Surfrif Scheveningen

Transcriptie

1 Surfrif Scheveningen kustveiligheid recreatie duurzaamheid

2 Wat de Haagse VVD betreft, krijgt Scheveningen een surfrif. Een dergelijk surfrif heeft veel voordelen. Door het rif worden stevige golven voortijdig afgebroken en geordend. Hierdoor wordt de kust beschermd en biedt het tegelijkertijd kansen voor de watersport. De golven worden beter voor surfers, waardoor Scheveningen nog aantrekkelijker kan worden voor (internationale) surfers. Bovendien kan een dergelijk rif een ecologische verrijking opleveren en kan er worden geëxperimenteerd met alternatieve methoden van energieopwekking. Kortom, een surfrif is een unieke kans voor Scheveningen! > Wat is een surfrif? Een surfrif is een kunstmatige barrière in zee die dient als een dijk, vaak in de vorm van lamellen. Het rif breekt krachtige golven af, waardoor het hoofdzakelijk twee doeleinden dient: 1) kustveiligheid en 2) aantrekkelijke golven voor surfers. Door een rif aan te leggen met harde en duurzame materialen vergt het rif relatief weinig onderhoud. Afbeelding 1. Surfrif lamellen (Rijkswaterstaat en Haskoning, 2008). > Voordelen van een surfrif in Scheveningen Kustveiligheid De ligging van onze stad en het veranderende klimaat zorgen ervoor dat kustveiligheid steeds belangrijker wordt. Een surfrif is een goed alternatief om kustveiligheid voor nu en in de toekomst te kunnen waarborgen. Een surfrif ontkracht hoge en lange golven, waardoor het aanslag op het strand en de duinen voorkomt. Voor Scheveningen heeft een surfrif als vorm van kustverdediging veel potentieel. 1 De veiligheid tegen overstromingen wordt de komende jaren geborgd door de nu lopende Afbeelding 2. Afslag van het strand in Scheveningen door storm (2012). verstevigingsronde waarbij boulevards deels versterkt worden en het strand deels opgehoogd wordt. Om de kustveiligheid ook in de toekomst te waarborgen, ontkomt Scheveningen er niet aan om aanvullende maatregelen te treffen. Hierbij zijn de meest voor de hand liggende opties het ophogen van de boulevard of het aanleggen van een extra duinenrij. Wanneer wordt gekozen voor ophoging, zal een deel van de boulevard moeten sneuvelen. Wanneer wordt gekozen voor een extra duinenrij, ligt de boulevard niet meer aan zee. Beide opties zijn niet ideaal en zal de aantrekkingskracht van de badplaats aantasten. Door te kiezen voor een surfrif zal de belasting op de kust worden verlaagd, zonder de cultuurhistorische waarde van de boulevard aan te tasten. De werking van een dergelijk rif is in eerdere studies al aangetoond. Bij zware, dreigende stormen blijkt de golfbelasting in de brandingzone significant af te nemen. Het rif zorgt ervoor dat 1 Kunstrif biedt nieuwe kijk op kustbescherming; Kustveiligheid, groene aanpak en recreatie, Rijkswaterstaat 2008, p. 3. 2

3 stormgolven breken en de helft in hoogte afnemen. Golven worden verkort en lange golven kaatsen terug (Rijkswaterstaat, 2009). Kortom, een surfrif is wat de Haagse VVD betreft een goede oplossing als het gaat om kustveiligheid. Het zorgt voor kustbescherming zonder dat de cultuurhistorische waarde van de kust en de functie van de boulevard worden aangetast. Recreatie Een surfrif zorgt ervoor dat golven mooi worden afgebroken en dat golven geordend zijn. Deze condities zijn ideaal voor surfers, maar het heeft ook voordelen voor zwemmers. Bij goed surfweer is het nu vaak druk in het water, met name ter hoogte van de surfscholen Hart Beach, Aloha en Surfles.nl en bij de Zandmotor (kitesurfen). Uit gesprekken met surfers op Scheveningen blijkt dat in die drukte beginners en gevorderden elkaar in de weg zitten. De golven die een surfrif mogelijk maakt, bieden vooral voor gevorderden een uitdaging. Door de juiste ligging, vorm en grootte van het surfrif wordt het surfgebied groter en biedt het voor beginners en gevorderden ieder wat wils. Dat zorgt voor aantrekkingskracht van (internationale) surfevenementen en een versteviging van de positionering van het Surfersparadijs Den Haag, zoals bedoeld in de Strandnota Het strand is van iedereen. Een surfrif biedt ook voordelen voor zwemmers. Nu is het zo dat zwemmers en surfers door elkaar recreëren. Dit kan leiden tot gevaarlijke situaties. Door een surfrif zullen surfers verder de zee in gaan, waardoor zwemmers meer ruimte krijgen. Het rif zorgt er ook voor dat krachtige golven voortijdig worden afgezwakt. Hierdoor is de golfslag voor zwemmers minder sterk. Beide ontwikkelingen zorgen voor meer veiligheid voor zwemmers, wat ten goede komt aan de aantrekkingskracht van de badplaats voor gezinnen met kinderen. Afbeelding 3. Minder golfslag en stroming aan het strand. Economie Een surfrif biedt meerdere economische voordelen. Ten eerste voorkomt een rif een noodzakelijke ophoging van de boulevard. Dit geeft ondernemers meer zekerheid, want het voorkomt dat waardevolle cultuurhistorische bebouwing van de boulevard sneuvelt en langdurige werkzaamheden aan de boulevard (met bijkomende (economische) schade voor de gevestigde ondernemers) wordt hierdoor vermeden. Ten tweede zorgt het surfrif voor stabiele kustveiligheid van de waterkeringszone (momenteel van het Circustheater tot de strandtenten). De stabiliteit en veiligheid van het gebied is goed voor het lokale vestigingsklimaat waardoor het meer bedrijvigheid kan aantrekken. Afbeelding 4. Kansen voor surfers 3

4 Ten derde zorgt het surfrif voor mooie en gestructureerde golven. Dit biedt veel kansen voor watersporters, waardoor het de aantrekkingskracht van de badplaats versterkt. Het biedt ruimte voor surfevenementen, waar ook ondernemers, watersportscholen, materiaalverhuurders en horeca van profiteren. Er zouden internationale wedstrijden gehouden kunnen worden voor surfen, kitesurfen, suppen en windsurfen. Dit is een unieke kans voor Den Haag. Duurzaamheid en innovatie Een andere meerwaarde dat het surfrif kan bieden, is een bijdrage aan duurzaamheid en innovatie. Deze duurzame meerwaarde kan op verschillende manieren tot uitdrukking komen. Eerder onderzoek heeft uitgewezen dat een surfrif de natuurlijke richting van de waterstroom nauwelijks verstoort. Hierdoor kunnen vislarven, voedingsstoffen en slib de natuurlijke weg volgen. Sterker nog, door bij het ontwerp te kiezen voor de juiste (harde) materialen, nodigt het rif dier- en plantsoorten uit om zich rondom het rif te vestigen. Voor vissen biedt het rif een plek om te paren en te schuilen. Een surfrif kan hierdoor een ecologische verrijking opleveren. 2 De duurzaamheid van het surfrif kan concreet gemaakt worden door innovatieve toepassingen op het gebied van hergebruik van materialen en de kansen voor energiewinning te benutten. Bij hergebruik kan gedacht worden aan het opslaan van vervuild slib en vliegas. Daarnaast biedt een surfrif een kans om te experimenteren met alternatieve manieren van energieopwekking, zoals golfenergie. Vanzelfsprekend dient rekening gehouden te worden met de scheepvaart en de visserij. Een eventuele beperking van de vaarroute of de visgrond dient minimaal te zijn. Anderzijds biedt een rif nieuwe kansen voor kleinschalige duurzame kweek van vis, zoals garnalen, krabben en mosselen. Duurzame visserij is één van de speerpunten van de Scheveningse visserij en van de Europese Unie. Door te kiezen voor milieuvriendelijke bouw en duurzame materialen en kansen te bieden om te experimenteren met alternatieve manieren van energieopwekking en kleinschalige visserij, kan het surfrif naast kustveiligheid en recreatie ook een meerwaarde bieden op het gebied van duurzaamheid en innovatie. > Standpunt VVD Wat de Haagse VVD betreft is een duurzaam surfrif een unieke kans voor Scheveningen. Het surfrif kan het veiligheidsaspect verbinden met andere functies, zoals recreatie en duurzame ontwikkeling. Het surfrif biedt niet alleen kansen voor surfers, kitesurfers, suppers en zwemmers, maar ook voor diepzeeduikers en sportvissers. Welke recreatieve activiteit het ook mag zijn, het staat een duurzaam ontwerp van een rif niet in de weg. Door de functies van kustveiligheid, recreatie en milieuvriendelijke bouw van het surfrif en faciliteiten voor energiewinning te bundelen, zou Scheveningen voorop kunnen lopen op het gebied van innovatieve waterwerken. Een unieke kans voor Scheveningen. Het surfrif draagt op deze manier bij aan de kustveiligheid, zonder dat toeristen en bezoekers ook maar iets hoeven in te leveren op het plezier. Anderzijds biedt het rif een buitenkans om recreatie en duurzame innovatieve ontwikkeling binnen één concept te bundelen. Afbeelding 5. Surfers bij Scheveningen 2 Kunstrif biedt nieuwe kijk op kustbescherming; Kustveiligheid, groene aanpak en recreatie, Rijkswaterstaat 2008, p

5 Kosten en baten surfrif Eerdere onderzoeken van onder andere Rijkswaterstaat en Royal Haskoning hebben aangetoond dat een dergelijk surfrif niet alleen technisch haalbaar is, maar het tegelijkertijd ook koppelingskansen biedt voor kustveiligheid, recreatie, energiewinning, natuurontwikkeling en economische exploitatie. Een surfrif is rendabel voor locaties waar ruimte beperkt is, de huidige kustzone een belangrijke economische en/of cultuurhistorische waarde heeft en wanneer zeewaartse uitbreiding niet wenselijk is. De kostenbatenanalyse die eerder is uitgevoerd voor een surfrif bij Scheveningen toont aan dat aanlegkosten van een surfrif vergelijkbaar zijn met versterkingskosten van de boulevard en aanleg van een duin. Wanneer daarbij ook nog rekening wordt gehouden met de overlast die gepaard gaat met boulevardversterking en de afname van de toeristische aantrekkelijkheid, dan is een surfrif nog voordeliger. De overlast van de aanleg van een surfrif tijdens de bouwfase is in vergelijking met andere alternatieven nihil. Daarnaast zal het rif de huidige recreatieve functie van de boulevard versterken in plaats van het gelijk houden of het negatief beïnvloeden in geval van het zeewaarts uitbouwen (extra duinenrij/ophogen boulevard) (Rijkswaterstaat, 2008). > Volgende stap: onderzoek naar de beste variant Onderzoeken naar de haalbaarheid van een surfrif met als casus Scheveningen zijn al eerder gedaan. Hierbij is vastgesteld dat een surfrif voor de kust van Scheveningen technisch haalbaar is, maatschappelijke en ecologische meerwaarde heeft en meerwaarde heeft in termen van kosten en baten. Bestaande onderzoeken Ideeën over een innovatieve wijze van beschermen van de kust in combinatie met een impuls voor de lokale economie en het verstevigen van de positie op het gebied van watersport bestaan al langer. Ook zijn er eerder al verkennende onderzoeken naar een surfrif in Scheveningen uitgevoerd door Rijkswaterstaat, Deltares, Royal HaskoningDHV en SurfReefs, waaruit de voordelen blijken. Afbeelding 6. Voordelen van een surfrif (rechtsonder: een surfrif voor de kust van Albany, Australië). De voordelen van een surfrif hebben zich ook elders bewezen. Op meerdere plekken in de wereld, zoals Australië, Verenigde Staten en Dubai zijn surfriffen aangelegd. Om alle kansen te realiseren die 5

6 een surfrif biedt, is het noodzakelijk goed onderzoek te doen naar een aantal varianten. Om tot een goed besluit te komen, moet onderzoek gedaan worden naar de beste plaats voor het surfrif, de grootte, de vorm, de diepteligging, de materiaalkeuze, maar ook naar de erosie en sedimentatie rondom het rif en de concrete effecten op de stroming en de golven (refractie en diffractie van de golven). Dat bepaalt of het surfrif voldoende kustveiligheid biedt en tegelijkertijd uitdagingen voor surfers en andere watersporters kan bieden. De Haagse VVD vraagt het college om in samenwerking met Rijkswaterstaat en de andere belanghebbenden onderzoek te doen naar het juiste ontwerp en de financiële haalbaarheid van een dergelijk surfrif voor de kust van Scheveningen. Nu doorpakken De geplande verlenging en versterking van de havenhoofden in 2020 maakt het urgent om nu het alternatief van een surfrif op te pakken. De verlenging en versterking van de havenhoofden in combinatie met een surfrif biedt een kans om het in één keer goed te doen, maar ook om kosten te besparen door bijvoorbeeld de projecten te combineren in de uitvoering. Om de werkzaamheden in 2020 te kunnen uitvoeren, moet in 2017 duidelijk worden welke varianten voor de Scheveningse kust mogelijk zijn en wat de kosten en baten van deze varianten zijn. De gemeenteraad kan dan eind 2017 op basis van een goed gefundeerde businesscase een besluit nemen. De Haagse VVD vraagt de gemeenteraad dan ook te besluiten per direct onderzoek te laten doen naar de beste variant van een surfrif voor de kust van Scheveningen. Het onderzoek dient een aantal varianten te beschrijven en af te wegen op de volgende aspecten: > verbetering van de kustveiligheid, > verbetering van de mogelijkheden om te surfen, zwemmen en duiken, > verbetering van de veiligheid voor de watersporters, > ecologische gevolgen op en om het rif, > de effecten op de economische ontwikkeling van het kustgebied, > de mogelijkheden voor alternatieve wijze van duurzame energieopwekking. Onderdeel van het onderzoek dient tevens een kosten-batenanalyse te zijn, waarin ten minste de bovenstaande aspecten worden meegenomen. > Financiën We verwachten dat het onderzoek binnen ongeveer zes maanden afgerond kan zijn en in opdracht wordt gegeven bij een gespecialiseerd bureau of een onderzoeksinstelling. Daarnaast zal er vanuit de gemeente een projectleider beschikbaar worden gesteld die ook verbinding met de initiatiefnemers en de Raad organiseert over de voortgang van dit voorstel. We verwachten dat de kosten voor het onderzoek liggen tussen 100 en 150 duizend. De dekking van de benodigde middelen kan gezocht worden in samenwerking met Provincie Zuid-Holland, het Ministerie van Infrastructuur en Milieu en Rijkswaterstaat en waar nodig aangevuld worden uit de Haagse programma s Brandweer en Rampenbestrijding, Waterkering en Strandveiligheid

7 Dictum Besluit De raad van de gemeente Den Haag, Gelezen het initiatiefvoorstel van de fractie van de Haagse VVD, In aanmerking nemende dat : Besluit: Een surfrif voor de kust van Scheveningen een grote kans biedt de kustveiligheid te verbeteren, de positie van de watersport te verstevigen, de lokale economie een impuls te geven en de ecologie te verrijken. 1. Het college te verzoeken onderzoek te doen naar verschillende varianten daarbij aan aanmerking nemend ligging, vorm, omvang, materiaalkeuze voor een surfrif voor de kust van Scheveningen, waarbij in iedere variant ten minste kustveiligheid wordt gecombineerd met verbeterde mogelijkheden voor surfers en andere watersporters. Het onderzoek omvat een afweging van de varianten en een kosten-batenanalyse. 2. Het college te verzoeken uiterlijk binnen zes maanden de onderzoeksresultaten met de gemeenteraad te delen. 3. In samenwerking met Provincie Zuid-Holland, het Ministerie van Infrastructuur en Milieu en Rijkswaterstaat tot dekking van de benodigde financiële middelen te komen en waar nodig aan te vullen vanuit de programma s Brandweer en Rampenbestrijding, Waterkering en Strandveiligheid. Aldus besloten in de raadsvergadering d.d. [datum]. De griffier De voorzitter 7