Voortgangsrapportage Aanleg Tramlijn 19

Transcriptie

1 Voortgangsrapportage Aanleg Tramlijn 19 stand oktober 2008 Stadsgewest Haaglanden Postbus CB Den Haag

2 1. Inleiding In september 2004 heeft het Algemeen Bestuur van Stadsgewest Haaglanden krediet beschikbaar gesteld voor de realisatie van Tramlijn 19. In deze voortgangsrapportage wordt de actuele stand van zaken per september 2008 gegeven van de scope, de planning en de kostenontwikkeling van het project Tramlijn 19. Deze rapportage is een vervolg op de rapportage die u in het najaar van 2007 ontving. Omdat de aanleg van tramlijn 19 in de eindfase verkeert zal in 2009 elke drie maanden over de voortgang worden gerapporteerd. 2. Beschrijving tracé Tramlijn 19 verbindt Leidschendam-Voorburg via de VINEX-locaties Leidschenveen en Ypenburg met Delft (TU Zuid / Technopolis). Op de kaart (achterzijde van deze rapportage) is het tracé met de haltes aangegeven. Het project Tramlijn 19 is opgedeeld in zeven deelprojecten: - Afbouw trambuis Vliettunnel (Sijtwendetunnel) en Aquaduct De Vliet; - Bouw van het tram/fietsviaduct over de A4; - Bouw Stationsonderdoorgang Leidschenveen; - Bouw Tunnel A12/spoor; - Bouw Viaduct A13; - Aanleg traminfrastructuur Leidschendam/Rijswijk ( 19a ) - Aanleg traminfrastructuur Delft ( 19b ) 3. Stand van zaken per deelproject -Trambuis Vliettunnel (Sijtwendetunnel) en Aquaduct De Vliet De trambuis met een lengte van ca meter is enkele jaren geleden in het kader van het plan Sijtwende / Rijksweg 14 in opdracht van Rijkswaterstaat (RWS) gebouwd. De bouwkundige afbouw van de halte Oosteinde in de tunnel is nagenoeg gereed. Dit geldt tevens voor de werkzaamheden aan de spoorinfrastructuur en de diverse tunneltechnische installaties. Zodra de diverse tests (ventilatie, signalering etc.) naar tevredenheid zijn afgerond wordt het beheer van de installaties overgedragen aan HTM. De werkzaamheden zijn in het najaar 2008 compleet afgerond. -Tram/fietsviaduct A4 Het fiets/voetgangersgedeelte van het viaduct kon al in 2006 worden opengesteld. Inmiddels is ook de spoorinfrastructuur aangebracht. Het werk is gereed en (met uitzondering van de spoorinfrastructuur) in beheer overgedragen aan de gemeente Den Haag. 2

3 -Stationsonderdoorgang Leidschenveen De stationsonderdoorgang is op tijd gerealiseerd, zodat deze bij aanvang van de exploitatie van RandstadRail in september 2006 beschikbaar was. Met gedelegeerd opdrachtgever ProRail vind nog overleg plaats over een aantal restpunten ten aanzien van o.a. de hekwerken, afwatering en afwerking pijlers. De spoorwerkzaamheden zijn in 2007 afgerond. In april 2008 is de gecombineerde tram/busbaan in de onderdoorgang in gebruik genomen door bus 33. Het beheer van de onderdoorgang is (met uitzondering van de spoorinfrastructuur) overgedragen aan de gemeente Den Haag. -Tunnel A12/spoor De onderdoorgang onder de A12 is op 21 juni 2006 voor fietsers, voetgangers en wegverkeer in gebruik genomen. De werkzaamheden aan de spoorinfrastructuur zijn begin 2008 afgerond. Het beheer is (met uitzondering van de spoorinfrastructuur) overgedragen aan de gemeente Den Haag. -Viaduct A13 Het viaduct over de A13 is reeds in 2001 voor het wegverkeer in gebruik genomen. De traminfrastructuur op en nabij het viaduct is gereed. Het beheer is (met uitzondering van de spoorinfrastructuur) overgedragen aan de gemeente Den Haag. -Aanleg traminfrastructuur Leidschendam/Rijswijk ( 19a ) Zoals uit het bovenstaande blijkt zijn de werkzaamheden voor de aanleg van de traminfrastructuur van tramlijn 19 nagenoeg afgerond. Feitelijk is daarmee het grootste deel van het project tramlijn 19 -nl. het gedeelte vanaf de Noordsingel in Leidschendam tot en met de Vrijenbanselaan in Rijswijk- vrijwel binnen de oorspronkelijke planning uitgevoerd. Met name vanwege procedurele kwesties te Rijswijk en Leidschendam-Voorburg is de uitvoering enige tijd vertraagd en kunnen de resterende werkzaamheden en de aanleg van de laatste spoorgedeelten (o.a. de aansluiting op lijn 1 in Rijswijk en die op de lijnen 2 en 6 in Leidschendam-Voorburg) pas nu plaatsvinden. Gedeelte Leidschendam-Voorburg: Tramlijn 19 komt in de Noordsingel in middenligging te liggen. Gezien vanuit het Sijtwendegebied worden daartoe de beide rechter rijstroken van de weg naar buiten verplaatst. In het voorjaar van 2008 is gestart met het functievrij maken van de Weigelia, het gedeelte van winkelcentrum Leidsenhage waar tramlijn 19 doorheen loopt. Vooruitlopend op de bouw van de sporen wordt hier de ondergrondse infrastructuur (kabels, leidingen, riolering) aangepast. 3

4 Eind juli 2008 is ook gestart met het functievrij en bouwrijp maken van de Noordsingel in Leidschendam-Voorburg. Dit werk wordt gecombineerd met onderhoud aan de wegverharding door de gemeente. Mede vanwege de bereikbaarheid en de complexe logistiek van het winkelcentrum Leidsenhage worden ten aanzien van de uitvoering goede afspraken gemaakt met de gemeente en de winkeliers. Gedeelte Rijswijk: Voor het tracédeel in Rijswijk is het bouwrijp maken van de trambaan reeds geruime tijd geleden aanbesteed. De start van de uitvoering was gepland na de zomer van 2006, maar als gevolg van een aantal juridische procedures kon het werk lange tijd niet starten. Inmiddels zijn de procedures afgerond. Op dit moment wordt de baan in Rijswijk voorbelast. Dit is nodig om de relatief zwakke ondergrond te verbeteren. Zonder voorbelasting zouden de sporen op termijn teveel zakken ten opzichte van de omgeving, o.a. de naastliggende weg (Vrijenbanselaan). De grondverbetering is eind dit jaar gereed, waarna de sporen in dit tracédeel kunnen worden gebouwd. Vooruitlopend op de komst van tramlijn 19 zijn inmiddels de haltes Brasserskade en Vrijenbanselaan van lijn 1 tot één kwalitatief hoogwaardige halte samengevoegd (genaamd Brasserskade). Om lijn 19 aan te kunnen leggen diende halte Vrijenbanselaan van lijn 1 enkele meters te worden verplaatst. De kwaliteit en de veiligheid van deze intensief gebruikte halte (o.m. door scholieren van gelegen nabij het Mondriaancollege) werden door alle betrokken partijen als onvoldoende beoordeeld. In goed overleg tussen Delft, Rijswijk en het Stadsgewest is daarom besloten om de genoemde haltes bij de komst van tramlijn 19 tot één hoogwaardige halte samen te voegen. -Aanleg traminfrastructuur Delft CS/TU Zuid ( 19b ) Vanwege de gefaseerde besluitvorming over tramlijn 19 in Delft loopt de planvorming relatief achter ten opzichte van 19a. Inmiddels zijn de definitieve ontwerpen afgerond en worden de bestekken voorbereid. In het Delftse tracé is sprake van een aantal forse technische en planningstechnische knelpunten die nog dienen te worden opgelost: -samenhang met het project Spoorzone. Zowel wat betreft planning als (spoor)techniek vindt overleg plaats over de afstemming met het project Spoorzone. De aansluiting van lijn 19 nabij station Delft richting Zuidpoort ter hoogte van de Westvest kan in principe al worden aangelegd. Het is echter nu nog niet duidelijk óf en zo ja hóe de exploitatie van de bestaande lijn 1 en de toekomstige lijn 19 tijdens de bouw van de spoortunnel kan worden uitgevoerd. Ook hierover vindt overleg plaats met het project Spoorzone. -St. Sebastiaansbrug. Tramlijn 19 kruist nabij Zuidpoort het Rijn-Schiekanaal. Lijn 19 kan met enige aanpassingen gebruik maken van de bestaande St. Sebastiaansbrug. Uit onderzoek aan de brug is gebleken dat het vaste gedeelte van de brug (de zg. aan- 4

5 bruggen) moet worden gereconstrueerd. De aanleiding voor deze reconstructie is niet de komst van de tramlijn; daarom maakt dit werk geen deel uit van het project tramlijn 19. De gemeente wenst de brug (incl. het bewegende deel) te verbreden, onder meer ten behoeve van fietsverkeer. Op dit moment wordt onderzocht wat de gevolgen hiervan zijn voor planning, techniek en financiën. Niet uitgesloten mag worden geacht dat complete vernieuwing van de brug vanuit het oogpunt van kosten en duurzaamheid de voorkeur verdient. De periode van uitvoering van deze werkzaamheden is afgestemd op de realisatietijd van de tramlijn (start uitvoering brug 2 januari 2010 en een duur van maximaal 14 maanden). Over de fasering van de werkzaamheden en de omleiding van het verkeer en het openbaar vervoer vindt overleg plaats tussen Haaglanden, Delft en Connexxion. Omdat het beweegbare deel van de brug eigendom is van de Provincie, vindt ook met deze partij overleg plaats over de techniek en de kostenverdeling. -Electromagnetische invloeden in TU-gebied. TU Delft ontwerpt een systeem om de electromagnetische (EMC) invloeden van de tram op de zeer gevoelige experimentele opstellingen van de TU te kunnen beheersen. Of de nu in ontwikkeling zijnde techniek voldoet is niet duidelijk: het is een innovatief systeem dat nog nergens ter wereld in de praktijk werd toegepast. Op dit moment worden de consequenties van het systeem voor tramlijn 19 in kaart gebracht. Dat betreft zowel de praktische en financiële gevolgen voor de aanleg als die voor het beheer en onderhoud van de spoorinfrastructuur en de bovenleiding. Hierover zullen nadere afspraken met de TU worden gemaakt omdat in het budget van tramlijn 19 slechts in beperkte mate met maatregelen in verband met electromagnetische straling rekening is gehouden. Dit geldt ook voor de door de TU Delft gewenste uitbreiding van het systeem ten zuiden van de Kruithuisweg; dit deel zat namelijk niet in de scope van de driepartijenovereenkomst van 5 maart In juli 2007 is een overeenkomst gesloten tussen de TU Delft en het Stadsgewest Haaglanden m.b.t. het ten behoeve van lijn 19 bouwrijp opleveren van het terrein van TU Delft. Een en ander wordt uitgevoerd in het kader van de aanleg van het Mekelpark en het bouwrijp maken van de trambaan. De werkzaamheden zijn in volle gang en de aanbesteding van het spoorwerk kan starten zodra het bestek voor de EMC-maatregelen is afgerond. 5

6 4. Planning Van de zeven deelprojecten van tramlijn 19 zijn er, zoals uit het bovenstaande blijkt, inmiddels vijf (nagenoeg) geheel afgerond; de aanleg van het spoorgedeelte 19a tussen Rijswijk en Leidschendam kon eveneens grotendeels conform de oorspronkelijke planning worden gerealiseerd. Inmiddels is duidelijk dat de diverse procedures in het kader van tramlijn 19 er toe leiden dat na de afronding van het test/proefbedrijf- lijn 19 eind 2009 (ingangsdatum dienstregeling 2010) in dienst kan worden genomen. -Aanleg traminfrastructuur Leidschendam-Voorburg tot Rijswijk (aansluiting op lijn 1) De uitvoering van het bouwrijp maken van het tracé in Leidschendam-Voorburg is inmiddels gestart. In de Weigelia werd de ondergrondse infrastructuur verlegd. Tevens is een begin gemaakt met de reconstructie van de Noordsingel. Vanwege de noodzaak het winkelcentrum onder meer voor en tijdens de feestdagen goed bereikbaar te houden kan geruime tijd niet aan lijn 19 worden gebouwd. De werkzaamheden zullen tussen november 2008 en januari 2009 moeten worden onderbroken. Inmiddels is gebleken dat de aannemer niet in staat is alle voor 2008 geplande fases uit te voeren. Deze zullen dus naar begin 2009 doorschuiven. Tegen de aanleg van tramlijn 19 door Leidsenhage loopt nog een beroepsprocedure tegen de gemeente. Inzet van deze zaak is compensatie van verminderde huuropbrengsten en vermeende geringere exploitatiemogelijkheden binnen het winkelcentrum als gevolg van tramlijn 19. De verwachting is dat deze zaak in 2008 wordt behandeld. De uitkomst van deze procedure kan mogelijk leiden tot vertraging en/of extra kosten. De aanleg van de trambaan in Rijswijk ligt zoals gemeld op schema. Het spoorwerk start begin 2009 en wordt in de zomer van 2009 afgerond. -Aanleg traminfrastructuur Delft Het tracé in Delft kent zoals boven vermeld een aantal technische uitdagingen. Met name de noodzakelijke ingrijpende reconstructie van de St. Sebastiaansbrug en de Kapelsbrug zorgt er voor dat de traminfrastructuur niet op korte termijn compleet kan worden aangelegd en gebruikt. Op basis van de huidige gegevens moet ervan worden uitgegaan dat het Delftse gedeelte van tramlijn 19 op zijn vroegst in 2012 in gebruik kan worden genomen. Tramlijn 19 en het project Spoorzone in Delft hebben zowel ruimtelijk als in tijd veel raakvlakken. Op dit moment zijn er geen signalen dat het project Spoorzone de aanleg van lijn 19 bemoeilijkt (of vice versa). De voortgang hangt er tevens van af of de maatregelen tegen electromagnetische invloeden op terrein van de TU doel treffen. De ontwikkeling van dit EMC-systeem verloopt trager dan was voorzien, wat zich kan vertalen in het later starten met de spoorwerkzaamheden. Tevens heeft de TU Delft aangegeven te willen onderzoeken of de inzet van trams met 6

7 accu s in plaats van de gebruikelijke voeding door middel van bovenleiding tot betere resultaten leidt dan de maatregelen die men nu ontwerpt. Eventuele gevolgen hiervan voor de planning konden nog niet in beeld worden gebracht. Het bovenstaande betekent dat voor de exploitatie van 19a gedurende een periode van mogelijk 24 maanden (eind 2009 eind 2012) een oplossing in Delft moet worden gevonden om de tram te kunnen keren. Een mogelijkheid is tramlijn 19a tijdelijk gebruik te laten maken van de keerdriehoek van lijn 1 in de Krakeelpolderweg. Ook dit gegeven hangt echter sterk af van de op dit moment niet bekende beslissingen in het kader van het project Spoorzone. 7

8 5. Financiën Door het algemeen bestuur van het Stadsgewest Haaglanden is in september 2004 een krediet van 124 miljoen excl. BTW beschikbaar gesteld voor de aanleg van tramlijn 19. De gemeenten Leidschendam-Voorburg en Delft hebben zich elk garant gesteld voor een bedrag van 3 miljoen als bijdrage aan het project. Dit onder de voorwaarde dat eventuele aanbestedingsvoordelen tot een totaalbedrag van 6 miljoen weer terugvloeien naar deze gemeenten. De aanleg van tramlijn 19 is zoals vermeld weliswaar in twee delen gesplitst, maar het ter beschikking gestelde budget van 130 miljoen geldt voor het project als geheel. Inclusief enkele scopewijzigingen bedraagt het totale werkbudget, geïndexeerd naar prijspeil 2007, thans (afgerond) 138 miljoen excl. BTW. Uitgaande van dit bedrag is de prognose, dat tramlijn 19 binnen budget zal worden aangelegd. Op deze prognose zijn de volgende risico s van toepassing: -langere doorlooptijd van het totale project, onder meer resulterend in een stijging van het aandeel VAT-kosten. -ten opzichte van het recente verleden is momenteel sprake van welgevulde portefeuilles in de bouwwereld, waardoor een minder scherpe prijsstelling tot stand komt en aanbestedingsvoordeel achterwege blijft -extra kosten in verband met aanpassing of vernieuwing van de St. Sebastiaansbrug Onderzoek indexering lijn 19: Op verzoek van de Stuurgroep Tramlijn 19 is onderzocht of de indexering die gehanteerd wordt (IBOI) voor lijn 19 voldoet. Inmiddels kon worden vastgesteld dat het IBOI onvoldoende de marktontwikkelingen kan compenseren. Indien de uitvoering van het project uitloopt in de tijd kan de achterlopende indexering leiden tot een groot verschil tussen het beschikbare budget (inclusief IBOI) en de werkelijke kosten op basis van marktprijzen. In het geval van tramlijn 19 kan dit verschil enkele miljoenen bedragen. Overigens betreft het hier een structureel probleem, dat ook bij andere infrastructuurprojecten binnen en buiten Haaglanden een rol speelt. 8

9 6. Organisatie De dagelijkse voortgang, coördinatie en afstemming in het kader van lijn 19 geschiedt namens het Dagelijks Bestuur door de regiobestuurder Verkeer en Vervoer. Deze stemt het project af met de vier betrokken gemeenten: Leidschendam-Voorburg, Den Haag, Rijswijk en Delft. In deze overkoepelende stuurgroep worden periodiek alle aangelegenheden behandeld die betrekking hebben op de scope, planning, financiën en communicatie van het gehele project. In lokale stuurgroepen (wethouder + ambtelijke ondersteuning) worden de uitvoeringskwesties van plaatselijk belang behandeld. Hiertoe behoren o.a. de ruimtelijke procedures, materialisatie e.d. Tevens vindt daar de voorbereiding plaats voor het overkoepelende overleg. De dagelijks gang van zaken wordt door geleid door de ambtelijk projectleider van het Stadsgewest Haaglanden. Het projectmanagement is uitbesteed aan Adviesbureau Fundus B.V.; de projectmanagers van dit bureau sturen de diverse adviseurs en ingenieursbureaus aan. 7. Communicatie Met de bij lijn 19 betrokken gemeenten is afgesproken dat de communicatie over tramlijn 19 zoveel mogelijk lokaal geschiedt. Waar nuttig en nodig levert het Stadsgewest Haaglanden specifieke informatie en bijstand. De informatie aan burgers over concrete werkzaamheden wordt door Haaglanden verzorgd, in samenspraak met de gemeenten. Sinds de starthandeling van tramlijn 19 op 5 maart 2006 zijn geen in het oog springende activiteiten rond lijn 19 georganiseerd. Wel werden de direct betrokken partijen en personen enkele keren per brief geïnformeerd over werkzaamheden. Incidentele vragen van bewoners worden door de projectorganisatie afgehandeld. Achterzijde: Overzichtskaart Lijn 19 9