Jaarverslag Stichting Sint Janskerk Schiedam

Transcriptie

1 Jaarverslag 2013 Stichting Sint Janskerk Schiedam 1

2 1. Voorwoord Dit is het tweede jaarverslag van de Stichting Sint Janskerk Schiedam, opgericht op 27 juni 2011, en met haar feitelijke werk begonnen op 1 januari De grote en kostbare restauratie van de Grote- of Sint Janskerk in 2002/2003 was voor de Hervormde Gemeente, eigenaar en gebruiker van de kerk, reden zich te bezinnen op een breder gebruik van het gebouw. Breder dan alleen voor kerkelijke doeleinden. Na de fusie tussen de Hervormde Gemeente, de Gereformeerde Kerk en de Evangelisch- Lutherse Kerk tot Protestantse Gemeente te Schiedam, volgde het besluit de Grote- of Sint Janskerk onder te brengen in een stichting. Overeenkomstig de regels van de Protestantse Kerk Nederland werden dat niet één maar twee stichtingen. De Stichting tot Instandhouding van de Grote- of Sint Janskerk werd in januari 2012 eigenaar van het gebouw en de Stichting Sint Janskerk Schiedam werd belast met het onderhoud en de exploitatie. De Stichting Sint Janskerk verstaat, zoals in haar statuten is omschreven, onder exploitatie allereerst het teruggeven van het gebouw aan het publieke domein. Daarnaast blijft het gebouw op zon- en christelijke feestdagen beschikbaar voor kerkelijk gebruik. De stichting ontleent haar inspiratie aan het gebruik van de kerk, zoals dat was vanaf de bouw in 1425 tot aan de scheiding tussen kerk en staat in Zo is het beleid er op gericht de kerk zoveel mogelijk dagelijks open te stellen voor bezoek, plaats te bieden aan zeer gevarieerde culturele evenementen en een open forum te zijn voor wat de stad en de regio bezig houdt. De andere taak, het onderhoud, omvat al datgene wat nodig is om het gebouw in de goede staat te houden waarin de stichting het kreeg overgedragen. Mogelijk noodzakelijke restauraties van het gebouw en het orgel vallen binnen het takenpakket van de instandhoudingstichting. Bij de overdracht op 1 januari 2012 is met de Protestantse Gemeente een convenant gesloten waarin de rechten en plichten van de Protestantse Gemeente en onze stichting zijn vastgelegd. In essentie betekent dit dat de Protestantse Gemeente de kerk gebruikt op zon- en (christelijke) feestdagen en daarvoor huur betaalt. De Grote- of Sint Janskerk is met de toren rijksmonument. De toren is, zoals ook in andere steden, eigendom van de Gemeente Schiedam. Aan de Stichting tot Instandhouding van de Grote- of St Janskerk is door de Rijksdienst voor 2

3 Cultureel Erfgoed een subsidie toegekend in het kader van het Besluit rijkssubsidiëring instandhouding monumenten 2011, kortweg Brim De subsidie dekt voor een periode van 2013 tot en met % van de aller- noodzakelijkste onderhoudskosten van het casco. Omdat het lopende onderhoud tot de verantwoordelijkheid van de Stichting Sint Janskerk Schiedam behoort, stelt de instandhoudingstichting deze subsidie ter beschikking aan onze stichting. De Grote- of Sint Janskerk is het oudste gebouw van de stad. De overblijfselen van het Huys te Riviere zijn weliswaar ouder, maar deze bevinden zich buiten de oorspronkelijke stadsgrenzen. De omvang, de centrale ligging in het stadshart en de architectonische kwaliteit van de kerk zijn mede bepalend voor de identiteit van Schiedam. Het besluit de kerk onder te brengen in een stichting en het een nieuwe actieve rol te geven in het maatschappelijke leven van Schiedam, is in 2013 door het stadsbestuur eenmalig beloond met een investeringssubsidie. Deze subsidie is bedoeld voor het verbeteren dan wel realiseren van enkele hoogst noodzakelijke voorzieningen. De veranderingen in het gebruik van de kerk zijn in de stad en de regio niet onopgemerkt gebleven. Naast de intussen hechte relatie met het Stedelijk Museum Schiedam zijn contacten ontstaan met tal van instellingen en organisaties. Vooral de openstelling tijdens de maanden april tot en met september heeft er voor gezorgd dat het publiek van binnen en buiten de stad de weg naar de kerk heeft gevonden. De tentoonstelling Schiedam en de traditie van het schenken die het Stedelijk Museum Schiedam in 2013 in de kerk ingerichtte, droeg mede bij aan het aantal van bezoekers tijdens de maanden dat de kerk dagelijks open was. Uit tellingen blijkt dat 25 tot 30 % van dit aantal bestond uit buitenlandse toeristen. De Grote- of Sint Janskerk blijkt daarmee een toeristische trekpleister van formaat te zijn. De vaak enthousiaste reacties in de gastenboeken getuigen hiervan. 3

4 2. Toelichting op de activiteiten in 2013 Evenals in 2012 is de kerk in lijn met de doelstelling gedurende de maanden april tot en met september dagelijks opengesteld voor bezoekers, met uitzondering van de maandag. Die openstelling was gecombineerd met de tentoonstelling Schiedam en de traditie van het schenken, die in nauwe samenwerking met het Stedelijk Museum Schiedam tot stand kwam. De combinatie tentoonstelling en openstelling was ook dit jaar een succes. Vanaf begin april tot eind september telde de kerk ruim bezoekers. De bezoekers van de evenementen en wekelijkse concerten zijn hierin niet meegerekend. Verrassend was het grote aantal toeristen uit alle windstreken. In februari gaf het Koninklijk Mannenkoor Orpheus een jubileumconcert in de kerk in samenwerking met een koor uit Oosterhout, waarbij ondermeer een speciaal voor deze gelegenheid gecomponeerd koorwerk zijn wereld première beleefde. Al vele jaren is het een traditie om in maart de Matthäus Passion van J.S. Bach uit te voeren in een tot de laatste plaats bezette kerk. De overweldigende belangstelling werd ook dit jaar weer gerechtvaardigd door een sublieme uitvoering. Het stichtingsbestuur en de directie van het Stedelijk Gymnasium zijn beide van mening dat belangrijke gebeurtenissen als de uitreiking van einddiploma s van een gerenommeerde instelling als het Stedelijk Gymnasium moeten plaatsvinden in een betekenisvolle historische omgeving. De Grote- of Sint Janskerk is in Schiedam is voor de jongeren met hun complete families de plek bij uitstek. Een feestelijke avond en een terugkerende traditie. Op 31 oktober werd in Schiedam de Nationale Erfgoedprijs 2013 uitgereikt. De gemeente Schiedam was gastvrouw omdat zij de prijs in 2012 won. Natuurlijk gebeurde dit in de Grote- of Sint Janskerk, die het stichtingsbestuur voor deze gelegenheid graag om niet ter beschikking stelde. Naast andere evenementen zorgden ook dit jaar de Mantelpakjes avond en het Suikerzoet Film Festival in november weer voor een breed publiek. In december was er tussen de vele andere activiteiten in een feestelijk aangeklede kerk een diner voor de mensen die gebruik maken van de voedselbanken in Schiedam. Hiervoor werd het gebouw om niet ter beschikking gesteld. 4

5 Een punt van zorg was de in dit jaar sterk teruglopende verhuur. Ongetwijfeld het gevolg van de crisis, waardoor initiatieven van andere jaren achterwege bleven. Met als belangrijke leidraad de jaarlijkse inspectie van de Monumentenwacht is ook in 2013 veel onderhoud uitgevoerd. Zowel periodiek terugkerend onderhoud, als timmer- en schilderwerk en het op orde houden van de elektrische installatie. Veel werk is uitgevoerd door vrijwilligers die daarmee een essentiële bijdrage leverden aan de ook in 2013 weer verbeterde onderhoudstoestand van de kerk. In verband met de inmiddels toegekende rijkssubsidie (Brim 2011) is een aantal ingrijpende herstellingen doorgeschoven naar Het onderhoud aan installaties als centrale verwarming, sprinkler, bliksemafvoer, brandweervoorzieningen, enzovoort wordt gedaan door gespecialiseerde bedrijven waarmee onderhoudscontracten zijn gesloten. Sinds begin 2012 bestaat de website Deze geeft informatie over activiteiten en over mogelijkheden die het gebouw biedt voor verhuur en evenementen. 5

6 3. Beleid Het beleid van de stichting richt zich ook in de komende jaren voornamelijk op drie gebieden. 1. Een zo ruim mogelijke openstelling van het gebouw. 2. Het beschikbaar stellen van de kerk en het meedoen aan uiteenlopende stedelijke activiteiten en evenementen. 3. Zo vaak als mogelijke de kerk verhuren ten behoeve van passende culturele activiteiten en evenementen. Ook in 2014 zal de kerk vanaf april tot en met september van dinsdag tot en met zaterdag open zijn. De verwachting bestaat dat er in het kader van het in Schiedam uitgeroepen Liduina- jaar in 2015 opnieuw een tentoonstelling in de kerk zal worden ingericht, dan met Liduina als onderwerp. Verder zijn er het hele jaar door vrij toegankelijke concerten op zaterdagmiddag en werkt de kerk mee aan de jaarlijkse stadsevenementen. Bezuinigingen bij de overheid en de culturele sector, een terughoudende zakelijke markt en een aarzelende houding bij verenigingen en stichtingen, resulteerden in 2013 in minder verhuringen. Gelukkig is bij vele organisaties en bedrijven in Schiedam bekend welke prachtige mogelijkheden voor evenementen van allerlei aard de kerk zich leent. In 2013 kondigde zich een interessante ontwikkeling aan die tot verbetering en uitbreiding van onze accommodatie zou kunnen leiden. Een al vele jaren leegstaande en tegen de kerk aangebouwde woning wordt in 2014 gerestaureerd. Daarna zal dit gebouw in 2015 naar verwachting onderdak bieden aan het kerkelijk bureau dat zich nu in de, eveneens tegen de kerk aangebouwde, Waag bevindt. Tegelijk met die operatie zullen extra toiletten tot stand komen. Na de nodige aanpassingen van de Waag zal de VVV/Stichting Promotie Schiedam in 2015 hierin haar intrek nemen. Dit biedt mogelijkheden voor vergaande samenwerking is het eerste van de zes jaar waarin de stichting de Brim- subsidie kreeg uitgekeerd. Het was de bedoeling in 2013 het achterstallig onderhoud van de buitenkant van de Waag aan te pakken. Het werk is wel aanbesteed maar de uitvoering is doorgeschoven naar het voorjaar van Het lopende 6

7 onderhoud is uitgevoerd op basis van de jaarlijkse inspectie van de Monumentenwacht. Een voortdurend aandachtspunt in het beleid is de zorg voor de vrijwilligers. Zonder hen is de stichting vleugellam. Door middel van een digitale nieuwsbrief en periodieke min of meer feestelijke bijeenkomsten tracht het bestuur de relatie te optimaliseren. Het op peil houden en zo mogelijk uitbreiden van het aantal vrijwilligers vraagt voortdurend aandacht. 7

8 4. Jaarrekening Algemeen Aan de per 27 juni 2011 opgerichte exploitatiestichting die per 1 januari 2012 daadwerkelijk is gaan functioneren, heeft de Protestantse Gemeente Schiedam (PGS) een bedrag van , - ter beschikking gesteld. Dit bedrag is bedoeld voor het opstarten en in stand houden van de exploitatiestichting en haar activiteiten. De eventueel uit de activiteiten voortkomende baten worden aangewend om het stamkapitaal op te bouwen. Dit eigen vermogen is met name bedoeld om bij te dragen aan de instandhouding van het kerkgebouw. Tijdens het jaarlijkse voortgangsoverleg zoals genoemd onder Art.4.3 van het convenant tussen de PGS en de exploitatiestichting wordt hierover overleg gevoerd. Ook kan, indien de PGS, de eigenaar stichting en de exploitatiestichting het erover eens zijn dat de financiële toestand het toelaat, de vergoeding voor het kerkelijk gebruik worden bijgesteld. Eind december is door de gemeente Schiedam een subsidiebeschikking afgegeven voor het boekjaar Het bedrag van was nog niet verwerkt in het resultaat van Het in 2013 ontvangen bedrag is direct ten bate gebracht van het stamkapitaal. Toelichting op de jaarrekening 2013 De balans Vorderingen De vorderingen betreffen voornamelijk de in rekening gebrachte verhuur van de kerk. Stamkapitaal Het tekort is in mindering gebracht op het stamkapitaal. Voorzieningen De exploitatiestichting is verantwoordelijk voor het onderhoud van het gebouw. De voorziening betreft een reservering voor de vervanging van de CV- installatie en inventaris. Restauratiefonds Het rijk heeft voor het in stand houden van het gebouw een bedrag van als subsidiabel vastgesteld. Het subsidiepercentage is 65% ofwel Hiervan wordt 90% in zes jaarlijkse termijnen betaald. Inkomsten De inkomsten uit het buffet bestaan voornamelijk uit de verkoop van koffie, thee en frisdranken aan bezoekers. Op zaterdagmiddagen worden inloopconcerten gegeven waarvoor een collecte wordt gehouden. De huur is als volg te specificeren: begroot huur Protestantse gemeente verhuur derden verhuur orgel Door vrijwilligers wordt ieder jaar een bazaar georganiseerd waarvan de opbrengst ten behoeve van de exploitatie wordt gebracht. De overige inkomsten komen uit giften en de verkoop van brochures en kaarten. Verlies- en winstrekening 8

9 Uitgaven De post onderhoud was lager dan begroot. Voor zover mogelijk wordt dit gedaan met vrijwilligers. Een specificatie is als volgt: begroot gebouw installaties inventaris schoonmaken muziekinstrumenten De koude eerste helft van 2013 had een negatief effect op de energiekosten. De bedrijfsleider is een parttime werknemer van de PGS, de kosten hiervan worden doorberekend aan de exploitatiestichting. De vrijwilligers worden regelmatig bijgepraat over de ontwikkelingen. De kosten betreffen de catering van deze bijeenkomsten. Er worden geen vergoedingen betaald. De overige beheerskosten zijn ondermeer telefoonkosten, abonnementen, kosten betalingsverkeer e.d. evenals een bijdrage aan het museum in de tentoonstellingskosten. Jaarrekening Stichting Sint Jan 2013 Balans per 31 december 2013 Activa: Passiva: vorderingen liquide middelen stamkapitaal voorzieningen restauratiefonds vooruit ontvangen te betalen posten Verlies- en winstrekening 2013 Inkomsten: Uitgaven: begroot uitkomst uitkomst buffet af: inkoop inloopconcerten huur bazaar subsidie Nat. Restauratiefonds overige inkomsten onderhoud dotatie voorziening onderhoud dotatie voorziening restauratiefonds energie verzekeringen overig kosten bedrijfsleider vrijwilligers

10 overige beheerskosten tekort stamkapitaal: saldo begin subsidie gemeente nadelig saldo

11 Bijlage 1. Samenstelling bestuur In het laatste kwartaal van 2013 gaf Diana Wind te kennen dat zij op basis van de laatste code good gouvernance in feite niet langer deel van het bestuur zou mogen uitmaken. Het bestuur heeft met spijt afscheid van haar genomen en haar bedankt voor haar belangrijke bestuursbijdrage in met name de startwerkzaamheden van de stichting. Ultimo december 2012 bestond het bestuur uit: A. (Bram) van Hengel, voorzitter K.C. (Ini) Hemminga, secretaris L.A. (Luuk) Ruys, penningmeester L. (Loe) Koppejan P.P.F.M. (Paul) Zeegers 11

12 Bijlage 2. Bedrijfsleider en vrijwilligers De koster, de heer W.J (Hans) Schneider is in dienst bij de Protestantse Gemeente maar gedetacheerd bij de Stichting Sint Janskerk. Hij coördineert en enthousiasmeert de vrijwilligers, is verder vooral gastheer en de dagelijkse contactpersoon. Naast allerhande voorkomende werkzaamheden levert hij ook diensten aan de Protestantse Gemeente. Hij is voor 24 uur per week de enige betaalde kracht. Voor het overige is de stichting aangewezen op vrijwilligers. Zij zijn het die gastvrouw/gastheer zijn als de kerk open is, zij verzorgen de consumpties voor bezoekers en gasten, zij houden het gebouw schoon en een aantal van hen heeft vrijwel een dagtaak aan het lopende onderhoud en het in gereedheid brengen van het interieur voor de diverse evenementen in de kerk. Het zal niemand verbazen dat het bestuur buitengewoon gelukkig is met deze situatie en dat het zich inspant om het de vrijwilligers zo goed mogelijk naar de zin te maken. De kern van de vrijwilligers komt samen met Hans Schneider (de koster) maandelijks bijeen voor het bespreken van komende activiteiten en benodigd onderhoud. In 2012 bestond deze kern uit : Bram van Hengel Ini Hemminga Gré Hofman Cor van der Hul Bart Klijnsmit Huib Sneep Rinus Spits Wim Treurniet 12

13 Bijlage 3. Kalender januari uur: Nieuwjaarsconcert orgel Arjen Leistra. 26 januari uur: Inloopconcert Delftse Muzikanten en Vrienden. 2 februari uur: Inloopconcert Muziekschool OpMaat o.l.v. Nelleke Elzinga. 9 februari uur: Inloopconcert Femmes pur Sang o.l.v. Anette Rogers. 16 februari uur: Inloopconcert Chr. Gem. Koor Groote Lindt, Zwijndrecht 23 februari uur: Inloopconcert Marijke Groenendaal,sopraan en Wija van Schelle, aalt. 2 maart uur: Inloopconcert Gereformeerd Kerkkoor Zwijndrecht. 9 maart uur: Inloopconcert Schola Cantorum Gregoriana o.l.v. Hans Jansen. 13 maart uur: Uitvoering Matthäus Passion. 16 maart uur: Inloopconcert Vocaal Ensemble Chantibelle o.l.v. Ilona Vooijs. 23 maart uur: Inloopconcert Kamerkoor Chadasj, Hazerswoude o.l.v. Jeroen de Haan. 30 maart uur: Inloopconcert Hoogtepunten uit de Matthäus Passion van J.S. Bach door het Schiedams Bachkoor. 6 april uur: Inloopconcert Canticum Novum o.l.v. Wouter Blaquiere. 12 april: Opening tentoonstelling: Schiedam en de traditie van schenken. De tentoonstelling blijft tot 14 september en is wekelijks te bezichtigen van dinsdag tot en met zaterdag van tot uur. 13 april: Rotary Schiedam. 20 april uur: Inloopconcert Harmonie Ambrosius. 13

14 27 april uur: Inloopconcert Chr. Reiskoor Holland Zingt o.l.v. Adri Poortvliet. 30 april uur: Koninginnedagconcert, hoofdorgel Arjen Leistra. 4 mei uur: Inloopconcert Telemann Ensemble. 11 mei uur: Inloopconcert Popkoor Pleasure 18 mei uur: Inloopconcert Jan Hendrik v.d. Kamp. Orgel en Ruud Bergamin, saxofoon. 25 mei uur: Orgelconcert door Petra Veenswijk. 1 juni uur: Inloopconcert koor Ambrosius. 8 juli uur: Inloopconcert koor Vocalis St. Jan o.l.v. Arjen Leistra. 15 uni uur: Inloopconcert Studio 72 o.l.v. Zurisadai Ramirez Velasco. 22 juni uur: Orgelconcert door Peter Ladaine, Oostende. 27 juni uur: Feestelijke uitreiking einddiploma s Stedelijk Gymnasium Schiedam. 29 juni: Besloten bijeenkomst. 6 juli uur: Inloopconcert Chr. Nationaal Koor Veenendaal o.l.v. Jacob Schenk. 24 augustus: Besloten bijeenkomst. 7 september 9.00 uur: Historische bridge- tocht. 14 september: Sluiting van de tentoonstelling Schiedam en de traditie van Schenken 21, 22 september: Open Monumentendagen 21 september uur: Inloopconcert Mandoline Orkest ONI Schiedam. 3 oktober uur: Besloten bijeenkomst. 5 oktober uur: Orgelconcert door Wilbert Berensen. 8 oktober 9.00 uur: Codarts Rotterdam, masterclasses orgel. 12 oktober uur: Inloopconcert Anjo de Bruin mezzo- sopraan 14

15 19 oktober uur: Inloopconcert Song of Praise, Rotterdam. 26 oktober uur: Orgelconcert door Arjen Leistra. 31 oktober uur: Uitreiking landelijke Erfgoedprijs met Schiedam als gastheer. 1 november uur: Modeshow Mantelpakjesavond 2 november uur: Inloopconcert Chr. Koorvereniging Progeza Vlaardingen. 9 november uur: Inloopconcert Chr. Kamerkoor Maassluis o.l.v. Leo den Broeder 16 november uur: Inloopconcert Amerikaans Protestants Kerkkoor Den Haag. 23 november: Besloten bijeenkomst. 24 november uur: Concert door het Toonkunstkoor Schiedam. 29, 30 november: Suikerzoet Filmfestival. 7 december uur: Inloopconcert Cacini o.l.v. Petra Weijers. 14 december uur: Inloopconcert Apostolisch Jeugdkoor Schiedam. 21 december uur: Inloopconcert Koren o.l.v. Margaret de Swart. 21 december uur: Kerstconcert door Jigdaljahu. 15