Treasury Jaarplan 2013

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Treasury Jaarplan 2013"

Transcriptie

1 Provincie Noord-Brabant Treasury Jaarplan 2013 Provincie Noord-Brabant Auteur F.G.A. van Dam Datum 29 januari 2013 Documentnummer

2

3 Voorwoord Onder Treasury wordt in het Treasury Statuut verstaan: de uitvoering van alle activiteiten die zich richten op het sturen, beheersen en bewaken van en het verantwoorden over financiële posities, financiële stromen en de hieraan verbonden risico s en kosten. Hierbij wordt onderscheid gemaakt naar de treasuryfunctie, treasury beleid en het beheer. De treasuryfunctie omvat alle activiteiten die zich richten op het sturen en beheersen van, het verantwoorden over en het toezicht houden op de financiële vermogenswaarden, de financiële stromen, de financiële posities en de hieraan verbonden risico s. Het treasury beleid bestaat uit de uitgangspunten, doelstellingen, richtlijnen en limieten, de organisatorische en administratieve kaders, de informatievoorziening en de administratieve organisatie ter uitvoering van de treasury-functie. Het beleid, en daarmee ook de grenzen van het beleid, zijn vastgelegd in het Treasury Statuut. Het treasury beheer is de beleidsuitvoering van de treasuryfunctie, binnen de kaders van het Treasury Statuut. De beleidsuitvoering vindt zijn weerslag in specifieke beleidsplannen. Deze en de realisatie daarvan voor een referentieperiode komen aan de orde in de treasury paragraaf in respectievelijk de begroting en jaarrekening. Doel Treasury Jaarplan 2013 In het Treasury Jaarplan worden in het kort de ontwikkelingen over het afgelopen kalenderjaar en de operationele treasury taken en doelstellingen voor het komende jaar gedefinieerd, waarbij rekening is gehouden met de in het Treasury Statuut geformuleerde kaders en doelstellingen. De treasuryfunctie van de provincie kent de volgende algemene doelstellingen: Het monitoren van de liquiditeitsontwikkeling van de Provincie; het uitzetten van middelen rekening houdend met de Wet Financiering decentrale overheden (Fido) en Regeling uitzettingen derivaten decentrale overheden (Ruddo); het aantrekken van middelen ten behoeve van de publieke taak en rekening houdende met de Wet Fido; het monitoren van de rendementen van de financiële instrumenten (rente baten, rente lasten en dividend ontvangsten) en de invloed hiervan op de geformuleerde financiële doelstellingen; het verkrijgen en handhaven van toegang tot de (Europese) financiële markten tegen acceptabele condities; risicoanalyse en beheersing met betrekking tot financiële instrumenten, zoals marktrisico (waaronder renterisico en valutarisico), kasstroomrisico, liquiditeitsrisico en kredietrisico en niet financiële risico s zoals operationeel risico en reputatierisico; het minimaliseren van interne verwerkingskosten en externe kosten met betrekking tot de financiële instrumenten bij het beheren van geldstromen en financiële posities. Treasury Jaarplan /22

4 Het Treasury Jaarplan dient als leidraad voor het Treasury Committee in het jaar Bij planningen, zeker over een langere periode, is altijd sprake van onzekerheden. Vandaar dat beslissingen op het gebied van treasury te allen tijde worden genomen op basis van de meest actuele inzichten in de ontwikkeling van de liquiditeitsplanning op zowel korte als lange(re) termijn. Als input hebben gediend de Najaarsbrief 2012, de liquiditeitsbegroting en de begroting 2013, inclusief de meerjarenraming Bijstellingen en verschuivingen in de ramingen van inkomsten en uitgaven, die na de opstelling van het Treasury Jaarplan bekend worden, moeten direct in de besluitvorming worden betrokken. 2/22 Treasury Jaarplan 2013

5 Inhoud 1 Samenvatting (Treasury ontwikkelingen) Ontwikkelingen Wet HOF / EMU saldo Schatkistbankieren Doelstellingen Actiepunten Liquiditeitsprognose Uitgangspunten liquiditeitsprognose Korte termijn Lange termijn Actiepunten in Renterisiconorm Renterisiconorm Derivaten Actiepunten 16 4 Kasgeldlimiet Kasgeldlimiet 18 5 De beleggingen De beleggingsdoelstelling De beleggingsstrategie en de beleggingsportefeuilles Financiële doelstellingen Conclusies Actiepunten 22 Treasury Jaarplan /22

6 1 Samenvatting (Treasury ontwikkelingen) 1.1 Ontwikkelingen 2012 Primair onderscheiden we vanuit Treasury de volgende doelstellingen: I. Onze beschikbare middelen in het kader van de immunisatieportefeuille, de investeringsagenda en eventuele andere overtollige middelen moeten veilig zijn belegd, dat wil zeggen tegen de laagst mogelijke risico s; II. De beleggingen uit de immunisatieportefeuille moeten minimaal het doelrendement van 122,5 miljoen structureel opleveren; III. Er moeten voldoende liquiditeiten beschikbaar zijn op het juiste moment ten behoeve van onder andere de provinciale investeringen. In 2012 zijn er diverse ontwikkelingen die in meer of mindere mate effect hebben op het realiseren van de betreffende doelen: A. kredietrisico: afwaarderingen van AAA naar AA; B. De lage vergoedingen op de geld en kapitaalmarkt; C. Verplicht schatkistbankieren vanaf ; D. Groeiende liquiditeitsbehoefte; E. Wet HOF; F. Instelling van vier Fondsen Ad A. De in het jaarplan 2012 aangegeven verwachting dat we aan de vooravond staan van een nieuwe economische recessie, is inderdaad uitgekomen. De kredietbeoordelaars Fitch, Moody s en Standard & Poor s (S&P) hebben in 2012 de kredietstatus voor de kernlanden Nederland, Duitsland en Frankrijk op scherp gezet door middel van een Negative outlook. Dit heeft voor Frankrijk zelfs geleid tot een daadwerkelijk downgrading door S&P (in januari) en Moody s (november) tot AA+ /Aa status. Dat betekent dat we op grond van ons beleggingsmandaat geen nieuwe beleggingen in Franse staatsobligaties kunnen doen. De beleggingen die we al hebben houden we, overeenkomstig het advies van het Treasury Committee voorlopig wel aan te houden. In januari 2013 hebben wij als College hierover een formeel besluit genomen. Dan zal ook de Commissie MF hierover geïnformeerd worden. Ad B. In 2012 is de eerder ingezette stijging van de rente op de geldmarkt (in 2010 en 2011) volledig ongedaan gemaakt. Het éénmaands Euribor tarief daalde van 1,024% per 2 januari 2012 naar slechts 0,109% per ultimo De 10 jaar swaprente daalde van 2,40% per 2 januari 2012 naar 1,57% per eind De daling van de kapitaalmarktrente heeft een positief effect op de marktwaarde van de beleggingen, maar heeft negatieve gevolgen gehad voor de (her)belegging van de provincie in januari 2012 (rendement van 1,82% t.o.v. 3,2% eerder, maar dat heeft deels ook te maken met een kortere looptijd). Ad C. Tijdens het zogenaamde Lenteakkoord en later in het regeerakkoord is afgesproken dat decentrale overheden verplicht worden om vanaf 1 januari 2014 te gaan schatkistbankieren. In paragraaf 1.3 zullen we aangeven wat de huidige stand van zaken hiervan is. 4/22 Treasury Jaarplan 2013

7 Ad D. Al sinds 2011 is onze behoefte aan liquiditeiten groeiende. Onze bestemmingsreserves zijn de afgelopen jaren behoorlijk toegenomen van 454 miljoen (eind 2009) naar 525 miljoen eind Daarnaast zijn ook onze transitorische posten (middelen die wij met name van de Rijksoverheid hebben ontvangen, maar nog niet uitgegeven) fors toegenomen van 320 miljoen (ultimo 2009) naar 380 miljoen (eind 2011). Deze middelen zullen de komende jaren ook daadwerkelijk worden uitgegeven en daarvoor zijn liquide middelen nodig. Ad E. Het Rijk heeft eind 2011 mede op basis van de afspraken in Europees verband het initiatief genomen om een nieuwe Wet houdbare overheidsfinanciën op te stellen. Deze wet moet de handhaving op het saldo van de ontvangsten en de uitgaven van de collectieve sector in een jaar, zijnde het netto financieringssaldo van de collectieve sector, berekend volgens de voorschriften in het Europees systeem (=EMU saldo), beter regelen. Inmiddels is de wet, na consultatie bij de overkoepelende organisaties (UvW, VNG en IPO) en advies van de Raad voor Financiële Verhoudingen (Rfv) en Raad van State (RvS), aangepast en voorgelegd aan de Tweede Kamer. In paragraaf 1.2 gaan we kort in op de stand van zaken. Ad F. In 2012 heeft PS (67/12) besloten tot het voorbereiden van een instellingsbesluit voor vier fondsen in het kader van de tweede tranche van de investeringsagenda en daar een voorlopige reservering voor op te nemen, te weten: X mln 1 e fase X mln Evt. 2 e fase a. Innovatiefonds 125 b. Energiefonds c. Breedbandfonds d. Groen Ontwikkelfonds 240 e. Reservering Cofinanciering Europese Programma s PM Totaal 2 e Tranche 475+ PM Tabel 1: Investeringsagenda 2 e tranche, eerste en eventueel tweede fase Op dit moment worden alle voorbereidingen getroffen voor een implementatie die medio 2013 moet plaatsvinden. Onduidelijk is nog hoe de exacte kasstromen zullen gaan verlopen, maar duidelijk is wel dat het een behoorlijke impact zal hebben op de liquiditeitenplanning. In de prognoses is wel een inschatting hiervan gemaakt. Mede op basis van deze ontwikkelingen willen wij in 2013 onderzoeken of onze beleggingen in het kader van de immunisatieportefeuille, zowel tegen een hoger financieel als maatschappelijk rendement kunnen worden ingezet, oftewel van Bank naar Brabant. Dit wel onder de voorwaarde dat deze beleggingen bijdragen aan inhoudelijke thema s zoals opgenomen in de Agenda van Brabant en/of het bestuursakkoord. Dit houdt in dat er een nieuwe beleggingsstrategie wordt geformuleerd. Hierbij dienen wij het volgende in acht te nemen. De beleggingen zijn: 59+ PM Treasury Jaarplan /22

8 risicomijdend; staatssteunproof; het rendement is hoger dan bij schatkistbankieren; voldoende risicospreiding; gemaximeerd tot een nader te bepalen deel van de totale portefeuille Een eerste opzet hiertoe zal tijdens de heidagen aan GS op 5 februari 2013 worden voorgelegd en bij de Voorjaarsnota aan PS. Samenvattend zijn in 2012, in lijn met voorgaande jaren, verdergaande verbeteringen gerealiseerd, die tot gevolg hebben dat aan alle voorwaarden is voldaan voor een adequate belegging van de middelen uit de verkoop van Essent. Een en ander binnen een heldere governance met duidelijke taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden. Daarnaast leiden de verbeteringen ook tot een betere inschatting van de liquiditeitsbehoefte voor de middellange termijn, maar blijft deze voor verbetering vatbaar. 1.2 Wet HOF / EMU saldo Eind 2011 heeft het Rijk het initiatief genomen om de wet Houdbare overheidsfinanciën (HOF) op te stellen en ter consultatie aan de overkoepelende organisaties van de decentrale overheden IPO, VNG en UvW voor te leggen. Doel van de wet HOF is om de decentrale overheden een gelijkwaardige inspanning te laten leveren voor het behalen van de Europese begrotingsdoelstellingen. In de wet wordt rekening gehouden met de door de Europese Commissie vastgestelde normen ten aanzien van: a. de doelstelling op de middellange termijn voor het structurele EMU saldo; b. het feitelijke jaarlijkse EMU saldo; c. de feitelijke jaarlijkse EMU schuld. De toegestane norm voor het EMU saldo in 2013 bedraagt 0,5% van het bruto binnenlands product (BBP) voor provincies, gemeenten en waterschappen samen. Op 24 september 2012 is het wetsvoorstel voorgelegd aan de Tweede Kamer samen met een advies van de Raad van State. In het wetsvoorstel is afgestapt van een maximaal tekort voor individuele decentrale overheden. Maar wordt gestuurd op een macronorm voor het EMU-saldo van de decentrale overheden gezamenlijk. Op dit moment is nog onduidelijk wat die sturing en beheersing precies in houdt en hoe dit wordt omgezet in werkbare afspraken. Gezien de grote reserves bij sommige provincies is de kans op overschrijding van de groepsnorm reëel. In dat geval moet aan de provincies worden gevraagd hun uitgaven en geplande investeringen aan te passen. Wij hebben vergevorderde plannen om revolverende fondsen op te richten. Die initiatieven zijn niet bedoeld om de Wet Hof te omzeilen, dat is een misverstand. Fondsen worden vooral ingegeven door de ambitie om in te zetten op participatie in plaats van subsidie, zodat de middelen ook voor de toekomst behouden kunnen blijven (meervoudig gebruik). Verder bieden fondsconstructies vaak betere mogelijkheden om ook andere partijen te laten participeren en om kennis en expertise te binden. Fondsen kunnen ook meeliften met Europese programma s en bieden voorts de mogelijkheid om winsten en verliezen te compenseren. Alleen als sprake is van tussentijdse verliezen, zal er een negatief effect zijn op het EMU-saldo. Voor het overige zijn 6/22 Treasury Jaarplan 2013

9 revolverende fondsen EMU neutraal (want vermogen blijft vermogen) en zijn ze niet van invloed op de omvang van de nationale schuld. In de loop van de komende maanden moet er meer duidelijkheid komen van de impact van de Wet HOF, zoals: a. Wat is op dit moment het totale EMU-saldo van provincies en gemeenten en hoe verhoudt zich dat tot de (verdeling van de) thans geldende EMU-norm van 3,0% BBP? b. Hoe ziet het EMU saldopad en het aanpassingstraject naar de MTO (middellange termijndoelstelling voor een structureel EMU-saldo tussen de -0,5% en +0,5% BBP) voor de komende jaren eruit en welk aandeel moeten de decentrale overheden hierin leveren? c. Wat zijn gezien de ramingen van het CPB bij het regeerakkoord de mogelijkheden om binnen de Europese afspraken extra EMU ruimte toe te delen aan decentrale overheden nu daarbij het nationale tekort de komende jaren onder de 3,0% grens blijft? 1 d. Volgens de media heeft het CPB een variant doorgerekend die voor de decentrale overheden gunstiger uitpakt door bij de verdeling van de EMU tekortruimte rekening te houden met het volume aan netto overheidsinvesteringen. Wat is de betekenis van dit advies en wordt hieraan gevolg gegeven? e. In de MvT bij het wetsvoorstel wordt aangegeven dat onderzocht wordt of de vormgeving van de baten lastensystematiek van de decentrale overheden kan worden aangepast, zodanig dat deze systematiek beter aansluit op de ESR systematiek die gebruikt wordt voor de bepaling van het EMU-saldo en de EMU-schuld. Op 18 januari 2013 heeft de Minister van Financiën bestuurlijk overleg gevoerd met de koepels van de decentrale overheden (IPO, VNG UvW) over drie financiële thema s: de Wet Hof, Verplicht schatkistbankieren en het BTW Compensatiefonds. Er is een concept bestuursakkoord tot stand gekomen dat nog door de verschillende partijen moet worden behandeld. Met betrekking tot de Wet Hof blijft het uitgangspunt overeind dat van de decentrale overheden een evenredige inspanning wordt gevraagd om te komen tot een verlaging van het EMU-saldo. Voor de decentrale overheden zal in de jaren de ruimte voor het EMU-saldo gelijk blijven aan de huidige grens (0,5%) om daarmee de beoogde investeringen te kunnen uitvoeren. Voor de jaren vanaf 2015 zal nieuw overleg plaats vinden met het doel om ook voor de decentrale overheden te komen tot verlaging van het EMU-saldo naar 0,3% van het BBP in Schatkistbankieren 2013 In 2013 moeten alle provincies, gemeenten, waterschappen en gemeenschappelijke regelingen hun tegoeden aanhouden in de Nederlandse schatkist (het zogeheten schatkistbankieren). Contracten en beleggingen die zijn aangegaan vóór 5 juni 2012 worden geëerbiedigd. Zodra de looptijd van de beleggingen is verstreken, moeten we bij het Rijk stallen. Een en ander zal nog wettelijk worden vastgelegd. De wetswijzigingen zijn ter advisering voorgelegd aan de IPO, VNG en UvW. Meest opvallende bevindingen zijn: er komt geen compensatie op gederfde rente-inkomsten. Marktconforme rente wil zeggen de rente die de markt ook krijgt van de Nederlandse staat; 1 Overigens zal steeds gekeken moeten worden naar de meest recente ontwikkelingen en de effecten daarvan op het EMU-saldo. Zie bijvoorbeeld de CPB ramingen begin december die uitkomen op een EMU tekort van meer dan 3% in Treasury Jaarplan /22

10 fondsvorming t.b.v. de publieke taak door deelname in eigen en vreemd vermogen in fondsen blijft mogelijk. Overige fondsen buiten de schatkist zijn niet toegestaan; rente is minimaal 0%. De gevolgen voor onze begroting zijn op korte termijn te overzien: : De financiële consequenties zijn beperkt en worden opgevangen door hogere dividendopbrengsten van Enexis. In 2012 en 2014 (verwacht) wordt de aandeelhouderslening vervroegd afgelost, daarnaast lopen de eerste omvangrijke beleggingstermijnen af in 2016; 2017 e.v.: Herbeleggen bij het Rijk leidt tot een rendementsverlies als de rente op staatsobligaties op het huidige niveau blijft van 1,5-2,0%. Dat verlies bouwt zich geleidelijk op, tenzij de rente op staatsobligaties over enkele jaren weer omhoog gaat. Wij zijn niet principieel tegen schatkistbankieren maar wel principieel tegen verplicht schatkistbankieren. Dat is ook weergegeven in een motie die PS hierover hebben aangenomen op 22 juni jl. en in de brief die wij hebben gestuurd aan de minister van Financiën. Ook het IPO heeft de minister laten weten tegen het verplicht schatkistbankieren te zijn en roept de minister op het wetsvoorstel niet in te dienen bij de Tweede Kamer. In de decembercirculaire wordt hierover het volgende gemeld: In het regeerakkoord is het verplicht schatkistbankieren voor decentrale overheden herbevestigd. Door het schatkistbankieren voor decentrale overheden daalt de schuld van Nederland en worden tevens de risico s van beleggen tot nul gereduceerd. Op 2 november 2012 heeft de ministerraad met het wetsvoorstel ingestemd, waarna het naar de Raad van State is gestuurd. Daarmee heeft het Kabinet zich niet gehouden aan de afspraak dat eerst nog overleg zou worden gevoerd met de koepels van decentrale overheden. In het bestuurlijk overleg op 18 januari 2013 zijn ook afspraken gemaakt over de invoering van verplicht schatkistbankieren. Het principe van verplicht schatkistbankieren is daarbij overeind gebleven. Om enigszins tegemoet te komen aan de bezwaren van de decentrale overheden wordt de mogelijkheid gecreëerd om leningen te verstrekken aan mede-overheden voor zover daar geen toezichtrelatie mee bestaat. Dat zou een iets beter rendement op moeten leveren dan schatkistbankieren. Ook wordt een ontheffing gecreëerd voor decentrale overheden die geen of slechts een beperkt saldo hebben aan liquide middelen. Voor de provincie Noord-Brabant biedt dit laatste uiteraard geen soelaas. 1.4 Doelstellingen 2013 Om in 2013 tot verdere optimalisatie te komen van de treasury functie worden de volgende doelstellingen nagestreefd: Ontwikkelen nieuwe visie van huidige beleggingsstrategie, mede in relatie tot de geconstateerde ontwikkelingen in de eurozone en bij de centrale overheid; Verdere uitbouw en inbedding van de treasury functie breed in de organisatie; Optimalisatie van de liquiditeitsplanning op korte en (middel) lange termijn, door middel van verdere automatisering. 8/22 Treasury Jaarplan 2013

11 1.5 Actiepunten 2013 Teneinde de geformuleerde doelstellingen te kunnen bereiken zijn de volgende actiepunten geformuleerd: In samenwerking met diverse (externe) partijen onderzoeken of er (deels) een nieuwe beleggingsstrategie ontwikkeld kan worden in het kader van de immunisatieportefeuille ten behoeve van een hoger maatschappelijk en financieel rendement (Van Bank naar Brabant), zonder dat de risico s toenemen; Bijstellingen en verschuivingen in de ramingen van inkomsten en uitgaven, die na opstelling van het Treasury Jaarplan bekend worden, moeten continu en direct na de besluitvorming worden opgenomen in de liquiditeitsprognose; maandelijks opstellen van rapportage m.b.t. liquiditeitsprognose (versus realisatie) en beleggingsportefeuille ten behoeve van leden van het Treasury Committee en beleidsoverleg Financiën; verdere verdieping van de risico management functie met betrekking tot de treasury; toetsing van de concept tekst voorstellen van de Wet houdbare overheidsfinanciën en het in beeld brengen van de consequenties voor de provincie Noord Brabant; definitieve vaststelling en monitoren van de in het Treasury Statuut gedefinieerde processen; in 2012 is gestart met de implementatie tot verdere optimalisatie van ICT aanpassingen in relatie tot de beleggingsportefeuille bij het Nazorgfonds. Bij gebleken succes zal bezien worden of er in 2013 ook een uitrol kan plaatsvinden voor de beleggingsportefeuille van de Provincie Noord Brabant; jaarlijkse evaluatie van het Treasury Statuut; in 2013 worden minimaal vier vergaderingen van het Treasury Committee gehouden; Het Treasury Jaarplan 2014 zal uiterlijk in januari 2014 aan GS worden voorgelegd op basis van de Najaarsbrief 2013; Monitoren van het EMU saldo; In de volgende hoofdstukken worden de inhoudelijke thema s van treasury besproken. Aan het einde van de hoofdstukken worden steeds concrete actiepunten voor 2013 (en eventueel verder) benoemd, die aansluiten bij de meer algemene actiepunten zoals hierboven geformuleerd. Treasury Jaarplan /22

12 2 Liquiditeitsprognose Uitgangspunten liquiditeitsprognose Actuele en betrouwbare liquiditeitsprognoses vormen de noodzakelijke basis voor een optimale invulling van de beleggingsportefeuille op zowel de korte als de lange termijn. Het te vroeg en te veel uitzetten van overtollige middelen leidt tot ongewenst rendementseffecten. Actief saldobeheer, het uitzetten van middelen in kortlopende producten en het aankopen van obligaties aan de hand van betrouwbare liquiditeitsprognoses is daarom van groot belang. De in dit hoofdstuk gepresenteerde basis liquiditeitsprognose voor de periode van 2013 tot en met 2017 beschrijft de ontwikkeling van de rekening courantsaldi op basis van de najaarsbrief 2012 en de verwachte inkomsten en uitgaven via rekening courant, onderverdeeld naar de operationele kasstroom, de investeringskasstroom en de financieringskasstroom en gaat uit van de volgende uitgangspunten: De verwachte dividendinkomsten gedurende de periode zijn: 25,3 mln. ( ) en 26,2 miljoen (2015 en volgende jaren); verwacht wordt dat uit de General Escrow in 2015 (einde looptijd) 50% vrijvalt aan de voormalige aandeelhouders van Essent. Voor de provincie betekent dat een uitkering van 61,7 miljoen, die wordt toegevoegd aan de Reserve Investeringsagenda; verwacht wordt dat voor de periode ruim 450 miljoen vrijvalt in de immunisatieportefeuille en investeringsagendaportefeuille die (her) belegd kan worden. in de prognose is uitgegaan van een uitgave uit de investeringsagenda, die is gebaseerd op de ramingen met betrekking tot de eerste en tweede tranche. In de eerste jaren (2013 tot en met 2018 zijn de geplande uitgaven derhalve hoger dan in de jaren 2019 en volgende; in de prognose is rekening gehouden met een vervroegde aflossingen van de tweede tot en met de vierde tranche van de aandeelhouderslening aan Enexis van één jaar, voor het eerste in 2013; in de prognose wordt gerekend met een rentevrijval uit de beide obligatieportefeuilles van ruim 100 miljoen gedurende de periode ; in verband met de verwachte liquiditeitsbehoefte die wordt gesignaleerd de komende jaren heeft het Treasury Committee op 13 december 2012 geadviseerd om de middelen die bij aanvang van 2013 beschikbaar zijn vanuit de reserve investeringsagenda ( 300 miljoen) en de vervroegde aflossing van de Enexis leningen van 138,7 miljoen niet voor de lange termijn te beleggen, maar aan te houden via deposito s en spaarvormen bij financiële ondernemingen, welke voldoen aan de Wet Fido en Ruddo, maar die het hoogste rendement bieden. 10/22 Treasury Jaarplan 2013

13 2.2 Korte termijn In deze paragraaf wordt aandacht besteed aan het verloop van de kaspositie en liquiditeitsbehoefte in Onderstaande tabel geeft de kasstromen weer op basis van de najaarsbrief 2012 zoals verwacht per 1 januari 2013 uitgaande van 100% realisatie van de begroting. Per 01 januari 2013 Jan-13 Feb-13 Mar-13 Apr-13 May-13 Jun-13 Jul-13 Aug-13 Sep-13 Oct-13 Nov-13 Dec-13 Tot Kaspositie primo Operationele kasstroom Investeringskasstroom Financieringskasstroom Mutatie Kaspositie ultimo Tabel2: begrote kasstromen op maandbasis (x 1 miljoen) Onderstaande figuur toont de drie scenario s inzake het geraamde verloop van de kaspositie in het kalenderjaar 2013 van: 100% realisatie van de begroting, inclusief investeringen (onderste lijn); 90% realisatie van de begroting, inclusief investeringen in het eerste jaar en 100% in de volgende jaren; 70% - 80% realisatie van de begroting, inclusief investeringen in het eerste jaar en 90% in de volgende jaren. In het Treasury Committee van 15 december 2011 is geadviseerd middels het voorstel voor de belegging en financieringsstrategie om uit te gaan van een gemiddelde van de zogenaamde midden en laag - scenario s. De resultaten van de afgelopen jaren hebben tot de conclusie geleid (en ook trendanalyses geven een dergelijk beeld) dat deze benadering het dichtst bij de werkelijkheid ligt. Hierbij moet worden opgemerkt dat voor de kosten in de meerjarenraming wordt uitgegaan van het baten en lastenstelsel en bij de liquiditeitsprognose met netto kasstromen. Daarnaast wordt ook opgemerkt dat rekening moet worden gehouden met de ambitie om de geplande prestaties daadwerkelijk te realiseren in het jaar van planning. (x EUR mln) jan-13 feb-13 mrt-13 apr-13 mei-13 jun-13 jul-13 aug-13 sep-13 okt-13 nov-13 dec-13 jan-14 Verloop saldo liq. - hoog scenario (primo) Verloop saldo liq. - laag scenario (primo) Verloop saldo liq. - midden scenario (primo) Kasgeldlimiet figuur 1: liquiditeitsprognose 2013 scenario s Treasury Jaarplan /22

14 De figuur laat zien dat in 2013 de kaspositie, uitgaande van het meest waarschijnlijke scenario (in dit geval een denkbeeldige lijn die het gemiddelde weergeeft tussen het laag scenario en het midden scenario), stabiel verloopt en in de loop van 2013 waarschijnlijk niet negatief zal worden. Aangezien de overtollige middelen, die per 1 januari 2013 naar schatting 440 miljoen bedragen, voor een korte periode worden belegd (namelijk tussen 1 12 maanden), zal er naar verwachting in 2013 geen gebruik gemaakt hoeven te worden van kasgeldleningen. 2.3 Lange termijn In deze paragraaf wordt aandacht besteed aan het verloop van de kaspositie gedurende de periode 2013 tot en met In onderstaande tabel wordt de omvang van de kasstromen voor deze periode weergegeven zoals verwacht per december 2012 uitgaande van 100% realisatie van de begroting 2013, de bijbehorende meerjarenraming en najaarsnota Hierbij wordt een onderverdeling gemaakt naar de operationele kasstroom, de investeringskasstroom en de financieringskasstroom. Per 01 januari Kaspositie primo Operationele kasstroom Investeringskasstroom Financieringskasstroom Mutatie Kaspositie ultimo Tabel 3: Ontwikkeling kasstromen (x 1 miljoen) Figuur 2 toont het verloop van de kaspositie gedurende de periode uitgaande van de drie geformuleerde scenario s. Zoals eerder vermeld wordt het gemiddelde van het laag scenario (blauwe lijn) en het midden scenario (groene lijn) als meest waarschijnlijke scenario beschouwd. (x EUR mln) Verloop saldo liq. - hoog scenario (primo) Verloop saldo liq. - laag scenario (primo) Verloop saldo liq. - midden scenario (primo) kasgeldlimiet figuur 2: liquiditeitsprognose 2013 tot en met 2017 scenario s 12/22 Treasury Jaarplan 2013

15 Het begrote saldo van de operationele kasstroom komt in 2013 uit op 169 miljoen negatief. Deze kasstroom blijft negatief tot en met 2015 en zal pas in 2016 positief worden. Dit wordt met name veroorzaakt door de besteding van reserves en doeluitkeringen die de komende jaren zijn beslag zal vinden. De post Uitgaven exploitatie + kostenverdeling, die onderdeel uitmaakt van de operationele kasstroom, laat evenals voorgaande jaren een sterk dalende trend zien van ruim 1,3 miljard naar 390 miljoen in Dit vindt zijn oorzaak in de bezuinigingen als gevolg van de rijkskortingen en aflopende doeluitkeringen. Onderstaande tabel toont de onderverdeling van de inkomende en uitgaande operationele kasstromen. Op basis van bovenstaande scenario s wordt rekening gehouden dat de herbelegging van middelen bij aanvang van 2013 niet langjarig zal plaatsvinden, maar gebruikt zal worden voor het afdekken van de verwachte liquiditeitsbehoefte in 2013 en volgende jaren. operationele kasstroom Totaal Provinciale heffingen Grondwaterheffing Europese inkomsten (excl. Stimulus) Motorrijtuigen belasting Dividend Enexis Dividend Attero Dividend Overig Provinciefonds Doeluitkeringen BDU Reizigersopbrengsten OV concessies Jeugdhulpverlening Overige inkomsten Totaal inkomend Uitgaven Exploitatie + kostenverdeling Totaal uitgaand Saldo operationele kasstroom Tabel 4: Ontwikkeling operationele kasstroom 2013 tot en met 2017 (x 1 miljoen) Opmerking: in bovenstaande tabel zijn de inkomsten en uitgaven voor de Jeugdhulpverlening tot en met 2015 opgenomen. De begrote investeringen voor de periode bedragen, inclusief de uitgaven voor de investeringsagenda, in totaal ruim 1 miljard. Vanaf 2013 wordt rekening gehouden met uitgaven op basis van een investeringsagenda van totaal 1 miljard. Vanwege de tweede tranche, waarvoor in 2012 de voorbereidingen zijn getroffen liggen de jaarlijkse bedragen hoger dan het gemiddelde waarvan bij aanvang is uitgegaan, namelijk 65 miljoen per jaar. Naast deze en de reguliere investeringsuitgaven, zijn er ook uitgaven gepland met betrekking tot het Infrafonds (spaarfonds van in totaal 750 miljoen) en de N69. Deze uitgaven zijn nu gepland op basis van reguliere Design en Build (DB) contracten. Mogelijk worden andere overeenkomsten gesloten die een Treasury Jaarplan /22

16 meer gelijkmatiger uitgavenpatroon hebben, zoals DBFM(O) 2. Vanaf vorig jaar (2012) zijn er uitgaven en (vertraagde inkomsten) in relatie tot de Brabantse Woningbouw Garantie opgenomen. De volgende tabel geeft een overzicht van de begrote en geplande investeringen voor de periode 2013 tot en met Investeringen Totaal Directie Economie en mobiliteit = prog Directie Middelen = prog Voorfinanciering EHS Overige investeringen Ruimtelijke Ontwikkeling Investeringsagenda eerste tranche Investeringsagenda tweede tranche (fondsen) Sanering glastuinbouwlocaties (RvR- verbreed) Sanering MOB - complexen (RvR verbreed) -4-4 Ontwikkelbedrijf Brabantse Verkoopgarantie Uitgaven Infrafonds + N Ruimte voor Ruimte (saldo uitgaven - onkomsten) Voorfinanciering ecologie 2 2 Totaal Tabel 5: Begrote investeringen (x 1 miljoen) In de lange termijnprognose wordt tevens rekening gehouden met leningen u/g (te verstrekken leningen) ten behoeve van de publieke taak. Na gedeeltelijke aflossing van de nieuwe en bestaande leningen resteert er per ultimo 2012 naar verwachting ruim 534 miljoen aan leningen u/g. Door ondermeer (vervroegde) aflossing door Enexis in de jaren 2013 en 2015 ( 308 miljoen), en aflossingen van leningen MKB en Woningbouw productie in kredietcrisis ( 97 miljoen) komt de post leningen u/g per ultimo 2017 uit op circa 129 miljoen. Financieringskasstroom Totaal Rente obligaties (excl herbeleggingsrente) Rente lening Enexis Rente Escrow (dividend via SPV) pm pm pm pm pm 0 Vrijval Escrow Vrijval obligaties Aflossing leningen u/g 6 6 Aflossing leningen Enexis BTW Compensatiefonds Renteinkomsten (realisatie) 0 Herbeleggingsrente Leningen u/g 0 Beleggingen (immunisatie- en investeringsportefeille) Kasgeldleningen 0 0 Aflossingen leningen o/g -1-1 Totaal Tabel 6: financieringskasstroom (x 1 miljoen) 2 DBFM(O) staat voor Design, Build, Finance, Maintain en (Operate) 14/22 Treasury Jaarplan 2013

17 2.4 Actiepunten in 2013 In 2012 is wederom gebleken dat planning en realisatie op onderdelen, maar met name bij de post uitgaven uit exploitatie kunnen afwijken. In 2013 wordt daarom (net als in voorgaande jaren) gefocust op verdere verbeteringen van de planning met als doel om de verschillen tussen planning en realisatie te minimaliseren. Doelstelling is om geplande liquiditeitsbehoefte voor 2013 en voor de volgende jaren met een hogere nauwkeurigheid te kunnen schatten. Op deze wijze kan beter invulling gegeven worden aan de dekking van de liquiditeitsbehoefte met de middelen die beschikbaar komen vanuit de beleggingsportefeuilles, dan wel door middel van het aantrekken van tijdelijke kasgeldleningen. Om de verbeteringen in de planning te realiseren, worden de volgende actiepunten, die in sommige gevallen al in 2011 en 2012 zijn ingezet, in 2013 verder opgepakt: Zowel de korte termijn liquiditeitsprognose (12 maandsbasis) als de lange termijn liquiditeitsprognose ( ) zullen op maandbasis worden geactualiseerd, waarbij verschillen worden geanalyseerd en hierover wordt gerapporteerd aan het Treasury Committee en het Beleidsoverleg Financiën; in 2013 zal de liquiditeitsprognose (net als in 2011 en 2012) op weekbasis intensief worden gevolgd, zodat op basis hiervan actie kan worden ondernomen, zoals het plaatsen van middelen in deposito; de lange termijn liquiditeitsprognose ( ) wordt aangepast na vaststelling van de Voorjaarsnota 2013 en Najaarsbrief 2013; Verdere professionalisering door middel van automatisering van de (middel) lange liquiditeitsplanning; in 2013 wordt extra aandacht gegeven aan de bijzondere uitgaande kasstromen van de investeringsagenda zowel de eerste als tweede tranche, de Brabantse Woningbouw garantie (geplande aankoop en verkoop van woningen in 2013), uitgaven in het kader van het Provinciaal Ontwikkelbedrijf (in miljoen gepland) en uitgaande kasstromen met betrekking tot het Infrafonds en de N69. Treasury Jaarplan /22

18 3 Renterisiconorm Renterisiconorm Om een evenwichtige opbouw van de leningenportefeuille tot stand te brengen, stelt de Wet Fido normen om het renterisico op de vaste schuld te beheersen. Renterisico wordt gedefinieerd als de mate waarin de exploitatie bloot staat aan de onzekere hoogte van de toekomstige rentestand. In de Wet Fido wordt het renterisico omschreven als de mate waarin het saldo van de rentelasten en - baten wordt beïnvloed door wijzigingen in het rentepercentage. Het renterisico is afhankelijk van: Voor welk deel van de vaste schuld de geldnemer een wijziging van de rente op basis van de leningvoorwaarden niet kan beïnvloeden (renteherziening); Welk deel van de portefeuille aan vaste schuld in enig jaar geherfinancierd moet worden uit het aangaan van nieuwe leningen (herfinanciering). De renterisiconorm, van kracht per 1 januari 2011, stelt dat de jaarlijkse verplichte aflossingen en renteherzieningen niet meer dan 20% van de begroting mogen bedragen. Het maximumpercentage van 20% moet voor de komende drie jaar worden berekend op basis van de begroting voor het komende jaar. Concreet betekent dit dat het deel van de vaste schuld dat voor herfinanciering of voor renteherziening in aanmerking komt niet meer dan 233,1 miljoen (20% van 1.165,5 miljoen (begroting 2013) mag bedragen. Of anders gezegd: over maximaal 233,1 miljoen mag een renterisico worden gelopen. Aangezien in 2013 geen herfinanciering zal plaatsvinden en er ook geen sprake zal zijn van renteherzieningen op de lopende vaste geldleningen zal de renterisiconorm niet worden overschreden. Onderstaande tabel geeft de positie van de leningenportefeuille weer per ultimo 2013 (=nihil). Geldgever Oorspr. hoofdsom Per 01/2013 Rente % Aflossing/jr Per 12/2013 Rst lpt Gem.lpt Einddatum NWB ,17% , NWB ,06% , ,13% ,00 0,00 Tabel 7: Pro resto leningportefeuille 31/12/ Derivaten De provincie heeft in juni 2004 een renteswap afgesloten bij de Rabobank ter volledige afdekking van het rente fluctuatie risico dat zich voordeed bij het project PPS A59. De looptijd van de renteswap is van 1 januari 2006 tot 1 januari Het project PPS A59 waarin de provincie samenwerkt met het consortium Poort van Den Bosch heeft tot doel het aanleggen en beheren van een deel van de autosnelweg A59. De renteswap heeft geen betrekking op een lening die bij de provincie op de balans staat. Er bestaat geen bijstortverplichting op de renteswap. Het gebruik van de renteswap ter beperking van de financiële risico s past binnen de voorwaarden die het treasury Statuut stelt en het ministerie van BZK heeft met deze werkwijze ingestemd. 3.3 Actiepunten Voor het jaar 2013 worden met betrekking tot renterisico net als in 2011 en 2012 geen actiepunten geformuleerd, aangezien in 2013 de vaste schuld naar nihil terug loopt. Financiering 16/22 Treasury Jaarplan 2013

19 van de liquiditeitsbehoefte zal onder andere plaatsvinden met behulp van de tijdelijk beschikbare middelen vanuit de beleggingsportefeuilles. Daaruit blijkt dat de provincie zich niet schuldig maakt aan near banking. Treasury Jaarplan /22

20 4 Kasgeldlimiet 4.1 Kasgeldlimiet De kasgeldlimiet bepaalt het bedrag dat de provincie maximaal als gemiddelde netto vlottende schuld per kwartaal mag hebben. Dat bedrag is een percentage van de jaarlijkse begroting. Voor de provincies is dat percentage vastgesteld op 7%. Voor 2013 zal dit uitkomen op 81,6 miljoen, namelijk 7% van 1.165,5 miljoen. Dit was in 2012 ongeveer 93 miljoen. In 2012 is de gemiddelde netto vlottende schuld ruim onder de kasgeldlimiet is gebleven. Bij het treasury beheer in 2013 zal steeds de kasgeldlimiet worden bewaakt. Wij gaan ervan uit dat deze limiet niet zal worden overschreden. 18/22 Treasury Jaarplan 2013

21 5 De beleggingen In het GS besluit van 17 november 2009 is de eerste fase voor het inrichten van de beleggingsportefeuille goedgekeurd. Het beleid in de eerste fase was erop gericht zo snel mogelijk, op de uitgezette middelen, een kapitaalmarktrente te behalen in plaats van een geldmarktrente met uitdrukkelijk behoud van flexibiliteit voor het inpassen van de uitzettingen in de tweede fase. De eerste fase is uiteindelijk afgerond in maart In de tweede fase werd het beleggingsbeleid (in drie portefeuilles) verder uitgewerkt. In 2010 en 2011 zijn de procedures met betrekking tot twee vermogensbeheerders en een bewaarbank afgerond en geïmplementeerd was het eerste volle jaar dat deze partijen het beheer hebben uitgevoerd. Wij concluderen dat na de eerste opstartfase in 2011 het tot nu toe prima is verlopen. 5.1 De beleggingsdoelstelling Het beleggingsdoel van de provincie is drieledig: Het eeuwigdurend, met een grote mate van zekerheid realiseren van een vaste inkomstenstroom van 122,5 miljoen per jaar; nominaal 1 miljard aan middelen beschikbaar te krijgen voor de uitgaven vanuit de investeringsagenda; de vaste inkomstenstroom van 122,5 miljoen per jaar zoveel als mogelijk te compenseren voor de inflatie. Onder de beleggingen vallen het aandeelhouderschap in Attero (voorheen Essent Milieu) en Enexis, de verstrekte aandeelhouderslening aan Enexis, de Escrows, de directe verkoopopbrengsten van de verkoop van het productiebedrijf van Essent waarvoor obligaties zijn aangekocht en de ingezette beschikbare overtollige liquiditeiten. 5.2 De beleggingsstrategie en de beleggingsportefeuilles Om de financiële doelstellingen met een zo groot mogelijke kans te realiseren zijn drie beleggingsportefeuilles opgesteld: de immunisatieportefeuille, de investeringsagenda portefeuille en de indexatieportefeuille. In principe zouden alle middelen die niet nodig zijn in de immunisatieportefeuille en de investeringsagenda portefeuille belegd worden in de indexatieportefeuille. Hoe meer kapitaal er over blijft om te beleggen in de indexatieportefeuille hoe groter de kans is om te kunnen compenseren voor inflatie. In 2012 zijn er voor het eerst middelen ( 4,1 miljoen) beschikbaar gekomen voor de indexatieportefeuille. In 2013 is de verwachting dat er wederom een bedrag beschikbaar komt om de indexatieportefeuille verder op te bouwen. De middelen zijn in 2012 op korte termijn belegd. Ook in 2013 zal dit beleid voorlopig worden voortgezet. In verband met de mogelijke invoering van verplicht schatkistbankieren zullen vooralsnog geen investeringen worden gedaan voor de indexatieportefeuille. Zoals in hoofdstuk 1 is aangegeven is de rente op de kapitaalmarkt in 2012 verder gedaald. Er is op dit moment nog immer sprake van een omgekeerde rentestructuur, dat wil zeggen dat de kortlopende rente (tot 12 maanden) hoger is dan de langlopende rente. Door de lage rente op de kapitaalmarkt staat het rendement op (her)beleggingen onder druk. De verwachting is dat de Treasury Jaarplan /22

22 komende jaren niet het gewenste rendement (4,5% op nieuwe beleggingen) kan worden gehaald. Aangezien deze trend al in 2011 zichtbaar was, is besloten bij Najaarsbrief 2011 om een gesloten rentesysteem op te zetten, waar renteopbrengsten en kosten worden gesaldeerd en waarbij de dividendreserve (totaal 20 miljoen) ingezet kan worden als extra achtervang om negatieve schommelingen te kunnen opvangen mocht dat nodig zijn. Wij verwachten dat dit in 2013 niet nodig zal zijn. Daarnaast staat de kredietstatus van de kernlanden van de euro (AAA landen), zoals Nederland, Duitsland en Frankrijk, door de kredietcrisis onder forse druk. Nadat in januari S&P Frankrijk had afgewaardeerd naar AA+ volgde in november 2012 Moody s door Frankrijk te waarderen tot Aa1. Daardoor voldoet de belegging in Franse staatsobligaties formeel niet meer aan de voorschriften uit het beleggingsmandaat, maar wel aan de wet Fido en de Ruddo. De totale nominale waarde in beide portefeuilles samen van de Franse obligaties bedraagt momenteel 522 miljoen. Mede op basis van advies van de beide vermogensbeheerders Robeco en BNG en de treasury adviseur Zanders, adviseert het Treasury Committee om de obligaties niet tussentijds te verkopen, maar aan te houden tot einde looptijd, conform de huidige beleggingsstrategie ( buy and hold ). GS zullen de commissie Mobiliteit en Financiën hierover begin 2013 informeren. Mogelijk dat er in 2013 nog andere landen worden afgewaardeerd die momenteel een negative outlook hebben. Bij de vaststelling van de beleggingsstrategie is gekozen voor een gespreide obligatieportefeuille die beheerd wordt door externe vermogensbeheerders. Bij die keuze is ook de afweging gemaakt om al dan niet over te gaan op partieel schatkistbankieren. Partieel schatkistbankieren is uitzetten van alle middelen bij het Ministerie van Financiën. Door het aanzienlijke verschil in verwacht rendement tussen schatkistbankieren en een gespreide obligatieportefeuille is ervoor gekozen om niet over te gaan op schatkistbankieren. In december 2011 is voor het Treasury Committee nogmaals een update gemaakt inzake deze beslissing. Daarbij is vastgesteld dat het verschil in verwacht rendement aanzienlijk is toegenomen ten nadele van schatkistbankieren. Zoals uitgebreid is weergegeven in paragraaf 1.3 heeft het Rijk aangegeven dat alle decentrale overheden verplicht moeten gaan schatkistbankieren. In het regeerakkoord is deze lijn herbevestigd. Op 2 november 2012 heeft de ministerraad met het wetsvoorstel ingestemd, waarna het naar de Raad van State is gestuurd. De verwachting is dat Verplicht Schatkistbankieren met ingang van 1 januari 2014 wordt ingevoerd. 5.3 Financiële doelstellingen Om de financiële doelstellingen te concretiseren is eind 2012 op basis van de geformuleerde beleggingsdoelstellingen en de gehanteerde beleggingsstrategie een financiële analyse uitgevoerd. De immunisatieportefeuille De vanuit de immunisatieportefeuille te realiseren vaste inkomstenstroom is structureel 122,5 miljoen. Hiervan wordt in 2013 naar verwachting 25,3 miljoen gerealiseerd middels het aandelenbelang van de provincie Noord Brabant in Attero en Enexis. Het resterende benodigde jaarlijkse rendement is voor 2013 circa 97,2 miljoen. Dit dient te worden gerealiseerd door het rendement op de obligatieportefeuille, het rendement op de aan 20/22 Treasury Jaarplan 2013

23 Enexis verstrekte aandeelhouderslening en de uitzetting van de in 2012 vervroegde aflossing op de aandeelhouderslening. Op basis van de gehanteerde beleggingsstrategie en de gehanteerde instrumenten (beleggen in AAA obligaties van Europese staten en financiële instellingen) wordt op basis van historie een herbeleggingsrendement gehanteerd van 4,5%. Deze rendementen kunnen vanaf medio 2011 niet meer gehaald worden op de herbeleggingen. De nadelige effecten hiervan waren in 2011 en 2012 nog gering, omdat de herbeleggingen zeer beperkt waren. Maar in de toekomst wordt momenteel gerekend met 2% herbeleggingsrendement voor de immunisatieportefeuille. In 2012 wordt de eerste tranche van de bruglening aan Enexis in twee delen (januari en februari/maart) vervroegd afgelost. Het betreft hier een bedrag van in totaal 138 miljoen, dat herbelegd zou moeten worden. Op basis van de huidige inzichten in de liquiditeitsbehoefte (zie ook Hoofdstuk 2) is geadviseerd door het Treasury Committee om deze middelen niet langjarig, maar kort te beleggen (1 tot 12 maanden, bij verschillende financiële instellingen in Nederland), zodat het indien nodig snel beschikbaar is. Het nadelige rendementseffect wordt budgettair neutraal verrekend in het gesloten rentesysteem (zie ook hoofdstuk 2 en Najaarsbrief 2011). Ultimo 2012 bedraagt de nominale waarde van het belegde vermogen in de immunisatieportefeuille miljoen, met een netto rendement van 3,74% en is 416 miljoen aan aandeelhoudersleningen verstrekt aan Enexis met een gemiddeld rendement van 5,11%. Daarnaast is de vervroegde aflossing van de aandeelhouderslening in deposito (drie maanden) belegd. Dat levert in 2013 een rendement op van naar schatting 3,88% en een dienovereenkomstige inkomensstroom van ruim 90 miljoen. Hiermee zullen de doelstellingen van de immunisatieportefeuille in 2013 niet worden gehaald. Mogelijk dat er in 2013 een hogere dividenduitkering plaatsvindt vanuit Enexis die het verschil compenseert. De investeringsagenda portefeuille Door de afronding van de Verkoop van EPZ in september 2011 en het dientengevolge ontvangen bedrag van 266 miljoen en de ontvangen uitkering uit de CBL Escrow (niet geraamd) is het nominale bedrag voor de investeringsagenda 1 miljard (niet waardevast = niet inflatie gecorrigeerd). Het basisscenario is dat deze 1 miljard vanaf 2012 tot en met 2026 (gecorrigeerd voor de eerste uitgaven in 2011 in het kader van Sportplan en Energieagenda van 3,4 miljoen) in 15 jaar wordt uitgegeven. Met ingang van 2013 worden de uitgaven gepland op basis van de geraamde budgetten vanuit de eerste en tweede tranche. Daarnaast is nog wel rekening gehouden met een uitkering in 2015 van 50% van het resterende bedrag uit de General Escrow. Het betreft dan een bedrag van ongeveer 61,5 miljoen voor de provincie. Mogelijk dat dit bedrag uiteindelijk hoger uitvalt. 5.4 Conclusies De doelstellingen van de immunisatieportefeuille worden in 2013 naar verwachting niet gerealiseerd. Compensatie wordt verwacht vanuit een hoger dividend van Enexis in 2013 over 2012; in 2013 wordt naar verwachting de indexatieportefeuille verder opgebouwd; de rendementen van de herbeleggingen staan, vanwege de lage kapitaalmarktrente onder druk; Treasury Jaarplan /22

24 door de toenemende liquiditeitsbehoefte in de komende jaren (gelijk 2012), worden de vrijvallende middelen ten behoeve van de beide portefeuilles voor een korte termijn belegd (1 tot 12 maanden) en 1 tot 3 jaar, conform de regels van Fido en Ruddo; de doelstelling van de investeringsagendaportefeuille is bijgesteld naar 1 miljard nominaal beschikbaar t/m 2026, uitgaande van een 15 jarig uitgavenpatroon. 5.5 Actiepunten In 2013 wordt de rapportage inzake de beleggingsportefeuilles en liquiditeitsprognose naast het Treasury Committee maandelijks aan het beleidsoverleg financiën voorgelegd; naar aanleiding van de Wet houdbare overheidsfinanciën (wet HOF) zullen de consequenties voor de provincie zorgvuldig in beeld worden gebracht. Er is een werkgroep die de strategie, monitoring en sturing in beeld brengt het komende halfjaar; het gehanteerde herbeleggingsrendement is geanalyseerd en aangepast; Herziene afweging van de huidige beleggingsstrategie wordt aan GS voorgelegd op de eerstkomende GS heidag (5 februari 2013); alternatieve kredietlimieten dienen te worden gedefinieerd voor het geval dat de kernlanden uit de eurozone (zoals Nederland en Duitsland) worden gedowngrade naar AA en deze niet meer past binnen de gedefinieerde kredietlimieten in het Treasury Statuut; In 2013 wordt een nieuwe rapportage geïmplementeerd die een beter en overzichtelijker inzicht geeft in de rendementen die aansluiten op de provinciale budgettering en verantwoordingssystematiek; voorafgaand aan het vullen van de indexatieportefeuille zal een voorstel aan GS worden gedaan inzake het beheer van deze portefeuille; de prestaties van de vermogensbeheerders zullen worden geëvalueerd; monitoren van het EMU saldo. 22/22 Treasury Jaarplan 2013

Treasury Jaarplan 2014

Treasury Jaarplan 2014 Provincie Noord-Brabant Treasury Jaarplan 2014 Provincie Noord-Brabant Auteur F.G.A. van Dam Datum 20 december 2013 Documentnummer 3517652 Voorwoord Onder Treasury wordt in het Treasury Statuut verstaan:

Nadere informatie

2.4 Paragraaf 4 Financiering en beleggingen

2.4 Paragraaf 4 Financiering en beleggingen 2.4 Paragraaf 4 Financiering en beleggingen Deze paragraaf gaat over het beheer van de financiële middelen (treasury). De kaders voor het op een verantwoorde manier beheren van de financiële middelen worden

Nadere informatie

Commissie voor Mobiliteit en Financiºn

Commissie voor Mobiliteit en Financiºn Griffie Commissie voor Mobiliteit en Financiºn Datum commissievergadering : - Document nummer : 3274353 Behandelend ambtenaar : M.A.P.M. Spijkers Directie/bureau : Middelen/ Bureau Financiºn Planning &

Nadere informatie

Paragraaf 4: Financiering

Paragraaf 4: Financiering Paragraaf 4: Financiering Geldstroombeheer van de gemeente Algemeen De treasuryfunctie omvat de financiering van de beleidsvoornemens en het uitzetten van geldmiddelen die niet direct nodig zijn. Het beleid

Nadere informatie

PARAGRAAF 3. Financiering. Begroting 2011 Paragraaf 3 Financiering

PARAGRAAF 3. Financiering. Begroting 2011 Paragraaf 3 Financiering PARAGRAAF 3 Algemeen Basis vormt de wet financiering decentrale overheden (Wet Fido). Het doel van deze wet is het bevorderen van een solide financiering en kredietwaardigheid van de decentrale overheden

Nadere informatie

PROGRAMMABEGROTING

PROGRAMMABEGROTING PROGRAMMABEGROTING 2016-2019 Paragraaf 4 : Financiering Inleiding In de paragraaf Financiering wordt de financieringsfunctie van de gemeente Leiderdorp uiteengezet voor de jaren 2016-2019. De uiteenzetting

Nadere informatie

Treasurystatuut VRU Vastgesteld door het algemeen bestuur d.d. 19 februari 2018

Treasurystatuut VRU Vastgesteld door het algemeen bestuur d.d. 19 februari 2018 Treasurystatuut VRU Vastgesteld door het algemeen bestuur d.d. 19 februari 2018 Inhoudsopgave 1 Inleiding 1 1.1 Kader 1 1.2 Leeswijzer 2 2 Beleid 3 2.1 Doelstellingen treasurybeleid 3 2.2 Uitgangspunten

Nadere informatie

TREASURY JAARPLAN PROVINCIE NOORD-BRABANT

TREASURY JAARPLAN PROVINCIE NOORD-BRABANT TREASURY JAARPLAN PROVINCIE NOORD-BRABANT Status: Concept Thijs Spijkers Hendrik Pons Maart 2010 INHOUD INHOUD... 1 TABELLEN, FIGUREN EN GRAFIEKEN... 2 INLEIDING... 3 DOEL TREASURY JAARPLAN 2010... 3 1

Nadere informatie

Paragraaf Financiering

Paragraaf Financiering Paragraaf Financiering De Financieringsparagraaf is samen met het treasurystatuut bij de invoering van de wet Fido, per 1 januari 2001 verplicht gesteld. Het doel is om de raad op deze wijze beter te informeren

Nadere informatie

Treasury Jaarplan 2018 Versie 2.0

Treasury Jaarplan 2018 Versie 2.0 Provincie Noord-Brabant Treasury Jaarplan 2018 Versie 2.0 Auteur F.G.A. van Dam Datum 23 januari 2018 C2220111/4301332 Voorwoord Onder Treasury wordt in het Treasury Statuut verstaan: de uitvoering van

Nadere informatie

Onderstaande tabel geeft het verloop weer van onze huidige langlopende geldleningen.

Onderstaande tabel geeft het verloop weer van onze huidige langlopende geldleningen. 4 Financiering Het doel van deze paragraaf is om de raad beter te informeren omtrent het treasurybeleid en de beheersing van financiële risico s. De treasuryfunctie ondersteunt de uitvoering van de programma's

Nadere informatie

Treasury Statuut Vastgesteld 10 april 2017

Treasury Statuut Vastgesteld 10 april 2017 Treasury Statuut Treasury Statuut Vastgesteld 10 april 2017 Inleiding Treasury is het sturen en het beheersen van, het verantwoorden over en het toezicht houden op de financiële vermogenswaarden, de financiële

Nadere informatie

PROGRAMMABEGROTING

PROGRAMMABEGROTING PROGRAMMABEGROTING 2015-2018 Paragraaf 4 : Financiering Inleiding In de paragraaf Financiering wordt de financieringsfunctie van de gemeente Leiderdorp uiteengezet voor de jaren 2015-2018. De uiteenzetting

Nadere informatie

PARAGRAAF 3 FINANCIERING

PARAGRAAF 3 FINANCIERING PARAGRAAF 3 FINANCIERING In deze paragraaf beschrijven we de plannen en acties op het gebied van liquiditeitsbeheer, de financiële posities en de hieraan verbonden risico s voor de jaren 2019 tot en met

Nadere informatie

Treasurystatuut Nordwin College

Treasurystatuut Nordwin College Treasurystatuut Nordwin College Vastgesteld bij RvT-besluit 24 november 2016 Treasurystatuut van Nordwin College gevestigd te Leeuwarden Het treasurystatuut kent de volgende opbouw: 1. inleiding 2. uitgangspunten,

Nadere informatie

Grip op Financiën. 13 januari 2015 Sector Control

Grip op Financiën. 13 januari 2015 Sector Control Grip op Financiën 13 januari 2015 Sector Control Opbouw presentatie Inzicht in ontwikkeling leningenportefeuille en rente Normenkader van de gemeente Eindhoven Beheersmaatregelen Huidige leningenportefeuille

Nadere informatie

De inschatting van de kans op eventuele wanbetalingen bij toekomstige rente- en aflossingsbetalingen op schuldpapier; Renterisico

De inschatting van de kans op eventuele wanbetalingen bij toekomstige rente- en aflossingsbetalingen op schuldpapier; Renterisico Agendapunt 05 Bijlage 08 TREASURYSTATUUT I Begripsbepalingen Artikel 1 In dit statuut wordt verstaan onder: Derivaten Financiële instrumenten die hun bestaan ontlenen aan een bepaalde onderliggende waarde.

Nadere informatie

PARAGRAAF 4 : FINANCIERING

PARAGRAAF 4 : FINANCIERING PARAGRAAF 4 : FINANCIERING Algemeen De treasuryfunctie omvat de financiering van de beleidsvoornemens en het uitzetten van geldmiddelen die niet direct nodig zijn. Het beleid van de gemeente voor de treasuryfunctie

Nadere informatie

Verordening treasury Noord-Brabant. 1 Inleiding

Verordening treasury Noord-Brabant. 1 Inleiding Onderwerp Verordening treasury Noord-Brabant Provinciale Staten van Noord-Brabant 1 Inleiding Artikel 1 Begripsbepalingen In deze verordening wordt verstaan onder: a. aandelenrisico: onzekerheid in de

Nadere informatie

Investeringskasstroom: Investeringen maatschappelijk nut -25,5 Investeringen economisch nut -83,4 Investeringen grondexploitaties (netto) -0,6

Investeringskasstroom: Investeringen maatschappelijk nut -25,5 Investeringen economisch nut -83,4 Investeringen grondexploitaties (netto) -0,6 2.7 Financiering Algemeen Deze paragraaf informeert de raad over het treasurybeleid en het risicobeheer van de financieringsportefeuille. De kaders hiervoor zijn vastgelegd in de wet Financiering Decentrale

Nadere informatie

Treasury reglement. 4 juni 2014. 1 van 5

Treasury reglement. 4 juni 2014. 1 van 5 Treasury reglement 4 juni 2014 1 van 5 01. Inleiding In het licht van de Code Goed Bestuur Publieke Dienstverleners heeft Spaarnelanden een Treasuryreglement opgesteld. Dit reglement de stelt de aandeelhouder

Nadere informatie

Treasurystatuut voor de Veiligheidsregio Utrecht

Treasurystatuut voor de Veiligheidsregio Utrecht Treasurystatuut voor de Veiligheidsregio Utrecht Versie: AB VRU 21 juni 2010 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding 2 Algemeen 2 Wettelijke voorschriften 2 Opbouw statuut 2 2. Uitgangspunten en doelstellingen 3 Uitgangspunten

Nadere informatie

Begroting 2018 Financiering Provincie Gelderland

Begroting 2018 Financiering Provincie Gelderland Begroting 2018 Financiering Provincie Gelderland woensdag 4 oktober 2017 12:30 Bezoekadres: Markt 11, 6811 CG ARNHEM Postadres: Postbus 9090, 6800 GX ARNHEM Telefoon: (026) 3599480 E-mail: post@gelderland.nl

Nadere informatie

Lijst van vragen en antwoorden bij Kamerstukken II 2008/09, 31 965 IXA, Nr.

Lijst van vragen en antwoorden bij Kamerstukken II 2008/09, 31 965 IXA, Nr. Lijst van vragen en antwoorden bij Kamerstukken II 2008/09, 31 965 IXA, Nr. Eerst suppletoire begroting Ministerie van Financiën IXA Vraag 1 Hoe hebben de spreads van de G20-landen en EU-lidstaten zich

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 33 400 B Vaststelling van de begrotingsstaat van het gemeentefonds voor het jaar 2013 33 400 C Vaststelling van de begrotingsstaat van het provinciefonds

Nadere informatie

PARAGRAAF 3 FINANCIERING

PARAGRAAF 3 FINANCIERING PARAGRAAF 3 FINANCIERING De paragraaf financiering heeft betrekking op de treasuryfunctie. Deze ondersteunt de programma s en omvat alle activiteiten die zich richten op het sturen en beheersen van, het

Nadere informatie

Presentatie Treasury FEO. 11 juli 2005

Presentatie Treasury FEO. 11 juli 2005 Presentatie Treasury FEO 11 juli 2005 2 Treasury Het proces van plannen, bewaken en sturen van (toekomstige) geldstromen met als doel: Tijdige beschikbaarheid van middelen Optimaliseren van kosten en opbrengsten

Nadere informatie

Probleemstelling: Berekening benodigde bedrag voor de herfinanciering: Financieringsmemo juni 2015 nr.

Probleemstelling: Berekening benodigde bedrag voor de herfinanciering: Financieringsmemo juni 2015 nr. Financieringsmemo juni 2015 nr. Aan: Treasurycommissie Van: Arjan van de Wetering Datum: 15 juni 2015 Onderwerp: Herfinanciering leningen Afschrift aan: vul in Probleemstelling: Eind juni moeten een vaste

Nadere informatie

Versie 2013-08. TREASURYSTATUUT Stichting Woontij

Versie 2013-08. TREASURYSTATUUT Stichting Woontij Versie 2013-08 TREASURYSTATUUT Stichting Woontij 1. Inleiding Een groot deel van de kosten bij een wooncorporatie bestaat uit rente. Richtlijnen ten aanzien van financieren en beleggen zijn belangrijk.

Nadere informatie

BEGROTING 2014. Paragraaf Financiering

BEGROTING 2014. Paragraaf Financiering BEGROTING 2014 Paragraaf Financiering Ambtelijke programmamanager Afdelingshoofd Bedrijfsvoering Inleiding In de BBV 2004 (Besluit Beheer en Verantwoording Provincies en gemeenten) is een paragraaf financiering

Nadere informatie

4.4 Financiering. 4.4.3 De financiering van de gemeente Spijkenisse

4.4 Financiering. 4.4.3 De financiering van de gemeente Spijkenisse 4.4 Financiering 4.4.1 Inleiding De kaders voor het beleid van de gemeente Spijkenisse ten aanzien van de treasuryfunctie liggen wettelijk vast in de Wet Financiering Decentrale Overheden (Wet Fido). Deze

Nadere informatie

Treasurystatuut Stichting Openbare Scholengroep Vlaardingen Schiedam (OSVS)

Treasurystatuut Stichting Openbare Scholengroep Vlaardingen Schiedam (OSVS) Treasurystatuut Stichting Openbare Scholengroep Vlaardingen Schiedam (OSVS) Treasurystatuut Stichting Openbare Scholengroep Vlaardingen Schiedam vs. 1.2 28 november 2013 pagina 1 van13 Inhoudsopgave 1.

Nadere informatie

Advies: Kennis te nemen van de treasuryrapportage 2014 inclusief de geactualiseerde liquiditeitsprognose 2014-2015.

Advies: Kennis te nemen van de treasuryrapportage 2014 inclusief de geactualiseerde liquiditeitsprognose 2014-2015. VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS Van: B.J. Zondag Tel.nr. : Datum: 25 september 2014 8416 Team: Financiën Tekenstukken: Nee Bijlagen: 2 Afschrift aan: N.a.v. (evt. briefnrs.): B.Duindam, V. Griessler,

Nadere informatie

TREASURYSTATUUT. Stichting Samenwerkingsverband Primair Onderwijs Westland (SPOW)

TREASURYSTATUUT. Stichting Samenwerkingsverband Primair Onderwijs Westland (SPOW) TREASURYSTATUUT Stichting Samenwerkingsverband Primair Onderwijs Westland 28.03 (SPOW) Beoordeeld door Van Ree Accountants d.d. 15-11-2017. Voldoet aan de regeling. Vastgesteld door dagelijks bestuur d.d.

Nadere informatie

1. DOEL. 1.1 Doelstellingen en randvoorwaarden van het treasury beleid

1. DOEL. 1.1 Doelstellingen en randvoorwaarden van het treasury beleid TREASURY STATUUT 1. DOEL Het Treasury Statuut (hierna: Statuut) heeft tot doel kaders aan te geven waarbinnen het Natuuren Recreatieschap haar geldstromen, saldi- en renterisico's kan beheren en besturen

Nadere informatie

gezien het voorstel van burgemeester en wethouders van 3 november 2014;

gezien het voorstel van burgemeester en wethouders van 3 november 2014; DE RAAD VAN DE GEMEENTE HAREN, gezien het voorstel van burgemeester en wethouders van 3 november 2014; b e s l u i t : vast te stellen het Treasurystatuut gemeente Haren 2014 Artikel 1 Begrippenkader In

Nadere informatie

Treasurystatuut. Acis, Stichting openbaar primair onderwijs Hoeksche Waard

Treasurystatuut. Acis, Stichting openbaar primair onderwijs Hoeksche Waard Treasurystatuut Acis, Stichting openbaar primair onderwijs Hoeksche Waard Vastgesteld door het College van Bestuur na goedkeuring door de Raad van Toezicht d.d. 17-2-2017 1 Toelichting Onderwijsbesturen

Nadere informatie

Beleidsregels 1. Doelstelling treasuryfunctie 2

Beleidsregels 1. Doelstelling treasuryfunctie 2 2014d. 18 februari 2014 Treasurystatuut gemeente Korendijk 2015 Inhoudsopgave Inleiding. Beleidsregels 1. Doelstelling treasuryfunctie 2 2. Risicobeheer (doelstellingen, richtlijnen en limieten) 2 2.1.

Nadere informatie

Aan de raad AGENDAPUNT 6.9

Aan de raad AGENDAPUNT 6.9 Aan de raad AGENDAPUNT 6.9 Treasurystatuut 2010 Voorstel: het Treasurystatuut 2010 vaststellen. Inleiding In februari 2009 hebben wij u geïnformeerd over de treasury bij onze gemeente. Aanleiding hiervoor

Nadere informatie

Risicoparagraaf Weerstandsvermogen Bedrijfsvoering Cao

Risicoparagraaf Weerstandsvermogen Bedrijfsvoering Cao Risicoparagraaf Volgens het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) voor provincies en gemeenten dient een aantal verplichte paragrafen opgenomen te worden in zowel de begroting als in de jaarrekening.

Nadere informatie

Voorstel aan Algemeen Bestuur

Voorstel aan Algemeen Bestuur cm Voorstel aan Algemeen Bestuur Datum AB-vergadering 21 december 2012 Nummer: 2012.08985 Voor akkoord Afdeling BO: W.H. Boneschansker Datum 3 december 2012 Paraa Directeur: H.D. Post 3 december 2012 Onderwerp:

Nadere informatie

Treasury statuut. Versiebeheer V2, Besluitvormingscyclus 6 Vaststelling RvT Vastgesteld CvB

Treasury statuut. Versiebeheer V2, Besluitvormingscyclus 6 Vaststelling RvT Vastgesteld CvB Versiebeheer V2, 29-3-2018 Gemaakt door W. Kock Besluitvormingscyclus 6 Vaststelling RvT 28-5-2018 Vastgesteld CvB 28-5-2018 Treasury statuut Vastgesteld door het College van Bestuur na goedkeuring door

Nadere informatie

Treasurystatuut. Status: Besproken in MT d.d. 14 augustus 2017 Naar DB d.d. 2 oktober 2017 Naar GMR d.d. 9 november 2017 Vastgesteld d.d.

Treasurystatuut. Status: Besproken in MT d.d. 14 augustus 2017 Naar DB d.d. 2 oktober 2017 Naar GMR d.d. 9 november 2017 Vastgesteld d.d. Treasurystatuut Status: Besproken in MT d.d. 14 augustus 2017 Naar DB d.d. 2 oktober 2017 Naar GMR d.d. 9 november 2017 Vastgesteld d.d. 1. Inleiding Onder treasury is te verstaan: het sturen en het beheersen

Nadere informatie

Treasurystatuut. Stichting Proloog

Treasurystatuut. Stichting Proloog Treasurystatuut Stichting Proloog Vastgesteld door het bestuur van de Stichting Proloog d.d. 29 september 2009 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING 1.1 Verantwoording 1.2 Indeling Treasurystatuut 2. DOELSTELLING

Nadere informatie

Treasurystatuut Samenwerkingsverband Driegang (SWV 28-16)

Treasurystatuut Samenwerkingsverband Driegang (SWV 28-16) Treasurystatuut Samenwerkingsverband Driegang (SWV 28-16) Vastgesteld door het bestuur d.d. 12/12/2016, goedkeuring door ALV d.d. 18/05/2017 Inleiding Dit statuut bevat de algemene grondslagen en beginselen

Nadere informatie

Inhoud 1. INLEIDING 3 2. DOELSTELLING TREASURYFUNCTIE 3 3. INTERNE ORGANISATIE TREASURY FUNCTIE 5 4. TREASURYPARAGRAAF 5

Inhoud 1. INLEIDING 3 2. DOELSTELLING TREASURYFUNCTIE 3 3. INTERNE ORGANISATIE TREASURY FUNCTIE 5 4. TREASURYPARAGRAAF 5 Treasury Statuut MT: Besproken: 21 februari 2017 CvB: Vastgesteld: 12 februari 2017 Raad van Toezicht Goedgekeurd: 6 maart 2017 MR: Besproken: 4 april 2017 Inhoud 1. INLEIDING 3 2. DOELSTELLING TREASURYFUNCTIE

Nadere informatie

Investeren in (frisse) scholen en svz rijksregelgeving

Investeren in (frisse) scholen en svz rijksregelgeving Investeren in (frisse) scholen en svz rijksregelgeving Joop Pennings Directie Woon- en Leefomgeving DG Wonen en Bouwen 20 maart 2013 Inhoud 1. Wet hof 2. Schatkistbankieren 3. BTW-compensatiefonds 4. Ten

Nadere informatie

Memo. Leden van het algemeen bestuur. Treasuryberaad. Datum 30 mei Onderwerp Financieringsbehoefte 2016

Memo. Leden van het algemeen bestuur. Treasuryberaad. Datum 30 mei Onderwerp Financieringsbehoefte 2016 Aan Van Leden van het algemeen bestuur Treasuryberaad Datum 30 mei 2016 Onderwerp sbehoefte 2016 Op 30 mei is het Treasuryberaad bijeengekomen om de financieringsbehoefte van Avalex te bepalen. Hierbij

Nadere informatie

Provincie Noord-Brabant. Beheer van vermogen In onzekere tijden

Provincie Noord-Brabant. Beheer van vermogen In onzekere tijden Provincie Noord-Brabant Beheer van vermogen In onzekere tijden 1 maart 2016 2 Inhoudsopgave 3 Management samenvatting 4 1. Inleiding 6 2. Totstandkoming vermogensbeheer (2009-2011) 8 3. Wat is de afgelopen

Nadere informatie

HAVENSCHAP MOERDIJK. Concept Begroting 2018

HAVENSCHAP MOERDIJK. Concept Begroting 2018 HAVENSCHAP MOERDIJK Concept Begroting 2018 Behoort bij het besluit van het Bestuur d.d. 5 april 2017. Mij bekend De secretaris, Inhoudsopgave INLEIDING 3 PROGRAMMA FINANCIERING 4 PARAGRAFEN 5 EXPLOITATIEOVERZICHT

Nadere informatie

Inleiding Treasurybeleid... 2 Doelstellingen, Uitgangspunten, limieten, begrippen, indeling

Inleiding Treasurybeleid... 2 Doelstellingen, Uitgangspunten, limieten, begrippen, indeling Treasurystatuut gemeente Eersel Inhoud Inleiding... 2 Treasurybeleid... 2 Doelstellingen, Uitgangspunten, limieten, begrippen, indeling Risicobeheer... 3 Algemeen Renterisicobeheer Koersrisicobeheer Kredietrisicobeheer

Nadere informatie

Leningen en kasstromen

Leningen en kasstromen 2015 Leningen en kasstromen Onderzoek ikv artikel 213a van de gemeentewet Otto Mekel JS Consultancy 9/21/2015 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 2 1.1 Aanleiding van het onderzoek... 2 1.2 Onderzoeksvragen...

Nadere informatie

Schatkistbankieren voor decentrale overheden Uitleg van de overgangsregeling beleggingen

Schatkistbankieren voor decentrale overheden Uitleg van de overgangsregeling beleggingen Schatkistbankieren voor decentrale overheden Uitleg van de overgangsregeling beleggingen De verplichting deel te nemen aan schatkistbankieren houdt in dat decentrale overheden al hun overtollige liquide

Nadere informatie

Bijlage - Omvang Bruto EMU-schuldreductie

Bijlage - Omvang Bruto EMU-schuldreductie Bijlage - Omvang Bruto EMU-schuldreductie 1. Inleiding Het brutoschuldbegrip is een internationale standaard. Financiële marktpartijen en kredietbeoordelaars maken internationale vergelijkingen op basis

Nadere informatie

vast te stellen het navolgende Treasurystatuut 2016 van de gemeente Amersfoort.

vast te stellen het navolgende Treasurystatuut 2016 van de gemeente Amersfoort. De Raad van de gemeente Amersfoort; Heeft het voorstel van het College van Burgemeester en Wethouders gelezen van 8 november 2016, afdeling Financiën en Advies (nr 5340839), constaterend dat het huidige

Nadere informatie

PROGRAMMABEGROTING Gemeente Leiderdorp

PROGRAMMABEGROTING Gemeente Leiderdorp PROGRAMMABEGROTING 2018 Gemeente Leiderdorp Paragraaf 4: Financiering Inleiding In de paragraaf financiering wordt de financieringsfunc e van de gemeente Leiderdorp uiteengezet voor de jaren 2018-2021.

Nadere informatie

Nota van toelichting bij Treasurystatuut 2017 Gemeente Gennep

Nota van toelichting bij Treasurystatuut 2017 Gemeente Gennep Nota van toelichting bij Treasurystatuut 2017 Gemeente Gennep 1. NOTA VAN TOELICHTING Artikel Artikel 2 Artikel 2 lid 1 Artikel 2 lid 2 Artikel 2 lid 3 Artikel 2 lid 4 Toelichting In artikel 2 worden de

Nadere informatie

FINANCIERINGSSTATUUT OMGEVINGSDIENST GRONINGEN

FINANCIERINGSSTATUUT OMGEVINGSDIENST GRONINGEN FINANCIERINGSSTATUUT OMGEVINGSDIENST GRONINGEN Algemeen Bestuur Veendam 29 oktober 2013 Inhoud 1. INLEIDING... 3 2. VOORBEREIDING EN VASTSTELLING VAN HET TREASURYBELEID... 3 2.1. Beleids- en verantwoordingscyclus...3

Nadere informatie

BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING

BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING Officiële uitgave van gemeenschappelijke regeling Regionale dienst openbare gezondheidszorg Hollands Midden. Nr. 57 23 januari 2017 Regionale Dienst Openbare Gezondheidszorg

Nadere informatie

Nummer 0,2 Versie 1 Datum 12-05-2014 Besluitvormingscyclus 5 Proceseigenaar E. Leenders Evaluatiemoment Mei 2015. Treasury statuut.

Nummer 0,2 Versie 1 Datum 12-05-2014 Besluitvormingscyclus 5 Proceseigenaar E. Leenders Evaluatiemoment Mei 2015. Treasury statuut. Nummer 0,2 Versie 1 Datum 12-05-2014 Besluitvormingscyclus 5 Proceseigenaar E. Leenders Evaluatiemoment Mei 2015 Treasury statuut Pagina 1 van 7 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING... 3 1.1 Verantwoording... 3

Nadere informatie

Treasurystatuut Treasurystatuut Veiligheidsregio Kennemerland Pagina 1

Treasurystatuut Treasurystatuut Veiligheidsregio Kennemerland Pagina 1 Treasurystatuut 2015 Treasurystatuut Veiligheidsregio Kennemerland Pagina 1 Besluit: Vaststellen Treasurystatuut 2015 Intrekken van het Treasurystatuut 2010 Wettelijke grondslag(en) waarop de regeling

Nadere informatie

Gelezen het advies van de Rekeningcommissie van 23 september 2010; Gelezen het advies van de Commissie bestuur en middelen van 14 januari 2011;

Gelezen het advies van de Rekeningcommissie van 23 september 2010; Gelezen het advies van de Commissie bestuur en middelen van 14 januari 2011; CVDR Officiële uitgave van Noord-Brabant. Nr. CVDR98179_5 9 juni 2017 Verordening van Provinciale Staten van de provincie Noord-Brabant houdende bepalingen betreffende de normen en verplichtingen voor

Nadere informatie

GEMEENTEBLAD Officiële publicatie van Gemeente Almere (Flevoland)

GEMEENTEBLAD Officiële publicatie van Gemeente Almere (Flevoland) De raad van de gemeente Almere, Gelet op artikel 212, tweede lid, aanhef en onder c van de Gemeentewet, BESLUIT vast te stellen het navolgende treasurystatuut welk statuut in nauwe samenhang met de Wet

Nadere informatie

RAADSVOORSTEL. Voorstel inzake de te nemen besluiten met betrekking tot de gevolgen van de invoering van de Wet Hof

RAADSVOORSTEL. Voorstel inzake de te nemen besluiten met betrekking tot de gevolgen van de invoering van de Wet Hof RAADSVOORSTEL Raadsvergadering d.d.: 18 februari 2014 Voorstelnummer: JR1401 Portefeuillehouder: Wethouder A.C.L.Adema Voorstel inzake de te nemen besluiten met betrekking tot de gevolgen van de invoering

Nadere informatie

TREASURY-STATUUT GEMEENTE GRAVE

TREASURY-STATUUT GEMEENTE GRAVE TREASURY-STATUUT GEMEENTE GRAVE 1. Inleiding Dit treasurystatuut geeft de bestuurlijke infrastructuur voor de uitvoering van de treasuryfunctie. Het gaat om de beleidsmatige vaststelling van de uitgangspunten,

Nadere informatie

ONDERWIJSSTICHTING KEMPENKIND EERSEL

ONDERWIJSSTICHTING KEMPENKIND EERSEL TREASURYSTATUUT ONDERWIJSSTICHTING KEMPENKIND EERSEL 1 INHOUDSOPGAVE 1. Doelstelling 3 2. Treasurybeleid 3 2.1. Uitgangspunten 3 2.2. Doelstellingen 4 2.3. Treasury instrumenten. 4 3. Organisatie en bevoegdheden

Nadere informatie

Uitvoeringsregels Treasury 2018 Gemeente Tilburg

Uitvoeringsregels Treasury 2018 Gemeente Tilburg Uitvoeringsregels Treasury 2018 Gemeente Tilburg Inleiding In artikel 212 van de Gemeentewet is opgenomen, dat de raad een verordening opstelt over het financieel beleid, het financiële beheer en de inrichting

Nadere informatie

Treasurystatuut Omgevingsdienst Midden- en West- Brabant

Treasurystatuut Omgevingsdienst Midden- en West- Brabant *OMWB606049* Treasurystatuut Omgevingsdienst Midden- en West- Brabant Het Algemeen bestuur van de Omgevingsdienst Midden- en West- Brabant; gelet op artikel 27 van de Gemeenschappelijke Regeling Omgevingsdienst

Nadere informatie

5. VERDIEPINGSBIJLAGE. 5.1 Financiering staatsschuld

5. VERDIEPINGSBIJLAGE. 5.1 Financiering staatsschuld 5. VERDIEPINGSBIJLAGE 5.1 Financiering staatsschuld In tabel 1 en 2 worden de opbouw van de uitgaven en ontvangsten en uitgaven sinds ontwerpbegroting 2001 toegelicht. Tabel 1: Opbouw uitgaven (x EUR 1

Nadere informatie

4.4 Financiering. Inleiding

4.4 Financiering. Inleiding 4.4 Financiering Inleiding In het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten wordt bepaald, dat gemeenten jaarlijks een paragraaf financiering opnemen in, zowel de begroting als de jaarrekening.

Nadere informatie

Financiering. Begroting 2017

Financiering. Begroting 2017 Financiering Begroting 2017 In deze paragraaf staat centraal de financiering van de activiteiten, projecten en investeringen, het beheer van de liquiditeiten, de beleggingsportefeuille en het beleidskader.

Nadere informatie

Memo. Leden van het algemeen bestuur. Treasuryberaad. Datum 17 juni Onderwerp Financieringsbehoefte 2016

Memo. Leden van het algemeen bestuur. Treasuryberaad. Datum 17 juni Onderwerp Financieringsbehoefte 2016 Aan Van Leden van het algemeen bestuur Treasuryberaad Datum 17 juni 2016 Onderwerp sbehoefte 2016 Op 30 mei is het Treasuryberaad bijeengekomen om de financieringsbehoefte van Avalex te bepalen. Hierbij

Nadere informatie

Treasurystatuut Stichting voor Bijzonder Voortgezet Onderwijs Bilthoven

Treasurystatuut Stichting voor Bijzonder Voortgezet Onderwijs Bilthoven Treasurystatuut Stichting voor Bijzonder Voortgezet Onderwijs Bilthoven Inhoudsopgave 1. INLEIDING 3 1.1. Verantwoording 3 1.2 Indeling Treasury Statuut 3 2. DOELSTELLING TREASURYFUNCTIE 4 2.1 Liquiditeit

Nadere informatie

Wet van 14 december 2000, houdende nieuwe bepalingen inzake het financieringsbeleid van openbare lichamen (Wet financiering decentrale overheden)

Wet van 14 december 2000, houdende nieuwe bepalingen inzake het financieringsbeleid van openbare lichamen (Wet financiering decentrale overheden) (Tekst geldend op: 26-08-2014) Wet van 14 december 2000, houdende nieuwe bepalingen inzake het financieringsbeleid van openbare lichamen (Wet financiering decentrale overheden) Wij Beatrix, bij de gratie

Nadere informatie

TREASURY EN BELEGGINGSSTATUUT Stichting Woontij

TREASURY EN BELEGGINGSSTATUUT Stichting Woontij TREASURY EN BELEGGINGSSTATUUT Stichting Woontij Versie 2015-06 1. Inleiding Een groot deel van de kosten bij een wooncorporatie bestaat uit rente. Richtlijnen ten aanzien van financieren en beleggen zijn

Nadere informatie

BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING

BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING Officiële uitgave van gemeenschappelijke regeling Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied. Nr. 242 6 mei 2016 Treasurystatuut Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied Het Algemeen

Nadere informatie

No.W06.12.0456/III 's-gravenhage, 7 december 2012

No.W06.12.0456/III 's-gravenhage, 7 december 2012 ... No.W06.12.0456/III 's-gravenhage, 7 december 2012 Bij Kabinetsmissive van 8 november 2012, no.12.002573, heeft Uwe Majesteit, op voordracht van de Minister van Financiën, mede namens de Minister van

Nadere informatie

Voorwoord. De manier waarop deze plaats vindt is in dit treasurystatuut vastgelegd. Wezep, april 2010. VPCPO De Akker Treasurystatuut 2

Voorwoord. De manier waarop deze plaats vindt is in dit treasurystatuut vastgelegd. Wezep, april 2010. VPCPO De Akker Treasurystatuut 2 Treasurystatuut Vereniging voor Protestants Christelijk Primair Onderwijs in de gemeente Oldebroek eo. De Akker Postbus 7 8090 AA Wezep T 038 3763118 E info@vpcpodeakker.nl W www.schoolverenigingdeakker.nl

Nadere informatie

De Algemene Vergadering wordt gevraagd in te stemmen met de Begroting 2016 van NOC*NSF

De Algemene Vergadering wordt gevraagd in te stemmen met de Begroting 2016 van NOC*NSF AGENDAPUNT 3.b. Notitie Ter besluitvorming aan van Algemene Vergadering NOC*NSF Bestuur NOC*NSF betreft Begroting NOC*NSF 2016 datum behandeling 16 november 2015 gevraagd besluit De Algemene Vergadering

Nadere informatie

TREASURYSTATUUT GEMEENTE RIDDERKERK 2017

TREASURYSTATUUT GEMEENTE RIDDERKERK 2017 TREASURYSTATUUT GEMEENTE RIDDERKERK 2017 Pagina 2 van 9 TREASURYSTATUUT GEMEENTE RIDDERKERK 2017 Burgermeester en wethouders van de gemeente Ridderkerk, gelet op artikel 212 van de Gemeentewet, de Wet

Nadere informatie

Raadsvoorstel Treasurystatuut gemeente Eindhoven 2015

Raadsvoorstel Treasurystatuut gemeente Eindhoven 2015 gemeente Eindhoven Raadsnummer 15R6172 Inboeknummer 15bst00015 Beslisdatum B&W 27 januari 2015 Dossiernummer 15.05.651 Raadsvoorstel Treasurystatuut gemeente Eindhoven 2015 Inleiding Het treasurystatuut

Nadere informatie

Paragraaf 4 Financiering

Paragraaf 4 Financiering Paragraaf 4 Financiering Geldstroombeheer van de gemeente Inleiding In deze paragraaf wordt informatie verstrekt over de financieringsfunctie van de gemeente Hof van Twente voor de jaren 2018 t/m 2022.

Nadere informatie

Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.

Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. /^ groningen Aan Provinciale Staten Datum Briefnummer Zaaknummer Behandeld door Telefoonnummer E-mail Antwoord op Bijlage Onderwerp - 3 SEP. 2013 2013-35.049/36/A.18, FC 477103 Oosterling J.A. (050)316

Nadere informatie

Agenda van de openbare Commissie Algemeen Bestuur, Financiën en Welzijn van 23 januari 2013

Agenda van de openbare Commissie Algemeen Bestuur, Financiën en Welzijn van 23 januari 2013 Agenda van de openbare Commissie Algemeen Bestuur, Financiën en Welzijn van 23 januari 2013 Hierbij wordt u uitgenodigd voor de openbare vergadering van de Commissie Algemeen Bestuur, Financiën en Welzijn

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2011 2012 33 090 IXA Wijziging van de sstaat van Nationale Schuld (IXA) voor het jaar 2011 (wijziging samenhangende met de Najaarsnota) Nr. 2 MEMORIE VAN

Nadere informatie

Schatkistbankieren: Centen wijs, Eurodom

Schatkistbankieren: Centen wijs, Eurodom Schatkistbankieren: Centen wijs, Eurodom Aan : alle wethouders financiën c.c. VNG, IPO, NWB, BNG, UvW Geachte wethouder, Het zal u niet ontgaan zijn dat de laatste weken de nodige commotie in bestuurlijk

Nadere informatie

BIJLAGE 2 Was-wordt tabel

BIJLAGE 2 Was-wordt tabel BIJLAGE 2 Was-wordt tabel In deze bijlage zijn in de eerste kolom de artikelen 1 t/m 11 uit het Treasurystatuut GGD 2015 opgenomen. In de tweede kolom wordt vermeld wat de wijziging is en indien van toepassing

Nadere informatie

3.4 Paragraaf Financiering

3.4 Paragraaf Financiering 3.4 Paragraaf Financiering 3.4.1 Inleiding In deze paragraaf komen de onderwerpen aan de orde die behoren tot het geldstromenbeleid van de gemeente. Dit zijn risicobeheer (met name rente en kredietrisico),

Nadere informatie

In het statuut worden afspraken over onderwerpen als beheersing van rentekosten en -risico's, financierings- en beleggingsvraagstukken vastgelegd.

In het statuut worden afspraken over onderwerpen als beheersing van rentekosten en -risico's, financierings- en beleggingsvraagstukken vastgelegd. Treasurystatuut Dynamiek Scholengroep 1. Verantwoording Scholen/schoolbesturen krijgen jaarlijks een bedrag waaruit alle kosten moeten worden gedekt en waarmee waarborgen voor 'bedrijfsvoering' op langere

Nadere informatie

NOTA WEERSTANDSVERMOGEN RECREATIESCHAP VOORNE-PUTTEN-ROZENBURG

NOTA WEERSTANDSVERMOGEN RECREATIESCHAP VOORNE-PUTTEN-ROZENBURG NOTA WEERSTANDSVERMOGEN RECREATIESCHAP VOORNE-PUTTEN-ROZENBURG Opgesteld door: G.Z-H In opdracht van: Recreatieschap Voorne-Putten-Rozenburg Postbus 341 3100 AH Schiedam Tel.: 010-2981010 Fax: 010-2981020

Nadere informatie

Treasurystatuut van het SWV VO 2603

Treasurystatuut van het SWV VO 2603 Treasurystatuut van het SWV VO 2603 Goedgekeurd door de algemene ledenvergadering 23-2-17 Vastgesteld door het bestuur 24-1-17 Treasurystatuut SWV VO 2603 Pagina 2 van 13 Inhoud 1. Inleiding... 5 2. Doelstelling

Nadere informatie

Vervolg Informatiebijeenkomst Vermogensbeheer. t.b.v. Statencommissie ABF d.d. 22 maart 2017

Vervolg Informatiebijeenkomst Vermogensbeheer. t.b.v. Statencommissie ABF d.d. 22 maart 2017 Vervolg Informatiebijeenkomst Vermogensbeheer t.b.v. Statencommissie ABF d.d. 22 maart 2017 C.L. Kooistra A. Löbhard Afdeling Financiën Provincie Gelderland 22 maart 2017 Prof. R. Bauer Hoogleraar Financiering

Nadere informatie

Kanttekeningen bij de Begroting 2015. Paragraaf 4 Financiering

Kanttekeningen bij de Begroting 2015. Paragraaf 4 Financiering Kanttekeningen bij de Begroting 2015 Paragraaf 4 Financiering Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Financieringsbehoefte = Schuldgroei... 4 3 Oorzaak van Schuldgroei : Investeringen en Exploitatietekort... 5 4 Hoe

Nadere informatie

Treasury Statuut. 23 september Nazorgfonds

Treasury Statuut. 23 september Nazorgfonds Treasury Statuut 23 september 2010 Inhoudsopgave Achtergrond Kaders van het Treasury Statuut Positie PS Vragen uit commissies/provinciale Staten - Mandaat van PS aan GS - Treasury Jaarplan en Jaarverslag

Nadere informatie

Ontwerpbesluit pag. 3. Toelichting pag. 4. Bijlage(n): Najaarsrapportage 2016

Ontwerpbesluit pag. 3. Toelichting pag. 4. Bijlage(n): Najaarsrapportage 2016 College van Gedeputeerde Staten statenvoorstel DATUM 13-9-2016 NUMMER PS PS2016PS17 AFDELING MAO COMMISSIE BEM STELLER Leo Donker DOORKIESNUMMER 0646994683 DOCUMENTUMNUMMER 818ACAEO PORTEFEUILLEHOUDER

Nadere informatie

Vragen van de heer J.H. Leever (Ouderenpartij NH) over schatkistbankieren en de BNG en NWB

Vragen van de heer J.H. Leever (Ouderenpartij NH) over schatkistbankieren en de BNG en NWB Aan de leden van Provinciale Staten van Noord-Holland Haarlem, 16 februari 2016 Vragen nr. 10 Vragen van de heer J.H. Leever (Ouderenpartij NH) over schatkistbankieren en de BNG en NWB De voorzitter van

Nadere informatie

Uitgangspunten Het treasurybeleid van de Stichting maakt deel uit van het financiële beleid van de Stichting.

Uitgangspunten Het treasurybeleid van de Stichting maakt deel uit van het financiële beleid van de Stichting. Treasury Statuut Inleiding Algemeen Treasury is het sturen en beheersen van, het verantwoorden over en het toezicht houden op de financiële vermogenswaarden, de financiële stromen, de financiële posities

Nadere informatie

4. PARAGRAAF FINANCIERING. Wat is financiering?

4. PARAGRAAF FINANCIERING. Wat is financiering? 4. PARAGRAAF FINANCIERING Wat is financiering? Voor alles wat de gemeente doet is geld nodig. De treasuryfunctie houdt zich bezig met het financieren van de gemeentelijke activiteiten. Hierbij kan het

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Tweede kwartaal april 2012 t/m ultimo juni Samenvatting:

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Tweede kwartaal april 2012 t/m ultimo juni Samenvatting: Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Tweede kwartaal 2012-1 april 2012 t/m ultimo juni 2012 Samenvatting: Nominale dekkingsgraad gedaald van 107,6% naar 101,9% Beleggingsrendement is 1,6%

Nadere informatie