PROJECTVERSLAG 2002 Landelijk AMF-project Land- en tuinbouw 2002

Transcriptie

1 PROJECTVERSLAG 2002 Landelijk AMF-project Land- en tuinbouw 2002 Contactpersoon: E.H. Buiter, Landelijk projectleider Telefoon: November 2003

2 Inhoudsopgave 0. Samenvatting resultaten pag Naleving Wet arbeid vreemdelingen (Wav) pag Naleving Wet op de Identificatieplicht (Wid) pag Bekendheid met de LTO-projecten pag Loonbedrijven en uitzendbureaus pag. 4 1 Inleiding en doelstellingen onderzoek pag Inleiding pag Project 'Seizoensarbeid' pag Project 'Certificering HAL-bedrijven' pag Doelstellingen pag. 7 2 Planning pag. 8 3 Uitvoering pag Resultaten pag Totaal project pag Resultaten gespecificeerd per projectperiode pag Naleving Wet op de Identificatieplicht pag Bekendheid met de LTO-projecten pag Loonbedrijven en uitzendbureaus pag Voordeelberekening pag. 14 Projectverslag Land- en tuinbouw

3 Samenvatting resultaten Het landelijk uitgevoerde project Land- en tuinbouw 2002 richtte zich op de naleving van de voorschriften bij of krachtens de Wet arbeid vreemdelingen (Wav) en het vergaren van beleidsinformatie over de mate van illegale tewerkstelling in deze branche. In 2002 is een start gemaakt met twee projecten die zijn voortgekomen uit afspraken die de ministeries van SZW en LNV hebben gemaakt met CWI en de Land- en tuinbouworganisatie Nederland (LTO). Het project 'Seizoensarbeid' moet er voor zorgen dat ondernemers in de land- en tuinbouw die, ondanks allerlei pogingen, niet in voldoende mate kunnen voorzien in de personeelsbehoefte, hun vacatures bij het project aan kunnen melden. Als in Nederland en in de EU-landen onvoldoende personeel beschikbaar is, eindigt het traject in aanvragen van tewerkstellingsvergunningen. Deze aanvragen zullen niet meer per individuele ondernemer, maar in collectief verband worden gedaan. Het project is zo opgezet, dat slagvaardig en snel kan worden geopereerd. Het tweede project behelst de certificering van handmatige loonbedrijven om het illegaal werken in de tuinbouw verder terug te dringen. Kern van het plan is een erkenningsregeling, die voorziet in twee controles per jaar op de afdracht en betaling van premies en belastingen. Tuinders worden geacht alleen nog met erkende, bonafide bedrijven in zee te gaan. Het project 'Land- en tuinbouw 2002' is in twee delen uitgevoerd. In de periode van januari tot en met medio april zijn controles uitgevoerd op basis van een concept-projectplan waarbij geen monitorlijst voorhanden was. Vanaf medio april tot en met november zijn de controles uitgevoerd op basis van het definitieve projectplan 'Land- en tuinbouw 2002', ditmaal inclusief een monitorlijst. Hierdoor ontbreekt, met name in het eerste deel van het project, een aantal gegevens. Daar waar de gegevens uit de monitorlijsten voortkomen (deel 2 van het project) is dit als zodanig bij de betreffende resultaten aangegeven. Naleving Wet arbeid vreemdelingen (Wav) In totaal zijn bij 654 ondernemingen inspecties uitgevoerd, waarvan 16 hercontroles. Bij 119 ondernemingen (ruim 18%) was er sprake van overtreding van de Wav. Tegen 98 ondernemingen is proces-verbaal opgemaakt terzake overtreding artikel 2 Wav met betrekking tot in totaal 425 vreemdelingen met een nationaliteit van buiten de Europese Economische Ruimte (EER) 1, waarvan er 64 de status van asielzoeker hadden. Het aantal per bedrijf aangetroffen overtredingen loopt uiteen van 1 tot EER: Europese Economische Ruimte (Landen van de EU + Noorwegen, IJsland, Liechtenstein); personen met een nationaliteit uit deze landen hebben recht op vrij verkeer van werknemers 2 Elke aangetroffen vreemdeling die niet rechtmatig arbeid verricht is een aparte overtreding Projectverslag Land- en tuinbouw

4 Verder zijn 2 ondernemingen geverbaliseerd voor overtreding van zowel art. 2 als art. 15 Wav en 1 onderneming voor overtreding van artikel 15 (hercontrole). In totaal zijn dus 101 processen-verbaal opgemaakt. Daarnaast is aan 7 ondernemingen een waarschuwing gegeven voor overtreding van artikel 15 en aan 11 ondernemingen voor overtreding van artikel 2. Nb. Terzake overtreding van artikel 2 Wav wordt een waarschuwing gegeven als de betreffende vreemdeling(en) niet (meer) werkend worden aangetroffen of de identiteit ook niet op een andere wijze kan worden vastgesteld, in geval het identiteitsdocument ontbreekt. Indien overtreding van artikel 15 Wav voor de eerste maal wordt geconstateerd wordt eveneens een waarschuwing gegeven. Indien bij een hercontrole nogmaals deze overtreding wordt geconstateerd, wordt proces-verbaal opgemaakt. Bij geconstateerde overtreding van artikel 15 Wav in combinatie met overtreding van artikel 2 Wav wordt te allen tijde proces-verbaal opgemaakt, behoudens het gestelde in de eerste alinea. De navolgende gegevens komen voort uit vragenformulieren die tijdens het tweede deel van het project bij 425 controles (ruim 90%) door de inspecteur zijn ingevuld: Naleving Wet op de identificatieplicht (Wid) Tijdens de inspecties is vastgesteld dat 53 werkgevers (13%) niet voldeden aan de voorschriften gesteld krachtens de Wet op de identificatieplicht (Wid). Bij 10 van die 53 bedrijven (19%) zijn vervalste documenten, dan wel kopieën daarvan, aangetroffen. Het aantal vervalste documenten loopt per onderneming uiteen van één tot en met vijf. Nb. De feitelijke verplichtingen voor werkgevers staan vermeld in de Organisatiewet Sociale verzekeringen, de Algemene wet rijksbelastingen, de Algemene wet bestuursrecht en de Wav. Bekendheid met de LTO-projecten De gecontroleerde ondernemers is gevraagd naar de bekendheid met de LTO-projecten 'Seizoensarbeid' en 'Certificering Handmatige agrarische loonbedrijven (HAL-bedrijven)'. Bij 56% van de ondernemers waren deze projecten bekend. Van de bedrijven die bekend zijn met de LTO-projecten geeft 13% aan vacatures uitgezet te hebben bij het project 'Seizoensarbeid'. Loonbedrijven en uitzendbureaus Uit de monitor komt naar voren dat ruim 32% van de 425 bezochte bedrijven (en waarvan een monitorlijst is ingevuld) gebruik maakt van een loonbedrijf en/of uitzendbureau. In totaal zijn betreft het 138 ondernemingen, waarvan bijna eenderde gebruik maakt van een gecertificeerd loonbedrijf of uitzendbureau. De middelgrote bedrijven (10 tot 100 werknemers) maken relatief vaker gebruik van loonbedrijf of uitzendbureau dan kleine bedrijven (1 tot 10 werknemers), namelijk 38% tegenover 26%. Projectverslag Land- en tuinbouw

5 1. Inleiding en doelstellingen onderzoek 1.1 Inleiding De arbeidsmarkt in de agrarische sector wordt gekenmerkt door veel flexibele arbeid. Perioden van relatieve rust worden afgewisseld door perioden van zeer grote activiteit. Een deel van deze flexibele arbeid wordt opgevuld door illegale tewerkstelling. Al sinds jaar en dag vinden er controles plaats in de bedrijfstak land- en tuinbouw, gericht op de bestrijding van die illegale tewerkstelling. In de vollegrondstuinbouw, de fruit-, boom- en bollenteelt en bij teelten in de biologische landbouw is sprake van kortdurende, vaak eenvoudige seizoensarbeid zoals het steken van asperges, het plukken van aardbeien en hardfruit en het pellen van bollen. Naast seizoensarbeid heeft de glastuinbouw behoefte aan periodieke arbeid gedurende een langere periode in het jaar. De bedrijfsvereniging GUO (thans UWV/GUO) heeft becijferd dat de seizoensarbeid werk oplevert voor circa dienstverbanden per jaar. Tuinders geven aan dat het moeilijk is om de vacatures tijdig te vervullen met personen die gerechtigd zijn om te werken. Tijdrovende administratieve procedures alsmede onbetrouwbare intermediairs van arbeidskrachten zijn de argumenten waar de ondernemers in deze sector zich van bedienen om zich te verdedigen tegen de kritiek op de tewerkstelling van illegale vreemdelingen en de overige daarmee gepaard gaande misstanden. Uit een in 2000 ingesteld onderzoek 3 staat de agrarische sector, samen met de Horeca, op nummer één als het gaat om het aantal werknemers dat niet gerechtigd is in Nederland arbeid te verrichten. Er lijkt de laatste jaren een trend te zijn dat binnen de sector land- en tuinbouw in toenemende mate de arbeidskrachten worden betrokken van uitzendbureaus en handmatige agrarische loonbedrijven. Uit onderzoeken van de Arbeidsinspectie alsook het Westland Interventieteam blijkt dat deze intermediairs vaak vreemdelingen tewerkstellen die niet gerechtigd zijn om arbeid te verrichten en daarbij illegaal in Nederland verblijven. Om de neerwaartse spiraal te doorbreken is op initiatief van de ministeries van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) en het ministerie van Landbouw, Natuurbehoud en Visserij (LNV) en in samenwerking met de Land- en Tuinbouw Organisatie (LTO) en de vakbeweging, een tweetal projecten tot stand gebracht dat er voor dient te zorgen dat de 3 Illegale tewerkstelling verkend, Research voor beleid, november 2000 Projectverslag Land- en tuinbouw

6 vacatures tijdig vervuld worden en gelijktijdig de spelregels gehanteerd worden die hierbij van toepassing zijn. Het betreft de projecten 'Seizoensarbeid' en 'Certificering handmatige loonbedrijven'. Tegelijkertijd heeft de minister de handhavingdruk in deze sector opgevoerd door te bepalen dat de Arbeidsinspectie in 2002 een substantieel deel van haar capaciteit zal besteden aan de bestrijding van de illegale tewerkstelling in de land- en tuinbouw. Het project 'Seizoensarbeid' richt zich meer specifiek op de deelsectoren fruitteelt, vollegrondsgroenteteelt, glasgroenteteelt, glasbloementeelt, boomteelt en de biologische akkerbouw. Uitgangspunt is dat de tuinders zelf verantwoordelijk zijn voor hun personeelsvoorziening en moeten werven onder lokaal aanbod, familie, bekenden en werknemers die eerder bij hen in dienst zijn geweest. Tuinders die toch verder van huis personeel willen zoeken kunnen dankzij dit project rekenen op ondersteuning van LTO bij het aantrekken van mensen uit Europa. Indien nodig zal LTO de tuinders ook helpen bij het aanvragen van tewerkstellingsvergunningen bij het CWI voor personeel van buiten de Europese Unie. Uit onderzoek door het Landbouw Economisch Instituut en diverse krantenpublicaties blijkt dat via dit project in 2002 bij ruim 700 ondernemers arbeidskrachten aan het werk zijn gegaan. De helft daarvan, iets meer dan 3.000, vond werk in de provincies Brabant en Zeeland. Samen met Limburg (1.450) is dat twee derde van het totale project. Ondanks de inzet van het CWI, zijn uit de CWI-bestanden weinig geschikte kandidaten naar voren gekomen. Slechts 150 werkzoekenden uit Nederland en 450 uit de EER-landen gingen aan de slag. Opvallend bij de onderzoeksresultaten is dat in 2002 maar liefst 70 procent van de vacatures door een tewerkstellingsvergunning (TWV), vooral voor Polen, werd vervuld. In 2001 gaf het CWI 900 TWV s voor de tuinbouw af. Dat betekent dat door het project veel meer Polen legaal aan het werk zijn geweest. Met name de aardbeien- en aspergeoogst lijken erg geholpen met dit project. (Bron: Oogst Tuinbouw, 17 januari 2003) Het project 'Certificering HAL-bedrijven' kent een vijfjarenplan voor de certificering van handmatige agrarische loonbedrijven om het illegaal werken in de tuinbouw verder terug te dringen. Kern van het plan is een erkenningsregeling, die voorziet in twee controles per jaar op o.a. de afdracht en betaling van premies en belastingen. Tuinders worden geacht alleen nog met erkende, bonafide bedrijven in zee te gaan. In oktober 2003 bevatte de lijst ruim 180 gecertificeerde bedrijven. Bij de uitvoering van het tweede deel van het project 'Land- en tuinbouw 2002' is gebruik gemaakt van 'monitorlijsten', in te vullen door de inspecteurs, waarin onder andere aan de bezochte ondernemers gevraagd is naar de ervaringen met deze twee projecten 1.2 Doelstellingen Projectverslag Land- en tuinbouw

7 Van de missie van de Arbeidsinspectie: Wij pakken misstanden aan en leveren politiek relevante informatie, kunnen de navolgende doelstellingen voor dit project worden afgeleid: Handhaving van de voorschriften gesteld bij of krachtens de Wet arbeid vreemdelingen; Bij geconstateerde overtreding van de Wet arbeid vreemdelingen te allen tijde procesverbaal opmaken Bij geconstateerde (vermoedelijke) overtreding en daar waar mogelijk - binnen drie maanden een hercontrole instellen; Landelijk, regionaal en lokaal moet het beeld ontstaan dat de Arbeidsinspectie in de hele sector versterkt aanwezig is; Gezien de omvang van de sector en de mate van illegale tewerkstelling, e.e.a. in relatie tot de inspectiecapaciteit van de Arbeidsinspectie, dient de aandacht landelijk gespreid dáár neergelegd te worden waar de misstanden naar verwachting het grootst zijn (m.a.w. "vissen waar vis zit"); Voorkomen dient te worden dat de deelnemers aan de projecten "Seizoenarbeid" en "Certificering HAL-bedrijven" hun deelname gaan zien als een vorm van vrijwaring. Projectverslag Land- en tuinbouw

8 2. Planning Zoals reeds eerder gemeld heeft de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in een persbericht van 17 januari 2002 een aanscherping van de controles en een harde aanpak van overtreders van de Wet arbeid vreemdelingen in het vooruitzicht gesteld. De Arbeidsinspectie heeft van de minister de opdracht gekregen om een substantieel deel van haar capaciteit te besteden aan controles in de land- en tuinbouwsector. Daartoe is een drietal landelijke projecten opgezet, te weten: a) Land- en tuinbouwondernemingen b) Handmatige agrarische loonbedrijven c) Uitzendbureaus in de agrarische sector Nb. Van de projecten, genoemd onder b) en c), worden separate verslagen gemaakt. Bij de uitvoering van het project "Land- en tuinbouw 2002" is ruim aandacht geschonken aan de sectorprojecten maar vooral ook aan de ondernemingen die geen gebruik maken van de mogelijkheden die deze projecten bieden en aldus de aandacht kregen die de minister hen in het vooruitzicht had gesteld. Voor de planning en selectie van de te onderzoeken ondernemingen is gebruik gemaakt van een aantal gegevensbronnen: a) een drietal tabellen dat in het projectplan is opgenomen: a. Risicotabel met uitsplitsing naar deelsectoren b. Risicotabel met uitsplitsing naar regio's c. Risicotabel met uitsplitsing naar teelten en spreiding oogst b) Historische informatie uit het eigen databasebestand van de Arbeidsinspectie c) Informatie vanuit de twee andere landelijke projecten in de agrarische sector d) Informatie vanuit samenwerkingsverbanden in de land- en tuinbouwbranche e) Convenantmeldingen respectievelijk rapporten en processen-verbaal van bevindingen van belastingdienst en de Uitvoeringsinstelling Werknemersverzekeringen (UWV), de voormalige bedrijfsverenigingen f) Processen-verbaal van bevindingen van andere opsporingsdiensten g) Tips die via derden worden ontvangen Projectverslag Land- en tuinbouw

9 Hercontroles Conform het staande beleid wordt in ondernemingen, waar illegale tewerkstelling is geconstateerd dan wel tijdens de inspectie een redelijk vermoeden daarvan is ontstaan (bijvoorbeeld doordat arbeidskrachten zich aan de controle onttrokken), binnen drie maanden een hercontrole ingesteld. Voor het project 'Land- en tuinbouw 2002' is in dat kader een aangepast beleid toegepast. Om te voorkomen dat de hercontroleverplichting er toe zou leiden dat de inspectiecapaciteit grotendeels zou worden besteed aan een relatief kleine groep overtreders, werd het noodzakelijk geacht om daarin flexibiliteit aan te brengen. Bij controles waarbij minder dan drie overtredingen werd geconstateerd (dus minder dan drie personen werkend werden aangetroffen die niet gerechtigd waren om te werken) kon in beginsel worden volstaan met één controle, tenzij aanvullende informatie voor een hercontrole aanleiding gaf. Bij drie tot maximaal tien overtredingen heeft daar waar mogelijk 4 binnen zes maanden een hercontrole plaatsgevonden. Bij tien of meer overtredingen is eveneens daar waar mogelijk binnen drie maanden een hercontrole ingesteld. In overeenstemming met het beleid worden de hercontroles voortgezet totdat er geen illegale tewerkstelling meer wordt geconstateerd binnen de betreffende onderneming. 4 Gelet op de meestal beperkte seizoenen van de diverse tuinbouwproducten is het instellen van hercontroles binnen één seizoen vaak niet mogelijk. Deze hercontroles worden dan in het volgende seizoen uitgevoerd. Projectverslag Land- en tuinbouw

10 3. Uitvoering Het project 'Land- en tuinbouw 2002' is in twee delen uitgevoerd. In de periode van januari tot en met medio april zijn controles uitgevoerd op basis van een concept-projectplan waarbij geen monitorlijst voorhanden was. Vanaf medio april tot en met november zijn de controles uitgevoerd op basis van het definitieve projectplan 'Land- en tuinbouw 2002', ditmaal inclusief een monitorlijst. Hierdoor ontbreekt, met name in het eerste deel van het project, een aantal gegevens. Daar waar de gegevens uit de monitorlijsten voortkomen (deel 2 van het project) is dit bij de betreffende resultaten aangegeven. Alle controles zijn in eerste instantie als fysieke controles uitgevoerd, dus waarneming ter plaatse in de onderneming (interventie). Uit een fysieke controle volgde een onderzoek in de administratie van de onderneming, ingeval er sprake was van (een) overtreding(en) van de Wet arbeid vreemdelingen. In geval van overtreding van de Wet arbeid vreemdelingen én als de identiteit van de werkend aangetroffen vreemdelingen kon worden vastgesteld, is proces-verbaal opgemaakt tegen de werkgever. Vreemdelingenpolitie Bij de controles binnen dit project, waar redelijkerwijs vermoed kon worden dat er vreemdelingen binnen de onderneming aan het werk zouden zijn, zoals bij een eerdere controle binnen dit project, is assistentie van de Vreemdelingenpolitie gevraagd. Gerekend over de uitvoering in beide delen van het project, heeft de Vreemdelingenpolitie in ruim 60% van de gevallen assistentie verleend. UWV en belastingdienst Eveneens gerekend over het totale project hebben UWV en belastingdienst in ruim 10% van de gevallen aan de controles deelgenomen. Projectverslag Land- en tuinbouw

11 4. Resultaten 4.1 Totaal project Over het gehele project bezien, is aan 728 bedrijven respectievelijk adressen een bezoek gebracht. Van zeven bedrijven werd vastgesteld dat deze niet binnen de land- en tuinbouwsector vielen (buiten doelgroep) en in 18 gevallen bleek dat het bedrijf inmiddels was gestaakt. In 49 gevallen bleek er op het adres geen personeel aanwezig te zijn, respectievelijk werden geen activiteiten waargenomen. Daar waar mogelijk is op deze adressen later nogmaals een bezoek gebracht om de situatie opnieuw te bezien. In totaal zijn aldus bij 654 ondernemingen inspecties uitgevoerd, waarvan 16 hercontroles. Om deze bedrijven te controleren zijn interventies 5 gepleegd. Er zijn 492 inspecties geregistreerd met één interventie, 64 met twee interventies, 25 met drie, 22 met vier en bij 51 inspecties waren vijf of meer interventies noodzakelijk om het onderzoek geheel af te kunnen ronden. Bij 119 ondernemingen (ruim 18%) was er sprake van overtreding van de Wav. Tegen 98 ondernemingen is proces-verbaal opgemaakt terzake overtreding artikel 2 Wav met betrekking tot in totaal 425 vreemdelingen met een nationaliteit van buiten de Europese Economische Ruimte (EER), waarvan er 64 de status van asielzoeker hadden. Het aantal per bedrijf aangetroffen overtredingen loopt uiteen van 1 tot Verder zijn 2 ondernemingen geverbaliseerd voor overtreding van zowel art. 2 Wav als art. 15 Wav en 1 onderneming voor overtreding van artikel 15 Wav (hercontrole). In totaal zijn 101 processen-verbaal opgemaakt. Daarnaast is aan 7 ondernemingen een waarschuwing gegeven voor overtreding van artikel 15 en aan 11 ondernemingen voor overtreding van artikel 2 Wav. 5 Interventie = vooronderzoek, bezoek aan bedrijf c.q. adm.kantoor, horen verdachte(n)/getuige(n) etc. 6 Elke aangetroffen vreemdeling die niet rechtmatig arbeid verricht is een aparte overtreding Projectverslag Land- en tuinbouw

12 4.2 Resultaten gespecificeerd per projectperiode jan-apr apr-dec Totaal Aantal gecontroleerde ondernemingen Waarvan hercontrole Aantal ondernemingen met overtreding Wav Aantal vreemdelingen hierbij betrokken: waarvan asielzoeker Proces-verbaal terzake overtreding art. 2 Wav Proces-verbaal terzake overtreding art. 15 Wav 1-1 Proces-verbaal terzake overtreding art. 2 & 15 Wav Waarschuwing terzake overtreding art. 2 Wav Waarschuwing terzake overtreding art. 15 Wav In de periode van januari tot medio april 2002 is voornamelijk gecontroleerd in de deelsectoren snijbloementeelt, groenteteelt, bloembollenteelt, potplantenteelt, tuinbouw open grond, boomkwekerij, glastuinbouw en akkerbouw. De verdeling over de grootteklassen is als volgt: 1-10 werknemers: 107 bedrijven; werknemers: 50; 100+: 3; onbekend/geen: In de tweede periode is voornamelijk gecontroleerd in de deelsectoren aspergeteelt, fruitteelt, boomkwekerij, bollenteelt, glastuinbouw, aardbeienteelt en tuinbouw open grond. De verdeling over de grootteklassen is als volgt: 1-10 werknemers: 265 bedrijven; werknemers: 86; 100+: 1; onbekend/geen: 118. Van de 425 vreemdelingen waarvan gegevens zijn opgenomen in het kader van overtreding door de werkgever van de Wav, zijn er in totaal 232 afkomstig uit de 10 landen die per 1 april 2004 toetreden tot de Europese Unie. Daarnaast zijn er 102 afkomstige uit andere Midden- en Oost-Europese landen zoals Bulgarije (65), Oekraïne (11), Azerbeidzjan (7) en Rusland (4). Vermeldenswaard zijn verder: Turkije (56 personen), Irak (19), Marokko (12) en Afghanistan met eveneens 12 personen. Van de aangetroffen vreemdelingen is bijna driekwart van het mannelijke geslacht. 7 Categorie staat niet vermeld in databank Arbeidsinspectie of bedrijf heeft geen (eigen) personeel Projectverslag Land- en tuinbouw

13 4.3 Naleving Wet identificatieplicht (WID) Tijdens de inspecties is vastgesteld dat 53 werkgevers (13%) niet voldeden aan de voorschriften gesteld bij of krachtens de Wet op de identificatieplicht (WID). Van deze werkgevers ging het in 26% (14 werkgevers) om alleen het niet voldoen aan de verificatieplicht 8, bij 21% om alleen de bewaarplicht 9 en bij 2% om de zorgplicht 10. Bij 4% betrof het zowel de verificatie- als de zorgplicht, eveneens 4% voldeed niet aan zowel de verificatie- als de bewaarplicht en bij 21 werkgevers (bijna 40%) ging het om alle drie de genoemde verplichtingen. Bij bijna 20% van de 53 bedrijven die niet voldeden aan de voorschriften van de WID zijn vervalste documenten, dan wel kopieën daarvan, aangetroffen. Het aantal vervalste documenten loopt per onderneming uiteen van één tot en met vijf. Nb. De feitelijke verplichtingen voor werkgevers staan vermeld in de Organisatiewet Sociale verzekeringen, de Algemene wet rijksbelastingen, de Algemene wet bestuursrecht en de Wav. 4.4 Bekendheid met de LTO-projecten De gecontroleerde ondernemers is gevraagd naar de bekendheid met de LTO-projecten 'Seizoensarbeid' en 'Certificering HAL-bedrijven'. Bij 56% van de ondernemers (237 bedrijven) waren deze projecten bekend. De bekendheid varieert nogal per deelsector. Zo is 26% van de bedrijven in de bollenteelt bekend met de LTO-projecten en bedraagt dat percentage in de overige fruitteelt 59%. De sectoren aspergeteelt en boomkwekerijen zijn het best bekend met deze projecten: 68%. Van de bedrijven die bekend zijn met de LTO-projecten, geeft 13% aan (31 ondernemers) vacatures uitgezet te hebben bij het project 'Seizoensarbeid'. 4.5 Loonbedrijven en uitzendbureaus Uit de monitor komt naar voren dat ruim 32% van de 425 bezochte bedrijven (en waarbij een monitorlijst is ingevuld) gebruik maakt van een loonbedrijf (7%) of uitzendbureau (26%). In totaal zijn betreft het 138 ondernemingen, waarvan bijna eenderde (44 = 32%) gebruik maakt van een gecertificeerd loonbedrijf of uitzendbureau. Wat opvalt, is dat in de aspergeteelt relatief vaker gebruik gemaakt wordt van loonbedrijven (12%) en uitzendbureaus (44%) dan in andere deelsectoren. In de fruitteelt en de boomkwekerijen wordt relatief weinig gebruik gemaakt van intermediairs. In de bollenteelt liggen de percentages iets onder het niveau van het gemiddelde: 3% maakt gebruik van loonbedrijven en 23% van uitzendbureaus. De middelgrote bedrijven maken relatief vaker gebruik van loonbedrijf of uitzendbureau dan kleine bedrijven, namelijk 38% tegenover 26%. 8 Verificatieplicht: Werkgever moet bij aanvang van dienstverband juiste personalia werknemer verifiëren aan de hand van een geldig identiteitsdocument 9 Bewaarplicht: Een kopie van het getoonde identiteitsdocument moet bij de (loon)administratie worden bewaard 10 De werkgever moet er voor zorgdragen dat werknemers zich op de werkplek kunnen identificeren. Projectverslag Land- en tuinbouw

14 4.6 Voordeelberekening Vanaf 1 januari 2000 wordt in principe bij alle Wav-processen-verbaal een voordeelberekening uitgevoerd. De minimumpositie voor de berekening van het voordeel voor de werkgever is het wettelijk minimumloon. In een aantal gevallen is het niet zinvol gebleken om een voordeelberekening op te maken vanwege óf het ontbreken van de benodigde gegevens waardoor het voordeel niet aannemelijk gemaakt kon worden óf omdat er geen sprake was van een substantieel voordeel. Het totaal van de opgemaakte voordeelberekeningen, zoals die zijn toegevoegd aan de betreffende processen-verbaal bedraagt: , Projectverslag Land- en tuinbouw