Jaarverslag Rondom Wonen is van mensen, voor mensen en staat voor goed wonen en je thuis voelen in de buurt.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Jaarverslag 2012. Rondom Wonen is van mensen, voor mensen en staat voor goed wonen en je thuis voelen in de buurt."

Transcriptie

1 Jaarverslag 2012 Rondom Wonen is van mensen, voor mensen en staat voor goed wonen en je thuis voelen in de buurt. Vanuit deze visie werken wij samen met onze partners aan het perspectief voor mensen die zelf moeilijk slagen op de woningmarkt.

2 INHOUDSOPGAVE A VOLKSHUISVESTINGSVERSLAG 2012 I VOORWOORD 3 II KLANTEN 6 III MAATSCHAPPIJ 14 IV ONZE AFSPRAKEN MET DE SAMENLEVING 21 V VERSLAG VAN HET BESTUUR 24 VI VERSLAG VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN 32 VII ORGANISATIE 40 VIII FINANCIËN 44 IX INNOVATIE 49 X VERWACHTINGEN VOOR XI KENGETALLEN 56 B JAARREKENING 2012 XII BALANS VOOR RESULTAATBESTEMMING 58 XIII WINST EN VERLIESREKENING OVER HET BOEKJAAR XIV KASSTROOMOVERZICHT (ENKELVOUDIG) OVER 2012 (* 1.000) 61 XV VERKLARING BESTUUR EN RAAD VAN COMMISSARISSEN 62 XVI TOELICHTING WAARDERINGSGRONDSLAGEN 63 XVII STELSELWIJZIGING MET INGANG VAN XVIII TOELICHTING OP DE BALANS 72 XIX NIET IN DE BALANS OPGENOMEN VERPLICHTINGEN 81 XX TOELICHTING OP DE WINST- EN VERLIESREKENING C OVERIGE GEGEVENS XXI CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT 89 XXII VERKLARENDE WOORDENLIJST 91 Stichting Rondom Wonen Industrieweg 2, 2641RM Pijnacker Postbus 87, 2640 AB Pijnacker Telefoon (015) Fax (015) info@rondomwonen.nl Web Handelsregister nr Stichtingenregister nr Kamer van Koophandel Haaglanden Nationaal register VHV nr WWI instellingsnummer L0590 D BV jun-13

3 A. Volkshuisvestingsverslag 2012 I Voorwoord Onze missie RONDOM WONEN IS VAN MENSEN, VOOR MENSEN EN STAAT VOOR GOED WONEN EN JE THUIS VOELEN IN DE BUURT. Onze omgeving Het jaar 2012 was wederom een bewogen jaar. Het kabinet Rutte I, een minderheidskabinet van VVD en het CDA met gedoogsteun van de PVV, is in april gevallen over de uitgangspunten voor de begroting (en bezuinigingen) voor Europa en Nederland bevonden zich in een crisissituatie. Om aan de afspraken uit de Eurozone te voldoen moest Nederland forse bezuinigingsmaatregelen nemen en voor eind april publiceren. Op de valreep bereikten de fractievoorzitters van de demissionaire regeringspartijen VVD en CDA en die van de oppositiepartijen D66, GroenLinks en de ChristenUnie (de zogenaamde Kunduz-coalitie) een akkoord over een omvangrijk bezuinigingspakket voor Nederland kon dit zogeheten Lenteakkoord nog voor de deadline van eind april naar de Europese Commissie in Brussel sturen. In november werd het demissionaire kabinet opgevolgd door het kabinet-rutte II, een coalitie van VVD en PvdA. Veel partijen hadden de verwachting dat een nieuw kabinet de woningmarkt integraal zou hervormen door gebruik te maken van de aanbevelingen in het woningmarktplan Wonen 4.0. Dit akkoord van Vereniging Eigen Huis, Aedes, Woonbond en de makelaarsorganisaties kan rekenen op een zeer breed draagvlak in de samenleving. Hervorming volgens Wonen 4.0 schept eindelijk duidelijkheid en vertrouwen over de toekomst van de woningmarkt. Het nieuwe kabinet heeft hier echter niet voor gekozen en er slechts enkele zaken uit gepikt. Daar waar in het regeerakkoord van Rutte I al een verhuurdersheffing van 760 miljoen (vanaf 2014) werd ingerekend, werd dit in het lenteakkoord naar voren gehaald en deed het kabinet Rutte II er nog een flinke schep bovenop. De verhuurdersheffing werd fors verhoogd, begint bescheiden met 50 miljoen in 2013, maar loopt al snel op naar inmiddels 1,75 miljard in Daarmee vervalt een zeer groot deel van de funding voor geplande investeringen en zullen veel corporaties in financiële problemen komen. Ter compensatie wordt het inflatievolgende huurbeleid verlaten, dit wordt in 2013 inflatie + 1,5% en parallel wil het kabinet het zogenaamde scheefwonen bestrijden met additionele inkomensafhankelijke huurverhogingen van 0,5% en 2,5%. Het kabinet is van mening dat het totaal van deze huurverhogingen, de heffing op termijn grotendeels compenseert en het resterende tekort uit efficiencyverbetering en verkoop van huurwoningen kan komen. Eerdere wetsvoorstellen voor inkomensafhankelijke huurverhogingen bleken in 2012 politiek omstreden en haalden niet de eindstreep. Behalve principiële bezwaren tegen huurbeleid op basis van inkomen, roepen de voorstellen veel weerstand op vanwege de privacy van huurders en vanwege de bureaucratie die ze met zich meebrengen. Het is dan ook de vraag op het op deze wijze wel goed kan worden ingevuld. De sector Op 30 januari 2012 werd publiekelijk bekend dat er ernstige financiële problemen waren bij corporatie Vestia. Bij Vestia waren grote tegenvallers met derivaten (margin calls) als gevolg van erg lage rente op de kapitaalmarkt. Vestia moet met behulp van het Rijk en de sectorinstituties worden gesaneerd. Het saneringsplan voorziet in de verkoop van woningen in 10 jaar tijd en een forse saneringsbijdrage uit de sector van (voorlopig) 700 miljoen. Alle nieuwbouw en grootschalige renovatieplannen zijn bij Vestia stopgezet. Deze tegenvaller en tegenvallers van andere corporaties leiden er toe dat de komende jaren, boven op de verhuurdersheffing, nog eens flinke bijdragen saneringssteun aan het Centraal Fonds moeten worden afgedragen. Dit verzwakt de financiële positie van de sector verder. De Vestia affaire en de missers bij andere corporaties en de te onderscheiden bestuurders, hebben het aanzien van de sector verder verslechterd en konden grosso modo ontstaan door een gebrekkig toezicht van achtereenvolgens de Raden van Commissarissen, de accountants, het Waarborgfonds Sociale Woningbouw en door het Centraal Fonds Volkshuisvesting. Het geheel heeft geleid tot een verslechtering van het al niet zo goede imago van de sector, aanpassingen in de structuur bij het CFV en het WSW en een meer dan verhoogde aandacht voor risicosturing. D BV jun-13

4 Derivaten Door deze debacles ligt het gebruik van derivaten en de risicosturing bij corporaties onder een vergrootglas. Corporaties trekken derivaten (swaps) aan om per saldo uiteindelijk minder rente te betalen. Ook Rondom Wonen heeft derivaten. Zonder swaps zou Rondom Wonen zomaar 0,4 miljoen per jaar meer aan rente moeten betalen. Rondom Wonen had begin 2012 een derivatenportefeuille van 50 miljoen aan gewone swaps. Voor een deel van deze derivaten moest extra zekerheid bij de bank worden gestort. Bij Rondom Wonen was dat medio 2012 ruim 12 miljoen. Ondanks het feit dat wij ruim 35 miljoen in de kas hadden, vonden wij dat een ongewenste ontwikkeling. Medio 2012 zijn deze derivaten met toestemming van het WSW overgezet naar langlopende leningen en daarmee is de derivatenportefeuille gehalveerd en het geblokkeerde geld weer vrij gevallen. Van de overblijvende derivaten ad 25 miljoen zijn in september de hoofdsommen in coupures van 5 miljoen geknipt en de breakmomenten in tijd verspreid en naar achteren geschoven ( ). Nieuw afgekondigde beleidsregels in oktober maken het afsluiten van derivaten met dergelijke modaliteiten de facto onmogelijk. Investeringen Rondom Wonen heeft ondanks deze turbulente ontwikkelingen in 2012 mooie prestaties neergezet. We verkochten meer huurwoningen dan we hadden begroot, dit ondanks de malaise op de woningmarkt. We leverden 31 eengezinswoningen op in Keijzershof en op deze Vinex-locatie werden ook nog eens 96 woningen in aanbouw genomen, die in 2013 worden opgeleverd. Door een faillissement van de aannemer kon niet worden gestart met de vervangende nieuwbouw in Pijnacker Centrum. Per saldo hebben we ondanks crisis als Rondom Wonen veel geïnvesteerd, onderhouden en verkocht. Woningmarkt De verwachting is gerechtvaardigd dat de afgekondigde Rijksmaatregelen er toe leiden dat de nieuwbouwinspanningen van Rondom Wonen voor meerdere jaren worden stilgelegd. Rondom Wonen is niet de enige corporatie waar dit plaatsvindt. Ook marktpartijen maken eind 2012 een pas op de plaats. Deze ontwikkelingen staan haaks op de toenemende woningvraag in ons werkgebied. Het aantal huishoudens in de Metropoolregio Rotterdam Den Haag groeit de komende jaren fors. Meer dan huishoudens. De netto toevoeging (nieuwbouw minus sloop) van woningen in onze regio blijft daar de komende periode fors bij achter. Dit betekent dat er vanaf 2015 weer kwantitatieve woningnood zal ontstaan. Daarmee wordt er ook een bodem in de vastgoed waardedaling van de huizen geplaatst. Het bedrijf In eigen huis heeft Rondom Wonen medio 2012 haar nieuwe Ondernemingsplan Thuis in de buurt en een geheel nieuw Strategisch Vastgoed Beleidsplan afgerond. Beide documenten zijn de resultante van een gedegen en interactief traject met onze interne en externe belanghouders en belanghebbenden en vormen de blauwdruk voor de bedrijfsvoering van Rondom Wonen voor de komende jaren. Parallel zijn alle governancedocumenten in de loop van het jaar in overeenstemming gebracht met de vigerende Governancecode. Om een betere en professionele klantbediening en efficiencyverbetering te realiseren heeft Rondom Wonen in 2012 haar organisatiestructuur gedeeltelijk heringericht en zijn bedrijfsprocessen op verschillende niveaus geharmoniseerd. Om de risicosturing van Rondom Wonen verder te verbeteren is eind 2012 gestart met de implementatie van de (BDO) Corporatie Control Monitor. Dit om een betere beheersing en een continue verbetering van bedrijfsprocessent te bewerkstelligen en te waarborgen. Dit proces loopt door in de komende jaren. Het nieuw gevormde klantencontactcentrum (KCC) is in de tweede helft van 2012 de spil in onze frontoffice geworden. In 2012 hebben we organisatiebreed invulling gegeven aan het verder verbeteren van de interne en externe communicatie en het bestendigen van de door onze klanten gewaardeerde bedrijfscultuur. Dit proces loopt parallel aan ons doel om de kennis en kunde van onze medewerkers en de beschikbare middelen optimaal te benutten en daarmee ook onze beheerkosten verder te laten afnemen. D BV jun-13

5 Onderzoek naar de toekomst Rondom Wonen opereert in een turbulente omgeving en staat de komende jaren op een kruispunt in haar ontwikkeling en de daarbij te bepalen koers voor de komende jaren. In het nieuwe ondernemingsplan is positiebepaling rondom samenwerking opgenomen. In dat verband heeft in 2012 verder verkennend onderzoek plaatsgevonden naar de mogelijkheden voor samenwerking met in eerste aanleg- matchingspartner woningcorporatie Mooiland. Deze verdieping van het onderzoek moest voor eind 2012 antwoord geven op drie vragen. Ten eerste of er volkshuisvestelijke overeenstemming over de invulling, de koers en het feitelijke werkgebied in de Metropoolregio Rotterdam Den Haag is, ten tweede of samenwerking voldoende financiële mogelijkheden biedt om de investeringsopgave van Rondom Wonen ook naar de toekomst te kunnen borgen en ten slotte of er overeenstemming over de uit te werken besturingsfilosofie en het organisatieprincipe kan worden bereikt. Het resultaat van het onderzoek laat eind 2012 zien dat er overeenstemming over de volkshuisvestelijke invulling en inrichting van het werkgebied bestaat; de metropoolregio Rotterdam- Den Haag met de gemeenten Pijnacker Nootdorp en Lansingerland als fundament. Ten aanzien van de financiële situatie kon eind 2012 geen conclusie worden getrokken en is het noodzakelijk om begin 2013 te bezien wat de impact is van het voorgenomen regeringsbeleid op het investeringsbeleid en dito -mogelijkheden van beide corporaties. Rondom Wonen en Mooiland oriënteren zich intensief op de gevolgen van dit overheidsbeleid. De eerste verkenningen laten zien dat de investeringscapaciteit niet alleen bij Rondom Wonen, maar ook bij Mooiland en andere corporaties geweldig afneemt. Tenslotte heeft Rondom Wonen nog onvoldoende kennis kunnen nemen van het organisatieperspectief binnen de Mooiland Groep. Er is derhalve tijd nodig om daarover een goede afstemming en overeenstemming te bereiken. Het streven is om voor eind 2013 de besluitvorming op deze punten te kunnen afronden teneinde de verdere koers te bepalen. Tot slot Het was wederom in meerdere opzichten een bijzonder jaar. We hebben na de werkdruk van voorgaande jaren en de hectiek van 2012 om ons heen, met elkaar in dit verslagjaar de betrekkelijke rust kunnen vinden om onze organisatie verder te professionaliseren en zijn veel zaken tot een goed einde gebracht. Een welgemeend woord van dank richting onze medewerkers en onze partners is dan ook op zijn plaats. Pijnacker, 12 juni 2013 Lambert Greven Algemeen directeur D BV jun-13

6 II KLANTEN Klant- en marktkennis VOOR HET ONTWIKKELEN VAN NIEUW VASTGOED, HET REVITALISEREN OF HERPOSITIONEREN VAN BESTAAND VASTGOED, MAAR OOK VOOR HET OP ADEQUATE WIJZE AANBIEDEN VAN VRIJKOMENDE WONINGEN MOET RONDOM WONEN MARKTKENNIS GENEREREN. KENNIS VAN DE MARKT, VAN VRAAG EN AANBOD IN DE SOCIALE SECTOR, STAAT DAARBIJ VOOROP, MAAR OOK DE KOOPSECTOR MAG DAARBIJ NIET GENEGEERD WORDEN. Begin 2012 heeft de gemeente Pijnacker-Nootdorp een analyse gemaakt van de lokale woningbehoefte en woningmarkt in deze gemeente. De primaire vraag daarbij was In welke mate de woningvoorraad in gemeente Pijnacker-Nootdorp aansluit op de lokale vraag naar woningen, en in het bijzonder de vraag van lokale doelgroepen? Op deze vraag geeft de analyse antwoord. Daarbij is gebruik gemaakt van eerdere woningmarktonderzoeken en aanvullend onderzoek. De lokale woningbehoefte is aan de orde gesteld in de Toekomstvisie PIT uit Daarin staat dat het woningbouwprogramma van woningen zich tussen 2004 en 2010 voor 75% richt op de regionale behoefte. Vanaf 2010 zou in het ideale scenario een extra programma van ongeveer woningen worden gebouwd, waarin de lokale behoefte prevaleert. Na 2015 zou nog eventueel gebouwd kunnen worden voor de lokale vraag. Inmiddels zijn per 1 januari 2012 ruim van de woningen uit het Pit programma gerealiseerd en zijn er plannen voor zo n In de bestuurlijke agenda van de huidige coalitie is de lijn van meer focus op de lokale vraag doorgetrokken. Daarin staat, mede naar aanleiding van de Evaluatie woonvisie 2005 die is gepubliceerd in 2010, dat de gemeente Pijnacker-Nootdorp een Uitvoeringsstrategie wil maken voor de huisvesting van specifieke lokale doelgroepen. Deze doelgroepen zijn (op basis van de Woonvisie 2005): Jongeren, senioren, arbeidsmigranten, woonwagenbewoners, asielzoekers, mensen met een beperking, doorstroming en de wens van lokale groepen die zelf willen bouwen. De analyse geeft feiten die inzicht geven in de behoefte van lokale beleiddoelgroepen en wat de ordegrootte en aard van de opgave is als deze lokale vraag moet worden geaccommodeerd. Lokale doelgroepen vragen in een optimaal scenario dat er zo n woningen meer structureel beschikbaar komen in de 3 kernen voor In Pijnacker loopt een uitgebreid nieuwbouwprogramma dat voorziet in een deel van de lokale behoefte van de kern. Er kan daar worden voldaan aan de vraag met de ombuiging van het bouwprogramma van ongeveer 230 woningen. In Nootdorp en Delfgauw zijn er onvoldoende bouwplannen om via woningbouw de vraag optimaal te accommoderen. Bij elkaar gaat het in deze twee kernen om een structurele vraag naar zo n woningen. Explica heeft op verzoek van de SVH onderzoek gedaan naar de regionale effecten van de EU regeling. Zij trekken de voor de hand liggende conclusie dat huishoudens met een inkomen tussen de en nu erg beperkt zijn in huisvestingsmogelijkheden. Wel stellen ze vast dat de 10% ruimte om hogere inkomens te huisvesten niet overal optimaal wordt benut. Door de grote hoeveelheden woningen in Den Haag met een lage huur was het in het verleden, zonder EU-regeling al zo dat de corporaties daar zonder enige moeite 90% konden halen. In de zomer is de definitieve versie van het onderzoeksverslag naar de woonwensen van senioren (begin 2011) gepresenteerd aan belanghebbenden en de opdrachtgevers Rondom Wonen, Vestia Nootdorp, Heijmans Vastgoed BV en de gemeente Pijnacker Nootdorp. Met de onderzoeker Frank van Hoorn van Quintis en de gemeente wordt vastgesteld dat de algemene lijn die valt te ontdekken is, dat er op termijn een (erg) grote behoefte zal ontstaan aan meer adequate senioren woonvoorzieningen. Eind 2012 is de Grote Woontest in het Stadsgewest Haaglanden uitgevoerd. Dit onderzoek is het grootste woononderzoek in de regio en wordt gesteund door 25 partijen, waar onder Rondom Wonen, die helpen steden in de regio te ontwikkelen, zoals woningcorporaties, projectontwikkelaars en gemeenten in de regio Haaglanden. De informatie uit de test gebruiken de 25 initiatiefnemers (diverse marktpartijen, woningcorporaties en gemeenten) om woningen, de woonomgeving en voorzieningen in de wijken beter aan te laten sluiten bij de wensen van de bewoners. De Grote Woontest is één van de grootste onderzoeken in Nederland op het gebied van wonen en woonbeleving en wordt sinds 2004 in verschillende regio s uitgevoerd. Voor de regio Haaglanden is dit de eerste editie van dit grote woononderzoek. Het streven is om bewoners van de regio te vragen naar hun woonervaringen en woonwensen. De resultaten komen begin 2013 beschikbaar. D BV jun-13

7 Klantgerichtheid en woonruimteverdeling RONDOM WONEN VERHUURT WONINGEN AAN VERSCHILLENDE DOELGROEPEN, WAARBIJ VOORAL AANDACHT WORDT BESTEED AAN HUISHOUDENS MET LAGE INKOMENS, DE PRIMAIRE DOELGROEP. MET NAME WONINGEN MET EEN HUUR ONDER DE AFTOPPINGSGRENZEN MOETEN VRIJWEL UITSLUITEND AAN DEZE HUISHOUDENS WORDEN VERHUURD. NIEUWBOUWWONINGEN MET EEN HUUR ERBOVEN ZIJN DAARENTEGEN VOORAL VOOR HUISHOUDENS BEHOREND TOT DE (LAGE) MIDDENINKOMENS BESTEMD. Rondom Wonen verhuurt niet alleen eigen bezit, maar ook bezit voor de woningcorporaties Mooiland en Habion in de woonservicezône De Weidevogelhof. Het zijn woningen die door Rondom Wonen zijn gebouwd en ontwikkeld en aan deze corporaties zijn verkocht. Van alle te verhuren woningen is een kwart bestemd voor mensen afkomstig uit de gemeente. Rondom Wonen stelt alles in het werk, huurders met betalingsproblemen zo snel mogelijk te helpen om uitzetting te voorkomen. Een klein deel van de woningen is bestemd voor verkoop. In 2010 is Rondom Wonen gaan werken met Koopgarant naast de fair value variant van maatschappelijk gebonden eigendom MGE. De verdeling van sociale huurwoningen in het Stadsgewest Haaglanden vindt plaats via het woonruimteverdelingsysteem van de SVH, Woonnet Haaglanden. Woonnet Haaglanden verzorgt voor ons de inschrijving van woningzoekenden, publiceert het actuele huizenaanbod van woningcorporaties en beheert het systeem van de verdeling van de woningen. Huurders kunnen na inschrijving een keuze maken uit alle vrijgekomen woningen in de regio en de corporaties benaderen de door het systeem geselecteerde huurders. In de beleidsvoornemens 2012 is rekening gehouden met 115 mutaties (nieuwe verhuringen) op jaarbasis, bijna 30 per kwartaal. Uiteindelijk hadden wij te maken met 156 verhuringen (inclusief 31 nieuwbouwwoningen). Dit zijn 41 verhuringen meer dan waren begroot. De mutatiegraad voor 2012 komt hiermee op 5,97%. In 2012 heeft Rondom Wonen voor 139 woningen een huuropzegging ontvangen. Niet alle woningen werden opnieuw verhuurd, namelijk 15 woningen waren bestemd voor verkoop, 7 woningen zijn in 2013 opnieuw verhuurd en één woning is samengevoegd met een andere woning. Van de 15 te verkopen woningen die in 2012 zijn opgezegd zijn in woningen verkocht en 5 woningen uit 2011 zijn in 2012 verkocht. Van de reguliere verhuringen zijn er 23 direct verhuurd (COA, Ipse, woningruil, urgentie, Groepswonen Ouderen). Met de rest werd geadverteerd op Woonnet Haaglanden. Voor woningen die via Woonnet Haaglanden worden aangeboden geldt dat van alle kandidaten die reageren, de volgordebepaling geschiedt op basis van inschrijfduur. De gemiddelde inschrijfduur van de op deze wijze verworven nieuwe huurders loopt op en bedroeg in ,9 jaar. In het Stadsgewest Haaglanden is de gemiddelde woonduur 4,1 jaar. De trend is dat de inschrijfduur verder oploopt en er zijn indicaties dat er op geen enkele wijze sprake is van een ontspannen woningmarkt. Er werden in 2012 ook nog eens 31 nieuwbouw eengezinswoningen voor het eerst verhuurd. Ook deze woningen maken deel uit van de Vinex locatie Keijzershof. Rondom Wonen heeft met de corporatie stichting Mooiland (eigenaar Weidevogelhof fase 1) een beheerovereenkomst voor fase 1 afgesloten tot ultimo 2013 en met Habion (eigenaar Weidevogelhof fase 2) een beheerovereenkomst tot ultimo Rondom Wonen is eigenaar van fase 3 van de Weidevogelhof. Met de zorgaanbieder stichting zorginstellingen Pieter van Foreest en beide collega-corporaties is een gezamenlijke beheerstrategie opgetekend ten einde de woonservicezône De Weidevogelhof als merk te kunnen neerzetten (branden). Rondom Wonen heeft daarbij een centrale rol als bewaarder en beheerder van het merk Weidevogelhof. Sinds 1 januari 2012 zijn 125 woningen van ons eigen bezit opnieuw verhuurd, zijn er 28 woningen van Mooiland en Habion verhuurd en zijn 31 nieuwbouwwoningen verhuurd. Daarmee bedraagt het totaal aantal verhuringen in tegen 272 in Overeenkomend met het niveau de afgelopen jaren. De vele verhuringen in 2010 en 2011 waren in dat verband uitzonderingen. De hoeveelheid aanbiedingen per woning is in 2012 wat toegenomen en gestegen van gemiddeld 8 aanbiedingen naar gemiddeld 17 aanbiedingen per woning; een acceptatiegraad van 6%. In het Stadsgewest Haaglanden is de gemiddelde acceptatiegraad hoger en ligt op 7,5% per geadverteerde woning. De acceptatiegraad ligt het laagst bij (dure) EGW (3,7%) en is het hoogst bij een HAT- woning (30,3%). Dit fenomeen is inherent aan de aanbodmethode. Iedereen die kansrijk is, is dat overal in de regio. Er wordt dus flink geshopt en daar kun je de mensen geen ongelijk in geven. D BV jun-13

8 Resultaten prestatieafspraken 70% verhuur aan primaire doelgroep In de prestatieafspraken SGH-SVH is overeengekomen dat minimaal 70% van de te verhuren woningen uit de bestaande voorraad aan huishoudens behorend tot de primaire doelgroep moet worden verhuurd. Dus maximaal 30% verhuringen aan de secundaire doelgroep. Op regionaal niveau heeft Rondom Wonen aanvullende afspraken gemaakt. Rondom Wonen hoeft bij het berekenen van het percentage verhuringen aan huishoudens uit de doelgroep, de woningen met een huurprijs boven de aftoppingsgrens die na 1 januari 2002 zijn gebouwd, niet mee te tellen. Dit, omdat Rondom Wonen verhoudingsgewijs zoveel nieuwe woningen bouwt, waarvan 50% een huurprijs boven de aftoppingsgrens heeft, dat het op een gegeven moment theoretisch niet meer mogelijk zou zijn om 70% aan de doelgroep te verhuren. Rekeninghoudend met bovenstaande aanvullende afspraak tellen 69 verhuringen niet mee. Van de resterende 87 verhuringen uit de bestaande voorraad zijn 66 woningen verhuurd aan huishoudens behorend tot de primaire doelgroep. Dat is 76% van de verhuringen. De prestatieafspraak is om 70% te verhuren aan de primaire doelgroep. Verhuurresultaten 2012 Tabel 1: verhuurresultaten bestaande woningvoorraad Eenpersoonshuishouden. Woningen van na januari 2002 staan in aparte kolom leeftijd inkomen goedkoop betaalbaar middelduur onder ATG 2002 boven ATG 2002 < 366,37 < 524,37 >= 524,37 < 524,37 >= 524,37 < 65 < < 65 >= >= 65 < >= 65 >= Totaal Tabel 2: verhuurresultaten bestaande woningvoorraad Meerpersoonshuishouden. Woningen van na januari 2002 staan in aparte kolom leeftijd inkomen goedkoop betaalbaar middelduur onder ATG 2002 boven ATG 2002 < 366,37 < 561,98 >= 561,98 < 561,98 >= 561,98 < 65 < < 65 >= >= 65 < >= 65 >= Totaal Binnen de tabellen over de verhuurresultaten worden de 24 indirecte verhuringen aan zorgaanbieder Philadelphia (Oranjehof) en Ipse de Bruggen niet meegeteld. Alleen de directe verhuringen worden in tabel 1 en 2 weergegeven. De verplichting wat betreft het registreren van inkomensgegevens van de huurders bij de indirecte verhuringen is door Rondom Wonen correct opgepakt. De gegevens zijn bij Rondom Wonen bekend. Urgentie Het streven is om maximaal 10% van de aangeboden /geadverteerde woningen in bestaand bezit te verhuren aan woningzoekenden met een urgentie. Hoe hoger het percentage, hoe groter de verstoring is voor het reguliere aanbod. Van de 132 geadverteerde en geaccepteerde woningen in 2012 zijn er uiteindelijk 6 woningen naar een urgente gegaan, dat is ongeveer 4,5% van ons geadverteerde woningaanbod. Europaregeling Door de Europaregeling moeten alle corporaties tenminste 90% van de verhuringen van woningen onder de huurprijsgrens toewijzen aan huishoudens met een inkomen lager dan In 2011 bleef het aantal steken op 88,5%. Door het percentage nadrukkelijk te monitoren en tijdig te anticiperen op de ontwikkelingen in 2012 is het percentage in 2012 boven de cruciale grens gebleven. De score voor directe verhuringen in 2012 is 90,4%. Met de indirecte verhuringen via zorgaanbieder Philadelphia (Oranjehof) en Ipse de Bruggen bedraagt het percentage 92%. Daarmee is de achterstand van 2011 weggewerkt. D BV jun-13

9 Taakstelling Statushouders De taakstelling voor het huisvesten van deze doelgroep is in 2012 volledig gerealiseerd. De taak voor het verslagjaar bedroeg 9 statushouders voor de gehele gemeente. De afspraak is dat Rondom Wonen 63% van de taakstelling op zich neemt. Dit betekent dat Rondom Wonen 6 statushouders in 2012 moest plaatsen. Rondom Wonen heeft in 2012 in totaal 6 statushouders geplaatst. Lokale beleidsruimte Eind 2011 heeft de gemeente samen met Rondom Wonen afgesproken op welke wijze invulling gegeven kan worden aan de 10% lokale beleidsruimte. Deze 10% kan gebruikt worden voor eengezinswoningen met een huur tussen de 600 en 665. Deze woningen worden met voorrang toebedeeld aan gezinnen uit de gemeente Pijnacker-Nootdorp. In 2012 zijn 18 woningen via deze lokale beleidsruimte toegewezen. Lokaal Maatwerk In het najaar van 2012 is de lokale beleidsruimte komen te vervallen. Lokaal Maatwerk is geïntroduceerd. Gezamenlijk met de gemeente en de overige corporaties is besloten de jongeren binnen de gemeente grenzen een voorrangspositie te geven. Bij jongerenwoningen krijgen zij voorrang ten opzichte van jongeren buiten de gemeentegrenzen. In 2012 gaat het nog om slechts één woning. Garages In geheel 2012 zijn 20 garages gemuteerd en opnieuw verhuurd. Dit is een mutatiegraad van 9,2%. Huurtoeslag Het aantal huishoudens dat de huurtoeslag rechtstreeks via Rondom Wonen ontvangt (via huurmatiging) is 295, ongeveer 12% van onze huurders. Het gemiddelde toeslagbedrag bedraagt 188 per maand. De laatste jaren is zowel het bedrag als het aantal matigingen dalende. Steeds meer huurders regelen dit zelf met de Belastingsdienst. Ontruimingen en laatste kansbeleid Rondom Wonen streeft naar het terugdringen van het aantal uitzettingen. Voor 2012 zijn maximaal 4 ontruimingen wegens overlast en/of huurachterstand ingeboekt. In totaal zijn in woningen ontruimd, waarbij bij 2 woningen sprake was van zogenaamde noorderzon-gevallen. Voor drie huurders zijn Laatste Kans overeenkomsten afgesloten, één debiteur heeft de vordering volledig betaald, één debiteur heeft geen gebruik gemaakt van het Laatste Kans beleid, maar heeft een betalingsregeling bij de deurwaarder afgesproken. Vastgoed Het bezit op 31 december 2012 bedraagt woningen, 217 garages, 68 stallings/garageplaatsen, 2 onzelfstandige verhuureenheden, 4 eenheden maatschappelijk vastgoed en één bedrijfsruimte. Rondom Wonen had daarmee woningen en 292 overige verhuureenheden in bezit. Daarnaast werden voor derden 322 woningen en 33 andere verhuureenheden verhuurd en beheerd. Het totaal aantal VHE in beheer en exploitatie bedraagt Volgens de normering van het CFV betekent dat omgerekend gewogen verhuureenheden. In 2012 zijn 31 nieuwe woningen opgeleverd, is er 1 woning ontduplexed en zijn 11 woningen uit ons bezit verkocht. Tabel 3 Samenstelling woningbezit ultimo 2012 naar prijscategorie, grootte en woningtype Type 0-366,37 366, ,01-524,37 524,38-561,98 561,99-664,66 Aantal vhe woningen Egw App met lift App z lift Be/bo Totaal VHE D BV jun-13

10 Huurprijsbeleid Het huurprijsbeleid is primair gericht op het goedkoop en betaalbaar houden van omvangrijke delen van ons woningbezit en tevens om de omvang van dit gedeelte groot genoeg te laten blijven, zodat ook op langere termijn kan worden voldaan aan de maatschappelijke vraag. Daarnaast vindt Rondom Wonen het belangrijk om woningen in verschillende prijscategorieën te kunnen aanbieden. Naast een goede mix van woningen in verschillende prijscategorieën streeft Rondom Wonen naar een gedifferentieerde opbouw van haar woningen naar prijscategorieën binnen de verschillende wijken. Het huurprijsbeleid gaat over een belangrijke bron van inkomsten van Rondom Wonen: de huurpenningen. In dat beleid zijn twee aspecten aan de orde. Enerzijds is er de jaarlijkse verhoging van de huurprijs. Daarnaast kan de huur bij mutatie worden aangepast: de huurharmonisatie. Doel van dit beleid is, naast het primaire doel, de opbrengsten voor het verhuurde, een optimale differentiatie in de huurprijzen te bewerkstelligen en te handhaven op basis van de relatie tussen prijs en kwaliteit, waarbij recht wordt gedaan aan de maatschappelijke taakstelling van Rondom Wonen als sociale verhuurder. Rondom Wonen hanteerde een beleid waarbij de ideale huurprijs, de streefhuurprijs, berust op de prijs kwaliteitsverhouding van het woningcomplex waartoe de woning behoort. Op basis van de portfolioanalyse, die de markttechnische kwaliteit van het complex aangeeft, wordt bepaald wat de bijbehorende streefhuur diende te zijn. Deze is een percentage van de maximaal redelijke huur, die wordt berekend op basis van de woontechnische kwaliteit volgens het woningwaarderingsstelsel (WWS). Dit systeem functioneerde goed, is alleszins redelijk en goed uit te leggen aan de huurders. Toch kan dit beleidsuitgangspunt maar op beperkte schaal worden toegepast: alleen bij mutatie (harmonisatie). Sinds het Rijk voor de jaarlijkse huurverhoging de maximaal toegestane huurverhoging en de gemiddelde huurverhoging over het woningbezit aan elkaar heeft gelijkgesteld is dat percentage het huurverhogingspercentage voor alle woningen. De enige uitzondering hierop is de huurprijsgrens: woningen mogen geen huurprijs krijgen die boven die grens ligt (huidig beleid Rondom Wonen). Rondom Wonen streeft binnen sociaal-maatschappelijke randvoorwaarden naar een zo goed mogelijk financieel resultaat op haar activiteiten, zodat zij daadwerkelijk invulling kan geven aan het gestelde in haar missie de zorg voor een woonomgeving waar mensen goed kunnen wonen, zich thuis voelen en hun vrije tijd kunnen doorbrengen tegen betaalbare prijzen. Daarom betreurt Rondom Wonen het ten zeerste dat ook het nieuwe kabinet, net als het vorige, heeft besloten de maximaal toe te laten huurprijsverhoging voor 2012 te beperken tot de gemiddelde inflatie over Dat percentage is tevens de maximaal toegestane huurprijsverhoging. Derhalve is het financieel niet mogelijk geweest in de huurprijsverhoging enige vorm van differentiatie toe te passen. In 2012 zijn de huurprijzen van de woningen van Rondom Wonen met 2,3% gestegen. Daarmee doet het Rijksbeleid op geen enkele manier recht aan het huurbeleid van Rondom Wonen. De realisering van de genoemde doelstelling komt daarmee verder onder druk te staan. Wanneer een woning door mutatie een nieuwe huurder krijgt wordt de huurprijs aangepast (geharmoniseerd) naar een niveau dat op basis van het vigerende beleid de beste uitdrukking geeft aan de relatie met de kwaliteit. Wel is het zo dat Rondom Wonen het beleid heeft dat een woning niet naar een andere huurprijscategorie overgaat. Dus een woning onder de aftoppingsgrens blijft daar onder, enzovoorts. Het behoud van een goedkope woningvoorraad voor mensen met lage inkomens is daarmee geborgd. Het gemiddelde netto huurniveau van onze woningen bedroeg eind De huurprijzen bedroegen eind 2012 gemiddeld 69% van de huurprijs die op grond van regelgeving als maximaal redelijk kan worden beschouwd. Reparatieverzoeken In 2012 zijn er (2011: 3.973) reparatieverzoeken aan het eigen bezit uitgevoerd, tegen begroot. Bij gewogen vhe bedraagt het aantal verzoeken 1,5 per vhe tegen 1,75 begroot. Iets minder dan 55% van de reparatieverzoeken is uitgevoerd door de eigen onderhoudsdienst, gelijk aan vorig jaar. De overige reparatieverzoeken betroffen grotendeels werkzaamheden aan elektra en verwarming. Dit zijn werkzaamheden waarvoor Rondom Wonen binnen de onderhoudsdienst geen specialisten heeft en het werk wordt uitbesteed aan derden. D BV jun-13

11 Mutaties Voor 2012 waren 115 mutaties begroot en is er aan 125 eigen woningen mutatieonderhoud uitgevoerd. Bij een mutatie wordt de woning opgeknapt en naar de in het SVB beschreven basiskwaliteit gebracht. In het algemeen wordt er werk verricht aan tegelwerk, plafonds, stukadoorswerk en keuken. Regelmatig moet er veel werk worden verricht om oude ZAV s weg te werken die nog op basis van oude wetgeving zijn toegestaan. Daarmee zijn de kosten die aan deze werkzaamheden zijn verbonden voor rekening van Rondom Wonen. Om de kosten van met name het mutatieonderhoud terug te dringen is eind 2012 een werkgroep Beheersing onderhoudskosten opgestart met als doel via nadere afspraken en andere onderhoudsmaatregelen de onderhoudslasten terug te dringen. Woningverbetering Woningverbeteringen zijn verzoeken van bewoners voor het (o.a.) aanbrengen van dakkapellen, isolatie(-glas), CV - installaties en het aanbrengen van inbraakwerend hang- en sluitwerk, uitgevoerd door Rondom Wonen. De verbetering is een kwaliteitsimpuls en heeft als consequentie dat de investeringskosten als regel in de netto huur worden opgenomen. Dit proces gaat op termijn wel ten laste van de financieringsruimte van Rondom Wonen. Daarnaast worden aantrekkelijke goedkope woningen steeds duurder. Een van de uitgangspunten van het huurprijsbeleid van Rondom Wonen is, dat door een huurprijsverhoging een woning niet in een andere huurprijscategorie terecht komt. Daarom is besloten dat aanvragen voor woningverbetering niet worden gehonoreerd als de huuraanpassing ertoe leidt dat een door Rondom Wonen gehanteerde huurprijsgrens wordt overschreden. Aanvragers die hiermee worden geconfronteerd wordt erop gewezen dat er een alternatief is: de verandering zelf realiseren door middel van een ZAV. Bij mutatieonderhoud worden in sommige gevallen ook door Rondom Wonen verbeteringen aangebracht. Dit betreft het optrekken van het kwaliteitsniveau van de woning naar de door Rondom Wonen geformuleerde basiskwaliteit, alsmede investeringen op verzoek van de nieuwe huurder. Het gaat hierbij met name om uitbreidingen van groepenkasten en het aanbrengen van een boiler. Ook deze verbeteringen worden middels een aanpassing van de huur doorberekend aan de nieuwe bewoner. De basiskwaliteit is hierin leidend. Op verzoek van bewoners zijn er in verbeteringen aangevraagd, waarvan 25 weer zijn ingetrokken en van de overblijvende 28 leiden er 19 een hogere huur en 9 zijn direct met de bewoners afgerekend (eenmalige betaling). In totaliteit betreft het een investering van circa In 2012 is in 6 woningen door Rondom Wonen zelf geïnvesteerd tot een bedrag van Zelf Aangebrachte Veranderingen (ZAV) De huurder kan ook aanvragen doen voor het zelf (voor eigen rekening en risico) aanbrengen van veranderingen aan de woning, de Zelf Aangebrachte Veranderingen (ZAV). Wanneer een huurder één of meer ZAV s in de woning wil aanbrengen, kan dat in principe na (voorafgaande) toestemming van Rondom Wonen. De bij de toestemming gestelde voorwaarden hebben betrekking op technische grondslagen en kwaliteit, verhuurbaarheid op termijn en eventuele afspraken en vergoedingen bij beëindiging van de huur. In 2012 zijn totaal 193 ZAV s aangevraagd en zijn er 192 gehonoreerd. De meeste aanvragen zijn afkomstig van nieuwe huurders. Aanpassingen ex Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) In 2012 zijn er in het kader van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning, 49 verzoeken voor woningaanpassingen in behandeling genomen. Deze aanpassingen betreffen het aanbrengen van trapliften, beugels, douchezitjes en drempelhulpen. Onderhoud aan bestaande (trap-), (plafond-), (woonhuis-)liften en automatische deurdrangers worden uitgevoerd volgens onderhoudscontracten. Naast het contractonderhoud worden er tussentijds ook reparaties uitgevoerd bij storingen. Alle kosten voor de bouwkundige aanpassingen, onderhoudscontracten en reparaties worden vergoed uit het WMO-budget. In 2012 ging het om D BV jun-13

12 Verkoop Rondom Wonen heeft in 2002 besloten tot beperkte verkoop van huurwoningen. Het betrof de verkoop van woningen in die wijken waar sprake is van een relatief hoger aandeel sociale woningen dan elders in deze gemeente en om woningen waarvan gezegd kan worden dat ze vanuit volkshuisvestelijk perspectief gezien overbodig zijn. Daarbij moet gedacht worden aan eengezinswoningen met een typologie gelijk aan de nieuw te bouwen woningen op Vinex- en Vinac-locaties. Hierdoor blijven deze producten in voldoende mate beschikbaar voor verhuur. Men spreekt in dit geval van verversing van het woningbezit. Tevens werd toen vastgelegd dat op termijn (na revitalisering) flatwoningen uit Pijnacker Noord in beperkte mate in de verkoop zouden worden gedaan. Het toenmalige doel van het beperkte verkoopbeleid was tweeledig: volkshuisvestelijk en financieel. Inmiddels is er sprake van een totaal andere omstandigheid, waardoor vanuit beide toenmalige doelstellingen gezien de noodzaak om te verkopen (veel) groter is geworden. Dat zal er toe leiden dat Rondom Wonen in de komende jaren binnen haar woningbezit op zoek moet gaan naar andere complexen waaruit woningen verkocht gaan worden dan de huidige vijf complexen. Alle benoemde woningen die in aanmerking komen voor verkoop zijn in eerste instantie aangeboden aan zittende huurders. Bewoners van eengezinswoningen kunnen bij de aankoop uit twee mogelijkheden kiezen. Volledig vrije verkoop, met marktconforme prijsstelling, of verkoop onder Maatschappelijk Gebonden Eigendom (MGE) met 10% of 20% korting onder toepassing van het fair-value systeem. Bewoners van appartementen in Pijnacker Noord kunnen deze alleen kopen onder Koopgarant met 10% of 20% korting. De regeling met 20% korting is alleen van toepassing voor de driekamer woningen en een maximum huishoudinkomen van Daarnaast worden eengezinswoningen die voor verkoop in aanmerking komen en muteren (beëindiging huurovereenkomst) marktconform verkocht. Appartementen die voor verkoop in aanmerking komen worden tot eind 2012 louter onder Koopgarant verkocht. In alle situaties is de verkoopprijs gebaseerd op een jaarlijks geactualiseerd taxatierapport van een erkende niet verkopende makelaar. Om te voorkomen dat een woning bij het passeren van de akte wordt verkocht op basis van een dan te oude taxatie, is eind 2012 besloten om vlak voor het te koop zetten van een woning een nieuwe (gevalideerde) taxatie op te vragen. Het beeld is dat de gerevitaliseerde flatwoningen in de wijk Pijnacker- Noord middels Koopgarant een behoorlijke bijdrage levert in het huisvesten van jonge, startende huishoudens die afkomstig zijn uit de gemeente Pijnacker- Nootdorp. De Koopgarantregeling stelt ons overigens wel voor problemen. Het genereert wel liquiditeit, maar geen vermogen. Daarom zal er in 2013 worden gekeken naar alternatieven, die deze problemen niet hebben. In 2012 zijn in totaal 15 woningen verkocht en van 4 woningen zal het passeren bij de notaris in 2013 plaatsvinden. Van de 11 afgewikkelde koopovereenkomsten zijn 2 woningen verkocht in de wijk Koningshof en 9 woningen liggen in Pijnacker Noord. In december zijn de meeste woningen verkocht. Eind 2012 stonden nog 8 woningen in de verkoop. Het merendeel hiervan stond in de wijk Koningshof. De netto verkoopopbrengst van de 11 verkochte woningen, derhalve inclusief de verkoop (9) onder Koopgarant bedraagt ,24 Het verkoopresultaat wordt beïnvloed door het nemen van de kosten van de verkoop onder voorwaarden (Koopgarant) in Pijnacker Noord. Klanttevredenheid RONDOM WONEN STREEFT ER NAAR DAT KLANTEN TEVREDEN ZIJN OVER DE PRODUCTEN EN DIENSTEN DIE WORDEN AANGEBODEN. HET GAAT DAARBIJ ZOWEL OM DE PRODUCTEN EN DIENSTEN ALS OM DE MANIER VAN AANBIEDEN EN DE ERBIJ BEHORENDE SERVICE. HUURDERS MET KLACHTEN KUNNEN TERECHT BIJ DE KLACHTENCOMMISSIE EX BBSH, DE KLACHTENCOMMISSIE WOONRUIMTEVERDELING EN DE HUURCOMMISSIE. RONDOM WONEN STREEFT NAAR EEN ZEER LAAG AANTAL KLACHTEN OP JAARBASIS. Klachtencommissie ex BBSH De klachtencommissie bestaat uit drie leden en drie plaatsvervangende leden. Zij werkt op basis van een reglement, dat in samenspraak met Argos, huurdersvereniging Pijnacker, is opgesteld en wederzijds is vastgesteld. Eén lid en één plaatsvervangend lid zijn benoemd op voorspraak van Argos, één lid en één plaatsvervangend lid zijn benoemd op voorspraak van Rondom Wonen. Eén onafhankelijk lid, tevens voorzitter en een plaatsvervangend lid/voorzitter, niet tot de organen of commissies van de corporatie behorend, zijn benoemd op gezamenlijke voordracht van Argos en Rondom Wonen. Deze klachtencommissie neemt de klacht in behandeling en adviseert het bestuur van Rondom Wonen. Uiteindelijk beslist het bestuur, of de Raad van Commissarissen, indien de klacht betrekking heeft op de bestuurder. De voorzitter van de klachtencommissie, de heer mr. drs. J. de Prieëlle, is eind 2011 om statutaire reden afgetreden. Hij is op 1 maart 2012 met instemming van Argos huurdersvereniging Pijnacker opgevolgd door (oud wethouder) de heer L. Suijker. Voorts is voor een tweede termijn mevrouw Brouwer Kromkamp als lid namens de huurdersvereniging van de klachtencommissie herbenoemd met instemming van Argos. D BV jun-13

13 Er is in 2012 één klacht binnengekomen van een bewoner die vond dat hij ten onrechte was gefactureerd door Rondom Wonen. Deze klacht is, conform procedure, door de klachtencommissie teruggelegd bij Rondom Wonen. Deze klacht is na hoor en wederhoor door het bestuur zonder tussenkomst van de commissie afgehandeld alsnog opgelost. De bewoner werd voor de betreffende factuur gecrediteerd. Tabel 4: Samenstelling van de Klachtencommissie ultimo 2012 Omschrijving en naam aftredend (her)benoemd herbenoembaar ONAFHANKELIJK VOORZITTER De heer L. Suijker ja Plv. voorzitter A.N. Groenewegen ja LID NAMENS DE HUURDERSORGANISATIE Mw. A.G.G. Brouwer nee Plv. lid namens de huurdersorganisatie Mw. J. Wijnmaalen ja LID NAMENS RONDOM WONEN drs. J. Wallast nee Plv. lid namens Rondom Wonen H. Keizer ja Klachtencommissie Woonruimteverdeling Er zijn in 2012 geen klachten binnengekomen voor de Klachtencommissie Woonruimteverdeling. Huurcommissie Er zijn in 2012 geen klachten of bezwaren bij de huurcommissie behandeld of ingediend. D BV jun-13

14 III MAATSCHAPPIJ Missie en ambitie van Rondom Wonen RONDOM WONEN IS VAN MENSEN, VOOR MENSEN EN STAAT VOOR GOED WONEN EN JE THUIS VOELEN IN DE BUURT. Rondom Wonen is dé woningcorporatie voor Pijnacker-Nootdorp. Rondom Wonen staat voor thuis in de buurt. Wij bieden huisvesting aan mensen die zelf moeilijk kunnen slagen op de woningmarkt en werken aan leefbare wijken en het thuis voelen in de buurt. Oog voor mens en milieu staat net zo centraal als een economisch verantwoorde exploitatie. Onze organisatie is stevig verankerd in de samenleving en kenmerkt zich door grote betrokkenheid met onze klanten. Zorgen voor goed wonen en je thuis voelen in de buurt kunnen wij niet alleen. Samenwerking met klanten, partners en professionals achten wij daarom essentieel voor optimaal maatschappelijk presteren. Uitwerking Rondom Wonen verhuurt huurwoningen in verschillende prijsklassen in verschillende buurten. Dat doen we omdat er vraag naar deze producten is. Daarnaast verricht Rondom Wonen in beperkte mate betaalde dienstverlening voor derden. De financiële middelen die we verdienen op deze dienstverlening en op de exploitatie van middeldure huurwoningen zetten we in voor de huisvesting van mensen met lage inkomens of andere groepen bewoners die niet zo makkelijk zelf in hun huisvesting kunnen voorzien. Rondom Wonen heeft nadrukkelijk aandacht voor mensen met lagere inkomens en mensen die anderszins problemen hebben om fatsoenlijk te kunnen wonen. Wij zijn trots op deze maatschappelijke doelstelling. De verwijzing naar mens en milieu versus economisch verantwoord exploiteren in onze missie geeft aan dat we ons bewust richten op onze klanten en dat onze besluitvorming gebaseerd is op het streven naar een reductie van kosten en risico s, het behalen van een voldoende rendement op onze investeringen en daarbij voldoende aandacht schenken aan het milieu (people, profit, planet) in brede context. Rondom Wonen is altijd in de buurt De kracht van Rondom Wonen is onze lokale verankering; door de langdurige en intensieve betrokkenheid en herkenbaarheid in de wijken en buurten waar we actief zijn. Wij weten wat er speelt. Die lokale verankering creëren we doordat onze medewerkers hun ogen en oren openhouden. Ons beleid spitst zich toe op de buurten en wijken waar we bezit hebben of waar we bezit ontwikkelen. De lopende meerjarige prestatieafspraken met de gemeente garanderen ook in 2012 dat wat wij en onze partners hierbij noodzakelijk achten, kunnen blijven realiseren. We hechten veel belang aan onze strategie van lokale en subregionale verankering, omdat we daardoor een goed zicht krijgen op de kansen en de bedreigingen die zich op lokaal niveau voordoen. Het uiteindelijke antwoord op de vraag of we voldoende verankerd zijn is niet aan ons om te geven. Onze huurders (belanghebbenden) en belanghouders bepalen dat. Wij vragen hen wel regelmatig om ons daarover feedback te geven. De corporaties zullen de komende jaren dan ook blijven investeren in de wijken en in de samenleving, maar waarschijnlijk wel fors minder dan voorzien was door het nieuwe regeringsbeleid en de oplopende saneringsheffingen. Bij veel corporaties begint de bodem van de kas in zicht te komen. Ook Rondom Wonen zal in Pijnacker-Nootdorp haar inzet in wijken en buurten continueren, maar vaker nadrukkelijk naar inzet en rendement moeten kijken. Gemeente Pijnacker-Nootdorp Rondom Wonen en de gemeente zijn partners van elkaar op het gebied van het wonen en aan wonen gerelateerde zaken. Ieder met hun eigen verantwoordelijkheid. De gemeente en Rondom Wonen zijn, naast de bewoners, in belangrijke mate verantwoordelijk voor de kwaliteit van het wonen in de wijken waar we actief zijn. Om die reden vindt herhaaldelijk en op verschillend niveau overleg plaats met de gemeente. Ook in 2012 is regelmatig ambtelijk en bestuurlijk overleg gevoerd met de gemeente. Met de gemeente is enige malen op ambtelijk niveau overlegd over het gezamenlijke onderzoeks- en uitvoeringsstrategie Wonen voor Na het beschikbaar zijn van de woonwensenonderzoeken, heeft de gemeente een zeer uitgebreide beleidsanalyse van de woningmarkt gemaakt. Aan deze analyse is op verschillende momenten door Rondom Wonen bijgedragen. Deze analyse kwam medio 2012 beschikbaar. In vervolg hierop gaat de gemeente twee trajecten starten. D BV jun-13

15 In de nieuwe Uitvoeringsstrategie Wonen, gaat de gemeente bepalen waar de komende jaren concreet op wordt ingezet als het gaat om de beleidsdoelstellingen wonen en welke resultaten mogen worden verwacht. De inzet is gericht op verbetering van kansen voor lokale doelgroepen, afronding van regionale projecten en behoud van de kwaliteit van het dorps-landelijke woonmilieu. De gemeente wil voorleggen hoe het de komende jaren de realisatie van doelstellingen denkt te kunnen bevorderen. Daarbij wil de gemeente de verwachtingen, wensen en oplossingen met alle belangrijke stakeholders verkennen. Deze sessies zijn eind 2012 met alle partners gerealiseerd. De op dergelijke wijze opgehaalde ideeën worden meegenomen in de Uitvoeringsstrategie Wonen (voorjaar 2013). De gemeente is medio 2012 gestart met activiteiten voor inbraakbestrijding. In het overleg met de gemeente ontstond bij de corporaties de indruk dat er een zwaar accent wordt gelegd op financiële bijdragen van corporaties (direct en indirect) aan de inbraakbestrijding. Er is helder gemaakt wat de corporaties (kunnen) doen en al gedaan hebben op dit vlak. Het bestuurlijk overleg van de gemeente met de corporaties wordt opnieuw vorm gegeven. Met de nieuwe setting wordt begin 2013 een start gemaakt. Naast Vestia en Rondom Wonen zal ook de kersverse nieuwe corporatie in deze gemeente (Nootdorp) -Staedion- aanschuiven. Hoofdmoot wordt de uitwerking van de (nieuwe) uitvoeringstrategie wonen en de invulling van het lokaal maatwerk ex huisvestingsverordening. De nieuwe regionale Huisvestingsverordening in Haaglanden geeft de gemeente de ruimte om jaarlijks voor 15% van de vrijgekomen woningen eigen regels te hanteren bij toewijzing. Daarnaast bepaalt de gemeente voortaan zelf of een huisvestingsvergunning noodzakelijk is voor sociale koopwoningen. De nieuwe regionale huisvestingsverordening vervangt de verordening van Rondom Wonen en Vestia hebben in oktober daartoe een convenant benutten lokale beleidsruimte met de gemeente Pijnacker Nootdorp afgesloten om 15% van de vrijkomende woningvoorraad (voor jongeren) bij voorrang toe te wijzen aan jongeren uit deze gemeente onder de 27 jaar. Bij overschrijding van de limiet van 15% van de (begrote) mutatievoorraad vervalt de voorrangsregeling. In december ondertekenden de gemeente, Vestia en Rondom Wonen een convenant Laatste kans beleid. In het convenant staan afspraken over hoe omgegaan wordt met huurders, die bijvoorbeeld door schulden worden bedreigd met huisuitzetting. Hiervoor zijn twee redenen. Enerzijds om aan te geven dat mensen niet zomaar uit hun huis worden gezet en dat de woningcorporaties en gemeente er veel aan doen om dit te voorkomen. Anderzijds om de aandacht nog eens te vestigen op mogelijkheden van bijvoorbeeld schuldhulpverlening. In december heeft overleg met de gemeente plaatsgevonden over de resterende legeszaken. De Rechtbank had in september al alle beroepen van Rondom Wonen gegrond verklaard en de aanslagen volledig verminderd! Belangrijk detail is dat Rechtbank de geloofwaardigheid van de gemeente in twijfel trok. De gemeente heeft hoger beroep bij het Hof aangetekend. Het belang van Rondom Wonen is ,65 exclusief rente. Er is nog wel overleg met de gemeente geweest over een minnelijke schikking, maar door meeverkoop van de legeszaak van het Woonzorgcentrum aan Mooiland was de (resterende) onderhandelingsruimte te gering om nadere afspraken met elkaar te kunnen maken. Gezamenlijk werd geconcludeerd dat het woord thans aan het Hof is. De uitspraak wordt medio 2013 verwacht. Sociale Verhuurders Haaglanden, het Stadsgewest Haaglanden en corporaties Sociale Verhuurders Haaglanden SVH Met ingang van 1 januari 2012 is de papieren woonkrant afgeschaft. Woningzoekenden die niet staat zijn elektronisch een woning te zoeken zullen worden ondersteund door de corporaties, waar zij altijd voor hulp terecht kunnen. Dat wordt een vorm van hulp op maat. Uit de gehouden evaluatie in de zomer over het afschaffen van de papieren woonkrant is gebleken dat, ondanks het feit dat niet iedereen het eens was met het afschaffen, men wel tevreden is over het verloop van het proces. Vanuit de kant van de woningzoekenden zijn er weinig negatieve reacties binnengekomen. De extra aanloop van woningzoekenden viel ook erg mee. De SVH is in 2012 gestart met een project voor de inrichting en implementatie van een nieuw automatiseringssysteem voor de woonruimteverdeling. Uitvoerder is de firma ZIG software. Medio december werd het nieuwe systeem opgeleverd. Het is nu nog gemakkelijker om een woning te zoeken in Haaglanden. De website is gebruiksvriendelijker geworden en er kan ook meer informatie op worden gevonden. Bovendien kunnen woningzoekende woningaanbiedingen zien en via Mijn Woonnet hier ook meteen op reageren. D BV jun-13

16 De implementatie van een nieuwe website en daarbij behorend automatiseringsprogramma (WBS) kostte ook enige voorbereiding vanuit Rondom Wonen. Eind december zijn de nieuwe programma s naar behoren in de bedrijfssoftware geïmplementeerd. Helaas ging niet alles meteen correct. Gedurende de implementatie heeft Rondom Wonen gedurende 2 weken geen advertenties kunnen plaatsen. Mede door de kerstdagen en het geringe aantal mutaties heeft dit niet tot problemen geleid. Naar verwachting is het daarna ook makkelijker om managementinformatie, ook op maat, uit het systeem te halen. Er ontbreekt eenduidigheid bij het controleren door de accountant van de inkomenstoets met betrekking tot de Europaregeling. Om deze reden hebben de SVH-corporaties minister Spies in het derde kwartaal gevraagd om samen met de accountants en de brancheorganisatie afspraken te maken over een werkbaar protocol. De vraag aan de minister is ruimte te bieden om onzekerheden rond inkomens op een aanvaardbare en eenduidige wijze op te lossen en een oplossing te bieden voor de moeilijke gevallen. Met het ministerie wordt gezocht naar een oplossing voor het probleem. De oplossing wordt begin 2013 verwacht. Stadsgewest Haaglanden SGH De SGH is begin 2012 samen met de Stadsregio Rotterdam gestart met het optuigen van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag. Deze moet de vrijwillige opvolger worden van de twee bestaande WGR-plus regio s. Met het voornemen de WGR-plus regeling op te heffen vervalt de wettelijke basis onder de nu bestaande regio s. Inmiddels worden met regelmaat overleggen gevoerd om een en ander te realiseren. Met name op het gebied van vervoer en transport (vervoersautoriteit) zijn de eerste gezamenlijke investeringsbesluiten genomen. Met de komst van de nieuwe regering is de samenwerking in dit verband op een laag pitje gezet. De belangrijkste onderwerpen van de nota van wijziging van de huisvestingswet zijn het opnemen van de mogelijkheid tot lokaal maatwerk in de volkshuisvesting, het uitsluiten dat de gemeenteraad criteria voor de verlening van huisvestingsvergunningen vaststelt waardoor de toegelaten instellingen niet aan de hun wettelijk opgelegde toewijzingsverplichtingen kunnen voldoen en een verbod tot het opnemen van een criterium voor de verlening van een huisvestingsvergunning betreffende de minimale hoogte van het huishoudinkomen. Op woensdag 4 juli heeft het Algemeen Bestuur van het Stadsgewest Haaglanden ingestemd met de nieuwe Regionale Huisvestingsverordening. De oude verordening uit 2005 is op een aantal punten aangepast. Voor het oplossen van lokale knelpunten kunnen gemeenten besluiten om na overleg met de corporaties gemotiveerd 15% gericht lokaal toe te wijzen. Dit moet onderbouwd worden met de volgende beleidsdoelstellingen: Het bevorderen van doorstroming uit lokaal schaarse woningen; Aanpakken leefbaarheidsproblemen (sociale cohesie, sociaal netwerk) Gemeentelijke middelen efficiënt inzetten (voor specifieke lokale groepen). De uitwerking in het Stadsgewest Haaglanden is begin juli via de regionale huisvestingsverordening 2012 vastgesteld. Het Stadsgewest Haaglanden gaat subsidie verlenen aan woningcorporaties voor het opwekken van elektriciteit uit zonne-energie. De subsidie geldt voor appartementengebouwen en flats. De stroomvoorziening moet bedoeld zijn voor algemene voorzieningen, zoals galerij- en trappenhuisverlichting en liften. Het doel van de subsidie is een bijdrage te leveren aan het aandeel duurzame energie in de regio. Rondom Wonen heeft in november vastgesteld dat zij geen -in dit kader- passende projecten heeft. De SGH heeft besloten de Woningmarktmonitor Haaglanden te moderniseren en voortaan in digitale vorm uit te geven. De WoonAward Haaglanden wordt eens per twee jaar uitgereikt. Het thema was in 2012 sociaal met smoel. Het realiseren van woonkwaliteit kan zowel bij sociale huur als sociale koop een hele uitdaging zijn. Zeker in deze tijd van crisis worden de kosten en risico s tot een minimum beperkt. Is het in deze situatie nog mogelijk om kwalitatief hoogwaardige woningen in de sociale sector te bouwen? De WoonAward Haaglanden 2012 brengt deze uitdaging in beeld. Rondom Wonen behoorde met het project De Weidevogelhof tot een van de vier genomineerde projecten. De prijs ging uiteindelijk naar het project Purper (Poptahof) van collega Woonbron in Delft. D BV jun-13

17 Collega corporaties De sociale huisvesting voor huishoudens op Ypenburg (Nootdorp en Den Haag) is veilig gesteld. Eind december is overeenstemming bereikt tussen Vestia, Rijswijk Wonen en Vidomes en Staedion over het overdragen van het SWY bezit (beheerd door Vestia Nootdorp) aan Staedion. Parallel heeft Rondom Wonen in het vierde kwartaal (weer) contact opgenomen met het interim bestuur van de Vestia Groep over het eventueel overnemen van het resterende bezit van Vestia Nootdorp. Eind december is met het bestuur van Vestia gesproken over de globale condities en nadere voorwaarden. Rondom Wonen zal in eerste aanleg voor 1 februari 2013 reageren. Op basis van het beschikbaar gestelde materiaal en de nodige onderzoeken en rekensessies lijkt het overnemen van het Nootdorps bezit van Vestia Nootdorp onder voorwaarden mogelijk. In januari worden nadere gegevens bij Vestia opgevraagd en zal een adviesbureau worden benaderd om de berekeningen te valideren en ons in het verdere traject te adviseren. Betrekken belanghebbenden - huurders en bewoners Rondom Wonen vindt een goede relatie met haar huurders en huurdersorganisatie van essentieel belang. Daarom overleggen we met hen op verschillende niveaus. Voor het overleg op centraal niveau vormt Argos huurdersvereniging Pijnacker (Argos) het aanspreekpunt. Onderwerpen met een beleidsmatig karakter worden in dit overleg besproken. Argos behartigt de belangen van de huurders van Rondom Wonen. Argos vormt voor Rondom Wonen de overlegpartner in de zin van de Wet op het overleg huurders-verhuurder (WOHV). Begin 2012 is tweemaal overleg gevoerd met het bestuur van Argos. Tijdens het overleg is uitgebreid aandacht besteed aan de beleidvoornemens en de begroting 2012, inclusief de begroting servicekosten. Argos heeft (achteraf) ingestemd met de voornemens en begrotingen. Rondom Wonen heeft haar huurprijsbeleid vernieuwd en zal vanaf 2012 gaan werken met streefhuren. Hierover is tijdens deze bijeenkomst van gedachten gewisseld. In het vervolg op deze vergadering heeft het bestuur van Argos aangegeven positief te staan tegen dit beleid. Tenslotte heeft Argos ingestemd met de benoeming van oud-wethouder de heer L. Suijker tot voorzitter van de klachtencommissie ex BBSH en met een tweede termijn voor mevrouw Brouwer Kromkamp als lid namens de huurdersvereniging van de klachtencommissie. Voorts is met Argos gesproken over de mogelijkheid van het toepassen van inkomensafhankelijk huurbeleid in Het gaat dan over het voornemen een extra huurverhoging te geven aan huishoudens met een inkomen hoger dan Argos vindt dit geen prettige gang van zaken maar begrijpt het wel. Tijdens een bijeenkomst in de zomer van 2012 is duidelijkheid verschaft over de huurdersvertegenwoordiging van de bewoners van de Weidevogelhof die wonen in gebouwen, die niet in bezit zijn van Rondom Wonen, maar van Habion en Mooiland. Dat betreft de gehele Weidevogelhof, met uitzondering van gebouw De Kluut. Mooiland en Habion hebben er beide mee ingestemd, dat de betreffende huurders gewoon lid van Argos kunnen zijn en dat Argos als vertegenwoordiger van hun huurdersbelangen kan optreden. Met het bestuur van Argos is gesproken over de representativiteit van Argos. Dit in het licht van enkele aankondigingen van aftreden. Het bestuur deelde mee dat zij gesprekken gaat voeren met een aantal kandidaten voor het bestuur. De aftredende leden hebben zich bereid verklaard tot het eind van 2012 bestuurslid te blijven. Rondom Wonen heeft het Argos bestuur desgevraagd eind 2012 geholpen met het afwikkelen van een slepende bestuurlijke- en administratieve kwestie. Door interne problemen bij Argos moesten de financiën weer op orde gebracht worden. Rondom Wonen heeft Argos hierbij geholpen. Tijdens de Algemene Ledenvergadering nadien zijn zowel de jaarrekening 2011 als de begroting 2013 van Argos goedgekeurd. Betrekken belanghouders Rondom Wonen hecht er veel belang aan haar belanghouders invloed te geven in die delen van de beleidsvorming, waar de belangen van de partners met die van Rondom Wonen samenkomen. Rondom Wonen blijft van mening dat dit verder moet gaan dan informeren en communiceren alleen en de partners ook daadwerkelijk invloed moeten kunnen uitoefenen op de koers en de beleidsvorming van de onderneming. De realisatie van het ondernemingsplan is daarvoor weer een uitgelezen kans om daar inhoud aan te geven. Onze ambitie en de mate van realisatie van de afgelopen jaren, is opgetekend in het laatste visitatie traject. De meeste aanbevelingen en voornemens uit het Visitatierapport ( ), de bijdragen uit de gehouden interviews met medewerkers en stakeholders (2011) over de te varen koers, vormden de eerste bouwstenen voor een eerste proeve van het ondernemingsplan. Wij hebben vervolgens deze versie in de eerste helft van 2012 aan de verschillende interne en externe belanghouders en partners voor commentaar voorgelegd. D BV jun-13

18 De uiteindelijke koers, vertaald in de vastgestelde versie van het ondernemingsplan, is de uitkomst van een intensief en interactief proces met alle belanghebbenden en belanghouders van Rondom Wonen. Alle belanghouders en partners zijn de afgelopen periode op enigerlei wijze betrokken bij het werk van Rondom Wonen. Wij zijn al die betrokkenen, die met veel creativiteit en enthousiasme hebben meegedacht in dit traject, dankbaar voor hun inbreng. Het is thans aan ons om samen met onze partners daar de komende jaren op goede wijze vorm en inhoud aan te geven. Onze partners waren goed te spreken over de manier waarop zij in onze beleidskeuzes zijn betrokken. Ook Rondom Wonen is haar partners in dit traject dank verschuldigd. Het ondernemingsplan Thuis in de buurt is uiteindelijk in september door de Raad vastgesteld en medio vierde kwartaal is een publicatieversie (korte brochure) aan alle relaties, belanghebbenden en belanghouders toegezonden. Voorts hebben alle partners die een bijdrage aan de debatten hebben geleverd de beschikking over het verantwoordingsdocument Ondernemingsplan gekregen teneinde inzicht te verkrijgen in de mate waaraan Rondom Wonen uitvoering heeft gegeven aan de ingebrachte wensen en aanbevelingen. Het Ondernemingsplan vormt de basis voor de beleidsvoornemens Leefbaarheid HUURDERS VAN RONDOM WONEN MOETEN NIET ALLEEN TROTS KUNNEN ZIJN OP HUN HUIS, MAAR OOK OP DE BUURT WAAR ZE WONEN. DE WOONSITUATIE MOET GEEN BELEMMERING ZIJN IN (HET PERSPECTIEF OP) HUN LEVEN. EEN GOEDE LEEFBAARHEID VAN WIJKEN EN BUURTEN IS DAARTOE EEN VOORWAARDE. HET LEEFBAARHEIDSBELEID VAN RONDOM WONEN, GERICHT OP HEEL, SCHOON EN VEILIG, IS GEBASEERD OP 3 PIJLERS: DE FYSIEKE, DE SOCIALE EN DE ECONOMISCHE. Wijkgericht werken Bij leefbaarheid (schoon, heel en veilig) gaat het niet alleen om korte termijn overlastbestrijding, maar vooral om het regisseren van de toekomst: het tegengaan van segregatie en het bevorderen van integratie. Samenwerken aan krachtige wijken met een dragende rol van de gemeente, die een samenhangende aanpak mogelijk maakt en daarbij naast Rondom Wonen en haar bewoners ook andere partners betrekt, zoals het welzijnswerk, de hulpverlening en de politie. Deze partijen ontwikkelen dan samen met die bewoners plannen, gericht op een totaal van activiteiten, ter verbetering van de samenhang en sociale betrokkenheid in een buurt. De gemeente heeft destijds gekozen voor een kerngerichte aanpak voor alles wat met het welbevinden van bewoners van wijken te maken heeft. Het Wijkgericht Werken ging wat betreft de uitvoering z n vierde jaar in. Begin 2012 presenteerde de gemeente het Leefbaarheidsplan Pijnacker met het bijbehorende uitvoeringsprogramma Aan de hand van de voor vier jaar benoemde thema s veiligheid, verkeer, betrokkenheid bewoners bij de sociale samenhang en de inrichting van de openbare ruimte is het streven er op gericht om de leefbaarheid in de kern Pijnacker te behouden en waar mogelijk te verbeteren. Tevens verscheen het uitvoeringsprogramma voor de kern Delfgauw. Hier werd het Leefbaarheidsplan al twee jaar geleden vastgesteld. In de wijk Klapwijk in Pijnacker is het project buurttoezicht van start gegaan. Inmiddels zijn er 25 aanmeldingen voor buurttoezicht. Daarnaast hebben zich ook al enkele coördinatoren aangemeld. Omdat de grootste problematiek in de wijk woninginbraken zijn, zal er een training (verzorgd door de politie) worden gegeven over de instructies bij preventief toezicht door surveillanten. Bij andere projecten is Rondom Wonen meer betrokken. Het betreft project speelplek Prins Hendrikplaats en de Speelplek/ontmoetingsplek in Keijzershof. Het wijkgericht werken wordt bestuurlijk gevolgd door de Stuurgroep Leefbaarheid en Veiligheid. Deze is in 2012 meerdere malen verschoven en uiteindelijk niet bijeengeweest. In het evaluatieonderzoek hebben wij aangegeven dat het niet goed is als de Stuurgroep minder dan een keer per jaar bijeenkomt. De bestuurlijke verbinding van de externe partners verwatert op die manier. Medio 2012 is de gemeente volgens plan gestart met een interne evaluatie van het Wijkgericht Werken. Wettelijk is de gemeente verplicht dit soort beoordelingen van eigen activiteiten te ondernemen. De evaluatie wordt uitgevoerd door de bestuursdienst. Alle externe partners, waaronder Rondom Wonen, worden gehoord. Eind 2012 is de evaluatie van het wijkgericht Werken behandeld. Uit onderzoek blijkt dat de beoogde doelen van Wijkgericht Werken zijn gerealiseerd. Dit wordt tevens bevestigd door de Lemon score Het accent bij Wijkgericht Werken verschuift de komende jaren meer richting burgerkracht en maatschappelijk initiatief (vanuit de samenleving), maar met behoud van beleidsparticipatie (initiatief) vanuit overheid/instellingen. D BV jun-13

19 Sociaal beheer en sociale klachten In het kader van schoon, heel en veilig werkt Rondom Wonen aan de wijk. Een van de zaken is het voorkomen dan wel beperken van sociale en overlastklachten. Geconstateerd kan worden dat structurele vormen van overlast en vandalisme in de meeste gebieden van Pijnacker en Delfgauw, waaronder de wijk Pijnacker Noord, zo goed als tot het verleden behoren. Nieuwe bewoners krijgen de spelregels die Rondom Wonen in de wijk hanteert om de leefbaarheid en het woongenot zo optimaal mogelijk te houden uitgelegd. Deze kennismakingsgesprekken worden zeer op prijs gesteld. In alle monitoring systemen wordt zichtbaar dat de impact van het sociaal beheer positief is. In 2012 zijn door Rondom Wonen in totaal 78 sociale klachten geregistreerd. Het aantal overlastmeldingen is in vergelijking met vorig jaar licht teruggelopen. Een groot aandeel van de meldingen hebben betrekking op de wijk Pijnacker- Noord. De nadruk in deze wijk ligt op geluidsoverlast en burenoverlast. De klachten uit de overige wijken gaan vooral over buren/geluidsoverlast bij de eengezinswoningen, meestal met burenruzies als gevolg. De ernstige klachten worden in het Sociaal Platform behandeld maar er zijn ook klachten die door de bewoners onderling worden opgelost al of niet met behulp van de inzet van het bureau bemiddeling en mediation (BBM). Het Sociaal Platform is een samenwerkingsverband van verschillende organisaties, met als werkgebied de kernen Pijnacker, Delfgauw en Nootdorp. Het doel van dit platform is om gezamenlijk naar oplossingen te zoeken voor, en hulp te verlenen aan inwoners uit deze kernen die in een potentiële (meervoudige) probleemsituatie verkeren. Vaak gaat het om klachten over huishoudens die er een andere opvatting op na houden over de manier waarop zij zich als bewoner en als buurtgenoot moeten gedragen. Soms kunnen conflicten behoorlijk uit de hand lopen en is het gevoel van veiligheid (of in ieder geval de beleving ervan) in het geding. Binnen het sociaal platform wordt per geval getracht oplossingen te vinden, de casuïstieke benadering. Rondom Wonen werkt hierin samen met de gemeente Pijnacker-Nootdorp (sociale zaken), GGD, Stichting Kwadraad (maatschappelijk werk), Politie Pijnacker-Nootdorp (wijkagenten), Vluchtelingenwerk Stichting Welzijn Ouderen Pijnacker-Nootdorp en collega-corporatie Vestia Nootdorp. De kosten van leefbaarheid in 2012 bedroegen voor Rondom Wonen. Daarbij gaat het vooral om de kosten van maatregelen, investeringslasten en de loonkosten sociaal beheerder annex wijkhuismeester. De resterende kosten hebben betrekking op indirecte uren ten behoeve van het Sociaal Platform en de ontwikkeling van het Wijkgericht Werken en op materiële kosten rond veiligheidsbeleving. Omgerekend ongeveer een totaal van ongeveer 40 per woning exclusief personeelskosten en andere direct toe te rekenen kosten. Wonen, zorg en welzijn HET HUISVESTEN VAN SENIOREN IS EEN KERNTAAK VAN RONDOM WONEN. IN DEZE DOELGROEP IS EEN GROEIENDE GROEP BEGREPEN DIE EEN EXTRAMURALE ZORGVRAAG HEEFT DAN WEL ONTWIKKELT. MET DE ONTWIKKELING VAN HET WOONZORGCENTRUM OP KEIJZERSHOF ZAL RONDOM WONEN EEN BELANGRIJKE BIJDRAGE LEVEREN AAN HET VOLDOEN AAN DE BEHOEFTE AAN ADEQUATE HUISVESTING VOOR SENIOREN. DAARBIJ IS CONCEPTUEEL INGESPEELD OP DE VERDERGAANDE EXTRAMURALISERING VAN DE ZORG. Maar ook de zorgverlening aan verstandelijk gehandicapten en mensen met een psychiatrisch probleem wordt meer en meer geëxtramuraliseerd. Ook voor deze groepen zet Rondom Wonen zich in door voor hen speciale woonvormen te ontwikkelen. In alle gevallen komt het er bij dit thema op neer dat wij zo goed mogelijke samenwerkingsvormen ontwikkelen met de beoogde zorgpartners. Weidevogelhof Begin 2012 is gestart om samen met de partners de conceptuele beleidsvisie op de Weidevogelhof te revitaliseren. Deze door Rondom Wonen opgestelde visie was al zo n 7 jaar oud en is dus op onderdelen verouderd. Niet als het gaat om hoe er tegen de integratie van wonen, zorg en welzijn, gericht op de kwaliteit van het leven van de bewoners, wordt aangekeken. Wel als het gaat om de manier waarop middels de AWBZ de zorg wordt gefinancierd en hoe door de introductie van de EU beschikking de mogelijkheid voor senioren om een woning in de Weidevogelhof te huren ernstig is beperkt. Vertegenwoordigers van Mooiland, Habion, Pieter van Foreest en Rondom Wonen hebben deze beleidsvisie (Merk Weidevogelhof) eind 2012 afgerond. De visie zal als bestuurlijk convenant begin 2013 worden ondertekend. De Weidevogelhof staat in de belangstelling van het kenniscentrum Aedes-Actiz. Dit centrum is van mening dat de Weidevogelhof op dit moment the state of art is in Nederland. Daarom hadden zij de Weidevogelhof dan ook uitgekozen als locatie voor de presentatie in Nederland van het inmiddels in de USA verschenen boek met beschrijvingen van centra voor zorg en wonen in verschillende landen over de hele wereld. In dit boek zijn vier Nederlandse projecten beschreven, waaronder de Weidevogelhof. De auteurs benadrukken, dat het bijzondere aan de Weidevogelhof is, dat het wonen van de mensen centraal staat en niet de zorgvraag en de manier waarop dat in de opzet, inclusief het architectonisch ontwerp, is vormgegeven. D BV jun-13

20 Villa Casper Medio 2012 bestond Villa Casper 5 jaar en dat is gevierd. In Villa Casper wonen twaalf verstandelijk gehandicapte jonge mensen, afkomstig uit Pijnacker. Het is ooit ontstaan op initiatief van de ouders van de bewoners die zich hebben verenigd in de stichting Rondom. De stichting Philadelphia levert de zorg. Scheiden van wonen & zorg Rondom Wonen heeft richting gemeente en Pieter van Foreest medio 2012 het initiatief genomen gezamenlijk overleg te voeren en afspraken te maken over de komende extramuralisering van de lichtste vormen van verzorgingshuis (ZZP 1 en 2) per 1 januari Nieuwe gevallen krijgen niet meer de indicatie verblijf en kunnen niet intramuraal worden opgenomen. Zij moeten zelfstandig blijven wonen, of verhuizen naar een unit in een verzorgingshuis, dat wettelijk te zien is als een zelfstandige woonruimte. Dit proces van extramuralisering wordt in 2016 afgerond. Dan is, wat vroeger het verzorgingshuis heette, geheel geëxtramuraliseerd. In de Weidevogelhof zijn 40 van deze units aanwezig. De gemeente heeft vervolgens een projectgroep opgericht om de gevolgen van scheiden van wonen en zorg in beeld te brengen. Rondom Wonen neemt hieraan deel samen met de zorgaanbieders in de gemeente. De uitdaging voor de partners (en de gemeente) is om de zelfredzaamheid van inwoners met beperkingen te vermeerderen. De uitdaging voor de maatschappelijke organisaties is om leegstand van vastgoed te voorkomen en zorgverlening verder te innoveren. D BV jun-13

Gewoon goed. wonen WONINGSTICHTING BUITENLUST ONDERNEMINGSPLAN

Gewoon goed. wonen WONINGSTICHTING BUITENLUST ONDERNEMINGSPLAN Gewoon goed wonen WONINGSTICHTING BUITENLUST ONDERNEMINGSPLAN 2014-2018 2 WONINGSTICHTING BUITENLUST Hierbij presenteren wij met veel plezier ons ondernemingsplan 2014-2018 met als titel: GEWOON GOED WONEN

Nadere informatie

Afsprakenmonitor regio Haaglanden > Jaarmonitor 2017 > kerngegevens

Afsprakenmonitor regio Haaglanden > Jaarmonitor 2017 > kerngegevens Afsprakenmonitor regio Haaglanden > Jaarmonitor 2017 > kerngegevens Jaarmonitor 2017 kerngegevens Uitgevoerd in opdracht van Vereniging Sociale Verhuurders Haaglanden 6 maart 2018 > rapport 2018-01 Analyse

Nadere informatie

Beleidsplan

Beleidsplan Beleidsplan 2018-2022 Missie: In ons nieuwe beleidsplan blijft de missie ongewijzigd. Het blijft de beste zin die precies uitdrukt wie wij willen zijn en hoe we willen werken. Rijnhart Wonen creëert kansen

Nadere informatie

ONDERNEMINGSPLAN volkshuisvesters

ONDERNEMINGSPLAN volkshuisvesters ONDERNEMINGSPLAN 2016 2020 volkshuisvesters ONDERNEMINGSPLAN 2016 2020 volkshuisvesters 1 inhoud ONZE VISIE 4 INHOUD ONZE MISSIE 4 ONZE DOELEN 5 1. KLANTGERICHT DIENSTVERLENEN 6 2. BETAALBARE WONINGEN

Nadere informatie

voorwoord Jan de Vries, directeur-bestuurder

voorwoord Jan de Vries, directeur-bestuurder AMBITIE 2016 voorwoord Jan de Vries, directeur-bestuurder Aan het begin van 2016 blikken wij terug en kijken wij vooruit in dit DuoDoc. Voordat wij dat doen willen wij eerst iedereen bedanken. Het was

Nadere informatie

Afsprakenmonitor regio Haaglanden > Halfjaarmonitor > kerngegevens

Afsprakenmonitor regio Haaglanden > Halfjaarmonitor > kerngegevens Afsprakenmonitor regio Haaglanden > Halfjaarmonitor 2018-1 > kerngegevens Halfjaarmonitor 2018-1 kerngegevens Uitgevoerd in opdracht van Vereniging Sociale Verhuurders Haaglanden 4 september 2018 > rapport

Nadere informatie

Publicaties Stadsdeelbestuur 2010

Publicaties Stadsdeelbestuur 2010 Publicaties Stadsdeelbestuur 2010 Stadsdeelraad Vergaderstukken/raadsvoorstellen 28 september 2010-r Voorstel van Raadsleden Van Lissum en De Meij (VVD) over Effecten van Europese maatregel voor huishoudens

Nadere informatie

Boxmeer Herzieningswetproof. Annemarieke Sandee FRAEY Partners in Publieke Waarde 3 maart 2016

Boxmeer Herzieningswetproof. Annemarieke Sandee FRAEY Partners in Publieke Waarde 3 maart 2016 Boxmeer Herzieningswetproof Annemarieke Sandee FRAEY Partners in Publieke Waarde 3 maart 2016 Programma Deel 1: Informatie: Woningwet en ontwikkelingen in de volkshuisvesting Deel 2: Discussie: Verkennen

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord. Voorwoord. Beleid. Maatschappelijke verantwoording. Het huisvesten van de doelgroep. Kwaliteit en duurzaamheid.

Inhoud. Voorwoord. Voorwoord. Beleid. Maatschappelijke verantwoording. Het huisvesten van de doelgroep. Kwaliteit en duurzaamheid. Jaarverslag 2018 Inhoud Voorwoord SAMENVATTING JAARVERSLAG 2018 WONEN MIDDEN-DELFLAND Voorwoord Beleid Maatschappelijke verantwoording 03 05 06 Wij zijn een lokaal verankerde corporatie met een scherpe

Nadere informatie

B&W. Advies. Lokale Beleidsruimte 2010-2014. :5/(.l.. :tt^ Zoetermeer sfeeds ondernemend. 3i./s.:(.o. ^ ^ ^^ivi^^^^^ Co^'

B&W. Advies. Lokale Beleidsruimte 2010-2014. :5/(.l.. :tt^ Zoetermeer sfeeds ondernemend. 3i./s.:(.o. ^ ^ ^^ivi^^^^^ Co^' ^ ^ ^^ivi^^^^^ gemeente \ B&W DM-nr. 2010/9146 Advies 100312 Versie: 1 Co^' Aox^ a< Verantwoordelijk Portefeuille Weth. Dr. T.J. Haan Mede verantw. Gemeentesecretaris Hoofdafdeling Auteur Lokale Beleidsruimte

Nadere informatie

De hoofdlijn van 2016: betaalbaarheid, duurzaamheid en woonkwaliteit

De hoofdlijn van 2016: betaalbaarheid, duurzaamheid en woonkwaliteit 1 De hoofdlijn van 2016: betaalbaarheid, duurzaamheid en woonkwaliteit 2016 was het eerste jaar van ons Ondernemingsplan 2016-2020. Afgelopen jaar hebben we extra de aandacht gericht op de thema s betaalbaarheid,

Nadere informatie

Prestatieafspraken Gemeente Wormerland, WormerWonen, Huurders voor Huurders

Prestatieafspraken Gemeente Wormerland, WormerWonen, Huurders voor Huurders Prestatieafspraken -2020 Gemeente Wormerland, WormerWonen, Huurders voor Huurders Inleiding Per 1 juli 2015 is de nieuwe Woningwet van kracht geworden. Hoeksteen van deze hervorming is de lokale verankering

Nadere informatie

Betaalbaar en passend

Betaalbaar en passend 3 Betaalbaar en passend 28 3.1 Huurbeleid Vanaf 2016 wordt er passend toegewezen. Ons huurbeleid is daarop ingericht. Bij nieuwe verhuringen is de nieuwe huurprijs afgestemd op de aftoppingsgrenzen. Hierdoor

Nadere informatie

Afsprakenmonitor regio Haaglanden > Halfjaarmonitor > kerngegevens - concept

Afsprakenmonitor regio Haaglanden > Halfjaarmonitor > kerngegevens - concept Afsprakenmonitor regio Haaglanden > Halfjaarmonitor 2019-1 > kerngegevens - concept Halfjaarmonitor 2019-1 kerngegevens - concept Uitgevoerd in opdracht van Vereniging Sociale Verhuurders Haaglanden 19

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 Den Haag Postbus 20011 2500 EA Den Haag Uw kenmerk 2016Z01227

Nadere informatie

Prestatieafspraken Vestia gemeente Maassluis

Prestatieafspraken Vestia gemeente Maassluis Prestatieafspraken Vestia 2019 - gemeente Maassluis 22 november 2018 Gemeente Maassluis, hierna te noemen de gemeente, ten deze rechtens vertegenwoordigd door de heer S.B. Kuiper, Wethouder Wonen, en Woningcorporatie

Nadere informatie

Huur beleid Ru t te II. Een overzicht van de impact. van het huidige huurbeleid op huurders, woningzoekenden en de huursector.

Huur beleid Ru t te II. Een overzicht van de impact. van het huidige huurbeleid op huurders, woningzoekenden en de huursector. Huur beleid Ru t te II Een overzicht van de impact van het huidige huurbeleid op huurders, woningzoekenden en de huursector. Januari 2015 Inleiding De huren zijn de afgelopen twee jaar fors gestegen.

Nadere informatie

Woonruimteverdeling 2015 2 Woningstichting Putten. Opening Schauwplein

Woonruimteverdeling 2015 2 Woningstichting Putten. Opening Schauwplein Samenvatting In 2015 leverden wij 39 appartementen op aan het Schauwplein te Putten. De belangstelling voor de woningen was groot en leidde tot doorstroming. Wij sloten in 2015 inclusief deze nieuwbouw

Nadere informatie

Op 19 mei 2014 stelde u ons college schriftelijke vragen over de verkoop van huurwoningen door Vestia.

Op 19 mei 2014 stelde u ons college schriftelijke vragen over de verkoop van huurwoningen door Vestia. De heer P. Beeldman Westeinde 12 2841 BV MOORDRECHT ** verzenddatum 27 mei 2014 onderwerp uw kenmerk bijlage afdeling VROM behandeld door J.D. Lindeman telefoon 0180-639976 Geachte heer Beeldman, Op 19

Nadere informatie

Corporatie in Perspectief

Corporatie in Perspectief Samenvatting CFV 2010 Corporatie in Perspectief L0278 Zaanstad Samenvatting Corporatie in Perspectief Ter introductie In Corporatie in Perspectief is te zien hoe de volkshuisvestelijke en financiële kengetallen

Nadere informatie

Huurronde 1 juli Status document: Gekwalificeerd Adviestraject afgerond

Huurronde 1 juli Status document: Gekwalificeerd Adviestraject afgerond Huurronde 1 juli 2017 Status document: Gekwalificeerd Adviestraject afgerond Voor akkoord, Datunj/2^/. / H.P.A.jvl/Bosch, Directeur-bestuurder Waterweg Wonen J. Sloot, Voorzitter Huurdersraad Waterweg

Nadere informatie

Beantwoording art 33 vragen bereikbare en betaalbare voorraad sociale huurwoningen

Beantwoording art 33 vragen bereikbare en betaalbare voorraad sociale huurwoningen Beleid Uw contact F (020) 540 45 59 gemeente@amstelveen.nl Fractie Groen Links T.a.v. T. van Wijnen en M. Kortekaas Postbus 4, 1180 BA Amstelveen Vermeld bij reactie ons kenmerk en datum van deze brief

Nadere informatie

DIR/SdB/ALG Adviesaanvraag huurverhoging per 1 juli 2018

DIR/SdB/ALG Adviesaanvraag huurverhoging per 1 juli 2018 Huurdersplatform KleurrijkWonen Secretariaat Kon.Wilhelminalaan 39 4247 EM KEDICHEM Kenmerk Onderwerp DIR/SdB/ALG056953 Adviesaanvraag huurverhoging per 1 juli 2018 Datum Bijlage: Wettelijk kader Huurprijsbeleid

Nadere informatie

Activiteitenoverzicht Midden-Groningen 2019

Activiteitenoverzicht Midden-Groningen 2019 ACTIVITEITENOVERZICHT 2019 MIDDEN-GRONINGEN juni 2018 1. INLEIDING Voor u ligt het activiteitenoverzicht 2019 van Actium aan de gemeente Midden-Groningen, met daarin de voorgenomen activiteiten van Actium

Nadere informatie

HUURPRIJSBELEID. Wonen Midden-Delfland. Maasland, februari 2019

HUURPRIJSBELEID. Wonen Midden-Delfland. Maasland, februari 2019 HUURPRIJSBELEID 2019 Wonen Midden-Delfland Maasland, februari 2019 1 2 Inleiding In het najaar van 2016 is het huurbeleid 2016-2017 vastgesteld. Voor het huurbeleid 2018-2019 gelden dezelfde uitgangspunten

Nadere informatie

INFORMATIEBLAD. Huisvestingswet en huisvestingsverordening 2019

INFORMATIEBLAD. Huisvestingswet en huisvestingsverordening 2019 INFORMATIEBLAD Huisvestingswet en huisvestingsverordening 2019 Het hoe, wat en waarom van de woonruimteverdeling in 2019 Dit informatieblad is opgesteld als bijlage bij het voorstel over het vaststellen

Nadere informatie

de gemeenten in de regio Alkmaar Woonwaard, Kennemer Wonen, Van Alckmaer, Wooncompagnie en Ymere

de gemeenten in de regio Alkmaar Woonwaard, Kennemer Wonen, Van Alckmaer, Wooncompagnie en Ymere Alkmaar, juni 2014 Aan: Van: de gemeenten in de regio Alkmaar Woonwaard, Kennemer Wonen, Van Alckmaer, Wooncompagnie en Ymere Met deze notitie bieden wij u het rapport Betaalbaar Wonen in de regio Alkmaar

Nadere informatie

Nr: Schipluiden: 18 november Aan de Raad

Nr: Schipluiden: 18 november Aan de Raad Nr: 2004-11-08 Schipluiden: 18 november 2004 Onderwerp: Notitie woningbouwprogrammering Midden-Delfland Aan de Raad Inleiding Voor u ligt de notitie woningbouwprogrammering waarin de uitgangspunten voor

Nadere informatie

Rapportage woonruimteverdeling Wachttijd voor een huurwoning loopt verder op. Eerste helft 2016

Rapportage woonruimteverdeling Wachttijd voor een huurwoning loopt verder op. Eerste helft 2016 Rapportage woonruimteverdeling Wachttijd voor een huurwoning loopt verder op. Eerste helft 2016 Samenvatting In de eerste helft van 2016 leverden wij geen nieuwe woningen op. Dat zie je terug in de slaagkansen

Nadere informatie

Huurinkomsten van corporaties, De gevolgen van het regeerakkoord

Huurinkomsten van corporaties, De gevolgen van het regeerakkoord Huurinkomsten van corporaties, 2012 2021. De gevolgen van het regeerakkoord Johan Conijn & Wolter Achterveld Inleiding Op verzoek van Aedes heeft Ortec Finance de financiële gevolgen van het regeerakkoord

Nadere informatie

Huisvesten van onze doelgroepen: voldoende betaalbare woningen

Huisvesten van onze doelgroepen: voldoende betaalbare woningen 4 Huisvesten van onze doelgroepen: voldoende betaalbare woningen visie en doelstellingen betaalbaarheid We vinden het belangrijk dat mensen met een bescheiden inkomen goed kunnen wonen en kunnen kiezen

Nadere informatie

Prestatieafspraken Gemeente IJsselstein / / Gemeente *7/ IJsselstein Providesv

Prestatieafspraken Gemeente IJsselstein / / Gemeente *7/ IJsselstein Providesv ^ Gemeente *7/ IJsselstein Providesv Gemeente IJsselstein / / Gemeente IJsselstein - Provides - HVIJ lad 1 van 1 Gemeente IJsselstein Provides Woningwet 2015 In de nieuwe Woningwet (per 1 juli 2015 ingegaan)

Nadere informatie

Corporatie in Perspectief

Corporatie in Perspectief Samenvatting CFV 2009 Corporatie in Perspectief L2108 Eindhoven Samenvatting Corporatie in Perspectief Ter introductie In toenemende mate is er behoefte om met behulp van kengetallen inzicht te krijgen

Nadere informatie

Investeren in groen en betaalbaar wonen

Investeren in groen en betaalbaar wonen Verkort Beleidsplan Het Gooi en Omstreken 2013-2018 Investeren in groen en betaalbaar wonen Ambities in 2017 In Baarn, Blaricum, Bunschoten, Gooise Meren, Hilversum en Wijdemeren Voorwoord Maarten van

Nadere informatie

Activiteitenplan 2015 Woonstede in Woudenberg Overzicht van voorgenomen activiteiten in het jaar 2015 in de gemeente Woudenberg

Activiteitenplan 2015 Woonstede in Woudenberg Overzicht van voorgenomen activiteiten in het jaar 2015 in de gemeente Woudenberg Activiteitenplan 2015 Woonstede in Woudenberg Overzicht van voorgenomen activiteiten in het jaar 2015 in de gemeente Woudenberg Woonstede presenteert hierbij op grond van artikel 25a van het Besluit Beheer

Nadere informatie

Corporatie in Perspectief

Corporatie in Perspectief Samenvatting CFV 2011 Corporatie in Perspectief L0151 Eindhoven Samenvatting Corporatie in Perspectief Ter introductie In Corporatie in Perspectief is te zien hoe de volkshuisvestelijke en financiële

Nadere informatie

Bericht. Inhoud. Bericht van onze directeur-bestuurder. Bericht van de raad van commissarissen. Het huisvesten van onze doelgroep

Bericht. Inhoud. Bericht van onze directeur-bestuurder. Bericht van de raad van commissarissen. Het huisvesten van onze doelgroep Jaarverslag 2017 Inhoud Bericht VAN ONZE DIRECTEUR-BESTUURDER Bericht van onze directeur-bestuurder Bericht van de raad van commissarissen Het huisvesten van onze doelgroep De kwaliteit van onze woningen

Nadere informatie

PRESTATIECONTRACT WONEN

PRESTATIECONTRACT WONEN PRESTATIECONTRACT WONEN 2011-2015 GEMEENTE BORNE WOONBEHEER BORNE EVALUATIE Op 30 september 2011 hebben de gemeente Bome en Woonbeheer Borne het Prestatiecontract Wonen 2011-2015 ondertekend. Dit Prestatiecontract

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus EA Den Haag

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag DG Bestuur en Wonen www.rijksoverheid.nl www.facebook.com/minbzk www.twitter.com/minbzk Uw kenmerk Datum 15 december

Nadere informatie

Collegebesluit Collegevergadering: 11 december 2018

Collegebesluit Collegevergadering: 11 december 2018 ONDERWERP Prestatieafspraken 2019 SAMENVATTING Gemeente, de Heemsteedse woningcorporaties Elan Wonen en Pre Wonen en hun huurdersorganisaties Bewonersraad Elan Wonen en Bewonerskern Pre streven een gemeenschappelijk

Nadere informatie

1. De tabellen met betrekking tot de passendheidsregels voor de woonruimteverdeling 2013 vast te stellen.

1. De tabellen met betrekking tot de passendheidsregels voor de woonruimteverdeling 2013 vast te stellen. COLLEGEVOORSTEL Onderwerp Tabellen woonruimteverdeling 2013 Te besluiten om 1. De tabellen met betrekking tot de passendheidsregels voor de woonruimteverdeling 2013 vast te stellen. Inleiding Deze nota

Nadere informatie

Prestatieafspraken 2019

Prestatieafspraken 2019 Prestatieafspraken 2019 De gemeente Oldebroek, vertegenwoordigd door de heer B. Engberts, handelend ter uitvoering van het besluit van burgemeester en wethouders van 13 november 2018, zaaknummer 1012173,

Nadere informatie

Sociaal Huurakkoord 2018

Sociaal Huurakkoord 2018 Sociaal Huurakkoord 2018 Dit Sociaal Huurakkoord 2018 is moeizaam tot stand gekomen. De oorzaak is een steeds grotere fiscale druk bij corporaties, die zich uiteindelijk één op één vertaalt in ófwel huren

Nadere informatie

Nota Uitwerkingsregels woonwagenbeleid 2017

Nota Uitwerkingsregels woonwagenbeleid 2017 Nota Uitwerkingsregels woonwagenbeleid 2017 1. Aanleiding De gemeenteraad heeft op 15 december 2016 het gewijzigde beleid voor de huisvesting van woonwagenbewoners vastgesteld. Dit zoals vastgelegd in

Nadere informatie

Huurronde 1 juli 2018

Huurronde 1 juli 2018 Huurronde 1 juli 2018 Status document: definitief, afgerond gekwalificeerd adviestraject Voor gezien, J. Sloot Voorzitter Huurders raad Waterweg Wonen Huurronde 1 juli 2018 1. Inleiding Waterweg Wonen

Nadere informatie

Investeren in groen en betaalbaar wonen

Investeren in groen en betaalbaar wonen Verkort Beleidsplan Het Gooi en Omstreken 2013-2018 Investeren in groen en betaalbaar wonen Activiteiten in 2015 In Baarn, Bunschoten, Blaricum, Bussum, Hilversum en Wijdemeren Investeren in groen en betaalbaar

Nadere informatie

Corporatie in Perspectief

Corporatie in Perspectief Analyse CFV 2013 Corporatie in Perspectief L1909 Utrecht CFV 2013 Corporatie in Perspectief L1909 Inhoud 1 Algemeen 1.1 Algemene gegevens corporatie 4 1.2 Samenstelling van het bezit 5 2 Volkshuisvestelijke

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag > Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Rijnstraat 8 Den Haag Postbus 20011 2500 EA Den Haag Uw kenmerk 2012Z15612

Nadere informatie

Meer huur voor minder huis. Gereguleerde huren in de commerciële sector

Meer huur voor minder huis. Gereguleerde huren in de commerciële sector Meer huur voor minder huis Gereguleerde huren in de commerciële sector Gereguleerde huren in de commerciële sector Meer huur voor minder huis AANLEIDING Corporaties en commerciële verhuurders bieden beiden

Nadere informatie

Corporatie in Perspectief

Corporatie in Perspectief Analyse CFV 2013 Corporatie in Perspectief L0837 Nieuwegein CFV 2013 Corporatie in Perspectief L0837 Inhoud 1 Algemeen 1.1 Algemene gegevens corporatie 4 1.2 Samenstelling van het bezit 5 2 Volkshuisvestelijke

Nadere informatie

Wonen in Gouda. Hoe vind je in Gouda een huis?

Wonen in Gouda. Hoe vind je in Gouda een huis? Hoe vind je in Gouda een huis? In deze brochure beantwoorden we de meest gestelde vragen over het kopen of huren van een huis in Gouda. Staat uw vraag er niet bij? Neem voor een sociale huurwoning contact

Nadere informatie

Midden in Rhenen! Jaarbericht Rhenense Woningstichting 2013

Midden in Rhenen! Jaarbericht Rhenense Woningstichting 2013 Midden in Rhenen! Terugblik Het jaar 2013 was voor de Rhenense Woningstichting (RWs) een bijzonder jaar. Ondanks de onzekere financiële- en marktomstandigheden zijn we erin geslaagd om de voorgenomen investeringen

Nadere informatie

Samenvatting en toelichting op de prestatieafspraken 2017 tot en met 2019 Gemeente, de federatie en Huurdersorganisaties

Samenvatting en toelichting op de prestatieafspraken 2017 tot en met 2019 Gemeente, de federatie en Huurdersorganisaties Bijlage 2 Samenvatting en toelichting op de prestatieafspraken 2017 tot en met 2019 Gemeente, de federatie en Huurdersorganisaties 1 De thema s en de prestatieafspraken op hoofdlijnen 1.1 Thema Betaalbaarheid

Nadere informatie

Corporatie in Perspectief

Corporatie in Perspectief Analyse CFV 2012 Corporatie in Perspectief L0249 Helmond CFV 2012 Corporatie in Perspectief L0249 Inhoud 1 Algemeen 1.1 Algemene gegevens corporatie 4 1.2 Samenstelling van het bezit 5 2 Volkshuisvestelijke

Nadere informatie

Corporatie in Perspectief

Corporatie in Perspectief Analyse CFV 2013 Corporatie in Perspectief L0565 Alphen aan den Rijn CFV 2013 Corporatie in Perspectief L0565 Inhoud 1 Algemeen 1.1 Algemene gegevens corporatie 4 1.2 Samenstelling van het bezit 5 2 Volkshuisvestelijke

Nadere informatie

Addendum Prestatieafspraken Gemeente Utrecht, corporatie GroenWest en huurdersorganisatie HV Weidelanden

Addendum Prestatieafspraken Gemeente Utrecht, corporatie GroenWest en huurdersorganisatie HV Weidelanden Addendum Prestatieafspraken 2017 2020 Gemeente Utrecht, corporatie GroenWest en huurdersorganisatie HV Weidelanden Utrecht, 23 november 2016 Inhoud 1. INLEIDING... 3 2. INVESTERINGSRUIMTE EN FINANCIËLE

Nadere informatie

Corporatie in Perspectief

Corporatie in Perspectief Analyse CFV 2009 Corporatie in Perspectief L1548 Amstelveen CFV 2009 Corporatie in Perspectief L1548 Inhoud 1 Algemeen 1.1 Algemene gegevens corporatie 4 1.2 Vraag- / aanbodverhoudingen 4 1.3 Situering

Nadere informatie

Gevolgen passendheidstoets

Gevolgen passendheidstoets Gevolgen passendheidstoets Corporaties moeten jaarlijks 90% van de vrijkomende huurwoningen tot de vrije-sector toewijzen aan huishoudens met een inkomen tot de EU-grens. Vanaf 1 januari 2015 gaat er ook

Nadere informatie

Wijziging inschrijfbeleid en toewijzingsbeleid naar aanleiding van Europese regelgeving

Wijziging inschrijfbeleid en toewijzingsbeleid naar aanleiding van Europese regelgeving Wijziging inschrijfbeleid en toewijzingsbeleid naar aanleiding van Europese regelgeving Met ingang van 1 januari 2011 gelden er Europese regels voor de verdeling van woonruimte van woningcorporaties. Woningcorporaties

Nadere informatie

Kengetallen woningtoewijzing in de gemeente Utrecht

Kengetallen woningtoewijzing in de gemeente Utrecht Kengetallen woningtoewijzing in de gemeente Utrecht Stand van zaken zomer 2014 Inleiding Op dit moment volstrekt zich een grote verandering binnen de sociale huursector. Dit is het gevolg van het huidige

Nadere informatie

Ruimte maken om thuis te geven

Ruimte maken om thuis te geven Ruimte maken om thuis te geven samenvatting Ondernemingsplan woondiensten Aarwoude 2012-2015 Ruimte maken om thuis te geven De kubus is een ruimtelijke puzzel die opgelost kan worden door de juiste keuzes

Nadere informatie

Corporatie in Perspectief

Corporatie in Perspectief Analyse CFV 2009 in Perspectief L0339 Woningbouwvereniging 't Goede Woonhuys Hilversum CFV 2009 in Perspectief L0339 Inhoud 1 Algemeen 1.1 Algemene gegevens corporatie 4 1.2 Vraag- / aanbodverhoudingen

Nadere informatie

Beschikbaarheid 4 34

Beschikbaarheid 4 34 4 Beschikbaarheid 34 4.1 Veranderingen in onze woningportefeuille Kernvoorraad Met de gemeente Den Haag hebben we afspraken over de omvang van de kernvoorraad. De kernvoorraad is daarbij gedefinieerd als

Nadere informatie

Advies: Het regeerakkoord Bruggen slaan van het kabinet Rutte II heeft nogal wat gevolgen voor de woningmarktsector.

Advies: Het regeerakkoord Bruggen slaan van het kabinet Rutte II heeft nogal wat gevolgen voor de woningmarktsector. college Adviesnummer : 13.002814 Casenummer : 13.000442 Datum : 31 januari 2013 Onderwerp: Ontwikkelingen van het regeerakkoord Bruggen slaan voor het woonbeleid Advies: Het regeerakkoord Bruggen slaan

Nadere informatie

Vivare Gemeente Renkum

Vivare Gemeente Renkum Samenvatting Vivare Gemeente Renkum Prestatieafspraken 2015-2018 Vivare en de gemeente Renkum werken samen aan voldoende goede huurwoningen op de juiste plek voor een juiste prijs. Meer dan voorheen moet

Nadere informatie

J1,11!ILIKIJij.,131J1 G D Tf(V(Ce

J1,11!ILIKIJij.,131J1 G D Tf(V(Ce J1,11!ILIKIJij.,131J1 G D2 02.11.2015 0035 Tf(V(Ce Aan het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Dordrecht Postbus 8 3300 AA DORDRECHT Behandeld door: mevrouw C. Geenen-ter Hoeven Kenmerk:

Nadere informatie

herijkte ondernemingsplan 2016 / 2017 WONINGSTICHTING SWZ

herijkte ondernemingsplan 2016 / 2017 WONINGSTICHTING SWZ herijkte ondernemingsplan 2016 / 2017 WONINGSTICHTING SWZ Voorwoord Voor u ligt het herijkte ondernemingsplan van SWZ. Dit is het antwoord op de vraag die we onszelf en onze belangrijkste stakeholder huurdersbelangenvereniging

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag > Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Schedeldoekshaven 200 Postbus 20011 2500 EA Den Haag www.rijksoverheid.nl

Nadere informatie

Analyse van de markt voor (bestaande) huurwoningen in de Gemeente Steenwijkerland

Analyse van de markt voor (bestaande) huurwoningen in de Gemeente Steenwijkerland Analyse van de markt voor (bestaande) huurwoningen in de Gemeente Steenwijkerland drs. J.E. den Ouden 1-11-2013 Bevolking De gemeente Steenwijkerland telt momenteel circa 43.400 inwoners. Het inwonertal

Nadere informatie

Brief van de minister voor Wonen en Rijksdienst

Brief van de minister voor Wonen en Rijksdienst 27926 Huurbeleid Nr. 216 Herdruk 1 Brief van de minister voor Wonen en Rijksdienst Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 21 maart 2014 Hierbij doe ik u het volgende toekomen:

Nadere informatie

Aan de Raad der gemeente Haarlem. Ter attentie van wethouder Jan Nieuwenburg. Van Pieter Elbers, SP Raadslid gemeente Haarlem

Aan de Raad der gemeente Haarlem. Ter attentie van wethouder Jan Nieuwenburg. Van Pieter Elbers, SP Raadslid gemeente Haarlem Raadsstuk B&W datum Sector/Afd Reg.nr(s) Onderwerp 221/2008 21 oktober 2008 STZ/wwgz 08/167856 Beantwoording vragen van de heer P.G.M. Elbers inzake de verkoop van 183 huurwoningen Bloemenbuurt Aan de

Nadere informatie

Woonruimteverdeling. Een woning huren van St. Joseph

Woonruimteverdeling. Een woning huren van St. Joseph Woonruimteverdeling Een woning huren van St. Joseph Woonruimteverdeling 1. Inleiding Woningstichting St. Joseph verhuurt circa 460 woningen in Stramproy en omgeving. We willen graag dat de juiste woning

Nadere informatie

Activiteitenoverzicht gemeente Aa en Hunze 2019

Activiteitenoverzicht gemeente Aa en Hunze 2019 ACTIVITEITENOVERZICHT 2019 AA EN HUNZE juni 2018 1. INLEIDING Voor u ligt het activiteitenoverzicht 2019 van Actium aan de gemeente Aa en Hunze, met daarin de voorgenomen activiteiten van Actium in de

Nadere informatie

Bijdrage 2018 WoonFriesland aan de woonvisie gemeente Tytsjerksteradiel. Samen werken aan goed en betaalbaar wonen

Bijdrage 2018 WoonFriesland aan de woonvisie gemeente Tytsjerksteradiel. Samen werken aan goed en betaalbaar wonen Bijdrage 2018 WoonFriesland aan de woonvisie gemeente Tytsjerksteradiel Samen werken aan goed en betaalbaar wonen Goed en betaalbaar wonen in Tytsjerksteradiel Onze bijdrage 2018 aan uw woonvisie Gewoon

Nadere informatie

HUURBELEID 2015 Maart 2015

HUURBELEID 2015 Maart 2015 HUURBELEID 2015 Maart 2015 Inhoud 1. Inleiding 2. Politieke gebeurtenissen 3. Betaalbaarheid 4. Uitgangspunten voor het 5. Huurbeleid Brederode Wonen 2015 2 1. Inleiding Voor u ligt het. Op 12 maart 2013

Nadere informatie

Gewoon goed wonen! waar we voor staan! waar we voor gaan! Ondernemingsplan

Gewoon goed wonen! waar we voor staan! waar we voor gaan! Ondernemingsplan Gewoon goed wonen! Ondernemingsplan 2016-2020 waar we voor staan! waar we voor gaan! Woningbouwvereniging Hoek van Holland (WVH) heeft een nieuwe koers! Daar zijn we trots op. Wij laten u in deze samenvatting

Nadere informatie

Volkshuisvestelijk uitvoerings-/activiteitenprogramma. De Huismeesters. voor gemeente Haren

Volkshuisvestelijk uitvoerings-/activiteitenprogramma. De Huismeesters. voor gemeente Haren 1 Volkshuisvestelijk uitvoerings-/activiteitenprogramma De Huismeesters voor gemeente Haren 2017 Ons bod Groningen, 16 juni 2016 2 Aanbod 2017 Voor u ligt het voorgestelde, volkshuisvestelijke uitvoerings-/activiteitenprogramma

Nadere informatie

BOD PRESTATIE-AFSPRAKEN 2016 - WONINGVERENIGING NEDERWEERT

BOD PRESTATIE-AFSPRAKEN 2016 - WONINGVERENIGING NEDERWEERT BOD PRESTATIE-AFSPRAKEN 2016 - WONINGVERENIGING NEDERWEERT 1. SOCIALE WONINGVOORRAAD: DIFFERENTIEREN WONINGAANBOD We hebben geconstateerd dat ons woningbezit te eenzijdig is opgebouwd, waarbij het vooral

Nadere informatie

Actuele ontwikkelingen in de volkshuisvesting. 26 September 2011 Woonvisie

Actuele ontwikkelingen in de volkshuisvesting. 26 September 2011 Woonvisie Actuele ontwikkelingen in de volkshuisvesting 26 September 2011 Woonvisie Van buiten naar binnen Crisis Regeerakkoord Klanten kritischer Staatssteunregels EU Vergrijzing Duurzaam Woonvisie kabinet Rijksbegroting

Nadere informatie

ONDERWERP Huisvestingsverordening Zuid-Kennemerland/IJmond: Heemstede 2017

ONDERWERP Huisvestingsverordening Zuid-Kennemerland/IJmond: Heemstede 2017 ONDERWERP Huisvestingsverordening Zuid-Kennemerland/IJmond: 2017 SAMENVATTING De Huisvestingsverordening Zuid-Kennemerland/IJmond: 2015 stelt regels voor rechtvaardige en evenredige verdeling van schaarse

Nadere informatie

samen met huurders voor een krachtig huurbeleid

samen met huurders voor een krachtig huurbeleid De Nieuwe Wind BEWEEGT Adviesdocument Huurbeleid 2017 samen met huurders voor een krachtig huurbeleid Nu en in de toekomst, huren met een glimlach in Zoeterwoude Adviesvoorstel Huurbeleid 2017 Onderwerp

Nadere informatie

Activiteitenplan 2015 Woonstede in Wageningen Overzicht van voorgenomen activiteiten in het jaar 2015 in de gemeente Wageningen

Activiteitenplan 2015 Woonstede in Wageningen Overzicht van voorgenomen activiteiten in het jaar 2015 in de gemeente Wageningen Activiteitenplan 2015 Woonstede in Wageningen Overzicht van voorgenomen activiteiten in het jaar 2015 in de gemeente Wageningen Woonstede presenteert hierbij op grond van artikel 25a van het Besluit Beheer

Nadere informatie

Strategisch Voorraadbeleid Ons Doel 2015

Strategisch Voorraadbeleid Ons Doel 2015 SVB samenvatting voor HOOD: Strategisch Voorraadbeleid Ons Doel 2015 Wat is strategisch voorraadbeleid? Beleid waarin keuzes gemaakt worden over hoe wij met onze woningen ( de voorraad) om willen gaan

Nadere informatie

Nieuwsflits 16 september 2015

Nieuwsflits 16 september 2015 reacties@hbvzflats.nl Gisteren, op de derde dinsdag van september maakte het Kabinet zijn beleidsvoornemens voor het komende jaar (en de jaren daarna) bekend. In de Rijksbegroting 2016 is over (de te sturen

Nadere informatie

Géén huurverhoging per 1 juli Waarom krijg ik per 1 juli 2018 géén huurverhoging?... 6

Géén huurverhoging per 1 juli Waarom krijg ik per 1 juli 2018 géén huurverhoging?... 6 Huuraanpassing 2018 Vragen en antwoorden Inhoud Algemeen... 3 1. Waarom verhoogt Mooiland ieder jaar de huur (meer/minder)?... 3 2. Hoeveel mag de huur maximaal stijgen per 1 juli 2018?... 3 3. Hoe bepaalt

Nadere informatie

Woningbouwvereniging Bergopwaarts. Versie I, Pagina 0

Woningbouwvereniging Bergopwaarts. Versie I, Pagina 0 Woningbouwvereniging Bergopwaarts Versie I, 06-02-2018 Pagina 0 Inhoudsopgave 1. Uitkomsten Aedes-Benchmark 1.1 Huurdersoordeel 1.2 Bedrijfslasten 1.3 Duurzaamheid 1.4 Onderhoud & Verbetering 1.5 Beschikbaarheid

Nadere informatie

Woningstichting SWZ. Versie I, Pagina 0

Woningstichting SWZ. Versie I, Pagina 0 Woningstichting SWZ Versie I, 06-02-2018 Pagina 0 Inhoudsopgave 1. Uitkomsten Aedes-Benchmark 1.1 Huurdersoordeel 1.2 Bedrijfslasten 1.3 Duurzaamheid 1.4 Onderhoud & Verbetering 1.5 Beschikbaarheid & betaalbaarheid

Nadere informatie

B E R A A D S G R O E P

B E R A A D S G R O E P Introductie Deze Beraadsgroep kent 19 deelnemers. De heer Arjan Deutekom is de bestuurder van woningcorporatie Goede Stede. Voor de technische ondersteuning heeft hij mevrouw Birgit Kuiper meegenomen.

Nadere informatie

Prestatieafspraken 2017

Prestatieafspraken 2017 Prestatieafspraken 2017 Aanleiding De prestatieafspraken 2017 zijn een vertaling van het bod, waarin de woningcorporaties aangeven door welke activiteiten zij een bijdrage leveren aan het realiseren van

Nadere informatie

Woonruimteverdeling. Een wonig huren van St. Joseph

Woonruimteverdeling. Een wonig huren van St. Joseph Woonruimteverdeling Een wonig huren van St. Joseph Woonruimteverdeling 1. Inleiding Woningstichting St. Joseph verhuurt circa 460 woningen in Stramproy en omgeving. We willen graag dat de juiste woning

Nadere informatie

Investeren in groen en betaalbaar wonen

Investeren in groen en betaalbaar wonen Beleidsplan Het Gooi en Omstreken 2013-2018 Investeren in groen en betaalbaar wonen Activiteiten in 2014 In Baarn, Bunschoten, Blaricum, Bussum, Hilversum en Wijdemeren Investeren in groen en betaalbaar

Nadere informatie

WONINGFONDS APELDOORN CV

WONINGFONDS APELDOORN CV ANNEXUM WONINGFONDS APELDOORN CV HALFJAARBERICHT 2014 Beheerder Annexum Beheer B.V. WTC, G-Toren Strawinskylaan 485 1077 XX Amsterdam Bewaarder Stichting Bewaarder Woningfonds Apeldoorn Claude Debussylaan

Nadere informatie

Investeren in groen en betaalbaar wonen

Investeren in groen en betaalbaar wonen Beleidsplan van Het Gooi en Omstreken 2013-2018 Investeren in groen en betaalbaar wonen Activiteiten in 2013 In Baarn, Bunschoten, Blaricum, Bussum, Hilversum en Wijdemeren Investeren in groen en betaalbaar

Nadere informatie

Groei is van belang. Ondernemingsplan

Groei is van belang. Ondernemingsplan Groei is van belang Ondernemingsplan 2017-2021 Waar staan we voor? Arcade: mensen en wonen Wij zijn een maatschappelijk betrokken, initiatiefrijke en sociale onderneming. Wij verhuren en beheren circa

Nadere informatie

Geconsolideerde balans per 31 december 2014 (na voorgestelde resultaatbestemming x 1.000)

Geconsolideerde balans per 31 december 2014 (na voorgestelde resultaatbestemming x 1.000) Geconsolideerde balans per 31 december 2014 (na voorgestelde resultaatbestemming x 1.000) 31 December 2014 31 December 2013 VASTE ACTIVA Immateriële vaste activa Software en website 497 473 Materiële vaste

Nadere informatie

Woondiensten Aarwoude geeft u de vijf!

Woondiensten Aarwoude geeft u de vijf! Ondernemingsplan 2016-2018 Woondiensten Aarwoude geeft u de vijf! Woondiensten Aarwoude is een bedrijf dat woonruimte verhuurt aan mensen die op basis van hun inkomen in aanmerking komen voor een sociale

Nadere informatie

CONCEPT T.B.V. INTERNETCONSULTATIE MEMORIE VAN TOELICHTING I. ALGEMEEN DEEL. 1. Aanleiding

CONCEPT T.B.V. INTERNETCONSULTATIE MEMORIE VAN TOELICHTING I. ALGEMEEN DEEL. 1. Aanleiding CONCEPT T.B.V. INTERNETCONSULTATIE MEMORIE VAN TOELICHTING I. ALGEMEEN DEEL 1. Aanleiding Aanleiding voor dit wetsvoorstel is het Sociaal Huurakkoord 2018 dat Aedes en Woonbond hebben gesloten op 21 december

Nadere informatie

Betaalbaarheid van wonen, een gemeentelijke opgave? Inzicht en handvatten voor gemeenten

Betaalbaarheid van wonen, een gemeentelijke opgave? Inzicht en handvatten voor gemeenten Betaalbaarheid van wonen, een gemeentelijke opgave? Inzicht en handvatten voor gemeenten Petra Bassie petra.bassie@vng.nl Betaalbaarheid van het wonen - Rapport VNG - Belangrijkste inzichten & bestuurlijke

Nadere informatie

Woonruimtebemiddeling: samen leven met minder regels

Woonruimtebemiddeling: samen leven met minder regels POSITION PAPER Woonruimtebemiddeling: samen leven met minder regels VNG-INZET VOOR DE NIEUWE HUISVESTINGSWET Inleiding In delen van het land is nog steeds sprake van knelpunten op de woningmarkt, met gevolgen

Nadere informatie

WSW trendanalyse woningcorporaties 2013-2017

WSW trendanalyse woningcorporaties 2013-2017 WSW trendanalyse woningcorporaties 2013-2017 Risico s voor borgstelsel nemen toe Corporaties nemen maatregelen om de financiële conti - nuïteit te waarborgen. Dit is het gevolg van de overheidsmaatregelen

Nadere informatie