Project Regie in de cloud Managementsamenvatting
|
|
- Leona Moens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Project Regie in de cloud Managementsamenvatting 10 oktober 2012 Omschrijving van het project In het project Regie in de Cloud gaan de hogescholen, universiteiten en SURF een gemeenschappelijke I-strategie ontwikkelen voor het Nederlandse hoger onderwijs en onderzoek. Daarin wordt geoperationaliseerd op welke aspecten en op welke wijze de instellingen verdergaand gaan samenwerken bij het inrichten van hun informatievoorziening en daarbij optimaal gebruik gaan maken van de ontwikkelingen op het gebied van cloud computing. In de HO-sector is het afgelopen jaar een duidelijk en breed draagvlak ontstaan om samen op te trekken in de ontwikkeling van cloudservices en in het ingrijpende transitieproces dat daarvoor moet worden doorlopen. Om de algemene Cloud tenzij ambitie te realiseren, is het belangrijk dat deze wordt geconcretiseerd. Het gebruik van public clouddiensten door individuele instellingen vordert al goed, maar roept nog veel belangrijke vragen op. Ook is van belang om gezamenlijk vast te stellen voor welke activiteiten de HO-sector de mogelijkheden van een community cloud wil benutten en waar een private cloud vooralsnog de voorkeur heeft. In de I-strategie zal worden ingegaan op deze vragen,en de keuzes die gemaakt moeten worden ten aanzien van samenwerking in de inrichting van de informatiehuishouding en het toepassen van Cloud zodat dit profijtelijk is voor de instellingen en voor de sector als geheel. Nú investeren in de ontwikkeling van een gemeenschappelijke cloudstrategie en prioritering van de mogelijkheden tot samenwerking benut het momentum en geeft een belangrijke versnelling en kwaliteitsimpuls voor de infrastructuur van de HO-sector. Ook de overheid heeft deze kans onderkend en is bereid de kans te stimuleren door dit project voor 50% tot max 600 k te subsidiëren. Het project kent vier elementen die in even zoveel werkpakketten worden gestructureerd: I Het Project Regie in de Cloud gaat een gemeenschappelijke I-strategie formuleren voor het Nederlandse hoger onderwijs en onderzoek. Daarbij is Cloud geen doel op zichzelf. De I-strategie zal wel de vraag beantwoorden welke gemeenschappelijke ambities het best met cloud-oplossingen kunnen worden ondersteund en welke ambities (vooralsnog) niet. Het ligt voor de hand dat cloud-oplossingen feitelijk zullen domineren waar instellingen kiezen voor gemeenschappelijke oplossingen. De gemeenschappelijke I-strategie bestaat uit een streefbeeld van het hoger onderwijs en onderzoek in Nederland op termijn van 5 tot 10 jaar en fomuleert de prioriteiten op de weg waarlangs het streefbeeld zal worden gerealiseerd. Verder bevat de I-strategie businesscases op hoofdlijnen voor concrete samenwerkingsambities op basis waarvan daadwerkelijk besluiten genomen kunnen worden over samenwerkingsambities. Ook zal hierbij de vraag ten aanzien van de governance van de samenwerking worden geadresseerd, zodanig dat instellingen vertrouwen hebben in het profijt en de bestuurbaarheid van de gezamenlijke acties. Het streefbeeld zal enerzijds worden gedestilleerd uit internationale en nationale trends en ontwikkelingen die relevant zijn voor het Nederlandse hoger onderwijs en onderzoek, alsmede de algemene strategische keuzes die de instellingen gemeenschappelijk willen maken en anderzijds door te inventariseren waar het onbreken van gemeenschappelijke oplossingen in de praktijk van onderwijs en onderzoek het meest knelt. De I-strategie zal in intensieve interactie tussen bestuurders, CIO s en directeuren onderwijs en onderzoek worden geformuleerd.
2 II Vervolgens zal het overeengekomen streefbeeld worden vertaald in een Referentieinformatiearchitectuur HO. Hiermee wordt een instrument gecreëerd om met elkaar en in dezelfde taal te spreken over de gewenste inrichting van de informatievoorziening en de plaats daarin van cloud computing. Een referentie-architectuur is een generieke architectuur die door instellingen gebruikt kan worden als spiegel voor de eigen informatiehuishouding. Daarnaast hopen we met het opstellen van een referentie architectuur bij te dragen aan versnelling en kwaliteitsverhoging van architecturen van instellingen. De referentie-architectuur die we op zullen leveren in het kader van het project is met name een informatie-architectuur, maar zal waar nodig ook elementen van business-architectuur en technische architectuur beschrijven. De architectuur bestaat uit twee delen: een generiek deel en een specifiek deel. Het generieke deel is een algemene beschrijving en visualisatie van de bedrijfsfuncties, informatie en applicaties van instellingen en hun samenhang. Het creëert een gemeenschappelijke taal waardoor beter kan worden gecommuniceerd over de gewenste inrichting van de informatievoorziening. Het biedt ook een instrument waarmee inzicht kan worden gegeven in de impact van specifieke veranderingen op de informatievoorziening. Dit is dan ook waar het in het tweede deel van de referentiearchitectuur voor wordt gebruikt: om de impact van de gemeenschappelijke doelstellingen in de I-strategie inzichtelijk te maken. Er wordt dieper ingegaan op die delen van de informatievoorziening die verandering vragen. Instellingen kunnen deze modellen naast de inrichting van hun eigen informatievoorziening leggen on daarmee de prioriteiten in hun eigen informatieplanning te bepalen. In het verlengde van de referentie-architectuur wordt een catalogus aangelegd van best practices m.b.t. architectuur in het hoger onderwijs. De referentie-architectuur is géén blauwdruk of voorschrift. Het brengt structuur aan in de gemeenschappelijke strategische doelstellingen en verrijkt dit met ervaringen en best-practices. Het biedt de instellingen houvast in het zorgvuldig bepalen van de eigen en gemeenschappelijke koers en biedt handreikingen aan instellingen die willen profiteren van goed werk dat elders al is uitgevoerd. III In het onderzoekdomein zal worden gewerkt aan een verdere concretisering van de cloud-strategie door een concreet plan voor cloudoplossingen voor onderzoeksdata te ontwikkelen. Het doel daarvan is om te onderzoeken op welke wijze onderzoeksdata concreet op efficiënte en betrouwbare wijze vindbaar en ontsloten worden in de cloud. Voortbordurend op de recente bevindingen en aanbevelingen uit het beëindigde programma SURFshare, zal met tenminste zes instellingen een institutioneel datamanagementplan worden ontwikkeld voor een specifiek onderzoeksgebied. Vanwege diverse ontwikkelingen, zoals eisen vanuit Europese subsidieverstrekkers, het voorkomen van imagoschade voor instellingen en de stimulans voor het gebruik van onderzoeksdata door het bedrijfsleven, is het van groot belang voor instellingen om onderzoeksdata beter toegankelijk te maken. Door het stimuleren van kennisuitwisseling tussen de verschillende instellingen gedurende de planfase kan de snelheid van de planvorming toenemen en kunnen de mogelijk gemeenschappelijke elementen op een praktisch niveau worden geidentificeerd. De op te leveren lokale datamanagementplannen worden uiteindelijk gekoppeld aan een gemeenschappelijk plan dat moet leiden tot de inrichting van een ten opzichte van de huidige situatie sterk vereenvoudigde nationale repository-infrastructuur. IV Tenslotte zal in de laatste fase van het project worden gewerkt aan de ontwikkeling van implementatiehulpmiddelen. In overleg met de instellingen zal worden bezien welke hulpmiddelen kunnen bevorderen dat de gemeenschappelijke i-strategie, referentiearchitectuur, catalogus en de cloudoplossingen voor onderzoeksdata ook daadwerkelijk bruikbaar en hanteerbaar zijn voor de instellingen.
3 Het project Regie in de Cloud voorziet in de integratie van overheidsbeleid, bestuurlijk draagvlak in het veld en ontwikkelingen in de (inter)nationale ICT-infrastructuur, zoals geformuleerd in de Strategische Agenda Hoger Onderwijs, Onderzoek en Wetenschap, de Digitale Agenda, het position paper Met SURF in de wolken over cloud services en het SURF Meerjarenplan Samen Excelleren. Planning Doorlooptijd van het project is een jaar: van 1 juli 2012 tot 1 juli Beslismomenten: 31 december 2012: intentieverklaring van deelnemende instellingen voor WP3 Cloudoplossingen voor onderzoeksdata. 1 februari 2013: bestuurlijk akkoord voor basisprincipes WP2 Referentiearchitectuur. Oplevering van delivarables die door de stuurgroep moeten worden vastgesteld: November 2012 Rapport Streefbeeld April 2013 Rapport Referentie-architectuur Mei 2013 Rapport i-catologus Juni 2013 Rapport Informatiestrategie Juli 2013 Implementatiehulpmiddelen Juli 2013 Plannen van zes instellingen voor de implementatie van cloudoplossingen voor onderzoeksdata Bestuurlijke instemming van alle instellingen met het einddocument zal na 1 juli 2013 worden geworven. Daartoe zal aan VSNU en HBO-Raad worden gevraagd om mee te werken aan goede bestuurlijke afstemming en besluitvorming. Projectdoel Met het project stelt het hoger onderwijs zich tot doel de in 2011 ingezette samenwerking rond het thema cloud verder te verstevigen en de effectieve continuïteit ervan te waarborgen. De samenwerking houdt gemeenschappelijke inspanningen in om de primaire doelen van elke instelling te ondersteunen. Deze inspanningen zijn gericht op het ontwikkelen en in stand houden van een profijtelijke inzet van cloud-services uit community- en public-cloud. Met betrekking tot de public-cloud is verhoging van de inkoopkracht het doel, terwijl de community-cloud verhoging beoogt van kwaliteit, efficiëntie, flexibiliteit, expertisekracht en juridische waarborgen van voor het hoger onderwijs specifieke IT-services. Projectresultaat Het project zal conform de subsidie aanvraag en in het licht van de projectdoelen de volgende resultaten verwezenlijken. WP1. Een gemeenschappelijke I-strategie met een streefbeeld op termijn van 5 tot 10 jaar en de prioriteiten op de weg waarlangs het streefbeeld zal worden gerealiseerd. WP2. Een op hoofdlijnen uitgewerkte gemeenschappelijke referentieinformatiearchitectuur met strategische basisprincipes en een gemeenschappelijke I-catalogus, een verzameling praktijkervaringen en architectuurvoorbeelden uit de HO-sector; WP3. Uitwerking van de algemene I-strategie in concrete plannen van zes instellingen voor cloudoplossingen voor onderzoeksdata, zodanig dat onderzoeksdata efficiënt en doeltreffend vindbaar en ontsloten worden binnen de onderzoekscommunity, maar zo mogelijk ook als gevaloriseerde kennis vindbaar en ontsloten kan worden voor samenleving en bedrijfsleven; WP4. Implementatiehulpmiddelen om de resultaten te implementeren, wat in belangrijke mate zal bijdragen aan het tempo waarin de ingrijpende transitie naar
4 omvangrijk gebruik van cloudcomputing kan worden gemaakt; uitwerking van de randvoorwaarden waaronder bovengenoemde projectresultaten structureel gewaarborgd worden in de samenwerking. Afbakening: Wat is het resultaat niet? Voor zowel de I-strategie als de referentie-architectuur geldt dat zij geen voorschrift of blauwdruk voor het HO zijn. Het zijn documenten waarin we zo concreet mogelijk verwoorden wat de gemeenschappelijke ambitie, strategie en aanpak is van de samenwerkende instellingen. Vervolgens bepaalt iedere instelling zelf, met behulp van die documenten, in welke mate en op welke wijze aangesloten word of gebruik gemaakt wordt van de gemeenschappelijke strategie en voorzieningen. Randvoorwaarden Beschikbaarheid en betrokkenheid van bestuurders en verantwoordelijke managers/directeuren van het primair proces opdat het project goed aansluit op wat instellingen nodig hebben en willen en opdat de resultaten worden gedragen door de verantwoordelijken binnen de instellingen. Daarnaast is voldoende inzet van medewerkers uit de instellingen gedurende de hele doorlooptijd van het project (architecten, CIO s, specialisten onderzoeksdata) cruciaal. Middelen Projectbudget Totaal Subsidie ICT en Bedrijfsvoering ICT en Onderzoek Totaal Matching ICT en Bedrijfsvoering ICT en Onderzoek Totaal TOTAAL budget De noodzakelijke matching i.v.m. de PRIMA-subsidievoorwaarden wordt voor een substantieel deel gerealiseerd door de inzet van menskracht vanuit de instellingen (bestuurders, CIO s, architecten, etc). Voor het welslagen van het project, zowel inhoudelijk (draagvlak) als financieel is de daadwerkelijke intensieve participatie vanuit de instellingen cruciaal. De Stuurgroep wordt gevraagd mee te stimuleren en bewaken dat die participatie vanuit de instellingen tot stand komt. Voor deelnemende bestuursleden, directeuren zal de inspanning een paar dagdelen in het hele traject bedragen. Van de CIO s wordt een inzet van minimaal een dag per maand gevraagd. Van de deelnemende architecten is de gevraagde inspanning ongeveer een dagdeel per week. Aanpak en Projectorganisatie Drie werkgroepen dragen het project. Dat is een werkgroep bestuurders en directeuren/managers onderwijs en onderzoek, een werkgroep CIO s en een werkgroep architecten. Vooral met de spaarzame tijd van bestuurders en directeuren zal heel zorgvuldig moeten worden omgesprongen. Daarom zal een aantal goed voorbereide workshops plaatsvinden waar in korte tijd intensief kan worden gewerkt aan de ontwikkeling van de gemeenschappelijke I-strategie. Intensieve samenwerking zal worden gezocht met het CIO-beraad, de Beleidsgroep Innovatie Kennisinfrastructuur WO (BIK), het Beleidsoverleg Kennisinfrastructuur Hogescholen, de Commissie van
5 Directeuren van Universitaire Rekencentra (CvDUR) en de Commissie voor Overleg van Managers ICT van het HBO (COMIT). Het geheel wordt getrokken en ondersteund door een projectgroep, onder leiding van de Programmamanager ICT en Bedrijfsvoering van SURF. Het project wordt bestuurd door een Stuurgroep waarin alle drie de Platforms van SURF alsmede de directeuren ICT en de CIO s zijn vertegenwoordigd. Met alle relevante (bestuurlijke) gremia zal overleg en afstemming worden gezocht, teneinde maximaal te bevorderen dat een gedragen projectresultaat wordt gerealiseerd dat duidelijk handelingsperspectief biedt en enthousiasmeert. Naast de werkgroepen en de bestuurlijke afstemming zal tevens ten behoeve van werkpakket 3 met zes nog te bepalen instellingen intensief samengewerkt worden om daadwerkelijk plannen te maken voor de implementatie van cloudoplossingen ten behoeve van onderzoeksdata. Ook het bevorderen van de onderlinge samenwerking bij de uitwerking van de plannen wordt gefaciliteerd. Workshops Door middel van workshops zal met een groot aantal participanten van de instellingen worden gewerkt aan de diverse projectresultaten. Voor bestuurlijke werkgroep, aangevuld met directeuren onderwijs en onderzoek en met de CIO s is zijn drie workshops gepland: - Workshop Streefbeeld in november 2012 (grote startworkshop middag en avond in Innovatium van Capgemini) - Workshop Strategische principes referentie-architectuur in januari Workshop beleidskeuzes en roadmap in april 2013
6 Voor de CIO-werkgroep zijn (naast hun participatie in bovenstaande workshops) de volgende workshops gepland: - Workshop doelstellingen in oktober Workshop strategische principes in december Workshop beleidskeuzes in februari Workshop roadmap in februari Workshop businesscases in mei en juni 2013 Voor de werkgroep architecten zijn daarnaast ongeveer 10 workshops gepland om te bouwen aan de referentie-architectuur en de I-catalogus.
Beheerste transformatie met behulp van Enterprise Architectuur
René van der Reijden Business Architect Pensioenfonds Horeca & Catering Beheerste transformatie met behulp van Enterprise Architectuur Voortdurend in verandering Economische Sociale Ontwikkelingen Politieke
Nadere informatieVAN AMBITIE NAAR UITVOERING - INRICHTING EN BESTURING I&A DELFLAND. 31 augustus 2013
VAN AMBITIE NAAR UITVOERING - INRICHTING EN BESTURING I&A DELFLAND 31 augustus 2013 CONTEXT Delfland wordt de komende jaren geconfronteerd met een groeiende interne en externe vraag naar (innovatieve)
Nadere informatieDé cloud bestaat niet. maakt cloud concreet
Dé cloud bestaat niet. maakt cloud concreet 1 Wilbert Teunissen wilbert.teunissen@sogeti.nl Cloud Cases Strategie De rol van Functioneel Beheer 2 Onderwerpen 1. Context? Hug 3. the Impact cloud! FB 2.
Nadere informatieMBOcloud. Startdocument
MBOcloud Startdocument Juni 2012 1 Aanleiding Cloud Computing is een thema dat gedurende enige tijd speelt. Er is veel over bekend en er is op allerlei wijze aandacht aan besteed binnen de MBO sector.
Nadere informatieWhitepaper. Cloudarchitectuur Meer grip op cloud computing door inzet referentiearchitectuur. Auteur: Klaas Heek, Solutions Architect
Whitepaper Cloudarchitectuur Meer grip op cloud computing door inzet referentiearchitectuur Auteur: Klaas Heek, Solutions Architect Inhoudsopgave Inleiding 3 1 De hype overstijgen 3 2 De referentiearchitectuur
Nadere informatieInformatiemanager. Doel. Context
Informatiemanager Doel Ontwikkelen, in stand houden, evalueren, aanpassen en regisseren van het informatiemanagement, de digitale informatievoorziening en de ICT-facilitering van de instelling en/of de
Nadere informatieGeen woorden maar data
Geen woorden maar data Programma Datagedreven Werken December 2018 Doelstelling van het programma Rotterdam wil een netwerkstad zijn die optimaal gebruik maakt van de mogelijkheden van data. Maar wel op
Nadere informatieKader notitie Academische werkplaats
Kader notitie Academische werkplaats Het UWV en het KCVG hebben gekozen voor de Academische Werkplaats als samenwerkingsvorm tussen universiteit en UWV-regio om de doelstelling van academisering te bereiken.
Nadere informatieInvoering Omgevingswet
Invoering Omgevingswet Projectplan Versie 1.2 Datum: 19-09-2016 Opsteller: Linda Roeterink Inhoud 1. Inleiding... 2 2. Projectomschrijving... 2 2.1. Aanleiding... 2 2.2. Totstandkoming projectplan... 2
Nadere informatieControlling Document. Programma: Efficiënte Bedrijfsprocessen. Indiener: SURFmarket. Versie 1.00
Controlling Document Programma: Efficiënte Bedrijfsprocessen Indiener: SURFmarket Versie 1.00 11-11-2014 Inhoudsopgave Management Samenvatting... 3 1. Inleiding... 5 2. Programmabeschrijving op hoofdlijnen...
Nadere informatieI&A Integraal bestuurd
I&A Integraal bestuurd I&A-besturingsmodel samenvatting Datum: 25-04-2014 Versie: 1.0 1 Doelstellingen van het I&A-besturingsmodel De positie van informatievoorziening en automatisering (I&A) de afgelopen
Nadere informatieOrganisatie- en invoeringsstrategieën Omgevingswet
Organisatie- en invoeringsstrategieën Omgevingswet Kennismarkt Omgevingswet 11 oktober 2016 Ron Visscher De vier verbeterdoelen Inzichtelijkheid, voorspelbaarheid en gebruiksgemak Samenhangende benadering
Nadere informatieAdviesraad voor wetenschap, technologie en innovatie DURVEN DELEN OP WEG NAAR EEN TOEGANKELIJKE WETENSCHAP
Adviesraad voor wetenschap, technologie en innovatie DURVEN DELEN OP WEG NAAR EEN TOEGANKELIJKE WETENSCHAP Adviesraad voor wetenschap, technologie en innovatie!! " # "# $ -. #, '& ( )*(+ % & /%01 0.%2
Nadere informatieAan de slag met de informatievoorziening voor de Omgevingswet: hoe een nulmeting uit te voeren?
Aan de slag met de informatievoorziening voor de Omgevingswet: hoe een nulmeting uit te 1. DE OMGEVINGSWET EN DE NULMETING U wilt aan de slag met de nulmeting op de informatievoorziening voor de Omgevingswet?
Nadere informatieWie is OZOverbindzorg Een Stichting zonder winstoogmerk; Gericht op het belang van de cliënt; Vertegenwoordigd door samenwerkingspartners.
Visie en missie De laatste jaren zijn grote beleidsveranderingen in de zorg en begeleiding voor de kwetsbare burgers in onze samenleving aangekondigd en doorgevoerd. De hoofddrijfveer daarbij is Beheersing
Nadere informatieDe Next Practice. Wilbert Teunissen Management Consultant Informatiemanagement
De Next Practice Wilbert Teunissen Management Consultant Informatiemanagement Sogeti & ontwikkeling van FB 2005 De Uitdaging 4 e industriële revolutie NU!! Digitale Economie 27% heeft op dit moment een
Nadere informatieWELKOM BIJ SURF MBO TREEDT TOE TOT SURF
WELKOM BIJ SURF MBO TREEDT TOE TOT SURF Paul Rullmann, vz SURF Barneveld, 18 september 2014 Grensverleggende ICT-innovaties In SURF werken hoger onderwijsen onderzoeksinstellingen samen aan de verbetering
Nadere informatieInformatiebijeenkomst Plan van Aanpak n.a.v. Akkoord van Westerlee. Gemeente Stadskanaal 14 september 2015
Informatiebijeenkomst Plan van Aanpak n.a.v. Akkoord van Westerlee Gemeente Stadskanaal 14 september 2015 Inleiding Het akkoord van Westerlee: Aanleiding Kernpunten Bestuurlijke afspraken Financiering
Nadere informatiePilot Persoonsgebonden Dossier Friesland. Drs Freek.L.A. Korver MBA
Pilot Persoonsgebonden Dossier Friesland Drs Freek.L.A. Korver MBA In Friesland wordt gewerkt aan een duurzaam zorglandschap Friesland Voorop is een samenwerking tussen alle Friese zorgaanbieders, de Friesland
Nadere informatieArchitectuur bij DNB. Voor NORA gebruikersraad. Martin van den Berg, Gert Eijkelboom, 13 maart 2018
Architectuur bij DNB Voor NORA gebruikersraad Martin van den Berg, Gert Eijkelboom, 13 maart 2018 Agenda 1. Algemeen DNB Informatievoorziening en ICT bij DNB Architectuurfunctie 2. RANBA Wat is RANBA Hoe
Nadere informatieSamenwerking hogescholen en MKB in de topsectoren ZWAARTEPUNTVORMING PROFILERING SAMENWERKING KWALITEIT DUURZAME VERANKERING
Samenwerking hogescholen en MKB in de topsectoren ZWAARTEPUNTVORMING PROFILERING SAMENWERKING KWALITEIT DUURZAME VERANKERING 14 december Bedrijfslevenbrief Het kabinet heeft samenleving en bedrijfsleven
Nadere informatieKRACHTEN BUNDELING SMART MOBILITY O K TO B E R
KRACHTEN BUNDELING SMART MOBILITY O K TO B E R 2 0 1 8 Wij Rijk, provincies, G5, metropoolen vervoerregio s kiezen ervoor om onze krachten te bundelen om met Smart Mobility maximale impact te hebben. Om
Nadere informatieStijn Smeulders / september 2017
Agendapunt commissie: 5.4 steller telefoonnummer email Stijn Smeulders 06-14164246 stijn.smeulders@valkenswaard.nl agendapunt kenmerk datum raadsvergadering 280559/287224 21 september 2017 portefeuillehouder
Nadere informatieDUTO Normenkader Duurzaam Toegankelijke Overheidsinformatie
DUTO Normenkader Duurzaam Toegankelijke Overheidsinformatie Erik Saaman (projectleider DUTO) NORA Gebruikersraad, 9 juni 2015 normenkader@nationaalarchief.nl Duurzaam toegankelijke overheidsinformatie
Nadere informatieCloud services: aantrekkelijk, maar implementeer zorgvuldig
Cloud services: aantrekkelijk, maar implementeer zorgvuldig Auteur: Miranda van Elswijk en Jan-Willem van Elk Dit artikel is verschenen in COS, mei 2011 Cloud services worden steeds meer gebruikelijk.
Nadere informatieFunctioneel Beheer middag 2016
Functioneel Beheer middag 2016 1 Vanmorgen hadden wij standup en toen. Verbouwen met de winkel open IT gebruiken voor Just in Time Snelheid en wendbaarheid in het proces Voldoen aan hoge kwaliteitseisen
Nadere informatieHoofdlijnen Meerjarenplan OFOM
Hoofdlijnen Meerjarenplan OFOM 2015-2018 1. Inleiding/aanleiding In 2014 heeft het bestuur van de Stichting OFOM op verschillende momenten overleg gevoerd met het bestuur van NVOS-Orthobanda. Vanuit het
Nadere informatieVoortgangsbericht projectopdrachten en voortgang Strategische Agenda Versterking Veiligheidsregio's
Aan Veiligheidsberaad Van DB Veiligheidsberaad Datum 17 september Voortgangsbericht projectopdrachten en voortgang Strategische Agenda Versterking Veiligheidsregio's Context en aanleiding Tijdens het Veiligheidsberaad
Nadere informatieKWALITEIT DIENSTVERLENING Gemeente Oirschot Onderzoeksaanpak
KWALITEIT DIENSTVERLENING Gemeente Oirschot Onderzoeksaanpak Rekenkamercommissie Kempengemeenten 23 september 2011 1. Achtergrond en aanleiding In 2008 heeft de gemeente Oirschot de Bestuursvisie 2002-2012
Nadere informatieSROI Quick Scan als basis voor contractinnovatie
SROI Quick Scan als basis voor contractinnovatie Het contracteren van de juiste zorg op de juiste plek Vitaal Thuis is een veldcoalitie: van en voor veldpartijen. Samen zetten we met de Werkgroep Structurele
Nadere informatieRAADSVOORSTEL Rv. nr. + dossiernr.: B&W-besluit d.d.: B&W-besluit nr.:
RAADSVOORSTEL 08 0075 Rv. nr. + dossiernr.: 08.0075 B&W-besluit d.d.: 12-08-2008 B&W-besluit nr.: 08.0795 Naam programma +onderdeel: Bestuur en dienstverlening - Belastingen Onderwerp: Regionale samenwerking
Nadere informatie> 2 INTRODUCTIES > HENK DUBBELMAN > ICT DIRECTEUR > GRAFISCH LYCEUM ROTTERDAM > JOHN ONION > PRINCIPAL ASSOCIATE > ARLANDE
> 2 INTRODUCTIES 29 STE SAMBO-ICT CONFERENTIE - 16 JANUARI 2014 - DOETINCHEM > HENK DUBBELMAN > ICT DIRECTEUR > GRAFISCH LYCEUM ROTTERDAM > DUBBELMAN@GLR.NL > JOHN ONION > PRINCIPAL ASSOCIATE > ARLANDE
Nadere informatieDatum: 28-10-2010 L.Bongarts J.Wauben, JP Spelthan, S.Niekamp Mariena van der Slot, Ineke van der Laan, Alf Schösser
Projectplan samenwerking Onderdeel Week van de Jeugd Opdrachtnemers Werkgroep Datum: 28-10-2010 L.Bongarts J.Wauben, JP Spelthan, S.Niekamp Mariena van der Slot, Ineke van der Laan, Alf Schösser 1. Projectomschrijving
Nadere informatieICT alignment en ICT governance: theorie en praktijk
ICT alignment en ICT governance: theorie en praktijk lezing voor de MBO raad, dd. 21/1/2010. Dr.mr.ir. Th.J.G Thiadens, Lector ICT governance Fontys Hogeschool, Docent aan de UvA, Erasmus, UvT, RuG, OU
Nadere informatieFunctieprofiel: Manager Functiecode: 0202
Functieprofiel: Manager Functiecode: 0202 Doel Zorgdragen voor de vorming van beleid voor de eigen functionele discipline, alsmede zorgdragen voor de organisatorische en personele aansturing van een of
Nadere informatieAlleen ter besluitvorming door het College. Collegevoorstel Openbaar. Onderwerp Breed en het nieuwe werkbedrijf. BW-nummer
Openbaar Onderwerp Breed en het nieuwe werkbedrijf Programma / Programmanummer Werk & Inkomen / 1061 BW-nummer Portefeuillehouder T. Tankir Samenvatting In februari 2013 is regionaal werkdocument Samen
Nadere informatieFase II. Fase III. directe ketenpartners. eigen organisatie. directe. prim. processen funct. architect. service architect. organisatie.
Plan van aanpak I-visie traject samenwerkingsverband G4 Datum: 23-02-2005 Bestemd voor: Projectgroep G4 ICT Door: Indra Henneman, Peter ter Telgte, Tom Strating 1. Inleiding Met de resultaten van de EGEM
Nadere informatievan onderwijs en onderwijsondersteuning binnen Directeur onderwijsinstituut
Opleidingsmanager Doel Ontwikkelen van programma( s) van wetenschappenlijk onderwijs en (laten) uitvoeren en organiseren van onderwijs en onderwijsondersteuning binnen de faculteit, uitgaande van een faculteitsplan
Nadere informatieSURFfoundation eigenaarschap van data. hoe gaan we dit regelen?
SURFfoundation eigenaarschap van data hoe gaan we dit regelen? Proces naar duurzame opslag van onderzoeksdata voor blijvende toegankelijkheid Verzamelen Opslaan Archiveren Data librarians Bestuurders Onderzoekers
Nadere informatieTransformatie Participatiewet in Den Haag
Transformatie Participatiewet in Den Haag Programmatisch vormgeven van de nieuwe dienstverlening van het Gemeentelijk Werkbedrijf Den Haag 7 februari 2019 Versie 0.3 De opgave Participatiewet 01-01-2015
Nadere informatiePlan van aanpak Zone Evidenceinformed Onderwijsvernieuwing met ICT in het hoger onderwijs
Plan van aanpak Zone Evidenceinformed Onderwijsvernieuwing met ICT in het hoger onderwijs Aanvoerder: Fleur Prinsen Het is onze overtuiging dat versnelling bereikt kan worden door: Meer aandacht en ondersteuning
Nadere informatieLessons Learned - Samenhang. Leo Kooijman
Lessons Learned - Samenhang Leo Kooijman Soesterberg, 10-01-2008 Inhoud Waar staan we met de NEC-experimenten Wat hebben we gedaan Wat hebben we geleerd Hoofdlijnen aanpak vervolg 2008 e.v. Totaalpakket
Nadere informatieBeleidsplan Visie, missie en organisatie Teamspirit rondom cliënt
Beleidsplan Visie, missie en organisatie Teamspirit rondom cliënt OZOverbindzorg biedt een online communicatie en coördinatie platform. De organisatie van zorg en ondersteuning van het sociaal medisch
Nadere informatieVDP kwartaalbijeenkomst 26 maart 2015
Dienstverlening 2020 Stavaza na oplevering visie VDP kwartaalbijeenkomst 26 maart 2015 Larissa Zegveld, Directeur KING Gezieta van der Belt, programmamanager pilots Dienstverlening en informaaebeleid komen
Nadere informatieParafering besluit DMT 16-04-2014 - - D&H 27-05-2014 B Conform Geparafeerd door: Wijngaart, P.I.M. van den
agendapunt 3.b.6 1136495 Aan College van Dijkgraaf en Hoogheemraden I&A BESTURINGSMODEL Portefeuillehouder Haersma Buma, M.A.P. van Datum 27 mei 2014 Aard bespreking Besluitvormend Afstemming BDV/MBDV
Nadere informatieDoel: In samenwerking met maatschappelijke partners organiseren van een proces dat leidt tot een herijkte visie op Borne in 2030
Projectvoorstel Projectopdracht / -voorstel Datum: 8 juli 2010 Versie: definitief t.b.v. definitiefase en ontwerpfase Pagina: 1 / 9 Soort project Extern/Lijn Projectnaam MijnBorne2030 (Herijking Toekomstvisie)
Nadere informatieZaakgewijs werken Advies omtrent architectuur en implementatie
Zaakgewijs werken Advies omtrent architectuur en implementatie Den Haag, 1 mei 2009 Digital Groep Definitief MANAGEMENTSAMENVATTING De gemeente X heeft hoge ambities op het gebied van dienstverlening en
Nadere informatieVORM GEVEN AAN VISIE
VORM GEVEN AAN VISIE Hoe businessarchitectuur bijdraagt aan het bereiken van businessdoelen White paper Auteurs: Martin van den Berg, Aldert Boersma, Serge Bouwens, Erica Dane, Bonne van Dijk, Paul Dijkwel,Jan
Nadere informatieFunctieprofiel: Directeur Service Eenheid Functiecode: 0206
Functieprofiel: Directeur Service Eenheid Functiecode: 0206 Doel Voorbereiden en uitvoeren van het beleid van in het algemeen en van de eigen service in het bijzonder, alsmede het leidinggeven aan de werkzaamheden
Nadere informatieSTAPPENPLAN IMPLEMENTATIE WATERRAND
STAPPENPLAN IMPLEMENTATIE WATERRAND HOE TE KOMEN TOT EEN ADEQUATE ORGANISATIE VAN INCIDENTBESTRIJDING OP HET WATER? IN AANSLUITING OP HET HANDBOEK INCIDENTBESTRIJDING OP HET WATER Uitgave van het Projectbureau
Nadere informatieVoorstel Kennis te nemen van de communicatiestrategie van de gezamenlijke waterschappen en de ontwikkelde middelen corporate story en woordmerk.
Aan het dagelijks bestuur Datum: 11-02-2014 Onderwerp: Landelijke communicatiestrategie waterschappen Voorstel Kennis te nemen van de communicatiestrategie van de gezamenlijke waterschappen en de ontwikkelde
Nadere informatieVoorblad agendapunt 3 Stand van zaken speerpunt Informatiemanagement
Voorblad agendapunt 3 speerpunt Informatiemanagement Ruud vd Belt en Peter Antonis In bijgaande notitie treft u de bestuursopdracht Informatiemanagement (IM) aan. De samenleving en werkorganisaties zijn
Nadere informatieVan Samenhang naar Verbinding
Van Samenhang naar Verbinding Sogeti Page 2 VAN SAMENHANG NAAR VERBINDING Keuzes, keuzes, keuzes. Wie wordt niet horendol van alle technologische ontwikkelingen. Degene die het hoofd koel houdt is de winnaar.
Nadere informatieNaar een 100% duurzame energievoorziening voor Flevoland?! Vera Pieterman, plv. directeur Energie & Omgeving
Naar een 100% duurzame energievoorziening voor Flevoland?! Vera Pieterman, plv. directeur Energie & Omgeving 6 december 2016 Hoofdpunten (Inter)nationale context van de ambitie van Flevoland De energietransitie
Nadere informatieIn hoeverre is het ICT-beleid bij de gemeenten Bergen op Zoom, Drimmelen, Halderberge en Moerdijk als doeltreffend en doelmatig aan te merken?
Rekenkameronderzoek ICT-beleid Betreft: Toelichting op het onderzoek ICT-beleid Inleiding De Rekenkamer West-Brabant heeft bij de voorbereiding van het onderzoeksprogramma 2015 het onderwerp ICT-beleid
Nadere informatieFunctiebeschrijving Technische Architect
Functiebeschrijving 1. Algemene Gegevens Organisatie Functienaam Versie Auteur : [naam organisatie] : : 1.0 concept : Ad Paauwe a. Plaats in de organisatie De rapporteert aan de manager van het architectuurteam.
Nadere informatieOverleven in een digitale wereld
P a g i n a 1 Projecten in de spotlight Overleven in een digitale wereld Gemeente Venlo heeft zich een stevige ambitie opgelegd. Niet alleen moet het imago van Venlo verbeterd worden, met de Floriade 2012
Nadere informatieFUNCTIEFAMILIE 4.2 Beleidsthemabeheerder
Doel van de functiefamilie Het beleidsthema vanuit theoretische en praktische deskundigheid implementeren en uitbouwen teneinde toepassingen omtrent het thema te initiëren, te stimuleren en te bewaken
Nadere informatieWat is de cloud? Cloud computing Cloud
The Cloud Agenda Wat is de cloud? Ontwikkelingen en trends in de markt Bedrijfsstrategie Voordelen en vraagtekens Werken in de cloud: Hoe? Veiligheid & privacy Toepasbaarheid in breder verband Demo Borrel
Nadere informatieVan prestatieafspraken naar kwaliteitsafspraken
Van prestatieafspraken naar kwaliteitsafspraken Dirk Haen en Annerie Hesseling Directie Hoger Onderwijs en Studiefinanciering Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Doel workshop In gesprek over
Nadere informatieWerkplan Centrum XL 2015/2016
Werkplan Centrum XL 2015/2016 Maart 2015, Amsterdam Inleiding: toekomstperspectief Centrum XL Er zijn veel ontwikkelingen gaande in Amsterdam op het gebied van economie, logistiek en duurzaamheid die van
Nadere informatie1. Waarom is het een goed idee om als gemeenten samen op te trekken op het terrein van de uitvoering?
1. Waarom is het een goed idee om als gemeenten samen op te trekken op het terrein van de uitvoering? 2. Waarom zijn standaard basisprocessen Meerdere redenen, de belangrijkste: - Juist door digitalisering
Nadere informatie* * ADVIESNOTA AAN B&W. Postregistratienummer. Onderwerp en inhoud. Maatschappelijke opgaven Pact van West Friesland 19.
ADVIESNOTA AAN B&W Onderwerp en inhoud Maatschappelijke opgaven Pact van West Friesland Postregistratienummer *19.0003788* 19.0003788 Vertrouwelijk Sector Afdeling Medewerk(st)er Grondgebiedzaken RO M.
Nadere informatieVoorstel Governancestructuur op hoofdlijnen
Inleiding Dit document beschrijft het voorstel voor een nieuwe governancestructuur voor de Generieke Digitale Infrastructuur (GDI) op hoofdlijnen (de richting). De nieuwe governancestructuur beoogt een
Nadere informatieUITNODIGING ICT MARKTTOETS
UITNODIGING ICT MARKTTOETS Infrastructuur Managed Services LOGIUS 28 maart 2019 Voor de digitale economie Op donderdag 28 maart 2019 organiseert Nederland ICT in opdracht van Logius een ICT Markttoets
Nadere informatieSamen aan de IJssel Inleiding
Samen aan de IJssel Samenwerking tussen de gemeenten Capelle aan den IJssel en Krimpen aan den IJssel, kaders voor een intentieverklaring en voor een onderzoek. Inleiding De Nederlandse gemeenten bevinden
Nadere informatieStimuleringsregeling Open en Online Onderwijs 2015 VOORLICHTINGSBIJEENKOMST 16 OKTOBER 2015
Stimuleringsregeling Open en Online Onderwijs 2015 VOORLICHTINGSBIJEENKOMST 16 OKTOBER 2015 Livestream https://blog.surf.nl/open-online/ Programma 10.00 Achtergrond en doelstellingen Janina van Hees, SURFnet
Nadere informatieFactsheet CLOUD DESIGN Managed Services
Factsheet CLOUD DESIGN Managed Services CLOUD DESIGN Managed Services We ontwerpen flexibele en kosteneffectieve cloud-architecturen als fundament voor uw digitale platform(en). De ontwikkelingen binnen
Nadere informatieIn de volgende paragrafen volgt een nadere uiteenzetting van tijdstippen en besluiten,.
SOWECO: overzicht besluitvorming 2014-2019 Stand van zaken mei 2019 1. Inleiding en samenvatting Deze memo verschaft inzicht in de besluitvorming (tijdstippen en korte inhoud) door bestuurders GR Soweco
Nadere informatieProject Initiatie Document Leerwerkbedrijf KOMPAS
De geaccrediteerde Stichting Kompas Nederland en ROC Leeuwenborgh Opleidingen hebben samen het initiatief genbomen om te komen tot een gemeenschappelijk leerwerkbedrijf concept. Dit leerwerkbedrijf wil
Nadere informatieProgrammalijnen. Stichting izovator:
Programmalijnen Stichting izovator 2014 Stichting izovator, 27 november Stichting izovator: Oude Amersfoortseweg 121 1212 AA Hilversum E-mailadres: info@izovator.nl Website: www.izovator.nl 1 1. Context
Nadere informatieOnderzoeksopzet. Duurzaamheid als grondhouding van de gemeente
Rekenkamercommissie Onderzoeksopzet Duurzaamheid als grondhouding van de gemeente 1. Inleiding De gemeente Brummen wil een stevige faciliterende rol spelen bij initiatieven die de ambitie energieneutraal
Nadere informatieEen nieuwe manier van managen met schetsen en tekeningen
Dit document bevat enkele visualisatie voorbeelden! PERSBERICHT Een nieuwe manier van managen met schetsen en tekeningen Wageningen, 22 juni 2010 Deze maand is er een boek verschenen van Mark Paauwe over
Nadere informatieEffectief investeren in mens en organisatie. Collegereeks bedrijfskunde voor HR managers
Effectief investeren in mens en organisatie Collegereeks bedrijfskunde voor HR managers Stellingen van Rob Vinke Stelling 1 De kern van de HRM-opdracht is er voor te zorgen dat de ambitie van de organisatie
Nadere informatieArchitecture Governance
Architecture Governance Plan van aanpak Auteur: Docent: Stijn Hoppenbrouwers Plaats, datum: Nijmegen, 14 november 2003 Versie: 1.0 Inhoudsopgave 1. INLEIDING... 3 2. PROBLEEMSTELLING EN DOELSTELLING...
Nadere informatieHoe ondernemend is jouw OR?
Hoe ondernemend is jouw OR? WORKSHOP OR IMPULSE 2015 WWW.OOSTERHOORNMZ.NL 1 Wensen bestuurder en OR Bestuurders krijgen graag input van de OR OR wil graag vroeg bij bepaalde onderwerpen worden betrokken
Nadere informatieBusiness- & Informatieplanning
Business- & Informatieplanning White paper Plaats: Langbroek Datum: 30 september 2014 Auteur(s): Novius Versie: 20140901 Documentnaam: B&IP white paper Leestijd document: 24 minuten Voorwoord U heeft lange
Nadere informatieDienstverlening Procesmanagement. Informatiemanagement. 18 september 2014
Dienstverlening Procesmanagement Informatiemanagement 18 september 2014 Veel vragen gesteld en beantwoord, zoals: Wat draagt informatiemanagement bij aan dienstverlening? Visie dienstverlening en digitaal
Nadere informatieHoe gebruiken professionele serviceproviders architectuur voor een optimale, toekomstvaste deal? Landelijk Architectuur Congres 2010 Martin van den
Hoe gebruiken professionele serviceproviders architectuur voor een optimale, toekomstvaste deal? Landelijk Architectuur Congres 2010 Martin van den Berg Agenda Inleiding Wat is de rol van de provider architect?
Nadere informatieEvaluatie bijdrageregeling Regionale samenwerking -samenvatting-
WODC Evaluatie bijdrageregeling Regionale samenwerking -samenvatting- Hoofddorp, 8 mei 2003 Projectnummer: 3863 KPMG Bureau voor Economische Argumentatie Postbus 559 2130 AN Hoofddorp Tel. 023-5547700
Nadere informatieInformatiebeleid: moetje of kans?
Informatiebeleid: moetje of kans? Guus Zijlstra m.m.v. Arend de Jong 25 november 2009 Jullie workshopleiders Guus Zijlstra: Programmacoordinator NVBR (v.a. 1 maart) Beleid en advieswerk op het grensvlak
Nadere informatieOnder welke voorwaarden koopt u 1,2 miljard aan ICT in?
Vereniging van Nederlandse Gemeenten Onder welke voorwaarden koopt u 1,2 miljard aan ICT in? Peter Klaver Jeroen Schuuring 12 november 2015 Meer informatie via de KING website https://www.kinggemeenten.nl/
Nadere informatieManagement. Analyse Sourcing Management
Management Analyse Sourcing Management Management Business Driven Management Informatie- en communicatietoepassingen zijn onmisbaar geworden in de dagelijkse praktijk van uw organisatie. Steeds meer
Nadere informatieCentrum Management - Plan van Aanpak (2013) 1. Inleiding
Centrum Management - Plan van Aanpak (2013) 1. Inleiding Deze notitie beschrijft het Plan van Aanpak en stappenplan voor de herinvoering van centrummanagement in Valkenswaard. Achtereenvolgens wordt ingegaan
Nadere informatieONTSOURCING Ontzorgen en cloud Sourcing in Onderwijs en Onderzoek. Het Rijk in de Wolken 3 november 2016 Harold Teunissen en Michel Wets
ONTSOURCING Ontzorgen en cloud Sourcing in Onderwijs en Onderzoek Het Rijk in de Wolken 3 november 2016 Harold Teunissen en Michel Wets SURF als paraplu SURF is de ICT-samenwerkingsorganisatie van het
Nadere informatieLessons learned van de. Michiel van Geloven januari 2009
Lessons learned van de Michiel van Geloven januari 2009 Agenda DU in vogelvlucht Werkwijze van de DU Lessons learned Aanleiding voor de DU Problematische situatie rond de innovatietaak van de Open Universiteit
Nadere informatieHandleiding Kwaliteitszorg Medische Vervolgopleidingen
Handleiding Kwaliteitszorg Medische Vervolgopleidingen Martini Ziekenhuis Groningen/Van Swieten Instituut Ziekenhuisgroep Twente locatie Almelo en Hengelo/ZGT Academie 2013 1 Inleiding Ter bewaking van
Nadere informatieREAD: de informatiestrategieaanpak van Steenwinkel Kruithof Associates (SKA)
READ: de informatiestrategieaanpak van (SKA) INLEIDING HET SPANNINGSVELD TUSSEN KORTETERMIJNVERWACHTINGEN EN LANGETERMIJNBEHOEFTEN In veel bedrijven volgen businessgerelateerde veranderingen elkaar snel
Nadere informatieONZE AGENDA OPLEIDEN IN ROTTERDAM VOOR DE WERELD VAN MORGEN STRATEGISCHE AGENDA
ONZE AGENDA OPLEIDEN IN ROTTERDAM VOOR DE WERELD VAN MORGEN STRATEGISCHE AGENDA VOORWOORD Hoe leiden we elke student op tot de professional voor de wereld van morgen? Met de blik op 2025 daagt die vraag
Nadere informatieOfferte Programmabegroting 2017
Offerte Programmabegroting 2017 PROGRAMMA Duurzaam wonen en ondernemen Maximaal meedoen Goed leven en ontmoeten Veilig gevoel Dienstbare en betrouwbare overheid Bedrijfsvoering Onderwerp: implementatie
Nadere informatieBeslisdocument en plan van aanpak
Beslisdocument en plan van aanpak TIENDEVEEN Inleiding In oktober 2006 heeft de gemeenteraad ingestemd met het plan van aanpak Woningbouw dorpen. Het project bestaat uit drie fasen. Deze fasen worden telkens
Nadere informatieBantopa Terreinverkenning
Bantopa Terreinverkenning Het verwerven en uitwerken van gezamenlijke inzichten Samenwerken als Kerncompetentie De complexiteit van producten, processen en services dwingen organisaties tot samenwerking
Nadere informatieSamenhang plannen/documenten "Mobiel werken"
ICCIO DGOBR DIR Contactpersoon Helga Lobenstein / Jan Ploeg T 06-14150080 Samenhang plannen/documenten "Mobiel werken" 1. Inleiding De discussie rondom samenhang is gestart bij o.a. het inbrengen bij de
Nadere informatieDe impact en implementatie van de outsourcing op de bedrijfsvoering is als één van de 6 deelprojecten ondergebracht binnen het project outsourcing.
Bijlagen 1 en 2: Aanbevelingen en opvolging Gateway Reviews (corsa 2018017934) Bijlage 1: Aanbevelingen en opvolging Gateway Review 2018 Aanbeveling Opvolging Status Opmerking 1. Richt een apart project
Nadere informatieAan de slag met de. Omgevingsvisie
Aan de slag met de Omgevingsvisie Deze factsheet neemt u mee bij de start van het omgevingsplan en laat zien welke ervaringen zijn opgedaan met het opstellen van Omgevingsvisies. Omgevingsvisie Met de
Nadere informatieSURFshare. Shared application services & expertise. Edwin van der Zalm directeur SURFshare
SURFshare Shared application services & expertise Edwin van der Zalm directeur SURFshare Wat is en wat biedt SURFshare? Agenda 1. Achtergrond 2. Doel en domein 3. Meerwaarde 4. Welke diensten biedt SURFshare
Nadere informatiePresentatie NORA/MARIJ
Presentatie NORA/MARIJ 6 november 2009 Peter Bergman Adviseur Architectuur ICTU RENOIR RENOIR = REgie NuP Ondersteuning Implementatie en Realisatie Overzicht presentatie Families van (referentie-)architecturen
Nadere informatieBenny Prij. NAF Insight 6 juli 2009
Architectuurprincipes bij TKP Benny Prij NAF Insight 6 juli 2009 1 Agenda Over TKP Diensten Bedrijfsfuncties Architectuurprincipes bij TKP Enterprise-architectuurprincipes Referentie-architectuurprincipes
Nadere informatieFoto plaatsen. Wat te doen ter voorbereiding op de Omgevingswet? Gaston Gelissen Programma-management
Foto plaatsen Wat te doen ter voorbereiding op de Omgevingswet? Gaston Gelissen Programma-management Programma Aan de slag Ow Rijk, Provincie, Gemeenten, Waterschappen Inhoud Waarom de Omgevingswet? Hoe
Nadere informatie