PILOTONDERZOEK SOCIALE KWALITEIT. Kentalis De Enkschool, Zwolle Kampen

Transcriptie

1 PILOTONDERZOEK SOCIALE KWALITEIT Kentalis De Enkschool, Zwolle Kampen Plaats : Zwolle BRIN nummer : 17GW OKE 03 SO Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 26 november 2013 Datum vaststelling : 30 januari 2014

2 Pagina 2 van 6

3 Inleiding De Inspectie van het Onderwijs bezocht op 26 november 2013 De Enkschool voor een onderzoek naar de sociale kwaliteit. De school verzorgt speciaal onderwijs aan dove en slechthorende leerlingen en leerlingen met ernstige spraak-/taal moeilijkheden in de leeftijd van 3 tot 13 jaar. Pilotonderzoek sociale kwaliteit Het thema van het onderzoek is: hoe werkt De Enkschool aan de sociale kwaliteit? De inspectie besteedt op dit moment al aandacht aan aspecten van de sociale kwaliteit van onderwijs, maar gaat dat de komende jaren nog meer doen. In dat kader is op deze school een pilotonderzoek naar de sociale kwaliteit gedaan. De inspectie voert deze pilot - op basis van een conceptwaarderingskader uit in het najaar van 2013 op circa dertig scholen voor so en/of vso. Documenten De inspectie heeft de documenten bestudeerd die de school aanleverde. Op basis hiervan zijn gesprekken gevoerd met functionarissen in de school. Gesprekken, lesbezoeken en schoolobservaties Tijdens het bezoek sprak de inspectie met de schoolleiding, de intern begeleider, othopedagogen en schoolmaatschappelijk werker, leraren en leerlingen. In deze gesprekken is aandacht besteed aan aspecten van de sociale kwaliteit van het onderwijs. Ook heeft de inspectie een (anonieme) vragenlijst over het schoolklimaat afgenomen bij een aantal groepen leerlingen. Dit waren de groepen G8, Z6-8A en Z6-8B. Verder bezocht de inspectie drie lessen in de groepen G5, A en Z 5-6. Het betrof lessen waarin volgens de school goed zichtbaar is op welke wijze zij werkt aan de sociale en/of de maatschappelijke ontwikkeling van leerlingen. Het ging om (aspecten van) lessen waarin deze onderwerpen aan de orde komen. Uitkomsten van het onderzoek naar de sociale kwaliteit De inspectie heeft zich een algemeen beeld gevormd van de sociale kwaliteit van het onderwijs aan de hand van de indicatoren uit het conceptwaarderingskader. De inspectie geeft géén oordelen over de kwaliteit van het onderwijs op deze indicatoren, zij beschrijft deze alleen in termen van ontwikkeling. Deze beschrijvende weergave staat in de volgende paragraaf. Het onderzoek leidt ook niet tot een nieuw toezichtarrangement. Er komt een gezamenlijke rapportage van de dertig pilotonderzoeken in een volgend Onderwijsverslag. Pagina 3 van 6

4 Bevindingen van de inspectie. Hieronder staat een korte weergave van de bevindingen van de inspectie over de sociale opbrengsten, het onderwijsaanbod, het pedagogisch handelen en de kwaliteitszorg, gericht op het verwerven van sociale en maatschappelijke vaardigheden. De inspectie beschrijft kort wat de school aanbiedt, welke gegevens de school verzamelt en hoe zij deze analyseert. I. Sociale opbrengsten De inspectie heeft nog geen landelijke standaarden waarmee zij de sociale opbrengsten kan beoordelen. De school gebruikt een genormeerd instrument voor de sociale en/of emotionele ontwikkeling van de leerlingen. Daarnaast gebruikt de school een instrument om de veiligheidsbeleving en/of het welbevinden van de leerlingen na te gaan. De school heeft concept standaarden voor de niveaus die leerlingen in overeenstemming met hun uitstroombestemming moeten behalen. Deze standaarden moet zij nog vaststellen. De school beschikt over gegevens die een beeld geven van de sociale en/of maatschappelijke competenties van leerlingen. II. Onderwijsaanbod De school maakt gebruik van een leerstofaanbod dat zij afstemt op haar leerlingenpopulatie. Dit aanbod is in overeenstemming met de uitstroombestemmingen van de leerlingen. Het aanbod voor de ontwikkeling van de sociale en maatschappelijke competenties van leerlingen omvat: lessen uit de methode PAD en Doos vol gevoelens lessen uit de methoden voor zaakvakken en nieuwsbegrip leerlijn seksualiteit en relaties lessen dovencultuur speltherapie, vaardigheids- en weerbaarheidstraining afspraken over voorbeeldgedrag en pedagogisch handelen leraren. Pagina 4 van 6

5 III. Pedagogisch Handelen De school heeft op groepsniveau en op schoolniveau zicht op het (ortho)pedagogisch handelen van de leraren. Daarvoor gebruikt de school kijkwijzers en lesobservaties. Zij verwerkt deze informatie om het pedagogisch handelen en het schoolklimaat te verbeteren. De inrichting van de school is verzorgd. Uit de geobserveerde lessen blijkt dat leraren onderdelen van het directe instructiemodel toepassen in de lessen. Hierdoor verlopen de lessen gestructureerd. De leraren bejegenen de leerlingen uiterst respectvol en zien er op toe dat leerlingen naar elkaar ook respectvol zijn. V. Kwaliteitszorg De school beschikt over documenten waarin de visie van de school, de concrete onderwijsdoelen van de school en het onderwijsaanbod van de school zijn beschreven met betrekking tot de sociale en maatschappelijke schooldoelen. Dit visiedocument omvat de sociale, maatschappelijke ontwikkeling van de leerlingen, de sociale integratie en actief burgerschap. De school beschikt over een veiligheidsbeleidsplan waaruit blijkt dat zij het beleid van de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel borgt. Dit document betreft preventief beleid, beleid gericht op het optreden bij pesten en incidenten, beleid gericht op het afhandelen van incidenten en een pestprotocol. De school evalueert de resultaten van de leerlingen op de leergebiedoverstijgende ontwikkelingsgebieden dit jaar voor het eerst met de Kentalis ambities. De school maakt nu nog geen gebruik van deze gegevens om hier consequenties aan te verbinden voor de inrichting van het onderwijs. Pagina 5 van 6

6 Algemene indruk De Enkschool zet onder andere de Veiligheidsthermometer in om de sociale veiligheid van leerlingen in kaart te brengen. Uit de analyse van deze bevraging komt naar voren dat een deel van de leerlingen zich niet veilig voelt op met name de gang, het plein en in de taxi. Uit de vragenlijst die de inspectie afnam, kwam eveneens een gevoel van onveiligheid bij leerlingen naar voren. De gesprekken met leerlingen en de observaties in de gang en op het schoolplein bevestigen dit beeld niet. Wel werd duidelijk dat de leerlingen de vragenlijst van de inspectie moeilijk te beantwoorden vonden. De school is voornemens bij de nieuwe afname van de Veiligheidsthermometer in maart aanstaande, de vragen meer af te stemmen op de populatie of de vragenlijst te vervangen door interviews. Pagina 6 van 6