Industriële brandbestrijding

Transcriptie

1 Industriële brandbestrijding

2 Het IFV bedankt iedereen die een bijdrage heeft geleverd aan de inhoud van dit tekstboek. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopiëren, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijk toestemming van het IFV. e druk, e oplage,februari0 Instituut Fysieke Veiligheid ISBN Instituut Fysieke Veiligheid Postbus HA Arnhem Telefoon info@ifv.nl

3 A Bedrijven met een bedrijfsbrandweer Wet- en regelgeving Internationale en nationale afspraken De aanwijzing van een bedrijfsbrandweer Overige verplichtingen van bedrijven De organisatie van de overheidsbrandweer Organisatie van het operationeel brandweeroptreden Basiseenheid Grootschalig brandweeroptreden Geneeskundige hulpverlening en politie Taken van de bedrijfsbrandweer bij incidenten Soorten industrie Chemische en petrochemische bedrijven Werkwijze in de chemische en petrochemische industrie Gevaren bij chemische en petrochemische bedrijven Voedingsmiddelenindustrie Werkwijze in de voedingsmiddelenindustrie Gevaren in de voedingsmiddelenindustrie Farmaceutische industrie/laboratoria Algemene kenmerken van laboratoria Inventaris van een laboratorium en specifieke gevaren Gevaarlijke stoffen (waaronder chemicaliën) die reageren met water Ontsmetting Gevaar voor personeel en gezondheid Industriële activiteiten en risico's Opslag Opslagtanks Tankputten en tankparken Silo's Transport van stoffen Intern transport Extern transport en verlading Industriële risico's Risico's Belangrijke begrippen

4 Scenario's Gaslekkage in de vloeistoffase Drukbranden BLEVE Het verschijnsel BLEVE Oorzaken BLEVE Vrijkomen van een tot vloeistof verdicht gas Risico-inschatting en signaalherkenning Veiligheidsmaatregelen Gasontsnappingen Stofexplosie Het verschijnsel stofexplosie Ontstaan van stofexplosies Ontstekingsbronnen Voortplanting van stofexplosies Veiligheidsvoorzieningen Beveiliging van constructies Ontwerp Zonering Fireproofing Bluswatervoorziening en bluswaternet Waterwinplaatsen Bluswaterpompen Bluswaternet Brandkranen Blussystemen Rioleringssystemen Procesbeveiliging Detectiesystemen Blussystemen Bluswatersystemen Schuimblussystemen Sprinklerinstallatie, gebaseerd op het gebruik van schuimsproeikoppen Automatische Hi-Ex installatie (Semi-)automatische monitorinstallatie Tankblusinstallaties Gasblussystemen Kooldioxide blusinstallaties Blussystemen met inerte gassen Blussystemen met halogeenhoudende gassen Stoomblusinstallaties Poederblussystemen

5 B Optreden bij incidenten in een industriële omgeving Blusstoffen Water Schuim Soorten schuim Keuze soort schuim Poeders Gassen Kooldioxide Stikstof Stoom Gecombineerd gebruik van blusmiddelen Gebruik van poeder met water Schuimblussing in combinatie met poeder Schuimblussing in combinatie met water Kleine blusmiddelen Vaste slanghaspel Draagbare blustoestellen Strategie en tactiek Prioriteiten bij incidenten Tankincidenten Optreden bij tankincidenten Koelen met water Blussen met schuim Specifieke gevaren bij tankbrandbestrijding Brandveiligheidsventiel cone en dome roof tanks Seal-brand floating roof tanks Plasbrand op het drijvende dak van een opslagtank(floating roof) Floating roof tank met gezonken dak Druktanks Blussen van een brand in de procesomgeving Blussen van een flensbrand in het driedimensionale vlak Blussen van een vloeistofbrand Blussen van een seal-brand in een pomp Laboratoria Hoogspanningsinstallaties Silobrandbestrijding/stofexplosies Techniek en werkmethoden

6 Gebruik van water Koelen Afschermen Blussen Verdunnen Verplaatsen van gelekt product Vervangen van product Gebruik van schuim Vaste stoffen (brandklasse A) Brandbare vloeistoffen (brandklasse B) Gassen (brandklasse C) Friteuses en bakstraten (brandklasse F) Schuimapplicatie Opbrengsnelheid en -tijd Mengsystemen Incidentmanagement in een industriële omgeving Voorbereidingen Overwegingen voor aanvang van het incident Ontdekking en alarmering Samenwerking en bevelvoering Incidentbestrijding Overwegingen bij aanvang van het incident Bestrijding van het incident De bevelvoeringsprocedure bij industriële incidenten De bevelvoeringsprocedure Analyseer de opdracht Beoordeel de toestand Maak een inzetplan Geef bevelen Geef leiding en controleer Casus Melding Analyse van de opdracht Beoordeling van de toestand Het maken van een inzetplan Het geven van bevelen Leidinggeven en controleren Index 0

7 In de laatste decennia is de mens erin geslaagd om ingewikkelde (petro)chemische processen op grote schaal toe te passen. Dit heeft ervoor gezorgd dat we in staat zijn om veel (nieuwe) producten te ontwikkelen. Bij de productie ervan worden vaak chemische stoffen gebruikt. Indien zich ergens in het proces een probleem voordoet, kan dit grote gevolgen hebben. Gevolgen voor werknemers binnen het bedrijf, maar ook voor mensen buiten het bedrijf. Denk hierbij aan gevolgen voor de gezondheid of ecologische gevolgen. Het beheersen van deze risico's is een essentieel onderdeel van zowel het bedrijf als de overheid. De bedrijfsbrandweer vervult een belangrijke rol in het beheersen van de gevolgen van een incident in een industriële omgeving. De bedrijfsbrandweer heeft tot doel brand en ongevallen op het terrein van het bedrijf te bestrijden en te beperken, met speciaal daarvoor opgeleid brandweerpersoneel en geschikt blus- en hulpverleningsmaterieel. Om de inzet zo effectief en veilig mogelijk te laten zijn moet u als medewerker van de bedrijfsbrandweer naast een goede theoretische scholing ook praktijkervaring hebben met het bestrijden van een industriële brand. Dit boek draagt u de bouwstenen aan die u nodig heeft om een industriële brand zowel tactisch als technisch op de juiste wijze te bestrijden. Het boek bestaat uit twee delen. Ieder deel bestaat uit een aantal hoofdstukken. Deel A van dit boek gaat in de op de bedrijven met een bedrijfsbrandweer. In dit deel komen onderwerpen als wetgeving, industriële risico's, veiligheidssystemen en blussystemen aan bod. In deel B staat het optreden bij incidenten in een industriële omgeving centraal. Naast de uitleg over blusstoffen, gaat dit deel in op de strategie en tactiek, techniek en werkmethoden en incidentmanagement. Het boek kan gebruikt worden voor de Bedrijfsbrandweer Manschap a en de Bedrijfsbrandweer Bevelvoerder. Daarnaast kan dit boek als naslagwerk of als lesmateriaal voor bijscholing van de overheidsbrandweer gebruikt worden. Dit boek vervangt de door het Instituut Fysieke Veiligheid uitgegeven module Petrochemie en Tankincidenten. L.C. Zaal MPM Algemeen directeur 7