Acute verwardheid (Delier/Delirium)

Transcriptie

1 Acute verwardheid (Delier/Delirium)

2 Informatie voor naasten van patiënten met acuut optredende verwardheid. Uw naaste is opgenomen in het TweeSteden ziekenhuis vanwege een ziekte, ongeval, en/of operatie. Zoals u gemerkt heeft, reageert hij 1 niet zoals u van hem gewend bent. U bent mogelijk geschrokken van de toestand die u aantrof. Daarom is het belangrijk u te informeren over dit voor u vreemde gedrag ; ook wel acute verwardheid, delier of delirium genoemd. Wat is acute verwardheid? Degene die u in zijn normale doen kent, is nu onrustig. Het is moeilijk om een gesprek te voeren. Hij begrijpt u niet en denkt op een andere plaats te zijn. Mogelijk heeft de verpleegkundige of de arts u verteld dat uw naaste verward is. Deze vorm van verwardheid wordt ook wel een delier of delirium genoemd. Deze plotseling opgetreden verwardheid is vaak tijdelijk en neemt over het algemeen af als de lichamelijke toestand verbetert. De periode van verwardheid kan variëren van enkele uren tot enkele weken. Soms is het echter mogelijk dat het herstel van het delier niet volledig is, en dat er nog restverschijnselen overblijven. Dit is afhankelijk van de ernst en de behandelbaarheid van de lichamelijke aandoening, de leeftijd en de algehele conditie van de patiënt. Wat zijn de oorzaken van verwardheid? Een plotseling optredende verwardheid kan vele oorzaken hebben. Oorzaken zijn grote operaties, ziekten aan het hart of de longen, ontstekingen, stoornissen in de stofwisseling of hormonen. Ook kan een ongeluk (een hersenschudding/-kneuzing), medicijngebruik (bijvoorbeeld tegen de pijn), stress, angst, te weinig slaap, andere hersenziekten zoals een hersenbloeding en infarcten, en dementie bijdragen aan het ontstaan van acute verwardheid. Een andere bekende en herkenbare vorm is acute verwardheid die ontstaat door overmatig alcoholgebruik. Een patiënt die ouder is dan 70 jaar heeft een hoger risico om verward te raken dan jongere patiënten. 1 Voor de leesbaarheid van de folder is uitgegaan van een mannelijke patiënt ( hij of zijn ). Het kan natuurlijk ook een vrouwelijke patiënt betreffen.

3 Hoe herkent u de acute verwardheid? De volgende symptomen zijn kenmerkend voor acute verwardheid: In gesprekken lijkt niet alles door te dringen. De patiënt zakt nu en dan weg en kan de aandacht er niet bij houden. De patiënt kan soms onrustig zijn, hij probeert bijv. uit bed te stappen, plukt aan de dekens, hij kan zijn infuus en/of blaaskatheter verwijderen. Het geheugen functioneert minder goed; iets wat u net heeft verteld, kan de patiënt even later weer vergeten zijn. De patiënt ziet dingen die er in werkelijkheid niet zijn. Dit kunnen bekende personen zijn, maar ook bijvoorbeeld beestjes. Ook wordt u soms niet herkend of voor een ander aangezien. De patiënt kan, doordat hij de grip op zichzelf en de omgeving kwijt is, angstig worden en vanuit die angst achterdochtig, of zelfs agressief reageren. De patiënt weet niet waar hij is en is niet meer bij de tijd. De patiënt kan zich ook stilletjes terugtrekken in tegenstelling tot wat u van hem gewend bent. Al deze verschijnselen zijn niet voortdurend even duidelijk aanwezig. Vooral s avonds en s nachts neemt de verwardheid vaak toe. Hoe wordt acute verwardheid behandeld? De behandelend arts probeert zo snel mogelijk de lichamelijke oorzaken van de verwardheid vast te stellen en deze te behandelen. Daarnaast kan het zinvol zijn om de patiënt medicijnen te geven om de verschijnselen van de verwardheid te verminderen. Een verwarde patiënt kan proberen uit bed te stappen en vallen of hij bezeert zich door er een infuus of een blaaskatheter uit te trekken. Als de patiënt erg onrustig is kan het nodig zijn dat de verpleegkundige vrijheidsbeperkende maatregelen neemt, zoals het gebruik van bedhekken, een stoel met plank en/of blad, een stoel en/of bedalarm, een verpleegdeken of in het uiterste geval het fixeren van de patiënt. Dit om vallen en verwondingen te voorkomen. Dit wordt van tevoren met u besproken. In noodsituaties kan het echter voorkomen dat er bij de patiënt vrijheidsbeperkende maatregelen genomen worden voordat er met u overleg heeft kunnen plaatsvinden. De situatie wordt dan zo snel mogelijk met u besproken. De vrijheidsbeperkende maatregelen worden uitgevoerd conform de hiervoor geldende richtlijnen die in het ziekenhuis zijn afgesproken.

4 Wat kunt u doen als naaste? In het contact met de patiënt is het belangrijk met een aantal punten rekening te houden. De patiënt kan hiermee worden gesteund. Als u op bezoek komt, zeg dan wie u bent, waarom u komt en herhaal dit zonodig meerdere malen. Probeer geruststellend en rustig aanwezig te zijn, bijvoorbeeld door het vasthouden van de hand van uw naaste. Noem de dag en de plaats. Bijvoorbeeld: Het is vandaag woensdag 21 februari en u bent in het TweeSteden ziekenhuis in Tilburg of de afdeling. Een kalender kan daarbij een bruikbaar hulpmiddel zijn. Vertel ook waarom hij daar is. Bijvoorbeeld: u bent gisteren aan uw heup geopereerd. Spreek rustig en in korte zinnen. Stel eenvoudige vragen. Heb je lekker geslapen? en niet Heb je lekker geslapen of ben je vaak wakker geweest? Ga als u met meerdere personen op bezoek komt, aan een kant van het bed of de stoel zitten, zodat de patiënt zich op een punt kan richten. Kom met ten hoogste 2 personen op bezoek, opdat het niet te druk is voor de patiënt. Heeft uw naaste een hoorapparaat, kunstgebit of bril? Let er dan op dat hij deze ook draagt. Overleg altijd wel eerst met de verpleegkundige hierover. Neem eventueel een wekker mee van thuis met verlichte cijfers, zodat uw naaste ook s nachts goed kan zien hoe laat het is. U kunt een foto van uzelf of een ander vertrouwd persoon meenemen om op het nachtkastje te zetten. Het is beter voor de patiënt wanneer u niet meegaat in zijn waanideeën of met de dingen die hij ziet of hoort die er niet zijn. Probeer de patiënt niet tegen te spreken, maar maak zo mogelijk duidelijk dat uw waarnemingen anders zijn. Maak er geen ruzie over. Praat met de patiënt over bestaande personen en echte gebeurtenissen, zodat u hem bij het hier en nu betrekt. Neem bijvoorbeeld de (buurt/stads) krant mee en lees eventueel kleine stukjes er uit voor. NB: De aanwezigheid van naasten kan rustgevend werken. Het is mogelijk dat u, in overleg met de verpleegkundige, buiten bezoektijden aanwezig bent en/of participeert in de zorg

5 rondom uw naaste. In sommige situaties zullen wij een beroep op u doen. Bijv. wanneer uw naaste erg in de war, angstig, boos en/of onrustig is. Wij kunnen u dan vragen of u in de gelegenheid bent om naar het ziekenhuis te komen. Tot slot Voor meer informatie kunt u terecht bij de verpleegkundige van de afdeling. Zonodig kunt u ook een afspraak maken met de behandelend arts. Aarzel niet om na het bezoek uw bevindingen te bespreken met de verpleegkundige. Deze kunnen van grote waarden zijn voor de behandeling van uw naaste.