Vlaamse Patiënten Peiling GGZ

Transcriptie

1 Vlaamse Patie nten Peiling GGZ TABEL 1 INFORMATIE Naam Vlaamse Patiënten Peiling GGZ Domein Patiëntenperspectief Identificatie Indicatorcode Auteur Sabine Van Houdt & Else Tambuyzer Datum 10/02/2017 Versie 1.1 Status Afgewerkt INHOUD BasisFiche Vlaamse Patiënten Peiling GGZ... 3 Beschrijving en Achtergrond van de Indicator... 3 Gebruik van de vragenlijst... 4 Definitie... 4 Relatie tot Kwaliteit... 4 Technische Fiche... 4 Type Indicator... 4 Bron... 4 Inclusie... 5 Exclusie... 5 Meetprotocol Vlaamse Patiënten Peiling GGZ... 6 Welke variabelen worden gevraagd?... 6 Hoe worden de gegevens gemeten of bepaald?... 6 Meetfrequentie... 6 Meetperiode... 6 Meetinstrument... 7 Meetmoment... 8 Wie registreert de variabelen?... 9 Hoe worden de gegevens ingevoerd of gecodeerd? Hoe wordt de kwaliteit van registratie gecontroleerd? Validiteit van de gegevens ingevuld door de patiënt Correctheid van de geregistreerde vragenlijsten Wanneer en Hoe worden de gegevens bezorgd? Verwerking Vlaamse Patiënten Peiling GGZ Statistische Verwerking... 12

2 2 Vlaamse Patiënten Peiling GGZ Risico Aanpassingen (risk adjustment) Feedback Vlaamse Patiënten Peiling GGZ Rapportagefrequentie Inhoud van de Rapportage Formaat Rapportage Validatie Vlaamse Patiënten Peiling GGZ Aanpak Inhoudelijke Validatie Resultaat Inhoudelijke Validatie Aanpak Validatie en Haalbaarheid Meetprotocol Resultaat Validatie en Haalbaarheid Meetprotocol Contacten Vlaamse Patiënten Peiling GGZ Samenstelling Ontwikkelingsgroep Samenstelling Validatieteam Literatuur en Referenties Vlaamse Patiënten Peiling GGZ Overzicht van Bijlagen Vlaamse Patiënten Peiling GGZ Bijlage 1: De Vlaamse Patiënten Peiling de vragenlijst zelf: versie Bijlage 2: Excel bestand voor elektronische registratie van de invoer Bijlage 3: Codeboek... 18

3 BASISFICHE VLAAMSE PATIËNTEN PEILING GGZ BESCHRIJVING EN ACHTERGROND VAN DE INDICATOR De Vlaamse Patiënten Peiling GGZ werd ontwikkeld door het Vlaams Patiëntenplatform vzw (VPP) vanuit het perspectief van de patiënt 1. De resultaten van deze vragenlijst leveren informatie aan deelnemende voorzieningen om kwaliteitsverbeteringstrajecten op te starten. Het gebruik van een uniforme, gevalideerde en op patiëntervaringen 2 gebaseerde vragenlijst maakt bovendien een vergelijking tussen voorzieningen in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) mogelijk op het vlak van zorg- en dienstverlening. Om belangrijke kwaliteitsaspecten in de GGZ in kaart te brengen, werden in een eerste fase (2014) een denkdag met patiëntenvertegenwoordigers én een denkdag met professionals uit de GGZ georganiseerd. Via systematische literatuurstudie en contacten met de GGZ-sector werden bovendien 36 gevalideerde vragenlijsten geïdentificeerd. Vervolgens werden de items uit deze vragenlijsten gelinkt aan de thema s uit de denkdagen. Dit resulteerde in een uitgebreide lijst van 1074 items rond kwaliteit in de GGZ. In een volgende fase (2015) werd de uitgebreide lijst met items beperkt. Een eerste selectie gebeurde door het Vlaams Patiëntenplatform vzw op basis van volgende criteria: Toepasbaar voor Vlaanderen; Generiek voor de ganse GGZ-sector; Gerelateerd aan thema s uit de denkdagen; Eenvoudig, begrijpelijk en duidelijk geformuleerd voor patiënten; Vergelijking tussen GGZ-settingen is mogelijk o.b.v. het item; Geen dubbele items. Er werden 199 items door het VPP weerhouden. Daarna beoordeelden professionals uit alle types GGZvoorzieningen deze items op relevantie en begrijpbaarheid. Ook werd nagedacht over het meetprotocol. Vervolgens beoordeelden patiëntenvertegenwoordigers de 63 weerhouden items op belangrijkheid. Uiteindelijk werden 37 items weerhouden. De inbreng van patiëntenvertegenwoordigers en professionals gebeurde via elektronische vragenrondes en consensusvergaderingen. Dit resulteerde in een pilootversie van de vragenlijst, Vlaamse Patiënten Peiling GGZ 0.1, die samen met het meetprotocol gevalideerd werden in psychiatrische ziekenhuizen, PAAZ-afdelingen, Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg, Initiatieven Beschut Wonen, Psychiatrische Verzorgingstehuizen, psychosociale revalidatiecentra en mobiele teams. Dit validatie-onderzoek werd uitgevoerd door het Leuvens Instituut voor Gezondheidszorgbeleid (KU Leuven LIGB). Op basis van de resultaten van dit onderzoek werd de vragenlijst verder geoptimaliseerd tot versie 1.0. Deze vragenlijst is generiek voor de volledige GGZ-sector. In een volgende fase kunnen eventueel specifieke modules per setting ontwikkeld worden. Deze nog te ontwikkelen modules kunnen later dan aan de generieke vragenlijst toegevoegd worden. De vragenlijst, het meetprotocol (zie verder) en het Omwille van leesbaarheid en consistentie gebruiken we in deze indicatorfiche telkens het woord patiënt. Daarmee refereren we zowel naar patiënten, als cliënten, bewoners, gebruikers, personen met een psychische kwetsbaarheid,.

4 4 BasisFiche Vlaamse Patiënten Peiling GGZ codeboek (zie bijlage) zijn één geheel. Het strikt opvolgen van de detailgegevens en voorschriften opgenomen in het meetprotocol, vormen dan ook een voorwaarde om de vragenlijst te mogen gebruiken. GEBRUIK VAN DE VRAGENLIJST De Vlaamse Patiënten Peiling mag gratis gebruikt worden in het kader van het VIP² - GGZ. Voor gebruik van de vragenlijst buiten het VIP² - GGZ dient steeds toestemming gevraagd te worden aan het Vlaams Patiëntenplatform via info@vlaamspatientenplatform.be. De vragenlijst geniet auteursrechtelijke bescherming conform de geldende wetgeving. DEFINITIE De vragenlijst peilt naar ervaringen van patiënten met aspecten van kwaliteit van de geestelijke gezondheidszorg. Elke deelnemende GGZ-voorziening ontvangt het resultaat op de 37 inhoudelijke items en 8 demografische variabelen. Daarnaast krijgen deelnemende voorzieningen ook feedback over de 10 dimensies die in het validatieonderzoek geïdentificeerd werden. Het resultaat van elke deelnemende GGZ-voorziening wordt ook vergeleken met de resultaten van andere soortgelijke deelnemende GGZ-voorzieningen. RELATIE TOT KWALITEIT Patiëntgerichtheid is één van de acht kenmerken van een kwaliteitsvolle zorg (Institute of Medicine, 2001; Vleugels, 2004). De ervaringen van patiënten laten toe om te meten in welke mate de GGZvoorziening de patiënt centraal stelt in het zorgproces. Het meten van ervaringen van patiënten is geen doel op zich, maar een middel om verbeteringen na te streven. Het is de bedoeling dat GGZvoorzieningen met de feedback van patiënten aan de slag gaan om de kwaliteit en efficiëntie van hun zorgverlening te verhogen. TECHNISCHE FICHE TYPE INDICATOR Resultaatsindicator. BRON Alle gegevens worden prospectief verzameld voor deze indicator. Alle patiënten die aan de inclusiecriteria voldoen, krijgen een uitnodiging om een vragenlijst in te vullen. De patiënt vult de vragenlijst zelf in of krijgt daarvoor hulp van een familielid of kennis. Medewerkers verbonden aan de GGZ-voorziening komen niet in aanmerking om de patiënt bij te staan bij het invullen ervan, evenmin als vrijwilligers en studenten. De eerste rubriek in te vullen door een medewerker van de voorziening wordt wél ingevuld door een medewerker van de voorziening, volgens het codeboek in bijlage.

5 INCLUSIE Patiënten die voldoen aan de volgende criteria kunnen de Vlaamse Patiënten Peiling GGZ invullen: Ze zijn opgenomen in of worden begeleid door een GGZ-voorziening: een psychiatrisch ziekenhuis (PZ), een psychiatrische afdeling van een algemeen ziekenhuis (PAAZ-afdeling), psychiatrisch dagziekenhuis, psychosociaal revalidatiecentrum, psychiatrisch verzorgingstehuis (PVT), initiatief beschut wonen (IBW), centrum geestelijke gezondheidszorg (CGG) of een mobiel team. Ze hebben een minimumleeftijd van 18 jaar bij opname of aanmelding (NB: Ouders van minderjarigen komen niet in aanmerking om de vragenlijst in te vullen in de plaats van hun kind). Ze hebben voldoende kennis van het Nederlands om de vragenlijst in te vullen. De vragenlijst peilt naar ervaringen van patiënten met de zorg. Bijgevolg kunnen patiënten de items pas beantwoorden na een bepaalde periode van zorg. Concreet betekent dit dat patiënten de vragenlijst pas kunnen invullen: Na minstens 4 dagen opname in een (semi-)residentiële setting, namelijk psychiatrisch ziekenhuis (PZ), psychiatrische afdeling in een algemeen ziekenhuis (PAAZ), psychiatrisch dagziekenhuis, psychosociaal revalidatiecentrum, psychiatrisch verzorgingstehuis (PVT); Na minstens 4 gesprekken / sessies / contacten / consulten in een ambulante setting, namelijk Initiatief Beschut Wonen (IBW), Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg (CGG), mobiel team. EXCLUSIE Patiënten komen niet in aanmerking om de Vlaamse Patiënten Peiling in te vullen wanneer: Ze alleen door een zelfstandig werkende hulpverlener die niet verbonden is aan een GGZvoorziening opgevolgd of begeleid worden, bijvoorbeeld een privé-therapeut of huisarts. Ze niet in staat zijn om de vragenlijst in te vullen, bijvoorbeeld omwille van beperkte cognitieve vaardigheden of een crisis. (NB: Patiënten die gedwongen opgenomen zijn en niet meer in crisis zijn, worden wél geïncludeerd) Ze onvoldoende Nederlands begrijpen. Ze minder dan 4 dagen opgenomen zijn of geen 4 gesprekken / sessies / contacten / consulten gehad hebben. Ze minderjarig zijn.

6 6 Meetprotocol Vlaamse Patiënten Peiling GGZ MEETPROTOCOL VLAAMSE PATIËNTEN PEILING GGZ WELKE VARIABELEN WORDEN GEVRAAGD? De Vlaamse Patiënten Peiling GGZ bestaat uit 4 administratieve items (in te vullen door een medewerker van de GGZ-voorziening), 37 inhoudelijke items verdeeld over 10 thema s en 8 demografische variabelen. Als bijlage vindt u een uitgebreid codeboek. De vragenlijst is opgedeeld in de volgende secties: 1. Informatie in te vullen door een medewerker van de GGZ-voorziening (4 items). 2. Informatie in te vullen door de patiënt zelf: A. Informatie over psychische problemen en behandeling (5 items) B. Inspraak (3 items) C. Therapeutische relatie (5 items) D. Zorg op maat (6 items) E. Organisatie van zorg en samenwerking tussen zorgverleners (6 items) F. Veilige zorg (3 items) G. Deskundigheid (1 item) H. Patiëntenrechten (3 items) I. Resultaat en evaluatie van zorg (3 items) J. Algemene beoordeling (2 items) K. Enkele vragen over uzelf (demografische gegevens; 8 items) HOE WORDEN DE GEGEVENS GEMETEN OF BEPAALD? MEETFREQUENTIE Het absoluut minimumaantal van 20 valide ingevulde vragenlijsten per eenheid 3 wordt aangeraden om zo anonimiteit en validiteit te waarborgen. Er wordt één intensieve meetperiode per jaar georganiseerd, en we trachten alle patiënten die op dat moment in de voorziening in behandeling zijn én voldoen aan de inclusiecriteria te bevragen gedurende zes weken. We hopen zo voldoende hoge aantallen te behalen, zodat de representativiteit van de data gegarandeerd is. Indien blijkt dat er met één meetperiode onvoldoende vragenlijsten verzameld kunnen worden, kan het dat er vanaf 2018 een tweede meetperiode georganiseerd wordt. MEETPERIODE De meetperiode loopt tijdens week 10, 11, 12, 13, 14 en 15 van maandag tot en met zondag. Tijdens deze periode wordt aan ALLE patiënten (die voldoen aan de inclusiecriteria) de Vlaamse Patiënten Peiling GGZ bezorgd. We streven naar maximale deelname van alle patiënten, zodat de resultaten representatief zijn voor de patiëntenpopulatie van de voorziening. Ook buiten de meetperiode worden GGZ-voorzieningen sterk aangemoedigd om de Vlaamse Patiënten Peiling GGZ te gebruiken voor interne kwaliteitsverbeteringprocessen. Dit moet wel gemeld worden via info@vlaamspatientenplatform.be. 3 Met eenheid bedoelen we een afdeling (bijvoorbeeld in psychiatrisch ziekenhuis, dagziekenhuis, revalidatiecentrum) of een team (bijvoorbeeld in een CGG). Voor initiatieven Beschut Wonen zal de eenheid het initiatief beschut wonen zijn, aangezien het aantal bewoners per huis onvoldoende is.

7 MEETINSTRUMENT De Vlaamse Patiënten Peiling is één en ondeelbaar : hij moet gebruikt worden conform de template die aangeboden wordt door het Vlaams Patiëntenplatform. Dit wil zeggen: Alle items moeten gesteld worden (37 inhoudelijke items + 8 demografische variabelen). De formulering en volgorde van de items, de indeling in thema s alsook de mogelijke antwoordcategorieën blijven ongewijzigd. De twee algemene items worden achteraan geplaatst. Dit is een bewuste keuze, omdat het gegeven antwoord door de patiënt geen eerste indruk weergeeft, maar een weloverwogen antwoord is, ingegeven door de ervaringen meegegeven in de vorige items. De demografische gegevens worden gevraagd om de steekproef te beschrijven. Bovendien kunnen deze gegevens in een latere fase gebruikt worden voor risk adjustment (zie verder). De demografische gegevens zijn niet essentieel om een vragenlijst als valide te kunnen beschouwen. Wanneer de patiënt deze gegevens ingevuld heeft, worden deze wél doorgestuurd. De voetnoot waarin staat dat de enquête auteursrechtelijk beschermd is, wordt meegenomen. De code op de VPPeiling dient enkel om de vragenlijst te identificeren, niet de patiënt. Er mogen geen codes op de VPPeiling aangebracht worden waarmee de patiënt geïdentificeerd kan worden. Er mogen binnen de VPPeiling ook geen vragen gesteld worden waarmee de patiënt geïdentificeerd kan worden. Het formaat van de gebruikte code is niet willekeurig (zie codeboek in bijlage). Het Excelinvoerbestand waarvan verder sprake, kan gebruikt worden om een reeks van codes te genereren. Op elke pagina van de Vlaamse Patiënten Peiling GGZ staat het logo van het Vlaams Patiëntenplatform vzw. De GGZ-voorziening kan ervoor opteren om het eigen logo toe te voegen aan de vragenlijst. Vermits de Word -versie van de vragenlijst wordt vrijgegeven, vormt het geen probleem om dat te realiseren. Aangezien de vragenlijst één en ondeelbaar is, mogen er geen items, opmerkingen e.d. aan de Vlaamse Patiënten Peiling GGZ toegevoegd worden. Wanneer een GGZ-voorziening bijkomende items omtrent patiënttevredenheid of patiëntervaringen wenst te stellen, kunnen deze items achteraan (= na de Vlaamse Patiënten Peiling GGZ) toegevoegd worden. Dit is belangrijk omdat de Vlaamse Patiënten Peiling GGZ zo gevalideerd wordt én omdat deze bijkomende items anders de antwoorden op de items van de Vlaamse Patiënten Peiling GGZ beïnvloeden. Andere items die achteraan bijgevoegd worden, staan niet in de huisstijl van het Vlaams Patiëntenplatform (dus ook zonder het logo van het Vlaams Patiëntenplatform). Deze items worden expliciet gepresenteerd als een aparte vragenlijst. Ze worden bovendien door de voorziening zelf verwerkt en de data worden niet meegestuurd naar de TTP. Voor elektronische versies van de vragenlijst gelden dezelfde criteria, alleen zijn er nog enkele bijkomende voorwaarden: o Voor elk item moet het duidelijk zijn onder welk thema het betreffende item valt. Items onder één thema moeten zoveel mogelijk samen getoond worden met vermelding van het thema. Wanneer items onder één thema opgesplitst worden over meer dan één pagina (bijvoorbeeld omwille van gebruiksvriendelijkheid, zodat de

8 8 Meetprotocol Vlaamse Patiënten Peiling GGZ o o o gebruiker niet naar beneden moet scrollen), moet op elke pagina ook het thema vermeld worden waaronder het item valt. Op elke pagina moet ook de legende met antwoordcategorieën vermeld worden. Ook de demografische variabelen worden op het einde van de vragenlijst gevraagd. Het officiële logo van het Vlaams Patiëntenplatform wordt op elke pagina getoond, alsook de vermelding dat de vragenlijst auteursrechtelijk beschermd is. MEETMOMENT Tijdens de registratieperiode wordt aan alle patiënten, die op dat moment aan de inclusiecriteria voldoen, gevraagd om de vragenlijst in te vullen. Het invullen van de vragenlijst gebeurt individueel, zonder hulp van een hulpverlener 4. Alle vragenlijsten moeten ten laatste op 30 mei ingevuld aan de voorziening bezorgd zijn. Het is belangrijk om deze deadline duidelijk aan patiënten te communiceren. De Vlaamse Patiënten Peiling kan schriftelijk of elektronisch worden ingevuld. De afnamewijze wordt bepaald door de voorziening zelf. Beide afnamewijzen kunnen gecombineerd worden. Er zijn wel garanties nodig dat elke patiënt de vragenlijst slechts eenmaal invult (en dus niet een papieren én een elektronische versie). De voorziening staat zelf in voor de dataverzameling en data-input. Papieren afname: Indien de voorziening de ervaringen van patiënten bevraagt via een papieren vragenlijst, worden de ingevulde vragenlijsten verzameld: o via gesloten omslag in een centraal geplaatste brievenbus (bijvoorbeeld aan het onthaal) Bij het verspreiden van de vragenlijst in de voorziening wordt de vraag tot deelname bij voorkeur gesteld door een persoon die niet rechtstreeks betrokken is bij de zorg voor de patiënt. De toelichting kan ook in groep gegeven worden. Uit goede praktijkvoorbeelden blijkt dat de respons verhoogt wanneer de vragenlijst kort wordt toegelicht aan patiënten en wanneer benadrukt wordt dat de organisatie zelf veel belang hecht aan de ervaringen van patiënten. Ook het herinneren van patiënten aan het invullen van de vragenlijst verhoogt de respons; o en/of per post aan de voorziening bezorgd. De respons bij vragenlijsten per post kan verhoogd worden door te werken met voorgefrankeerde en geadresseerde enveloppen. Tijdens de tweede week kunnen herinneringsvragenlijsten verstuurd worden. Om herinneringen te versturen, is een apart databestand nodig met de identificatiecode van de vragenlijst en de contactgegevens van de bijhorende patiënt. Om privacy-redenen wordt deze lijst best beheerd door medewerkers die niet rechtstreeks betrokken zijn bij de zorg voor patiënten. Bovendien worden contactgegevens van patiënten waarvan een ingevulde vragenlijst ontvangen werd, uit het bestand gewist, zodat er in dit opvolgingsbestand geen directe link meer overblijft tussen patiënt en vragenlijst. De contactgegevens van patiënten waarvan geen ingevulde vragenlijst ontvangen werd tegen 30 april worden ook gewist. Op het einde van de meetperiode mag dit bestand dus geen contactgegevens van patiënten meer bevatten. 4 In deze indicatorfiche gebruiken we het woord hulpverlener. Deze term verwijst zowel naar hulpverleners als naar zorgverleners, psychiaters, psychologen, begeleiders, behandelaars.

9 Elektronische afname van de vragenlijst kan gebeuren door het verspreiden van de vragenlijst via het adres van de patiënt of via het centraal ter beschikking stellen van een computer of tablet waarop de patiënt de vragenlijst kan invullen. o Bij elektronische bevraging via wordt aan de patiënt een adres gevraagd. Vervolgens wordt bij aanvang van de registratieperiode een met een link naar de bevraging verstuurd. In deze wordt eveneens aangegeven tot wie de patiënt zich kan wenden in geval van problemen met het invullen van de vragenlijst (naam, adres en telefoonnummer). Ook bij deze methode kan in de tweede week een herinneringsmail verstuurd worden indien de patiënt de vragenlijst nog niet ingevuld heeft. Opnieuw is het belangrijk dit te doen op een manier die de anonimiteit van de bevraging niet in het gedrang brengt. Het adres van de patiënt wordt slechts tijdelijk bewaard. Indien gewenst, kan de herinneringsmail automatisch verwerkt worden. Deelnemende voorzieningen kunnen de wijze van afname kiezen (papier, elektronisch of papier en elektronisch), maar hanteren binnen de ganse voorziening dezelfde werkwijze. De voorziening staat in voor de veiligheid van de opgeslagen gegevens. Het is belangrijk dat de anonimiteit van de patiënt gegarandeerd wordt. De GGZ-voorziening voorziet de nodige maatregelen hiervoor. Tabel 2 stelt de algemene tijdsplanning voor. TABEL 2 PLANNING MEETPERIODE Onderdeel Week Week Week 10 21/05 30/05 Vragenlijst verspreiden aan alle patiënten (die voldoen aan de inclusiecriteria) x Herinneren patiënten aan invullen vragenlijst x Ontvangen vragenlijsten x x Data-invoer x x Uiterste datum aanleveren gegevens aan TTP x WIE REGISTREERT DE VARIABELEN? De gegevens worden door een medewerker van de voorziening in het door de TTP aangeleverde Excelbestand ingevoerd. Indien voorzieningen dit wensen, kunnen zij zich voor het inzamelen en het invoeren van de data laten ondersteunen door een externe firma. In dat geval ziet de voorziening erop toe dat de in het meetprotocol afgesproken principes met betrekking tot het gebruik van de vragenlijst gehandhaafd worden.

10 10 Meetprotocol Vlaamse Patiënten Peiling GGZ HOE WORDEN DE GEGEVENS INGEVOERD OF GECODEERD? De gegevens kunnen op twee manieren ingevoerd worden: Op papier: via manuele input of via automatische inlezing; Elektronisch. De TTP levert een Excel-invoerbestand aan (zie Bijlage 2). Bij het invoeren van de data wordt gebruik gemaakt van het aangeleverde codeboek (zie Bijlage 3). Alle ongeldige antwoorden worden gecodeerd zoals aangegeven in het codeboek. Antwoorden worden beschouwd als 'ongeldig' wanneer: a. antwoorden onleesbaar zijn; b. meerdere antwoordcategorieën worden aangeduid bij items waar slechts 1 antwoord kan worden gegeven; c. er antwoorden worden geschreven in plaats van aangeduid (in het geval van gesloten items waar antwoorden moeten worden gegeven door aanduiden van antwoordcategorieën). Als er geen antwoord gegeven wordt (missing value), moet men de juiste code selecteren in het codeboek. HOE WORDT DE KWALITEIT VAN REGISTRATIE GECONTROLEERD? VALIDITEIT VAN DE GEGEVENS INGEVULD DOOR DE PATIËNT In volgende situaties worden de vragenlijsten als niet-valide beschouwd: Vragenlijsten waarvoor geen enkel thema volledig werd beantwoord. Dit betreft blok A. Informatie over psychische problemen en behandeling tot en met blok K. Algemene beoordeling ) Vragenlijsten waarvoor in het totaal minder dan de helft van de items werd beantwoord, of minder dan de helft van de items geldig werd beantwoord (zie verder). CORRECTHEID VAN DE GEREGISTREERDE VRAGENLIJSTEN De antwoorden van de patiënten moeten correct geregistreerd worden in het databestand. Onjuiste registraties zijn deze waarbij de gegevens in het elektronische databestand dat aangeleverd wordt aan de TTP, niet overeenkomen met de gegevens in de papieren vragenlijst die de patiënt invulde. Indien organisaties werken met papieren formulieren is het noodzakelijk om de correctheid van de data-invoer te verzekeren. Dit gebeurt door willekeurig 10% van de ontvangen vragenlijsten te controleren. Indien hierbij 5% of meer variabelen onjuist werden geregistreerd, wordt nogmaals 10% van de vragenlijsten gecontroleerd. Concreet betekent dit bijvoorbeeld voor 30 ingevulde vragenlijsten dat drie willekeurig vragenlijsten gecontroleerd worden. Wanneer vijf of meer fouten ontdekt worden bij de inhoudelijke items, moeten opnieuw drie willekeurige vragenlijsten gecontroleerd worden. Indien hierbij eenzelfde foutenmarge wordt opgemerkt, worden alle ingegeven formulieren gecontroleerd. Bij een elektronische bevraging worden alle gegevens vaak meteen in een databank gestockeerd. Indien dit niet het geval is, gelden dezelfde controleregels als voor de papieren bevraging. Deze controle gebeurt door een andere persoon dan deze die de data-invoer deed. De persoon die de controle uitvoert, staat bovendien niet onder het gezag van de persoon die de data invoerde. Het databestand dat aangeleverd wordt aan de Trusted Third Party vermeldt wie binnen de organisatie

11 verantwoordelijk is voor de verwerking van de gegevens en wie de verwerking en de controle van de gegevens uitvoerde. WANNEER EN HOE WORDEN DE GEGEVENS BEZORGD? Het aanleveren van die gegevens gebeurt uiterlijk op 30 mei.

12 12 Verwerking Vlaamse Patiënten Peiling GGZ VERWERKING VLAAMSE PATIËNTEN PEILING GGZ De verwerking en rapportering van de resultaten gebeurt kosteloos door de Trusted Third Party (TTP). Resultaten worden enkel teruggekoppeld wanneer er voldoende patiënten bevraagd werden op elke gedefinieerde eenheid. STATISTISCHE VERWERKING De volgende statistieken worden berekend: Bij de items 1 tot en met 7; items 9 tot 34 en item 37: de mediaan, de spreiding (= minimum en maximum) en de procentuele verdeling overheen de antwoordcategorieën. Bij de items 8 en 35: de procentuele verdeling overheen de antwoordcategorieën. Bij item 36: het gemiddelde, de spreiding en de standaarddeviatie. Bij de demografische variabelen (exclusief de vraag over de gezondheidstoestand): de procentuele verdeling overheen de antwoordcategorieën. Bij de demografische variabele over de gezondheidstoestand: de mediaan, de spreiding en de procentuele verdeling overheen de antwoordcategorieën. Indien tijdens het validatieonderzoek dimensies geïdentificeerd worden: gemiddelde scores en standaarddeviaties op deze dimensies. RISICO AANPASSINGEN (RISK ADJUSTMENT) Er worden momenteel geen risicoaanpassingen doorgevoerd. De demografische variabelen werden meegenomen om na te kunnen gaan of er verschillen bestaan tussen voorzieningen wat betreft deze variabelen.

13 FEEDBACK VLAAMSE PATIËNTEN PEILING GGZ RAPPORTAGEFREQUENTIE De voorzieningen ontvangen feedback over hun resultaten na deelname aan het validatie-onderzoek. INHOUD VAN DE RAPPORTAGE De rapportage over de Vlaamse Patiënten Peiling GGZ gebeurt allereerst op organisatieniveau. Sommige organisaties wensen ook feedback te krijgen per eenheid om het opzetten van interne verbeteracties te faciliteren. Om voldoende representatief te zijn en anonimiteit te garanderen, moet een bepaald minimumaantal valide vragenlijsten behaald worden. Opmerking: indien voorzieningen de scores van deze eenheden overheen de tijd willen vergelijken, moet de precieze naamgeving van deze eenheden bij elke meetperiode op exact dezelfde wijze geregistreerd worden. FORMAAT RAPPORTAGE EXCEL en html document. Op voorzieningsniveau, waarin de resultaten ook per afdeling worden weergegeven. Daarna benchmarks t.a.v. totale steekproef en subsector waarin de voorziening zich bevindt.

14 14 Validatie Vlaamse Patiënten Peiling GGZ VALIDATIE VLAAMSE PATIËNTEN PEILING GGZ AANPAK INHOUDELIJKE VALIDATIE Het validatie-onderzoek werd in 2016 uitgevoerd door het Leuvens Instituut voor Gezondheidszorgbeleid (Bruyneel et al., 2016). Dit onderzoek werd gefinancierd door het Vlaams Patiëntenplatform vzw. Er namen 71 GGZ-organisaties deel, met een totale respons van 5168 ingevulde vragenlijsten. Op de items van de VPPeiling GGZ werden de volgende statistische analyses toegepast: a) independent cluster model confirmatory factor analysis (ICM-CFA); b) exploratory structural equation modelling (ESEM); en c) bi-factor exploratory structural equation modelling (B ESEM). RESULTAAT INHOUDELIJKE VALIDATIE Uit het validatieonderzoek kwamen 10 van de 11 vooropgestelde dimensies naar voren. Op basis van de resultaten werden een aantal items herschikt. Uit de data bleek verder dat de factorstructuur dezelfde is voor de hele meetpopulatie zowel als voor de verschillende deelsectoren. Dit wil zeggen dat dezelfde dimensies terugkomen in alle verschillende deelsectoren van de GGZ. Verder bleek dat de 9 specifieke dimensies predictief zijn voor de 2 algemene beoordelingsitems. AANPAK VALIDATIE EN HAALBAARHEID MEETPROTOCOL Tijdens het validatie-onderzoek werd bijkomend aan alle deelnemende voorzieningen gevraagd om een korte vragenlijst in te vullen om het meetprotocol te evalueren. Deze vragenlijst bevatte onder andere vragen over: de in- en exclusiecriteria, zoals het aantal patiënten dat tijdens de meetperiode opgenomen is of begeleid wordt, hoeveel van deze patiënten aan de vooropgestelde inclusiecriteria voldoen, hoeveel patiënten de vragenlijst ontvangen hebben en de redenen waarom bepaalde patiënten geen vragenlijst gekregen hebben. Daarbij wordt ook geëvalueerd of het haalbaar is om het minimumaantal ingevulde vragenlijsten per eenheid te behalen in één dan wel in twee meetperiodes. het meetprotocol, zoals de gehanteerde procedure om de vragenlijsten te verspreiden; het herinneren van patiënten aan het invullen van de vragenlijst het verzamelen en verwerken van ingevulde vragenlijsten en het doorsturen van de data. RESULTAAT VALIDATIE EN HAALBAARHEID MEETPROTOCOL 57 respondenten uit 54 verschillende organisaties vulden de bevraging in. Hieruit bleek dat er weinig vragen of opmerkingen leefden over de inhoud of formulering van de vragenlijst. Enkele vaak terugkerende opmerkingen: De informed consent procedure was te complex. Deze procedure was echter alleen vereist tijdens de pilootmeting en is tijdens reguliere metingen niet meer nodig. Verscheidene patiënten werden geholpen bij het invullen van de vragenlijst (in tegenstelling tot de richtlijn dat patiënten dit zelfstandig dienden te doen). De data-invoer was erg tijdrovend. Mede hierdoor zien sommige organisaties twee meetperiodes per jaar voorlopig niet zitten.

15 Vragen over de hotelfunctie zouden volgens verscheidene organisaties een goede toevoeging zijn. Deze categorie kwam echter niet naar voren als belangrijke categorie tijdens het ontwikkelingsproces, dus zal op dit moment niet toegevoegd worden. Organisaties die hier toch meer over willen weten, kunnen zelf vragen hierover toevoegen, achteraan de vragenlijst volgens de richtlijnen beschreven in dit meetprotocol. Er was vraag naar differentiatie in de term hulpverlener / begeleider /. Dit zal echter op dit moment niet gebeuren, gezien dit de vragenlijst aanzienlijk langer maakt. Er is vraag naar een Franstalige versie van de vragenlijst. De komende tijd wordt verder bekeken hoe het meetprotocol geoptimaliseerd kan worden.

16 16 Contacten Vlaamse Patiënten Peiling GGZ CONTACTEN VLAAMSE PATIËNTEN PEILING GGZ SAMENSTELLING ONTWIKKELINGSGROEP Kerngroep: Sabine Van Houdt, Else Tambuyzer, Ilse Weeghmans (Vlaams Patiëntenplatform vzw) Kris Van den Broeck (tot eind september 2016) en Ariane Ghekiere (vanaf begin november 2016) (data-analist TTP) Peter Cosemans (Zorgnet - Icuro) Ontwikkelingsgroep Vlaamse Patiënten Peiling GGZ SAMENSTELLING VALIDATIETEAM Eerste inhoudelijke validatie: Luk Bruyneel en collega s onder leiding van Kris Vanhaecht (KU Leuven, Leuvens Instituut voor Gezondheidszorgbeleid) Validatie meetprotocol: Sabine Van Houdt (Vlaams Patiëntenplatform vzw), Kris Van den Broeck (data-analist, Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid)

17 LITERATUUR EN REFERENTIES VLAAMSE PATIËNTEN PEILING GGZ Bruyneel, L., Coeckelberghs, E., Van Houdt, S., Tambuyzer, E., Sermeus, W., Van Den Broeck, K., Weeghmans, I. & Vanhaecht, K. (2016). Patient experiences with care in various types of mental healthcare services. Leuven: Leuvens Instituut Voor Gezondheidszorgbeleid KU Leuven. [Nietgepubliceerd onderzoeksrapport] Coeckelberghs, E., Bruyneel, L., Sermeus W. & Vanhaecht, K. (2015). Ontwikkeling en validatie van de Vlaamse Patiënten Peiling. Leuven: Centrum voor Ziekenhuis- en Verplegingswetenschap KU Leuven. [Niet-gepubliceerd onderzoeksrapport] Van Kessel et al Handreiking voor het meten van kwaliteit van zorg met Patient Reported Outcome Measures. Nivel & Zorginstituut Vleugels, A. (2004) Aanbevelingen voor veilige zorg. Acta Hospitalia, 3, 5-19.

18 18 Overzicht van Bijlagen Vlaamse Patiënten Peiling GGZ OVERZICHT VAN BIJLAGEN VLAAMSE PATIËNTEN PEILING GGZ Deze bijlagen zijn beschikbaar (of worden zeer spoedig ter beschikking gesteld) op de website van het project. Zie BIJLAGE 1: DE VLAAMSE PATIËNTEN PEILING GGZ DE VRAGENLIJST ZELF: VERSIE 1.0 Zowel een officiële PDF-versie als een aanpasbare WORD-versie zijn beschikbaar. BIJLAGE 2: EXCEL BESTAND VOOR ELEKTRONISCHE REGISTRATIE VAN DE INVOER Het wordt gebruikt om alle ontvangen formulieren te registreren. Het bestand controleert de ingave op correctheid en biedt nog een aantal andere hulpmiddelen. BIJLAGE 3: CODEBOEK Het bevat alle mogelijke codes voor de mogelijke antwoorden op de Vlaamse Patiënten Peiling GGZ.