van en voor de gemeenten Informatie voor iedereen die betrokken is bij de ontwikkelingen in de Regio Zuid-Holland Zuid

Transcriptie

1 september 2011, nieuwsbrief nr. 8 De Regio Zuid-Holland Zuid van en voor de gemeenten Informatie voor iedereen die betrokken is bij de ontwikkelingen in de Regio Zuid-Holland Zuid Toekomst ZHZ centraal De afgelopen maanden stond de toekomstige organisatie van Zuid- Holland Zuid centraal. In deze nieuwsbrief zet regiosecretaris Nico van de Poel de ontwikkelingen op een rij. Enkele betrokkenen geven een eerste reactie. In deze reacties spreken de betrokkenen zich nog niet uit over hun voorkeursvariant. Verder in deze nieuwsbrief een bijdrage van Bureau Leerplicht en Voortijdig Schoolverlaten over de aanpak van verzuim bij ziekte. De Regio Zuid-Holland Zuid is een organisatie die een aantal taken uitvoert in opdracht van de 19 gemeenten in het gebied Hoeksche Waard, Drechtsteden en Alblasserwaard/ Vijfheerenlanden. De taken van de regio liggen op het gebied van de gemeenschappelijke geneeskundige dienst (GGD), de milieudienst, de regionale ambulance- voorziening (RAV) en het Bureau Leerplicht en Voortijdig Schoolverlaten (BLVS). De organisatie wordt ondersteund door een Regionale Staf en legt verantwoording af aan het Dagelijks Bestuur, dat weer verantwoording aflegt aan het Algemeen Bestuur. In dit Algemeen Bestuur zijn alle gemeenten vertegenwoordigd door een lid van hun college van burgemeester en wethouders. De bestuurlijke werkgroep rondt binnenkort haar werkzaamheden af Drie toekomstscenario s voor Zuid-Holland Zuid Het algemeen bestuur van de Regio Zuid-Holland Zuid stelde zich eind 2010 met het oog op verschillende ontwikkelingen de vraag wat de toegevoegde waarde van de Regio is en wat de toekomstperspectieven zijn. Een bestuurlijke werkgroep legt nu een aantal mogelijke toekomstscenario s voor aan het bestuur en de negentien aangesloten gemeenten. Regiosecretaris Nico van de Poel licht toe. Als gevolg van de Wet op de Veiligheidsregio verliet de brandweer de Regio in januari 2010 om op te gaan in de GR Veiligheidsregio ZHZ. Sinds januari 2011 functioneert de omgevingsdienst als een zelfstandige organisatie die namens gemeenten en provincie milieutaken in de regio uitvoert. In januari 2012 worden de taken van de GGD op het gebied van integrale Jeugdgezondheidszorg overgeheveld naar private partijen. van en voor de gemeenten 1

2 Den Haag Vervolg voorpagina Drie toekomstscenario s voor Zuid-Holland Zuid Rotterdam Afgeslankte organisatie Na deze verzelfstandigingen maken de GGD, Bureau Leerplicht en Voortijdig Schoolverlaten en de Regionale Ambulancedienst nog deel uit van de organisatie. We zijn dan behoorlijk afgeslankt, maar we moeten ons ook voorbereiden op nieuwe taken, vooral op het gebied van Jeugdzorg, een hele forse taakverzwaring voor de gemeenten, aldus secretaris Nico van de Poel van de Regio. Het algemeen bestuur van de Regio Zuid- Holland Zuid wil weten wat de consequenties zijn van deze ontwikkelingen en de reductie van het takenpakket en welke toekomstscenario s reëel zijn. Met die opdracht stelde begin dit jaar het algemeen bestuur van de regio een bestuurlijke werkgroep in, waarvan zes burgemeesters, twee wethouders en Van de Poel deel uitmaken. Kernpunten van de opdracht: de inhoud moet leidend zijn, minder bestuurlijke drukte en een efficiënte organisatie met heldere bevoegdheden en verantwoordelijkheden. Hogere kwaliteit Uitgangspunt bij onze verkenningen was dat we in Zuid- Holland Zuid alle vraagstukken in de regio op het meest passende schaalniveau aanpakken. Zo staan gemeenten als eerste overheid het dichtst bij hun inwoners en blijven zij de aangewezen organisatie voor dienstverlening en zorg voor leefbare en vitale wijken. Maar gemeentelijke organisaties zijn te klein en te kwetsbaar om alle disciplines in huis te hebben. Daarom werden de afgelopen jaren al verschillende taken op bovenlokale schaal georganiseerd. Denk op subregionaal niveau aan de Hoekse Waard, de Drechtsteden en de Alblasserwaard/Vijheerenlanden, waar samengewerkt wordt op het gebied van onder meer de Sociale Dienst, Gemeentebelastingen, de sociale Werkvoorziening, ict en dergelijke. Op het regionale niveau van Zuid-Holland zuid wordt bijvoorbeeld samengewerkt op het gebied van veiligheid en milieu. Door de schaalgrootte zijn de regionale uitvoeringsorganisaties minder kwetsbaar en kunnen ze hogere kwaliteit leveren tegen lagere kosten. Lokale en (sub)regionale organisaties blijven overigens natuurlijk ook gewoon met elkaar samenwerken. Denk aan het Centrum voor Jeugd en Gezin: de samenwerking tussen gemeenten, huisartsen en scholen. Bij meer specialistische zorgtaken ligt organiseren op regionale schaal voor de hand. Reële opties Op basis van die uitgangspunten hebben we met de werkgroep een aantal reële opties geformuleerd. De eerste optie houdt in dat taken van de GGD en de Ambulancedienst worden ondergebracht bij de Veiligheidsregio, zoals inmiddels op meerdere plekken in Nederland gebeurt. In de tweede optie zoekt de GGD aansluiting bij een naburige GGD om samen een grotere, zelfstandige organisatie te vormen. Het derde scenario heeft de voorkeur van het regionale managementteam en betekent dat de huidige Gemeenschappelijke Regeling wordt omgebouwd en aangepast aan de taken die drie overgebleven organisaties verrichten. Deze Gemeenschappelijke Regeling moet tevens een solide basis leggen voor de nieuwe programma s zorg en jeugd, jeugd en arbeidsmarkt, jeugd en passend onderwijs en maatschappelijke zorg. In alle opties houdt de huidige governance Zuid-Holland Zuid op te bestaan en werken we aan rechtstreekse verantwoordingslijnen naar de gemeenten. De bestuurlijke en ambtelijke aansturing wordt duidelijker en efficiënter. Ook zou deze keuze tegemoet komen aan de wens tot minder bestuurlijke en ambtelijke drukte en wordt stroperige besluitvorming vervangen door een proces dat voor ambtenaren, bestuurders en gemeenten helder en overzichtelijk is. Koude start Het is nu aan de gemeenten hun mening te geven over de opties. Vervolgens zal het algemeen bestuur besluiten. Zeker is in ieder geval dat de huidige Regio Zuid-Holland Zuid verdwijnt. Naar verwachting kan de nieuwe organisatie in grote lijnen in januari 2012 starten. Dat zal wel min of meer een koude start zijn, want er moet na de beslissing van het algemeen bestuur nog veel gebeuren, vooral op het gebied van bevoegdheden, verantwoordelijkheden, taakomschrijvingen en dergelijke. Daarnaast brengen de ontwikkelingen natuurlijk personele consequenties met zich mee. Onze medewerkers zijn regelmatig geïnformeerd, net als de ondernemingsraden. Ook de komende periode staat zorgvuldigheid centraal en besteden we samen met onze mensen aandacht aan hun individuele toekomstmogelijkheden. Dansen tussen schalen Burgemeester Alblasserdam Bert Blase Hoe realiseer je de maatschappelijke doelen - die je als overheid formuleert - het meest effectief? Het is de terugkerende vraag als het om bestuurskracht gaat. Inhoud stuurt de beweging is voor mij het uitgangspunt. Daarbij dans je tussen schalen. Ofwel: voor iedere taak zoek je naar de optimale schaal. En, afhankelijk van je doelen, zoek je actief verbinding met de juiste partners. Voor de toekomst van de Drechtsteden is een krachtige ruimtelijk-economische positionering in de Zuidvleugel van bijzonder belang. De as Den Haag Rotterdam Drechtsteden West Brabant Antwerpen ontwikkelt zich meer en meer tot een kenmerkend en krachtig gebied in het Europa van de regio s. Daarin wordt fors geïnvesteerd. Maar ook horizontaal op de landkaart, langs de A15 is er een samenbindend en strategisch belang voor geheel ZHZ. Zeker als je daarbij oog hebt voor de bevolkingskarakteristiek, voor het bijzondere groene landschap en de relatie legt met de kwaliteit van het wonen in de zuidelijke Randstad. Die strategische functie hoeft overigens niet via een zelfstandige GR ZHZ te worden vorm gegeven. West Brabant Antwerpen Drechtsteden Voor de te kiezen organisatievorm zou ik het huidige takenpakket van de GGD en de nieuwe taken rond jeugd met een frisse blik willen bekijken. Vooral de effecten in de samenleving die je wilt bereiken - dus in de keten van jeugd en gezondheidsbevordering - zou daarbij leidend moeten zijn. Op het gebied van de jeugdzorg zijn de betrokken wethouders momenteel bezig de taken op die manier te analyseren: iedere taak op de juiste schaal. Wat mij betreft gaan we de noodzakelijke doorlichting van de GGD nu ook gebruiken om een knip te maken. De taken die om maatwerk en ketenregie vragen enerzijds en de taken die qua aanpak beter aansluiten bij de Veiligheidsregio anderzijds. We krijgen dan een meer robuuste VR, waarin uiteraard ook de Regionale Ambulance Voorziening kan worden ondergebracht. Tegelijk ontstaat er zo een nieuw bureau dat uitmunt in het uitvoeren en regisseren van taken op het domein van jeugd, maatschappelijke zorg en gezondheid. Dit bureau kan naar keuze bij de centrumgemeente, bij de GRD of bij de (nieuwe) GR ZHZ worden ondergebracht. 2 van en voor de gemeenten van en voor de gemeenten 3

3 Het gaat niet om het groter worden, maar om de inhoud Wethouder Zederik Hans Freije Te klein. Te groot. Te ver. Te vaag. Het zijn allemaal korte aanduidingen voor de samenwerking in Zuid-Holland Zuid (ZHZ) voor de gang van zaken rondom de Gemeenschappelijke Regeling ZHZ. Helaas. Het verhaal van ZHZ kan veel beter, alleen wie begint? De instelling van een bestuurlijke werkgroep is positief, dat ondersteun ik van harte. Maar mijn voorkeursvariant is niet gestoeld op grootte. Wel op inhoud, waar een ChristenUniewethouder zich op laat aanspreken. Inhoud, niet algemeen, maar als overheid die belangen goed weet af te wegen en daarvoor de goede positie inneemt èn daaraan ook het nodige kan toevoegen. En hoe groter, hoe meer invloed gaat vaak ook niet op. Maar duidelijkheid, flexibiliteit en effectief handelen zijn veel belangrijker geworden. Om dat goed vorm te geven heb je een visie nodig en een missie voor de komende jaren. En speciaal voor de overheid: de democratische legitimatie. Zorg dat je je als GR open, transparant opstelt. Soms valt er niet aan te ontkomen om in een groter verband op te treden. Maar dan maken we daar voor díe situatie een bewuste keuze voor. Vaak wordt er gedacht: massa is kassa. Dat roept bij mij de gedachte op van uitbesteden. Want dan is er vaak een uitvoering met een volumevraagstuk, waarbij het product goed kan worden gedefinieerd en één en ander uit vaste onderdelen bestaat die prima op afstand van de overheid kunnen plaatsvinden. Zo word je niet groter om het groot worden, maar word je als GR een slimme regisseur! Gemeenten houden dan het meeste overzicht en het komt de burgers ten goede. Van belang om regio strategisch te positioneren Burgemeester Giessenlanden Els Boot Met veel genoegen heb ik meegewerkt aan de bestuurlijke werkgroep van de regio Zuid-Holland Zuid. Inmiddels is een aantal scenario s ontwikkeld en kan in de deelnemende gemeenten de discussie starten. Zelf ben ik van mening dat een scenario waarin de GGD samengaat met een naburige GGD geen slechte optie is. Dat heeft vooral te maken met de taken die de GGD heeft. Samenvoeging met een of meerdere naburige GGD s zal niets veranderen aan die taken. Wat ik verder van essentieel belang vind, is dat Zuid Holland-Zuid een bestuurlijk strategisch platform moet worden, waar belangrijke ontwikkelingen, zowel nationaal als internationaal worden besproken. De regio kan zich dan strategisch positioneren. Gezien alle ontwikkelingen die op ons afkomen, is dat van groot belang. 4 van en voor de gemeenten van en voor de gemeenten 5

4 Binding ambulancedienst met Meldkamer is essentieel Voorkomen en bestrijden van schoolverzuim wegens ziekte BLVS Directeur Ambulancedienst Jos Bax Wat bij de drie weergegeven scenario s opvalt is dat het accent lijkt te liggen op de GGD en de Ambulancedienst. Een verbinding van GGD en Leerplicht ligt vanuit de inhoud van jeugdzorg meer voor de hand dan bundeling van de GGD en de Ambulancedienst. Een adequate aansturing van de Ambulancedienst buiten de GGD was juist enige jaren geleden gewenst; argumenten om deze situatie nu terug te draaien kan ik niet vinden. Qua financieringsstructuur heeft de Ambulancedienst uitsluitend te maken met ziektekostenverzekeraars en nieuwe wetgeving zal een governance vereisen, á la de zorgsector. In alle opties houdt de huidige governance op te bestaan en werken we aan rechtstreekse verantwoordingslijnen naar de gemeenten. Als bij deze zinsnede wordt gedacht aan rechtstreekse aansturing van de RAV heb ik daar grote bezwaren tegen; die hoort namelijk thuis bij een adequaat MT dat is geschoold voor de sector. Daarnaast past verantwoording afleggen naar de maatschappij (cliënten, bestuur, zorgketen, financiers) zoals cliënten dat van ons gewend zijn. Binding essentieel De binding van de Ambulancedienst met de Meldkamer, nu en in de toekomst is essentieel. Ook het belang en de verantwoordelijkheid van de Veiligheidsregio ZHZ met de Meldkamer behoeft geen toelichting. Nu de operationele kant van de Meldkamer in een samenwerking met de Politie Rotterdam-Rijnmond wordt ingebracht, terwijl het lidmaatschap van het directorium voor de Ambulancedienst ZHZ blijft (en moet blijven) bestaan, is eenduidige bestuurlijke binding vanuit ZHZ essentieel voor alle partners. Op 1 januari 2012 fuseren namelijk de Politieregio s ZHZ en Rotterdam-Rijnmond. Ook de Meldkamers ZHZ en Rotterdam-Rijnmond, waaronder de Meldkamers Ambulancezorg, integreren. De Ambulancedienst is een bedrijf, de voorkeur is dan ook om de Ambulancedienst bestuurlijk en organisatorisch bij de Veiligheidsregio ZHZ onder te brengen in een publiek private samenwerking, een constructie die daar al eerder voor het oefencentrum is gehanteerd. Daarmee wordt ook voorkomen dat de Meldkamer in de nieuwe situatie met twee GR-en te maken krijgt (VR ZHZ en nieuwe GR ZHZ). Inhoudelijk liggen er in de nieuwe Wet Ambulancedienst logische verbindingen naar de VR en het afzonderlijk positioneren van Ambulancedienst in een andere entiteit is daarmee niet logisch. Hiermee wordt ook helderheid vanuit één GR richting gemeenten geschapen. Helderheid Het onderbrengen van de Ambulancedienst bij de Veiligheidsregio ZHZ en de vorming van een Raad van Toezicht en een Raad van Bestuur binnen de VR ZHZ (waarvoor al een beproefde structuur met een private partner aanwezig is) is een scenario dat naar mijn mening recht doet aan helderheid van bestuur en ambtelijke doorzichtigheid is gewenst in een nieuwe enkelvoudige GR ZHZ. Ik citeer nu de nieuwsbrief: Ook zou deze keuze tegemoet komen aan de wens tot minder bestuurlijke en ambtelijke drukte en wordt stroperige besluitvorming vervangen door een proces dat voor ambtenaren, bestuurders en gemeenten helder en overzichtelijk is. De verbinding met de VR ZHZ en een Raad van Toezicht, Raad van Bestuur- model sluit aan bij de landelijke ontwikkeling rond de Tijdelijke Wet Ambulancezorg. In februari vond in het Regiokantoor aan de Noordendijk in Dordrecht een bijeenkomst plaats voor jeugdartsen en jeugdverpleegkundigen van de afdeling Jeugdgezondheidszorg GGD en de consulenten van het regionale Bureau Leerplicht en Voortijdig schoolverlaten Zuid-Holland Zuid (BLVS). Beleidsmedewerker Bureau Leerplicht en Voortijdig Schoolverlaten Judith Bouwmeester bericht hier onder over de bijeenkomst. Onderwerp van de bijeenkomst was het nieuwe protocol Voorkomen en bestrijden van schoolverzuim wegens ziekte bij leerlingen in het primair, voortgezet en middelbaar onderwijs, opgesteld door een projectgroep van teammanagers en jeugdartsen van de afdeling Gezondheidszorg GGD, deskundigen uit het onderwijsveld en medewerkers van BLVS. Mooi was dat zeker vijftig medewerkers van GGD en BLVS aanwezig waren. Hernieuwde kennismaking In de eerste plaats bood de bijeenkomst de gelegenheid tot hernieuwde kennismaking: GGD en BLVS werken al heel wat jaren voor primair en voortgezet onderwijs binnen de regio. Ieder vanuit de eigen taakstelling, maar met een en hetzelfde doel: voorkoming van schooluitval onder leerlingen. Daarnaast was het doel van de bijeenkomst natuurlijk bepaling van consequenties van het nieuwe protocol voor de verdere samenwerking met elkaar en met de scholen. In het protocol ligt de nadruk op de regierol van de school en de rol van de Jeugdgezondheidszorg ten aanzien van het reïntegratieplan. De consulent BLVS komt in beeld als leerling en/of ouders hun medewerking niet willen verlenen aan dit plan van aanpak. In de aftrap benadrukten directeuren Koos Spanbroek en Arjan Zwaan dat het nieuwe protocol en dus ook de nieuwe werkwijze een feit is. Onder leiding van een teammanager GGD en een senior-consulent BLVS, spraken jeugdartsen, jeugdverpleegkundigen en consulenten met elkaar, aan de hand van casuïstiek, over de praktische uitwerking van het protocol in hun deel van de regio Zuid-Holland Zuid. Taart Nadien werd met een stuk taart door Aris Nefs, afdelingshoofd Jeugdgezondheidszorg aan alle aanwezigen het doel van de bijeenkomst nog eens verwoord. Refererend aan de Dordtse Ark van Noach (vanuit het raam van de vergaderruimte te zien) stelde Aris, dat GGD en BLVS samen de stap richting de nieuwe wenselijke praktijk zetten. Overeengekomen is dat de bijeenkomst een vervolg krijgt door in kleinere teams (gerelateerd aan de werkgebieden Hoeksche Waard, Dordrecht, Drechtsteden en Alblasserwaard-Vijfheerenlanden) bijeen te komen. Ook is afgesproken dat jeugdartsen, jeugdverpleegkundigen en consulenten gezamenlijk het protocol ter bespreking op de agenda van de diverse ZAT s plaatsen. 6 van en voor de gemeenten van en voor de gemeenten 7

5 Meer informatie Heeft u na het lezen van deze nieuwsbrief nog vragen, of wilt u meer weten over een van de genoemde onderwerpen? Neemt u dan contact op met de Regio Zuid-Holland Zuid: Nico van de Poel (regiosecretaris) tel.nr.: nvandepoel@regiozhz.nl Colofon Deze nieuwsbrief is een uitgave van de Regio Zuid-Holland Zuid, september Redactie: Bestuurssecretariaat Regio Zuid-Holland Zuid Noordendijk RR Dordrecht Scherp tekstwerk/marcel Sluijter Fotografie: Ferry Verheij Wim Roos/gemeente Alblasserdam Cees Schilthuizen Lay out: AmaiAmai