Raadsvoorstel Bereikbaarheidsakkoord ZO-Brabant

Transcriptie

1 gemeente Eindhoven 16R6855 Raadsnummer Inboeknummer 16bst00884 Beslisdatum B&W 28 juni 2016 Dossiernummer Raadsvoorstel Bereikbaarheidsakkoord ZO-Brabant Inleiding De colleges van BenW van de 21 gemeenten van de Metropoolregio Eindhoven en de gemeente Veghel hebben 23 juni 2016 het Bereikbaarheidsakkoord Zuidoost- Brabant ondertekend en aangeboden aan de provincie Noord-Brabant als basis voor een gebiedsdeal. Wethouder Visscher heeft de gemeenteraad op 24 juni 2016 de Bereikbaarheidsagenda al toegestuurd. Ons college vraagt uw raad om het Bereikbaarheidsakkoord over de Bereikbaarheidsagenda ZO-Brabant te bekrachtigen en daarmee om in te stemmen met het inhoudelijke deel van de mobiliteitsstrategie en bereikbaarheidsagenda tot 2030 en met de financieringsstrategie voor het pakket Deel 1 van het prioritaire gebied Eindhoven-Asten-Veghel. Standpuntbepaling gemeente Eindhoven Op 31 mei 2016 heeft een ruime meerderheid van de fracties van de Eindhovense gemeenteraad tijdens een meningsvormende vergadering positief gereageerd op de vier vragen die de Metropoolregio Eindhoven heeft voorgelegd aan de 22 gemeenten en daarmee steun uitgesproken voor de regionale aanpak en keuzes (zie bijlage 1): 1. de principes en de ambitie van de Bereikbaarheidsagenda worden onderschreven: Connectiviteit, Co-modaliteit, Smart Mobility en Samenwerking 2. - Instemmen met de beoogde intergemeentelijke werkwijze om met de provincie op sub-regionaal niveau adaptief verbeteringen te programmeren, uit te voeren en te co-financieren - de samengestelde maatregelenpakketten zijn daarvoor een goed vertrekpunt 3. de geselecteerde prioritaire maatregelen zijn een belangrijke bijdrage aan het oplossen van de grootste knelpunten en opgaven in het daily urban system (in aanvulling op de afspraken in het Bidbook 2015) 4. het ondersteunen van het inrichten van een Smart Mobility Landingsplaats waarin de regio haar maatschappelijke partners en business initiatieven uitdaagt om innovatieve technieken en diensten in praktijk te brengen, die de regionale mobiliteit slimmer en efficiënter kunnen maken. Ons college heeft, gehoord het advies van uw raadscommissie, op 21 juni 2016 positief geantwoord op deze vragen en wethouder Visscher gemandateerd om namens het college het bereikbaarheidsakkoord op 23 juni 2016 te ondertekenen.

2 Wij leggen nu het Bereikbaarheidsakkoord aan u voor, bestaande uit: - een regio-breed co-modaal pakket maatregelen, geordend naar de belangrijkste sub-regionalerelaties in het daily urban system van de regio - een pakket Deel 1 (geprioriteerde maatregelen) voor het deelgebied Brainport-oost (studiegebied De Ruit ) - een voorstel voor de financieringsstrategie voor dit pakket Deel 1. Achtergrond/toelichting Aanleiding en achtergrond Bereikbaarheidsagenda ZO-Brabant In het najaar van 2015 is met regionale partijen het bidbook Bereikbaarheid Zuid- Nederland; samen, slim, robuust opgesteld. Dit bidbook was de regionale inbreng voor verdere afspraken met de minister van IenM in het BO MIRT van 5 november 2015 over de aanpak van bereikbaarheid, verkeersveiligheid en leefbaarheid van Zuid-Nederland. Aanleiding om het bidbook te maken was een verzoek van de Tweede Kamer aan de regio om met een gedragen maatregelenplan te komen nadat de provincie Noord-Brabant besloten had het project de Ruit niet uit te voeren. De aanpak Bereikbaarheid Zuid-Nederland staat voor: 1. Corridor A58-A67 (Rotterdam-) Breda-Eindhoven-Venlo (-Wenen) 2. A2 Eindhoven-aansluiting A73 (Vonderen). 3. Maatregelenpakket bereikbaarheid Zuidoost-Brabant/Brainport-regio; De regio heeft in de aanloop naar het bidbook een voorlopig multimodaal maatregelenpakket samengesteld (ad. 3). Door de tijdsdruk was de regio er niet in geslaagd om de maatregelen te prioriteren. In het bidbook is daarom volstaan met het vermelden van de uitgangspunten voor het nog te prioriteren maatregelenpakket ZO-Brabant: verbetering van co-modale netwerken, stimuleren van fiets en openbaar vervoer, verknoping van netwerken en bundeling van autoverkeer in het middengebied. De bestuurlijke begeleidingsgroep heeft afgesproken (zoals ook in het bidbook is geformuleerd; blz. 37) dat de maatregelen de komende maanden nader worden uitgewerkt en in juni 2016 resulteren in een regionaal Bereikbaarheidsakkoord dat past bij de uitgangspunten samen, slim en robuust. Ons college heeft begin november 2015 de gemeenteraad geïnformeerd over de afspraken van het BO MIRT en de inhoud van het bidbook. In het BO MIRT zijn ook afspraken gemaakt over de uitwerking van de Gebiedsvisie Brainport City met als ruimtelijke projecten Stationsplein-zuid en het multimodaal transferpunt NoordWest. De mobiliteitsopgaven landen in het bereikbaarheidsakkoord ZO-Brabant. Uitwerking Bereikbaarheid Zuid-Nederland in acht deelopgaven De provincie Noord-Brabant coördineert op basis van de bestuurlijke afspraken de minister van IenM de uitwerking van het programma Bereikbaarheid Zuid-Nederland in acht samenhangende deelopgaven. De opgaven voor het hoofdwegennet InnovA58, A58 Tilburg-Breda, MIRTverkenning A67 en MIRT-onderzoeken A2 worden uitgevoerd onder regie van het ministerie van IenM De provincie Noord-Brabant is trekker van het project N279 Veghel-Helmond- Asten-aansluiting A67

3 De Metropoolregio Eindhoven (MRE) trekt het proces voor het tot stand komen van het Bereikbaarheidsakkoord ZO-Brabant ITS/Smart Mobility (Intelligente TransportSystemen) wordt integraal in alle deelopgaven uitgewerkt; daarnaast wordt ITS/Smart Mobility als deelopgave uitgewerkt door DITCM en Connecting Mobility. Deelopgave Bereikbaarheid Zuidoost-Brabant, uitgangspunten In het Bidbook Bereikbaarheid Zuid-Nederland hebben de regionale partners afgesproken de volgende uitgangspunten te hanteren voor het opstellen van het Bereikbaarheidsakkoord ZO-Brabant: - Vervoersmodaliteiten slim verbinden door co-modale netwerksystemen en - Co-modale knooppunten op slimme locaties - Fiets: optimalisering regionaal fietsnetwerk en aanleg snelfietsroutes; uitbreiding fietsparkeerplaatsen en ITS-toepassingen - Stimuleren OV: internationale treinverbindingen, verhoging frequentie regionale sprinters, aanleg HOV, doorstroomassen en verbetering busstations - Vlotte doorstroming op de N279 met aandacht voor leefbaarheid - Autoverkeer zoveel mogelijk en vlot naar de randen van het gebied (A67, N279) - Bundeling van regionaal autoverkeer in het middengebied op prioritaire wegen Het Portefeuillehoudersoverleg Mobiliteit van de MRE heeft besloten om de scope van het maatregelenpakket van het studiegebied van de Ruit (Brainport-oost) uit te breiden tot het gehele MRE-gebied, aangevuld met de gemeente Veghel. Wettelijke taak

4 X X Kerntaak gekoppeld aan het werkprogramma van het college Onvermijdelijk bestuurlijke afspraken met minister van IenM en provincie Noord-Brabant dat vóór 1 juli 2016 een bereikbaarheidsakkoord ZO-Brabant wordt gesloten Doelstelling - de regio Zuidoost-Brabant bereikbaar en leefbaar houden - door het pakket maatregelen in de Bereikbaarheidsagenda ZO-Brabant dat ondersteund wordt door 22 gemeenten en de provincie Noord-Brabant Voorstel 1 Bekrachtigen van het Bereikbaarheidsakkoord ZO-Brabant d.d. 23 juni 2016 met het pakket maatregelen op sub-regionale relaties en met de beoogde intergemeentelijke werkwijze; 2 Instemmen met de maatregelen, uitwerking en financiering van het samenhangende pakket Deel 1 van de bereikbaarheidsagenda (omgeving De Ruit ; pakket prioritaire maatregelen ) 3 Voor de dekking van de Eindhovense bijdrage in de gemeentelijke cofinanciering van pakket Deel 1 de intentie uit te spreken deze middelen te zoeken binnen de begroting in de periode Argumenten 1 Uw raadscommissie heeft 31 mei 2016 in ruime meerderheid de regionale aanpak ondersteund en onderstaande aandachtspunten meegegeven (zie bijlage 1): - de concreetheid van de maatregelen met name wat betreft Smart Mobility - financiering van de prioriteiten is nog onvoldoende inzichtelijk - er is met name aangedrongen op maatregelen ten aanzien van de aansluiting van de Kennedylaan op de Ring, de Berenkuil en de internationale spoorverbindingen In de Bereikbaarheidsagenda zijn de voorgenomen activiteiten voor smart mobility nader uitgewerkt, ook in het pakket Deel 1 (prioritaire maatregelen voor het deelgebied Eindhoven-Asten-Veghel). De op te richten Smart Mobility Lanceerplaats zorgt ervoor dat initiatieven van marktpartijen direct in verband kunnen worden gebracht met kennisinstellingen, gebruikers (BMN, burgers, campussen, e.d.) en overheden. Doel is een slimmer en beter functionerend mobiliteitssysteem en het versterken van de innovatiekracht van de regio. De financiering van de Bereikbaarheidsagenda, met name voor pakket Deel 1 is verder uitgewerkt (zie ad. 3). De uitwerking en uitvoering van de maatregelen voor de Ring Noordoost met de aansluitingen op de J.F. Kennedylaan en Eisenhowerlaan is als onderzoeksopdracht in Deel 1, het prioritaire pakket opgenomen. In de uitwerking van het project wordt uitgegaan van toepassing van mogelijkheden van

5 Smart Mobility om aanleg van extra infrastructuur zoveel mogelijk te beperken en is verbetering van de leefbaarheid langs deze route een gelijkwaardige doelstelling De verbetering van de internationale spoorverbindingen is van belang voor de externe bereikbaarheid van de regio en valt daarmee buiten het perspectief van deze regionale bereikbaarheidsagenda. Het onderwerp staat op de agenda van de Stuurgroep Brainport City en de landsdelige OV- en Spoortafel Zuid met het ministerie van IenM 2 Eindhoven herkent en steunt de prioritaire maatregelen in pakket Deel 1 (zie bijlage 2) omdat zij in hoge mate bijdragen aan de ambities van de visie Eindhoven op Weg en van Brainport City: een duurzaam bereikbare, gezonde en aantrekkelijke stad en regio Het regiobrede maatregelenpakket, waarvan deel 1 onderdeel uitmaakt, is een flexibel pakket dat door nieuwe inzichten, programma s of projecten in de komende 15 jaar kan wijzigen: adaptief programmeren. De lijst is dus niet limitatief. Het gaat om een samenhangend toekomst-resistent pakket waar bij de uitwerking de maatregelen worden beoordeeld op hun bijdrage aan brede maatschappelijke doelstellingen: bereikbaarheid, duurzaamheid, gezondheid en leefbaarheid. Ook kan bij de uitwerking en in samenspraak met de omgeving blijken dat maatregelen anders of niet kunnen worden uitgevoerd. Smart mobility wordt op alle projecten toegepast waardoor bestaande infrastructuur efficiënter kan worden benut en wellicht (deels) uitbreiding van bestaande capaciteit kan worden voorkomen. 3 Financieringsstrategie deel 1/prioritair pakket: bijlage 2. In het Bereikbaarheidsakkoord worden over de financiering van het akkoord principeafspraken gemaakt. Deze zijn het meest concreet voor een aantal maatregelen in deel 1 van het prioritaire pakket met de bijbehorende financieringsopgave. De provincie hanteert voor het beschikbaar stellen van de middelen als selectiecriterium de inzet in het plangebied van (voorheen) De Ruit, de driehoek Eindhoven-Veghel-Asten. Daarom is in het akkoord tevens - als eerste deel van de uitwerking van de totale financieringsopgave - een concreet maatregelenpakket opgesteld (deel 1 financieringsopgave). Voor deze maatregelen is nu (co)financiering van de provincie mogelijk vanuit de destijds in SRE-verband door de regio voor De Ruit gespaarde middelen ( 55,75 mln). In het Bereikbaarheidsakkoord is afgesproken dat de in dit prioritaire gebied gelegen gemeenten gezamenlijk 55,75 miljoen extra inbrengen als co-financiering voor de uitvoering van dit samenhangende pakket (zie ook paragraaf Kosten ). Uitvoering van deze maatregelen is van belang voor de hele regio en vermindert de druk op andere financieringsbronnen. De colleges hebben dus nog niet getekend voor een financiële verplichting voor de gehele maatregelenlijst. In het akkoord heeft ons college wel steun uitgesproken voor de strategie, het belang van de maatregelen voor de (sub)regio( s) onderschreven en de bereidheid uitgesproken tot een nader uit te werken vorm en omvang van cofinanciering.

6 Kanttekeningen 3 De ambities van de bereikbaarheidsagenda zijn wellicht hoger dan financieel kan worden waargemaakt Het gaat om een adaptief programma voor de periode waar na de ondertekening van het akkoord nader moet worden geprioriteerd en gefaseerd. Dit geeft enerzijds ruimte in de tijd om aanvullende financiering te zoeken maar kan anderzijds leiden tot tussentijdse bijstelling van het ambitieniveau. Kosten De samenwerking in de regio maakt het mogelijk om gezamenlijk aanvullende financiële mogelijkheden te onderzoeken bij de provincie, bij het rijk en de Europese Unie. De Bereikbaarheidsagenda betreft een deel van de financieringsopgave voor de regio. Maatregelen waarvan de uitvoering is beschouwd als een strikt lokale verantwoordelijkheid en maatregelen buiten de in Bereikbaarheidsagenda geselecteerde relaties, zijn niet opgenomen. Als dergelijke maatregelen binnen de scope van subsidieprogramma s vallen, is cofinanciering niet uitgesloten. In de financieringsstrategie wordt een verdeling gemaakt in bijdragen van: - provincie Noord-Brabant vanuit de reguliere programma s Fiets in de Versnelling en OV-Ontwikkelagenda - een bijdrage van het gespaarde SRE-budget voor de Ruit (tenminste 55,75 miljoen) - aanvullende co-financiering door gemeenten met een bedrag van in totaal 55,75 miljoen - overige financieringsbronnen (Rijk, Europese Unie, aanvullende provinciale middelen, bedrijfsleven) De MRE-Werkplaats MenI heeft afgesproken om een bestuurlijke werkgroep in te stellen om na de zomervakantie te komen met een voorstel voor de regionale en intergemeentelijke cofinancieringsstrategie met een verdeling van de gemeentelijke co-financiering over de direct betrokken gemeenten in het prioritaire gebied ( de driehoek ). Dit zijn Asten, Best, Deurne, Eindhoven, Gemert-Bakel, Helmond, Laarbeek, Nuenen, Someren, Son en Breugel en Veldhoven. Eindhovense bijdrage aan pakket Deel 1 Met de ondertekening van het Bereikbaarheidsakkoord gaat de gemeente Eindhoven een inspanningsverplichting aan om de regionale maatregelen mede te financieren. Het betreft een principeafspraak, op dit moment is immers nog geen beeld van de totale financieringsopgave voor onze gemeente. Eindhoven heeft al een bedrag van 6,7 miljoen voor de Ruit gereserveerd in het MIP. Het restant bedrag zal bijeen gebracht worden door zoveel mogelijk integraal te programmeren (met bijdragen uit o.a. onderhoudswerkzaamheden, groen en water, luchtkwaliteit, duurzaamheid enz.) en inzet van bijdragen uit gebiedsontwikkelingen (zoals de Spoorzone). Vooralsnog stelt ons college voor om de intentie uit te spreken om gemeentelijke cofinanciering te leveren en deze middelen de komende 14 jaar af te wegen binnen de begroting en het MIP. Ons college stelt voor om het regionale voorstel voor cofinanciering te betrekken bij de besluitvorming over de Kadernota 2018.

7 Communicatie Tijdens het tot stand komen van de bereikbaarheidsagenda zijn meerdere bijeenkomsten georganiseerd waar, naast de 22 gemeenten (de MRE-gemeenten plus Veghel) en de provincie Noord-Brabant, maatschappelijke organisaties, bedrijfsleven, werkgevers en raadsleden actief hebben deelgenomen. Zij worden uitgenodigd om deel te nemen aan het uitwerken van het Bereikbaarheidsakkoord en van de diverse maatregelen in de bereikbaarheidsagenda. MRE verzorgt in nauw overleg met betrokken gemeenten zo snel mogelijk na ondertekening van het Bereikbaarheidsakkoord op 23 juni 2016 de communicatie over het Bereikbaarheidsakkoord naar alle partijen in het proces. Zo is de Bereikbaarheidsagenda gepresenteerd tijdens de slotbijeenkomst op 23 juni waar genoemde partijen en raadsleden voor zijn uitgenodigd en daarnaast tijdens het Regionaal Platform op 29 juni Medio juli 2016 wordt een publieksvriendelijke versie van het Bereikbaarheidsakkoord verspreid. Planning en uitvoering 23 juni Eindbijeenkomst: ondertekening en presentatie Bereikbaarheidsakkoord 29 juni Regionaal Platform MRE: presentatie Bereikbaarheidsagenda Informatieve (A)-avond meningsvormende Commissie ontwerpraadsbesluit Bereikbaarheidsagenda Raadsbehandeling (in overleg met college en presidium) 12 juli Meningsvormende commissie 19 juli Gemeenteraad besluitvorming bij Kadernota Evaluatie De governance, programmering, verdere uitwerking en financieringsstrategie van het Bereikbaarheidsakkoord wordt nader uitgewerkt. Uw raad wordt regelmatig geïnformeerd over de voortgang van het regionale proces. Bijlagen Als bijlagen bij dit voorstel behoren: 1 Bereikbaarheidsagenda ZO-Brabant Bijlage 1 Brief Raadscie concept Bereikbaarheidsagenda ZO-Brabantd.d. 1 juni Bereikbaarheidsagenda ZO-Brabant Bijlage 2 Brainport Duurzaam Slim Verbonden Plus vanaf 23 juni 2016 digitaal beschikbare bijlagen via 1 Achtergrondinformatie Bereikbaarheidsagenda 2 Sub-regionale relaties en maatregelenpakketten Bereikbaarheidsagenda

8 3 Deelplan Smart Society De bijlagen worden meegestuurd Een ontwerpraadsbesluit bieden wij u hierbij ter vaststelling aan. Burgemeester en wethouders van Eindhoven,, secretaris.

9 Ontwerp Raadsbesluit De raad van de gemeente Eindhoven; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders van 28 juni 2016 ; besluit: 1 Bekrachtigen van het Bereikbaarheidsakkoord ZO-Brabant d.d. 23 juni 2016 met het pakket maatregelen op sub-regionale relaties en met de beoogde intergemeentelijke werkwijze; 2 Instemmen met de maatregelen, uitwerking en financiering van het samenhangende pakket Deel 1 van de bereikbaarheidsagenda (omgeving De Ruit ; pakket prioritaire maatregelen ) 3 Voor de dekking van de Eindhovense bijdrage in de gemeentelijke cofinanciering van pakket Deel 1 de intentie uit te spreken deze middelen te zoeken binnen de begroting in de periode Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van, voorzitter., griffier.