INDUSTRIËLE SYMBIOSE. Over pitfalls, problemen (en kansen?) 14 mei Moeilijker dan het lijkt?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "INDUSTRIËLE SYMBIOSE. Over pitfalls, problemen (en kansen?) 14 mei Moeilijker dan het lijkt?"

Transcriptie

1 INDUSTRIËLE SYMBIOSE Moeilijker dan het lijkt? Over pitfalls, problemen (en kansen?) 14 mei 2014

2 Industriële symbiose: wat bedoelen we Je zit toevallig bij elkaar in de buurt: zijn er win win s? Productketens: partij 1 maakt chloor, waar vervolgens een ander iets mee kan. De chloorketen in de Botlek. Niet echt toevallig: wel symbiose? Partij 2 kan niet zonder 1; 1 zou wel een andere afnemer kunnen zoeken. Reststroom ketens: partij 1 heeft iets over, voor hem geen echte waarde, maar een ander kan er iets mee. Twee reststroom cases in de Rotterdamse haven: - De Stoompijp - De warmte infrastructuur

3 De Stoompijp 40 bar, 360 degc oververhit, 50 tph. High value niet echt reststroom, maar leverancier kon nu niet alles gebruiken Common carrier: eerste opzet twee grote leveranciers, drie tot vier afnemers 2 km pijp: verbindt diverse lokaties, gaat ook over terrein van bedrijven die niet meedoen (maar wel optie open houden voor later), recht van overpad, bereikbaarheid, onderhoud, ruimtebeslag, aanleg: afnemer wil stoom, niet de last van hardware. Wie betaalt de pijp? Onderhoud? exploitatie: afnemer wil geen exploitatie pijp, leverancier eigenlijk ook niet (geen core business). Wie opereert/exploiteert?

4 SCOPE

5 De Stoompijp 5

6 Kansen. Waarom doe je het? Leeftijd eigen equipment: nieuwbouw of bestaand in stand houden? Verouderd en dus minder efficient? Core business: als een ander het beter en goedkoper kan. Prijs: alles vergeleken hebbende Emissie: ging hier ook over reductie totale CO2 emissie en emissie handel

7 Pitfalls en problemen Techniek: risico onderling verbinden verschillende systemen (passiveerhuidjes, ontgasser, ), garantie aanbod, garantie afname, wat als een ander te veel trekt, continuïteit, back-up bij ongeplande stop, afname bij niet synchrone geplande stop Business: ik wordt afhankelijk van een ander, wat indien een gebruiker later afhaakt/failliet gaat, wat bij total collapse system. Prijs: hoe houd ik op termijn die prijs in de hand Contractvorming: eigenlijk ging het uiteindelijk daar om Nu, na ca. 6 jaar, zijn er twee bedrijven op deze wijze verbonden met elkaar. Uitzicht op uitbreiding. Hoe hou je de kikkers in de emmer?

8 Stellingen case 1 Techniek/technologie is ondergeschikt Business case vanaf het begin duidelijk hebben. What s in it for me? Waar zit de win win? Bij lange duur verbintenissen (dit gaat over meer dan 10 jaar, afschrijven hardware) worden de contracten wel erg belangrijk Keep it simple: het window in time gaat ook weer dicht. Daar gaan je kikkers.

9 Warmte infrastructuur Alle productiebedrijven hebben restwarmte (warmte die niet meer zinvol in het eigen bedrijf kan worden ingezet). Low value Het kost nu geld om het weg te koelen. Bij elkaar in de Rijnmond wel heel wat joules. Kan een ander er wat mee? Dan moet iemand dus infra aanleggen (zelf doe je dat niet uiteraard). Kost wel wat, en je transporteert laagwaardige energie.

10 Waar loop je tegenaan? Geen core business, dus lage prioriteit Je moet het kwijt, maar eenmaal in die pijp is het opeens product, dus nu wil je er geld voor vangen Geen core business, dus ook svp geen levergarantie Dit gaat niet vanzelf, dus externe initiator nodig Marktwerking: komt er na drie jaar opeens een beter alternatief? Kan je er dan weer van af? Stenen in de grond: infra voor eeuwig, niet direct een uitdaging voor verdere innovatie Geen prioriteit: het engineering department rekent het kapot.

11 Waar liggen de kansen? (groepen van) afnemers die voor lange termijn willen (en kunnen) tekenen Een overheid (gemeente, regio) die het belang van warmtelevering ziet Hoewel niet per definitie duurzaam wel een goede optie om gas in huishoudens te vervangen Als er al infra voor stadsverwarming aanwezig is In Rotterdam doet het Warmtebedrijf dit nu.

12 Dank voor uw aandacht

WARMTE IS HOT VISIE, KANSEN EN ONTWIKKELING. Sjaak Verburg Pipeliner terugkomdag, 18 november 2015

WARMTE IS HOT VISIE, KANSEN EN ONTWIKKELING. Sjaak Verburg Pipeliner terugkomdag, 18 november 2015 WARMTE IS HOT VISIE, KANSEN EN ONTWIKKELING Sjaak Verburg Pipeliner terugkomdag, Inhoud: In het komende half uur: Korte introductie; Rotterdamse haven, Havenbedrijf Rotterdam en pijpleidingen Deltaplan

Nadere informatie

Sikke Klein. Duurzaam denken en doen

Sikke Klein. Duurzaam denken en doen Sikke Klein 23 maart 2011 Duurzaam denken en doen Keuzes uit de praktijk voor warmte Agentschap NL Congres Warmte in de Industrie AkzoNobel Industrial Chemicals 1 The three business areas of AkzoNobel

Nadere informatie

Industrie koppelen aan het warmtenet Rotterdam. Verkenning van kansen voor aansluiting van acht bedrijven in Botlek/Pernis op het warmtenet

Industrie koppelen aan het warmtenet Rotterdam. Verkenning van kansen voor aansluiting van acht bedrijven in Botlek/Pernis op het warmtenet Industrie koppelen aan het warmtenet Rotterdam Verkenning van kansen voor aansluiting van acht bedrijven in Botlek/Pernis op het warmtenet Openbare samenvatting Delft, oktober 2012 Opgesteld door: A. (Ab)

Nadere informatie

ENERGIE-INFRASTRUCTUUR IN HET ROTTERDAMSE HAVENGEBIED. Maart 2019

ENERGIE-INFRASTRUCTUUR IN HET ROTTERDAMSE HAVENGEBIED. Maart 2019 ENERGIE-INFRASTRUCTUUR IN HET ROTTERDAMSE HAVENGEBIED Maart 2019 Inleiding De concentratie van industrie in de Rotterdamse haven is een goede uitgangspositie voor het doen slagen van de energietransitie:

Nadere informatie

Warmtenetten. Agenda. Wat is een warmtenet. Technologie. Projecten. Regulering. Rol Eandis. Visie van een netbeheerder Energik - 28/5/2015

Warmtenetten. Agenda. Wat is een warmtenet. Technologie. Projecten. Regulering. Rol Eandis. Visie van een netbeheerder Energik - 28/5/2015 Warmtenetten Visie van een netbeheerder Energik - 28/5/2015 Agenda Wat is een warmtenet Technologie Projecten Regulering Rol Eandis 2 2015 Studiedag Energik - Warmtenetten 1 Wat zijn warmtenetten? Ondergronds

Nadere informatie

Bezoek gemeenteraad Den Haag aan WKC CR-plein

Bezoek gemeenteraad Den Haag aan WKC CR-plein Bezoek gemeenteraad Den Haag aan WKC CR-plein 25 november 2016 Doel bijeenkomst Leuke doch leerzame bijeenkomst Afstemming toekomstvisie Warmtevoorziening Den Haag Ambitie van de gemeente Huidige activiteiten

Nadere informatie

Haags Warmtebedrijf Tussenrapportage 12 maart 2014

Haags Warmtebedrijf Tussenrapportage 12 maart 2014 Haags Warmtebedrijf Tussenrapportage 12 maart 2014 Waar staan we? Plan van aanpak 12 november 2013 vastgesteld Vooronderzoeken in volle gang: Vooronderzoek gesprekken Eneco en E.on Technische visie toekomstig

Nadere informatie

Inleiding Gebiedsenergie. Balanceren tussen milieu, woonlasten en haalbaarheid

Inleiding Gebiedsenergie. Balanceren tussen milieu, woonlasten en haalbaarheid Inleiding Gebiedsenergie Balanceren tussen milieu, woonlasten en haalbaarheid bpd ontwikkeling Focus - Woonconcept- en gebiedsontwikkeling - Betrekken klanten en stakeholders - Nieuwe samenwerkingsvormen

Nadere informatie

nergiebesparing in de ICT

nergiebesparing in de ICT nergiebesparing in de ICT Een koud kunstje? 10 April Green IT Energy Solutions Niels Sijpheer 3671 Meter (Q=m.g.h) 100 kg massa en 1 kwh arbeid: Hoe hoog kom ik? A Minder dan100 meter B Tussen 100 en 1000

Nadere informatie

Verduurzaming bestaande gebouwde omgeving

Verduurzaming bestaande gebouwde omgeving NOABERSCHAP Verduurzaming bestaande gebouwde omgeving Duurzame energie is een kwestie van ordenen, maar ook van keuzes maken. Verduurzaming gebouwde Omgeving 1 Verduurzamen gebouwde omgeving & Cogas Business

Nadere informatie

Warmtelevering Dordtse Kil. Kyck over den Dyck. 1 juli 2010

Warmtelevering Dordtse Kil. Kyck over den Dyck. 1 juli 2010 Warmtelevering Dordtse Kil Kyck over den Dyck 1 juli 2010 Agenda 15:30 Welkom door Roosmarijn Sweers (gemeente Dordrecht) 15:35 Stand van zaken waar staan we nu? (Marc van der Steen Provincie Zuid-Holland)

Nadere informatie

Duurzame Energieinfrastructuur en Gebiedsontwikkeling

Duurzame Energieinfrastructuur en Gebiedsontwikkeling Duurzame Energieinfrastructuur en Gebiedsontwikkeling 6 maart 2017 ir. A. Schiltmans MCD Meeting Bouwcampus, Grip op de Maas (heel) kort DGO Context van gas naar warmte Welke alternatieven zijn er Grootschalige

Nadere informatie

Lifecycle management. Why you should do it

Lifecycle management. Why you should do it Lifecycle management Why you should do it HI MY NAME IS Wouter Gevaert ICT Infrastructure Architect wouter.gevaert@realdolmen.com Direct +32 2 801 50 47 https://www.linkedin.com/in/woutergevaert Tagline

Nadere informatie

Platform31 WarmteSprong Businesscase warmtenet

Platform31 WarmteSprong Businesscase warmtenet No one can whistle a symphony. It takes a whole orchestra to play it H.E. Lucock Prepared for: Platform31 WarmteSprong Businesscase warmtenet Date: : 16.03.2017 Ref: Even voorstellen Financieel-economisch

Nadere informatie

DATACENTER RESTWARMTE & INNOVATIE 2018 Hoe maken we (rest)warmte uit datacenters winstgevend? 10 oktober Amsterdam

DATACENTER RESTWARMTE & INNOVATIE 2018 Hoe maken we (rest)warmte uit datacenters winstgevend? 10 oktober Amsterdam DATACENTER RESTWARMTE & INNOVATIE 2018 Hoe maken we (rest)warmte uit datacenters winstgevend? 10 oktober 2018 - Amsterdam Hoe maken we (rest)warmte uit datacenters winstgevend? Case Studies Drivers for

Nadere informatie

Smart Delta Resources Platform

Smart Delta Resources Platform Platform Slimme Energie & Grondstof uitwisselingen in de Delta Regio Het resultaat van gezamenlijke inzet is groter dan de som van de individuele inspanningen 3 September 2015 Ger Spork, Program Manager

Nadere informatie

Producent van duurzame Energie in Twente

Producent van duurzame Energie in Twente Producent van duurzame Energie in Twente KIVI H.Hegeman 28-5-2019 Twence in het kort Transitie naar euregionaal producent van grondstoffen en energie Kern activiteiten: Duurzame energie Circulaire economie

Nadere informatie

Energie optimalisatie rond industriële clusters

Energie optimalisatie rond industriële clusters Energie optimalisatie rond industriële clusters Een praktijkvoorbeeld Jos van Damme 19 mei 2008 Date: Mei 2008 - Page: 2 Acties in KZ cluster in de jaren negentig Uitvoeren energie scan kanaalzone gericht

Nadere informatie

Leiden, 13 april 2015. Geacht raadslid van de gemeente Leiden,

Leiden, 13 april 2015. Geacht raadslid van de gemeente Leiden, Leiden, 13 april 2015 Geacht raadslid van de gemeente Leiden, Onze wijken Stevenshof en Roomburg zijn de twee grootste wijken in Leiden waar woningen zijn aangesloten op stadsverwarming. Uit een persbericht

Nadere informatie

Welkom. StepUp. Wat zijn warmtenetten? StepUp_Warmtenetten 1

Welkom. StepUp. Wat zijn warmtenetten? StepUp_Warmtenetten 1 Welkom StepUp 8 Wat zijn warmtenetten? Ondergronds leidingsysteem dat warm water transporteert Koppelt plaatsen met een warmteoverschot ( warmtebron of restwarmte ) aan plaatsen met een warmtevraag ( verwarming,

Nadere informatie

Publiek private. financiering restwarmte

Publiek private. financiering restwarmte Publiek private financiering restwarmte t.b.v. presentatie 1 november 2012 Seminar Slimmer met de rest Het nieuwe normaal - Kansen voor restwarmte? 2 Uit de krant van deze week: Volgens topman Øystein

Nadere informatie

Energietransitie en gebiedsontwikkeling gaan in Zaanstad hand in hand. Marie-Louise Sanders 14 februari 2019 Congres Stedelijke Transformatie

Energietransitie en gebiedsontwikkeling gaan in Zaanstad hand in hand. Marie-Louise Sanders 14 februari 2019 Congres Stedelijke Transformatie Energietransitie en gebiedsontwikkeling gaan in Zaanstad hand in hand Marie-Louise Sanders 14 februari 2019 Congres Stedelijke Transformatie Zaanstad introductie PAGINA 2 Zaanstad dynamiek PAGINA 3 Zaanstad

Nadere informatie

Energietransitie of Energiewende? Reimar von Meding Vakbeurs Energie 2016

Energietransitie of Energiewende? Reimar von Meding Vakbeurs Energie 2016 Energietransitie of Energiewende? Reimar von Meding Vakbeurs Energie 2016 Jeugdige overmoed Wij worden allemaal ouder Totdat de dood ons scheidt 0 40 45 Totdat de dood ons scheidt 0 20 60 100 0 40 Een

Nadere informatie

De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen.

De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen. De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen. Inhoud De warmtemarkt Warmtevraag woningen Warmtemarkt voor woningen Gasdistributie en CV ketel Elektriciteitsdistributie

Nadere informatie

Duurzame Energie Bedum

Duurzame Energie Bedum Duurzame Energie Bedum Postcoderoos Egbert Ludwig Egbert.ludwig@gmail.com 06 830608769 Achtergrond U kunt ons dorp duurzaam maken, samen met SV Bedum Woningen met zonnepanelen en zwembad met restwarmte

Nadere informatie

Commissie Ruimte Opmeer Eljo Vos-Brandjes/Marco van Soerland

Commissie Ruimte Opmeer Eljo Vos-Brandjes/Marco van Soerland Commissie Ruimte Opmeer 5-9-2017 Eljo Vos-Brandjes/Marco van Soerland Introductie HVC Opgericht in 1991 voor verwerken huishoudelijk en bedrijfsafval Ballotage overeenkomst op basis van Samen uit, samen

Nadere informatie

Projectgroep Biomassa & WKK & Warmtenetwerk presenteren: Geothermie: meer opbrengst dankzij wkk en warmtepomp

Projectgroep Biomassa & WKK & Warmtenetwerk presenteren: Geothermie: meer opbrengst dankzij wkk en warmtepomp Foto ECW: Geobron Projectgroep Biomassa & WKK & Warmtenetwerk presenteren: Geothermie: meer opbrengst dankzij wkk en warmtepomp Waarom lid worden van BioWKK: Ongeveer 50 deelnemende organisaties Promotie

Nadere informatie

Ministerie van Infrastructuur en Milieu. Duurzaamheid. Ervaringen van een Rijkswaterstaat medewerker. Harald Versteeg Programmamanager RWS Duurzaam

Ministerie van Infrastructuur en Milieu. Duurzaamheid. Ervaringen van een Rijkswaterstaat medewerker. Harald Versteeg Programmamanager RWS Duurzaam Duurzaamheid Ervaringen van een Rijkswaterstaat medewerker Harald Versteeg Programmamanager RWS Duurzaam Duurzaamheid maatschapelijke meerwaarde leveren PPP samenhang (met alle maatschappelijke doelen)

Nadere informatie

Beleid dat warmte uitstraalt. Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties

Beleid dat warmte uitstraalt. Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties Beleid dat warmte uitstraalt Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties Doelen rijksoverheid voor 2020 Tempo energiebesparing 2 % per jaar Aandeel duurzaam in totale

Nadere informatie

Potentieel warmtenetten in Wielsbeke/Oostrozebeke

Potentieel warmtenetten in Wielsbeke/Oostrozebeke Potentieel warmtenetten in Wielsbeke/Oostrozebeke Natascha Janssens, POM West-Vlaanderen Steven Vandenbulcke, A&S Energie Historiek Haalbaarheidsstudie ARBOR 2015 (3E Ingenium IEE) iov POM WVL Studie regio

Nadere informatie

Wat verstaan we onder warmtehuishouding? Jo Cox Sponsor P2

Wat verstaan we onder warmtehuishouding? Jo Cox Sponsor P2 Wat verstaan we onder warmtehuishouding? Jo Cox Sponsor P2 Energietransitie Papierketen De ambities binnen Energietransitie Papierketen: Halvering van het energieverbruik per eindproduct in de keten per

Nadere informatie

Ook de zorg van het aardgas af? Frans Rooijers directeur CE Delft

Ook de zorg van het aardgas af? Frans Rooijers directeur CE Delft Ook de zorg van het aardgas af? Frans Rooijers directeur CE Delft CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en beleidsmatige

Nadere informatie

Presentatie stoomproject HVC/DuPont

Presentatie stoomproject HVC/DuPont Presentatie stoomproject HVC/DuPont Arnoud van Waard (HVC) Hugo van Kessel (DuPont) Platform Industriële Warmte Bezoek HVC/DuPont 17 maart 2014 Inleidend filmpje http://youtu.be/yraimigdhee Inleiding DuPont

Nadere informatie

KRITISCHE FACTOREN VOOR HET FINANCIEEL WELSLAGEN VAN EEN WARMTENET PROJECT. Dirk Dermaux

KRITISCHE FACTOREN VOOR HET FINANCIEEL WELSLAGEN VAN EEN WARMTENET PROJECT. Dirk Dermaux KRITISCHE FACTOREN VOOR HET FINANCIEEL WELSLAGEN VAN EEN WARMTENET PROJECT Dirk Dermaux KRITISCHE FACTOREN VOOR HET FINANCIEEL WELSLAGEN VAN EEN WARMTENET PROJECT Overzicht 1. Potentieel voor laagwaardige

Nadere informatie

Raadsinformatieavond... Warmte in Utrecht. Stan de Ranitz en Ilse van den Breemer. Utrecht 10 maart 2016

Raadsinformatieavond... Warmte in Utrecht. Stan de Ranitz en Ilse van den Breemer. Utrecht 10 maart 2016 Raadsinformatieavond Warmte in Utrecht Stan de Ranitz en Ilse van den Breemer Utrecht 10 maart 2016 Onderwerpen Stadsverwarming in de regio Utrecht stand van zaken en toekomst verduurzaming; Duurzaamheid

Nadere informatie

zoeken naar een bestuurlijke visie op de energietransitie

zoeken naar een bestuurlijke visie op de energietransitie zoeken naar een bestuurlijke visie op de energietransitie Seminar All Electric Woningen Institute for Business Research Arnhem, 2 november 2017 Leon Bobbe, directievoorzitter De Key perspectief aanpak

Nadere informatie

Rogier Dieteren. Tuesday 29 March 13.30-14.30

Rogier Dieteren. Tuesday 29 March 13.30-14.30 Rogier Dieteren Tuesday 29 March 13.30-14.30 Project Het Groene Net Wie: Het Groene Net is een duurzaam energiebedrijf dat medio 2011 wordt opgericht door de gemeenten Stein, Beek en Sittard Geleen, en

Nadere informatie

Klimaatneutrale gemeenten. Frans Rooijers - directeur CE Delft

Klimaatneutrale gemeenten. Frans Rooijers - directeur CE Delft Klimaatneutrale gemeenten Frans Rooijers - directeur CE Delft CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en beleidsmatige expertise

Nadere informatie

AT OSBORNE. Masterclass Energiebesparing in de zorg. Professioneel opdrachtgeverschap 16 november 2011. Marjolijn Kroon adviseur gezondheidszorg

AT OSBORNE. Masterclass Energiebesparing in de zorg. Professioneel opdrachtgeverschap 16 november 2011. Marjolijn Kroon adviseur gezondheidszorg AT OSBORNE www.atosborne.nl Masterclass Energiebesparing in de zorg Professioneel opdrachtgeverschap 16 november 2011 Marjolijn Kroon adviseur gezondheidszorg AT Osborne Huisvesting en Vastgoed Infrastructuur

Nadere informatie

Integrale ketenmonitoring in de zorg

Integrale ketenmonitoring in de zorg Integrale ketenmonitoring in de zorg Zorg Commandocentrum Richard Kamman Klinisch Fysicus Manager Kenniskern IMT NZI 5-2-2015 Van commandocentrum tot livemap Naar stoplicht? Amphia kengetallen 4 lokaties

Nadere informatie

Hoeveel kost 1 ton stoom?

Hoeveel kost 1 ton stoom? Hoeveel kost 1 ton stoom? ENERGIK 23 november 2011 Valérie de Groote, INDEA Voorstelling INDEA Bruikbaar energieadvies voor industriële bedrijven Audits / Haalbaarheidsstudies Wetgeving Begeleiding bij

Nadere informatie

VICTOR VAN DEN BERG 8 DECEMBER 2016

VICTOR VAN DEN BERG 8 DECEMBER 2016 VICTOR VAN DEN BERG 8 DECEMBER 2016 ONZE ONDERWERPEN RADIUZ MARKT ONTWIKKELINGEN WAAR WIJ IN GELOVEN WAT WE DOEN HOE WE DAT DOEN BUSINESS CASES RADIUZ 2010-2015 Heden Grote merken kiezen voor Radiuz Shift

Nadere informatie

Een goede zaak. Stadswarmte helpt mee

Een goede zaak. Stadswarmte helpt mee Een goede zaak Stadswarmte helpt mee Stadswarmte. Een goede zaak 3 Zo makkelijk kan het ook Ondernemen is vooruitzien. Beslissingen nemen die zorgen voor winstoptimalisatie, voor continuïteit en voor

Nadere informatie

Stadswarmte en alternatieven Technische Sessie Stadswarmte Gemeenteraad Amsterdam. dr. C. (Cor) Leguijt, CE Delft, 2 juni 2015

Stadswarmte en alternatieven Technische Sessie Stadswarmte Gemeenteraad Amsterdam. dr. C. (Cor) Leguijt, CE Delft, 2 juni 2015 Stadswarmte en alternatieven Technische Sessie Stadswarmte Gemeenteraad Amsterdam dr. C. (Cor) Leguijt, CE Delft, 2 juni 2015 Inhoud 1. Doelen energie- en klimaatbeleid 2. Drie knoppen om aan te draaien

Nadere informatie

Praktische voorstellen voor energiebesparing in haven en industrie. Alex Ouwehand Directeur NMZH

Praktische voorstellen voor energiebesparing in haven en industrie. Alex Ouwehand Directeur NMZH Praktische voorstellen voor energiebesparing in haven en industrie Alex Ouwehand Directeur NMZH CO2 emission CO2 reduction Ambities klimaat en energie EU en Rijk 2020 : 20 % CO 2 -reductie (tov 1990),

Nadere informatie

De snelste route naar aardgasvrije wijken

De snelste route naar aardgasvrije wijken De snelste route naar aardgasvrije wijken Smart Energy NL, 5 juni 2018 Marijke Kellner, Gasunie #2 Energieverbruik: gebouwde omgeving 32% Bron: NEV 2017. Aandeel van sectoren in het bruto eindverbruik

Nadere informatie

Groeiplan voor warmte. een initiatief van provincies, gemeenten en sector

Groeiplan voor warmte. een initiatief van provincies, gemeenten en sector Groeiplan voor warmte een initiatief van provincies, gemeenten en sector 27 november 2015 De Provincies Gelderland, Zuid-Holland, Noord-Holland, en Limburg, Metropoolregio Rotterdam Den Haag, de Gemeenten

Nadere informatie

WAAR MOETEN WE VERSNELLEN?

WAAR MOETEN WE VERSNELLEN? WAAR MOETEN WE VERSNELLEN? Electriciteit Warmte Vervoeren Producten TOTAAL % EINDVBR Industrie 166 410 557 1133 46% 576 Huizen 80 339 419 17% 419 Gebouwen (diensten) 120 127 247 10% 247 Mobiliteit / transport

Nadere informatie

BUILD TO INNOVATE. 2 Dare to Innovate. Informatietechnologie

BUILD TO INNOVATE. 2 Dare to Innovate. Informatietechnologie DARE TO INNOVATE BUILD TO INNOVATE 2 Dare to Innovate 3 Dare to Innovate KERNGETALLEN IT DIENSTEN Universiteit 9 faculteiten 8 diensten 23.000 studenten 4.000 medewerkers 1.500 onderzoekers 4.000 gasten

Nadere informatie

DRIVEN BY AMBITION WOENSDAG 11 MEI INN STYLE, MAARSSEN

DRIVEN BY AMBITION WOENSDAG 11 MEI INN STYLE, MAARSSEN DRIVEN BY AMBITION WOENSDAG 11 MEI INN STYLE, MAARSSEN EXACT PRIVATE CLOUD PARTNERING FOR CLIENT SUCCESS Arthur van der Pol Sales Manager Exact Business Solutions Mark.t.Hoen@exact.com Ingrid Ligthart

Nadere informatie

Energievoorziening Rotterdam 2025

Energievoorziening Rotterdam 2025 Energievoorziening Rotterdam 2025 Trends Issues Uitdagingen 9/14/2011 www.bollwerk.nl 1 Trends (1) Wereld energiemarkt: onzeker Toenemende druk op steeds schaarsere fossiele bronnen Energieprijzen onvoorspelbaar,

Nadere informatie

Het PMO van PostNL IT

Het PMO van PostNL IT Het PMO van PostNL IT WIN PMO Congres Blik op een kleurrijk PMO Alex Palma, manager IT Projecten 13-03-2014 Wat willen we jullie vertellen? Positionering van projectenorganisatie Waarom een PSO? Implementatiestrategie

Nadere informatie

LNG en Scheepvaart. Martin Quispel. Zwijndrecht 24 februari 2017

LNG en Scheepvaart. Martin Quispel. Zwijndrecht 24 februari 2017 LNG en Scheepvaart Martin Quispel Zwijndrecht 24 februari 2017 Het nationaal LNG Platform Doel platform: uitrol van LNG (vloeibaar gas) als nieuwe, schonere en stillere brandstof voor wegtransport en scheepvaart.

Nadere informatie

Groene warmtenet Ede. Douwe van den Berg 19 april 2017

Groene warmtenet Ede. Douwe van den Berg 19 april 2017 Groene warmtenet Ede Douwe van den Berg 19 april 2017 Inhoud Korte introductie BTG Animatiefilm groene warmtenet Ede Ontstaan van het groene warmtenet Ede SvZ en plannen groene warmtenet Ede 2 Inhoud Korte

Nadere informatie

_ WARMTETAFEL WERKGROEP 3 BUSINESSCASE

_ WARMTETAFEL WERKGROEP 3 BUSINESSCASE _ WARMTETAFEL WERKGROEP 3 BUSINESSCASE 20 februari 2017 Namens de werkgroep Maike Akkers 1 DEELNEMERS WERKGROEP Deelnemers Organisatie Nico van Dooren Ruud Melieste Alan Dirks Helma Kip Erik Stronk Martijn

Nadere informatie

Uitdagingen bij Verglazen Nederland Rotterdam 25 maart 2015

Uitdagingen bij Verglazen Nederland Rotterdam 25 maart 2015 Reggefiber Laatste Ontwikkelingen Breedband Buitengebieden Het Nieuwe Aanleggen Veiligheid Innovatie Uitdagingen bij Verglazen Nederland Rotterdam 25 maart 2015 Frank ten Berge 1 Reggefiber is marktleider.

Nadere informatie

Warmte Nieuwegein Raads Informatie Avond

Warmte Nieuwegein Raads Informatie Avond Warmte Nieuwegein Raads Informatie Avond Frank Kersloot & Alex Kaat 21 april 2016 Inhoud presentatie 1. Stadswarmte in Nieuwegein 2. Het equivalent opwek rendement (EOR) 3. Tarieven voor klanten 4. Afsluitkosten

Nadere informatie

Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming

Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming 26-06-2018 Wouter Schouwenberg Lieuwe Leijstra DE HISTORIE VAN ENNATUURLIJK Essent Local Energy Solutions (ELES); Een business

Nadere informatie

Warmtelevering: toekomstgericht en consumentgericht?

Warmtelevering: toekomstgericht en consumentgericht? Warmtelevering: toekomstgericht en consumentgericht? Kaderstelling Door Claudia Bouwens, NEPROM Programmabegeleider Energie & Duurzaamheid NEPROM Programmaleider kennis en stimulering Lente-akkoord Uitgangspunten

Nadere informatie

De crisis en Outsourcing. Business as usual or change of roads

De crisis en Outsourcing. Business as usual or change of roads De crisis en Outsourcing Business as usual or change of roads Onderwerpen Wat is (out)sourcing? Wat is de impact van de crisis? Wat moet de rol van de IT-auditor zijn? Outsourcing Afbakening Wat is outsourcing

Nadere informatie

Emissie-inventarisrapport

Emissie-inventarisrapport Emissie-inventarisrapport CO 2 -prestatieladder MVO medewerker Naam: S. Gorter Algemeen directeur Naam: M. van Vuuren-Sanders Datum: Datum: Handtekening: Handtekening: Cofely Energy & Infra BV Kamer van

Nadere informatie

Local Energy Solutions

Local Energy Solutions 24 mei 2011 Warmtelevering vanuit energiefabriek Apeldoorn Ontwikkeling van energie voor eigen gebruik naar externe levering aanleiding samenwerking warmteleiding Zuidbroek extra energie uit slachtafval

Nadere informatie

Smart Datacenter Services

Smart Datacenter Services Smart Datacenter Services Naast het borgen van de continuïteit wijst onafhankelijk onderzoek uit dat de drie belangrijkste zaken zijn om het onderhoud en beheer van een datacenter uit te besteden zijn:

Nadere informatie

Ultradiepe geothermie voor de industrie GEO XL. 12 september 2017 Egbert Klop

Ultradiepe geothermie voor de industrie GEO XL. 12 september 2017 Egbert Klop Ultradiepe geothermie voor de industrie GEO XL 12 september 2017 Egbert Klop Inhoud Het wat van ultradiepe geothermie Het waarom van ultradiepe geothermie voor de industrie Het hoe van het GEO XL-concept

Nadere informatie

Duurzaam warmtenet in Ede

Duurzaam warmtenet in Ede Duurzaam warmtenet in Ede Octobre 2011 ) Direction Marketing Corporate 1 Wie zijn wij? Octobre 2011 ) Direction Marketing Corporate Structuur MPD Holding BV 80% 20% Breeveld Holding BV MPD Holding Nieuwe

Nadere informatie

Hoe laat IT en business- alignment jouw organisatie accelereren?

Hoe laat IT en business- alignment jouw organisatie accelereren? Hoe breek je de muur af tussen business en IT? blog Hoe laat IT en business- alignment jouw organisatie accelereren? De 2x4 grootste uitdagingen door Edwin Roetgering, PreSales / Business-consultant bij

Nadere informatie

met lage temperatuur warmtebron Kennisgroep lage temperatuur warmtenetten

met lage temperatuur warmtebron Kennisgroep lage temperatuur warmtenetten Effectieve Kostenefficiënte of woonlasten of woonlastenefficiënte efficiënte aardgasvrije aardgasloze oplossingen wijken met lage temperatuur warmtebron Kennisgroep lage temperatuur warmtenetten Algemene

Nadere informatie

UITDAGING CREATING SUSTAINABLE FIBRE SOLUTIONS. Papier en karton altijd en overal 13-6-2016

UITDAGING CREATING SUSTAINABLE FIBRE SOLUTIONS. Papier en karton altijd en overal 13-6-2016 Koninklijke Vereniging van Nederlandse Papier-en kartonfabrieken CREATING SUSTAINABLE FIBRE SOLUTIONS Papier en karton altijd en overal UITDAGING De belangrijkste uitdaging is het gevaloriseerd en geïmplementeerd

Nadere informatie

KLIMAATAKKOORD NETBEHEER NEDERLAND 11 JULI 2018

KLIMAATAKKOORD NETBEHEER NEDERLAND 11 JULI 2018 KLIMAATAKKOORD NETBEHEER NEDERLAND 11 JULI 2018 DE OPDRACHT. Meer dan 100 partijen verlagen CO 2 -uitstoot van Nederland met 49% ten opzichte van 1990 via het klimaatakkoord. Maatschappelijke organisaties,

Nadere informatie

Welkom. Voorstelling warmtenetten

Welkom. Voorstelling warmtenetten Welkom Voorstelling warmtenetten Agenda Warmtenet werking Warmtenet warmtebronnen Warmtenet techniek Warmtenet aanleg Warmtenet aansluitingen Warmtenet impact milieu Warmtenet waarom Warmtenet de klant

Nadere informatie

Bijeenkomst MKB Infra en Rijkswaterstaat. Guido Hagemann/Arnold Breur 7 juni 2018

Bijeenkomst MKB Infra en Rijkswaterstaat. Guido Hagemann/Arnold Breur 7 juni 2018 Bijeenkomst MKB Infra en Rijkswaterstaat Guido Hagemann/Arnold Breur 7 juni 2018 1 Inhoud De wereld van Rijkswaterstaat De opgave en strategische prioriteiten van Rijkswaterstaat Realisatie via het gedachtegoed

Nadere informatie

Themabijeenkomst Warmtewet

Themabijeenkomst Warmtewet Themabijeenkomst Warmtewet Bas de Zwart Even voorstellen: Adviseur bij IF Technology Adviesbureau op het gebied van hernieuwbare warmte en koude en marktleider advies bodemenergie 60 mensen in Arnhem Beleid

Nadere informatie

Verduurzaming Gebouwde Omgeving Groen Links, Zaanstad dr. C. (Cor) Leguijt, CE Delft, 22 nov. 2015

Verduurzaming Gebouwde Omgeving Groen Links, Zaanstad dr. C. (Cor) Leguijt, CE Delft, 22 nov. 2015 Verduurzaming Gebouwde Omgeving Groen Links, Zaanstad dr. C. (Cor) Leguijt, CE Delft, 22 nov. 2015 Inhoud 1. Doelen energie- en klimaatbeleid 2. Drie knoppen om aan te draaien 3. Soorten buurten en verdeling

Nadere informatie

hoogwaardige IaaS Cloudoplossingen

hoogwaardige IaaS Cloudoplossingen hoogwaardige IaaS Cloudoplossingen Exclusieve partnership Cloudleverancier NaviSite is als onderdeel van mediaconglomeraat Time Warner Cable één van de grootste wereldwijde providers van enterprise class

Nadere informatie

Analyse Scope 3 CO 2 -emissies Van Dorp CO 2 Prestatieladder. Versie 1.3 summary

Analyse Scope 3 CO 2 -emissies Van Dorp CO 2 Prestatieladder. Versie 1.3 summary Analyse Scope 3 CO 2 -emissies Van Dorp CO 2 Prestatieladder Versie 1.3 summary Auteurs: Van Dorp Dienstencentrum Datum: Update: november 2015 Inhoudsopgave 1 Achtergronden... 2 1.1 Bedrijfsprofiel...

Nadere informatie

BACK-UP & DISASTER RECOVERY Een geoptimaliseerd end-to-end verhaal in onze Enterprise cloud

BACK-UP & DISASTER RECOVERY Een geoptimaliseerd end-to-end verhaal in onze Enterprise cloud BACK-UP & DISASTER RECOVERY Een geoptimaliseerd end-to-end verhaal in onze Enterprise cloud stel uw data veilig De data van uw bedrijf zijn heilig. Daar is elke ondernemer het over eens. Een bedrijf zonder

Nadere informatie

2 3 4 5 6 7 8 9 10 12,999,976 km 9,136,765 km 1,276,765 km 499,892 km 245,066 km 112,907 km 36,765 km 24,159 km 7899 km 2408 km 76 km 12 14 16 3 6 11 1 12 7 1 2 5 4 3 9 10 8 18 20 21 22 23 24 25 26 28

Nadere informatie

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 12,999,976 km 9,136,765 km 1,276,765 km 499,892 km 245,066 km 112,907 km 36,765 km 24,159 km 7899 km 2408 km 76 km 12 14 16 1 12 7 3 1 6 2 5 4 3 11 9 10 8 18 20 21 22 23 24 26 28 30

Nadere informatie

Energie management actieplan Orona the Netherlands BV

Energie management actieplan Orona the Netherlands BV Energie management actieplan 2012 Orona the Netherlands BV Verantwoording Titel : Energie management actieplan 2012 Revisie : 1.0 Datum : 01-08-2012 Auteur(s) : dhr. J. Entius (IMR Advies) Gecontroleerd

Nadere informatie

Driving business agility with open source Innovation fueled from outside

Driving business agility with open source Innovation fueled from outside Driving business agility with open source Innovation fueled from outside Travelcard, project Next Peter Latten, Maarten Küppers Peter Latten Peter Latten Scrum Coach / Sr. Project Manager m: +31 (0)6 23

Nadere informatie

MKB ICT-onderzoek 2009

MKB ICT-onderzoek 2009 ICT: noodzakelijk kwaad of concurrentievoordeel? Voor 32% van het MKB vormt ICT een bijrol binnen de business, terwijl voor het overig deel ICT een sleutelfunctie heeft binnen de bedrijfsvoering: als de

Nadere informatie

Productie van hernieuwbare energie in de woning/wijk

Productie van hernieuwbare energie in de woning/wijk Productie van hernieuwbare energie in de woning/wijk Energiebehoefte van woningen/woonwijken Huidige gemiddelde energievraag van een woning 1. Warmte aardgas 1400 m3 2. Licht & kracht elektriciteit 3000

Nadere informatie

Statenvoorstel. Overdracht provinciale aandelen Warmtebedrijf Infra N.V. aan een nieuw op te richten Warmtebedrijf Holding B.V.

Statenvoorstel. Overdracht provinciale aandelen Warmtebedrijf Infra N.V. aan een nieuw op te richten Warmtebedrijf Holding B.V. Statenvoorstel vergadering December 2017 Nummer 7056 Onderwerp Overdracht provinciale aandelen Warmtebedrijf Infra N.V. aan een nieuw op te richten Warmtebedrijf Holding B.V. Vergaderdatum GS: 14 november

Nadere informatie

Meerjarenplan Energiebesparing

Meerjarenplan Energiebesparing Meerjarenplan Energiebesparing 2013-2016 Vereniging van onafhankelijke tankopslagbedrijven (VOTOB) Juni 2013 Pagina 1 van 1 1 INHOUD 2 Inleiding...3 2.1 Dekkingsgraad sector...3 3 Terugblik 2009-2012...4

Nadere informatie

Hoe komen we van het aardgas af? Bezinningsgroep Energie Frans Rooijers 9 januari 2017

Hoe komen we van het aardgas af? Bezinningsgroep Energie Frans Rooijers 9 januari 2017 Hoe komen we van het aardgas af? Bezinningsgroep Energie Frans Rooijers 9 januari 2017 CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische

Nadere informatie

Contactpersoon -. -. ~~

Contactpersoon -. -. ~~ /fiijby Dordrecht Retouradres: Postbus 8 3300 AA DORDRECHT Aan Gemeentebestuur Spuiboulevard 300 3311 GR DORDRECHT.. F (078) 639 8080 de gemeenteraad www.dordrecht.nl Contactpersoon -. -. ~~ R - Sweers

Nadere informatie

De bijdrage van de gebouwde omgeving in de energietransitie

De bijdrage van de gebouwde omgeving in de energietransitie De bijdrage van de gebouwde omgeving in de energietransitie Albert de Vries voorzitter NRP Spaar het Klimaat (themagroep van NRP) Vereniging Bouw- en Woningtoezicht NL oktober 2018 Inhoud Introductie NRP

Nadere informatie

Optimale st(r)oomproductie met de uitlaatgassen van een motor.

Optimale st(r)oomproductie met de uitlaatgassen van een motor. Lezing 17 oktober 07, Energik-Agfa Paul Lamberts Clayton. Optimale st(r)oomproductie met de uitlaatgassen van een motor. Hogedruk recuperatieketel + oververhitter + stoomturbine Optie Via de uitlaatgassen

Nadere informatie

Agenda. Strategie Cogas en speerpunten. Stadsverwarming Windmolenbroek. Toekomstige ontwikkelingen Cogas op gebied van warmtenetten

Agenda. Strategie Cogas en speerpunten. Stadsverwarming Windmolenbroek. Toekomstige ontwikkelingen Cogas op gebied van warmtenetten Stadsverwarming Windmolenbroek Agenda Strategie Cogas en speerpunten Stadsverwarming Windmolenbroek Toekomstige ontwikkelingen Cogas op gebied van warmtenetten 1 Cogas staat voor verduurzaming Strategie

Nadere informatie

Ketenanalyse Transport

Ketenanalyse Transport 2015 Ketenanalyse Transport Rapportage: KAS 2015 Datum: 21 augustus 2015 Opgesteld door: Rick Arts Versie: 1.2 Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Doel... 4 2.1 Data inventarisatie... 4 2.2 Identificeren van partners

Nadere informatie

De draad kwijt... maar de kabel in beeld

De draad kwijt... maar de kabel in beeld De draad kwijt... maar de kabel in beeld Mobiele toepassingen met GIS bij Multi-utility-bedrijf Delta Parallelsessie 28 september 2006 GIS-Conferentie 100% OGC- Prince2 gecertificeerd MSP gecertificeerd

Nadere informatie

TA3290 Life-Cycle Modeling and Economic Evaluation

TA3290 Life-Cycle Modeling and Economic Evaluation TA3290 Life-Cycle Modeling and Economic Evaluation 2011-2012 CiTG, minor Mining and Resource Engineering College 1: Inleiding en Overzicht Dr.ir. Gerard P.J. Dijkema Energy & Industry Group December 12,

Nadere informatie

POM West-Vlaanderen ROADMAP WARMTENET OOSTENDE

POM West-Vlaanderen ROADMAP WARMTENET OOSTENDE POM West-Vlaanderen ROADMAP WARMTENET OOSTENDE www.ingenium.be 3E 2013 Jeroen.Soenens@Ingenium.be Stijn.DeRoo@3E.eu www.3e.eu Wat is een warmtenet? - DO Jeroen (do-morgen) POM West-Vlaanderen: roadmap

Nadere informatie

Aardgasloze toekomst, waarom? ecn.nl

Aardgasloze toekomst, waarom? ecn.nl Aardgasloze toekomst, waarom? Stroomversnelling Energy Up 2018 Casper Tigchelaar Inhoud presentatie 2 belangrijkste redenen voor aardgasvrije gebouwde omgeving Hoe heeft het energiegebruik in huishoudens

Nadere informatie

Prestatiecontracten voor bestaand maatschappelijk vastgoed: slim besparen én verduurzamen

Prestatiecontracten voor bestaand maatschappelijk vastgoed: slim besparen én verduurzamen Prestatiecontracten voor bestaand maatschappelijk vastgoed: slim besparen én verduurzamen 6 december 2011 Albert Hulshoff Ede 22 maart 2012 Prestatiecontracten - Prestatiecontracten - ESCo-eigenschappen

Nadere informatie

Welkom bij Interconnect. Maartje van Alem Marketing Manager

Welkom bij Interconnect. Maartje van Alem Marketing Manager Welkom bij Interconnect Maartje van Alem Marketing Manager Agenda Introductie Interconnect Outsourcing is niet meer weg te denken in de datacenterwereld Wat zijn de laatste marktontwikkelingen? Technologische

Nadere informatie

Verwachtingen over de warmte van de toekomst

Verwachtingen over de warmte van de toekomst Verwachtingen over de warmte van de toekomst Van de toekomstige warmtevoorziening vragen Nederlanders vooral dat deze betaalbaar, betrouwbaar, duurzaam en veilig is. Een meerderheid (66,7%) vindt lage

Nadere informatie

De succesfactoren voor een IT contract. Reinout Rinzema Ventoux Advocaten 23 juni 2016

De succesfactoren voor een IT contract. Reinout Rinzema Ventoux Advocaten 23 juni 2016 De succesfactoren voor een IT contract Reinout Rinzema Ventoux Advocaten 23 juni 2016 Contract als spoiler Vooroordelen in de IT bij klant en leverancier: Een contract is een verplicht nummer; Juristen

Nadere informatie

Aandeelhoudende gemeenten van Cogas willen

Aandeelhoudende gemeenten van Cogas willen Aandeelhoudende gemeenten van Cogas willen Energie verduurzamen maar: Nationaal landschap leent zich minder voor zonne- en windenergie; Ondergrond minder geschikt voor WKO en geothermie; Inzet hout: beperkt

Nadere informatie