Lastechnische Normen een update!

Transcriptie

1 Lastechnische Normen een update! Programma! Stand van zaken EN 1090 Er komt volgend jaar een nieuwe ! De belangrijkste wijzigingen. Lasmethodekwalificatie, nieuwe ISO ook volgend jaar?! De belangrijkste wijzigingen. ISO/DIS 15612:2016 Recente belangrijke wijziging Laspersoneel! ISO Lasserskwalificatie Eindelijk erkenning door drukapparatuur regels? ISO Lascoordinatie Grote veranderingen op komst in 2017! Vragen? 2 (C) Henk J.M. Bodt,

2 De EN Staalconstructies Onlangs is de termijn voor het indienen van de tweede FDIS (laatste ontwerp dat ter commentaar gaat gedurende twee maanden) met negen maanden verlengd. Te veel commentaar te verwerken.! Dit betekent dat we uiterlijk 26 oktober 2017 de volgende FDIS kunnen verwachten! 4 (C) Henk J.M. Bodt,

3 Snijden (1) Naast de oude tekst: Er moeten vier proefstukken zijn geproduceerd van het basisproduct dat met het proces moet zijn gesneden: 1. een rechte snede van het dikste basisproduct; 2. een rechte snede van het dunste basisproduct; 3. een scherpe hoek van een representatieve dikte; 4. een boog van een representatieve dikte. Nu ook: Een nieuwe informatieve Annex D is toegevoegd die richting geeft aan een procedure voor het beoordelen van de mogelijkheden van een thermisch snijproces. 5 Snijden (2) Processen die lokale hardheden kunnen veroorzaken, moeten op hun toepasbaarheid worden gecontroleerd. Voor koolstofstaal S460 en indien gespecificeerd voor andere staalsoorten, mag de hardheid van gesneden kanten niet meer bedragen dan 450 (HV10). 6 (C) Henk J.M. Bodt,

4 Richten met de brander Bij richten met de brander, moet de maximale staaltemperatuur en de afkoelingsprocedure beheerst worden. Er moet altijd een methodebeschrijving worden gemaakt. Met minimaal (was: alleen voor EXC3 en EXC4): maximale staaltemperatuur en afkoelingsmethode; methode van verwarmen; methode gebruikt voor temperatuurmetingen; aanduiding van personeel dat bevoegd is om methode toe te passen. Procedure moet worden gekwalificeerd op basis van sterkte-, taaiheids- en hardheidsproeven. Eisen en aanbevelingen voor warm en koud vervormen en vlam richten van staal moet worden gedaan volgens de relevante productnormen en de CEN/TR Hechtlassen Bij EXC2, EXC3 en EXC4: gekwalificeerde WPS verplicht. Alle hechtlassen die niet worden opgenomen in uiteindelijke las moeten verwijderd worden. Hechtlassen die in uiteindelijke las zullen worden opgenomen moeten geschikte vorm hebben en worden gelegd door gekwalificeerde lassers. Hechtlassen moeten vrij zijn van lasfouten en moeten vóór het uiteindelijke lassen zorgvuldig worden gereinigd. Gescheurde hechtlassen moeten worden verwijderd. 8 (C) Henk J.M. Bodt,

5 Uitvoeringsklassen nu naar Annex C van EN /A1:2014 EXC1 t/m EXC3 (eenvoudig kritisch) EXC4 is gebaseerd op EXC3 met aanvullende project-specifieke eisen. Wordt bepaald door: Gevolgklassen (Consequence Class, CC) Productiecategorieën (Production Category, PC) Gebruikscategorieën (Service Category, SC) Productie Gevolg Laag Gemiddeld Hoog Gebruik Stat. Dyn. Stat. Dyn. Stat. Dyn. Eenv. EXC1 EXC2 EXC2 EXC3 EXC3 EXC3 Moeilijk EXC2 EXC2 EXC2 EXC3 EXC3 EXC4 9 Hoewel er geen specifieke eisen voor WPS-en volgens de EN ISO in EN ISO staan, moeten er voor EXC 1 werkinstructies worden gebruikt waarin lasproces en lastoevoegmateriaal worden gespecificeerd. Henk Bodt, (C) Henk J.M. Bodt,

6 Toegepaste lasprocessen niet langer beperkt door de EN ! (zie EN ISO 4063) Geldigheid lasmethodekwalificaties Extra eisen bij hoeklassen in materialen met hogere sterkte. Speciale voorzieningen voor undermatched lastoevoegmaterialen. Standaard is lasmethodekwalificatie onbeperkt geldig, maarrrrr.. Beperkingen in de EN 1090 ten aanzien van lasprocessen die langdurig NIET in gebruik zijn, zijn vervallen! Henk Bodt, Shop primer Bij het lassen op shop primers, moeten lasmethodeproeven worden uitgevoerd op de maximaal toegestane dikte van de primer (nominaal + tolerantie) en volgens EN ISO Shop primers moeten hun lasbaarheid aantonen volgens EN ISO tot EN ISO Henk Bodt, (C) Henk J.M. Bodt,

7 Lassers Lassers ALTIJD kwalificeren conform EN-ISO (algemeen). Voor EXC1, moeten de lassers worden getest volgens 9.3.a) [iedere 3 jaar opnieuw] of 9.3.b) [2 jaar mits voorwaarden ] van EN ISO :2013. Dito voor de welding operators volgens 5.3.a) of 5.3.b) van EN ISO 14732:2013. Dus 9.3.c) voor EXC1 (ook) NIET geaccepteerd! Henk Bodt, Lascoordinatie Vooralsnog ongewijzigd ten opzichte van de op dit moment geldende versie van de EN EXC EXC2 EXC3 Staal (Staalgroep) S235 t/m S355 (1.1, 1.2, 1.4) S420 t/m S700 (1.3, 2, 3) S235 t/m S355 (1.1, 1.2, 1.4) S420 t/m S700 (1.3, 2, 3) Referentienorm EN EN EN EN , EN , EN EN , EN EN EN EN EN , EN EN , EN EN EN EN EN , EN , EN EN , EN EN EN EN EN , EN EN , EN Dikte (mm) t 25 a 25 < t 50 b t>50 B S C c S C d C S C C C C C EXC4 Alle Alle C C C a Kolomvoetplaten en kopplaten 50mm b Kolomvoetplaten en kopplaten 75mm c Voor staal tot en met S275 is niveau S voldoende d Voor staal N, NL, M en ML is niveau S voldoende Henk Bodt, (C) Henk J.M. Bodt,

8 Onvolkomenheden Tenzij anders aangegeven, gelden de volgende acceptatiecriteria voor EXC1, EXC2 en EXC3, volgens EN ISO 5817:2014, (behalve onjuist aangevloeide las" (505) en "bindingsfout" (401) die niet in beschouwing worden genomen). Elke andere eis gespecificeerd voor de las-geometrie moet wel in beschouwing worden genomen. a) EXC1 kwaliteitsniveau D behalve C voor onvoldoende keelhoogte (5213); b) EXC2 kwaliteitsniveau C behalve D voor "Overlap" (506), arc strike" (601) en Eindkrater" (2025) en kwaliteitsniveau B voor onvoldoende keelhoogte (5213); c) EXC3 kwaliteitsniveau B. Henk Bodt, Onvolkomenheden bij vermoeiingsbelasting Voor EXC2, EXC3 en EXC4, in aanvulling op de criteria die in de desbetreffende paragraaf worden gespecificeerd, de acceptatiecriteria voor lassen kunnen worden gespecificeerd volgens Annex C van de EN ISO 5817:2014 als volgt: (DC = Detail Category uit de EN ) DC < 63: Kwaliteitsniveau C 63 ( ISO 5817-C63 ); 63 < DC 90: Kwaliteitsniveau B 90 ( ISO 5817-B90 ) (Alleen voor EXC3 of EXC4); 90 < DC 125: Kwaliteitsniveau B 125 ( ISO 5817-B125 ) (Alleen voor EXC3 of EXC4). EN ISO 5817 beschrijft in Tabel C1 deze eisen in detail. Henk Bodt, (C) Henk J.M. Bodt,

9 Type-testing nieuwe WPS-en Voor de eerste 5 lassen gemaakt aan de hand van een nieuwe WPS volgens de EN ISO 15609, moet aan de volgende eisen worden voldaan: Ø Het kwaliteitsniveau B is vereist om de toepassing van de WPS in de productie aan te tonen; Ø De minimale inspectielengte bedraagt 900 mm. Ook nieuw: introductie van Inspection Classes Mag worden toegepast om specifieke lassen aan te duiden voor inspectie. Een las-inspectieklasse ( Weld inspection class [WIC]) is een instrument om de omvang (methode en percentage) van aanvullend onderzoek voor een kritische lasverbinding aan te duiden. Dit kan van voordeel zijn vanuit veiligheid of economisch perspectief, omdat onnodige inspectie en reparatie moet worden voorkomen. Henk Bodt, NDO eisen Versoepelde eisen voor EXC 1. Tabel A.3 Geheel aangepaste tabel A.3 (uiteraard) Routinematige (standaard) eisen Eisen voor vermoeiing EXC1 EXC2 EXC3 EXC4 EN ISO 5817 EN ISO 5817 Kwaliteits Kwaliteits niveau C, niveau B algemeen EN ISO 5817 Kwaliteits niveau D, algemeen Niet van toepassing EN ISO 5817:2014 Annex C EN ISO 5817 met specifieke criteria voor geïdentificeerde lassen Henk Bodt, (C) Henk J.M. Bodt,

10 De lasmethodekwalificatie De lasmethodekwalificatie Van EN in 1992 naar ISO vandaag (nu nog de 2004 versie) en morgen.. ISO Planning: FDIS eind 2016, norm beschikbaar eind Nog maar een paar hobbels te nemen. 20 (C) Henk J.M. Bodt,

11 Grootste veranderingen: 2 kwalificatie levels: Level 1 = ASME IX benadering. Level 2 = ISO benadering op basis van eerdere versies. Oude WPQR s blijven geldig met het geldigheidsgebied van de oude norm. Nieuwe WPQR s moeten worden gelast volgens de geldende (dus nieuwe) standaard. De norm voorziet in upgrading van oude WPQR s 21 De norm is geldig voor: Productie lassen; Reparatie lassen; Butteren (Opbouwen naad flanken bij grote vooropeningen), (cladden is ondergebracht in ISO ). Level 1 kwalificeert alleen level 1. Level 2 kwalificeert level 2 én 1. Is er geen level gespecificeerd in een contract, dan is automatisch level 2 van toepassing. 22 (C) Henk J.M. Bodt,

12 De voornaamste veranderingen: Verscheidene verbeteringen in ligging en het uitnemen van proefstaven. Voor verbindingen in ongelijksoortige materialen moeten kerftaaiheidsproeven worden uitgevoerd voor elke HAZ (in beide materialen). De waarden moeten overeenkomen met de eisen van het laagste materiaal. Per kerf locatie mag een afzonderlijke waarde onder de minimale gemiddelde waarde als aangegeven liggen, mits deze ten minste 70% van die waarde heeft. Nieuwe tabel met acceptatie niveaus voor onvolkomenheden. 23 Henk Bodt, (C) Henk J.M. Bodt,

13 Nog meer veranderingen: Als de NDO resultaten acceptabel zijn, maar er op het macro oppervlak een niet acceptabele indicatie wordt waargenomen dan mogen er twee aanvullende macro s uitgenomen worden. (Zo dicht mogelijk bij originele locatie) Als een werkstuk faalt met NDO en het is aanwijsbaar een lassersfout, dan mag het mechanisch beproeven doorgezet worden, wel bewijsmateriaal bij de rapportage voegen. Als er geïsoleerde hoge hardheden worden waargenomen, en de resterende mechanische beproevingen zijn acceptabel dan kunnen deze waarden worden geaccepteerd. Her-testen van hardheden mag nu aan de achterzijde van de macro sectie. (Geen van de hardheden mag dan te hoog zijn) 25 Groepnummers van materialen. (ISO/TR 15608) Als het materiaal een groepsnummer heeft volgens: Ø ISO/TR Europese materialen, Ø ISO/TR Amerikaanse materialen of Ø ISO/TR Japanse materialen, dan moet dit groepsnummer worden gebruikt en niet de methode volgens de ISO/TR worden gevolgd! 26 (C) Henk J.M. Bodt,

14 27 Geldigheidsgebied diktes geven verschillen tussen Level 1 en 2: Level 1 Elke stompe las of hoeklasproef kwalificeert alle hoeklasmaten en diktes. Voor processen 114, 12 en 13, waarbij elke laag is meer dan 13 mm dik is, moet de maximale dikte gekwalificeerd basismetaal 1,1 t zijn. Wanneer kerftaaiheidsproeven vereist worden, geldt het volgende: - Voor proefstukken van 16 mm of dikker, het minimum gekwalificeerde dikte is 16 mm. - Voor proefstukken dunner dan 16 mm, de minimale dikte is de dikte van het proefstuk dat is gekwalificeerd. - Voor proefstuk diktes 6 mm en dunner, de minimale dikte is 0,5 keer de dikte van het gekwalificeerde proefstuk. Level 2: zie tabellen op volgende sheets. 28 (C) Henk J.M. Bodt,

15 Henk Bodt, Henk Bodt, (C) Henk J.M. Bodt,

16 Nog meer veranderingen: Lasprocessen: Mechanisatiegraad is een essentiële variabele voor Level 2, niet voor Level 1. Toepassing van meerdere processen in één las kan als een combinatie worden getest, maar kent verschillende criteria voor Level 1 en Level 2. Bv. voor Level 2 wordt vereist dat de proefstaven elk afzonderlijk neergesmolten lasmetaal moeten afdekken. Lasposities: Neergaand lassen vereist separate kwalificatie. (PG, PJ, J-L045) Henk Bodt, Nog meer veranderingen: Lasnaadvorm: Als kerftaaiheid is vereist dan is een verandering van lasnaadvorm een essentiële variabele. Type lasverbinding: Voor Level 1: Het geldigheidsbereik van de kwalificatie voor het type lasverbindingen is als gebruikt in de lasmethode kwalificatieproef, met aanvullend zo n 9 clausules! Voor Level 2: is deze lijst langer: 12 clausules! Opm. de nodige clausules zijn overigens gelijk of van gelijke strekking! bv. in beide gevallen kwalificeert een volledige doorlassing ook een gedeeltelijke doorlassing (FP en PP), maar NIET vice versa! 32 (C) Henk J.M. Bodt,

17 Nog meer veranderingen: Lastoevoegmaterialen: De handelsnaam van het las toevoegmateriaal is geen eis meer bij kwalificaties met een test temperatuur hoger of gelijk dan -20 C. Wel moet het verplichte deel van de codering gelijk zijn. (Dus de rekgrens, kerftaaiheid en type beschermgas.) 33 Nog meer veranderingen: Lastoevoegmaterialen Level 1 koppelt dit aan de bekende ASME F-nummers en A-nummers met beperkingen voor de toepassingen die kerftaaiheidseisen met zich meebrengen. Level 2 geeft aan dat lastoevoegmateriaal mag worden vervangen mits deze gelijke mechanische eigenschappen, hetzelfde bekledingstype, dezelfde nominale chemische samenstelling en hetzelfde nominale waterstofgehalte hebben, een en ander volgens de desbetreffende Internationale norm voor lastoevoegmateriaal. Ook hier gelden beperkingen wanneer er kerftaaiheidseisen zijn < -20 C en voor de processen 111, 114, 12, 132, (C) Henk J.M. Bodt,

18 Nog meer veranderingen: Geldigheidsgebied warmte inbreng: De warmte inbreng (HI) mag vervangen worden door boogenergie (J/mm). Geen k-factor meer nodig in de berekening! (zie ISO-TR 18491) Wanneer kerftaaiheid een eis is dan geldt: Level 1: Bovengrens is maximale heat input tijdens proeflassen. Level 2: Idem maar + 25%. Wanneer hardheid een eis is dan geldt (level 2): Ondergrens is minimale heat input tijdens proeflassen - 25%. 35 Nog meer veranderingen: Geldigheidsgebied voorwarmen: Maximaal 50 C lager dan de toegepaste temperatuur bij het proeflassen. Men moet wel voldoen aan de voorwaarden van de ISO/TR (Let op: gecombineerde dikte!) Geldigheidsgebied tussenlagentemperatuur: Algemeen: Maximaal 50 C boven de maximum tussenlagentemperatuur bij de proeflas. Er zijn enkele uitzonderingen voor Level 1 (kerftaaiheid) en Level 2 (materiaalgroepen 8, 10, 41-48). 36 (C) Henk J.M. Bodt,

19 Nog meer veranderingen: Geldigheidsgebied PWHT. (Geen essentiële variabele voor level 1) Waterstofarm gloeien (soaking) mag niet worden weggelaten tijdens productie, maar wel worden toegevoegd. Afzonderlijke kwalificaties voor PWHT (mat. groep 1-7, 9-11): Onder de onderste transformatie temperatuur (bv. spanningsarmgloeien). Onder de bovenste transformatie temperatuur. Boven de bovenste transformatie temperatuur gevolgd door een andere warmte behandeling beneden de bovenste transformatie temperatuur. (bv. normaliseren, temperen) Tussen de onderste- en de bovenste transformatie temperatuur. 37 Nog meer veranderingen: Geldigheidsgebied PWHT. Bij kerftaaiheidseisen moet het test stuk een warmtebehandeling ondergaan van minstens 80% van de totale tijd die nodig is voor de productie lassen. Let op bij grotere dikten, dan gloeitijd bepalen op maximale dikte van WPQR range. De totale tijd wanneer meerdere gloeibehandelingen nodig zijn mag worden opgeteld in één proefstuk. 38 (C) Henk J.M. Bodt,

20 Nog meer veranderingen: Belangrijkste proces-afhankelijke zaken nog niet genoemd: Proces 12 voor Level 2 afzonderlijke kwalificatie vereist voor iedere variant (OP-lassen procesnummers ). Proces 13 grotere spreiding in CO 2 percentages toegestaan (± 20 %). Proces 13 enkelvoudige draad of meervoudige draden is essentiële variabele bij Level 2. Meer voor proces 13 op volgende sheet.. 39 Nog meer veranderingen: Materiaaloverdracht bij proces 13 wordt erg belangrijk: Bij Level 2 zijn de fabrikant van de stroombron en de wijze waarop de boog wordt beheersd, essentiële variabelen bij het gebruik van geavanceerde stroombronnen! Bij niet-geavanceerde pulserende stroombronnen moet de fabrikant wel worden vermeld op de WPQR inclusief alle essentiële informatie, maar is geen essentiële variabele. Bij niet-pulserende stroombronnen moet de fabrikant wel worden vermeld op de WPQR, maar is geen essentiële variabele. 40 (C) Henk J.M. Bodt,

21 Programma! ü Stand van zaken EN 1090 ü Er komt volgend jaar een nieuwe ! ü De belangrijkste wijzigingen. ü Lasmethodekwalificatie, nieuwe ISO ook volgend jaar?! ü De belangrijkste wijzigingen. ISO/DIS 15612:2016 Recente belangrijke wijziging Laspersoneel! ISO Lasserskwalificatie Eindelijk erkenning door drukapparatuur regels? ISO Lascoordinatie Grote veranderingen op komst in 2017! Vragen? 41 Standaard lasmethodebeschrijving (SWPS). Ter verduidelijking, de route: Maker van gekwalificeerde SWPS: pwps > WPQR > SWPS Gebruiker van SWPS: SWPS > Tenaamstelling > gebruiken of naar eigen WPS format. Voorwaarden voor gebruiker: Eigen variabelen invoeren oa. stroombronnen, materialen en diktes. Als ISO of -3 vereist dan toepassing ISO verplicht! Anders aantonen minimum niveau van bekwaamheid door één lasser / operator volgens ISO 9606 of ISO (of equivalent) met DEZE SWPS te kwalificeren! Henk Bodt, (C) Henk J.M. Bodt,

22 LASPERSONEEL EN ISO: ISO : 2012 Deel 1: Staal (is toe aan revisie!) EN-ISO : 2005 Deel 2: Aluminium EN-ISO : 1999 Deel 3: Koper (oude 287 vorm) EN-ISO : 1999 Deel 4: Nikkel (oude 287 vorm) EN-ISO : 2000 Deel 5: Ti & Zr (oude 287 vorm) EN-ISO 14732: 2013 Operators ASME: Section IX AWS: Dx.x (bv. D1.1) 44 (C) Henk J.M. Bodt,

23 Lasserskwalificatie erkenning voor PED en SPVD? (EN/ISO /FprA1 = Annex ZA en ZB) Op 23 september kwam het goede nieuws dat de procedure rond de goedkeuring van de annexen ZA en ZB niet langer wordt tegengehouden door CCMC (CEN- CENELEC Management Centre)! De reeds geïnitieerde processen worden voortgezet (C) Henk J.M. Bodt,

24 EN-ISO (4) EN-ISO Veel onduidelijkheden na eerste periode van gebruik. Geef uw wensen door aan de NEN Normcommissie lassen ( ), aan Arjan Roza of aan mij. 47 Lascoördinatie (EN ISO par. 7.3) (C) Henk J.M. Bodt,

25 Geen Annex A meer! Na 22 jaar! De resultaten van de intensieve discussies met ISO Centraal Secretariaat over de haalbaarheid van bijlage A zijn helaas negatief. Er lijkt geen mogelijkheid om de huidige bijlage A te handhaven! Geen link meer naar IIW/EWF opleidingen! 49 Redenen: Een norm is geen plek voor promotie van welke organisatie, dienst of product dan ook. (ISO richtlijnen deel 2, 31) ISO-normen zijn niet bedoeld om een product of dienst van enige organisatie te ondersteunen. Het is niet de taak van de TC om te beslissen of een "diploma" wel of niet goed is. Maar geef de bekwaamheidseisen en dan is het vervolgens aan de markt om te beslissen of aan deze wordt voldaan. Henk Bodt, (C) Henk J.M. Bodt,

26 ISO richtlijnen Deel 2 betrekking tot de prestaties: Indien mogelijk, de eisen worden uitgedrukt in termen van prestaties in plaats van conceptuele of beschrijvende eigenschappen. Dit principe maakt maximale vrijheid technische verbeteringen en vermindert het risico van ongewenste effecten markt (bijv. beperking van innovatieve oplossingen). Het is de positie van CASCO. In antwoord op de vraag over het bestaansrecht van bijlage A. Henk Bodt, Scope: Het is de verantwoordelijkheid van de werkgever, om te bepalen of aanvullende specialistische kennis van parameters zoals apparatuur, NDT procedures, materialen en producten van de werkgever noodzakelijk is. Voorschriften, toepassingsnormen en contracteisen, kunnen aanvullende beroeps-specifieke training en examinering vereisen om de kennis van de betrokken industrie codes, normen, NDT procedures, apparatuur en acceptatiecriteria voor de geteste producten. Henk Bodt, (C) Henk J.M. Bodt,

27 Voornaamste veranderingen in de DIS o Enkele nieuwe definities: RWC en Inspecteur. o De taken van de lassen coördinator wordt gekozen uit de toepasselijke deel van ISO 3834,..... of rechtstreeks uit bijlage B op basis van specifieke contract eisen. o Toevoeging nieuwe bijlage (informatief): "Essentiële elementen die moeten worden geëvalueerd tijdens een RWC beoordeling." o Duidelijke eisen wanneer uitbesteding aan de orde is (zie volgende slide). Henk Bodt, Bij uitbesteding (1): Taken en verantwoordelijkheden moeten worden gedefinieerd en gedocumenteerd; ten minste het volgende: omvang van de functie (zie bijlage B) en verantwoordelijkheden; toestemming voor de externe lascoördinator om het terrein te bezoeken, met een specifiek doel en op eigen initiatief; geplande bezoeken; rapporten van de bezoeken, waarin het doel en de uitgevoerde activiteiten. Henk Bodt, (C) Henk J.M. Bodt,

28 Bij uitbesteding (2): Als de taken van de RWC worden uitbesteed, moet de productieorganisatie waarborgen dat de door de uitbestede RWC geleverde zaken, bijvoorbeeld eisen in een WPS, worden opgevolgd in de productie. OPMERKING: In gevallen waarin de lascoördinatie taken worden uitgevoerd door een team van coördinatoren, kan een matrix een handige manier zijn om de verschillende las-coördinerende taken met de functieomschrijving te laten correleren. Henk Bodt, Functieomschrijving algemeen (1): Voor alle lascoördinatie-activiteiten moet de productieorganisatie (fabrikant) functieomschrijvingen maken samen met bijbehorende bekwaamheidseisen. De bekwaamheid van lascoördinatie personeel moet worden beoordeeld. Rapporten van dergelijke beoordelingen moeten worden gemaakt en bijgehouden (zie bijlage A). Henk Bodt, (C) Henk J.M. Bodt,

29 Functieomschrijving algemeen (2): De omvang van de productie ervaring, opleiding, algemene en vaktechnische kennis die nodig is voor lascoördinatie, wordt vastgesteld door de productieorganisatie, en is afhankelijk van de toegewezen taken en verantwoordelijkheden en de organisatiestructuur van de fabrikant. Lascoördinatie personeel moet zijn vermogen om hun toegewezen taken overeenkomstig bijlage B. uit te voeren, kunnen aantonen. Bekwaamheidseisen kunnen onder meer opleiding, ervaring, specifieke training en / of certificatie omvatten. Henk Bodt, De titel de lascoördinator" behoort aan de productieorganisatie en is NIET overdraagbaar tussen organisaties!!!! Henk Bodt, (C) Henk J.M. Bodt,

30 Nieuwe bijlage A: "Essentiële elementen worden geëvalueerd tijdens een RWC assessment (1): RWC's hebben de verantwoordelijkheid om te beslissen hoe lassen economisch verantwoord kunnen worden gemaakt, rekening houdend met mogelijke materiaalproblemen en het gebruik van beschikbare apparatuur. De beoordeling van de bekwaamheid van RWC's kan onder meer middels een professioneel interview, uitgevoerd als een afzonderlijke beoordeling of tijdens een rondgang door de werkplaats - zie ook EA-2/6. Bij de beoordeling van de bevoegdheid van een RWC's, moeten de volgende aspecten worden overwogen (zie volgende sheet) Henk Bodt, Nieuwe bijlage A: "Essentiële elementen worden geëvalueerd tijdens een RWC assessment (2). a) Ervaring met het lassen van soortgelijke producten volgens normen die worden gebruikt door de fabrikant; b) Ervaring van de fabrikant met de materialen die worden gebruikt; c) Eerdere ervaring met de toepassing van de normen die door de fabrikant voor het lassen worden toegepast. Bv. WPQR, WPS, lasser en lasoperator kwalificaties; d) Begrip van de ISO 3834 en ISO normen; e) De ervaring met het oplossen van las-gerelateerde problemen. Essentiële aan het lassen gerelateerde taken zoals vermeld in bijlage B. Henk Bodt, (C) Henk J.M. Bodt,

31 Taken Specificatie & voorbereiding Toezicht Inspectie, controle of observatie B.1 Beoordeling van eisen B.2 Technische beoordeling B.3 Uitbesteding B.4 Laspersoneel B.5 Uitrusting B.6 Productieplanning B.7 Goedkeuring van lasmethoden B.8 Lasmethodebeschrijvingen B.9 Werkinstructies B.10 Lastoevoegmaterialen B.11 Materialen Specificatie & voorbereiding, Toezicht, Inspectie, controle of observatie. B.12 Inspectie en beproeving voor het lassen B.13 Inspectie en beproeving tijdens het lassen B.14 Inspectie en beproeving na het lassen B.15 Warmtebehandeling na het lassen B.16 Niet-overeenstemming en corrigerende maatregelen B.17 Kalibratie en geldigverklaring van meet-, inspectieen beproevingsapparatuur B.18 Identificatie en naspeurbaarheid B.19 Kwaliteitsrapporten 67 x 3 = 201 zaken te benoemen! Dat is de Lascoordinatie matrix! 61 EXC Staal (Staalgroep) Referentienorm Dikte (mm) t 25 a 25 < t 50 b t>50 EXC2 EXC3 S235 t/m S355 (1.1, 1.2, 1.4) S420 t/m S700 (1.3, 2, 3) S235 t/m S355 (1.1, 1.2, 1.4) S420 t/m S700 (1.3, 2, 3) EN EN EN EN , EN , EN EN , EN EN EN EN EN , EN EN , EN EN EN EN EN , EN , EN EN , EN EN EN EN EN , EN EN , EN B S C c S C d C S C C C C C EXC4 Alle Alle C C C a Kolomvoetplaten en kopplaten 50mm b Kolomvoetplaten en kopplaten 75mm c Voor staal tot en met S275 is niveau S voldoende d Voor staal N, NL, M en ML is niveau S voldoende B: (Basic) Technische basiskennis S: (Specific) Specifieke technische kennis C: (Comprehensive) Uitgebreide technische kennis 62 (C) Henk J.M. Bodt,

32 Henk Bodt, Deze presentatie is gebaseerd op de courante versie van de ontwerpnormen die werden besproken (stand: november 2016). De vertalingen zijn niet officieel en er kunnen geen rechten of verplichtingen aan de teksten worden ontleend! pren , ontwerptekst voor komende laatste enquiry, EN :2013/FprA1:2016 ISO/DIS van met commentaar van ISO/DIS van commentaar sluit ISO/DIS van (C) Henk Bodt, oktober (C) Henk J.M. Bodt,

33 Contactgegevens Voor nadere informatie: Bodt Welding Consultancy 65 Programma! ü Stand van zaken EN 1090 ü Er komt volgend jaar een nieuwe ! ü De belangrijkste wijzigingen. ü Lasmethodekwalificatie, nieuwe ISO ook volgend jaar?! ü De belangrijkste wijzigingen. ü ISO/DIS 15612:2016 ü Recente belangrijke wijziging ü Laspersoneel! ü ISO Lasserskwalificatie ü Eindelijk erkenning door drukapparatuur regels? ü ISO Lascoordinatie ü Grote veranderingen op komst in 2017! Vragen? 66 (C) Henk J.M. Bodt,