ZELFSTANDIG ACADEMISCH PERSONEEL VOORSTEL VOOR GEWIJZIGDE BEOORDELING VAN ZAP-LEDEN INVULLING VAN ZAP-PROFIELEN

Transcriptie

1 ZELFSTANDIG ACADEMISCH PERSONEEL VOORSTEL VOOR GEWIJZIGDE BEOORDELING VAN ZAP-LEDEN INVULLING VAN ZAP-PROFIELEN Goedgekeurd door de Raad van Bestuur van de UHasselt op (doc. 134/31/070corr.)

2 2. Achtergrond ZAP-leden worden tot nog toe, zowel bij de evaluaties als bij bevorderingsaanvragen, voornamelijk beoordeeld op de basisopdrachten onderwijs en onderzoek, waarbij in beperkte mate ook rekening gehouden wordt met maatschappelijke dienstverlening. Alhoewel de opdrachten onderwijs en onderzoek de kernopdrachten blijven voor de beoordeling van ZAP-leden, zijn zij in het licht van een aantal ontwikkelingen binnen en buiten de universiteit, niet langer de enige vanzelfsprekende maatstaven voor beoordeling. De rol die de UHasselt uitdrukkelijk wil opnemen als knooppunt in het innovatieweb, waarbij in alle fases van het onderzoek, maar ook in diverse vormen van onderwijs en dienstverlening, de interactie tussen overheid, bedrijfsleven en de universiteit essentieel is, leidt in bepaalde gevallen tot een gewijzigd activiteitenpalet van professoren. Het eerder binaire ZAP profiel met de elementen (fundamenteel) onderzoek en academisch onderwijs blijft uiteraard bestaan, maar kan als gevolg van de wijzigende rol van de universiteit, aangevuld worden met andere activiteiten in het domein van innovatie/valorisatie en/of maatschappelijke betrokkenheid. Er moet m.a.w. ruimte zijn voor meer gepersonaliseerde profielen, en bijbehorende carrièrepaden, die rekening houden met de nieuwe strategische positionering van de universiteit en de hierbij aansluitende taakstelling van bepaalde ZAP leden. Verder is er duidelijk behoefte aan een correcte weging van de inzet voor interne beleidstaken bij de evaluatie en bevordering van ZAP leden. De in deze nota opgenomen voorstellen voor gewijzigde ZAP-profielen, en de bijbehorende evaluatie- en bevorderingscriteria, geven tenslotte ook mede uitwerking aan het genderbeleidsplan van de UHasselt, goedgekeurd door de Raad van Bestuur op (doc. 134/34/041), onder de rubriek gedifferentieerd loopbaanbeleid. Deze tekst dient gelezen te worden in samenhang met het evaluatiereglement voor het AP. Profielen In het bestaande AP-statuut is vermeld dat elke ZAP-graad aan een specifiek profiel beantwoordt. Kandidaten voor een bepaalde ZAP-graad moeten aan deze profielkenmerken beantwoorden. Die profielen zijn echter vaag omschreven en zijn weinig gedifferentieerd. Bovendien zijn ze enkel gebaseerd op het onderzoeks- en onderwijsdossier, waarbij vooral de meetbare onderzoeksparameters zwaar doorwegen. Vaststelling is dat bepaalde ZAP-leden een afwijkend profiel hebben, waardoor ze moeilijker in aanmerking komen voor doorstroming, terwijl hun inzet en reputatie in andere activiteitsgebieden, die belangrijk zijn voor de hoger omschreven doelstellingen en rol van de universiteit, algemeen erkend worden. Het voorliggend voorstel houdt rekening met die realiteit en beoogt meer gepersonaliseerde carrières. Anderzijds is het de bedoeling om de beoordelingsnormen zo transparant mogelijk te maken en te objectiveren, met respect voor de eigenheid van de discipline waarin het ZAP-lid werkt. Hierbij worden twee uitgangspunten gehanteerd: - een ZAP-lid moet zich in de aanvangsfase van zijn academische carrière (docent, hoofddocent) concentreren op de basistaken, zijnde onderwijs en onderzoek 1. Hij/zij moet daarin een stevig academisch dossier weten op te bouwen. Om die reden worden de graden docent/hoofddocent als een continuum beschouwd. Ook de onderwijsactiviteiten worden voortaan uitgebreider gemeten en kunnen daardoor ook positiever betrokken worden in de evaluatie. - Vanaf de evaluatie gericht op een graadverhoging tot hoogleraar en tot gewoon hoogleraar wordt een differentiatie mogelijk, hetgeen impliceert dat de beoordeling van de activiteiten van het ZAP-lid niet noodzakelijk beperkt blijft tot de basistaken onderwijs en onderzoek. Zo kunnen belangrijke activiteiten in de eigen organisatie en/of in de bredere samenleving (resp. 'interne beleidsfuncties/community ), of sterke resultaten in het domein van innovatie/valorisatie mee gewogen worden in het geheel van de beoordeling. In de bijlage worden een aantal voorbeelden gegeven van wat onder het activiteitsdomein community/interne beleidsfuncties en innovatie/valorisatie begrepen wordt. 1 Voor de faculteit ARK wordt het begrip onderzoek ruim gedefinieerd, ook ontwerp met een reflectiecomponent wordt hier onder gebracht.

3 3. Er worden vier activiteitsgebieden vooropgesteld die bij de evaluatie van ZAP leden bekeken worden: onderwijs, onderzoek, innovatie/valorisatie en community/interne beleidsfuncties. Elk activiteitsgebied wordt opgedeeld in een aantal te beoordelen activiteiten. De beoordeling per activiteitsgebied kan leiden tot een quotering O (ongunstig - zie art.5 in het evaluatiereglement), GO (gunstig met opmerkingen - zie art. 5 en 6 van het evaluatiereglement), GG (goed voor de graad (= evaluatie in de graad)), of tot de quotering GP (goed voor promotie (= evaluatie voor promotie)). Een excellente beoordeling, die het niveau van GP overstijgt, wordt aangeduid als GX. De bepalingen in art. 26 en 29 van het evaluatiereglement voor het AP worden vervangen door de bepalingen in onderstaande tekst. De vermelde quoteringen zijn relatief, en afhankelijk van zowel de ZAP-graad als het specifieke wetenschapsdomein waarin het ZAP-lid actief is. De statutaire commissie al dan niet op voorafgaand advies van een extern panel - stelt de quoteringen vast. Benchmarking met ZAP-leden van andere (Vlaamse) universiteiten is hierbij, in het bijzonder voor het gebied onderzoek, een belangrijk hulpmiddel. De beoordelingsinstrumenten voor de vier grote categorieën van activiteitsgebieden worden vastgelegd door de Statutaire Commissie en kunnen verschillen in functie van de discipline van het te beoordelen ZAP-lid. In de bijlage wordt aangegeven welke instrumenten de Statutaire Commissie kan gebruiken om tot een beoordeling te komen in de diverse activiteitsgebieden. Werkwijze In het voorstel wordt een onderscheid gemaakt tussen de evaluatie binnen de graad (beoordeling van de prestaties in het verleden in het licht van de eisen gesteld aan de huidige graad) en de evaluatie met het oog op bevordering (potentie van de kandidaat om te voldoen aan de eisen van de hogere graad). 1. Docent Docenten worden in principe aangesteld via een tenure track mandaat. Voor de beoordeling van de voortgang van de TT-docent wordt een geïndividualiseerd evaluatiekader vastgelegd. Uitzonderlijk is ook een stageperiode mogelijk, indien elders reeds een in aanmerking te nemen track werd opgebouwd. Het profiel van een docent kan als volgt omschreven worden: Een docent: - verzorgt onderwijs en voert onderzoek uit op een academisch niveau; - beschikt over evenwichtig uitgebouwde onderzoekscompetenties; - beschikt over goede organisatorische kwaliteiten en communicatieve vaardigheden; - realiseert onderzoeksoutput die vergelijkbaar is met andere docenten in hetzelfde vakgebied; - bouwt onderwijs- en onderzoekservaring op in een aantoonbare internationale (samenwerkings)context; Evaluatie- en bevorderingscriteria A. TT docent De tussentijdse evaluaties en de eindevaluatie van een TT docent gebeuren aan de hand van de geïndividualiseerde tenure track criteria die betrekking hebben op onderwijs en onderzoek. Indien de evaluatie op het einde van het tenure track mandaat aantoont dat de docent de opgelegde criteria heeft gehaald, wordt de beoordeling GP voor onderwijs en onderzoek toegekend en wordt hij/zij benoemd tot hoofddocent.

4 4. B. Docent met stage Evaluatie: Een docent aan het einde van een stage moet voor beide opdrachten onderwijs en onderzoek minstens een GG behalen. Bevordering: Voor een doorgroei naar de graad van hoofddocent moeten de scores voor beide opdrachten beter zijn, d.w.z. een beoordeling GP. 2. Hoofddocent De profielen van docent en hoofddocent vormen een continuum. De evaluatie van een hoofddocent in de graad zelf gebeurt ook nog volledig op de domeinen onderwijs en onderzoek. Niettemin moeten de academische activiteiten van een hoofddocent kwantitatief en kwalitatief van een hoger niveau zijn, o.m. gemeten via benchmarking, rekening houdend met de eigenheid van de discipline en het vakgebied. De hoofddocent dient op grond van zijn prestaties in beide domeinen een gunstig beoordelingsresultaat te halen voor het functioneren in de graad. Dit kan vertaald worden als een verderzetting van de uitbouw van het onderzoeks- en onderwijsdossier. Het profiel kan als volgt omschreven worden: Een hoofddocent: - levert een eigen bijdrage aan het ontwikkelen en verzorgen van opleidingsonderdelen ten behoeve van het academisch onderwijs, gebaseerd op en ondersteund door de eigen wetenschappelijke expertise; - initieert en verricht wetenschappelijk onderzoek in een eigen onderzoeksgebied teneinde nieuwe wetenschappelijke kennis en inzichten te bekomen en toe te passen, mede via het regelmatig publiceren in hoogstaande wetenschappelijke tijdschriften. De eigen academische expertise wordt ontwikkeld in een wetenschappelijk samenwerkingsverband met andere onderzoekers in binnenen buitenland; - neemt leiding op, desgevallend gedeeld met collega s, t.a.v. activiteiten en ontwikkelingen van de onderzoeksgroep en beschikt daartoe over de nodige managementvaardigheden; - realiseert onderzoeksoutput die vergelijkbaar is met andere hoofddocenten in hetzelfde vakgebied; - kan activiteiten ontwikkelen in valorisatie/innovatie en/of maatschappelijke betrokkenheid ( community/interne beleidsfuncties ). Evaluatie- en bevorderingscriteria A. Evaluatie Met het oog op een gunstige evaluatie moet een hoofddocent voor beide opdrachten onderwijs en onderzoek minstens een GG behalen. Hij/zij kan vragen om ook community/interne beleidsfuncties - of innovatie-/valorisatie -activiteiten in te brengen voor de evaluatie. In dat geval worden deze activiteiten mee gewogen bovenop de activiteiten in onderwijs en onderzoek. Niettemin leidt een beoordeling O voor het activiteitsgebied onderwijs of onderzoek steeds tot een globale evaluatie O. B. Bevordering Voor een doorgroei naar de graad van hoogleraar moeten de scores voor beide opdrachten beter zijn, d.w.z. een beoordeling GP. Indien één van beide opdrachten slechts een GG-beoordeling oplevert, is een bevordering niettemin mogelijk indien de andere opdracht een excellentiescore GX oplevert. Indien een hoofddocent gevraagd heeft om ook community/interne beleidsfuncties of innovatie- /valorisatie -activiteiten in te brengen is een bevordering naar hoogleraar mogelijk indien er voor minstens twee activiteitsdomeinen, waarvan minstens één activiteitsgebied in onderwijs of onderzoek, een GP-beoordeling behaald wordt. Niettemin is een beoordeling O voor het

5 5. activiteitsgebied onderwijs of onderzoek in alle omstandigheden een uitsluitingscriterium voor bevordering. 3. Hoogleraar De hoogleraar kan uitmunten in de basisactiviteiten onderwijs en onderzoek, maar zijn academisch functioneren kan ook breder zijn, met name kan hij/zij activiteiten opnemen in het community/interne beleidsfuncties -domein, en/of activiteiten in innovatie/valorisatie. Indien hij/zij als hoofddocent met een breder activiteitenpalet werd bevorderd tot hoogleraar, zal deze bredere activiteit zich wellicht ook als hoogleraar bestendigen. Beide laatste activiteitengroepen worden dan mee gewogen worden naast het onderwijs- of onderzoeksdossier. Dat impliceert dat het alternatieve ZAP-profiel ook voor hoofddocenten een beoordelingsbasis vormt t.a.v. een eventuele bevordering naar de hogere graad van hoogleraar. Profielomschrijving: De hoogleraar: - ontwikkelt en verzorgt opleidingsonderdelen en levert een bijdrage aan de ontwikkeling van curricula, gebaseerd op en ondersteund door de eigen wetenschappelijke expertise en is een lesgever met didactische kwaliteiten en met een brede onderwijservaring; - voert wetenschappelijk onderzoek uit in het eigen onderzoeksgebied vanuit de reeds opgebouwde en erkende wetenschappelijke kennis en inzichten, mede via het regelmatig publiceren in hoogstaande wetenschappelijke tijdschriften; de onderzoeksoutput is vergelijkbaar met andere hoogleraren in hetzelfde vakgebied; de eigen academische expertise wordt uitgebouwd in een wetenschappelijk samenwerkingsverband met andere onderzoekers in binnen- en buitenland; hij/zij neemt een leidinggevende rol inzake de ontwikkelingen van de onderzoeksgroep of - instituut en beschikt daartoe over de nodige managementvaardigheden; - ontwikkelt mogelijk ook aanzienlijke activiteiten in innovatie/valorisatie en/of in maatschappelijke betrokkenheid ( community/interne beleidsfuncties ). Evaluatie- en bevorderingscriteria A. Evaluatie Met het oog op een gunstige evaluatie moet een hoogleraar minstens een GG behalen in twee van de vier activiteitsgebieden, waarvan minstens één activiteitsgebied onderwijs of onderzoek is. Niettemin leidt een beoordeling O voor het activiteitsgebied onderwijs of onderzoek steeds tot een globale evaluatie O. B. Bevordering Voor een doorgroei naar de graad van gewoon hoogleraar moeten de scores in 2 van de 4 activiteitsgebieden, waarvan minstens één activiteit onderwijs of onderzoek is, beter zijn, d.w.z. tweemaal een beoordeling GP. Indien één van beide opdrachten slechts een GG-beoordeling oplevert, is een bevordering niettemin mogelijk indien de andere opdracht een excellentiescore GX oplevert. Niettemin is een beoordeling O voor het activiteitsgebied onderwijs of onderzoek in alle omstandigheden een uitsluitingscriterium voor bevordering.

6 6. 4. Gewoon/buitengewoon hoogleraar Voor een gewoon hoogleraar wordt uitgegaan van een academische excellentie in onderwijs en onderzoek. De eisen voor een GG-quotering bij evaluatie zullen daarom ook hoger liggen dan bij een hoogleraar of hoofddocent. Deelname aan innovatie/valorisatie en/of aan community/interne beleidsfuncties is ook mogelijk, en wordt dan ook meegewogen in de globale evaluatie. Profielomschrijving: De gewoon/buitengewoon hoogleraar: - ontwikkelt en verzorgt opleidingsonderdelen en levert een bijdrage aan de ontwikkeling van curricula, gebaseerd op en ondersteund door de eigen wetenschappelijke expertise en is een uitmuntend lesgever met didactische kwaliteiten en met een brede onderwijservaring; - bevestigt zijn erkenning als een uitstekend onderzoeker in het eigen onderzoeksgebied mede via het regelmatig publiceren in hoogstaande wetenschappelijke tijdschriften; de onderzoeksoutput is vergelijkbaar met andere gewoon/buitengewoon hoogleraren in hetzelfde vakgebied; de eigen academische expertise wordt uitgebouwd in een wetenschappelijk samenwerkingsverband met andere onderzoekers in binnen- en buitenland; hij/zij neemt een leidinggevende rol inzake de ontwikkelingen van de onderzoeksgroep of -instituut en beschikt daartoe over de nodige managementvaardigheden; - ontwikkelt mogelijk ook zeer aanzienlijke activiteiten in innovatie/valorisatie en/of maatschappelijke betrokkenheid ( community/interne beleidsfuncties ). Evaluatiecriteria Met het oog op een gunstige evaluatie moet een gewoon/buitengewoon hoogleraar minstens een GG behalen in twee van de vier activiteitsgebieden, waarvan minstens één activiteitsgebied onderwijs of onderzoek is. Niettemin leidt een beoordeling O voor het activiteitsgebied onderwijs of onderzoek steeds tot een globaal ONGUNSTIGE evaluatie O. Samenvattend schema In een bijlage worden de evaluatiecriteria (rechts naast de betreffende ZAP graad), en de criteria voor bevordering van de huidige naar de hogere graad (tussen de betrokken graden aangegeven), nog samenvattend schematisch weergegeven. De nota werd voorgelegd aan het Personeelsonderhandelingscomité, en werd er goedgekeurd. Er is in het POC afgesproken dat de in de nota opgenomen principes later ingewerkt zullen worden in de betrokken reglementen, die dan voorwerp zijn van een formele onderhandeling (arbeidsreglement, statuut, evaluatiereglement). Er is afgesproken dat dit zal gebeuren tegen het voorjaar 2015, samen met een evaluatie van de dan afgewerkte bevorderingsronde op basis van de nieuwe principes zoals in de nota omschreven. De Raad van Bestuur heeft het voorstel voor gewijzigde beoordeling van het ZAP en de invulling van de nieuwe ZAP-profielen goedgekeurd.

7 7. BIJLAGE: Voorbeelden van activiteiten en beoordelingsinstrumenten voor de vier activiteitsgebieden Onderwijs: De evaluatie onderwijs wordt voorbereid door de Docentenevaluatiecommissie van de betrokken faculteit. Deze commissie baseert zich voor alle faculteiten op gegevens die beschikbaar zijn in databanken onderwijs, studentenbevragingen, verslagen van de evaluatiecommissies Voorbeelden van activiteiten: onderwijsopdrachten, bijdrage aan curriculumherzieningen, activiteiten in life long learning, onderwijsinternationalisering, promotor van projecten inzake onderwijs, Onderzoek: Voor de evaluatie van activiteiten in het domein van onderzoek wordt door de Statutaire Commissie beroep gedaan op één of meerdere van volgende instrumenten: - gegevensanalyse uit de databanken onderzoek; - bibliometrische analyses, inclusief benchmark met ander ZAP in hetzelfde domein; - een extern gezaghebbend panel - voor de faculteit architectuur en kunst: een mogelijk ontwerpportfolio. Het gewicht van de verschillende activiteiten in onderzoek evenals de absolute meetlat voor elke activiteit - kunnen verschillen afhankelijk van de discipline en het domein en worden vastgelegd door de Statutaire Commissie. Voorbeelden van activiteiten: publicaties, begeleiding van doctoraten, promotor van fundamentele en toegepaste onderzoeksprojecten, actieve deelname een wetenschappelijk congres, leiden van een onderzoeksgroep, Innovatie/valorisatie: Voor het gebied van innovatie/valorisatie zal de evaluatie gebeuren aan de hand van informatie uit interne databanken, aangevuld met input vanwege het betrokken ZAP-lid in het ingediende evaluatie- of bevorderingsdossier. Voorbeelden van activiteiten: oprichting spin-off, exploitatie octrooien, werven 4 e projecten, geldstroom Community/interne beleidsfuncties: De activiteiten in het activiteitsdomein community/interne beleidsfuncties zullen beoordeeld worden: - voor interne beleidstaken: door rector en vice-rectoren - voor extern opgenomen engagementen: door een specifiek, door de Statutaire Commissie aan te stellen panel van experten Voorbeelden van activiteiten: wetenschapscommunicatie en popularisering,, deelname aan externe expertencommissies, deelname aan het maatschappelijk debat vanuit een academische invalshoek, vertegenwoordiging van de universiteit in belangrijke gremia, interne beleidsfuncties (decaan, opleidingscoördinator van nieuw onderwijsprogramma, )

8 8.