Kampen Bereikbaar: van test naar uitvoering

Transcriptie

1 Kampen Bereikbaar: van test naar uitvoering Projectteam Kampen Bereikbaar Gemeente Kampen Versie 0.4 d.d

2 Inhoud 0. Samenvatting PM 1. Aanleiding en opzet Kampen Bereikbaar 2. Doelen 3. Samenhang met andere projecten 4. Resultaten testweken 4.1. opzet testweken 4.2. resultaten reisgedrag gebruikers Knooppunt Station Kampen 4.3. situatie Veilingweg 4.4. landbouwverkeer 4.5. reacties community Kampen Bereikbaar 4.6. reacties stakeholders (terugkoppeling overleggen sept) 4.7. conclusies 5. Uitvoeringsmaatregelen (1 e aanzet, PM resultaten consultatie sept/okt) 5.1. mogelijke maatregelen op korte termijn 5.2. beleidspakketten PM 5.3. hoe scoren de beleidspakketten PM 5.4. voorstel maatregelen 2017 (tekst + kaart) PM 5.5. samenhang met nieuwe VCP 6. Kosten PM 7. Draagvlak en besluitvorming 7.1. overleg met stakeholders/reacties community 7.2. besluitvorming gemeenteraad en Bestuursteam BBZK 7.3. planning Bijlagen 1. rapportage Monitoring Experimenteerweken Goudappel Coffeng 2. enquêtes community Kampen Bereikbaar 3. factsheets Veilingweg, Landbouwroutes, Overstap, gebruik P+W PM 4. overzicht reacties social media PM 5. begroting PM 6. achtergrondinformatie maatregelen PM Bronnen 2

3 1. Aanleiding Kampen Bereikbaar In 2012 is het programma Beter Benutten Zwolle-Kampen (BB-ZK) gestart. Dit programma is een gezamenlijk initiatief van het regionaal bedrijfsleven in de regio Zwolle-Kampen, de provincie Overijssel, gemeenten Zwolle en Kampen en het Ministerie van Infrastructuur en Milieu. Gemeente Kampen heeft een nadrukkelijke rol in fase 2 van het programma ( ). Focus ligt daarbij op de aanpak van een aantal knelpuntencorridors in de stad en een verbeterde bereikbaarheid van en naar een aantal prioritaire economische kerngebieden (fig. 1) (bron: 1). Knoop Station Kampen is een van de projecten in het programma (bron: 2,3). Directe aanleiding is de congestie/verkeershinder op de IJsselkade/Stadsbrug/stationsomgeving in vooral de ochtend- en avondspits. Daarnaast zijn er wensen/kansen om de ruimtelijke kwaliteit op het station en zijn directe omgeving te verbeteren, ondermeer door het nemen van maatregelen gericht op het autoluwer maken van de stationsomgeving. Vanaf november 2015 is het project door een projectteam van de gemeente Kampen uitgewerkt. Daarbij is de scope verruimd en als werktitel Kampen Bereikbaar aangehouden. De uitwerking van het project is vastgelegd in een tussenstandnotitie (bron 2); de opzet en een maatregelenpakket zijn na discussie met stakeholders en gemeenteraad vastgelegd in een maatregelenpakket Kampen Bereikbaar (bron:4). 13 juli heeft het college van BenW Kampen, met de mening van de gemeenteraad (**) en het Bestuursteam BBZK (advies juli) een definitief pakket voor de testweken vastgesteld. De testen zijn conform planning uitgevoerd. Voorliggend document geeft inzicht in de resultaten van de testweken. Het projectteam heeft de testresultaten vervolgens vertaald in voorstellen voor de uitvoeringsfase (2017) inclusief een begroting. Figuur 1: knelpunten Kampen Bereikbaar Beter Benutten in Kampen Beter Benutten Zwolle Kampen Netwerkstad is een gezamenlijk initiatief van het regionaal bedrijfsleven, Provincie Overijssel, gemeenten Zwolle en Kampen en het Ministerie van Infrastructuur en Milieu. Samen werken wij aan een gastvrije en bereikbare regio. 3

4 2. Doelen Kampen Bereikbaar In de startbeslissing Knoop Station Kampen (bron:2) zijn de doelen voor dit project globaal aangegeven. Bij de projectuitwerking heeft het projectteam de doelen aangescherpt en meetbaar benoemd. Dit is overgenomen door het college van BenW en het Bestuursteam BBZK. Deze doelen zijn leidend voor de testweken, de evaluatie en voorstellen voor uitvoeringsmaatregelen: Autoluwer maken van de IJsselkade, Stadsbrug en omgeving Station Kampen met een pakket aan gedragsmaatregelen: 10% afname sterk vertraagde ritten minimaal 100 extra spitsmijdingen/dag Doorstroming op de brug en het knooppunt bij het station verbeteren mede in samenhang met VRI en stadsbrug: wachttijden ingaande stroom Kampen met 50% verminderen De ruimtelijke en sociale kwaliteit van het station e.o. (Bolwerk Buitenwacht) verbeteren wordt door specifieke maatregelen: autoluwer maken Zwolseweg/prioriteit langzaam verkeer verblijfswaarde bezoekers/forensen verhogen entree voor fiets/e-bike en openbaar vervoer vergroten Figuur 2: Problemen en kansen Knoop Station Kampen Unieke kans Kampen : inhoud Problemen oplossen Reductie files (spitsperioden) Doorstroming Brug/ Knooppunt Station Bereikbaarheid Binnenstad Parkeerproblemen oplossen Hinder Goederenverkeer/ Landbouwverkeer Kansen benutten Kwaliteitsentree Kampen / Bolwerk Buitenwacht Autoluwer maken knooppunt Toename OV-gebruik en Tweewielergebruik Kwaliteitsroute slow verkeer Station ß Binnenstad Beter Benutten Zwolle Kampen Netwerkstad is een gezamenlijk initiatief van het regionaal bedrijfsleven, Provincie Overijssel, gemeenten Zwolle en Kampen en het Ministerie van Infrastructuur en Milieu. Samen werken wij aan een gastvrije en bereikbare regio. 4

5 3. Samenhang met andere projecten Met de opgave Knoop Station Kampen wordt een aantal projecten geïntegreerd specifiek voor het gebied. Figuur 3 geeft die samenhang weer. Bedoelingen Opgaven Knoop Sta on Kampen Verschillende bedoelingen/ invalshoeken Fiets De Overstap Zwolle-Kampen Impuls fiets/e-bike Alterna eve modaliteiten OV-keten Gebiedsontwikkeling Bolwerk Buitenwacht Verblijfswaarde Knoop Sta on BBV-10 Minder conges e Knoop Sta on Kampen door structurele gedragsverandering reizigersstromen Bereikbaarheidsarrangementen werkgevers Introduc e ITS-services bovenlocaal Bediening Stadsbrug ITS Corridor Kampen Tot nu toe: integra e minimaal Brug- en sluisbediening Gezamenlijk doel: integrale ontwik. knoop Sta on Gebiedsgericht MobManagement 2 prioritaire gebieden Urgen e:: gedragen oplossing conges e (BB-2) In fase 1 is de samenhang tussen deze projecten aangebracht en zijn deels ook elementen van de andere deelprojecten uitgetest. Ook voor fase 2 (uitvoering) is deze samenhang cruciaal om te zorgen dat er geen versnipperd beleid ontstaat en er kostenefficiënt wordt gewerkt gelet op de beperkte budgetten. Daarnaast is de samenhang tussen doorstroming bij Knoop Station Kampen/Stadsbrug en de verkeerscirculatie/parkeren Binnenstad evident (figuur 4). Om die reden worden de voorbereiding/maatregelen van een nieuwe VCP (bron 5) en de plannen voor Bolwerk Buitenwacht (bron 6) zoveel mogelijk gekoppeld aan de maatregelen Beter Benutten Knoop Station Kampen. Duidelijk is dat de maatregelen bij het knooppunt en stadsbrug cruciaal zijn voor de bereikbaarheid van Kampen. Om die reden is als overkoepelend werktitel Kampen Bereikbaar gekozen. Figuur 4: samenhang Knoop Station Kampen en VCP/Bolwerk Buitenwacht 5

6 4. Resultaten testweken 4.1. Algemeen De testweken zijn gedurende de periode 27 juni-15 juli uitgevoerd conform planning. Voorafgaande aan de testweken is er in de media veel kritische persaandacht geweest; daarnaast is 2 weken voor de testweken via de community Kampen Bereikbaar, website, sociale media, lokale huis-aan-huisbladen en vooraankondigingsborden aandacht gevraagd voor de testweken. De algemene indrukken zijn de volgende: Door alle media-aandacht en vooraankondigingen is maximale aandacht en awareness ontstaan bij de gebruikers van het Knooppunt Station Kampen en de stadsbrug. Reizigers geven in hun reisgedrag en enquêtes aan bewuster gekozen te hebben en hebben de stadsbrug meer gemeden dan verkeerskundig werd verwacht; Met name in de eerste 2 testweken is het effect van eenrichtingsverkeer Stadsbrug en autoluwe Zwolseweg goed zichtbaar: verschuiving van verkeer Kampen-uit van de stadsbrug naar de Molenbrug (95%) en een absolute afname van het autoverkeer in het totale wegennet van Kampen (- 5%); Uit de enquêtes onder 650 gebruikers met gemiddeld 300 responsdeelnemers blijkt dat 70% kritiek heeft op maatregelen eenrichtingsverkeer/autoluwe Zwolseweg, maar 30% de testen als positief heeft ervaren; Na afloop van de testweken is de kritiek genuanceerder; in de enquêtes en PM stakeholderoverleggen sept-okt is een reactie gevraagd op mogelijke uitvoeringsmaatregelen in Vermindering van wachttijden bij de stadsbrug krijgt overduidelijk de hoogste score Verschuivingen in het verkeersbeeld tijdens de testweken In de testweken is een situatie gecreëerd waarin reizigers in een testomgeving moesten gaan kiezen: de stadsbrug was richting Kampen-uit afgesloten, de Zwolseweg was deels afgezet, alternatieve routes zijn actief gepromoted, gerichte reisadviezen zijn gegeven en op kleine schaal zijn alternatieven aangereikt/gepromoted om uit te proberen (fiets, OV). Voor het autoverkeer levert de test eenduidige resultaten op: Files in de ochtendspits en met name de avondspits (IJsselkade) zijn in de eerste 2 weken vrijwel volledig opgelost rondom het Knooppunt (zie bijlage 1, sheets **). Lokaal deden zich kortstondige wachtrijen voor, met name op de Zwolseweg/ Frieseweg als de stadsbrug open ging; deze kortstondige files bleken weer snel opgelost; Autoverkeer Kampen-uit is in de eerste 2 weken door met name de maatregel eenrichtingsverkeer Stadsbrug voor 95% verschoven naar de Molenbrug (figuur 5, bijlage 1, sheet **); Het autoverkeer is alleen in de eerste 2 testweken iets lager dan in de referentiesituatie. 150 reizigers die normaal de stadsbrug kiezen, hebben andere keuzes gemaakt (thuis blijven, efficiënter reizen/minder vaak de stadsbrug genomen, overstap auto fiets) (sheets **) 6

7 Verschuiving autoverkeer Kampen IJsselmuiden 12 STADSBRUG MOLENBRUG VOOR TIJDENS NA Conclusie: - Door instellen eenrichtingsverkeer Stadsbrug is er 95% verschuiving van autoverkeer Kampen-uit van de Stadsbrug naar de Molenbrug - Tijdens testweken 1+2 gaan er 150 autovoertuigen minder over de IJssel (éénrichting); 5% van de reguliere gebruikers van de Stadsbrug hebben in die weken andere keuzes gemaakt (overstap fiets, minder/geen autogebruik) - Buiten de ca. 100 mvt/dag die ontheffing hadden tijdens testweken 1+2, hebben gemiddeld 300 automobilisten/dag (= 10%) het verbod eenrichtingsverkeer Kampen-uit overtreden Het autoverkeer Kampen-in is tijdens de testweken vlot verlopen en vertoont een lichte daling tijdens de eerste testweken (oorzaak: overstap naar fiets). Ook is er een indicatie dat doorgaand autoverkeer Zwolle -Kampen-Ens vaker de Molenbrug heeft genomen dan de reguliere IJsselroute over de Knoop ( PM sheets ) Routekeuzes: Er is een eenduidig beeld hoe tijdens de eerste 2 testweken de autoreizigers voor andere routes Kampen-uit hebben gekozen. Verwacht werd dat er met name op de Europa-allee en Oosterlandeweg/centrum IJsselmuiden grote knelpunten zouden ontstaan tijdens de avondspits. Normaal gaan in de avondspits ca. 500 mvt via de stadsbrug Kampen-uit. Deze verwachting blijkt niet juist te zijn. Er is wel toename van verkeer op de alternatieve uitvalswegen zichtbaar tijdens de testweken maar zonder grote of langdurige knelpunten (zie figuur 6.a/6.b kaartbeelden avondspits 5 juli 2016); In de ochtendspits zijn er met name in de eerste 2 testweken lokaal knelpunten ontstaan: Frieseweg/Zwolseweg-Kampen in, kruising Oosterlandenweg- Zwolseweg Kampen-uit, afslag Molenbrug-Zwolseweg-Oosterlandenweg (IJsselmuiden in, met name in de avondspits) (zie ***). Deze knelpunten blijken lokaal en kortstondig te zijn; Het doorgaand autoverkeer (Ens-Zwolle v.v.) lijkt in beperkte mate (ca. 100 mvt/etmaal) gereageerd te hebben op adviezen om de N50 of de Molenbrug te nemen in plaats van de noordelijke IJsselroute; Het autoluw maken van de Frieseweg-Zwolseweg door 1 rijstrook af te sluiten is zonder grote knelpunten verlopen. Met name in combinatie met eenrichtingsverkeer op de Stadsbrug was het positieve effect van snellere doorstroming op het knooppunt (uitgaande verkeersstroom viel weg) in balans met minder wegcapaciteit op de Frieseweg/Zwolseweg (zie kaarten ***). De combinatie van regulier tweerichtingsverkeer op de Stadsbrug met autoluwheid op de Zwolseweg/Frieseweg gaf wel enige stagnatie maar ook geen structurele files/vertragingen op de Zwolseweg; 7

8 Waar is het drukker geweest door de verschuiving van het autoverkeer van de Stadsbrug naar de Molenbrug? 22 Dinsdagavond 5 juli (17.30u) TIJDENS Figuur 6: a. verschuiving autoverkeer Kampen-Uit van de Stadsbrug naar andere routes in Kampen b. lokale knelpunten/aandachtspunten tijdens de avondspits 8

9 Het totaaleffect van het testpakket heeft geleid tot een aanzienlijke afname van de files en daarmee een verbeterde doorstroming op de Knoop (figuur 7) Figuur 7: Totaaleffect testmaatregelen 24 Ondanks de verkeerstechnische positieve testresultaten is de persoonlijke beleving van gebruikers van De Knoop tijdens de testweken minder positief: 50% van de gebruikers geeft aan meer hinder te ervaren en ca. 70% vindt omrijden via de Molenbrug onprettiger in de testweken 1+2 (zie ook par.4.5 en bijlage 2); 20-30% van de gebruikers geeft aan dat het omrijden via de Molenbrug geen groot probleem was en ruim 20% van de gebruikers geeft aan tijdens de testweken regelmatig de fiets genomen te hebben i.p.v. de auto. Het advies om de Molenbrug als alternatieve route te nemen is zowel vanuit richting Zwolle (Kampen-in) als vanuit richting Kampen (Kampen-uit naar IJsselmuiden/Genemuiden terug) goed opgepakt (zie *bijlage 1, sheets *). Het signaal stadsbrug open bleek technisch-organisatorisch goed uitvoerbaar en heeft bij de afslag Molenbrug-Zwolseweg (richting Kampen-in) bijgedragen aan autoluwer worden van de Zwolseweg in alle 3 testweken; ook in de laatste testweek is dit effect zichtbaar (zie sheets **) 9

10 Voor het fietsverkeer zijn in de testweken enkele belangrijke resultaten zichtbaar: Tijdens testweken is er meer gefietst dan in de gemeten periode dec Hoofdoorzaken zijn de seizoensverschillen en een overstap van autogebruikers naar de fiets tijdens de testweken. In de monitor (bijlage 1, sheet **) is op basis van seizoenscorrecties de inschatting gemaakt dat de overstap van auto naar fiets tijdens de testweken 1-2 % zal zijn geweest. Het merendeel van de autogebruikers en ook de forensen hebben gekozen voor omrijden via de Molenbrug of minder autogebruik. Het effect van fietsstimulering met maatregelen Spitsfietsen kon niet getest worden omdat de start is verschoven naar september. Wel hebben zich bij de vooraanmelding al 50 reizigers aangemeld voor deelname aan Spitsfietsen. PM resultaten aanmeldingen inwoners Kampen in sept voor Spitsfietsen In de enquête geeft ruim 20 % (55 gebruikers) van de community aan dat ze tijdens de testweken regelmatig de fiets hebben gebruikt in plaats van de auto. De intensiteit is echter niet bekend. Daarnaast is fietsstimulering door de community genoemd als een van de top-5 maatregelen voor de uitvoeringsfase (zie bijlage 2 enquêtes); Voor de overstap van auto naar OV is tijdens de testweken een bescheiden pilot uitgevoerd. Van de autoreizigers hebben 4 deelnemers een maand lang een OVtrajectkaart uitgeprobeerd (Kamperlijn) en hebben deelnemers die al met de Kamperlijn reizen logboeken bijgehouden met tips voor verbetering van de OV-keten. Belangrijkste conclusies: De animo in de testweken om de overstap te maken van auto naar OV was minimaal; alleen een forse gedragscampagne lijkt zinvol om resultaten van enig formaat te kunnen boeken; Alle deelnemers zijn positief over de Kamperlijn zelf ** check **. Belangrijkste aandachtspunten voor verbetering van de OV-keten zijn gericht op de Overstap momenten: ** PM uitkomsten logboekjes) In de experimenteerweken was ook een test gepland om het gebruik van een tijdelijke Park+Wark locatie langs de IJsselroute (Zwolseweg-Essostation) uit te testen. Deze test is uitgesteld naar september. PM resultaten test tijdelijke P+W IJsselroute (september 2016) 4.3. Situatie Veilingweg Bij de start van de testweken is expliciet aandacht gevraagd voor de veiligheid en filedruk op de Veilingweg. De testen en overleg met omwonenden geven het volgende beeld (zie ook bijlage 3) Het effect van eenrichtingsverkeer Stadsbrug is zichtbaar in een absolute toename van het aantal mvt/etmaal op de Veilingweg (figuur 6.b). Deze toename blijkt echter goed verwerkt te worden door het wegennet, want van vertragingen op de Veilingweg in de testweken is geen sprake. Ook de bewoners en verkeersregelaars hebben geen toename van wegverkeer in de ochtendspits ervaren; Er zijn preventief verkeersregelaars ingezet om optimaal veiligheid te kunnen bieden voor met name overstekende fietsers (schooljeugd); dit lijkt een nuttige 10

11 maatregel met name op oversteek ** die relatief onveilig is tijdens de spitsen. In de testweken was de onveiligheid niet groter; De animo voor een actieve rol van bewoners/omwonenden voor een bijdrage in de verkeersveiligheid was beperkt; continuering van deze maatregel lijkt organisatorisch niet structureel haalbaar in 2017; Het aandeel landbouwverkeer op de Veilingweg was in de testweken vrijwel nul (zie bijlage 3); Omwonenden geven aan dat de geluidhinder overdag maar ook in de nacht groot is omdat met name vrachtverkeer zich niet aan de maximumsnelheid houdt. Hoewel geluidhinder niet primair binnen de scope van Kampen Bereikbaar valt, is dit een aandachtspunt in het gemeentelijk verkeersbeleid Landbouwverkeer Met de landbouwers zelf zijn diverse landbouwroutes verkend (veiligheid, tijd) en zijn landbouwtellingen op representatieve dagen uitgevoerd. Dit levert het volgende beeld op: Het aantal landbouwvoertuigen op de knoop Kampen is beperkt tot mvt/etmaal en is in de spitsen al minimaal (figuur 8). Van Kampereiland naar Kampen-Zuid v.v. nemen vrijwel alle landbouwers (90 %) de route via de Zwolseweg-Molenbrug. De route via de stadsbrug Kampen zuid wordt slechts door enkele agrariërs genomen; Op de Molenbrug is het aantal landbouwvoertuigen relatief hoog (45-50 mvt/etmaal). Dit levert conflictsituaties op met fietsende schooljeugd en joggers. Dit conflict lijkt niet oplosbaar zonder vergroting van de wegcapaciteit. Gebruik van de hoofdweg is niet getest aangezien hiervoor geen toestemming was van de provincie (strijdig met provinciaal wegbeheerbeleid). De gemiddelde reistijden voor de huidige landbouwroutes zijn vergelijkbaar (ca. 10 minuten van Flevoweg tot voet Molenbrug); een eventuele omleidingsroute rond IJsselmuiden is ca. 20 minuten (i.c. 10 minuten langer); ook heeft deze omleidingsroute meer verkeersgevaarlijke punten dan de huidige voorkeursroute. 11

12 40 Landbouwverkeer Aandeel landbouwverkeer in de spitsen is minimaal Frieseweg en Molenbrug zijn dominante routes 4.5. Reacties Community Kampen Bereikbaar Voor, tijdens en na de testweken zijn alle 650 leden van de reizigersgroep Kampen Bereikbaar met korte enquêtes bevraagd naar hun mening en ervaringen. Dit levert een helder beeld op met verschuivingen in meningen tijdens deze periode: Van de gebruikers uit de reizigersgroep geeft ruim 50% aan hinder te hebben van het wachten voor een rood verkeerslicht; tijdens de testweken is dit bij de gebruikers gedaald naar 30% (bijlage 2, sheet 10); Voorafgaand aan de experimenteerweken geeft 30% van de reizigersgroep aan open te staan voor een alternatieve route en 54% niet; na de testweken blijkt omrijden toch negatiever te scoren: 64% heeft het omrijden als hinderlijk ervaren, slechts 19% vond het omrijden niet hinderlijk; Tijdens de experimenteerweken geeft ruim 25% van de gebruikers van de community aan wel eens gebruik gemaakt te hebben van andere vervoermiddelen, met name fiets en te voet (totaal 61 reizigers). Het % structurele, dagelijkse overstap zal vermoedelijk lager liggen, maar deze respons onderbouwt wel de gemeten toename van het aantal fietsers op de Stadsbrug tijdens de testperiode (zie par.4.2.); 12

13 Het totaalbeeld over de testweken is kritisch: 73,8 % van de gebruikers heeft de testweken als onprettig-zeer onprettig ervaren, 26,2% daarentegen als prettigzeer prettig; Bij de nameting is expliciet gevraagd naar de gewenste uitvoeringsmaatregelen (figuur 9). Hoogste prioriteit bij de reizigers is het verkorten van de wachttijden bij de stadsbrug. Daarna volgen als belangrijkste voorkeuren: P+W IJsselroute fietsstimulering, doorgaand verkeer omleiden, eenrichtingsverkeer stadsbrug alleen tijdens de spitsen, promotie fietsgebruik Figuur 9: voorkeur maatregelen Community Kampen Bereikbaar Nameting totaal aantal reacties: 229 Nameting Welke maatregelen zou u als gebruiker in het maatregelenpakket Kampen Bereikbaar opgenomen willen hebben? Geef 3 maatregelen aan die u het meeste aanspreken. Populairste maatregel Stadsbrug minder vaak open tijdens de spitsen Park+Walk plekken bij station Kampen en betere wandelroutes richting Kampen-binnenstad Doorgaand verkeer IJsselroute omleiden via Molenbrug/N50 Alleen eenrichtingsverkeer Stadsbrug-Kampen in gedurende de spits (van 07:00 tot 9:00 uur en van 17:00 tot 19:00 uur) Promotie over fietsgebruik richting forensen en bezoekers voorzetten 12 / Informatievoorziening richting u als reiziger continueren Reisadviezen voor alle weggebruikers over alternatieve routes voortzetten (door middel van borden en een mobiele app) Zwolseweg voor het station autoluwer maken Promotie over gebruik Openbaar Vervoer richting forensen en bezoekers voortzetten 24/7 eenrichtingsverkeer Stadsbrug-Kampen in Bij deze vraag was een open toelichting mogelijk. Op het volgende beeld staat een gedeelte deze toelichtingen. Minst populaire maatregel 13

14 4.6. Reacties stakeholders (indrukken tot nu toe) Uit de enquêtes en overleg met bewonersgroepen/stakeholders (PM consultaties 21 sept-9 okt) ontstaat het volgende beeld: Door alle bewonersgroepen/stakeholders worden problematiek en doelen van Kampen Bereikbaar onderkend. Veel stakeholders vinden 24/7 eenrichtingsverkeer op stadsbrug erg nadelig vanuit hun belang gezien. Andere maatregelen zijn meer acceptabel, afhankelijk van de doelgroep 70% van de gebruikers heeft hinder van eenrichtingsverkeer op de Stadsbrug (voornamelijk lokale bezoekers IJsselmuiden/Genemuiden Kampen v.v.); 30% is neutraal of vindt de maatregel prettig (voornamelijk bewoners IJsselkade) Wijkvereniging: PM Ondernemers: ondernemers die vaak in de binnenstad moeten zijn voor zakelijk verkeer hebben veel kritiek op maatregel eenrichtingsverkeer 24/7; beperking tot alleen de spitsen lijkt deze maatregel veel acceptabeler te maken ** PM check in consultatie ** Ondernemers zijn bevreesd voor terugloop aantal bezoekers; tijdens de testweken is dit niet expliciet gebleken. Bewoners IJsselmuiden: PM Bewoners IJsselkade: zijn duidelijk positief over autoluw worden en verdwijnen files op de IJsselkade Veilingweg: blijven bezorgd over risico toename filedruk maar vragen vooral aandacht voor verhoging van de veiligheid en handhaving snelheden/extra aanpak geluidhinder Landbouw: heeft geen grote hinder ondervonden van de testmaatregelen. Handhaven 2 voorkeurroutes landbouw met oplossen knelpunten Molenbrug heeft prioriteit. 14

15 4.7. Beleidsmatige conclusies testweken In de testweken is een aantal maatregelen in diverse combinaties getest. Een aantal maatregelen is nog niet optimaal getest (bijv. overstap naar fiets d.m.v. Spitsfietsen) of is later getest (bijv. uitproberen Park+Walk langs Zwolseweg). Wel is duidelijk dat voor het bereiken van de doelen van Kampen Bereikbaar een combinatie van maatregelen noodzakelijk is. In de monitor (bijlage 1) is ook een aantal conclusies getrokken wat het mogelijk effect van maatregelen kan zijn in relatie tot de 3 hoofddoelen: Doelstelling 1: Autoluwer maken Knoop (minimaal 100 extra spitsmijdingen/dag) In met name de eerste 2 testweken is het volledige maatregelenpakket uitgetest. Dit heeft ertoe geleid dat op alle wegvakken op en rond de Knoop het autoluwer is geworden Met name de combinatie eenrichtingsverkeer Kampen-Uit met autoluwer maken Zwolseweg levert in testweken 1+2 in beide spitsen een afname van het autoverkeer op met ruim 600 extra spitsmijdingen (figuur 10). Daarmee kan de doelstelling ruimschoots worden gehaald. De spitsmijdingen doen zich met name voor op de IJsselkade-bovenstrooms en de Stadsbrug, maar ook op de Frieseweg, Zwolseweg en Burg. van Engelenweg; Doelstelling2: Doorstroming verbeteren/wachttijden Kampen-in verminderen (-50%) Met name in de eerste 2 testweken is de doorstroming op De Knoop duidelijk verbeterd. Ook de gebruikers van de Knoop geven dit in de enquêtes aan. In de 3 e testweek is het positieve effect aanzienlijk minder (regulier tweerichtingsverkeer op de Stadsbrug, geen beperking weggebruik Zwolseweg). Er is wel sprake van een na-ijleffect van ca. 12,5% van het effect in de eerste 2 weken (400 mvt/etmaal, 75 mvt/spitsen minder op de Stadsbrug); de test is te kort om aan te tonen dat dit structureel zal optreden; Ook zijn de data van de verkeersregelinstallaties zelf geanalyseerd. Hieruit is echter tijdens de testweken geen kwantitatief betrouwbaar beeld af te leiden in welke mate de doorstroming is verbeterd. PM googlemaps Zwolseweg 5 juli? Doelstelling 3: Kwaliteitsentree Station/autoluwer maken stationsomgeving Uit de test komt naar voren dat het mogelijk is om zonder grote verkeersknelpunten de wegcapaciteit op de Zwolseweg bij het station te verminderen. Dit is een belangrijke voorwaarde voor de realisatie van het plan Bolwerk Buitenwacht en kan er ruimte worden gevonden om de voorzijde van het station te ontwikkelen tot een kwaliteitsentree; Tijdens de eerste 2 testweken is de verkeersdruk op in ieder geval de Frieseweg, Stadsbrug en Burg. van Engelenweg afgenomen. Ook lijkt de Zwolseweg voor het station in de testweken autoluwer te zijn (met name buiten de spitsen); tijdens de spits was dit effect minder groot door lokale vertragingen met name in situaties van stadsbrug open. Het maatregelenpakket (met name reisadviezen omleidingsroutes) heeft een effect gehad op de reductie van het aantal motorvoertuigen op de IJsselroute (ca.175 mvt/etmaal Frieseweg Kampen/Zwolle, ruim 100 mvt/etmaal Zwolle Kampen/N50). Deze automobilisten hebben bewust de route over de Knoop gemeden; die keuze draagt ook bij aan het autoluwer maken van de stationsomgeving 15

16 26 VOOR TIJDENS VOOR TIJDENS IJsselkade (noord) Stadsbrug Frieseweg Burg. v Engelenweg *aantallen OS+AS op doorsnede Figuur 10: effect testmaatregelen tijdens testweken 1+2 op het aantal extra spitsmijdingen 16

17 Er is een na-ijleffect van de maatregelen vooral in routekeuze en op etmaalniveau Alternatieve route via de Molenbrug in week 3 van de testweken 34 Figuur 11: Na-ijleffect van testmaatregelen op verkeersstromen Kampen in testweek 3 (week zonder eenrichtingsverkeer Stadsbrug en geen autoluwe maatregelen station) 17

18 5. Uitvoeringsmaatregelen Kampen Bereikbaar 5.1.Mogelijke maatregelen op korte termijn In de testweken zijn diverse maatregelen getest, soms in extreme vorm vanwege korte doorlooptijd en beperking kosten. Doel was met name te kijken welke combinaties van maatregelen effect hebben in relatie tot de beleidsdoelen (zie par.4.7) maar uiteraard ook naar ongewenste verkeerskundige effecten. Ook is nadrukkelijk gekeken naar de ervaringen/reacties van de weggebruikers (zie bijlage 2 enquêtes en 3 overzicht reacties social media). Voor het daadwerkelijk uitvoeren van maatregelen ligt het voor de hand om een samenhangend pakket samen te stellen. Dit maatregelenpakket moet uiteraard passen binnen de kaders van het programma Beter Benutten Zwolle-Kampen, uitgevoerd worden in 2017 en passen binnen beschikbare budgetten (BBZK, gemeentelijke begroting, subsidies) De volgende maatregelen in 2017 zijn in beeld als mogelijke bouwstenen van het maatregelenpakket 1.Continuering Community Kampen Bereikbaar In de eerste helft van 2016 is een betrokken reizigersgroep opgebouwd van 650 reizigers die regelmatig het Knooppunt Station Kampen gebruiken: de community Kampen Bereikbaar ; De community is een prima hulpmiddel om enerzijds reizigers goed te informeren, anderzijds om via enquêtes en social media snel een indruk te krijgen van de reiservaringen; Los van de uiteindelijke keuze van het maatregelenpakket lijkt het zinvol om de Community Kampen Bereikbaar te continueren: gebruikers worden snel geïnformeerd over de maatregelen die in 2017 worden ingevoerd maar zullen ook reageren op de maatregelen met ander reisgedrag. Door middel van enquêtes, social media en panels kan bovendien door het projectteam snel worden ingespeeld op reiservaringen. Feedback wordt gebruikt om uitvoeringsmaatregelen snel aan te passen. 2.Eenrichtingsverkeer Stadsbrug Kampen-in Deze maatregel blijkt verkeerskundig zeer effectief te zijn. De verkeerskundige knelpunten rondom het Knooppunt Station Kampen zijn in de testweken vrijwel volledig opgeheven en elders op het wegennet in Kampen/N50 ontstaan weiniggeen problemen; Bij invoering van deze maatregel zullen ook maatregelen nodig zijn voor lokale knelpunten in de spits die ontstaan door verschuivingen in de verkeersstromen: afslag Molenbrug/Zwolseweg, afslag Zwolseweg/Oosterlandenweg, Oosterlandenweg/Burg. van Engelenweg); Deze maatregel is technisch uitvoerbaar door plaatsing van 1 of meer beweegbare verkeerszuilen. Alternatief kan zijn om deze maatregel uit te voeren met een aanduiding verboden rechtsaf tijdens de spitsen op de IJsselkade; handhaving hiervan kan plaatsvinden met een eenvoudig camerasysteem. Beide 18

19 systemen zijn in andere middelgrote steden in Nederland met succes beproefd. Zie figuur 12. PM nadere onderbouwing voor- en nadelen beide maatregelen De testmaatregel is om maximaal inzicht te krijgen in reisgedrag getest gedurende 24 uur/7 dagen per week. Invoering van deze maatregel kan ook beperkt blijven tot de spitstijden (7-9 en ) op werkdagen om de doelstelling van > 100 spitsmijdingen te kunnen halen. Een beperkte invoering van deze maatregel levert uiteraard buiten de spitstijden minder effect op voor de autoluwheid, maar levert wel meer draagvlak op bij de gebruikers Figuur 12: voorbeelden technische uitvoering maatregel 1-richtingsverkeer Eenrichtingsverkeer regelen met beweegbare verkeerszuilen Eenrichtingsverkeer regelen met camerabewaking 19

20 3. Zwolseweg bij station autoluw maken In de testweken is gekeken of het reduceren van het aantal rijstroken op de Zwolseweg verkeerskundig mogelijk was. In combinatie met eenrichtingsverkeer op de Stadsbrug zorgt het wegnemen van 1 wegstrook niet voor verkeerskundige problemen. De combinatie van autoluwe Zwolseweg met tweerichtingsverkeer op de stadsbrug (testochtend 17 juli) gaf ook geen grote verkeerskundige problemen; alleen bij situatie stadsbrug open ontstaan kortdurende files voor het station; Uit de testen komt wel duidelijk naar voren dat het effect van uitsluitend reisadviezen (testweek 3) slechts een beperkte/geen reductie van het aantal auto s op de Zwolseweg tot gevolg heeft. 4. Fietsstimulering De mogelijke overstap van autoreizigers naar de fiets is tijdens de testweken niet expliciet uitgetest kunnen worden door verschuiving van de startdatum van het project Spitsfietsen naar 1 september (PM kadertje); 50 vooraanmeldingen vanuit de community Kampen Bereikbaar voor het project spitsfietsen en de respons in de enquête geeft wel aan dat er zekere animo is voor deze maatregel; Indirect is er ook een indicatie van potentie voor overstap naar de fiets. Zo blijkt uit de fietstellingen dat in de periode met eenrichtingsverkeer op de Stadsbrug het aantal fietsers 1-2% hoger lag, vermoedelijk veroorzaakt door overstap van autoforensen naar de fiets; Ook de mogelijke introductie van een nieuw, flexibel deelfietsenplan Kampen in 2017 kan deze maatregel extra ondersteunen, met name voor de doelgroep bezoekers; Fietsstimulering kan daarmee wel een bijdrage leveren aan de beleidsdoelen. Daarvoor zal wel een gedragscampagne en een structurele overstap van auto naar fiets nodig zijn gelet op de beperkte overstap van auto fiets in de testweken. In potentie lijkt die bereidheid er wel te zijn bij 10-20% van de huidige gebruikers. 5. Openbaar vervoer proberen De 1 e animo voor deze actie is beperkt gebleken in de testweken Op basis van de logboeken van deelnemers en aanbevelingen voor verbeteringen van de route van en naar het station, is een extra impuls te geven aan overstap auto OV. De bijdrage van overstap naar het OV aan de doelen van Kampen Bereikbaar zal op korte termijn in alle gevallen echter beperkt en slechts ondersteunend kunnen zijn. 6. Doorgaand verkeer omleiden Adviezen voor het doorgaand verkeer Ens Kampen e.v. en Zwolle Kampen e.v. lijken effect te hebben. Met name het advies om bij Molenbrug voor doorgaand verkeer niet de IJsselroute te nemen maar de Molenbrug/N50 kan in de uitvoering structureel worden gemaakt; Deze reisadviezen worden effectiever als ze naast continueren matrixborden (voor 6-12 maanden) via bijvoorbeeld een app Kampen-Bereikbaar worden verstrekt aan reizigers van en naar Kampen, inclusief bezoekers van buiten Kampen; 20

21 Deze maatregel is weliswaar bescheiden uitgetest, maar is eenvoudig op te schalen. 7. Verkeerslichten aanpassen Tijdens de testweken zijn de VRI s bij de Stadsbrug technisch niet aangepast. Met andere maatregelen is een betere doorstroming/verlaging van de wachttijden wel te realiseren. De data van de VRI tijdens de testweken zelf blijken te onbetrouwbaar om vast te stellen in welke mate (%) de doorstroming is verbeterd. Alleen technisch aanpassen van de VRI s bij de stadsbrug om de doorstroming op het Knooppunt Station Kampen te verhogen is in beperkte mate mogelijk. De beste maatregel daarvoor is het volledig vervangen van de VRI s met intelligente regelsystemen: PM inschatting mogelijk effect inzet nieuwe VRI s Daarnaast is de VRI bij de afslag Molenbrug-Zwolseweg aangepast om verkeer Kampen-uit naar IJsselmuiden in de avondspits meer groen te geven. Die maatregel heeft goed gewerkt; optimalisatie hiervan kan er voor zorgen dat de lokale knelpunten bij deze afslag die in de testweken naar voren kwamen (figuur 6.b.) ook opgelost kunnen worden. 8. Stadsbrug minder vaak open tijdens spitsen Met name in de 1 e testweek was de stadsbrug minder vaak open dan normaal. Dit heeft in ieder geval geholpen om een snellere doorstroming te hebben (Kampen-in). Dit effect wordt ook positief ervaren door een groot deel van de gebruikersgroep; Zo blijkt de doorstroming in de ochtendspits aanzienlijk beter te verlopen als de stadsbrug niet open is (zie ** testweek..**). Anderzijds heeft het geholpen om reizigers voor de Molenbrug al te attenderen op de openstaande Stadsbrug. Dit is een van de mogelijke verklaringen voor de reductie van het doorgaand verkeer op de Zwolseweg ter hoogte van het station tijdens de testweken; Door Rijkswaterstaat wordt in het kader van het programma Beter Benutten gewerkt aan het realiseren van een Blauwe Golf voor alle IJsselbruggen. Voor de stadsbrug in Kampen kan de insteek zijn om het scheepvaartverkeer doorgang te geven buiten de spitsen. In de ochtend- en avondspits kan geen/beperkte scheepvaartverkeer zorgen voor een betere doorstroming voor het auto- en fietsverkeer op de stadsbrug; Deze maatregel kan met name effect sorteren als in de spitsen de stadsbrug niet/minder vaak open gaat. De maatregel heeft de hoogste prioriteit in het wensenlijstje van de gebruikersgroep (zie figuur 9). 9. Kwaliteit verhogen stationsomgeving Deze maatregel hebben we niet kunnen uittesten tijdens de testweken (stationsgebouw NS is nog afgesloten, geen events tijdens de testweken); De specifieke events in september rondom/in het stationsgebouw geven aan dat er wel behoefte is bij gebruikers en omwonenden om de kwaliteit van de stationsomgeving te verhogen; Uit de logboeken van de Overstap-test komt naar voren dat een aantal verbeteringen op het station Kampen wenselijk is: PM Maatregelen die met name zorgen voor minder auto s in de spits (2.eenrichtingsverkeer stadsbrug) en autoluwere stationsomgeving 21

22 (2.eenrichtingsverkeer stadsbrug/3.autoluwe Zwolse weg) zijn ook kwaliteitsverhogend. 10. P+W IJsselroute Ontlasting van het knooppunt door inrichting van een nieuwe Park+Walk voorziening langs de Zwolseweg is uitgetest in september. Praktisch bleek deze maatregel eenvoudig uitvoerbaar. Het gebruik van de tijdelijke voorziening tijdens de events op het stationsplein was: ** PM ** Uit de testweken blijkt dat juist een combinatie van maatregelen kan zorgen voor het bereiken van de diverse doelen zonder het veroorzaken van nieuwe knelpunten elders in het autonetwerk. Om die reden is een samenhangend uitvoeringspakket samengesteld. 22

23 5.2. Maatregelenpakket De diverse losse bereikbaarheidsmaatregelen werken uiteraard op elkaar in. Op basis van de testresultaten, consultaties bij stakeholders/bewoners en kostenramingen wordt door het projectteam in de periode augustus-oktober een maatregelenpakket met varianten opgesteld (sept-okt). Het maatregelenpakket toetsen we op drie criteria: 1. In welke mate dragen de maatregelen in samenhang bij aan het realiseren van de geformuleerde beleidsdoelen met aantoonbare resultaten voor (einde doorlooptijd Beter Benutten Zwolle Kampen) 2. Voor de uitvoeringsmaatregelen is een beperkt budget beschikbaar ( Beter Benutten, budget Gemeente Kampen, evt. subsidies). Wat zijn de kosten en de kosteneffectiviteit van het maatregelenpakket en varianten? 3. Er zijn diverse gebruikersgroepen die beïnvloed worden door de maatregelen van Kampen Bereikbaar. Mede op basis van de enquêtes en de consultaties in sept-okt zal een inschatting worden gemaakt voor het draagvlak van de diverse maatregelen 5.3.Hoe scoren de beleidspakketten? PM resultaten gereed na consultaties Realisatie doelen De drie doelen van Kampen Bereikbaar worden afgezet tegen de beleidsmaatregelen. Op basis van testresultaten en adviezen van verkeersexperts wordt een inschatting gemaakt in welke mate de doelen worden gerealiseerd. PM uitwerken sept-okt Kosten Voor de realisatie van de uitvoeringsmaatregelen Kampen Bereikbaar is primair ingestoken op realisatie van de maatregelen met middelen uit het budget Beter Benutten Zwolle Kampen Per 1 november is er een uitvoeringsbudget beschikbaar van maximaal voor maatregelen die gerealiseerd moeten worden uiterlijk Daarnaast is het mogelijk om middelen in te zetten uit de andere deelprojecten van Beter Benutten Zwolle Kampen (bijv. werkgeversaanpak Kampen en Spitsfietsen Zwolle- Kampen). Tenslotte kunnen de kosten worden gedekt uit reguliere budgetten van de gemeente Kampen (bijv. infrabudget) of worden gereserveerd in het meerjareninvesteringsprogramma Kampen (perspectievennota ) PM onderbouwing kosten na uitwerking maatregelenpakketten Draagvlak Cruciaal bij de uitvoeringsfase is de mate van draagvlak voor de diverse maatregelen. Aangezien de gebruikers van het knooppunt Station Kampen verschillend zijn (bewoners, bezoekers, forensen) en op verschillende tijdstippen gebruik maken van de stadsbrug is het onmogelijk om alle gebruikers tevreden te stellen. Wel kunnen de diverse pakketten beoordeeld worden op effecten voor de diverse doelgroepen. PM resulaten enquêtes en consultaties sept-okt 6.Kosten PM uitwerken in sept-okt 23

24 7. Draagvlak en besluitvorming sept-nov 7.1. Overleg met stakeholders/reacties community Gelet op de reacties in de media voorafgaand aan de experimenteerweken en de resultaten van de enquêtes onder community Kampen Bereikbaar (bijlage 2) is er voor gekozen om tussen 20 september 15 oktober een gerichte consultatieronde te houden langs de belangrijkste stakeholders/bewonersgroepen. Tijdens deze consultatie worden de resultaten van de experimenteerweken toegelicht aan stakeholders/gebruikers en wordt de gevoeligheid/kansrijkheid van de beoogde maatregelen gepolst. In overleg met het programmateam Beter Benutten en portefeuillehouder G.J. Veldhoen is de volgende consultatieronde ingepland: Voorstel college BenW (richtinggevend) Voorliggende notitie + monitor van de experimenteerweken (rapportage GC) worden toegezonden aan de gemeenteraad. Voor de consultatie naar diverse stakeholders wordt gewerkt met een basispresentatie waarin resultaten van de testweken en beoogde uitvoeringsmaatregelen zijn samengevat. Gerichte consultaties diverse stakeholders/bewoners (uitnodiging primair via de community Kampen Bereikbaar) 20 sept 21 sept- 15 okt Bewoners Veilingweg Bewoners/Ondernemersvereniging IJsselmuiden Bewoners IJsselkade/Kampen Binnenstad Bestuur Wijkvereniging Binnenstad Kampen Bewoners/Wijkvereniging Het Onderdijks Landbouw Werkgevers (koplopers BB-ZK) Scholen Kampen Reizigersdebat Een representatieve steekproef van de gebruikersgroep Kampen Bereikbaar wordt uitgenodigd voor een gericht debat over de mogelijke uitvoeringsmaatregelen Voor het debat worden ook de leden van de raadscie. en de belangrijkste stakeholders uitgenodigd. Besluit College Beoordeling consultatie + voorstel maatregelen nov 25 okt/15 nov 24

25 7.2. Besluitvorming gemeenteraad en Bestuursteam BBZK De gemeenteraad wordt stapsgewijs betrokken en geïnformeerd over de resultaten van de experimenteerweken en uitvoeringsmaatregelen Kampen Bereikbaar 2017: Toezending resultaten experimenteerweken + procesgang 20 sept Informatieavond: presentatie door projectteam 5 okt Opiniërende bespreking resultaten experimenteerweken 10 okt Uitnodiging/toehoorder reizigersdebat 2 nov Voorstel uitvoeringsmaatregelen Kampen Bereikbaar en 15 dec Het project Kampen Bereikbaar is onderdeel van het programma Beter Benutten Zwolle- Kampen Voor de beleidsmatige toetsing en accordering cofinanciering van de uitvoeringsmaatregelen zijn 2 toetsmomenten ingepland Advies ambtelijk kernteam BB-ZK 27 okt Besluit/advies Bestuursteam BB-ZK 14 nov 7.3. Planning In de tijd gezien komt bovenstaande procesgang uit op de volgende planning: evaluatie/voorstel - concept xxxxx - voorstel xxxxxxxxxxxxxxxx aug sept okt nov dec bespreking B&W - richtinggevend 20/9 - besluit 18/10 15/11 terugkoppeling bewoners/ 21/9-15/10 stakeholders gemeenteraad - informeren 20-25/9 - infoavond 5/10 - raadscie. 10/10 8/12 - gemeenteraad 15/12 - reizigersdebat (toehoorder) 2/11 BBZK - ambtelijk kernteam 27/10 - Bestuursteam BBZK 14/11 25

26 Bijlagen 1. Monitor experimenteerweken Kampen Bereikbaar (Goudappel Coffeng) 2. Enquêtes community Kampen Bereikbaar 3. Factsheets Veilingweg, Landbouwroutes, Overstap, gebruik P+W: PM 4. Overzicht reacties social media: PM 5. Begroting uitvoeringsmaatregelen Kampen Bereikbaar 2017: PM 6. Achtergrondinformatie maatregelen 26

27 Bronnen 1. Programma Beter Benutten Zwolle Kampen Startbeslissing BBZK knoop station Kampen (maart 2015) 3. Tussenstandnotitie Knoop Station Kampen (feb 2016) 4. Maatregelenpakket Kampen Bereikbaar (juli 2016) 5. Startnotitie VerkeerscirculatiePlan en Parkeren Binnenstad (dec 2015) 6. Presentatie plan Bolwerk Buitenwacht (juli-aug 2016) 27