Hoe en waarom natuur een rol speelt bij de ontwikkeling van de Eemshaven. Monique van den Dungen Overheid & Milieu

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Hoe en waarom natuur een rol speelt bij de ontwikkeling van de Eemshaven. Monique van den Dungen Overheid & Milieu"

Transcriptie

1 Hoe en waarom natuur een rol speelt bij de ontwikkeling van de Eemshaven Monique van den Dungen Overheid & Milieu

2 Masterclass 1. Introductie Groningen Seaports 2. Ontwikkeling Eemshaven 3. Waar zijn we tegenaan gelopen 4. Hoe zijn we hiermee omgegaan 5. Waar staan we nu 6. Waar willen we naar toe 7. Hoe pakken we dat aan

3 Energie- en industriehavens tussen twee mainports Eemshaven Delfzijl Veendam

4 Activiteiten Onderhoud: ha: haven- en industrieterrein Aantrekken afnemers: logistiek en bedrijfsvestingen Delfzijl Ontwikkelen: Delfzijl marktwensen - bestaande klanten marktkansen - potentiële klanten Eemshaven Publieke taak: scheepvaartbegeleiding Veendam Veendam

5 Topsectoren Chemie Energie Chemie Logistiek Agribusiness Delfzijl Energie Recycling reststoffen Veendam Logistiek

6 1973

7 EEMSHAVEN (2003)

8 ENERGY PARK EEMSHAVEN: SEPTEMBER 2012

9 Waar loop je tegenaan? Wet en regelgeving Hinder en overlast Milieu en gezondheid Natuur en Landschap Aantonen uitblijven gevolgen Minimaliseren van de effecten Herstelmaatregelen resteffecten Onderzoeken wat we nog niet weten

10 Groningen Seaports aan de rand van Unesco Werelderfgoed

11 Activiteiten met effecten op natuurwaarden Bouwwerkzaamheden Heiwerkzaamheden Waterinzuiging Warmtelozing Baggeren en verspreiden van bagger Bouwrijp maken braakliggend terrein Toename scheepvaart Depositie

12 Waar hebben we mee te maken? Beschermde plant en diersoorten Vernietiging, aantasting en verstoring van leefgebied beschermde diersoorten, vogels en planten Verstoring van vogels Verstoring van zeezoogdieren Doden en verstoren van trekroutes van vissen Aantasting landschap en habitats

13 Wat hebben we al gedaan? : COMPENSATIEPLAN Groenknolorchis hectare kwelder hectare natuur 3. 2,5 hectare ecostrook EH Eemshaven Waterspitsmuis Delfzijl hectare visgronden (Dollard) visserijbedrijven - Stimulatie nieuwe vistechnieken - Monitoring zeehonden en Vogels Dollard 4 5

14 Onderzoeks- en monitoringsprogramma Effectrelaties activiteiten ontwikkeling en gedrag plant en diersoorten Vogels, zeehonden, bruinvissen, macrobenthos, orchideeen Meten vertroebeling en primaire productie Meten aantasting natuurlijke kenmerken Proeven slibvaren Bijdrage aan kennisontwikkeling Eemsdollard Estuarium

15 Hoe gaan we hiermee om? Vergunning + draagvlak = license to operate Dialoog Samenwerken = meer bereiken Investeren in kennis en innovatie Lange termijn Visie Logistiek

16 Havenvisie 2030

17 Waar willen we naar toe: Havenvisie Inzet op groeisectoren Energie, Data, Chemie en Recycling Eemsdelta is het belangrijkste groene haven- en industriegebied in Noord-Nederland

18 Trends en ontwikkelingen 2013 Waar staan we: SCENARIO S

19 Groeien naar circulaire economie = industriele ecologie Clusteren Bestaande industrie Utilities O.a. stoom, gas, zout, chloor, industriewater, waterstof, CO 2, stikstof Recycling en Reststromen Bio based grondstoffen Delfzijl Vergroening van de chemie Veendam Theo Pouw EEW Energy from Waste Oosterhorn Zuid

20 Sterke sectoren benutten Energie = top sector 35% totale elektriciteitsproductie in Eemsdelta Energiecentrales (± 8000 MW) O.a. GDF SUEZ, Delesto, Vattenfall/Nuon, RWE/Essent, Norned Offshore wind (± MW) Delfzijl 2500 turbines gepland binnen 70 NM Grootste on-shore windpark van NL Veendam Ideale locatie voor energieintensieve Energie EEW Energy from Waste activiteiten zoals datacenters Offshore

21 Investeringen Eemshaven Vopak Orange Blue Terminals AG Ems Nuon Magnum RWE/Essent COBRA + NorNed Delfzijl 4 Veendam 1. Uitbreiding Beatrixhaven (incl. zwaaikom) 2. Aanleg personenspoor Roodeschool - Eemshaven 3. Reparatie gecorrodeerde damwanden 4. Ontwikkeling heliport Oosterhorn Zuid 5. Eemshaven Zuidoost 5

22 Energy Park Eemshaven A. Vaste werkgelegenheid: direct 6000 indirect 4000 B. Tijdelijke werkgelegenheid uit investeringen (3-5 jaar) direct Noot: helft uit Noord Nuon/Vattenfall Nederland RWE/Essent C. Structurele uitbreiding werkgelegenheid direct 1000 (Door structurele uitbreiding en vergrijzing worden tussen 2010 en tot 3000 directe banen verwacht) Uitbreiding Wilhelminahaven incl. kaden

23 Economisch aantrekkelijk: het succes maak je samen

24 Groen is Doen: 10 milieuthema s Afval Bodem Geluid Energie en Klimaat Lucht Natuur Ondernemen Water Veiligheid

25 Minimaliseren milieueffecten: Ecoports 4 e certificaat Inzameling Scheepsafval Inname afval uit zee Ballastwaterbehandeling Reductie Scheepsemissies Aanleg walstroom LNG terminal Hergebruik reststromen: water, warmte etc

26 Samenwerken is samen meer bereiken Ecologie en economie verbeteren Natuur én milieuverbetering én ontwikkelruimte Systeemherstel estuarium en verruiming vaarweg Theo Pouw Kennis slibhuishouding estuarium op termijn minder baggeren dus Delfzijl minder kosten en schoner water? Veendam Gezamenlijke business cases Werk met werk en hand in hand

27

28 Vragen? Phone: +31 (0)

Eemshaven: één grote bouwput!! HARTELIJK WELKOM BIJ. Hendré Sijbring Herbert Colmer Port Technology

Eemshaven: één grote bouwput!! HARTELIJK WELKOM BIJ. Hendré Sijbring Herbert Colmer Port Technology Eemshaven: één grote bouwput!! HARTELIJK WELKOM BIJ Hendré Sijbring Herbert Colmer Port Technology GRONINGEN SEAPORTS DELFZIJL EEMSHAVEN FIVELPOORT GRONINGEN RAILPORT VEENDAM MISSIE GRONINGEN SEAPORTS

Nadere informatie

ENERGIE-INFRASTRUCTUUR IN HET ROTTERDAMSE HAVENGEBIED. Maart 2019

ENERGIE-INFRASTRUCTUUR IN HET ROTTERDAMSE HAVENGEBIED. Maart 2019 ENERGIE-INFRASTRUCTUUR IN HET ROTTERDAMSE HAVENGEBIED Maart 2019 Inleiding De concentratie van industrie in de Rotterdamse haven is een goede uitgangspositie voor het doen slagen van de energietransitie:

Nadere informatie

PORT ENVIRONMENTAL REVIEW SYSTEM (PERS) Publieksversie 2015

PORT ENVIRONMENTAL REVIEW SYSTEM (PERS) Publieksversie 2015 PORT ENVIRONMENTAL REVIEW SYSTEM (PERS) Publieksversie 2015 1 The Port Environmental Review System (PERS) was developed on behalf of ESPO and the Ecoports Foundation Inhoudsopgave Pag. Hoofdstuk 1 Nature

Nadere informatie

Symposium De Groene Delta van Nijmegen. Dag van de duurzaamheid 10 oktober 2014

Symposium De Groene Delta van Nijmegen. Dag van de duurzaamheid 10 oktober 2014 Symposium De Groene Delta van Nijmegen Dag van de duurzaamheid 10 oktober 2014 Noodzaak tot veranderen 13-10-2014 2 En toen was daar... http://www.energieakkoordser.nl/ https://energiekgelderland.nl/paginas/default.aspx

Nadere informatie

Bio Base Europe Innovation & Training for the bio-based economy

Bio Base Europe Innovation & Training for the bio-based economy Biopark Terneuzen Duurzame havens Bio Base Europe Innovation & Training for the bio-based economy Terneuzen Diepgang 12,50 meter Oppervlakte circa 2100 ha Ports of Vlissingen and Terneuzen Vlissingen Diepgang

Nadere informatie

PlanMER/PB Structuurvisie Wind op Zee Resultaten beoordeling Natuur. Windkracht14 22 januari 2014 Erik Zigterman

PlanMER/PB Structuurvisie Wind op Zee Resultaten beoordeling Natuur. Windkracht14 22 januari 2014 Erik Zigterman PlanMER/PB Structuurvisie Wind op Zee Resultaten beoordeling Natuur Windkracht14 22 januari 2014 Erik Zigterman Korte historie 2009: Nationale Waterplan! 2 windenergiegebieden aangewezen! Borssele en IJmuiden

Nadere informatie

groei leefomgeving economi Sche K enni roei men g roen W er K en D oen

groei leefomgeving economi Sche K enni roei men g roen W er K en D oen groei Economische Groei = Groen SAMENWERKEN KENNIS leefomgeving DOEN Doen is Groen! Duurzame energie Per jaar wordt door 2.100.000 kwh gebruikt voor de openbare verlichting, walstroomaansluitingen, het

Nadere informatie

Economische kansen in de Eemsdelta. Presentatie Harrie Hoek d.d. 13 oktober 2016 Ondernemers Top of Holland De Boegschroef, Delfzijl

Economische kansen in de Eemsdelta. Presentatie Harrie Hoek d.d. 13 oktober 2016 Ondernemers Top of Holland De Boegschroef, Delfzijl Economische kansen in de Eemsdelta Presentatie Harrie Hoek d.d. 13 oktober 2016 Ondernemers Top of Holland De Boegschroef, Delfzijl Onderwerpen presentatie Over Eemsdelta\EZ Bedrijvigheid & acquisitie

Nadere informatie

PORT HANDBOOK - GRONINGEN SEAPORTS. Port Handbook

PORT HANDBOOK - GRONINGEN SEAPORTS. Port Handbook PORT HANDBOOK - GRONINGEN SEAPORTS Port Handbook PORT HANDBOOK - GRONINGEN SEAPORTS Inhoud 3 PROFIEL PAGINA 05 TAKENPAKKET PAGINA 06 ORGANISATIESTRUCTUUR PAGINA 07 EEMSHAVEN PAGINA 08 DELFZIJL PAGINA 10

Nadere informatie

Impact windenergie op Noordzeemilieu: kansen & bedreigingen

Impact windenergie op Noordzeemilieu: kansen & bedreigingen Impact windenergie op Noordzeemilieu: kansen & bedreigingen IRO/CEDA lezing Bert Wilbrink (ministerie EZK) Suzanne Lubbe (RWS) 12 maart 2019 Inhoud presentatie Visie overheid op ecologische impact bouw

Nadere informatie

Economische kansen in de Eemsdelta. Presentatie Harrie Hoek d.d. 9 november 2015 Commissievergadering gemeente Loppersum

Economische kansen in de Eemsdelta. Presentatie Harrie Hoek d.d. 9 november 2015 Commissievergadering gemeente Loppersum Economische kansen in de Eemsdelta Presentatie Harrie Hoek d.d. 9 november 2015 Commissievergadering gemeente Loppersum Samenwerking DEAL + provincie Uitgaande van de Economische Visie Eemsdelta 2030 Hoofddoel

Nadere informatie

PROEFTUIN VOOR HET EUROPESE ENERGIESYSTEEM VAN DE TOEKOMST

PROEFTUIN VOOR HET EUROPESE ENERGIESYSTEEM VAN DE TOEKOMST NOORD-NEDERLAND: PROEFTUIN VOOR HET EUROPESE ENERGIESYSTEEM VAN DE TOEKOMST PROEFTUIN ENERGIE- TRANSITIE REGIONALE PARTNER IN DE EUROPESE ENERGIE UNIE Noord-Nederland is een grensoverschrijdende proeftuin

Nadere informatie

Haven Amsterdam Gateway to Europa

Haven Amsterdam Gateway to Europa IJ (voor 1850) Haven Amsterdam Gateway to Europa Jan Egbertsen 26 september 2011, Amsterdam Haven Amsterdam is een bedrijf van de gemeente Amsterdam Amsterdam Noordzeekanaalgebied (rond 1875) Overzicht

Nadere informatie

Heliport, toelichting op het nut en de noodzaak van het initiatief van Groningen Seaports

Heliport, toelichting op het nut en de noodzaak van het initiatief van Groningen Seaports Heliport, toelichting op het nut en de noodzaak van het initiatief van Groningen Seaports Inleiding Eén van de speerpunten van de economische ontwikkeling in de Eemsdelta is de offshore windindüstrie.

Nadere informatie

AANVULLENDE AANVRAAG NB- WETVERGUNNING RWE NOORDKADE VERLENGDE WILHELMINAHAVEN

AANVULLENDE AANVRAAG NB- WETVERGUNNING RWE NOORDKADE VERLENGDE WILHELMINAHAVEN AANVULLENDE AANVRAAG NB- WETVERGUNNING RWE NOORDKADE VERLENGDE WILHELMINAHAVEN RWE EEMSHAVEN HOLDING BV 28 november 2012 076729920:A - Vrijgegeven B02047.000045.0400 Inhoud 1 Inleiding...3 1.1 Aanleiding...3

Nadere informatie

Speech van commissaris van de Koning René Paas, voorjaarsvergadering Samenwerkende Bedrijven Eemsdelta (SBE), Delfzijl, 7 juni 2016

Speech van commissaris van de Koning René Paas, voorjaarsvergadering Samenwerkende Bedrijven Eemsdelta (SBE), Delfzijl, 7 juni 2016 Speech van commissaris van de Koning René Paas, voorjaarsvergadering Samenwerkende Bedrijven Eemsdelta (SBE), Delfzijl, 7 juni 2016 [Intro] Nog niet zo lang geleden vierde u uw 40- jarig bestaan. Als Samenwerkende

Nadere informatie

Groningen Seaports heeft de

Groningen Seaports heeft de > feature Werk maken van windenergie Leven van de wind. Volgens het spreekwoord kan het niet. In Groningen denken ze daar heel anders over. Groningen Seaports ziet voor met name de Eemshaven volop kansen

Nadere informatie

Toespraak commissaris van de koningin Max van den Berg, Statenexcursie 17/18 november 2011 naar Hannover

Toespraak commissaris van de koningin Max van den Berg, Statenexcursie 17/18 november 2011 naar Hannover Toespraak commissaris van de koningin Max van den Berg, Statenexcursie 17/18 november 2011 naar Hannover Geachte aanwezigen, Noord-Nederland zet stevig in op sterke economische clusters rond agrofood,

Nadere informatie

Review Economisch perspectief Waddenzeehavens

Review Economisch perspectief Waddenzeehavens Raad van Advies Wadden zeehavens Review Economisch perspectief Waddenzeehavens Directeur Waddenacademie Prof. dr. Jouke van Dijk jouke.van.dijk@waddenacademie.nl cc dhr Klaas Deen klaas.deen@waddenacademie.nl

Nadere informatie

ZELFVOORZIENEND: TRENDS, MOGELIJKHEDEN EN GRENZEN

ZELFVOORZIENEND: TRENDS, MOGELIJKHEDEN EN GRENZEN ZELFVOORZIENEND: TRENDS, MOGELIJKHEDEN EN GRENZEN Lezing ter gelegenheid van het GEO Promotion Congres van eigen bodem 10 maart 2017 Groningen. door prof. em. Pier Vellinga Waddenacademie Colin OPBOUW

Nadere informatie

Mainport en blueports: samenwerken aan multimodaal netwerk

Mainport en blueports: samenwerken aan multimodaal netwerk Mainport en blueports: samenwerken aan multimodaal netwerk Jaarcongres Nederlandse Vereniging van Binnenhavens, Venlo, 5 oktober 2012 Hans Smits, CEO Havenbedrijf Rotterdam N.V. 1 Haven Rotterdam in cijfers

Nadere informatie

In de volgende figuur is het aandeel in de stikstofdepositie van verkeer en industrie rood omcirkeld.

In de volgende figuur is het aandeel in de stikstofdepositie van verkeer en industrie rood omcirkeld. Achtergrondinformatie voor achterbanberaad milieubeleid regio Eemsdelta Het milieubeleid omvat veel onderwerpen. Teveel om in één keer allemaal te behandelen. Op basis van onze ervaringen in de regio en

Nadere informatie

WELKOM BIJ PORT OF ROTTERDAM! Remco Neumann en Ankie Janssen 19 April 2018

WELKOM BIJ PORT OF ROTTERDAM! Remco Neumann en Ankie Janssen 19 April 2018 WELKOM BIJ PORT OF ROTTERDAM! Remco Neumann en Ankie Janssen 19 April 2018 Inleiding Wat doet het Havenbedrijf Rotterdam? Hoe bouwen wij aan een duurzame haven? Wat doen wij aan waterstof? 2 Wat doet het

Nadere informatie

WARMTE IS HOT VISIE, KANSEN EN ONTWIKKELING. Sjaak Verburg Pipeliner terugkomdag, 18 november 2015

WARMTE IS HOT VISIE, KANSEN EN ONTWIKKELING. Sjaak Verburg Pipeliner terugkomdag, 18 november 2015 WARMTE IS HOT VISIE, KANSEN EN ONTWIKKELING Sjaak Verburg Pipeliner terugkomdag, Inhoud: In het komende half uur: Korte introductie; Rotterdamse haven, Havenbedrijf Rotterdam en pijpleidingen Deltaplan

Nadere informatie

WELKOM IN ROTTERDAM! Regio West-Brabant en het Havenschap Moerdijk te gast bij Havenbedrijf Rotterdam N.V. Maasvlakte, 11 september 2015

WELKOM IN ROTTERDAM! Regio West-Brabant en het Havenschap Moerdijk te gast bij Havenbedrijf Rotterdam N.V. Maasvlakte, 11 september 2015 WELKOM IN ROTTERDAM! Regio West-Brabant en het Havenschap Moerdijk te gast bij Havenbedrijf Rotterdam N.V. Maasvlakte, 11 september 2015 1 PROVINCIE BRABANT BELANGRIJK VOOR ROTTERDAM! Rotterdam-Noord-Brabant:

Nadere informatie

Havenvisie 2030 Drechtsteden 5 april 2011

Havenvisie 2030 Drechtsteden 5 april 2011 Havenvisie 2030 Drechtsteden 5 april 2011 1 Doel Havenvisie 2030 Richting geven aan de verdere ontwikkeling van de Rotterdamse mainport. Zekerheid en perspectief bieden aan klanten, burgers, overheden

Nadere informatie

Living Lab for MUD NL kennisontwikkeling voor internationale toepassing

Living Lab for MUD NL kennisontwikkeling voor internationale toepassing Living Lab for MUD NL kennisontwikkeling voor internationale toepassing Erik van Eekelen Lead Engineer Environmental, Van Oord Program Manager, EcoShape Wie zijn wij? Consortium voor pre-competitieve kennisontwikkeling

Nadere informatie

Samenwerking in de Delta. Jaap Jelle Feenstra Hoofd Public Affairs HbR 29 nov 2012

Samenwerking in de Delta. Jaap Jelle Feenstra Hoofd Public Affairs HbR 29 nov 2012 Samenwerking in de Delta. Jaap Jelle Feenstra Hoofd Public Affairs HbR 29 nov 2012 Haven- en Industrie Complex = HIC Mainport Rotterdam incl Dordrecht + Waal-/Eemhaven 1 Containers Shortsea Forest products

Nadere informatie

Praktische duurzaamheidsoptimalisatie van productieprocessen met behulp van materiaalstroom en levenscyclus analyse

Praktische duurzaamheidsoptimalisatie van productieprocessen met behulp van materiaalstroom en levenscyclus analyse Praktische duurzaamheidsoptimalisatie van productieprocessen met behulp van materiaalstroom en levenscyclus analyse Frank Pierie Onderzoeker Hanzehogeschool Groningen 2/14/2017 1 Agenda 1. Introductie

Nadere informatie

E-Pact. Samen Sterk. voor Natuur, Milieu en Economie. in de Eemsdelta

E-Pact. Samen Sterk. voor Natuur, Milieu en Economie. in de Eemsdelta E-Pact Samen Sterk voor Natuur, Milieu en Economie in de Eemsdelta Inhoudsopgave Inleiding Thema s E-pact: - Techniek centrales - CO2 reductie - Emissies - Vaargeul, havenuitbreiding en natuurherstel -

Nadere informatie

zeehavens Wadden Raad van Advies Waddenzeehavens Remonstrantse kerk Groningen 20 november 2013 17.30-20.30 uur Coehoornsingel 14, 9711 BS Groningen

zeehavens Wadden Raad van Advies Waddenzeehavens Remonstrantse kerk Groningen 20 november 2013 17.30-20.30 uur Coehoornsingel 14, 9711 BS Groningen Programma Wadden zee Raad van Advies Remonstrantse kerk Groningen 20 november 2013 17.30-20.30 uur Coehoornsingel 14, 9711 BS Groningen Agenda en Leidraad Aansluitend op het tweede havendebat Arjen Bosch

Nadere informatie

HERZIENING BESTEMMINGSPLAN MV2 Wouter Bredemeijer

HERZIENING BESTEMMINGSPLAN MV2 Wouter Bredemeijer HERZIENING BESTEMMINGSPLAN MV2 Wouter Bredemeijer Presentatie raadscommissie Westvoorne 17 oktober 2016 Aanleiding (1) Bestemmingsplan is 22 mei 2008 vastgesteld Drie uitgeefbare hoofdbestemmingen (Containers,

Nadere informatie

Noordzeedagen. Kennis Beleid Beheer Wind op Zee

Noordzeedagen. Kennis Beleid Beheer Wind op Zee Noordzeedagen Kennis Beleid Beheer Wind op Zee Kader Ecologie en Cumulatie (KEC): cumulatieve effecten van offshore windparken op vogels, vleermuizen en zeezoogdieren in de zuidelijke Noordzee Maarten

Nadere informatie

Sterker, Slimmer, Schoner

Sterker, Slimmer, Schoner Sterker, Slimmer, Schoner D66 visie op duurzaamheid en groei C100 01-11-2014 Stientje van Veldhoven Groene genen Van Mierlo Terlouw Club van Rome Richtingwijzer: streef naar een duurzame en harmonieuze

Nadere informatie

van aardgasbuffer naar energiehub

van aardgasbuffer naar energiehub Aardgasbuffer Zuidwending van aardgasbuffer naar energiehub Voor het eerst in Nederland wordt een installatie opgezet waarbij op een schaal van 1 Megawatt (MW) ervaring wordt opgedaan met de omzetting

Nadere informatie

Maritieme ontwikkelingen vanuit de maritieme logistieke keten en de wind op zee keten.

Maritieme ontwikkelingen vanuit de maritieme logistieke keten en de wind op zee keten. Maritieme ontwikkelingen vanuit de maritieme logistieke keten en de wind op zee keten. Verslag van workshop 1 tijdens de bijeenkomst Denk mee over nieuwe project ideeën voor het noordelijk grensoverschrijdend

Nadere informatie

Bijlage 1 Uitgangspunten voor de doorwerking van de normen in de Structuurvisie

Bijlage 1 Uitgangspunten voor de doorwerking van de normen in de Structuurvisie Bijlage 1 Uitgangspunten voor de doorwerking van de normen in de Structuurvisie Algemeen De ontwikkeling van de industriegebieden rond Delfzijl en de Eemshaven worden in de structuurvisie Eemsmond-Delfzijl

Nadere informatie

Living Lab Eemsdelta 17-1-2014

Living Lab Eemsdelta 17-1-2014 Achterliggende informatie t.b.v. AO Aldel d.d. 22-01-2014 SAMENVATTING Aldel in relatie tot inzet WKK installatie op het chemiepark Delfzijl Aanleiding voor het AO Aldel De directe aanleiding voor het

Nadere informatie

zeehavens Wadden Bijdrage Waddenzeehavens aan natuurdoelen Waddengebied 15 december 2016, uur Ruiterskwartier 121a, 8911 BS Leeuwarden

zeehavens Wadden Bijdrage Waddenzeehavens aan natuurdoelen Waddengebied 15 december 2016, uur Ruiterskwartier 121a, 8911 BS Leeuwarden Programma Wadden zeehavens Werkatelier Bijdrage aan natuurdoelen Waddengebied 15 december 2016, 13.30-16.00 uur Ruiterskwartier 121a, 8911 BS Leeuwarden Kernpunten 4 januari 2017 Arjen Bosch Inhoud Bijdrage

Nadere informatie

groei leefomgeving economi Sche K enni roei men g roen W er K en D oen

groei leefomgeving economi Sche K enni roei men g roen W er K en D oen groei Economische Groei = Groen SAMENWERKEN KENNIS leefomgeving DOEN Doen is Groen! Duurzame energie Per jaar wordt door Groningen Seaports 2.100.000 kwh gebruikt voor de openbare verlichting, walstroomaansluitingen,

Nadere informatie

Grootschalige verduurzaming door creatieve coalities

Grootschalige verduurzaming door creatieve coalities Grootschalige verduurzaming door creatieve coalities André de Groot gemeente Rotterdam, programma Versnelling010 27 januari 2015 Opbouw stedelijk programma Duurzaam Groene, gezonde en veerkrachtige stad

Nadere informatie

ROTTERDAM BIOPORT. Frans Jan Hellenthal Business Developer Havenbedrijf Rotterdam 8 december 2011

ROTTERDAM BIOPORT. Frans Jan Hellenthal Business Developer Havenbedrijf Rotterdam 8 december 2011 ROTTERDAM BIOPORT Frans Jan Hellenthal Business Developer Havenbedrijf Rotterdam 8 december 2011 Havenbedrijf Rotterdam N.V. Structuur: Overheids-N.V., aandeelhouders: de gemeente (70%) en het Rijk (30%)

Nadere informatie

CO 2 Een waardevolle grondstof. Peter Simoës

CO 2 Een waardevolle grondstof. Peter Simoës CO 2 Een waardevolle grondstof Peter Simoës 4 april 2018 AEB anno 2018 AEB lost al bijna 100 jaar afvalvraagstukken op voor Amsterdam. Sinds 2014 als verzelfstandigd bedrijf. Missie AEB: Voor een schone

Nadere informatie

FODI Federatie van Oppervlakte Delfstoffenwinnende Industrieën

FODI Federatie van Oppervlakte Delfstoffenwinnende Industrieën FODI Federatie van Oppervlakte Delfstoffenwinnende Industrieën Koepel van het Nederlandse grondstofwinnende bedrijfsleven De leden van FODI zijn in principe brancheorganisaties. Zand (beton, wegfundering)

Nadere informatie

Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming

Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming 26-06-2018 Wouter Schouwenberg Lieuwe Leijstra DE HISTORIE VAN ENNATUURLIJK Essent Local Energy Solutions (ELES); Een business

Nadere informatie

Naar een duurzame industriewatervoorziening in de Eemshaven

Naar een duurzame industriewatervoorziening in de Eemshaven Naar een duurzame industriewatervoorziening in de Eemshaven Verwachte groei vraagt In totaal nemen de bedrijven in de Eemshaven nu 300.000 m 3 drinkwater af voor industriële activiteiten. Waterbedrijf

Nadere informatie

Achtergrond en doel presentatie

Achtergrond en doel presentatie Achtergrond en doel presentatie Achtergrond Uitnodiging van de raad; Nuon heeft reeds wind turbines in de Hoofdplaatpolder; Nuon ziet mogelijkheden voor het op termijn vervanging van de huidige turbines

Nadere informatie

economische zin Jop Fackeldey Wethouder Lelystad symposium ACCRES 6 december 2016

economische zin Jop Fackeldey Wethouder Lelystad symposium ACCRES 6 december 2016 PowerPoint Duurzaamheid presentatie Lelystad in economische zin Jop Fackeldey Wethouder Lelystad symposium ACCRES 6 december 2016 Duurzaamheid is een belangrijk maatschappelijk thema - gemeente heeft uitvoeringsplan

Nadere informatie

NAAR EEN GROENE WATERSTOFECONOMIE IN ZUID-HOLLAND EEN VISIE VOOR 2030

NAAR EEN GROENE WATERSTOFECONOMIE IN ZUID-HOLLAND EEN VISIE VOOR 2030 NAAR EEN GROENE WATERSTOFECONOMIE IN ZUID-HOLLAND EEN VISIE VOOR 2030 Een advies aan de Provincie Zuid-Holland Maart 2019 Zuid-Holland kent een dubbele urgentie voor ontwikkelen groene waterstofeconomie:

Nadere informatie

Inhouds opgave. 01. Eemshaven Delfzijl Groningen Railport Groningen Seaports Ecoports 16

Inhouds opgave. 01. Eemshaven Delfzijl Groningen Railport Groningen Seaports Ecoports 16 POrt Handbook Inhouds opgave 01. Eemshaven 04 02. Actuele ontwikkelingen Eemshaven 06 03. Delfzijl 08 04. Actuele ontwikkelingen Delfzijl 10 05. Groningen Railport 12 06. Groningen Seaports 14 07. Ecoports

Nadere informatie

NEW BUSINESS. Guy Konings

NEW BUSINESS. Guy Konings 2015 Guy Konings Stedin is verantwoordelijk voor transport van gas en elektriciteit in West Nederland Onze missie: Altijd energie voor onze klanten, vandaag en morgen. Simpel, betaalbaar en duurzaam KERNGETALLEN

Nadere informatie

26 maart bijeenkomst startnotitie m.e.r. Bio WKK Arnhem

26 maart bijeenkomst startnotitie m.e.r. Bio WKK Arnhem 26 maart bijeenkomst startnotitie m.e.r. Bio WKK Arnhem 1 Achtergrond energie in Arnhem 2 De Kleefse Waard - Arnhem 3 Startnotitie: onderzoek mogelijke milieu effecten 4 Tijdspad 5 Biomassa 6 Vragen 1

Nadere informatie

Strategische visie Biomassa drs. Marten Hamelink Directie Topsectoren & Industriebeleid

Strategische visie Biomassa drs. Marten Hamelink Directie Topsectoren & Industriebeleid Strategische visie Biomassa 2030 drs. Marten Hamelink Directie Topsectoren & Industriebeleid Waarom deze visie? De uitdaging 2 Naar een circulaire en biobased economie 3 Visie Biomassa 2030 Kernvraag:

Nadere informatie

Nationaal Waterplan 4 alternatieven:

Nationaal Waterplan 4 alternatieven: Nadere detaillering zoekgebieden windparken op het NCP Nationaal Waterplan 4 alternatieven: 1. Borssele 2. Hollandse kust 3. Noorden van Wadden 4. IJmuiden Nadere detaillering zoekgebieden windparken op

Nadere informatie

Mogelijkheden van windenergie op bedrijventerreinen

Mogelijkheden van windenergie op bedrijventerreinen Mogelijkheden van windenergie op bedrijventerreinen 7 juni 2007 inhoud energie waarom windenergie voor- en nadelen van windenergie windaanbod vergunningen en regelgeving aspecten van belang: windplan Vlaanderen

Nadere informatie

Raadsakkoord energietransitie. Februari 2019

Raadsakkoord energietransitie. Februari 2019 Raadsakkoord energietransitie Februari 2019 De energietransitie in Rotterdam Een klimaatneutraal en duurzaam Rotterdam. Dat is waar we naar toe willen. Een groene en gezonde stad met schone lucht, waarin

Nadere informatie

gesprekken te voeren van ondernemer tot ondernemer en verbindingen te leggen.

gesprekken te voeren van ondernemer tot ondernemer en verbindingen te leggen. Toespraak commissaris van de koningin Max van den Berg t.g.v. bezoek Duitse handelsdelegatie onder leiding van Minister Bode op 31 oktober 2011, Gasunie Groningen. Dames en heren, Vandaag en morgen wijzen

Nadere informatie

Voortgangsrapportage Havenvisie jaar na vaststelling

Voortgangsrapportage Havenvisie jaar na vaststelling Voortgangsrapportage Havenvisie 2030 3 jaar na vaststelling De toelichting Resultaten in de webapp: www.havenvisiegroningenseaports.com Samenvatting In 2012 hebben we de Havenvisie opgesteld. In 2030 willen

Nadere informatie

Gemeenteraad Velsen informatiebijeenkomst 20 februari 2014 n derde presentatie

Gemeenteraad Velsen informatiebijeenkomst 20 februari 2014 n derde presentatie Gemeenteraad Velsen informatiebijeenkomst 20 februari 2014 n derde presentatie Dertje Meijer, President-directeur Naam, Afdeling, Dag maand jaar, Plaats Inhoud 1. Introductie Havenbedrijf Amsterdam 2.

Nadere informatie

Raadsakkoord energietransitie. April 2019

Raadsakkoord energietransitie. April 2019 Raadsakkoord energietransitie April 2019 Inhoudsopgave De energietransitie in Rotterdam 1 De energietransitie als kans 1 Tegengaan energiearmoede 1 Klimaatakkoord van Parijs 2 Rotterdamse klimaatambitie

Nadere informatie

Zuid-Holland is een mooie provincie met grote steden en veel groen. Zuid-Holland is

Zuid-Holland is een mooie provincie met grote steden en veel groen. Zuid-Holland is Klare taal Inleiding Zuid-Holland is een mooie provincie met grote steden en veel groen. Zuid-Holland is ook een kwetsbare provincie. De bodem daalt en de zeespiegel stijgt door klimaatverandering. Er

Nadere informatie

Beleid dat warmte uitstraalt. Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties

Beleid dat warmte uitstraalt. Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties Beleid dat warmte uitstraalt Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties Doelen rijksoverheid voor 2020 Tempo energiebesparing 2 % per jaar Aandeel duurzaam in totale

Nadere informatie

Bijlage 3. De omgeving richting 2030 en haar onzekerheden

Bijlage 3. De omgeving richting 2030 en haar onzekerheden Bijlage 3 De omgeving richting 2030 en haar onzekerheden Een belangrijke vraag voor de hiervoor geformuleerde visie is of deze robuust is voor mogelijke ontwikkelingen op de lange termijn. Om een goed

Nadere informatie

groei leefomgeving economi Sche K enni roei men g roen W er K en D oen

groei leefomgeving economi Sche K enni roei men g roen W er K en D oen groei Economische Groei = Groen SAMENWERKEN KENNIS leefomgeving DOEN Doen is Groen! Duurzame energie Per jaar wordt door 2.100.000 kwh gebruikt voor de openbare verlichting, walstroomaansluitingen, het

Nadere informatie

Het KlimaatAkkoord (ieder z n opinie; hier is de mijne)

Het KlimaatAkkoord (ieder z n opinie; hier is de mijne) Het KlimaatAkkoord (ieder z n opinie; hier is de mijne) Gert Jan Kramer Tilburg Science Café, 15 Januari 2019 Haalbaarheid en Draagvlak 300 Dutch GHG emissions emissions (Mton CO 2eq ) 200 100-12% -49%

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst schone scheepvaart. SHIP, 1 november Henri van der Weide

Informatiebijeenkomst schone scheepvaart. SHIP, 1 november Henri van der Weide Informatiebijeenkomst schone scheepvaart SHIP, 1 november Henri van der Weide Vluchtige organische stoffen (VOS), geur van lading en geluid bij overslag Kooldioxide (CO2),Stikstofoxiden (NO X), Zwaveloxiden

Nadere informatie

Bijlage 1 - Stand van zaken windparken in ontwikkeling

Bijlage 1 - Stand van zaken windparken in ontwikkeling Bijlage 1 - Stand van zaken windparken in ontwikkeling Hieronder wordt per windpark weergegeven wat de algemene stand van zaken is. Het windpark dat het verst in procedure is staat bovenaan in deze lijst.

Nadere informatie

Startnotitie Energietransitie. November 2018

Startnotitie Energietransitie. November 2018 Startnotitie Energietransitie November 2018 Startnotitie Energietransitie Een klimaatneutrale stad. Dat is wat Rotterdam wil zijn. Een groene en gezonde stad met schone lucht voor iedereen. Met een economie

Nadere informatie

Biomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie

Biomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie Biomassa Pilaar in de energietransitie en Uitgangspunt voor de biobased economie Klimaatverandering: onze uitdaging Onze opdracht om er snel en écht iets aan te gaan doen Overeenstemming: er moet wat gebeuren!

Nadere informatie

Noord-Holland. De partij zal sociale windmolens actief stimuleren, ook solitair staande sociale molens.

Noord-Holland. De partij zal sociale windmolens actief stimuleren, ook solitair staande sociale molens. CDA - Het CDA is altijd terughoudend geweest met het plaatsen van wind op land. In het kader van het nationaal klimaatakkoord zien we wel ruimte voor me er wind op land. Hier worden bij voorkeur locaties

Nadere informatie

ADVIES VOOR DE M.E.R.-BEOORDELING OVER DE PRODUCTIE VAN PRIMAIR ALUMINIUM BIJ ALUMINIUM DELFZIJL 28 MEI 2001 INHOUDSOPGAVE

ADVIES VOOR DE M.E.R.-BEOORDELING OVER DE PRODUCTIE VAN PRIMAIR ALUMINIUM BIJ ALUMINIUM DELFZIJL 28 MEI 2001 INHOUDSOPGAVE ADVIES VOOR DE M.E.R.-BEOORDELING OVER DE PRODUCTIE VAN PRIMAIR ALUMINIUM BIJ ALUMINIUM DELFZIJL 28 MEI 2001 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING...1 2. ADVIES VAN DE COMMISSIE OVER DE M.E.R.-BEOORDELING...2 2.1

Nadere informatie

INDUSTRIËLE SYMBIOSE. Over pitfalls, problemen (en kansen?) 14 mei Moeilijker dan het lijkt?

INDUSTRIËLE SYMBIOSE. Over pitfalls, problemen (en kansen?) 14 mei Moeilijker dan het lijkt? INDUSTRIËLE SYMBIOSE Moeilijker dan het lijkt? Over pitfalls, problemen (en kansen?) 14 mei 2014 Industriële symbiose: wat bedoelen we Je zit toevallig bij elkaar in de buurt: zijn er win win s? Productketens:

Nadere informatie

Innovatiethema s. Pagina! 1 van! 5

Innovatiethema s. Pagina! 1 van! 5 Innovatiethema s MIT 2016 Pagina 1 van 5 Innovatiethema s MIT 2016 Innovatieve MKB-ers kunnen subsidie aanvragen binnen de MKB Innovatiestimuleringsregeling Topsectoren (MIT). Daarin zijn de volgende instrumenten

Nadere informatie

Offshore windenergie en de kansen voor de maritieme sector. Chris Westra General Manager

Offshore windenergie en de kansen voor de maritieme sector. Chris Westra General Manager Offshore windenergie en de kansen voor de maritieme sector. Chris Westra General Manager We@Sea 1973 2012 Energie potentieel van de Noordzee Offshore windturbineparken in NL Ronde 1 2 windturbineparken

Nadere informatie

Agriport A7: ijsbergsla & hyperscalers. Datacenter Restwarmte & Innovatie, 10 oktober

Agriport A7: ijsbergsla & hyperscalers. Datacenter Restwarmte & Innovatie, 10 oktober Agriport A7: ijsbergsla & hyperscalers Datacenter Restwarmte & Innovatie, 10 oktober 2018 1 Agriport A7: locatie Agriport A7 North Amsterdam Campus Amsterdam Datacenter Restwarmte & Innovatie, 10 oktober

Nadere informatie

Circulaire Economie Tilburg. Analyse grondstofstromen op gemeenteniveau

Circulaire Economie Tilburg. Analyse grondstofstromen op gemeenteniveau Circulaire Economie Tilburg Analyse grondstofstromen op gemeenteniveau 28 november 2017 Aanleiding Aanpak circulaire economie Tilburg (december 2016): Voedsel: minder voedselverspilling Consumptiegoederen

Nadere informatie

Een nieuwe kijk op kunststof en rubber. Feiten & cijfers

Een nieuwe kijk op kunststof en rubber. Feiten & cijfers Een nieuwe kijk op kunststof en rubber Feiten & cijfers PRODUCTIE & PROCES -40% Economie NL 2014 bedrijven werknemers jaaromzet Innovaties en optimalisaties van de productieprocessen, hebben er in de afgelopen

Nadere informatie

Bestemmingsplan Bedrijventerrein Oosterhorn (Industrieterrein Delfzijl)

Bestemmingsplan Bedrijventerrein Oosterhorn (Industrieterrein Delfzijl) Bestemmingsplan Bedrijventerrein Oosterhorn (Industrieterrein Delfzijl) Toetsingsadvies over het milieueffectrapport en de aanvullingen wind en geur 16 mei 2017 / projectnummer: 3041 1. Toetsingsadvies

Nadere informatie

volgens HbR zelfs verder Rotterdam

volgens HbR zelfs verder Rotterdam Heel Rijnmond één grote keten? Havenbedrijf Rotterdam Sandra Prenger 1 Heel Rijnmond industrial area logistics hub metropolitan area distribution volgens HbR zelfs verder Rotterdam Inhoud Havenvisie 2030

Nadere informatie

Circulair Congres TKI-BBE Ronald Zwart, Platform Bio-Energie 08 mei 2019

Circulair Congres TKI-BBE Ronald Zwart, Platform Bio-Energie 08 mei 2019 De Toekomst van Bio-energie Circulair Congres TKI-BBE Ronald Zwart, Platform Bio-Energie 08 mei 2019 De Toekomst van Bio-energie Bio-energie is vandaag de belangrijkste bron van hernieuwbare energie in

Nadere informatie

LNG aan Rijn en Waal. Van het Euregio-project 2014 naar een Interreg Va projectaanvraag. Supported by

LNG aan Rijn en Waal. Van het Euregio-project 2014 naar een Interreg Va projectaanvraag. Supported by LNG aan Rijn en Waal Van het Euregio-project 2014 naar een Interreg Va projectaanvraag Supported by LNG aan Rijn en Waal Project binnen Interreg IVa programma van Euregio Rijn-Waal Projectduur: Februari

Nadere informatie

Nummer : : Windturbine 2-B Energy

Nummer : : Windturbine 2-B Energy Nummer : 09-15.2012 Onderwerp : Windturbine 2-B Energy Korte inhoud : 2-B Energy heeft het initiatief genomen om een proefturbine op te richten in de Eemshaven. Het gaat om een offshore proefturbine in

Nadere informatie

Industrie koppelen aan het warmtenet Rotterdam. Verkenning van kansen voor aansluiting van acht bedrijven in Botlek/Pernis op het warmtenet

Industrie koppelen aan het warmtenet Rotterdam. Verkenning van kansen voor aansluiting van acht bedrijven in Botlek/Pernis op het warmtenet Industrie koppelen aan het warmtenet Rotterdam Verkenning van kansen voor aansluiting van acht bedrijven in Botlek/Pernis op het warmtenet Openbare samenvatting Delft, oktober 2012 Opgesteld door: A. (Ab)

Nadere informatie

INTENTIEVERKLARING Ecologie & Economie in balans

INTENTIEVERKLARING Ecologie & Economie in balans INTENTIEVERKLARING Ecologie & Economie in balans INLEIDING Een aantrekkelijker vestigingsklimaat, meer groei van de economische activiteiten, een gezondere leefomgeving en een rijker Eems Dollard estuarium

Nadere informatie

factsheets creatieve sessie

factsheets creatieve sessie factsheets creatieve sessie naar een rijk IJsselmeer natuur circulaire economie kennisontwikkeling (innovatie, educatie) natuur openheid vogels & vissen volume bevolking draagvlak kennishub veldstation

Nadere informatie

Waterstofstroom - Agenda

Waterstofstroom - Agenda Rol van waterstof bij energietransitie Rob van der Sluis Waterstofstroom - Agenda Introductie MTSA Brandstofcel principe Waterstof en Energietransitie Het 2 MW project een fotoreportage 1 MTSA Technopower

Nadere informatie

Eneco Groep. Duurzame energie voor iedereen

Eneco Groep. Duurzame energie voor iedereen Eneco Groep Duurzame energie voor iedereen Duurzame koploper Eneco is het grootste energiebedrijf van Nederland in publieke handen. Onze missie is betaalbare duurzame energie mogelijk maken die altijd,

Nadere informatie

Heating the Flowers. A Cooperation of FloraHolland, HVC and Westland Infra

Heating the Flowers. A Cooperation of FloraHolland, HVC and Westland Infra Heating the Flowers A Cooperation of FloraHolland, HVC and Westland Infra Agenda 2 FloraHolland Shareholders Project in a nutshell Coöperatie 3 Kwekerscoöperatie met als doel: Krachtenbundeling en versterking

Nadere informatie

ENERGY NETWORKS. Introductie. Gerealiseerd Business case Quick Scan

ENERGY NETWORKS. Introductie.  Gerealiseerd Business case Quick Scan Introductie www.energy-networks.nl Gerealiseerd Business case Quick Scan Introductie Verbinden van beleidsdoelen (Ver)binden Markt & Overheid Verbinden van projecten waarbij energie de verbindende factor

Nadere informatie

Gebiedswijzer De Bruuk

Gebiedswijzer De Bruuk Programmatische Aanpak Stikstof Gebiedswijzer De Bruuk Nederland heeft ruim 160 natuurgebieden aangewezen als Natura 2000-gebied. Samen met de andere landen van de Europese Unie werkt Nederland zo aan

Nadere informatie

Circulaire Economie. Jacqueline Cramer Member Amsterdam Economic Board, oud minister van VROM en hoogleraar duurzaamheid

Circulaire Economie. Jacqueline Cramer Member Amsterdam Economic Board, oud minister van VROM en hoogleraar duurzaamheid Circulaire Economie Jacqueline Cramer Member Amsterdam Economic Board, oud minister van VROM en hoogleraar duurzaamheid John Nederstigt Inleider Hoe maken we de MRA Circulair? Jacqueline Cramer Ambassadeur

Nadere informatie

De toekomst is bio-based Wat is de rol van netwerken?

De toekomst is bio-based Wat is de rol van netwerken? De toekomst is bio-based Wat is de rol van netwerken? Biobased? Het sluiten van kringlopen. Efficiënter gebruik van grondstoffen Niet meer de aarde opgebruiken maar de economie laten draaien op wat we

Nadere informatie

Port Waste Catch Innovatiever. Schoner. Duurzamer. Make it happen.

Port Waste Catch Innovatiever. Schoner. Duurzamer. Make it happen. Port Waste Catch Innovatiever. Schoner. Duurzamer. Make it happen. Het Havenbedrijf Rotterdam wil investeren in de vermindering van de plastic soep. Samen met andere partijen gaan we de mogelijkheid onderzoeken

Nadere informatie

Toelichting bij de consultatie van het. conceptverificatieprotocol. Duurzaamheid vaste biomassa

Toelichting bij de consultatie van het. conceptverificatieprotocol. Duurzaamheid vaste biomassa Toelichting bij de consultatie van het conceptverificatieprotocol Duurzaamheid vaste biomassa Welkom www.rvo.nl/duurzaamheidseisen Sipke Castelein Timo Gerlagh Agenda SER Energieakkoord Duurzaamheidseisen

Nadere informatie

Oorsprong van het ZOWP-initiatief

Oorsprong van het ZOWP-initiatief Oorsprong van het ZOWP-initiatief ZMf-visie: Duurzame energievoorziening Focus op een CO 2 -neutraal Zeeland vraagt om een transitieroute voor: industrie bebouwde omgeving besparing en duurzame energieopwekking

Nadere informatie

Aan de leden en plaatsvervangend leden van het Algemeen Bestuur van Groningen Seaports

Aan de leden en plaatsvervangend leden van het Algemeen Bestuur van Groningen Seaports Ons kenmerk: 2012.07445 Onderwerp: Agenda AB vergadering d.d. 9 november 2012 Aan de leden en plaatsvervangend leden van het Algemeen Bestuur van Groningen Seaports Delfzijl, 19 oktober 2012 Geachte leden,

Nadere informatie

Energie optimalisatie rond industriële clusters

Energie optimalisatie rond industriële clusters Energie optimalisatie rond industriële clusters Een praktijkvoorbeeld Jos van Damme 19 mei 2008 Date: Mei 2008 - Page: 2 Acties in KZ cluster in de jaren negentig Uitvoeren energie scan kanaalzone gericht

Nadere informatie

AgriFood Capital Monitor Belangrijkste feiten en cijfers

AgriFood Capital Monitor Belangrijkste feiten en cijfers AgriFood Capital Monitor 2018 Belangrijkste feiten en cijfers Inleiding AgriFood Capital Monitor In dit boekje presenteren wij de feiten en cijfers van de AgriFood Capital Monitor 2018*. De Monitor geeft

Nadere informatie

Glastuinbouw en Yara. Symbiose. 24 juni 2008

Glastuinbouw en Yara. Symbiose. 24 juni 2008 Glastuinbouw en Yara Symbiose 24 juni 2008 Paul Cuelenaere Sinds 1999 werkzaam bij Yara Sluiskil Productiechef Nitraat / Ureum Juni 2003 Mei 2008 Process engineer Ammoniak HESQ-manager Yara Sluiskil RIB

Nadere informatie

RSG DE BORGEN. Anders varen. Informatie voor de leerlingen. Inhoud. 1 De opdracht 2 Uitwerking opdracht 3 Het beroep 4 Organisatie 5 Beoordeling

RSG DE BORGEN. Anders varen. Informatie voor de leerlingen. Inhoud. 1 De opdracht 2 Uitwerking opdracht 3 Het beroep 4 Organisatie 5 Beoordeling RSG DE BORGEN Anders varen Informatie voor de leerlingen Inhoud 1 De opdracht 2 Uitwerking opdracht 3 Het beroep 4 Organisatie 5 Beoordeling [1] RSG de BORGEN Anders varen [Technasium] mei 2017 1 DE OPDRACHT

Nadere informatie