Casus 1 werkveldbijeenkomst

Transcriptie

1 Casus 1 werkveldbijeenkomst Het begeleiden van een student met PDD-NOS, die de geboden structuur/ begeleiding niet oppakt. Situatie De student volgt de combi opleiding verzorgende/ MMZ en zit in het eerste schooljaar. De student heeft aangeven tijdens een voortgangsgesprek PDD NOS te hebben. De student loopt al ongeveer 6 weken stage bij ons. Bij het inwerken hebben de collega's gemerkt dat de student niet veel informatie kan opnemen en moeite heeft met onthouden. De student heeft ook aangegeven de ochtendzorg niet leuk te vinden. Gedurende inwerkperiode merkten de collega's en werkbegeleiders dat de student weinig initiatief toont en niet met leerdoelen komt. De werkbegeleiders hebben toen contact opgenomen met de praktijkopleider en er is een gesprek gepland. Tijdens het gesprek heeft de praktijkopleider de situatie aan de student uitgelegd. De student gaf aan het fijn te vinden dat dit werd verteld. De praktijkopleider en werkbegeleider hebben samen met de student afgesproken om structuur te bieden en er zijn een aantal leerdoelen opgesteld waar de student aan kan werken. Structuur is elke stagedag 2 dezelfde bewoners wassen, huishoudelijke taken verrichten, activiteiten bijwonen van de bewoners en bijzonderheden opschrijven. Tijdens het gesprek hebben we ook als tip gegeven om een kladblokje bij te houden op hier informatie op te schrijven als geheugensteuntje. 1 week later na het gesprek merken de collega's en werkbegeleiders dat de student toch niet de informatie op pakt en geen gebruik maakt van zijn kladblokje. Vragen: Welke vragen en/of onduidelijkheden roepen de situatie op? Collega's en werkbegeleiders vragen zich af of de informatie wel binnen komt? Hoe begeleiden we deze student verder op de manier wat voor hem goed is? 1

2 Essentie 1. De student kan niet teveel informatie opnemen; 2. De student heeft er moeite mee om dingen te onthouden; 3. De student vindt de ochtendzorg niet leuk; 4. De student toont weinig initiatief; 5. De student komt zelf niet met leerdoelen; 6. De student houdt het kladblok/logboek niet bij 7. De student vond het prettig dat er uitleg gegeven werd Geboden oplossing was het bieden van structuur en opstellen van leerdoelen + gebruik van een kladblokje, dit heeft niet gewerkt. Tips 1. Ga in gesprek met de student om te onderzoeken waarom de geboden structuur en het logboekje bij houden niet heeft gewerkt en waarom de student de ochtendzorg niet leuk vindt. 2. De informatie was wellicht teveel in eens. Deel de informatie op in stukken. Bespreek de informatie per onderdeel en maak de informatie ook visueel. 3. Koppel de informatie aan praktijksituaties. 4. Geef een planning met alle stappen die genomen moeten worden; wanneer moet wat waar gebeuren. Zorg dat het waarom en het hoe begrepen is. Zie punt 2 en 3. De 5 W s + 1 H: wat, waarom, wanneer, waarom, wie en hoe? 5. Maak een info. of instructiemap. 6. Werk met lijstjes: to-do en/of checklijstjes en/of zet herinneringen in de telefoon 7. Plan tussentijdse controlemomenten in, één week is waarschijnlijk te lang. Voorkeur begin en eind van de dag. 8. Plan vaker begeleidingsmomenten in, onderzoek samen wat de leerdoelen zijn 9. Laat de student oefenen in het nemen van initiatief, geef beloningen. 10. Doe dingen voor in plaats van alleen mondelinge uitleg. 11. Onderzoek welke leerstijl de student heeft en sluit daarop aan 12. Overleg met de SLBer. 2

3 Zes gouden regels voor effectieve coaching 1. Duidelijke leerdoelen De praktijkopleider en leerling gebruiken de eerste bijeenkomst om samen het doel te bepalen. Ze maken een stappenplan met leerdoelen, leerresultaten en planning. 2. De juiste 'klik' Het moet klikken tussen de gesprekspartners. Praktijkopleider en leerling moeten elkaar respecteren en elkaars meerwaarde zien. 3. Regelmaat en structuur Het rendement van coaching staat of valt met regelmaat: geregelde bijeenkomsten en tussentijds de gelegenheid om het geleerde in de praktijk te brengen. Tijdens de sessies vindt terugkoppeling plaats en worden vervolgacties uitgezet. 4. Veilig leerklimaat Bij coaching komen vaak persoonlijke thema's aan de orde. Belangrijk is dat deze onderwerpen in een sfeer van veiligheid en vertrouwen kunnen worden besproken. Een veilig leerklimaat betekent ook dat de opdrachtgever (bijvoorbeeld de school of de directe leidinggevende) slechts over de hoofdlijnen wordt geïnformeerd. 5. Vragen stellen Een goede coach vráágt en vraagt dóór. Hij of zij geeft geen instructies of dwingende adviezen maar stelt vragen waardoor hij stimuleert dat de leerling zelf een antwoord bedenkt of een probleem oplost. 6. Resultaten evalueren Hebben de inzichten die worden opgedaan tijdens de gesprekken effect in de dagelijkse (werk)praktijk? Die vraag moet steeds centraal staan. Coaching is een middel, geen doel op zich. Praktijkopleider en leerling moeten zich voortdurend bewust zijn van bereikte en nog te behalen resultaten. Bron: Praktijk, vaktijdschrift over Praktijkleren 3

4 Casus 2 werkveldbijeenkomst De omgang met een student in een onvoorziene situatie. Situatie Er speelde zich aan het einde van een stagedag een calamiteit af waarbij een bewoner betrokken was. Een personeelslid was bezig om deze calamiteit in goede banen te leiden. De betrokken bewonen is uiteindelijk met de ambulance naar het ziekenhuis vervoerd. Tijdens deze calamiteit was een personeelslid met de stagiaire haar opdracht aan het uitvoeren en beoordelen. Dit personeelslid werd bij de calamiteit gehaald. Het personeelslid gaf bij de stagiaire aan dat ze weggeroepen werd en dat de stagiaire haar opdracht verder zelfstandig mocht afmaken. Dit heeft de stagiaire niet opgepakt en zij is terug gekeerd van het appartement van de bewoner naar de huiskamer. Vervolgens kwam een personeelslid de huiskamer binnen voor de laptop. De stagiaire was leergierig en informeerde naar de calamiteit door enkele vragen te stellen. Het personeelslid legde uit dat ze op dat moment niet in de gelegenheid was om uit te leggen wat er zich precies had afgespeeld. Zij lichtte toe dit later te doen nadat de calamiteit afgehandeld zou zijn.. De stagiaire kwam meerdere malen richting appartement gelopen om te vragen of ze de laptop mocht gebruiken, maar in deze situatie hadden wij geen tijd om de vraag van haar te beantwoorden. Het personeelslid gaf aan dat het nu even niet kon omdat er overleg was met de ambulancebroeder. De stagiaire wilde vervolgens naar huis omdat het haar stagedag was beëindigd. Het betrokken personeelslid wilde nog wel terug koppelen naar de stagiaire over de situatie die zich had afgespeeld. Zij heeft die dag niet meer kunnen vertellen hoe er gehandeld was bij de calamiteit. Zij heeft later wel een terugkoppeling en feedback gegeven aan de stagiaire, hierbij was ook een ander personeelslid aanwezig. De feedback was dat de stagiaire beter na afronding van de calamiteit vragen kan stellen en niet tijdens de calamiteit. De stagiaire reflecteerde vervolgens op de situatie en gaf aan geschrokken te zijn en zich niet bewust te zijn van de mogelijkheid pas achteraf met haar vragen te komen. Vragen Welke vragen en/of onduidelijkheden roepen de situatie op? Het is mij duidelijk geworden dat als je feedback geeft met twee personeelsleden, dit erg aanvallend over kan komen. 1. Wat wij ons afvragen is hoe iemand kan reageren op feedback en met feedback om kan gaan. 2. Hoe kun je het beste feedback naar de stagiaire verwoorden zowel mondeling als schriftelijk. 4

5 Essentie: De stagiaire kwam in een onverwachte situatie terecht en wist niet hoe correct te handelen. De student kreeg door 2 personeelsleden feedback en voelde zich aangevallen. Tips: Iedereen reageert anders op feedback. Het is dus van belang de student te leren kennen. 1. Houdt er rekening mee dat de situatie voor de student schokkend geweest kan zijn. 2. Ga met de student apart zitten en vraag eerst naar de ervaringen van de student. 3. Vraag hoe de student terugkijkt op zijn eigen handelen en of hij een volgende keer anders zou reageren. 4. Mocht blijken dat de student geen of onvoldoende inzicht heeft in de situatie en wat er anders had gekund dan kun je feedback geven. 10 tips over feed back geven "Hoe ga ik dit op een goede manier tegen haar zeggen?" "Waarom doet hij niet wat ik hem al twee keer heb verteld?" In de praktijk blijken veel stagebegeleiders het geven van feedback lastig te vinden. Rick Koster, trainer bij De Presentatie Groep, geeft tien tips voor effectieve feedback. 1. Denk vanuit de stagiair Iedereen is anders, dus ken je leerling. Bekijk de situatie vanuit zijn gezichtspunt. Waarom doet hij iets of lukt het niet? Kom erachter wat hem bezighoudt, zowel tijdens het werk als daarbuiten. Benoem dit; geef aan dat je hem begrijpt. 2. Benoem de drie G's Je kunt feedback het beste brengen door achtereenvolgens de Gebeurtenis, het Gevoel of de gedachten, en het Gevolg te noemen (GGG). Beschrijf eerst jouw waarneming van het gedrag van de stagiair: "Ik zie dat je afgelopen week twee keer te laat bent gekomen." Vervolgens geef je aan wat het effect daarvan is op je gedachten of gevoel: "Ik vind dat erg vervelend." Dan vertel je het gevolg: "Ik vraag me af of je je stage wel serieus neemt?" 3. Bespreek concreet gedrag Geef feedback over concreet en wenselijk gedrag. Met "Je bent niet klantvriendelijk" geef je een niet-boodschap af. Dit kun je positief en in alternatieven formuleren: "Zeg klanten glimlachend gedag als ze binnenkomen." Zo kan een stagiair zijn gedrag aanpassen. 4. Spreek voor jezelf Gebruik ik-boodschappen wanneer je feedback geeft. Het gesprek krijgt een minder aanvallend karakter als je zegt: "Ik merk dat..." in plaats van "Jij doet altijd...". De ik-vorm is 5

6 veilig en geeft precies aan wat je van de situatie vindt zonder de leerling té direct aan te spreken. Bovendien spreekt je voor jezelf. Gebruik dus ik vind' in plaats van wij/zij vinden'. 5. Geef positieve feedback Feedback geven betekent zowel het positieve gedrag benoemen als verbeterpunten aangeven. Negatieve feedback wordt vaak beter onthouden dan positieve. De regel is dat je drie positieve elementen noemt tegenover één verbeterpunt: "Je werkt heel nauwkeurig, kan goed met je collega's opschieten en staat klanten telefonisch prima te woord. Maar je kúnt sneller werken." 6. Check je feedback Kijk voordat je een gesprek aangaat kritisch naar uw eigen aandeel in de gebeurtenis. Hoe is het ontstaan? Wat had je eraan kunnen doen? En vraag tijdens het gesprek altijd naar de reactie van de stagiair. "Kun je je dat voorstellen?" "Begrijp je wat ik bedoel?" Soms zijn leerlingen zich onbewust van hun eigen gedrag. 7. Kies de juiste tijd en plaats Kies een goed moment en de juiste plaats voor de feedback. Neem er voldoende tijd voor. Geef op tijd feedback; praten over een fout van twee maanden terug levert weinig meer op. Bespreek verder één punt per gesprek, zo houd je de feedback beknopt. 8. Vertel het waarom Geef redenen voor de feedback. Benadruk daarin de positieve kant: wat kan de stagiair ervan leren? Vertel dat je tijd investeert omdat je weet dat de leerling beter kan. Leerlingen zullen de feedback sneller van je aannemen en meer gemotiveerd zijn om aan de verbeterpunten te werken. 9. Let op je non-verbale gedrag Zorg voor een open, actieve houding. Dit betekent rechtop zitten in je stoel, voeten stevig op de grond en handen op tafel. Kies voor een hoekopstelling in plaats van tegenover elkaar te gaan zitten. Hierdoor voelt de stagiair zich beter op zijn gemak. 10. En dan nog dit: eindig het gesprek altijd met We spreken dus af dat...'. Bron: Praktijk, vaktijdschrift over Praktijkleren 6

7 Feedforward benadrukt gewenst en positief gedrag in de toekomst. Dat wil zeggen dat je vooraf aangeeft welk gewenst gedrag je van de ander verwacht, gericht op een taak of situatie in de (nabije) toekomst. Daarmee leg je de focus op hoe iemand het in de toekomst gaat doen en niet over hoe het in het verleden is gegaan. Verschil kritiek en feedback Kritiek gaat weer een stap verder dan feedback geven. Door kritiek spreek je iemand direct aan op zijn of haar prestaties en zijn gedrag en dit bevat altijd een negatief oordeel. Degene die de kritiek over zich heen krijgt, voelt zich vaak gekwetst en kan zich daardoor agressief gedragen. Wanneer de kritiek veel emotie oproept, is het van belang de ruimte te geven aan dat gevoel. Wanneer de persoon is gekalmeerd, is kun je weer verder. Of je nu kritiek geeft of feedback, maak ik ieder geval onderscheid in de persoon en het gedrag van die persoon. Als iemand iets niet goed doet, wil dat uiteraard niet zeggen dat die persoon niet deugt. Site met tips voor praktijkopleiders: 7

8 Casus 3 werkveldbijeenkomst Het begeleiden van een student met PDD-NOS, die volgens haar eigen structuur en schoolopdrachten wil werken. Situatie Leerling heeft zelf in het kennismakingsgesprek aangegeven pddnos te hebben. Twee leerlingbegeleidsters. Pas een gesprek gehad met de stagiaire, komt iedere donderdag en vanaf 6 februari iedere donderdag en vrijdag stage lopen op kloostergaard. Ze vond het jammer dat ze de eerste weken niet met een LL begeleidster heeft gewerkt, dit hadden we haar al gemeld i.v.m. wisselende diensten en haar aan een vaste IG er verbonden voor de dagen dat we niet aanwezig zijn. Ze vond het fijn om met deze persoon te werken i.v.m. structuur. Pas kon ze meelopen met een begeleidster maar gaf aan dit niet te willen omdat ze aan de andere collega gewend was. Wil geen observatieformulier bijhouden omdat dat te veel formulieren worden voor haar, afgesproken dat ze een schriftje bij houd en daar iedere week iets in laat schrijven. Wil liever met haar vader de planning maken anders word het te veel voor haar en houd ze te veel vast aan data. Ik krijg een mail wat ze deze week wil doen, het zijn vragen als : het belangrijkste wat ik wil weten: 2 mantelzorgers interviewen op donderdag, hoe kan ik een Go krijgen voor de wegwijzer? Met welke zorgvrager kan ik een activiteit doen? Vragen Welke vragen en/of onduidelijkheden roepen de situatie op? 1. Wat moeten we doen als ze niet met een LL begeleidster mee wil lopen? 2. De vragen komen wat dwingend over, hoe kunnen we hier me aan de slag? 3. Hoe een planningsgesprek houden als ze geen data met ons wil bespreken omdat ze hier nerveus van word. Essentie Student stelt op een dwingende manier haar vragen en stelt zich onvoldoende flexibel op. Tips: 1. Starheid kan voortkomen uit een gevoel van onveiligheid. Het vasthouden aan eigen routines kan dan een gevoel van veiligheid/houvast geven. De student heeft het idee zelf de controle te hebben en dat is veiliger dan de controle uit handen geven. Werk daarom met een duidelijke structuur, routine en afspraken. 2. Laat de student een voorstel uitwerken (samen met haar vader) voor de planning en bespreek dit dan samen in het planningsgesprek. 3. Geef feedback op de manier waarop de vragen over komen, geef voorbeelden van een vriendelijkere wijze van communiceren. 8

9 Casus 4 werkveldbijeenkomst Begeleiden taalzwakke studenten. Situatie Wij staan met 1 verzorgende op een groep in een huiskamer. Verder staat daar dan 1 stagiaire bij en soms ook 1 vrijwilligster. De stagiaire gaat een stukje van de krant voor lezen. Maar deze stagiaire kan slecht Nederlands. Het is dus moeilijk te verstaan voor onze cliënten. De stagiaire doet haar best om het goed te doen. Dit doet ze door het stukje eerst zelf te lezen en pas daarna pas in de groep. De verzorgende legt het verhaal na afloop van het voorlezen nogmaals uit. Zodat de cliënten begrijpen waar het stukje over ging. Dit probleem met de taal komt ook terug in de modules. Dit vergt meer tijd om het begrijpelijk uit te leggen. En ook meer tijd om alles na te kijken en aan te passen. We merken ook dat de stagiaires het moeilijk vinden om ook duidelijk aan te geven dat ze iets niet snappen. Ze zeggen ja, maar bedoelen nee. De school behandeld dit ook op school, door Nederlandse les en extra aandacht voor taal. Vraag Sommige stagiaires zijn erg slecht in de Nederlandse taal. Schrijven en schrijven. Doordat de cliënten veel slechter zijn. ( geestelijk, lichamelijk ), word dit steeds moeilijker om stagiaires goed te begeleiden. Zeker als er dan nog meer begeleiding word gevraagd ivm taal. 9