Onderzoek naar de luchtkwaliteit langs de N69 in Waalre

Transcriptie

1 Provincie Noord-Brabant Onderzoek naar de luchtkwaliteit langs de N69 in Waalre Rapport L-O, 15 mei 2009 Resultaten van het luchtkwaliteitonderzoek langs de N69 in Waalre. De metingen hebben betrekking op fijnstof (PM 10 / PM 2,5 ) en NO 2. Projectverantwoordelijke: P. Haagsma Provincie Noord-Brabant Directie Ruimtelijke ontwikkeling & Handhaving (ROH) Bureau Milieumetingen (MM) Postbus 90151, 5200 MC s Hertogenbosch Telefoon Fax

2 Samenvatting Op 3 juni 2005 is in Nederland het Besluit luchtkwaliteit (BLK) van kracht geworden. Het doel van dit besluit is onder andere de gezondheid van de mens te beschermen tegen schadelijke concentraties van luchtverontreiniging. Het Besluit luchtkwaliteit bevat grenswaarden voor zwaveldioxide, stikstofdioxide, koolmonoxide, benzeen, zwevende deeltjes en lood in de lucht Uit de rapportage van het Luchtkwaliteitsplan Valkenswaard en Waalre, versie , is gebleken dat op verschillende plaatsen in de betreffende gemeente de wettelijke grens- en richtwaarden met betrekking tot NO 2 en fijn stof (PM 10 ) uit het Besluit Luchtkwaliteit 2005 worden overschreden. Deze conclusies zijn gebaseerd op modelberekeningen (2004 en 2005), waarbij gebruik is gemaakt van het CAR-II-model versie 4.0. De N69 wordt expliciet genoemd in het overschrijdingsoverzicht. Het doel van het onderzoek is op de eerste plaats het in kaart brengen van de concentraties NO 2 en fijn stof (PM 2,5 en PM 10 ) in de buitenlucht, direct langs de N69, door gebruik te maken van genormeerde (referentie)meetmethoden. Vervolgens worden de meetresultaten getoetst aan de luchtkwaliteitseisen uit de Wet milieubeheer. Op deze wijze kan beoordeeld worden of de gebruikte modelberekeningen in het rapport Luchtkwaliteitsplan Valkenswaard en Waalre een juist beeld schetsen van de buitenluchtkwaliteit op de aangewezen verdachte locatie. Het onderzoek is gestart in december Deze rapportage beschrijft de resultaten van de metingen uitgevoerd van 1 januari 2008 tot 1 januari De geselecteerde locatie is aan de oostzijde van de N69, op het meest zuidelijke parkeervak op de hoek Emmaweg Goudbergstraat in Aalst. De plaatsbepaling van de locatie voldoet, voor zover praktisch uitvoerbaar, aan de meest recente Europese richtlijn 2008/50/EG m.b.t. technische voorwaarden en afmetingen. Uit de meetresultaten van 1 januari 2008 tot 1 januari 2009 bij het meetstation ten oosten van de N69 in Waalre kunnen de volgende conclusies worden getrokken: NO 2 metingen: - De gemeten jaargemiddelde NO 2 concentratie bedraagt 33 ug/m 3. De vastgestelde grenswaarde voor het jaargemiddelde 2010 van 40 ug/m 3 wordt niet overschreden. De plandrempel jaargemiddelde 2008 voor NO 2 (zoals is opgenomen in de Wet Milieubeheer, Titel 2, Luchtkwaliteitseisen) van 44 ug/m 3 wordt niet overschreden. - Uit de gemiddelde NO 2 concentratie per windrichting blijkt dat de NO 2 concentraties bij windrichting NW tot NNW het hoogst zijn. Deze windrichtingen zijn in de meetperiode 189 en 153 uren voorgekomen. - De uurgemiddelde plandrempel 2008 van 220 ug/m 3 wordt niet overschreden. Rapport: L-O / 15 mei /24

3 PM 10 bemonsteringen: - De daggemiddelde grenswaarde PM 10 van 50 ug/m 3 wordt 20x overschreden. Na een zeezoutcorrectie van 6 dagen wordt het aantal overschrijdingsdagen vastgesteld op 14. Volgens de Wet Milieubeheer mag de daggemiddelde concentratiedrempel van 50 ug/m 3 maximaal 35x per jaar worden overschreden. Hieraan wordt voldaan. - De gemeten jaargemiddelde concentratie PM 10 bedraagt 26 ug/m 3. Na een zeezoutcorrectie van 3 ug/m 3 voor regio Waalre wordt het jaargemiddelde vastgesteld op 23 ug/m 3. De jaargemiddelde grenswaarde voor PM 10 van 40 ug/m 3, welke geldt vanaf 2005, wordt niet overschreden. - Uit de gemiddelde PM 10 concentratie per windrichting blijkt dat de stofconcentraties bij NW windrichting het hoogst is (5 dagen). PM 2,5 bemonsteringen: - De gemeten jaargemiddelde concentratie PM 10 bedraagt 18 ug/m 3. De jaargemiddelde streefwaarde van 20 ug/m 3, die geldt vanaf , wordt niet overschreden. Eveneens wordt de plandrempel 2008 van 30 ug/m 3 (vastgesteld in fase1 van de nationale doelstelling) niet overschreden. - Uit de gemiddelde PM 2,5 concentratie per windrichting blijkt dat de stofconcentraties bij NW windrichting het hoogst is (5 dagen). Rapport: L-O / 15 mei /24

4 Inhoud 1 Inleiding Algemeen Aanleiding onderzoek Doel van het onderzoek Aanvullende projectinformatie 6 2 Algemeen Kwaliteitsborging Situatie meetlocatie N Uitvoering onderzoek Methode Meetprogramma 10 4 Resultaten Toelichting op de meet- en rekenresultaten Meetresultaten NO Meetresultaten fijn-stof (PM 10 en PM 2,5 ) Meteorologie 15 5 Invloed van windrichtingen op de PM10, PM2,5 en NO2 concentraties Invloed windrichting op concentratie Windroos PM Windroos PM 2, Windroos NO Conclusie 22 7 Referenties 23 8 Verantwoording 24 Bijlage A. Situatie Meetlocatie Waalre 3 pagina's Bijlage B. Verkeersintensiteit 2 pagina's Bijlage C. Tabel daggemiddelde meetwaarden 8 pagina's Bijlage D. Grafische weergave fijn-stof en NO2 3 pagina's Bijlage E. Meetonnauwkeurigheid 4 pagina's Bijlage F. CD meetdata 1 CD Rapport: L-O / 15 mei /24

5 1 Inleiding 1.1 Algemeen Op 3 juni 2005 is in Nederland het Besluit luchtkwaliteit (BLK)[1] van kracht geworden. Het doel van dit besluit is onder andere de gezondheid van de mens te beschermen tegen schadelijke concentraties van luchtverontreiniging. Het Besluit luchtkwaliteit bevat grenswaarden voor zwaveldioxide, stikstofdioxide, koolmonoxide, benzeen, zwevende deeltjes en lood in de lucht. Sinds 15 november 2007 zijn de belangrijkste bepalingen over luchtkwaliteitseisen opgenomen in de Wet milieubeheer (hoofdstuk 5, titel 5.2 Wm) [2]. Hiermee is het Besluit luchtkwaliteit 2005 vervallen. Omdat titel 5.2 specifiek handelt over luchtkwaliteit staat deze ook wel bekend als de 'Wet luchtkwaliteit'. Specifieke onderdelen van de wet zijn uitgewerkt in amvb s en ministeriële regelingen. Expliciet wordt genoemd de meest recente richtlijn 2008/50/EG [3], waarin vooral technische voorwaarden met betrekking tot het bemonsteren en meten zijn gedefinieerd. Tevens is het toetsingskader (grenswaarden, plandrempels en streefwaarden) opgenomen in de betreffende richtlijn. 1.2 Aanleiding onderzoek Uit de rapportage van het Luchtkwaliteitsplan Valkenswaard en Waalre [4], versie , is gebleken dat op verschillende plaatsen in de betreffende gemeente de wettelijke grens- en richtwaarden met betrekking tot NO 2 en fijn stof (PM 10 ) uit het Besluit Luchtkwaliteit 2005 worden overschreden. Deze conclusies zijn gebaseerd op modelberekeningen (2004 en 2005), waarbij gebruik is gemaakt van het CAR-II-model versie 4.0. De N69 wordt expliciet genoemd in het overschrijdingsoverzicht. Rapport: L-O / 15 mei /24

6 1.3 Doel van het onderzoek Het doel van het onderzoek is op de eerste plaats het in kaart brengen van de concentraties NO 2 en fijn stof (PM 2,5 en PM 10 ) in de buitenlucht, direct langs de N69, door gebruik te maken van genormeerde (referentie)meetmethoden. Vervolgens worden de meetresultaten getoetst aan de luchtkwaliteitseisen uit de Wet milieubeheer. Op deze wijze kan beoordeeld worden of de gebruikte modelberekeningen in het rapport Luchtkwaliteitsplan Valkenswaard en Waalre [4] een juist beeld schetsen van de buitenluchtkwaliteit op de aangewezen verdachte locatie. 1.4 Aanvullende projectinformatie Om inzicht te krijgen in de mate van de verkeersinvloed op de luchtkwaliteit langs de N69 worden de meetresultaten tevens verwerkt in een windroos. Om deze berekening mogelijk te maken worden gedurende de gehele meetperiode meteogegevens verzameld. Deze meteogegevens worden ontleend aan het dichtstbijzijnde meteo-station Eindhoven ten noordwesten van de meetlocatie [5]. De data zijn in tabelvorm als bijlage samengevat. Het complete databestand is opgeslagen op CD, welke is toegevoegd aan het rapport. Naast de meteo is informatie verzameld over achtergrondconcentraties bij het Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit van het RIVM [6]. Deze informatie zal in tabelvorm als bijlage bij de rapportage worden toegevoegd en kan door belanghebbenden worden gebruikt als input voor eventueel uit te voeren modelberekeningen. Het complete databestand is opgeslagen op CD, welke is toegevoegd aan het rapport. Het onderzoek is gestart in december Deze rapportage beschrijft de resultaten van de metingen uitgevoerd van 1 januari 2008 tot 1 januari Rapport: L-O / 15 mei /24

7 2 Algemeen 2.1 Kwaliteitsborging De werkzaamheden zijn uitgevoerd conform het kwaliteitssysteem van het bureau Milieumetingen van de provincie Noord-Brabant. Dit kwaliteitssysteem voldoet aan de norm voor inspectieinstellingen NEN-EN-ISO/IEC en is geaccrediteerd door de Raad voor Accreditatie onder registratienummer I073. Tot 2008 waren bij Bureau Milieumetingen onderstaande verrichtingen geaccrediteerd: Inspectie van emissie naar lucht van - de componenten stof, chloride, fluoride en zware metalen; - de componenten zwaveldioxide, stikstofoxiden, koolmonoxide en kooldioxide; - vluchtige organische verbindingen; - de component geur. In 2008 is deze scope uitgebreid met luchtkwaliteitsmetingen. Binnen dit werkveld zijn vanaf 2008 de componenten NO 2 en fijnstof (PM 10 en PM 2,5 ) toegevoegd als geaccrediteerde verrichting. De bij dit onderzoek door Bureau Milieumetingen van de Provincie Noord-Brabant gebruikte meetapparatuur is frequent gekalibreerd en de resultaten zijn herleidbaar naar (inter)nationale standaarden. De weging van de stoffilters is uitgevoerd door het geaccrediteerde laboratorium van de GGD medische milieukunde te Amsterdam. Discutabele meetdata die mogelijk is verkregen onder verdachte omstandigheden (zoals bijvoorbeeld storing en/of technisch defect, monitor-drift, nauwkeurigheid checks buiten acceptatiecriteria van termijncontroles, etc) worden verworpen bij de berekening van uurs-, dag en/of jaargemiddelde concentraties. Daarbij wordt het percentage uitval getoetst aan het maximale toegestane percentage uitval conform de Europese richtlijn 2008/50/EG. 2.2 Situatie meetlocatie N69. De geselecteerde locatie is aan de oostzijde van de N69, op het meest zuidelijke parkeervak op de hoek Emmaweg Goudbergstraat in Aalst. (GIS coördinaten en ). De meetlocatie is goed en veilig te bereiken. De plaatsbepaling van de locatie voldoet, voor zover praktisch uitvoerbaar, aan de meest recente Europese richtlijn 2008/50/EG [3] m.b.t. technische voorwaarden en afmetingen. In bijlage A is de ligging van het meetstation van de provincie Noord-Brabant aangegeven. De afstanden van het meetpunt ten opzichte van kritische factoren (zoals as weg, baanvakken, wegrand etc) zijn eveneens aangegeven in de betreffende bijlage. Rapport: L-O / 15 mei /24

8 De locatie is geselecteerd in overleg met de gemeente Waalre. Belangrijkste selectiecriteria bij deze locatiekeuze waren: Geen obstructies (wanden, begroeiing etc.) tussen weggedeelte en bemonsteringspunt, Geen hoogteverschil maaiveld meetlocatie ten opzichte van wegnivo, Afstand tot rand weggedeelte zo klein mogelijk (doch maximaal 10 meter), Binnen 25 meter geen kruispunten, Meetpunt aan Oostzijde van N69 vanwege overwegende ZW-windrichtingen, Goede bereikbaarheid. De afmetingen van het meetstation bedragen 2,60m x 1,50m x 3,35m (L x B x Hoogte). De buitenlucht is bemonsterd op een hoogte van circa 3,75 meter boven mv. Hiermee wordt voldaan aan de specificaties van een geschikt meetpunt volgens Richtlijn 2008/50/EG, bijlage III C (met betrekking tot optimale bemonsteringshoogte en maximale afstand tot wegrand). De meteogegevens zijn ontleend aan het dichtstbijzijnde meteo-station Eindhoven ten noordwesten van de meetlocatie (zie bijlage A). De verkeersintensiteit en samenstelling van het betreffende wegvak is opgenomen in bijlage B. De achtergrondconcentraties zijn afkomstig van het dichtstbijzijnde meetstation uit het Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit van het RIVM, meetstation 230; Biest-Houtakker (Hilvarenbeek). Opgemerkt wordt dat de fijn-stof data van dit meetstation al enige tijd de aandacht trekt; de gemeten waarden voor fijn stof zijn opvallend hoog ten opzichte van andere meetstations van het Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit. De provincie heeft derhalve het RIVM gevraagd de betreffende meetlocatie kritisch te onderzoeken op representativiteit / juiste werking stofmeetapparatuur. Zolang er geen rectificatie wordt gepubliceerd zullen de gevalideerde resultaten van het betreffende meetstation vooralsnog gebruikt worden als referentie op basis van voorkeur qua geologische ligging (hoe dichter bij de ligging van het LML-station wordt gekozen, des te nauwkeuriger worden de achtergrondconcentraties vastgesteld op de betreffende te onderzoeken locatie). Rapport: L-O / 15 mei /24

9 3 Uitvoering onderzoek 3.1 Methode Bureau Milieumetingen van de Provincie Noord-Brabant beschikt over twee verplaatsbare meetstations voor het uitvoeren van luchtkwaliteitsmetingen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van meetapparatuur, die geschikt is voor het meten van concentraties in een laag meetbereik (immissienivo). De component stikstofdioxide (NO 2 ) wordt continu gemeten middels een chemoluminescentiemonitor. De meetwaarden worden geregistreerd op een datalogger als minuutgemiddelden. Tevens bestaat het meetsysteem uit sequentiële bemonsteringsapparatuur voor fijn stof (PM 10 en PM 2,5 ). Dit houdt in dat dagelijks (per etmaal) automatisch monsters van stof van beide fracties separaat worden genomen. De filterbelading wordt bepaald door weging van de filters voorafgaand en na de monsternameperiode. De concentratie in de lucht wordt berekend door het massaverschil van de filters te delen door het doorgezogen volume bij actuele condities (monsternamepunt). Rapport: L-O / 15 mei /24

10 3.2 Meetprogramma In tabel 1 zijn de uitgevoerde werkzaamheden samengevat. De metingen zijn uitgevoerd in de periode van 1 januari 2008 tot 1 januari Tabel 1. Meetprogramma meetpunt Omschrijving Voorschrift/info-bron periode conform NEN-EN 14211, Ambient air N69, Waalre Continue bepalen van het gehalte aan NO 2 quality, measurement method for the determination dioxide and nitrogen monoxide by chemoluminescence, 2005 NEN-EN 12341:1998 en, Air quality - Continu gedurende 12 maanden Bepalen van fijn stof (PM 10 en PM 2,5 ) Determination of the PM 10 fraction of suspended particulate matter - Reference method and field test procedure to demonstrate reference equivalence of Perioden van 24 uur gedurende 12 maanden measurement methods, december 1998 Eindhoven Meteogegevens Meteo-station Eindhoven download via meteoweb tot Biest- Houtakker Achtergrondconcentraties Meetstation Biest Houtakker Gevalideerde achtergrondconcentraties (uurgemiddelden) NO2 en fijnstof tot N69, Waalre Verkeersgegevens Gemeente Waalre Rapport: L-O / 15 mei /24

11 4 Resultaten 4.1 Toelichting op de meet- en rekenresultaten Het onderzoek is gestart in december Dit rapport beschrijft de resultaten van de metingen uitgevoerd van 1 januari 2008 tot en met 31 december Deze meetperiode van exact 1 jaar is gekozen omdat de referentie- en toetsingswaarden eveneens betrokken zijn op een meetperiode van 1 jaar. De voornaamste reden voor deze methodiek is dat de vier verschillende jaargetijden invloed hebben op de luchtkwaliteit en dus volledig meegenomen dienen te worden bij de beoordeling van de mate van eventuele luchtverontreiniging. In paragraaf 4.2 tot en met 4.4 zijn de resultaten van concentraties NO 2, fijn stof ( PM 10 en PM 2,5 ) weergegeven en getoetst aan de luchtkwaliteitseisen uit de Wet milieubeheer. In overleg met o.a. het RIVM is besloten om op deze locatie de PM 2,5 fractie separaat te bemonsteren met als doel om meer data te genereren als aanvulling op de (nog beperkte) meetdata van het Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit met betrekking tot PM 2,5. Rapport: L-O / 15 mei /24

12 4.2 Meetresultaten NO 2 In onderstaande tabel zijn de resultaten vermeld van de stikstofdioxide (NO 2 )- concentraties aan de oostzijde langs de N69, in Waalre, en getoetst aan de grenswaarden uit de Wet Milieubeheer, Titel 2, Luchtkwaliteitseisen. Ter vergelijk zijn dezelfde parameters gepresenteerd, afkomstig van het meetstation Biest Houtakker. Tabel 2 Meetgegevens stikstofdioxide in μg/m 3 van1 januari 2008 tot 1 januari Stikstofdioxide grenswaarde uurgemiddelde (2010) Plandrempel uurgemiddelde (2008) Plandrempel uurgemiddelde (2009) grenswaarde jaargemiddelde (2010) Plandrempel jaargemiddelde (2008) Plandrempel jaargemiddelde (2009) 200 μg/m 3 (1) 220 μg/m 3 (1) 210 μg/m 3 (1) 40 μg/m 3 44 μg/m 3 42 μg/m 3 Meetstation Provincie Noord-Brabant N69 Waalre RIVM Biest Houtakker Aantal meeturen 8123 Hoogste uurconcentratie μg/m Laagste uurconcentratie μg/m 3 2 Gemiddelde jaarconcentratie μg/m 3 33 Overschrijdingen uurgemiddelde Overschrijdingen uurgemiddelde Plandrempel jaargemiddelde voldoet Grenswaarde jaargemiddelde (2010) voldoet (1) uurgemiddelde dat maximaal 18 keer per jaar mag worden overschreden voldoet voldoet Om aan de gegevenskwaliteitsdoelstelling voor de beoordeling van de luchtkwaliteit te voldoen dient de minimale gegevensvastlegging voor vaste metingen mbt NO 2 90% te bedragen. De gepresenteerde meetresultaten in tabel 2 hebben betrekking op 8123 gevalideerde meeturen. Het uitvalpercentage voor de NO 2 uurgemiddelde concentraties in de gedefinieerde meetperiode bedraagt derhalve 7,5% (661 uren). Volgens de kwaliteitsdoelstelling wordt voldaan aan het betreffende criterium. Uit de resultaten blijkt dat gedurende de meetperiode geen overschrijding is waargenomen van de uurgemiddelde concentratie NO 2 van respectievelijk 220 μg/m 3 (plandrempel 2008) en 200 μg/m 3 (grenswaarde 2010). Deze genoemde plandrempel (en/of grenswaarde) mag 18 keer op jaarbasis overschreden worden. Dit is niet het geval, zodat aan de luchtkwaliteitseis is voldaan ten aanzien van toetsing aan de uurgemiddelde concentratie NO 2. De plandrempel 2008 met betrekking tot de jaargemiddelde concentratie NO 2 van 44 μg/m 3 wordt niet overschreden. Rapport: L-O / 15 mei /24

13 4.3 Meetresultaten fijn-stof (PM 10 en PM 2,5 ) In onderstaande tabellen zijn de resultaten vermeld van de fijn-stof (PM 10 en PM 2,5 ) concentratie metingen en getoetst aan de Wm-normering. Ter vergelijk zijn dezelfde parameters gepresenteerd, afkomstig van het meetstation Biest Houtakker Tabel 3 Daggemiddelde concentraties PM 10 in μg/m 3 van 1 januari 2008 tot 1 januari PM 10 Grenswaarde: daggemiddelde jaargemiddelde 50 μg/m 3 (1) 40 μg/m 3 Aantal meetdagen Hoogste dagconcentratie μg/m 3 Laagste dagconcentratie μg/m 3 Gemiddelde jaarconcentratie μg/m 3 Gemiddelde jaarconcentratie μg/m 3 na zeezoutcorrectie (2) Aantal overschrijdingen daggemiddelde zeezout gecorrigeerde overschrijdingsdagen (3) (1) mag op maximaal 35 dagen per jaar worden overschreden. (2) zeezoutcorrectie Waalre 3 μg/m 3. (3) zeezout correctie 6 dagen Provincie Noord-Brabant N69 Waalre RIVM Biest Houtakker Om aan de gegevenskwaliteitsdoelstelling voor de beoordeling van de luchtkwaliteit te voldoen dient de minimale gegevensvastlegging voor vaste metingen mbt fijnstof 90% te bedragen. De gepresenteerde meetresultaten in tabel 3 hebben betrekking op 359 gevalideerde meetdagen. Het uitvalpercentage voor de PM 10 daggemiddelde concentraties in de gedefinieerde meetperiode bedraagt derhalve 2% (7 dagen). Volgens de kwaliteitsdoelstelling wordt voldaan aan het betreffende criterium. Uit de resultaten blijkt dat gedurende de meetperiode van 1 januari 2008 tot 1 januari 2009, na zeezoutcorrectie van 6 dagen, 14 daggemiddelde overschrijdingen geconstateerd zijn (daggemiddelde PM 10 > 50 μg/m 3 ). De vigerende grenswaarde van 35 overschrijdingsdagen wordt derhalve niet overschreden. De vastgestelde gemiddelde jaarconcentratie PM 10 bedraagt, na zeezoutcorrectie van 3 μg/m 3 voor de betreffende regio, 23 μg/m 3. De vigerende jaargemiddelde grenswaarde PM 10 van 40 μg/m 3 wordt derhalve niet overschreden. Rapport: L-O / 15 mei /24

14 Tabel 4 Jaargemiddelde concentratie PM 2,5 in μg/m 3 van1 januari 2008 tot 1 januari 2009 PM 2,5 Streefwaarde jaargemiddelde 2010 Grenswaarde fase 1: jaargemiddelde 2015 Plandrempel jaargemiddelde 2008 Grenswaarde fase 2: jaargemiddelde μg/m 3 25 μg/m 3 30 μg/m 3 20 μg/m 3 (1) Aantal meetdagen Hoogste dagconcentratie μg/m 3 Laagste dagconcentratie μg/m 3 Gemiddelde jaarconcentratie μg/m (1) de indicatieve grenswaarde wordt door de Europese Commissie in 2013 herzien in het licht van nieuwe informatie over de gevolgen voor gezondheid en milieu, technische haalbaarheid en ervaring die met de streefwaarde is opgedaan in de lidstaten. ( Om aan de gegevenskwaliteitsdoelstelling voor de beoordeling van de luchtkwaliteit te voldoen dient de minimale gegevensvastlegging voor vaste metingen mbt fijnstof 90% te bedragen. De gepresenteerde meetresultaten in tabel 4 hebben betrekking op 357 gevalideerde meetdagen. Het uitvalpercentage voor de PM 2,5 daggemiddelde concentraties in de gedefinieerde meetperiode bedraagt derhalve 2,5% (9 dagen). Volgens de kwaliteitsdoelstelling wordt voldaan aan het betreffende criterium ten aanzien van minimum aan gegevensvastlegging. Uit de resultaten blijkt dat gedurende de meetperiode van 1 januari 2008 tot 1 januari 2009, een gemiddelde jaarconcentratie PM 2,5 van 18 ug/m 3. De vastgestelde jaargemiddelde plandrempel 2008 voor PM 2,5 van 30 μg/m 3 wordt niet overschreden. Eveneens worden de jaargemiddelde streefwaarde 2010 en de grenswaarde 2015 van 25 μg/m 3 niet overschreden. Rapport: L-O / 15 mei /24

15 4.4 Meteorologie Het weer tijdens de meetperiode komt redelijk overeen met het langjarig gemiddelde. De gemiddelde temperatuur was tijdens de meetperiode iets hoger, de windsnelheid iets lager. De overheersende windrichting WZW tot ZZW is overeenkomstig met het langjarige gemiddelde. In onderstaande tabel zijn een aantal parameters gepresenteerd van de opgetreden meteorologie, gemiddeld over de hele meetperiode, in vergelijking met het langjarig gemiddelde ( ). Tabel 5 Vergelijking met langjarige meteorologie, meetstation Eindhoven (bron KNMI) Meetperiode Langjarig gemiddelde 1 januari 2008 tot 1 januari Gemiddelde temperatuur in 0 C Gemiddelde minimale dagtemperatuur in C Gemiddelde maximale dagtemperatuur in C Relatieve vochtigheid Windsnelheid in m/s Overheersende wind richting 10,6 6,2 14,7 80 3,9 ZZW tot WZW 9,9 5,7 14,0 81 4,2 ZW Bepaling gemiddelde/overheersende windrichting per dag (bijlage C). Voor het bepalen van de windrichting per dag is uitgegaan van de uurgemiddelde waarden van Meteoweb. De windroos is door Meteoweb verdeeld over 16 sectoren van 22,5 graden. Per dag is gezocht naar 3 opeenvolgende sectoren met in totaal 14 of meer uren. Als dit zich voordoet wordt de middelste sector, of bij groot verschil tussen de drie sectoren de sector met het hoogste aantal uren, de voor die dag heersende windrichting. In de overige gevallen is er sprake van variabele windrichting. Rapport: L-O / 15 mei /24

16 5 Invloed van windrichtingen op de PM 10, PM 2,5 en NO 2 concentraties. 5.1 Invloed windrichting op concentratie In dit hoofdstuk wordt de invloed van de windrichting op de fijnstof- en NO 2 concentratie grafisch weergegeven in een windroos. Voor het maken van een windroos worden alle metingen gesorteerd per windrichting. Het resultaat is weergegeven in de tabellen 6, 7 en 8. De windroos laat zien hoe hoog de gemiddelde concentratie bij een bepaalde windrichting is. Hierbij zijn de richtingen opgedeeld in 16 sectoren. Meetperioden met windstil weer en wind uit variabele richtingen worden niet weergegeven in de windroos. 5.2 Windroos PM 10 In onderstaande windroos is de fijn-stofconcentratie PM 10 per windrichting weergegeven. De windroos is gebaseerd op 286 daggemiddelde metingen (7 dagen uitval en 73 dagen variabele windrichting en/of windstil). De gemiddelde concentratie is bij NW wind het hoogst. Deze windrichting is in de gehele meetperiode 5 dagen voorgekomen, waarbij 3 dagoverschrijdingen zijn gemeten. Gemiddelde concentratie PM 10 per windrichting WNW W NW NNW N NNO NO ONO O WZW OZO ZW ZO ZZW ZZO Z Rapport: L-O / 15 mei /24

17 Tabel 6 Meetdata windrichtingen en PM 10 concentraties (μg/m 3 ). meetlocatie N69, Waalre windrichting gemiddeld hoogste laagste aantal dagen aantal overschrijdingen. N NNO NO ONO O OZO ZO ZZO Z ZZW ZW WZW W WNW NW NNW VAR Rapport: L-O / 15 mei /24

18 5.3 Windroos PM 2,5 In onderstaande windroos is de fijn-stofconcentratie PM 2,5 per windrichting weergegeven. De windroos is gebaseerd op 286 daggemiddelde metingen (9 dagen uitval en 71 dagen variabele windrichting en/of windstil). De gemiddelde concentratie is, net zoals bij de PM 10 -fraktie, bij NW wind het hoogst. Deze windrichting is in de gehele meetperiode 5 dagen voorgekomen. gemiddelde concentratie PM 2,5 per windrichting NNW N NNO NW 25 NO 20 WNW ONO 5 W - O WZW OZO ZW ZO ZZW ZZO Z Rapport: L-O / 15 mei /24

19 Tabel 7 Meetdata windrichtingen en PM 2,5 concentraties (μg/m 3 ). meetlocatie N69, Waalre windrichting gemiddeld hoogste laagste aantal dagen N NNO NO ONO O OZO ZO ZZO Z ZZW ZW WZW W WNW NW NNW VAR totaal 357 Rapport: L-O / 15 mei /24

20 5.4 Windroos NO 2 In onderstaande windroos is de NO 2 concentratie per windrichting weergegeven. De windroos is gebaseerd op uurgemiddelde metingen. Gemiddelde NO2 concentratie per windrichting WNW W NW NNW N NNO NO ONO O WZW OZO ZW ZO ZZW ZZO Z De hoogste NO 2 concentraties komen voor bij wind uit NNW richting. Rapport: L-O / 15 mei /24

21 Tabel 8 Meetdata windrichtingen en NO 2 concentraties (μg/m 3 ). meetlocatie N69 Waalre windrichting gemiddeld hoogste laagste aantal uren N NNO NO ONO O OZO ZO ZZO Z ZZW ZW WZW W WNW NW NNW VAR STIL geen meteogegevens totaal 8123 Rapport: L-O / 15 mei /24

22 6 Conclusie Uit de meetresultaten van 1 januari 2008 tot 1 januari 2009 bij het meetstation ten oosten van de N69 in Waalre kunnen de volgende conclusies worden getrokken: NO 2 metingen: - De gemeten jaargemiddelde NO 2 concentratie bedraagt 33 ug/m 3. De vastgestelde grenswaarde voor het jaargemiddelde 2010 van 40 ug/m 3 wordt niet overschreden. De plandrempel jaargemiddelde 2008 voor NO 2 (zoals is opgenomen in de Wet Milieubeheer, Titel 2, Luchtkwaliteitseisen) van 44 ug/m 3 wordt niet overschreden. - Uit de gemiddelde NO 2 concentratie per windrichting blijkt dat de NO 2 concentraties bij windrichting NW tot NNW het hoogst zijn. Deze windrichting zijn in de meetperiode 189 en 153 uren voorgekomen. - De uurgemiddelde plandrempel 2008 van 220 ug/m 3 wordt niet overschreden. PM 10 bemonsteringen: - De daggemiddelde grenswaarde PM 10 van 50 ug/m 3 wordt 20x overschreden. Na een zeezoutcorrectie van 6 dagen wordt het aantal overschrijdingsdagen vastgesteld op 14. Volgens de Wet Milieubeheer mag de daggemiddelde concentratiedrempel van 50 ug/m 3 maximaal 35x per jaar worden overschreden. Hieraan wordt voldaan. - De gemeten jaargemiddelde concentratie PM 10 bedraagt 26 ug/m 3. Na een zeezoutcorrectie van 3 ug/m 3 voor regio Waalre wordt het jaargemiddelde vastgesteld op 23 ug/m 3. De jaargemiddelde grenswaarde voor PM 10 van 40 ug/m 3, welke geldt vanaf 2005, wordt niet overschreden. - Uit de gemiddelde PM 10 concentratie per windrichting blijkt dat de stofconcentraties bij NW windrichting het hoogst is (5 dagen). PM 2,5 bemonsteringen: - De gemeten jaargemiddelde concentratie PM 10 bedraagt 18 ug/m 3. De jaargemiddelde streefwaarde van 20 ug/m 3, die geldt vanaf , wordt niet overschreden. Eveneens wordt de plandrempel 2008 van 30 ug/m 3 (vastgesteld in fase1 van de nationale doelstelling) niet overschreden. - Uit de gemiddelde PM 2,5 concentratie per windrichting blijkt dat de stofconcentraties bij NW windrichting het hoogst is (5 dagen). Rapport: L-O / 15 mei /24

23 7 Referenties [1] BLK, Besluit luchtkwaliteit 2005, rapport van VROM dd , nr MJZ [2] Wet Milieubeheer, Titel 5.2 Luchtkwaliteitseisen, 15 november [3] Richtlijn 2008/50/EG, richtlijn van het Europese Parlement en de Raad, 20 mei 2008 betreffende de luchtkwaliteit en schonere lucht voor Europa, document L 152/1. [4] Luchtkwaliteitsplan Valkenswaard en Waalre versie 10.1.doc 24 augustus [5] WNI Wheathernews, internet dataservice Meteoweb, meetstation Eindhoven. [6] RIVM, Rijksinstituut voor Volkshuisvesting en Milieu, internet dataservice van gevalideerde meetdata achtergrondconcentraties vanuit het landelijk meetnet, meetstation Biest Houtakker//, download dd [7] KNMI, internet dataservice langjarig gemiddelden 1971 tot Rapport: L-O / 15 mei /24

24 8 Verantwoording Namen en taakverdeling van de medewerkers P. Haagsma, projectverantwoordelijke W. van Dongen, medewerker P.F. Hubers, medewerker E.S. van der Bij, medewerker T.H. Visser, medewerker Namen van instellingen waaraan een deel van het onderzoek is uitbesteed GGD Amsterdam Datum waarop het onderzoek is gepubliceerd s-hertogenbosch, 15 mei 2009 Ondertekening Goedgekeurd door P. Haagsma T.H. Visser Projectverantwoordelijke Coördinator MM Rapport: L-O / 15 mei /24

25 Bijlage A. Situatie Meetlocatie Waalre Deze bijlage bestaat uit 3 pagina s inclusief voorliggende Rapport: L-O

26 L-O Meetstation N69 Waalre MILIEUMETINGEN N # Achtergrondconcentraties RIVM station Biest-Houtakker # Eindhoven Meteostation Meetlocatie fijnstof en NO 2 # Meters

27

28 Bijlage B. Verkeersintensiteit Deze bijlage bestaat uit 2 pagina s inclusief voorliggende Rapport: L-O

29 Verkeersintensiteiten Eindhovenseweg te Waalre in 2008 licht middel zwaar werkdaggemiddelde weekdaggemiddelde Rapport: L-O

30 Bijlage C. Tabel daggemiddelde meetwaarden Deze bijlage bestaat uit 8 pagina s inclusief voorliggende Rapport: L-O

31

32 Waalre Biest Houtakker Meteo Eindhoven Datum NO2 PM10 PM2,5 NO2 PM10 Temp. Dauwpunt Rel. Hum. Min. Max. Straling Windr. Windspd. Windstoot Neerslag ug/m3 ug/m3 ug/m3 ug/m3 ug/m3 C C Temp. C Temp. C J/cm2 m/s O O O OZO Z ZZW ZW ZZW ZZW Z Z ZW ZZO Z Z Z ZZW ZW WZW ZW ZW W Z ZW ZW ZW W ZW Z WZW ZZW ZW ZW ZZO Z Z WZW ZZW ZZO OZO OZO O NO NO NO ONO ONO ZO O O ZZW 2 6 Rapport: L-O

33 Waalre Biest Houtakker Meteo Eindhoven Datum NO2 PM10 PM2,5 NO2 PM10 Temp. Dauwpunt Rel. Hum. Min. Max. Straling Windr. Windspd. Windstoot Neerslag ug/m3 ug/m3 ug/m3 ug/m3 ug/m3 C C Temp. C Temp. C J/cm2 m/s ZW ZW ZW ZZW ZW ZW WZW Z WZW W W WZW NW WNW ZW ZZW Z Z Z ZW WZW WZW ZW OZO ZZW NW WNW W WZW W ZO ZW WZW W ZZO O ZZW ZZW Z Z ZZW W NW ZW ZZW ZZW Z ZO ZO OZO ZZO ZZW ZZW Rapport: L-O

34 Waalre Biest Houtakker Meteo Eindhoven Datum NO2 PM10 PM2,5 NO2 PM10 Temp. Dauwpunt Rel. Hum. Min. Max. Straling Windr. Windspd. Windstoot Neerslag ug/m3 ug/m3 ug/m3 ug/m3 ug/m3 C C Temp. C Temp. C J/cm2 m/s W W NO NO ONO O O ONO ONO Z ZW WZW Z ZO ZZW Z ZZO Z ZZO O O O ONO O O O O O ONO NO O Z ZZW O NO OZO NO ONO O ONO ONO ONO NO O ZZO Z W WNW ZZO OZO WZW NW NW Rapport: L-O

35 Waalre Biest Houtakker Meteo Eindhoven Datum NO2 PM10 PM2,5 NO2 PM10 Temp. Dauwpunt Rel. Hum. Min. Max. Straling Windr. Windspd. Windstoot Neerslag ug/m3 ug/m3 ug/m3 ug/m3 ug/m3 C C Temp. C Temp. C J/cm2 m/s ZZW ZZW NW ZO WNW W ZZW W ZW ZW W Z ZZW ZW ZW Z ZW ZW NO ZZW ZW WZW ZW ZW ZW O Z ZW ZW ZZO Z ZZW ZW ZZW ZZW ZZW ZW W WZW ZW W ZW ZW ZW WZW W W OZO O OZO WZW OZO ZZW Rapport: L-O

36 Waalre Biest Houtakker Meteo Eindhoven Datum NO2 PM10 PM2,5 NO2 PM10 Temp. Dauwpunt Rel. Hum. Min. Max. Straling Windr. Windspd. Windstoot Neerslag ug/m3 ug/m3 ug/m3 ug/m3 ug/m3 C C Temp. C Temp. C J/cm2 m/s ZZW O O ZZW ZZW ZW WZW ZZW Z Z WZW ZW ZZW Z Z ZZW ZZW WZW ZO ZZO Z ZZW ZW ZZW WZW WZW ZZW ZW ZW ZW WZW WZW O ZZO ZW Z ZZW Z ZZO Z Z ZZW ZZO ZZW ZZO ZW OZO NO NO ONO NO O O 2 6 Rapport: L-O

37 Waalre Biest Houtakker Meteo Eindhoven Datum NO2 PM10 PM2,5 NO2 PM10 Temp. Dauwpunt Rel. Hum. Min. Max. Straling Windr. Windspd. Windstoot Neerslag ug/m3 ug/m3 ug/m3 ug/m3 ug/m3 C C Temp. C Temp. C J/cm2 m/s O O OZO W NO ONO NO NO ZW ZW ZW ZW ZW ZW ZW ZZW ZW ZZO WZW Z Z ZZW ZZO ZZW ZW ZZW WZW WZW ZZW ZZW Z WZW ZZW Z ZZW Z ZZW WZW WZW O O NO ONO O NO NO NO ZO Z Z Z ZZW ZW Rapport: L-O