vr 17 nov Concertgebouw BEAT THAT! Percussie versus elektronica David Samyn

Transcriptie

1 vr 17 nov Concertgebouw BEAT THAT! Percussie versus David Samyn

2 Uitvoerders & programma WERELDPREMIÉRE CREATIEOPDRACHT CONCERTGEBOUW Inleiding door Klaas Coulembier ANGEL SERIES Toen Luc Tuymans in 2012 de prachtige muurschildering Angel aanbracht in een zijgang van de hoogste foyer in het Concertgebouw, ontstond meteen ook een bijzondere nieuwe ruimte, de Angel Room. Geïnspireerd door Morton Feldmans Rothko Chapel, bouwt het Concertgebouw sindsdien gestaag aan een reeks composities speciaal geschreven voor deze Angel Room. Na Toshio Hosokawa, Vykintas Baltakas en Annelies Van Parys laat ook Wim Henderickx zich inspireren door deze unieke plek. De vorige werken uit The Angel Series kan u beluisteren via concertgebouw.be/the_ angel_series Of ontdek ze tijdens Concertgebouw Circuit, een origineel belevingsparcours met kunst en architectuur in het Concertgebouw. The Angel Series #1: Toshio Hosokawa (2014) Werk voor sopraan en harp The Angel Series #2: Vykintas Baltakas (2015) Werk voor viool en The Angel Series #3: Annelies Van Parys (2017) Werk voor sopraan en saxofoon The Angel Series #4 Wim Henderickx (2017) Werk voor percussie en Dominique Vleeshouwers: percussie Wim Henderickx (1962) Sacred Places I (Angel) (wereldpremière, in opdracht van Concertgebouw Brugge) I Kyrie II Christe III Kyrie Karlheinz Stockhausen ( ) Vibra-Elufa (2003) Teun Verbruggen: percussie Tsubasa Hori: percussie, koto Istvan Leel-Össy: PA, video Maarten Buyl: productie: ChampdAction met dank aan Decap Automatic Musical Instruments Herentals Serge Verstockt (1957) BeatEmUp! (wereldpremière, in opdracht van Concertgebouw Brugge) Jaan Bossier: dirigent Teun Verbruggen: drums Bruno Meeus: drums Marcel Andriessen: drums Tsubasa Hori: drums Maarten Buyl: Yutaka Oya: synth, piano Vlad Weverbergh: klarinet Tom Jackson: klarinet Thomas Moore: trombone Ann Eysermans: contrabas Serge Verstockt: artistieke leiding, Dominik Boiy: PA Nadar Summer Academy: DRIE part 1 productie: ChampdAction Serge Verstockt DRIE Uw applaus krijgt kleur dankzij de bloemen van Bloemblad. Meer info op concertgebouwcircuit.be pauze KAMERMUZIEK OUT OF THE BOX 02

3 Slagwerk en. Drie keer anders Twee totaal verschillende werelden. Dat zijn de muzikale biotopen van Wim Henderickx en Serge Verstockt. Elk vanuit hun eigen achtergrond creëren ze een dialoog tussen percussie en elektronische klanken. Het resultaat is even veelzijdig als verrassend. Wim Henderickx spirituele plaatsen De nieuwe compositie van Wim Henderickx, Sacred Places I (Angel), is het beginpunt van een nieuwe cyclus waarin de componist vertrekt van plaatsen met een bijzondere lading. In dit geval is dat de Angel Room in het Concertgebouw, waar Luc Tuymans muurschildering (Angel, 2012) in gesprek gaat met de betonnen muren van de traphal. Door de specifieke vorm van deze ruimte en de manier waarop het werk van Tuymans erin geïntegreerd is, lijkt het alsof je middenin het schilderij zit. Tegelijkertijd heeft het beeld voor de componist ook iets wat de toeschouwer wegduwt, niet in het minst door het zwart gemaakte gelaat van de engel. De confrontatie tussen de ruwheid van het beton en de verfijndheid van het kunstwerk vormde de inspiratie voor een aparte combinatie van en slagwerk. De die Wim Henderickx voor deze compositie ontwierp, is vrij statisch. Er zijn slechts kleine fluctuaties binnen een constante klank, net zoals de solide muren van de Angel Room slechts onderhevig zijn aan subtiele veranderingen onder invloed van licht en beweging. Dit klankmateriaal is volledig vooraf opgenomen en onveranderlijk. Daartegenover plaatst de componist een dynamische slagwerkpartij waarin de solistische percussionist zich bedient van een beperkt arsenaal aan slagwerkinstrumenten. Metallofonen en membranofonen (metalen instrumenten en instrumenten met een (trommel)vel) volstaan om een muzikale pendant te componeren voor de engel van Luc Tuymans. In combinatie met de vooraf opgenomen klanken ontstaat een interessante versmelting van contrasterende werelden. Sacred Places I (Angel) bestaat uit drie contrasterende delen, en net zoals de engel verwijst naar de religieus-christelijke traditie grijpt ook Wim Henderickx hier terug op een element van de christelijke liturgie. De muzikale inspiratie komt uit onverwachte hoek, met name de gregoriaanse melodieën van de Missa de Angelis (Engelenmis). Als een cantus firmus verwerkt hij melodisch materiaal uit het Kyrie van deze mis, en zo componeert hij eigenlijk zelf een drieluik: Kyrie Christe Kyrie. De drieledigheid zit overigens ook vervat in de muurschildering, waarin Wim Henderickx als belangrijkste elementen het zwarte gezicht, de harp en de bijzondere vleugels onderscheidt. Serge Verstockts beats en drums Een terugkerend thema in de muziek van Serge Verstockt is het bij elkaar brengen van verschillende (schijnbaar onverenigbare) werelden. Hij verwijst met zijn muziek niet alleen graag naar andere (sub)culturen, waarbij hij muzikanten met soms heel verschillende achtergronden samenbrengt op een podium, maar stelt ook de rituelen en gebruiken van onze westerse muziekkunst in vraag, zoals in zijn recente operaproducties Hold your Horses (Grand Opéra de Trash) uit 2013 en HRZSCHMRZ uit Als we het oeuvre van Serge Verstockt overschouwen, dan was de compositie DRIE uit 2007 misschien wel een kantelpunt. In DRIE komen heel wat aspecten samen die sindsdien in wisselende verhoudingen zijn esthetiek en muziek zijn blijven bepalen. Eerst en vooral is er de grote interesse voor technologie, en de manier waarop menselijke uitvoerders met die technologie omgaan. Technologie is hierbij geen vreemd toevoegsel aan de menselijke uitvoering, maar wordt echt beschouwd als het verlengde van de muzikant. Dat betekent echter niet automatisch dat de mens en de machine in perfecte harmonie samenwerken. Even goed kan de moeizame relatie tussen beiden centraal staan. Een tweede aspect, dat daar nauw mee samenhangt is de ruimtelijkheid van muziek. In DRIE realiseert Verstockt deze spatialisering zowel akoestisch als met elektronische middelen. Doorheen het werk gaat hij zorgvuldig om met de positie van de klankbronnen, of het nu verspreid opgestelde muzikanten of uitgekiend opgehangen luidsprekers zijn. Ten slotte vormt het ritme de stuwende kracht in DRIE, van de ruimtelijk ritselende ruisklanken waarmee het werk begint tot de genadeloze drumbeats die naar de climax leiden. Die climax is trouwens het gevolg van één grote langzame opbouw, een crescendo in alle muzikale parameters. Een interessante versmelting van contrasterende werelden. Slagwerk. Slag-werk Serge Verstockt slaagt er ook telkens in om zijn persoonlijke fascinaties en interesses een plaats te geven in de vaak grootschalige producties die hij opzet. In het geval van deze nieuwe compositie neemt hij ons mee naar de fameuze beat em up games die tijdens de jaren 1980 populair werden. In deze computerspellen gaat de speler een gevecht zonder vuurwapens aan met meerdere opponenten. Het bijzondere aan dit fenomeen is dat de gebruiker zich hier bedient van het meest brutale en directe geweld het lijfelijk en onzacht contact tussen twee personen zonder daar zelf ook maar de minste hinder van te ondervinden. Een eenvoudige druk op de knop resulteert op het scherm in een vernietigende punch of uppercut die de tegenpartij morsdood kan slaan. Hier speelt een bijzondere dissociatie of loskoppeling tussen de virtualiteit en de realiteit. Een onschuldig tijdverdrijf voor de recreatieve gamer kan zo zelfs potentieel leiden tot grensoverschrijdend gedrag in de realiteit, waarvan in de Japanse cultuur voorbeelden bekend zijn. En laat die Japanse cultuur nu ook net een van Serge Verstockts grote fascinaties zijn. Als er maar geen slachtoffers vallen op het podium! Klaas Coulembier 04 05

4 Biografieën BIOGRAFIEËN ChampdAction (BE) is een productiehuis voor klankkunst en nieuwe muziek met een grote openheid naar andere kunstdisciplines zoals beeldende kunst, videokunst, theater en dans. Radicale artistieke keuzes stonden en staan hierbij voorop. Een van de wezenskenmerken van ChampdAction is dat de organisatie zich steeds blijft vernieuwen en ook vandaag een voortrekkersrol blijft spelen in het intussen drastisch veranderde muzieklandschap. De voorbije twintig jaar concerteerde ChampdAction op zowat alle grote internationale en nationale podia, zowel in grote als kleine formaties, met multidisciplinaire en installatieprojecten en in samenwerking met tal van kunstenaars en andere ensembles zoals Collegium Vocale Gent, Jan Fabre, BL!NDMAN, Glenn Branca, Terry Riley en Slagwerkgroep Den Haag. ChampdAction resideert in de Internationale Kunstcampus desingel in Antwerpen. Dominique Vleeshouwers (NL) staat als slagwerker bekend om zijn veelzijdigheid en zijn unieke performance. Klassiek slagwerk is zijn specialisatie, maar daarnaast is hij ook een groot liefhebber van trommels uit de hele wereld. Hij is winnaar van de eerste prijs, persprijs en publieksprijs van de TROMP international percussion competition Hij studeerde cum laude af met de voorstelling Kindsoldaat en won de AHK eindwerkprijs. Hij deelde het podium met vooraanstaande ensembles en is vervanger in orkesten als het Koninklijk Concertgebouw Orkest. Daarnaast geeft hij les aan de Hochschule für Musik in Detmold en was hij docent aan de Sweelinck Academie van het Conservatorium van Amsterdam. Hij gaf masterclasses aan vele grote conservatoria in de wereld. Dominique kreeg ondersteuning van het Prins Bernhard Cultuurfonds en Stichting Eigen Muziekinstrument in de aanschaf van zijn grote instrumentarium. Wim Henderickx (BE) is componist, dirigent, percussionist en docent. Hij componeerde kamermuziek, orkestwerken en opera s en werd bekroond voor zijn werk in binnen- en buitenland. Sinds 1996 is hij huiscomponist bij Muziektheater Transparant. Tussen 2004 en 2010 werkte hij aan de zevendelige Tantric Cycle, met oosterse filosofie als inspiratiebron. Canzone voor zang en piano was het plichtwerk voor de halve finales van de Koningin Elisabethwedstrijd In 2013 werd hij ook artist in residence bij het Antwerp Symphony Orchestra. De cd s Disappearing in Light (2011) en Tryptich (2015) ontstonden in samenwerking met het HERMESensemble en Jorrit Tamminga (). Symphony N 2 (Aquarius Dream) voor orkest, sopraan, en lichtontwerp kreeg in 2017 een wereldpremière met het Antwerp Symphony Orchestra in de nieuwe Koningin Elisabethzaal. Ook in 2017 ging in opdracht van Muziektheater Transparant Revelations in wereldpremière en de balletproductie Requiem, in opdracht van Opera Ballet Vlaanderen en in samenwerking met choreograaf Sidi Larbi Cherkaoui. Henderickx doceert compositie aan de Conservatoria van Antwerpen en Amsterdam en geeft jaarlijks de internationale zomer-compositiestage SoundMine voor jongeren bij Musica. Serge Verstockt (BE) studeerde notenleer en geluidstechniek aan het Conservatorium van Brussel en klarinet aan het Koninklijk Conservatorium van Antwerpen. Van 1983 tot 1985 volgde hij les aan het Instituut voor Sonologie te Utrecht bij Gottfried Michael Koenig pionier van de computerondersteunde compositie. Koenig bracht Verstockt in contact met de formele compositiepraktijk en toonde hem de mogelijkheden van de informatica. Deze elementen blijven tot nu toe in heel zijn oeuvre van belang. In 1988 richtte Verstockt het ensemble ChampdAction op. Vanaf dan schreef hij verschillende composities, waarin hij telkens aandacht schonk aan nieuwe technologische evoluties. Hij werkt vaak samen met muzikanten uit zeer diverse disciplines en kreeg compositieopdrachten van onder andere Stad Antwerpen, Festival van Vlaanderen, Ars Musica, Wien Modern en desingel. wo 08 zo 26 nov 2017 FRONT Soundcast, de jongerengroep van het Concertgebouw, stelde een tentoonstelling samen rond Brittens War Requiem. De expo met werk van 12 jonge, beloftevolle kunstenaars is nu te bekijken in het Concertgebouw! BIOGRAFIEËN 06 07

5 In de kijker ZATERDAG 18 NOV Concertzaal ZONDAG 19 NOV Concertgebouw Vijf concerten op één dag Felix Broede Antwerp Symphony Orchestra & Martin Grubinger Bernstein, Prokofiev, Eötvös & Tan Dun BEAT IT! Happening Voordat Oostenrijker Martin Grubinger op het toneel verscheen, stonden percussionisten achterin het orkest. Nu schrijven componisten als Tan Dun en Peter Eötvös werken speciaal voor hem. Zelden zag u zoveel duizelingwekkende virtuositeit. Laat weten wat u van het concert vond op info & tickets In&Uit: t Zand 34, Brugge Een dag vol verrassende slagwerkconcerten! Koen Plaetinck & Miyoune Kim brengen Bachs Goldbergvariaties op marimba. Zus en broer Femke en Lander Gyselinck in hun eerste gezamenlijke voorstelling. Percussionist Aya Suzuki vertolkt Cage, Xenakis en Morales Murguia. Mohammad Reza Mortazavi verbaast met virtuoze Iraanse percussiemuziek en de Japanse marimbalegende Keiko Abe speelt eigen werk. concertgebouw.be V.U. Katrien Van Eeckhoutte, 't Zand 34, Brugge