Metaalkunde in de. Lastechniek. H.Schrijen 1. Lasgroep Zuid Limburg. Mechanische Eigenschappen. Trekproef. Metaalkunde en Lastechniek

Transcriptie

1 Lasgroep Zuid Limburg Lasgroep Zuid Limburg Metaalkunde in de Lastechniek Mechanische Eigenschappen Metaalkunde en Lastechniek LZL Trekproef Ronde staven Platte staven Trekproef H.Schrijen 1

2 Algemeen Spanning Spanning Stug Sterk Zwak Versteviging Treksterkte v Insnoering v Breùk Rekgrens Week Bros Taai Gelijkmatige rek Insnoerings rek Stijf Slap σ = ε. E E-modulus Rek Elastisch Plastisch Rek Spanning 0.2 % Rekgrens Evenredigheidsgrens 0.2 % plastische vervorming Rek De Spanning corresponderend met 0.2%plastische rek wordt doorgaans gebruikt voor Koudgewalst Staal, RVS, Aluminium, Koper etc. Er is nl. geen Vloeigrens H.Schrijen 2

3 Rekgrens Kruip Verschillende materialen Sterkte versus Temperatuur 400 C De rek wordt doorgaans bepaald over : ronde staaf rechthoekige staaf l=5 diameter 5.65 (Oppervlak) ½ Trekstaven Trekproef dwars over las : breuksterkte en plaats van breuk van belang Las HAZ Basismateriaal Trekproef vol lasmateriaal : afh. materiaal en/of gebruikstemperatuur Fish eyes Typen trekproeven. - dwars over de las - vol lasmetaal in lengterichting las - evenwijdig walsrichting - dwars op walsrichting - uit dikterichting Breuk vollasstaaf met visoog : Ontstaat tijdens de trekproef t.g.v. waterstofdiffusie naar een locatie met insluitsels. Staaf breekt zonder enige rek. H.Schrijen 3

4 Insnoering Lamellar Tearing Staal met Z - kwaliteit d.w.z. : Z = % insnoering van trekstaaf in de dikterichting plaat Buigproef Z = 0% Z = 20 % Trekstaven uit de dikterichting Doel : Inzicht vervormingsmogelijkheden materiaal - lasverbinding Inzicht bindingsfouten enz. Plaats van start / stop bijv. Randvoorwaarden bepaald door Norm : EN ASME enz Rek 20 % Buigstempel = 4 wanddikte Buighoek = 180 LMK s LK s Rek 20 % diam doorn d = 100. t s - t s dikte A minimale rek in specificatie H. Schrijen Harry. Schrijen CCM, 15 H. Schrijen Harry. Schrijen CCM, 16 H.Schrijen 4

5 Buigen over Grondnaad Hardheids Meting Sluitnaad Zijbuig LMK volgens EN : Buig tegenbuig Dikte > 12 mm zijbuig aanbevolen!!!! H. Schrijen Harry. Schrijen CCM, 17 H. Schrijen Harry. Schrijen CCM, 18 Hardheids meting Voordelen. Weerstand tegen indrukking Hard lichaam wordt in oppervlak materiaal gedrukt Het oppervlak of diepte van de indrukking wordt gemeten Brinell, Vickers en Rockwell methoden Makkelijk Snel Goedkoop Niet destructief Toepassingen Kwaliteitscontrole materiaal en lasverbindingen Controle warmtebehandelingen Controle temperatuur excursies Heeft correlatie met treksterkte Test is simpel, snel en niet- destructief. Relatie Hardheid Sterkte is ca. 3 H. Schrijen Harry. Schrijen CCM, 19 H. Schrijen Harry. Schrijen CCM, 20 H.Schrijen 5

6 Schematisch principe Vickers Harr chrijen H. SHcharirjye. ns c CriCjeM, 22 Mobiele Hardheids meters Oscillatie Frequentie methode Equo-tip Dynamische meting = rebound meeting Ultrasoon : Microdur DynaMIC Principe Hardheid = V rebound V impact Meetsonde met stalen as en diamanten Vickers punt. Stalen as beweegt op/neer met 78 khz Diamant op materiaal gedrukt en de resonantie frequentie verandert Verschil resonantie frequentie omgerekend naar Vickers, Brinell of Rockwell Harr Shre H.Schrijen 6

7 Brinell beugel Locaties waar de metingen worden uitgevoerd Kerfslag proef Kerfslag proef H.Schrijen 7

8 V - kerf U - kerf Taaiheid Overgangsgebied Temperatuur Temperatuur H.Schrijen 8

9 Verandering van Taaiheid tijdens bedrijf bv. veroudering Korrelgrootte - Taaiheid Kleine korrel Grove korrel Effect Normaalgloeien c c Shift 72º downward Increase energy by 80 % H.Schrijen 9

10 Subsize Veel toegepast voor Lasserskwalificaties. Snel en goedkoop Hoeklassen en Stompe lassen Breek - test Breukvlakken tonen defecten zoals bijv. porositeiten, onvoldoende hoekinbranding bindingsfouten H.Schrijen 10

11 Lasserskwalificatie : Stompe lassen Interne kwaliteit van een las. Breukvlakken tonen defecten zoals bijv. porositeiten, onvoldoende hoekinbranding slag, bindingsfouten. Nick - Breektest H.Schrijen 11