Meetonzekerheid. Producten Goed of Afkeur? 1

Transcriptie

1 Meetonzekerheid Producten Goed of Afkeur? 1

2 Goed of Afkeur? Het begint bij de samengestelde constructie. Deze samenstelling bestaat uit losse producten die tezamen de complete constructie gaan vormen. Hier wil ik nu ingaan op de onvolkomenheden bij de losse producten, die door fouten de functionaliteit van de constructie verstoren. Producten Goed of Afkeur? 2

3 Goed of Afkeur? Stel er is een discussie over één of meerdere afmetingen of vormen van een product. Meestal spits deze discussie zich direct toe op: Hoe lossen we dit probleem op? Producten Goed of Afkeur? 3

4 Goed of Afkeur? Maar de belangrijkste vraag wordt meestal overgeslagen. Waardoor is deze fout ontstaan? Producten Goed of Afkeur? 4

5 Goed of Afkeur? Fouten kunnen worden veroorzaakt door o.a.: Foute of onvolkomen specificaties. Onjuiste interpretatie van de specificaties. Onjuiste meetmethode. Te grootte meetonzekerheid Producten Goed of Afkeur? 5

6 Foute of onvolkomen specificaties. Deze as moet passen in een boring van Ø 25,05 ±0,01 Ø 25,063 Ø 25,000 Ø 25,009 Ø 24,992 Wie heeft hier gelijk? Producten Goed of Afkeur? 6

7 Foute of onvolkomen specificaties. Ø 25,063 Ø 25,009 Ø 25,000 Ø 24,992 Wie heeft hier gelijk? Is hierover iets vastgelegd? Zo ja, hoe moet het dan gespecificeerd of geïnterpreteerd worden? Producten Goed of Afkeur? 7

8 Foute of onvolkomen specificaties. Ja, ISO 286 bied hier de oplossing! Ø25 ±0,010 Ä Door een Ä achter de maat te plaatsen zijn maat en vorm begrenst. Wist u, dat als er niets vermeld staat ISO 286 altijd geldig is? Producten Goed of Afkeur? 8

9 Onjuiste interpretatie van de specificaties. Als eerste verwijst ISO 286 ons naar ISO En ISO 8015 stelt als standaard het: Principe van onafhankelijkheid (Individuele systeem) Dit houdt in dat er geen relatie tussen de maat, vorm, oriëntatie of positie is, tenzij anders is gespecificeerd. Producten Goed of Afkeur? 9

10 Onjuiste interpretatie van de specificaties. Voor het meten verwijst ISO 286 ons hiervoor naar ISO En ISO stelt als standaard de: Tweepuntsmaatvoorwaarde. Dit houd in dat, wanneer er niets is aangegeven, altijd de kortste afstand tussen twee punten bepalend is. In ISO zijn ook andere maatvoorwaarden beschreven. Producten Goed of Afkeur? 10

11 Onjuiste meetmethode. Ø 25,000 Ø 25,009 Ø 24,992 Dit is dus de juiste meetmethode! Producten Goed of Afkeur? 11

12 Onjuiste meetmethode. Maar bij het meten kunnen nog meer problemen ontstaan. Bijvoorbeeld bij het meten van radii. Producten Goed of Afkeur? 12

13 Het meten van een radius Gemeten met behulp van een meetprojector zien we een nagenoeg perfect beeld. Maar een 3-D meetmachine kan een heel ander resultaat geven. Producten Goed of Afkeur? 13

14 Het meten van een radius Gemeten met 3D meetmachine Gemeten met meetprojector Producten Goed of Afkeur? 14

15 Het meten van een radius Dit kan voorkomen worden door met een 3D meetmachine de radius vanuit een vast hartpunt te meten. Producten Goed of Afkeur? 15

16 Temperatuur Is er iets over de temperatuur gespecificeerd? Omdat materialen uitzetten of krimpen als zij van temperatuur veranderen, is het nodig dat er een standaard temperatuur is. Deze is vast gelegd in ISO 1 en is gesteld op: 20 Celsius Producten Goed of Afkeur? 16

17 Meetonzekerheid Meetresultaten hebben pas waarde als ook de onzekerheid van de meting bekend is! Wat is een gemeten waarde van 25,009 waard als de onzekerheid 0,1 mm is Veel discussies kunnen voorkomen worden als de meetonzekerheid bekend is. Producten Goed of Afkeur? 17

18 Meetonzekerheid De meetonzekerheid wordt door diverse factoren beïnvloed: Zoals: De kwaliteit van het instrument (vastgesteld door kalibratie) De onzekerheid van de kalibratie De temperatuur van het meetinstrument De temperatuur van het te meten product De omgevingscondities De meetmethode De persoon die de meting uitvoert Producten Goed of Afkeur? 18

19 Meetonzekerheid Pas als aan alle voorgaande voorwaarden is voldaan, kunnen we vaststellen of: Een afmeting buiten de tolerantie valt of Gezien de meetonzekerheid we geen harde uitspraak kunnen doen Een afmeting binnen de tolerantie valt of Producten Goed of Afkeur? 19

20 Goed of Afkeur? Mijn overtuiging is, dat als voldaan wordt aan: Goed gespecificeerde tekeningen, Voldoende kennis om de specificaties te interpreteren, Een juiste meetmethodiek en Een meetonzekerheid die past bij de tolerantie. Er beduidend minder afkeur en discussies zullen zijn! Hoeveel Euro zal hiermee bespaard kunnen worden? Producten Goed of Afkeur? 20

21 Eerst even voorstellen Edo Kremer Adviseur en docent Geometrische Meettechnieken Telefoon: +31 (0) Producten Goed of Afkeur? 21