Periodieke inventarisatie Regionale Indicatie Organen

Transcriptie

1 Periodieke inventarisatie Regionale Indicatie Organen Peildatum 1 ember 2002 Enschede, 31 januari 2003 ND/03/0772/iar drs. P.F. Bakker drs. N.J. Dam

2 Inhoudsopgave 1. Algemeen Inleiding De inventarisatie Samenvatting Bedrijfsvoering Werkvoorraad Productie Achterstanden Overige resultaten Robuuste RIO s Toepassing definities Bezwaren... 7 Bijlage 1: Overzicht achterstanden ND/03/0772/iar, HHM

3 1. Algemeen 1.1 Inleiding De oprichting van Regionale Indicatie Organen (RIO s) is een belangrijke pijler van de modernisering van de zorg die wordt gefinancierd vanuit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). Een onafhankelijke, objectieve en integrale indicatiestelling die de toegang tot de AWBZ-zorg bewaakt, maakt vraagsturing mogelijk. Er is in de afgelopen jaren dan ook veel geïnvesteerd om het functioneren van de RIO s te bevorderen en verbeteren. Dit ontwikkelingsproces is vanaf 1997 minstens één keer per jaar in kaart gebracht door middel van een periodieke inventarisatie. Daarnaast zijn vanaf ember 2000 regelmatig de achterstanden bij RIO s geïnventariseerd door bureau HHM. Ten behoeve van de rapportage over het groot project modernisering AWBZ zijn beide genoemde inventarisaties gecombineerd tot een halfjaarlijks (per 1 juni en per 1 ember) uit te voeren inventarisatie. Voorliggende rapportage beschrijft de resultaten van de tweede gecombineerde inventarisatie met peildatum 1 ember De inventarisatie Werkwijze Teneinde de RIO s niet onnodig te belasten, is de inventarisatie in ember minder uitgebreid dan die in juni, niet elk onderwerp leent zich immers voor een halfjaarlijkse peiling. Voor het verspreiden van de vragenlijst en het verzamelen van gegevens, is bij deze inventarisatie geëxperimenteerd met de mogelijkheden die de ICT biedt (in casu en internet) 1. Het doel hiervan was het vereenvoudigen van deelname aan de inventarisatie voor de RIO s (service) en het versnellen en vergroten van de respons (kwaliteit). Half ember 2002 zijn de directies van alle RIO schriftelijk op de hoogte waren gesteld van de inventarisatie per 1 ember. Op 29 ember is vervolgens een verstuurd met een hyperlink naar de vragenlijst op een besloten internetpagina. De via de computer ingevulde vragenlijst kon direct digitaal worden teruggestuurd. De reacties op het experiment met de toepassing van ICT waren soms positief, soms negatief. Met name die RIO s die (nog) niet registreren in de standaard categorieën voor productie en werkvoorraad, vonden het vervelend dat ze geen toelichting konden geven bij de betreffende vragen. Respons Door fusies is het aantal indicatieorganen van 85 begin 2001 geslonken tot 83 ultimo Uiteindelijk is van 67 RIO s de vragenlijst terug ontvangen. De respons komt daarmee op 81%. Met de non-responderende RIO s is in de maand januari contact opgenomen. De redenen dat men niet meewerkt aan de periodieke inventarisatie zijn divers. 1 Slechts één RIO beschikte op de peildatum niet over een adres. ND/03/0772/iar, HHM

4 In enkele gevallen was er geen directeur, sommige RIO s gaven aan geen tijd te hebben voor het invullen van de vragenlijst, weer andere achtten medewerking niet zinvol. Ook is gebleken dat de toepassing van de mogelijkheid van internet bij deze inventarisatie voor bezwaren en problemen heeft gezorgd die de respons negatief heeft beïnvloed. Voor de onderzoekers leidt dit tot de conclusie dat de toepassing van ICT op dit moment geen succes was. De volgende inventarisatie (peildatum 1 juni 2003) zal dan ook weer op de gebruikelijke (schriftelijke) wijze plaatsvinden. 1.3 Samenvatting In deze rapportage wordt verslag gedaan van de inventarisatie onder de regionale indicatieorganen met peildatum 1 ember Voor het eerst is de vragenlijst per aan de RIO s aangeboden. Dit heeft echter niet geleid tot de verwachte betere en snellere respons. Uiteindelijk is van 67 RIO s gegevens ontvangen. Uit de analyse blijkt dat de werkvoorraad zich stabiliseert, er is sprake van een lichte afname (1%) ten opzichte van ember Het aantal afgegeven indicaties in de eerste drie kwartalen is 14,2% toegenomen ten opzichte van dezelfde periode in Ondanks de groei van het aantal aanvragen, zijn de achterstanden verder afgenomen. Steeds meer RIO s slagen er in de aanvragen gemiddeld binnen twee weken te kunnen afhandelen. ND/03/0772/iar, HHM

5 2. Bedrijfsvoering 2.1 Werkvoorraad Ten behoeve van de achterstandsmetingen is door bureau HHM een model ontwikkeld. Daarbij wordt de werkvoorraad (het totaal aantal aanvragen voor een indicatie V&V dat op de peildatum bij het RIO bekend en nog niet afgehandeld is) beoordeeld in relatie tot de productie (het totaal aantal afgehandelde aanvragen voor een indicatie V&V) in de voorafgaande periode. Deze aantallen worden zo veel mogelijk gecorrigeerd voor indicaties die het gevolg zijn van een verstreken geldigheidstermijn van de actuele zorg. In het voorjaar van 2002 is door de Landelijke Vereniging van Indicatie Organen (LVIO) een set van begrippen en definities vastgesteld. Hierin is bepaald dat de RIO s de reden van een aanvraag vastleggen (nieuwe zorgvraag; verandering van een bestaande zorgvraag; verstreken geldigheidstermijn). Deze definities zijn verwerkt in de software voor de functiegerichte indicatiestelling die alle RIO s vanaf 1 april 2003 gaan gebruiken (zie ook 3.2). Bij deze inventarisatie hebben 25 van 67 RIO s het onderscheid in reden van aanvraag aangeleverd. Bij de vorige inventarisatie (juni 2001) waren dat nog 22 van de 73 RIO s. Het lijkt er op dat problemen die derhalve in het verleden vaak bestonden met betrekking tot het gebrek aan uniforme registratie, nu gaan verdwijnen. Zeker nu door meer RIO s is aangegeven dat men binnenkort dit onderscheid gaat maken, als gevolg van nieuwe software. In de onderstaande tabel is de ontwikkeling van de werkvoorraad weergegeven. 1 ember ember ember 2002 werkvoorraad aantal RIO s Tabel 1: Ontwikkeling werkvoorraad Om de ontwikkeling te kunnen beoordelen, is gekeken naar de werkvoorraad van de RIO s die aan alle inventarisatie hebben meegedaan. Dan valt op dat het verschil met twee jaar geleden erg groot is: een afname van 25% (gemeten over 61 RIO s). Ten opzichte van 2001 stabiliseert de werkvoorraad (een afname van 1%, gemeten over 62 RIO s). 2.2 Productie In deze inventarisatie is het aantal afgegeven indicatiebesluiten in de eerste drie kwartalen van 2002 (de periode van 1 januari t/m 30 september) gevraagd. Dit aantal bedroeg bij de 66 van de 67 responderende RIO s indicatiebesluiten (gecorrigeerd voor vervolgindicaties). De productie van deze RIO s in de eerste drie kwartalen van 2001 bedroeg Dat betekent dat in de eerste drie kwartalen van 2002 in totaal 14,2% meer indicaties V&V zijn afgegeven dan in 2001 (gemeten over 66 RIO s). Wanneer de cijfers van deze 66 responderende RIO s op grond van inwoneraantal landelijk worden geëxtrapoleerd voor het hele jaar, zijn er in 2002 in totaal nieuwe indicaties V&V gesteld. Dat zou een groei ND/03/0772/iar, HHM

6 betekenen van 6,7% ten opzichte van De feitelijke productiecijfers over heel 2002 worden geïnventariseerd bij de eerstvolgende meting, met als peildatum 1 juni Achterstanden Uit de werkvoorraad op 1 ember 2002 en de productie in de eerste drie kwartalen van 2002, zijn opnieuw de achterstanden berekend. Uit het onderstaande overzicht blijkt dat, ondanks een flink gestegen aantal indicaties, de achterstanden verder zijn afgenomen. In de onderstaande tabel is een vergelijking met de voorgaande jaren weergegeven achterstand bij 6 weken aantal RIO s achterstand bij 3,4 weken aantal RIO s achterstand bij 2 weken aantal RIO s Tabel 2: Ontwikkeling achterstanden Uit de tabel blijkt dat steeds meer RIO s er in slagen de aanvragen gemiddeld binnen twee weken af te handelen. Hierbij moet wel worden aangetekend dat in deze inventarisatie van minder RIO s de achterstand berekend kon worden, dit als gevolg van een lagere respons. Twee RIO s die niet hebben meegewerkt aan deze inventarisatie hadden bij de voorgaande peiling (juni 2002) nog wel achterstanden bij de gemiddelde verwerkingstijd van twee weken. Van vijf responderende RIO s ontbraken gegevens om de achterstand te kunnen berekenen. Hiervan hadden er drie bij de voorgaande peiling (juni 2002) nog een achterstand bij de gemiddelde verwerkingstijd van twee weken. In bijlage 1 is per RIO een overzicht opgenomen van de ontwikkeling van de achterstanden (ember 2000, ember 2001 en ember 2002). ND/03/0772/iar, HHM

7 3. Overige resultaten 3.1 Robuuste RIO s Eind 2000 is het project Op weg naar Robuuste RIO s gestart. Dat project heeft het als doel te komen tot een betere indicatiestelling die leidt tot een snellere, een meer effectieve en een meer integrale toegang tot zorg en dienstverlening voor patiënten en cliënten. Met een betere indicatiestelling wordt een meer professionele aanpak en een doelmatiger werkwijze bedoeld. Onderdeel van dit project is de integratie van de (advisering over) de indicatiestelling voor Wvg-voorzieningen 2. Naar aanleiding van de vorige inventarisatie (juni 2002) bestond behoefte om meer inzicht te krijgen in de ontwikkelingen op dit punt. Alle 67 indicatieorganen die geantwoord hebben op de vragen over de Wvg, hebben momenteel één of meer onderdelen van de Wvg-indicatiestelling in het takenpakket of zullen dat in de nabije toekomst krijgen. Uit eerdere inventarisaties is gebleken dat RIO s deze taken vaak niet voor alle gemeenten in hun werkgebied uitvoeren. Daarom is ditmaal expliciet gevraagd naar het aantal gemeenten waarvoor het RIO een bepaald Wvg-onderdeel uitvoert, gaat uitvoeren of (vooralsnog) niet uit gaat voeren. De verdeling van het aantal gemeenten waarvoor RIO s al delen van de Wvgindicatiestelling uitvoert, binnenkort gaat uitvoeren of (vooralsnog) niet uitvoert is als volgt: Wvg onderdelen nu in takenpakket komt in takenpakket Aanmelding (27%) (50%) Onderzoek (woningaanpassingen > ƒ45.000,-) (87%) (13%) Onderzoek (overige Wvg-aanvragen) (35%) (57%) Advies aan gemeente (37%) (57%) Beschikking (14%) (9%) Realisering en verder (9%) (28%) Tabel 3: Aantal gemeenten waarvoor 67 RIO s Wvg onderdelen uitvoeren komt niet in takenpakket 72 (23%) 0 (0%) 27 (7%) 21 (6%) 137 (77%) 114 (62%) 3.2 Toepassing definities Voor de aansluiting van de indicatiestelling op de zorgtoewijzing en zorglevering is het van belang dat er op landelijk niveau uniforme definities worden gehanteerd. 2 Zie de brief van de staatssecretaris van VWS dd 15 januari 2001, kenmerk PBO/WIZ/ b. ND/03/0772/iar, HHM

8 De AWBZ-brede zorgregistratie beoogt de aansluiting van de verschillende stappen in de keten te ondersteunen en voor het succes daarvan zijn standaard afspraken en coderingen essentieel. Daartoe zijn in het afgelopen jaar, onder andere binnen de LVIO, afspraken gemaakt over definities en begrippen. Een aantal daarvan is bovendien verwerkt in de software voor de functiegerichte indicatiestelling die op 1 april 2003 wordt ingevoerd. Om zicht te krijgen op de mate waarin de RIO s nu al uniform met bepaalde begrippen omgaan, zijn drie van definities aan de RIO s voorgelegd. Daarbij is gevraagd in hoeverre deze nu al van toepassing zijn. Elke aanvraag leidt tot maximaal één indicatiebesluit 3. Wordt door het RIO zo toegepast 44 (66%) Wordt nu niet zo toegepast 23 (34%) Een indicatiebesluit vervangt alle voorgaande indicatiebesluiten 4. Wordt door het RIO zo toegepast 21 (31%) Wordt nu niet zo toegepast 46 (69%) Er worden geen producten geïndiceerd die ter overbrugging van de wachttijd dienen 5. Wordt door het RIO zo toegepast 18 (27%) Wordt nu niet zo toegepast 49 (73%) Tabel 4: Toepassing definities Uit de tabel blijkt dat de invoering van de nieuwe indicatiesystematiek per 1 april a.s. voor veel RIO s veranderingen op deze punten tot gevolg heeft. Wanneer deze definities breed worden toegepast, wordt de onderlinge vergelijkbaarheid van de resultaten uit de periodieke inventarisatie vergroot. 3.3 Bezwaren Sinds 1 oktober 2002 heeft het indicatiebesluit van het RIO de formele status van een beschikking in de zin de van Algemene Wet Bestuursrecht. Daarmee is het RIO verantwoordelijk voor de afhandeling van bezwaren tegen dat besluit. In de AWBZ is vastgelegd dat het RIO geen beslissing op een bezwaarschrift mag nemen, zonder dat daarover advies is gevraagd van het College voor zorgverzekeringen (CVZ). Dat advies is niet noodzakelijk wanneer het bezwaarschrift niet-ontvankelijk is of volledig gegrond verklaard kan worden. Om zicht te krijgen op het aantal aanvragen voor advies dat het CVZ kan verwachten, is aan de RIO s gevraagd aan te geven hoeveel bezwaarschriften 3 Dit besluit kan meerdere geïndiceerde producten omvatten maar wordt geregistreerd onder één indicatiebesluitnummer. 4 Het laatste indicatiebesluit omvat alle geïndiceerde producten, inclusief eventuele in een eerder stadium geïndiceerde producten waarop de cliënt nog steeds aanspraak kan maken. Bij de cliënt, het zorgkantoor en de zorgaanbieder(s) is daarmee altijd duidelijk dat er één geldig indicatiebesluit is als basis voor de zorgtoewijzing. 5 In principe behoort het bepalen van overbruggingszorg tot de functie toewijzing en wachtlijstbemiddeling (onder verantwoordelijkheid van het zorgkantoor). Het indicatieorgaan kan hierin wel om een advies worden gevraagd maar dit advies wordt niet als (onderdeel van het) indicatiebesluit geregistreerd. ND/03/0772/iar, HHM

9 er tegen indicatie besluiten in de eerste drie kwartalen van 2002 werden ingediend en hoe deze zijn afgehandeld. Hierbij moet worden aangetekend dat in de eerste drie kwartalen van 2002 formeel het zorgkantoor verantwoordelijk was voor het innemen en afhandelen van bezwaarschriften tegen de indicatiestelling. Niet alle RIO s zijn op de hoogte van het bestaan van bezwaarschriften. De in de tabel vermelde aantallen zijn aangeleverd door 47 van 67 responderende RIO s. Het aantal vermelde bezwaarschriften per RIO varieert van 1 tot 125. Aantal bezwaarschriften (januari - oktober 2002) 980 Reden van het bezwaar, gericht tegen: afwijzing van de aanvraag 47% de aard van de geïndiceerde zorg 10% de omvang van de geïndiceerde zorg 33% trage afhandeling 5% combinaties van redenen 5% Afhandeling van het bezwaar: niet ontvankelijk 9% ongegrond 30% gegrond 53% nog in behandeling 8% Tabel 5: Bezwaarschriften in de eerste drie kwartalen van 2002 ND/03/0772/iar, HHM

10 Bijlage 1 Overzicht achterstanden Indicatieorgaan gem. 6 weken gem. 3,4 weken gem. 2 weken 1. 1 Stadskanaal/Vlagtwedde RIO Oost Groningen CMZ Noord Groningen Regio Centraal Groningen RIO Noord-Friesland RIO BZT RIO Zuidoost Fryslân RIO Noord- en Midden Drenthe Indicatiepunt Zuidoost Drenthe Zuid- en Midwest Drenthe RIO WZV-regio Zwolle Zorgbureau Harderwijk Stichting GISA RIO Centraal Twente RIO Enschede e.o RIO Midden IJssel RIO Oost Veluwe RIO West Achterhoek RIO Achterhoek Oost Arnhem St. Indicatieorgaan Renkum Rheden & Rozendaal De Liemers en Doesburg RIO Over-Betuwe RIO Gelderse Vallei RIO Nijmegen e.o RIO Rivierenland RIO Gewest Eemland RIO De Bilt Zeist RIO Zuidoost Utrecht Oost RIO Zuid Oost Utrecht Utrecht (loket 1) Stichting RIO ZWU RIO West Utrecht RIO Flevoland LIA Almere RIO Gooi- en Vechtstreek RIO West Friesland Noord-Kennemerland RIO Kop van Noord-Holland RIO Texel Wieringen (GGD) RIO IJmond Het RIO Midden IJssel is per 1 april 2002 ontstaan door fusie van RIO Zutphen en RIO Scharfshuis. Omwille van de vergelijking met de vorige peilingen, zijn de achterstanden van beide vroegere RIO s bij de peilingen van 2000 en 2001 in deze tabel samengenomen. ND/03/0772/iar, HHM

11 Bijlage 1 Overzicht achterstanden Indicatieorgaan gem. 6 weken gem. 3,4 weken gem. 2 weken Zuid-Kennemerland RIO Waterland RIO Zaanstreek Stichting Tot & Met RIO Amstelland en Meerlanden RIO Duin- en Bollenstreek RIO Rijnstreek Indicatiebureau Leidse Regio RIO Voorzorg Den Haag ZIO RIO DWO RIO 3B-Gemeenten RIO Midden-Holland SRI Capelle/Krimpen RIO Nieuwe Waterweg Noord RIO bar RIO Voorne, Putten, Rozenburg RIO Hoeksche Waard RIO Goeree Overflakkee RIO Ketenzorg Dordrecht-Zwijndrechtsewaard RIO Oosterschelderegio RIO Walcheren RIO Zeeuwsch-Vlaanderen St. Indicatieorgaan Tholen RIO Westelijk Noord Brabant RIO Regio Breda Land van Heusden en Altena RIO Midden Brabant RIO 's Hertogenbosch RIO Brabant Noord Oost RIO Eindhoven RIO Groot Kempenland RIO Helmond e.o RIO Noord-Limburg RIO Midden Limburg RIO Westelijke Mijnstreek St. RIO Oostelijk Zuid-Limburg RIO Zuidelijk Zuid-Limburg TOTAAL Aantal RIO s met achterstand ND/03/0772/iar, HHM