EEN ONLEESBARE PARTITUUR?

Transcriptie

1 DRIE (2007/2016) Serge Verstockt Componist Serge Verstockt componeerde "DRIE" in In 2016 werd het werk hernomen, zij het niet helemaal identiek. Het derde deel verschilt. EEN ONLEESBARE PARTITUUR? Wie zich aan een traditionele partituur verwacht, voelt zich bij het zien van "DRIE" enigszins bedrogen. Vaag uitgeschreven speelaanwijzingen maken het lezen van de muziek zelfs voor kenners moeilijk. Er blijven ook verschillende zaken onduidelijk. Wat is de precieze bezetting van de verschillende delen? Wat is het tijdsverloop? Wat wordt er van de uitvoerders verwacht? Het is duidelijk dat de partituur in dit geval niet het vertrekpunt is, maar een geheugensteuntje voor wie het werk al kent. Voor ons is het een kwestie van op zoek gaan naar info over het werk via verschillende wegen.

2 KENNISMAKEN MET DE COMPONIST SERGE VERSTOCKT Alles begint bij het leren kennen van de werk- en denkwijze van de componist. Je kan een biografie lezen, andere werken beluisteren en bestuderen of op zoek gaan naar de achtergrond van het werk.

3 Op de website van het productieplatform/ensemble ChampdAction, waarvan Serge Verstockt de bezieler is, kan je zijn biografie, artistieke visie en werkenlijst terugvinden. We gingen in deze documenten op zoek naar informatie over "DRIE". 1. BIOGRAFIE SERGE VERSTOCKT Wat we te weten kwamen: - In 2007 ging "DRIE" in première. - "DRIE" was een samenwerking tussen ChampdAction en Slagwerkgroep Den Haag - Nadien werd het nog verschillende keren opgevoerd in België en Nederland Wie ook Verstockts Engelstalige biografie leest, komt daarin nog meer over "DRIE" te weten. - Om het hedendaagse muziekveld nieuw vuur te geven, werkte Serge Verstockt in de periode dat hij "DRIE" schreef vaak samen met muzikanten uit verschillende muziekdisciplines: free-jazz, heavy metal, noise, beat box, enz - Met scheurende gitaren, loeiharde electro-beats en rudimentaire beat boxing is "DRIE" daarvan het voorbeeld bij uitstek

4 BIOGRAFIE SERGE VERSTOCKT Serge Verstockt studeerde notenleer en geluidstechniek aan het Conservatorium van Brussel. In deze periode volgde hij gelijktijdig cursussen beeld- en geluidsmontage aan het RITS. Nadien volgde hij les aan het Koninklijk Muziekconservatorium van Antwerpen bij klarinettist Walter Boeykens. Hij behaalde er een eerste prijs voor notenleer en klarinet. Aan de SEM-studio (Studio voor Experimentele Muziek) van Joris Delaet kwam hij in contact met de elektronische klankmanipulatie. Van 1983 tot 1985 studeerde hij aan het Instituut voor Sonologie te Utrecht bij Gottfried Michael Koenig pionier van de computerondersteunde compositie. Hij bracht Serge Verstockt in contact met de formele compositiepraktijk en toonde hem de mogelijkheden van de informatica. Deze elementen zullen in heel zijn oeuvre van belang zijn: Verstockt wordt een sterke verdediger van de computerondersteunde compositie. In 1985 organiseerde hij onder meer de "Elektronische Muziekdagen Antwerpen". Verstockt was toen als docent verbonden aan het conservatorium van Arnhem en speelde o.a. met het SEMensemble. In België bestond op dat moment een tekort aan professionele ensembles die hedendaagse muziek wilden uitvoeren. Om hieraan tegemoet te komen richtte hij in 1988 het ensemble Champ d Action op dat heel wat Vlaamse hedendaagse muziek op het programma plaatste. Zo werd de muziek van Karel Goeyvaerts niet alleen uitgevoerd, maar ook op cd gezet door Champ d Action. In 1997 trok Verstockt zich echter officieel terug als artistiek leider. Hij bleef als componist wel nauw verbonden aan het ensemble en kreeg compositieopdrachten van Antwerpen, Stad aan de stroom, IPEM, desingel, Antwerpen 93 en November Music. Van 1997 tot 1999 was Verstockt junior fellow van de KBC-leerstoel Nieuwe Muziek (musicologie, K.U.Leuven). In 2003 werd hij opnieuw artistiek leider van Champ d Action. Sedertdien kreeg hij verscheidene nieuwe opdrachten via Festival van Vlaanderen, Stad Antwerpen, Wien Modern, Artefact Festival, Music@venture, Ars Musica, desingel ea. Zijn werk Voder werd in het najaar 2006 bijzonder goed onthaald op het internationaal gerenommeerde festival Wien Modern. In dit werk integreerde Verstockt vliegende luidsprekers die ook als installatie getoond werden tijdens de festivals Artefact in Leuven en Ars Musica in Brussel.

5 In 2007 schreef Verstockt de muziek bij de productie Requiem für eine Metamorphose van Jan Fabre en Troubleyn. Met deze productie was hij te gast op de prestigieuze festivals van Salzburg en Ruhr Triënnale en Vilnius. In hetzelfde jaar [2007] ging zijn nieuwe compositie DRIE in première op het festival in desingel in Antwerpen. Het werk werd uitgevoerd door Champ d'action in samenwerking met Slagwerkgroep Den Haag. DRIE werd nadien nog verscheidene keren uitgevoerd in België en Nederland. In 2008 kreeg Serge Verstockt van BL!NDMAN (saxofoonkwartet) een opdracht die resulteerde in Twisted Pair, een groot ensemblewerk met o.a. het gebruik van Tibetaanse hoorns en elektronica. Twisted Pair werd intussen uitgevoerd in Antwerpen, Brussel, Brugge en Madrid. Het werk werd eveneens geselecteerd door de jury van ISCM Vlaanderen voor de World Music Days in Australië in In het najaar 2009 ging de multimediale voorstelling Waterboarding in première tijdens het festival Made in Gent. Het werk werd nadien nog hernomen in Antwerpen, Amsterdam en Brugge. FINGERFERTIGKEIT - L' égalité des doigts uit 2012 is een volgende stap in het oeuvre van Serge Verstockt waarin klassieke en nieuwe instrumenten met elkaar in dialoog gaan. Voor FINGERFERTIGKEIT werden aan alle uitvoerders drie van hun favoriete studies gevraagd. Het muzikale materiaal van de compositie werd enkel en alleen uit deze studies gehaald. De muzikanten worden tijdens de uitvoering begeleid door twee ipad s die met hun virtuele mogelijkheden de instrumenten het vuur aan de schenen zullen leggen. In 2013 ging Hold Your Horses - Grand opera de trash in première in desingel in Antwerpen, als eerste deel van een trilogie. Deze eerste opera van Verstockt gaat de brute confrontatie aan met een fragmentarische wereld die balanceert tussen virtualiteit en realiteit. Op het libretto, vrij naar de 198 Methods of Nonviolent Action van Gene Sharp, flirten assemblages van natuur en cultuur met diva's en avatars. In maart 2015 ging HRZSCHMRZ - het tweede luik van de operatrilogie - in première in de Ancienne Belgique in Brussel.

6 BIOGRAPHY SERGE VERSTOCKT Composer and artistic director of ChampdAction Serge Verstockt studied music theory, clarinet and electronic music at the Antwerp Conservatory. In 1983 he studied at the 'Instituut voor Sonologie' in Utrecht with Godfried Michael Koenig where he concentrated on formal compositional methods and developed the programme 'Trans'. In 1988 he founded the ensemble ChampdAction which would devote particular attention to new technological developments: live electronics, interactive computerised works, etc. In the 1990's, with the computer as a catalyst, imagery began to become a constant factor in his work and this resulted in a long-standing collaboration with architect Werner Van dermeersch. In 2000 they jointly realised 'Screens', a multimedia performance in which music and image were intrinsically airborne loudspeakers. In 2007 Verstockt composed the music for the production 'Requiem für eine Metamorphose' by Jan Fabre and Troubleyn. He toured with this production at the festivals of Salzburg and Ruhr Triënnale. Performances were also held in Vilnius. In his more recent work, Verstockt has collaborated with musicians from a range of disciplines: free-jazz musicians, heavy metalgrunters, human beatboxers, noise-makers... seeking to give a new impulse to the somewhat rigid 'contemporary classical' music scene. 'Drie', for four percussionists, six 60's years organs and rudimentary beatboxing, unchained clarinets, piercing electric guitar and heavy electro-beats was enthusiastically received by audience and press alike. In 2008 Serge Verstockt was commissioned by Blindman (Saxophone Quartet) to create a composition for ChampdAction and Blindman. This resulted in Twisted Pair, a largescale ensemble work featuring elements such as Tibetan horns and electronics. Twisted Pair has since been performed in Antwerp, Brussels and Bruges and in winter 2009 a revised version will be performed at the museum Reina Sofia in Madrid.

7 In late 2009 Verstockt's multimedia production 'Voix Instrumentalisée' will premiere at the festival Made in Gent. The work will subsequantly be performed in Antwerp, Amsterdam and Bruges. Other future projects include a new composition with descheldezonen (concert band) and electronics at desingel in Antwerp (Spring 2010), a composition for ChampdAction and the guitar quartet ZWERM (Winter 2010), the project 'Rencontres' in collaboration with Josse De Pauw and a new production in collaboration with CREW, the multimedia theatre company by Eric Joris. FINGERFERTIGKEIT - L' égalité des doigts written in 2012 would be a next step in the oeuvre of Serge Verstockt: classical and new instruments in dialogue with each other. Every performer of FINGERFERTIGKEIT was asked to select three of their favourite studies for instrument. The musical material of the composition was solely derived from these studies. During the performance the musicians were accompanied by two ipads, challenging the instruments with their virtual possibilities. In 2013 Hold Your Horses - Grand opera de trash premièred in desingel in Antwerp. This is the first opera of Verstockt and tells the story of brutal confrontation with a fragmentary world teetering between virtuality and reality. In the libretto, adapted from the 198 Methods of Nonviolent Action by Gene Sharp, assemblages of nature and a culture of divas and avatars are flirting with each other.

8 2. ARTISTIEKE VISIE VAN SERGE VERSTOCKT Een visietekst over zijn artistieke intenties geeft prijs wat hem als componist bezig houdt en intrigeert, en wat daarvan in zijn muziek doorklinkt. Voor Serge Verstockt zijn er drie belangrijke pijlers: lichaam, technologie en wereld. De communicatieve kracht van het fysieke lichaam en de interactie van mens en technologie zijn voor hem een onuitputtelijke bron van inspiratie en de rode draad in zijn werk.

9 OVER DE ARTISTIEKE VISIE VAN SERGE VERSTOCKT Tussen creëren en gecreëerd worden Vroeger dacht ik dat ik de wereld kon veranderen, maar nu heb ik de indruk dat de wereld mij verandert, dat zijn de woorden waarmee Serge Verstockt vandaag zijn identiteit als componist probeert te bepalen. Aarzelender en minder stellig dan vroeger misschien in een zoektocht naar een positie precies op het brandpunt tussen creëren en gecreëerd worden, tussen vertellen en verteld worden. Zwenken is een kunst geworden, Verstockts gedachten buitelen als clusters om elkaar heen: hierbij het verslag van een terugblik in drie thema s, een componistenportret met vier gezichten. Drie thema s Lichaam Zonder vingers kan ik niet denken, de woorden zijn van Igor Stravinsky. Serge Verstockt las ze en onderstreepte ze met rood potlood, schreef ze over in zijn aantekeningenboek, zette er een baldadig uitroepteken bij. Ook hij kan het niet: denken zonder het lichaam. De onvermijdelijke aanwezigheid van het lichaam, de communicatieve kracht ervan, de dialoog van het lichaam met de technologie die het omringt en ten slotte ook de wereld waarin het lichaam leeft. Het zijn enkele van Verstockts favoriete denkpistes, thema s die zich telkens opnieuw een weg naar het voorplan vechten. Het lichaam van de mens schikt zich naar nieuwe technologieën, vertelt hij. Maar hoe past de technologie zich aan de mens aan? We hebben leren typen omdat er op een bepaald moment een typemachine was. Maar schrijf iets op met een pen op papier en kijk dan naar je handschrift: dat is een vorm van communicatie met veel meer lagen, veel complexer en rijker dan alleen maar de betekenis van het woord dat je geschreven hebt. Schrijven is een geste: hoe die letters op het papier terechtkomen, de vorm die je aan de letters geeft, hoe hard je duwt op het papier. Die complexiteit geven we op, omwille van de technologie. Maar de vraag die je daarbij moet stellen is: wat geeft de technologie ons terug?

10 Het lichaam van de muzikant en de gelaagde betekenissen die dat lichaam kan oproepen, werden na een korte excursie in de elektronische muziek, helemaal aan het begin van Verstockts carrière, uiteindelijk een duidelijk sine qua non: Wij denken en communiceren met ons lichaam. Wij luisteren met ons lichaam. Dat is waarschijnlijk ook de reden waarom ik halverwege de jaren negentig toch vrij snel gestopt ben met het componeren van louter elektronische muziek. Hoe interessant de constructie daarvan ook was: je hoorde iets wat misschien refereert aan de natuur, de golven of de wind die door de bomen gaat, aan wiskundige wetten of aan de kosmos, maar niet aan een menselijk communicatiemodel. Heel snel werd dat, voor mij persoonlijk althans, betekenisloos. Net omdat de mens eruit geknipt werd. Technologie Het lijkt haast een nostalgisch uitgangspunt die uitgesproken liefde voor het lichaam. Maar dat is het niet, want tegelijk maakte Verstockt ook steeds de omgekeerde beweging: het menselijke lichaam staat in zijn werk altijd opnieuw in relatie tot de verworvenheden van de technologie een onuitputtelijke bron van inspiratie, die even snel evolueert als de technologische mogelijkheden zelf: robots interageren met livegestuurde impulsen, ruimte en tijd worden door algoritmes verhaspeld, virtualiteit. Tegelijk heeft die fascinatie voor technologie vaak ook een historische dimensie: Ik kan me ook eindeloos verwonderen over momenten in de geschiedenis waarop er iets verandert in de verhouding tussen mens en technologie. Ik werk op dit moment aan een project over pianola s. De technologie van het door Joseph-Marie Jacquard ontwikkelde weefgetouw, een automatisch weefgetouw met ponskaarten, werd in 1910 voor het eerst toegepast op piano s en opeens schijnbaar uit het niets ontstond er een hele cultuur rondom dat virtuele instrument. Miljoenen rollen met muziek van grote namen als Debussy en Rachmaninov werden verkocht over de hele wereld. Dat is toch super-futuristisch? Aan de ene kant kan je zeggen: zulke uitvindingen namen de jobs van muzikanten af, net zoals de jobs van huiswevers door de komst van het automatische weefgetouw in het gedrang raakten. De fysieke muzikant werd voor het eerst de facto overbodig. Maar aan de andere kant waren die technieken enorm emanciperend en democratiserend: dankzij de rollen van de pianola s raakte de muziek van zwarte muzikanten voor het eerst wijd verspreid tot op Broadway en in de blanke bars toe, waar zwarten toen nog bepaald niet welkom waren. Verstockt parafraseert op dit punt graag de woorden van filosoof Marshall McLuhan: elke technologische vooruitgang is een extensie van de menselijke mogelijkheden, maar die extensie gaat telkens gepaard met een amputatie. Technologie is niet de boosdoener, zoals nostalgici beweren, maar wel een interessant gegeven om je vragen over te stellen. Wat biedt het ons, wat ontneemt het ons? Wat amputeren we, wat niet? En wees je er op z n minst van bewust dát er iets geamputeerd wordt. De niet te stuiten ontwikkeling van de technologie maakt dat de positie van de muzikant in het muzikale bedrijf volgens Verstockt steeds precairder wordt: De plaats van de muzikant, de fysieke muzikant, zal ongetwijfeld verder transformeren, muteren

11 zelfs. Waarom zou je jaren aan een stuk de allermoeilijkste vingeroefeningen studeren, als een pianola dat voor jou kan doen? Of denk aan een symfonisch orkest: dat is sociaal-economisch gezien een totaal anachronisme. In geen enkel ander domein van de samenleving kan een dergelijk model economisch nog overleven. Moesten we vandaag op dezelfde manier mensen in fabrieken zetten, dan zou het voor iedereen duidelijk zijn dat we daarmee mankracht verspillen. Die evolutie heeft zich in alle domeinen van de samenleving voltrokken: als kunst dan toch een afspiegeling van de maatschappij is, dan kan je toch niet anders dan je daar vragen over te stellen? Zonder veroordeling, maar op z n minst dat. Tegelijk moet je ook altijd de omgekeerde vraag stellen: heeft de technologie ons echt bevrijd, zoals men vroeger dacht dat ze zou dat doen? Wereld Ergens onderweg ontdekte Verstockt dat louter formeel componeren voor hem niet langer een optie was. De wereld sloop naar binnen, vormde zijn muziek, eerder dan dat zijn muziek de wereld vormde. Vroeger leefde ik heel erg met het idee dat wij de wereld aan het maken waren. Dat uitgesproken modernisme ben ik onderweg kwijtgespeeld. Een kunstenaar is voor mij, vandaag, iemand die zich openstelt voor wat de wereld aan het worden is en daar commentaar op durft te geven. Dat is heel langzaam gegroeid en heeft me uiteindelijk ook geholpen om een ander zicht te krijgen op de niche van de hedendaagse muziek: de scène lijkt zich terug te plooien op enkele festivals en de academische wereld dat is allemaal ok en interessant, maar ik heb gaandeweg gemerkt dat het niet de plek is waar ik wil zitten. De beweging waarbij je jezelf terugtrekt in enkel vormen, in iets dat losstaat van de wereld, voelde hoe langer hoe meer onnatuurlijk aan. Louter formeel componeren: ik merkte op een bepaald moment dat ik dat niet meer wilde, niet meer kon ook. Een conflictueuze ervaring was dat. Welke positie neem je in als artiest en wat betekent het feit dat je positie inneemt? Bovendien had ik sterk het gevoel dat ik die weg van het formalisme al kende: we weten wat formalisme is, het is gedefinieerd geweest, we weten wat je als componist kan doen om een formele compositie in elkaar te boksen. Dat werkt op den duur beperkend. Om daaruit te breken hebben je de wereld nodig. Politieke muziek is altijd iets moeilijks. Zeker als ze te expliciet wordt: dan verliest ze veel van haar waarde, of is geen kunst meer. Maar tegelijk ontsnap je niet aan de wereld waarin je leeft. Dat voel je trouwens in de hele kunstwereld. De globalisatie speelt daar een heel belangrijke rol in: de wereld is overal, komt via allerlei apparaten voortdurend onze gedachten binnen. Het is onmogelijk geworden om te denken dat je de enige bent op de hele wereld die met een welbepaald idee bezig is. Dat is een geheel nieuwe context en kunstenaars zijn volop bezig met uit te zoeken hoe ze zichzelf in nieuwe context zullen heruitvinden. In die zin maakt het project Love Song Verstockt bijzonder gelukkig. Deelnemers uit ondertussen zowat de hele wereld zingen of spelen liefdesliedjes in op de hartvormige opnameapparaatjes. De hartjes worden vervolgens tentoongesteld in een installatie en

12 kunnen beluisterd worden door telkens een enkele luisteraar. De vraag is daarbij niet langer: is dat een stuk en wie heeft dat geschreven? Nee, het is een project waar eigenlijk iedereen mede-eigenaar van is. Love Song doet een nieuwe community ontstaan, een netwerk van mensen die dankzij die hartjes met elkaar verbonden zijn geweest ook al was het alleen maar het korte moment waarop een luisteraar zijn oor bij het liedje van iemand anders houdt. Het is een heel individueel netwerk, buiten het massale netwerk van het internet om. Het zit zo dicht op directe communicatie dat mensen me soms vragen of dit eigenlijk wel een kunstwerk is. Maar die vraag interesseert me niet: het creëert een ervaring, dat is wat telt. En ook hier is er opnieuw die dialoog met de technologie en het bredere economische kader: een massaproduct uit China wordt drager van heel persoonlijke, intense en lokaal verankerde verhalen.

13 3. Selectieve werklijst - Tapecomposities: Interfactions (1984), Correlations (1985), Que de (1991) - Instrumentaal: Champ II (1988), DMAP (1991). ), DEC (1992), A Cage voor slagwerk en basklarinet (1993),.Apeiron (1993), Noumena I voor cello en piano (1994), Feuillage du coeur voor sopraan, 2 klarinetten en ensemble (1995). - Installaties: 60M (1990) - Multimedia: Screens (1998), stay low (2006) - Instrumentaal met live-electronics: Ko- Zimmer (1997), Kammerspiel (1998), Le pouvoir du temps (1998), De tijd loopt, de tijd staat stil. (2000), Low (2003), Voder (2006), Noumena II voor klavieren en electronics, Noumena III voor klarinet en video Online kan je op deze pagina luisteren naar een opname van het tweede en derde deel van "DRIE", uitgevoerd in 2007 in Concertgebouw Brugge:

14 "DRIE" van Serge Verstockt IN WOORDEN GEVAT Promotie- en programmateksten als informatiebron De nieuwe creatie van Serge Verstockt, "DRIE", vond in 2007 en 2008 snel zijn weg naar de concertzalen. De promotie- en programmateksten zijn waardevolle bronnen in onze zoektocht naar informatie. Dat "DRIE" in 2016 opnieuw werd uitgevoerd, ging gepaard met nieuwe teksten en dus ook weer nieuwe informatie.

15 PROMOTIETEKSTEN OVER "DRIE" Ze geven ons een dieper inzicht in: - het compositiejaar - de totale bezetting van het werk (voor akoestische én elektronische instrumenten) - de opzet van het werk - de sfeer die de muziek moet oproepen - waarop de luisteraar zou moeten letten in 2007 gepubliceerd in de programmabrochure van Concertgebouw Brugge "Slagwerkgroep Den Haag en Champ d Action bundelen de krachten in muziek die speciaal voor deze combinatie werd geschreven door Iannis Kyriakides, Serge Verstockt en Dmitri Kourliandski. De creaties maken gebruik van de twee belangrijkste vernieuwingen in de kunstmuziek na 1950: de verzelfstandiging van het slagwerk en het gebruik van computertechnologie voor een elektronische klankproductie."

16 in 2008 gepubliceerd op de website van Kwadratuur Geluidfreaks kunnen met Serge Verstockts 'DRIE' hun hart ophalen, niet alleen dankzij het surroundgeluid waarmee de compositie gebracht moet worden, maar ook door de bij momenten hallucinante geluidsmuur die de componist van de uitvoerders verlangt. De combinatie van akoestische instrumenten en elektronica werkt daar prima voor. De inzet laat nochtans niets vermoeden van de ontwikkelingen die later zullen volgen. De zachte percussie waarmee het stuk inzet schuift binnen zonder veel brokken te maken. Ook wanneer de speelgoedpiano's binnenkomen blijft het klankbeeld eerder bescheiden. Dat verandert met de buitenaards klinkende elektronica en zeker wanneer gerommel in de laagte de voorbode blijkt te vormen voor een kleine pletwals van trommen die nu eens te leen gaan bij drum'n'bass, dan weer bij tribale ritmes. Vervolgens belandt het werk in een college-achtige passage waarbij de luisteraar helemaal aan zijn lot over gelaten wordt. De combinatie van danceritmes en psychedelica zorgt voor auditieve waanzin die normaalgezien eerder van eigenzinnige dj's als DJ Spooky verwacht kan worden. Wanneer de muziek opklaart betekent dat niet dat Verstockt de luisteraar rust gunt. Er blijft immers een onweer hangen dat later in volle hevigheid losbarst: een losgeslagen trombone, marcherende drums, nogmaals drum'n'bass-ritmes en een elektrische gitaar die aardig richting surfmuziek opschuift, maar dan wel met een misdadige grijns. Een versnelling loopt uit op een lang naklinkende drone waarmee 'DRIE' afgerond wordt. Dezelfde promotietekst, maar dan in het Engels, zit in de interne database van ChampdAction. Die is niet raadpleegbaar voor het publiek, maar bevat wel extra cruciale informatie, zoals de precieze bezetting: "[4perc, basscl, vc, trb, synth, electr]" (zijnde vier percussionisten, basklarinet, cello, trombone, synthesizer en electronics).

17 in 2016 gepubliceerd op de website van desingel ChampdAction olv. Jaan Bossier DRIE (Serge Verstockt Portrait) do 01 dec 2016, 20:00, Blauwe zaal In DRIE dialogeren drummers uit verschillende disciplines met elkaar en nemen jazzdrummer Teun Verbruggen, progressive rock/fusion drummer Bruno Meeus, percussionist Marcel Andriessen en Taiko drumster Tsubasa Hori het voortouw. Fingerfertigkeit plaatst etudes in een nieuwe context en focust gefascineerd op synchroon vliegende vingers. Voor de reeks A la recherche de temps werken Serge Verstockt en ChampdAction samen met het wereldvermaarde Ensemble Modern: klarinettist Jaan Bossier (Ensemble Modern) vertolkt een nieuwe versie van het eerste deel; in het tweede deel van 'A la Recherche du temps', 'Doloroso', gaat altvioliste Megumi Kasakawa (Ensemble Modern) in dialoog met zichzelf: alter ego s op video. Tijdens het componeren van Doloroso werd Verstockt geconfronteerd met een wereld in oorlog, verrechtsing, nationalisme, vluchtelingencrisis en terrorisme. Dat leidde tot een stuk waarin de Human Rights in het eerste deel worden gefluisterd door de altviool. Die vindt daarna langzaam haar toon, wat uitmondt in een wild punkconcert. Tijdens de twee pauzes wordt het publiek getrakteerd op een muzikale verrassing in de wandelgangen.

18 In 2016 gepubliceerd op de website van De Bijloke: ZATERDAG 10 DEC 16 DRIE (22:00 - concertzaal) Serge Verstockt componeerde DRIE in Het fantastische werk ging in première in desingel na een intense samenwerking met Jan Fabre aan de muziektheaterproductie Requiem. Verstockt speelt op meesterlijke wijze met de fysieke muziekbeleving van de luisteraar. Verzet is onmogelijk. Van een zacht maar verontrustend ritselen in een pikdonkere concertzaal tot extatische drum and bass en (waarlijk) adembenemende klankvelden. Die muziek is dominant, grijpt bij de keel, onvermijdelijk. Negen jaar na datum maakt Verstockt een nieuwe versie van DRIE. De première hoort u in De Bijloke. ChampdAction Jaan Bossier - dirigent, klarinet Teun Verbruggen - drums Bruno Meeus - drums Marcel Andriessen - drums Tsubasa Hori - drums Maarten Buyl - elektronica Yutaka Oya - synth Vlad Weverbergh - klarinet Tom Jackson - klarinet Thomas Moore - trombone Ann Eysermans - contrabas Serge Verstockt - componist Mark De Decker - PA Met medewerking van Nadar Summer Academy

19 PROGRAMMATEKSTEN OVER "DRIE" "Op de website van Re:New Music staat een volledige toelichting over De uitgebreide programmatekst uit , die eerder gepubliceerd werd op de website van Re:New Music, is helaas niet meer beschikbaar. In het rapport dat uit het Erfgoedproject van MATRIX rond 'onleesbare' hedendaagse partituren resulteerde, kunnen we nog lezen welke verdere informatie de programmatekst over de uitvoering van "DRIE" bevatte. het werk in het Nederlands. Re:New Music wil de circulatie en uitvoering van nieuwe muziekcomposities ondersteunen door een netwerk en database aan te bieden van recente composities en hedendaagse muziekensembles en centra. DRIE van Serge Verstockt is ingegeven in deze database. (...) Verder wordt de duur van het werk (30 minuten), de plaats en uitvoerder van de creatie (Champ d'action tijdens in Antwerpen), een uitvoerige beschrijving van de instrumentatie en een uitgebreide programmatekst opgegeven, samen met het feit dat een dirigent verplicht is tijdens de uitvoering. De bezetting verschilt van de opgegeven instrumentatie in de eerder vermelde promotekst: cello, contrabas, 2 klarinetten, trombone, synthesizer, gitaar, 4 percussionisten ("Glockenspiel, Bass Drum, Cymbals, Other"). Verder wordt aangegeven dat ook electronics vereist zijn en dat de klarinettisten ook orgel en beatbox bespelen, net zoals de synthesizerspeler ook toypiano speelt en de contrabassist ook cymbalen. Daarbij wordt verduidelijkt dat de gitaar een "(wild) electric guitar" is. ( ) In de uitgebreide toegevoegde programmatekst is te lezen dat DRIE "al verschillende malen van gedaante veranderd" is: "Zo

20 duurt het stuk in zijn laatste gedaante beduidend langer en het laatste deel regelmatig naar bestaande muziekstijlen (walz, bossa nova, rock, disco, ) die door de muzikanten moeten worden geïnterpreteerd." Dit verklaart alvast de veranderende bezetting in beide teksten. De partituur die MATRIX ter beschikking heeft en die ook Champ d'action in hun database heeft, is dus een andere versie dan de laatste hierboven beschreven. Hoewel MATRIX dus niet over de laatste versie beschikt, is de partituur in combinatie met de programmatekst al duidelijker leesbaar. Bij (een vermoeden van) het bestaan van meerdere versies van een compositie, mag niet vergeten worden dit steeds te melden bij de ontsluiting ervan naar het publiek toe. Deze informatie kan namelijk cruciaal zijn bij het lezen en begrijpen van een partituur."

21 ZIT U NOG MET EEN PAAR VRAAGTEKENS? BELUISTER DE OPNAME VAN DRIE