Zijn luchtmaatregelen objectief te beoordelen?

Transcriptie

1 M+P - raadgevende ingenieurs Müller-BBM groep geluid trillingen lucht bouwfysica Zijn luchtmaatregelen objectief te beoordelen? Ervaringen meten- en beoordelen in praktijk Jan Hooghwerff Christiaan Tollenaar 1

2 2 Waar hebben we het over? - het bepalen van het effect van maatregelen voor luchtkwaliteit - beoordelen op basis van metingen - dus niet het vaststellen van de luchtkwaliteit conform Blk - en niet het vaststellen van langjarige trends in luchtkwaliteit etc.

3 3 Waar is mogelijk interesse voor vaststellen van effect? SOLVE CROW Innovatieprogramma luchtkwaliteit ministeries VROM en V&W Projecten van gemeenten en provincies Innovaties uit bedrijfsleven

4 4 Effect van maatregelen Wat kun je er mee beïnvloeden? de bron Kun je het meten? meetmethode meetapparatuur meetonzekerheid Kun je het vaststellen? op basis van een voorbeeld

5 5 Effect van maatregelen Wat kun je er mee beïnvloeden? Kun je het meten? Kun je het vaststellen?

6 6 bron: Milieubalans, PBL, 2008

7 7 bron: CE, Bron van inspiratie, 2005

8 8 Effect van maatregelen Wat kun je er mee beïnvloeden? Kun je het meten? Kun je het vaststellen?

9 9 Kun je het meten? welke stoffen? NOx / NO 2 PM 10 / PM 2.5 meetmethode meetinstrumenten meetonzekerheden

10 Meetapparatuur voor PM en NOx Osiris Airpointer LVS PM 2,5 GRIMM TEOM LVS PM 10 10

11 11 Meetonzekerheden instrumentonzekerheid nauwkeurigheid verschil metingen between sampler rest spreiding bij meer instrumenten verschillen in meetlocaties / meetdoorsneden toevallige fouten in meetresultaten

12 12 Hoe kom je aan inzicht in instrumentonzekerheden? informatie vanuit calibraties en verificaties indirecte instrumentvergelijkingen (bijv. achtergrond bij bepaalde windrichtingen) directe instrumentvergelijkingen

13 Voorbeeld schermeffect in IPLproeftuin M13 achtergrondconcentratie noord 0-situatie ref.scherm geopt. scherm 1 geopt. scherm 2 M1 M2 M4 M5 M7 M8 M10 M11 M3 M6 M9 M12 13

14 Instrument vergelijking 14

15 Vergelijking van apparatuur links: PM 10 (TEOM), rechts: NOx (Airpointer) NOx (ug/m3) PM10_TEOM_mp11 [µg/m3] PM10T_mp01 PM10T_mp02 PM10T_mp04 PM10T_mp05 PM10T_mp08 PM10T_mp NOx_mp13 (ug/m3) mp02 mp03 mp05 mp06 mp07 mp08 mp09 mp10 mp11 mp12 PM10 [µg/m3]

16 16 Effect van maatregelen Wat kun je er mee beïnvloeden? Kun je het meten? Kun je het vaststellen?

17 Voorbeeld: bepaling van het schermeffect van 4m-referentiescherm M13 achtergrondconcentratie noord 0-situatie ref.scherm geopt. scherm 1 geopt. scherm 2 M1 M2 M4 M5 M7 M8 M10 M11 M3 M6 M9 M12 17

18 18 Bepaling van het schermeffect - regressieanalyse helling schermeffect - t.o.v 0-situatie - voldoende meeturen y = 1.03x y = 0.97x regressie door nul regressielijn NOx_mp03 [ug/m3] NOx_mp09 [ug/m3]

19 19 4m-referentiescherm

20 Indicatief effect inclusief geschatte totale onzekerheid NOx PM afstand achter het scherm [m eter] afstand achter het scherm [m eter] schermeffect [%] schermeffect [%]

21 Scatterdiagrammen absolute concentraties NOx PM y = 0.85x 75 y = 0.93x NOx meetpunt 2 [µg/m3] PM 10 meetpunt 2 [µg/m3] NOx meetpunt 5 [µg/m3] PM10 meetpunt 5 [µg/m3]

22 Scatterdiagrammen alleen bijdrage van de weg (het verkeer) NOx PM y = 0.80x y = 0.69x NOx meetpunt 2 [µg/m3] PM 10 meetpunt 2 [µg/m3] NOx meetpunt 5 [µg/m3] PM10 meetpunt 5 [µg/m3]

23 23 Meetonzekerheden instrumentonzekerheid verschillen in meetlocaties / meetdoorsneden toevallige fouten in meetresultaten

24 24 Instrumentonzekerheid Restspreiding NOx [µg/m 3 ] ± 2,2 PM 10 TEOM [µg/m 3 ] ± 0,6

25 N Verschil in meetdoorsneden e nullijn 2e nullijn NOx eerste nullijn tweede nullijn afstand tot berm [m] Concentratieverhouding

26 26 Onzekerheden bij verschil tussen twee doorsneden PM 10 TEOM [95% bi] instrumentonzekerheid 0,8 µg/m3 meetlijn onzekerheid ± 4% statistische onzekerheid ± 4% NOx [95% bi] 3,1 µg/m3 ± 4% ± 1%

27 27 Gemiddelde wegbijdragen gem. wegbijdrage op de nullijn gem. wegbijdrage achter het scherm PM 10 TEOM 4 µg/m3 3 µg/m3 NOx 100 µg/m3 75 µg/m3

28 28 Schatting totale onzekerheid PM 10 TEOM Instrumentonzekerheid ± 25% Meetlijnonzekerheid ± 4% Statistische onzekerheid ± 4% Som ± 26% NOx ± 4% ± 4% ± 1% ± 6%

29 Indicatief effect inclusief geschatte totale onzekerheid NOx PM afstand achter het scherm [m eter] afstand achter het scherm [m eter] schermeffect [%] schermeffect [%]

30 30 Zijn luchtmaatregelen objectief te beoordelen? Ja, mits duidelijk is dat er een relevante bron is (die je kunt beïnvloeden) je meetinstrumenten gebruikt met voldoende nauwkeurigheid je vooraf middels een onzekerheidsanalyse inschat of het methodologisch haalbaar is