Bijen- en insectengidsje van Delftse tuinen Een compilatie van waargenomen soorten bijen en insecten

Transcriptie

1 Bijen- en insectengidsje van Delftse tuinen Een compilatie van waargenomen soorten bijen en insecten S. Campbell

2 Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus AC DELFT twitter: KNNVafdDelfland facebook: KNNV-afdeling-Delfland Inhoud 1. Inleiding Honingbijen Wilde bijen Hommels 4.1 Steenhommel Akkerhommel Aardhommel Weidehommel Overige insecten en spinnen Verantwoording Uitgever: Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging Copyright: KNNV afdeling Delfland [2015] Referentie: Bijen- en insectengidsje van Delftse tuinen, S. P. T. Campbell, KNNV afdeling Delfland, 2015 Bijen- en insectengidsje van Delfste tuinen S. P. T. Campbell KNNV afdeling Delfland,

3 1. Inleiding In de zomer van 2015 heeft een student van Hogeschool INHolland in naam van de KNNV een onderzoek uitgevoerd naar bijendiversiteit in tuinen. Doel van het onderzoek is achterhalen wat voor planten er aanwezig zijn, welke inrichtingselementen aanwezig zijn, welke soorten bijen er vliegen, wat de ouderdom is van de tuin en of er hierdoor verschillen zijn in bijendiversiteit en abundantie per tuin; uit deze verschillende onderdelen wordt een gegrond advies opgesteld hoe een tuin aantrekkelijk kan worden gemaakt voor bijen. Verschillende inrichtingen en plantendiversiteit spelen een rol in het voorkomen van bijen in tuinen. Het belangrijkste voor bijen is de aanwezigheid van een voedselbron, de zon en nestelgelegenheid; alles om de voortplantingsmogelijkheden en daardoor de overlevingskansen te vergroten. Voor het onderzoek is een compilatie gemaakt van de waargenomen honingbijen, wilde bijen en hommels; ook zijn er een aantal andere (bijzondere) insecten meegenomen in dit boekje. Dit document vormt een kleine toevoeging aan het onderzoek maar staat los van het eindrapport. Per onderzochte tuin is minstens één foto toegevoegd; sommige tuinen komen vaker voor wegens de grote soortendiversiteit en -abundantie. Met zorg is de tuin onherkenbaar gemaakt voor onbekenden en enkel de straatnaam is toegevoegd ter lokalisering van de waarnemingen. Bijen- en insectengidsje van Delfste tuinen S. P. T. Campbell KNNV afdeling Delfland,

4 2. Honingbijen In de meeste tuinen zijn honingbijen waargenomen. Honingbijen foerageren op een groot aantal soorten drachtplanten, zowel inheems als uitheems. Binnen 3000 meter van de tuinen zullen er bijenkorven of -kasten gelegen zijn; van imkers of in de natuur. Schildstraat Syriësingel Brasserskade Buitenwatersloot Wezelstraat Koekamp Bijen- en insectengidsje van Delfste tuinen S. P. T. Campbell KNNV afdeling Delfland,

5 2. Honingbijen (vervolg) Raam Pijperring Kievitstraat Bijen- en insectengidsje van Delfste tuinen S. P. T. Campbell KNNV afdeling Delfland,

6 2. Honingbijen (vervolg) Van der Kamlaan Tuineerd Lepelaarstraat Veulenkamp Kindertuin de Boterbloem Bijen- en insectengidsje van Delfste tuinen S. P. T. Campbell KNNV afdeling Delfland,

7 3. Wilde bijen Wilde bijen (minus de hommels) vormen de meest diverse groep bijen van Nederland; met meer dan 300 soorten. Het is een lastige taak om deze kleine bijen te determineren en dit kan in veel gevallen alleen maar door de geitaliën te onderzoeken. Voor dit onderzoek zijn geen bijen uit het wild of uit de tuinen verzameld en hierdoor zijn de meeste waargenomen soorten tot het genus (geslacht)-niveau gedetermineerd. In veel tuinen zijn tijdens dit onderzoek wilde bijen gezien op een breed scala aan drachtplantensoorten. Halictus sp. Argentiniëstraat Halictus sp. Argentiniëstraat Lasioglossum sp. Lasioglossum sp. Megachile sp. Veulenkamp Bijen- en insectengidsje van Delfste tuinen S. P. T. Campbell KNNV afdeling Delfland,

8 3. Wilde bijen (vervolg) Halictus sp. Veulenkamp Halictus sp. Buurttuin Delfgauw Hylaeus sp.? Buurttuin Delfgauw Sphecodus sp. Molenmeesterstraat Halictus sp. Molenmeesterstraat Halictus sp. Koekamp Bijen- en insectengidsje van Delfste tuinen S. P. T. Campbell KNNV afdeling Delfland,

9 3. Wilde bijen (vervolg) Lasioglossum sp. Molenmeesterstraat Halictus sp. Slechtvalkhof Slechtvalkhof Halictus sp. Fabritiusstraat Sphecodus sp. Fabritiusstraat Lasioglossum sp. Soedanhof Hylaeus sp. Soedanhof Bijen- en insectengidsje van Delfste tuinen S. P. T. Campbell KNNV afdeling Delfland,

10 3. Wilde bijen (vervolg) Hylaeus sp. Oude Delft Halictus sp. Oude Delft Sphecodus sp. Loudonstraat Lasioglossum sp. Loudonstraat Halictus sp. Bijen- en insectengidsje van Delfste tuinen S. P. T. Campbell KNNV afdeling Delfland,

11 Wilde bijen (vervolg) Sphecodus sp. Halictus sp. Sphecodus sp. Halictus sp. Brasserskade Halictus sp. Buitenwatersloot Bijen- en insectengidsje van Delfste tuinen S. P. T. Campbell KNNV afdeling Delfland,

12 4. Hommels Hommels, kenmerkend om hun mooie gekleurde vacht, vormen een aantrekkelijk verschijnsel op bloemenvelden, in parken en in tuinen. Net als andere bijen voeden hommels zich met nectar van drachtplanten. Tijdens het onderzoek zijn vrijwel in iedere tuin hommels waargenomen, met name de akkerhommel. Nederland kent 29 verschillende soorten met het geslacht Bombus. 4.1 Steenhommel Bombus lapidarius Argentiniëstraat Veulenkamp Veulenkamp Molenmeesterstraat Bijen- en insectengidsje van Delfste tuinen S. P. T. Campbell KNNV afdeling Delfland,

13 4. 1 Steenhommel Bombus lapidarius (vervolg) Koningin Vrouwtje Pijperring Van der Kamlaan Bijen- en insectengidsje van Delfste tuinen S. P. T. Campbell KNNV afdeling Delfland,

14 4. 1 Steenhommel Bombus lapidarius (vervolg) Egyptelaan Soedanhof Kindertuin de Boterbloem Kindertuin de Boterbloem Bijen- en insectengidsje van Delfste tuinen S. P. T. Campbell KNNV afdeling Delfland,

15 4. 2 Akkerhommel Bombus pascuorum Lepelaarstraat Hovenierstraat Otterlaan Straat van Ormoes Kindertuin de Boterbloem Uiverstraat Bijen- en insectengidsje van Delfste tuinen S. P. T. Campbell KNNV afdeling Delfland,

16 4. 2 Akkerhommel Bombus pascuorum (Vervolg) Adelaarsingel Zuiderstraat Henry Dunantlaan Katwijkerlaan Kievitstraat Bijen- en insectengidsje van Delfste tuinen S. P. T. Campbell KNNV afdeling Delfland,

17 4. 2 Akkerhommel Bombus pascuorum (Vervolg) Buitenwatersloot Molenmeesterstraat Slechtvalkhof Koekamp Koningin Egyptelaan Bijen- en insectengidsje van Delfste tuinen S. P. T. Campbell KNNV afdeling Delfland,

18 4.3 Aardhommel Bombus lucorum Argentiniëstraat Brasserkade Veulenkamp Molenmeesterstraat Veulenkamp Bijen- en insectengidsje van Delfste tuinen S. P. T. Campbell KNNV afdeling Delfland,

19 4.3 Aardhommel Bombus lucorum (Vervolg) Slechtvalkhof Soedanhof Oude Delft Oude Delft Straat van Ormoes Kindertuin de Boterbloem Bijen- en insectengidsje van Delfste tuinen S. P. T. Campbell KNNV afdeling Delfland,

20 4.3 Aardhommel Bombus lucorum (Vervolg) Tuineerd Raam Bijen- en insectengidsje van Delfste tuinen S. P. T. Campbell KNNV afdeling Delfland,

21 5. Weidehommel Bombus pratorum Deze soort is slechts éénmaal waargenomen met één exemplaar op de. Bijen- en insectengidsje van Delfste tuinen S. P. T. Campbell KNNV afdeling Delfland,

22 6. Overige insecten en spinnen Tijdens de bijeninventarisaties zijn ook andere leuke en interesante insecten waargenomen. Voor het onderzoek hebben zij geen functie en zijn slechts als bijvangst in dit boekje opgenomen. Gewone wesp Syriësingel Zweefvlieg Veulenkamp Wilde wesp Buurttuin de Stuivelaar Wilde wesp Buurttuin de Stuivelaar Gewone tandkaak Wezelstraat Prachtkogelspin Zuiderstraat Bijen- en insectengidsje van Delfste tuinen S. P. T. Campbell KNNV afdeling Delfland,

23 6. Overige insecten en spinnen (Vervolg) Wilde wesp Fabritiusstraat Cocon van spinneneter Fabritiusstraat Stadsreus Pijperring Struiksprinkhaan Pijperring Zweefvlieg Van der Kamlaan Bijen- en insectengidsje van Delfste tuinen S. P. T. Campbell KNNV afdeling Delfland,

24 6. Overige insecten en spinnen (Vervolg) Zweefvlieg Van der Kamlaan Stadsreus Oude Delft Plooivleugelwesp Loudonstraat Florentijnse muurspin Cornelis musiusstraat Landkaartje Uiverstraat Wilde wesp Uiverstraat Bijen- en insectengidsje van Delfste tuinen S. P. T. Campbell KNNV afdeling Delfland,

25 6. Overige insecten en spinnen (Vervolg) Wilde wesp Schorsmarpissa Kindertuin de Boterbloem Zweefvlieg Egyptelaan Goudhaantje Hovenierstraat Renspin Zweefvlieg Henry Dunantlaan Bijen- en insectengidsje van Delfste tuinen S. P. T. Campbell KNNV afdeling Delfland,

26 6. Overige insecten en spinnen (Vervolg) Rups van Oleanderpijlstaart Kraamwebspin Romboutlibel Bijen- en insectengidsje van Delfste tuinen S. P. T. Campbell KNNV afdeling Delfland,

27 6. Overige insecten en spinnen (Vervolg) Distelvlinder Kindertuin de Boterbloem Citroenvlinder Kindertuin de Boterbloem Zweefvlieg Kindertuin de Boterbloem Koolwitje Kindertuin de Boterbloem Grote wielwebspin Syriësingel Eitjes van groot koolwitje Loudonstraat Bijen- en insectengidsje van Delfste tuinen S. P. T. Campbell KNNV afdeling Delfland,

28 Verantwoording Projectleider: Geert van Poelgeest Auteur: Steven Campbell Aanvullingen van : - Deelnemers: De bewoners van Delft, Ypenburg, Den Haag, Nootdorp, Pijnacker en Den Hoorn Tekeningen, grafieken en adviezen: - Literatuur: Peeters, T.M.J., H. Nieuwenhuijsen, J. Smit, F. van der Meer, I.P. Raemakers, W.R.B. Heitmans, C. van Achterberg, M. Kwak, A.J. Loonstra, J. de Rond, M. Roos & M. Reemer De Nederlandse bijen (Hymenoptera: Apidae s.l.). Natuur van Nederland, Naturalis Biodiversity Center & European Invertebrate Survey - Nederland, Leiden. Met veel dank aan alle bewoners van Delft, Ypenburg, Den Haag, Nootdorp, Pijnacker en Den Hoorn die hun mooie tuin hebben verleend voor dit onderzoek. Bijen- en insectengidsje van Delfste tuinen S. P. T. Campbell KNNV afdeling Delfland,

29 Bijen in de tuin Deze fotoverzameling dient ter ondersteuning van het Delftse bijenonderzoek. Het onderzoek richt zich op tuinen van bewoners. Doel is om te bekijken of ouderdom, inrichting, gebouwstructuur, drachtplantenvariatie en abundantie verschil brengt in bijendiversiteit en -abundantie en ook hoe een tuin een geschikt habitat kan worden voor bijen. Een tuin kan voor bijen aantrekkelijk worden gemaakt door een schone voedingsbron, schuil- en nestelgelegenheid te bieden; de tuinen vormen het onderzoeksgebied om dit te bevestigen. Het onderzoek resulteert in een gegrond advies hoe bewoners van hun tuinen een bijenhabitat kunnen maken. Tijdens het onderzoek in de tuinen is een ruime variatie aan soorten waargenomen. Dit rapport behandeld enkel densoortendiversiteit per tuin en hiervoor is een selectie foto s gekozen ter herkenning van de soorten. Afgezien van honingbijen, wilde bijen en hommels zijn enkele andere insecten en spinnen toegevoegd. De KNNV, de natuurvereniging voor Delfland. De KNNV opent je ogen en hart voor de natuur. Met elkaar komen we op voor de belangen van die natuur. Bijen- en insectengidsje van Delfste tuinen S. P. T. Campbell KNNV afdeling Delfland,