Relaties tussen autisme en werk bij normale en hoogbegaafde autistische Wajongers. Onderzoekers: Ans Cuppen (AD) en Frank Dekker (VA)

Transcriptie

1 Relaties tussen autisme en werk bij normale en hoogbegaafde autistische Wajongers Onderzoekers: Ans Cuppen (AD) en Frank Dekker (VA)

2 een tweede Einstein?

3 Leo Kanner ( ), kinderpsychiater Autistic Disturbances of Affective Contact (1943) Hans Asperger ( ), kinderarts Autistische psychopathie (1944) Lorna Wing (1938 heden), psychiater onderzoeker van ontwikkelingsstoornissen en publicist van Syndroom van Asperger (1981)

4 8% Ongeveer van de totale WAJONG-populatie heeft een Autisme Spectrum Stoornis (ASS) 33% Van deze groep participeerde in 2006 slechts!

5 Grip krijgen op de persoonlijke en omgevingskenmerken van WAJONG-gerechtigden met ASS die een reguliere arbeidsplaats vervullen

6 1. Literatuuronderzoek 2. Veldraadpleging: interviews met experts 3. Verwerking van deze bronnen in definiëring en operationalisering tbv een interviewformat 4. Interviews met WAJONG-ers 5. Werkgeversvragenlijsten

7 WAJONG-gerechtigd Beperking op het gebied van ASS Minimaal IQ van 80 (derhalve exclusie van verstandelijk gehandicapten) Leeftijd tussen 18 en 65 jaar Woonachtig in de regio Utrecht Minimaal 6 maanden hebben gewerkt in 2008/2009

8 Interviews met experts psychiater, psycholoog, stafmedewerker NVA, Leo Kannerhuis 3 werkgevers (Autitalent, Autest, Specialisterren) jobcoach stage-docent voortgezet speciaal onderwijs) Ervaringsdeskundigen Edwin en Karin Westerhoff Boeken en rapporten uit Nederland en België 28 Internationale publicaties via Pubmed en Embase (zoekmachines)

9 Semi-gestructureerde interviews (separaat door verzekeringsarts en arbeidsdeskundige) Naar keuze op kantoor of bij cliënt thuis Opgenomen op recorder en uitgetypt door een secretaresse (met ASS) Interviews zijn door de onderzoekers gescoord op de factoren van het interviewformat Relevante uitspraken van de geïnterviewden ( quotes ) zijn verzameld.

10 Succesvollen: op datum onderzoek nog steeds aan het werk Niet succesvollen: niet meer aan het werk Deze subgroepen hebben wij onderling vergeleken.

11 ervaringsdeskundige

12 Een autist kan slechts parttime functioneren Een autist is pas succesvol, als Van elke werkgever mag je verwachten, dat men zich aanpast aan de autistische werknemer

13 Zelfstandigheid wordt gewaardeerd door werkgevers er is niemand die zegt ik ga je helpen dat je de dingen ziet, dus ook qua planning en overzicht houden, is belangrijk Initiatief nemen hangt samen met zelfstandigheid; als ik merk dat het goed gaat, durf ik meer initiatief te nemen, ik merk vooruitgang

14 Stressgevoeligheid stress wordt door veel geïnterviewden genoemd. Hangt samen met taken niet aan kunnen en onzekerheid openbaar vervoer is voor mij teveel stress psycholoog: ontregeling in de dagelijkse routine of een onoplosbaar probleem kan tot depressiviteit leiden. Velen zijn chronisch somber Comorbiditeit Naast ASS ook nog relevante psychiatrische of lichamelijke ziekte

15 Sociale steun door familie en vrienden mogelijk zijn het de zorgbehoevenden, die ook het werk niet kunnen volhouden Professionele begeleiding in het verleden en nu

16 Begeleiding op werk (jobcoach) niet alleen de aanwezigheid, ook de wijze van begeleiding is belangrijk Bekendheid autisme op werkvloer steun collega s: ik krijg hulp van iedereen maar ook er is vooral een hoop onbegrip over mijn situatie WAJONG-compensatie werkgever meerdere geven aan 50-50%; mogelijk een belangrijke prikkel om in dienst te houden

17 Aanpassing van het werkpakket Expert: wij focussen op werkzaamheden die passen oog voor detail, routine of monotoon werk vinden zij heel prettig onze mensen volgen nauwkeurig de procedure Fulltime-parttime komt pregnant naar voren bij zowel experts als geïnterviewden. Psycholoog: ze hebben veel meer rust nodig omdat zij de hele dag dingen op een rijtje moeten zetten Vaak gaat het mis door te hoge draaglast: ik word snel moe, omdat ik niet weet wat verwacht wordt ik heb meer dan 20 uur gewerkt en dat bouwde spanning op, de balans tussen werk en privé raakte verstoord

18 Zien succesvol anders dan onderzoekers. Velen waren zich pijnlijk bewust, dat zij onder hun (intellectuele niveau) presenteren. Als het werk in deze zin niet goed past, kan dit tot uitval leiden.

19 Het betreft een kleinschalig project gebaseerd op: een beperkte literatuurstudie, een bescheiden veldraadpleging en de beperkte hoeveelheid interviews. De resultaten van dit onderzoek zijn indicatief.

20 De gevonden factoren kunnen gebruikt worden bij beoordeling en re-integratie van cliënten met een ASS. Het is een eerste onderzoek, dat een brug slaat tussen verzekeringsarts en arbeidsdeskundige

21 Persoonlijke en omgevingsfactoren spelen een rol als voorspellers voor arbeidsparticipatie. (Met name de factor fulltime is interessant) Tussen de succesvollen en niet-succesvollen zijn verschillen gevonden wat betreft bovengenoemde factoren. Onderzoekers en geïnterviewden hebben verschillende mening over het begrip succesvol

22 Grootschalig vervolgonderzoek: WAJONG-ers met ASS landelijk interviewen om uitkomsten te toetsen in grotere groep Interventie/ secundaire preventie bij ziektewetcliënten met autisme

23 Monique Klompe Voorzitter NVVA en voorzitter AKC Sandra Brouwer Senior onderzoeker UMCG Marjan Sturkenboom Typiste

24 van een autist!

25