst voor Cognitieve en Emotionele problemen na een Beroerte (CLCE-24) Voor de domeinen cognitie, communicatie en psycho-emotioneel kan de checklijst voor Cognitie en Emotionele problemen na een
Nadere informatiePatiënten Informatie Dossier (PID) Cerebro Vasculair Accident (CVA) Onderdeel Neurorevalidatie. CVA Neurorevalidatie
Patiënten Informatie Dossier (PID) Cerebro Vasculair Accident (CVA) Onderdeel CVA 2 INHOUDSOPGAVE Inleiding... 4 Wat houdt de NDT-methode in?... 4 Behandelteam... 5 Wat kunt u als familie of bekende bijdragen?...
Nadere informatieWat is afasie? Afasie is een taalstoornis ontstaan door hersenletsel.
Afasie Wat is afasie? Afasie is een taalstoornis ontstaan door hersenletsel. Hoe ontstaat afasie? Afasie ontstaat door hersenletsel. Dit letsel ontstaat meestal ten gevolge van een CVA, soms wordt het
Nadere informatieInleiding. Wat is afasie?
Afasie Inleiding De logopedist heeft bij u afasie geconstateerd. Afasie is een taalstoornis. In deze folder wordt u uitgelegd wat afasie is en hoe het ontstaat. Daarnaast kunt u lezen wat u, maar ook uw
Nadere informatieNEUROLOGIE. Na een beroerte. Adviezen voor naasten ADVIES
NEUROLOGIE Na een beroerte Adviezen voor naasten ADVIES Na een beroerte Onlangs heeft uw partner of naaste een beroerte doorgemaakt. Een beroerte wordt ook wel een CVA (cerebraal vasculair accident) genoemd.
Nadere informatieTips bij cognitieve stoornissen
Tips bij cognitieve stoornissen Tips bij cognitieve stoornissen Problemen in het denken worden ook wel cognitieve stoornissen genoemd. De meest voorkomende klachten zijn: - Aandachts- en concentratieproblemen.
Nadere informatieChronische fase. CVA nazorg. Ruth van Kampen, Verpleegkundig expert, de Zorgboog Tessa van Tongeren, Casemanager, Savant zorg
CVA nazorg Ruth van Kampen, Verpleegkundig expert, de Zorgboog Tessa van Tongeren, Casemanager, Savant zorg Inhoud: 22 items van de signaleringslijst Caregiver Strain Index Informatie, verwijzing en traject
Nadere informatieErgotherapie na een beroerte
Ergotherapie na een beroerte Inleiding Veel mensen hebben na een beroerte moeite met de gewone dagelijkse activiteiten, zoals wassen en aankleden, eten en drinken en huishoudelijke bezigheden. De neuroloog
Nadere informatieAfasie. Wat is afasie? Hoe ontstaat afasie?
LOGOPEDIE Afasie Afasie Afasie is een taalstoornis die ontstaat door schade aan de hersenen, bijvoorbeeld na een beroerte. In deze folder leest u hoe afasie ontstaat en wat de effecten ervan zijn op het
Nadere informatiePATIËNTENBROCHURE. Zichtveranderingen na een beroerte
PATIËNTENBROCHURE Zichtveranderingen na een beroerte INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding 3 2. Zichtveranderingen na een beroerte... 4 3. Anatomie.. 5 4. Processen in het zien. 6 A. Oogbeweging en visuele informatie
Nadere informatieAfasie Wat u moet weten.
Afasie Wat u moet weten www.nwz.nl Inhoud Wat is afasie? 3 Hoe ontstaat afasie? 3 Wat is een CVA? 4 Wat merkt u van afasie? 5 Afasie in het dagelijks leven 5 Spontaan herstel 5 Revalidatie 6 Logopedie
Nadere informatieBijlage 3. Symptomen van de eerste orde
Bijlage 3 Symptomen van de eerste orde Stoornissen in het kortetermijngeheugen* De persoon met dementie onthoudt de recente gebeurtenissen niet meer, of beter: slaat de nieuwe indrukken steeds moeilijker
Nadere informatieVerbale en bucco-faciale apraxie
Verbale en bucco-faciale apraxie Inleiding De logopedist heeft bij u een verbale- of bucco-faciale apraxie geconstateerd (spraakstoornis). Spreken is bij gezonde mensen een activiteit die automatisch verloopt:
Nadere informatieZIEN EN WAARNEMEN > PROBLEMEN MET ZIEN EN WAARNEMEN HERSENZ SPECIAL > PROBLEMEN MET ZIEN EN WAARNEMEN
HERSENZ SPECIAL ZIEN EN WAARNEMEN > PROBLEMEN MET ZIEN EN WAARNEMEN > VOORKOMENDE PROBLEMEN > HEMIANOPSIE > OORZAKEN > NEGLECT > BEHANDELING > Z IEN EN WAARNEMEN VAN YVONNE > ANNE-KIRSTEN KUIPER, BEHANDELAAR
Nadere informatieHoofdpijn Duizeligheid Vermoeidheid Concentratieproblemen Vergeetachtigheid
Hersenschudding In deze folder vertellen we wat de gevolgen van een hersenschudding kunnen zijn en wat u kunt verwachten tijdens het herstel. Ook geven we adviezen over wat u het beste wel en niet kunt
Nadere informatieKoninklijke Visio voor mensen die slechter zien door glaucoom
Koninklijke Visio voor mensen die slechter zien door glaucoom Samen helpen we u verder De oogarts heeft bij u glaucoom geconstateerd. Deze brochure beschrijft kort wat dit inhoudt en wat de praktische
Nadere informatieAlgemene informatie. Voorkom onnodige achteruitgang in het ziekenhuis - Kom uit het bed -
Algemene informatie Voorkom onnodige achteruitgang in het ziekenhuis - Kom uit het bed - 1 U zult misschien wel schrikken als u leest dat drie maanden na ontslag ongeveer 30% van de ouderen die behandeld
Nadere informatieThema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?
Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een
Nadere informatieUMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Revalideren na Niet-Aangeboren Hersenletsel (NAH)
UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Revalideren na Niet-Aangeboren Hersenletsel (NAH) Patiënteninformatie vll 574/1511 Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Inleiding U ontvangt deze
Nadere informatie2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S
2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de
Nadere informatieInformatiebrochure Apraxie
Informatiebrochure Apraxie UZ Leuven 2 Beste familie, deze informatiebrochure bieden wij u aan naar aanleiding van de spraak-, taal - en/of slikproblemen die uw familielid momenteel ondervindt. In deze
Nadere informatieZORGELOOS OP UITJE, VOOR OUDERS EN BEGELEIDING VAN AUTISTISCHE KINDEREN
ZORGELOOS OP UITJE, VOOR OUDERS EN BEGELEIDING VAN AUTISTISCHE KINDEREN Inhoud: - Zorgeloos op uitje -Wat is autisme? - Wat houd een uitje precies in? - 15 TIPS om uw uitje tot een succes te maken Marinka
Nadere informatieTIA / Beroerte. Aandachtspunten. Neurologie
00 TIA / Beroerte Aandachtspunten Neurologie 1 U gaat naar huis na opname in het ziekenhuis voor een Tia of beroerte. In deze folder staan de belangrijkste gevolgen en aandachtspunten voor u op een rij.
Nadere informatieMEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind
MEE Nederland Raad en daad voor iedereen met een beperking Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Inhoudsopgave
Nadere informatiePatiënteninformatie. Afasie. Informatie over een taalstoornis die ontstaat na hersenletsel
Patiënteninformatie Afasie Informatie over een taalstoornis die ontstaat na hersenletsel Afasie Informatie over een taalstoornis die ontstaat na hersenletsel Deze folder informeert u over afasie, hoe
Nadere informatieInformatiebrochure. Rechterhemisferische Communicatiestoornissen. UZ Leuven 1
Informatiebrochure Rechterhemisferische Communicatiestoornissen UZ Leuven 1 UZ Leuven 2 Beste familie, deze informatiebrochure bieden wij u aan naar aanleiding van de spraak-, taal - en/of slikproblemen
Nadere informatieBehandeling chronische pijn en vermoeidheid bij tieners
Behandeling chronische pijn en vermoeidheid bij tieners Afdeling revalidatie mca.nl Inhoudsopgave Wat is chronische pijn en vermoeidheid? 3 Chronische pijn en vermoeidheid bij tieners 4 Rustig aan of toch
Nadere informatieErgotherapie. Patiënteninformatie. Geheugenstoornissen. Veroorzaakt door een CVA. Slingeland Ziekenhuis
Ergotherapie Geheugenstoornissen i Patiënteninformatie Veroorzaakt door een CVA Slingeland Ziekenhuis Inleiding Deze folder gaat over geheugenstoornissen die zijn veroorzaakt door een CVA (Cerebro Vasculair
Nadere informatie1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht.
1. Joris Hé Roos, fiets eens niet zo hard. Roos schrikt op en kijkt naast zich. Recht in het vrolijke gezicht van Joris. Joris zit in haar klas. Ben je voor mij op de vlucht?, vraagt hij. Wat een onzin.
Nadere informatieHHZH/INF/084.01(0314) I Informatiebrochure I. Stroke Unit. h.-hartziekenhuis vzw Mechelsestraat 24 2500 Lier tel. 03-491 23 45 fax 03-491 23 46
HHZH/INF/084.01(0314) I Informatiebrochure I Stroke Unit h.-hartziekenhuis vzw Mechelsestraat 24 2500 Lier tel. 03-491 23 45 fax 03-491 23 46 1 Voorwoord Er werd vastgesteld dat u een beroerte heeft doorgemaakt.
Nadere informatieCVA-nazorgpolikliniek
CVA-nazorgpolikliniek Inleiding U heeft onlangs een beroerte of CVA gehad en was hiervoor opgenomen op de verpleegafdeling Neurologie van het St. Anna Ziekenhuis. Door de beroerte kunnen u en uw naasten
Nadere informatieTijdens de video- hometraining worden verschillende begrippen gebruikt. In de bijlage geven we een korte omschrijving van deze begrippen.
Bijlage 11 Voorbeeld informatie VHT: Bouwstenen voor geslaagd contact Informatie Video - hometraining Belangrijke begrippen initiatieven herkennen volgen ontvangstbevestiging beurt verdelen leidinggeven
Nadere informatieVermoeidheid bij een neurologische aandoening
Vermoeidheid bij een neurologische aandoening Vermoeidheid is een algemeen verschijnsel bij verschillende neurologische aandoeningen. Vermoeidheid komt bijvoorbeeld veel voor na een beroerte, bij multiple
Nadere informatieThema Op het werk. Lesbrief 14. Opdrachten
Thema Op het werk. Lesbrief 14. Opdrachten Kofi is op het werk. De chef geeft opdrachten: zij zegt wat Kofi moet doen. De eerste opdracht is de rommel opruimen. Kofi moet de vloer vegen. Het is weer netjes
Nadere informatieAFASIE. informatieve folder voor personeel binnen de gezondheidszorg
AFASIE informatieve folder voor personeel binnen de gezondheidszorg Stichting Afasie Nederland Postbus 221 6930 AE Westervoort Tel. 026-3512512 (werkdagen van 10.00-14.00 uur) Fax 026-3513613 E-mail: san@afasie.nl
Nadere informatieU kunt zich voorstellen dat plotseling wakker worden in Frankrijk iets minder grote problemen veroorzaakt voor het
Afasie Inleiding Als gevolg van een hersenbeschadiging kan een patiënt te maken krijgen met communicatieproblemen. Deze beperken hem/haar in het uitwisselen van gedachten, wensen en gevoelens. Op de afdeling
Nadere informatieCommunicatie bij afasie
Communicatie bij afasie Informatie voor patiënten en naasten F0802-3560 februari 2011 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam
Nadere informatieCVA-nazorg poli. Poli Neurologie
00 CVA-nazorg poli Poli Neurologie Inleiding U heeft onlangs een beroerte (CVA) gehad en was hiervoor opgenomen op de afdeling Neurologie van SJG Weert. Door de beroerte kunnen u en uw naasten te maken
Nadere informatieInformatiebrochure Afasie
Informatiebrochure Afasie UZ Leuven 2 Beste familie, deze informatiebrochure bieden wij u aan naar aanleiding van de spraak-, taal - en/of slikproblemen die uw familielid momenteel ondervindt. In deze
Nadere informatieAfasie. Logopedie. Beter voor elkaar
Afasie Logopedie Beter voor elkaar Afasie In deze folder leest u wat afasie is en krijgt u adviezen hoe u de communicatie met iemand met afasie kan verbeteren. Ook staat beschreven wat de logopedist kan
Nadere informatieOndersteuning bij leven met een beperking
Ondersteuning bij leven met een beperking Niet-aangeboren hersenletsel MEE Niet-aangeboren hersenletsel Raad en daad als het om mensen met NAH gaat Niet-aangeboren hersenletsel (NAH) overkomt je. Door
Nadere informatieVoor cliënten. Mijn AWBZ-begeleiding vervalt of wordt minder. Wat nu?
Voor cliënten Mijn AWBZ-begeleiding vervalt of wordt minder. Wat nu? Veel mensen met een beperking krijgen begeleiding. Hiermee kunnen ze hun leven zoveel mogelijk zelf vormgeven en meedoen in de maatschappij.
Nadere informatieU ontvangt deze folder, omdat bij een familielid of bekende afasie is geconstateerd. Afasie is een taalstoornis die ontstaat door niet aangeboren
Neurologie Afasie 1 U ontvangt deze folder, omdat bij een familielid of bekende afasie is geconstateerd. Afasie is een taalstoornis die ontstaat door niet aangeboren hersenletsel. Bijvoorbeeld door een
Nadere informatieRefaja Ziekenhuis Stadskanaal. Voorkom onnodige achteruitgang in het ziekenhuis -Kom uit bed-
Voorkom onnodige achteruitgang in het ziekenhuis -Kom uit bed- VOORKOM ONNODIGE ACHTERUITGANG IN HET ZIEKENHUIS -KOM UIT BED- INLEIDING U zult misschien wel schrikken als u leest dat drie maanden na ontslag
Nadere informatieAfasie Informatie voor familieleden. Ziekenhuis Gelderse Vallei
Afasie Informatie voor familieleden Ziekenhuis Gelderse Vallei Een van uw naasten is in de afgelopen periode opgenomen in Ziekenhuis Gelderse Vallei. Er is door de logopedist een afasie geconstateerd.
Nadere informatieKern 3: doos-poes-koek-ijs
Kern 3: doos-poes-koek-ijs In deze kern leert uw kind: Letters: d - oe - k - ij z Woorden: doos, poes, koek, ijs, zeep Herhaling van de letters van kern 1 en 2 Deze nieuwe woorden en letters worden aangeboden
Nadere informatieCognitieve stoornissen na een beroerte
NEUROLOGIE Cognitieve stoornissen na een beroerte ADVIES Cognitieve stoornissen na een beroerte Als aanvulling op de folders Verder na een beroerte en Na een beroerte, adviezen voor naasten krijgt u in
Nadere informatieVermoeidheid na een beroerte Adviezen na een beroerte
Vermoeidheid na een beroerte Adviezen na een beroerte Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Tijdens of na de opname in het ziekenhuis kunt u merken dat u last heeft
Nadere informatieWorkshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent?
Workshop Handleiding Verhalen schrijven wat is jouw talent? Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Les 1: Even voorstellen stelt zich kort voor en vertelt
Nadere informatieDe beroertepatiënt thuis Adviezen bij transfer en correcte houding
De beroertepatiënt thuis Adviezen bij transfer en correcte houding Neurologie Verpleegeenheid 20 050 45 30 20 inhoud Inhoud... 1 De beroertepatiënt thuis... 2 Houding en beweging... 2 Lighouding in bed...
Nadere informatieMoeite met slikken van medicijnen
400047 Moeite met slikken van geneesmiddelen_400003 Antibiotica 21-12-10 05:54 Pagina 4 Medicijnen: sommige medicijnen kunnen sufheid of een droge mond veroorzaken. Als iemand suf is, kan hij vergeten
Nadere informatieERGOTHERAPIE NA EEN CVA Informatie voor cliënten en hun naasten
ERGOTHERAPIE NA EEN CVA Informatie voor cliënten en hun naasten INHOUD Introductie 4 Praktische informatie 5 De rol van de ergotherapeut 6 Waarvoor kunt u bij de ergotherapeut terecht? 7 Wat kunt u zelf
Nadere informatieWmo-loket. In gesprek over wat u nodig heeft aan ondersteuning
Wmo-loket In gesprek over wat u nodig heeft aan ondersteuning sopgave 1. Wet maatschappelijke ondersteuning... 5 De gemeente... 5 Het Wmo loket... 5 Het gesprek... 6 2. Het gesprek voorbereiden... 7 Woonsituatie...
Nadere informatiePakket 4 Beschut wonen met intensieve begeleiding en uitgebreide verzorging
BESCHRIJVING VAN DE ZORGZWAARTEPAKKETTEN Pakket 4 Beschut wonen met intensieve begeleiding en uitgebreide verzorging Het pakket Beschut wonen met intensieve begeleiding en uitgebreide verzorging is wonen
Nadere informatieERGOTHERAPIE NA EEN CVA Informatie voor cliënten en hun naasten
ERGOTHERAPIE NA EEN CVA Informatie voor cliënten en hun naasten Deze brochure is gebaseerd op de Ergotherapierichtlijn CVA (2013) en de Patiëntenversie van de Zorgstandaard CVA/TIA (2013). Voor meer informatie
Nadere informatieExtra oefeningen. Romp 1. Vooroverbuigen 2 2. Draaien 3. Arm en romp 3. Armen schuiven over tafel 4. Hand en pols 4. Handen vouwen en polsen buigen 5
Extra oefeningen Deze oefeningen sluiten aan op de Oefengids beroerte (CVA). De Oefengids beroerte (CVA) is te bestellen via www.hersenletsel.nl of te downloaden van www.snelinbeweging.nl. De oefengids
Nadere informatieLader rol reiniging FS 2000 / FS 3000 series
Lader rol reiniging FS 2000 / FS 3000 series Inhoudsopgave Uw machine handmatig reinigen pagina 3 Storingen & oplossingen pagina 13 1. Schakel de machine uit. 2. Open beide kleppen aan de voorzijde. 3.
Nadere informatieErgotherapie en COPD. Ik moet er mee leven, maar ik wil er niet naar leven
Ergotherapie en COPD Ik moet er mee leven, maar ik wil er niet naar leven 2 Wat is ergotherapie? Ergotherapie richt zich vooral op de dagelijkse handelingen. Denk hierbij aan wassen, aankleden, koken,
Nadere informatieThema Op het werk. Demet TV. Lesbrief 8. De eerste werkdag
Thema Op het werk. Demet TV Lesbrief 8. De eerste werkdag Deze les gaat over de eerste werkdag. gaat voor het eerst werken bij een snoepfabriek. Hij komt binnen en maakt kennis met de chef. De chef vertelt
Nadere informatieZien of niet zien. Informatie voor spreekbeurt of werkstuk. Koninklijke Visio, expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen
Zien of niet zien Informatie voor spreekbeurt of werkstuk Koninklijke Visio, expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen Wat is zien nu eigenlijk? Kunnen zien lijkt heel gewoon. Maar ogen zitten
Nadere informatieWerkstuk Biologie Dementie
Werkstuk Biologie Dementie Werkstuk door een scholier 1045 woorden 22 december 2003 5,3 40 keer beoordeeld Vak Biologie Wat is dementie: Vanuit het Latijn vertaald betekent dementie letterlijk ontgeestelijk-zijn.
Nadere informatieSTAGEVERSLAG VMBO LEERLING INSTRUCTIE
STAGEVERSLAG VMBO LEERLING INSTRUCTIE Naam: Klas: Bedrijf: Stageperiode: Maak een inhoudsopgave zoals hieronder is afgebeeld. Indien nodig je eigen onderdelen tussen voegen en uiteindelijk de inhoudsopgave
Nadere informatieHANDIG ALS EEN HOND DREIGT
l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG ALS EEN HOND DREIGT OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HONDEN DIE DREIGEN. JE KUNT
Nadere informatieOmgaan met een taalstoornis bij hersenbeschadiging
Logopedie Omgaan met een taalstoornis bij hersenbeschadiging www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl LOG007 / Omgaan met een taalstoornis bij hersenbeschadiging
Nadere informatie10 Stappen voor het maken van een Mindmap
10 Stappen voor het maken van een Mindmap Benodigdheden Om een mindmap te maken heeft u de volgende materialen nodig: papier stiften Gebruik bij voorkeur A3-formaat blanco papier, lijntjes of ruitjes leiden
Nadere informatieWat u moet weten over acute. verwardheid. Wat u moet weten over acute verwardheid. patiënteninformatie. patiënteninformatie.
0000/020/0 - GZA - november 2016 Wat u moet weten over acute Sint-Augustinus verwardheid Sint-Vincentius Sint-Jozef patiënteninformatie Wat u moet weten over acute verwardheid campus Sint-Augustinus Oosterveldlaan
Nadere informatieVoorkom onnodige achteruitgang in het ziekenhuis Handleiding voor patiënten
Voorkom onnodige achteruitgang in het ziekenhuis Handleiding voor patiënten Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te gaan. Waarom deze informatie? 2 Gebruiksaanwijzing 3 Cartoon 1 bereid uw ziekenhuisopname
Nadere informatieKanteling Wmo Iedereen doet mee
Kanteling Wmo Iedereen doet mee Wmo-loket In gesprek over wat u nodig heeft aan ondersteuning Een brochure voor iedereen die ondersteuning nodig heeft vanuit de Wmo. Vrijwillige ouderenadviseur uit Gelderland
Nadere informatieEen goede conditie helpt vallen voorkomen. Praktische tips om gezond en fit te blijven
Een goede conditie helpt vallen voorkomen Praktische tips om gezond en fit te blijven Met een goede conditie voelt u zich zowel lichamelijk als geestelijk fit. Dat is een voorwaarde om lekker te doen en
Nadere informatieHEB JE HUISWERK VANDAAG?
BLAD 1 HEB JE HUISWERK VANDAAG? Je kind moet thuis werken voor school. In de agenda kan je kijken wat je kind moet doen. Wat moet je doen? 1 Maak oefening 1 op blad 2: Wat doet je kind na de school? 2
Nadere informatieDe levenskwaliteitsschaal voor mensen met een beroerte (en afasie) SAQOL-39NL
De levenskwaliteitsschaal voor mensen met een beroerte (en afasie) SAQOL-39NL Ik wil u vragen hoe u omgaat met activiteiten of gevoelens die soms worden beïnvloed door een beroerte. Elke vraag gaat over
Nadere informatieKoninklijke Visio voor mensen met visuele problemen door niet-aangeboren hersenletsel
Koninklijke Visio voor mensen met visuele problemen door niet-aangeboren hersenletsel Samen helpen we u verder U bent bij de oogarts, omdat u visuele klachten heeft. Dit kan komen door een oogafwijking,
Nadere informatieWat u moet weten over acute verwardheid
0000/020/0 - GZA - mei 2013 Sint-Augustinus Sint-Vincentius Sint-Jozef Wat u moet weten over acute verwardheid campus Sint-Augustinus Oosterveldlaan 24 BE-2610 WILRIJK tel. + 32 3 443 30 11 campus Sint-Vincentius
Nadere informatieEEN DIERBARE VERLIEZEN
EEN DIERBARE VERLIEZEN 994 Inleiding Deze folder is bedoeld voor nabestaanden. U leest hierin over de gevoelens die u kunt ervaren en hoe u in deze moeilijke tijd goed voor uzelf kunt zorgen. U heeft kort
Nadere informatieFotozoektocht Het Laathof Hingene
Fotozoektocht Het Laathof Hingene NAAM VAN DE GROEP :. Enkele afspraken: * De foto s staan in de juiste volgorde. * Kijk regelmatig eens rond zodat je bepaalde foto s die vanuit een andere hoek genomen
Nadere informatieHoe gaat het in groep 1/2 b
Hoe gaat het in groep 1/2 b Binnenkomst: - Als je op school komt hang je je jas op je eigen haakje onder je tent. Je tas zet je op de plank. - In de klas geef je de juf een hand en je pakt een spelletje
Nadere informatiena een verworven hersenletsel
hoofd, hals en zenuwstelsel info voor patiënten en familie Afasie na een verworven hersenletsel UZ Gent, Dienst Neus-, Keel- en Oorheelkunde Afasie na een verworven hersenletsel Afasie is een taalstoornis
Nadere informatiePolikliniek cardiologie. Patiëntendagboek
Polikliniek cardiologie Patiëntendagboek Dit dagboek is eigendom van: (patiëntenstikker) Neem dit boekje mee bij ieder bezoek aan de arts of verpleegkundige. 1 Inhoud Pagina Bereikbaarheid 3 Waarom dit
Nadere informatieErgotherapie. Apraxie
Ergotherapie Apraxie 1 Wat? Apraxie is het onvermogen om doelgerichte handelingen (bv. haar kammen, sokken aantrekken) uit te voeren. Deze kunnen willekeurig en/of aangeleerd zijn. Elke handeling kan
Nadere informatieInhoudsopgave Inleiding Leeswijzer 1. Wet maatschappelijke ondersteuning 2. Het gesprek voorbereiden 3. Tot slot
Inhoudsopgave Inleiding... 4 Leeswijzer... 5 1. Wet maatschappelijke ondersteuning... 6 De gemeente... 6 Het Wmoloket... 6 Het gesprek... 7 2. Het gesprek voorbereiden... 8 Woonsituatie... 9 Huishouden...
Nadere informatie