JAARVERSLAG 2015 LEIDEN, 12 APRIL 2016

Transcriptie

1 JAARVERSLAG 2015 LEIDEN, 12 APRIL

2 2

3 VOORWOORD 2015 was voor mantelzorgers een kanteljaar. Per begin van het jaar is nieuwe wetgeving van kracht geworden, waarmee er veel veranderd is in de zorg. Gemeenten en zorgverzekeraars hebben meer taken gekregen in de langdurige zorg en ondersteuning. Hierbij staat het idee centraal dat mensen zo lang mogelijk zelfstandig blijven (wonen), ook als zij hulpbehoevend worden. De verwachting vooraf was dat betrokkenen hiervoor een groter beroep moeten doen op hun sociale netwerk en mantelzorgers. De praktijk in 2015 heeft deze verwachting bewaarheid. Gezien de hiervoor geschetste ontwikkeling in de langdurige zorg en ondersteuning, was in 2015 behartiging van de belangen van mantelzorgers meer dan nodig. Uit ons jaarverslag wordt duidelijk dat de LVvM zich hiervoor het afgelopen jaar dan ook hard heeft ingezet. Naast belangenbehartiging hebben we gelukkig ook veel mooie en boeiende activiteiten kunnen organiseren voor individuele mantelzorgers, en tijd kunnen steken in voorlichtingsactiviteiten met als doel bewustwording en erkenning van de situatie van mantelzorgers in diverse samenlevingsverbanden eindigde voor de LVvM in mineur. Onze voorzitter Gerard Broekmans werd medio december opnieuw ziek en overleed op 3 januari Wij zullen ons mooie en belangrijke werk voor mantelzorgers in 2016 in zijn nagedachtenis voortzetten. Bestuur LVvM, 12 april

4 4

5 Inhoudsopgave 1 De Leidse Vereniging van Mantelzorgers Doelstelling Mijlpalen uit onze geschiedenis Bestuur en medewerkers Bereikbaarheid 10 2 Uitgevoerde activiteiten in Belangenbehartiging Deskundigheidsbevordering en lotgenotencontact Informatieverstrekking Interne activiteiten 14 3 Vooruitblik naar Bijlagen 1 Vertegenwoordigingen en werkverbanden bestuursleden 17 2 Exploitatierekening over Balans per

6 6

7 1. Leidse Vereniging van Mantelzorgers 1.1 Doelstelling De Leidse Vereniging van Mantelzorgers (LVvM) behartigt sinds 1997 de belangen van mantelzorgers in Leiden en omgeving met als doel voor hen zo goed mogelijke ondersteuning te realiseren. De doelstellingen van de LVvM richten zich op de volgende groepen, zodat mantelzorgers zich als zodanig gaan herkennen als mantelzorger, informatie vinden over mantelzorg en ondersteuning, weten waar ze terecht kunnen voor ondersteuning, deze tijdig inroepen, elkaar kunnen ontmoeten en samen iets gezelligs kunnen ondernemen. bij het brede publiek het begrip mantelzorg bekend wordt en men meer oog krijgt voor de situatie van mantelzorgers. vrijwilligers en beroepskrachten oog krijgen voor behoeften van mantelzorgers, met hen in gesprek gaan en de weg wijzen naar ondersteuning. de beleidsmakers van de gemeente Leiden op basis van de in de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 neergelegde opdracht beleid en uitvoering vormgeven met betrekking tot de ondersteuning van mantelzorgers. De vereniging telde eind betalende leden en bijna 100 belangstellenden. Daarnaast is er contact met een zeventigtal organisaties. Elk jaar voert de LVvM op basis van een door de leden goedgekeurd activiteitenplan een groot aantal activiteiten uit om haar doelstellingen te verwezenlijken. In hoofdstuk 2 van dit jaarverslag doen wij verslag van onze activiteiten over Alvorens dit te doen, besteden we in dit hoofdstuk nog aandacht aan onze geschiedenis, de bestuurssamenstelling en onze bereikbaarheid. 1.2 Mijlpalen uit onze geschiedenis De Leidse Vereniging van Mantelzorgers (LVvM) is in 1997 opgericht als vereniging met als doel te werken aan onderlinge ondersteuning, bewustwording, erkenning en stem te geven aan het mantelzorgbelang in Leiden. De oprichting van de vereniging kan gezien worden als een direct uitvloeisel van de motie die de Leidse gemeenteraad in 1995 aannam. In deze motie riep de gemeenteraad het college op om initiatieven van en voor mantelzorgers te gaan ondersteunen. Deze politieke belangstelling voor mantelzorg was destijds ingegeven door het feit dat het Leidse zorgveld actief aandacht vroeg voor de positie van mantelzorgers. De Stichting 7

8 Ouderenwerk organiseerde in dat jaar het symposium 'Zorg voor de mantelzorg' en de GGD kwam met een nota 'Zorg voor de mantelzorg'. De uitvoering van de motie uit 1995 heeft niet oprichting van de LVvM tot gevolg gehad, een stuurgroep van professionele werkers die destijds met de motie aan de slag is gegaan, heeft ook al eerste stappen gezet tot oprichting van een professioneel steunpunt voor mantelzorgers voor informatieve, emotionele en praktische steun. In 1999 nam de gemeenteraad een motie aan waarin het college is opgedragen de LVvM structureel te financieren en zorginstellingen actief bij mantelzorgondersteuning te betrekken via een op te richten overlegplatform. De motie heeft enerzijds geresulteerd in een structurele subsidierelatie tussen de LVvM en de gemeente Leiden, en anderzijds hebben de gemeente Leiden en verschillende bij mantelzorg betrokken zorgen welzijnspartijen afspraken gemaakt over het verbeteren van mantelzorgondersteuning. Deze afspraken zijn vastgelegd in het zogenaamde Convenant Ondersteuning Mantelzorg. De LVvM was betrokken bij het opstellen van dit convenant. De convenantpartijen hebben na 1999 een aantal jaren intensief gewerkt aan het verbeteren van mantelzorgondersteuning. Vanaf 2002 is de samenwerking minder intensief geworden. Na verloop van tijd zijn de betrokken partijen bij het Convenant Ondersteuning Mantelzorg minder intensief gaan samenwerken, en vormden de convenantpartijen vooral een informeel netwerk waarvan de betrokkenen elkaar wisten te vinden bij mantelzorgzaken. Wel werd er een Coördinator Mantelzorg bij de Thuiszorgorganisatie Groot Rijnland aangesteld en werden er mantelzorgconsulenten aangesteld. Dit laatste was een grote wens van de LVvM. Begin 2007 is de beleidsmatige belangstelling vanuit de gemeente Leiden voor mantelzorg weer geïntensiveerd met invoering van de Wet Maatschappelijk Ondersteuning (WMO). De LVvM trad toe tot de Adviesraad WMO Leiden. De WMO maakte gemeenten ook verantwoordelijk voor de ondersteuning van mantelzorgers en vrijwilligers (het zogenaamde prestatieveld 4). De gemeente Leiden heeft er direct op aangestuurd haar nieuwe verantwoordelijkheid samen in te vullen met de mantelzorgers en de organisaties die mantelzorgers ondersteunen. Dit onder het motto 'Mantelzorg: Doe het samen!'. De gewenste samenwerking is tot stand gekomen en heeft allereerst geresulteerd in oprichting van het Bureau Informele Zorg (BIZ, gehuisvest bij ActiVite) waar individuele mantelzorgers met vragen terecht kunnen. In 2010 gaven de LVvM, BIZ ActiVite, Radius, GGZ Leiden, Gemeente Leiden met de intentieverklaring mantelzorg Leiden een aanzet om samen met MEE, Kwadraad, Libertas, verzorgings- en verpleeghuizen tot een nieuwe samenwerkingsovereenkomst te komen om de, door de staatssecretaris, vastgestelde basisfuncties mantelzorg praktisch in te vullen. Dit om te 8

9 komen tot verdere structurele verbeteringen in het ondersteuningsaanbod voor mantelzorgers. De aanleiding tot samenwerking was een onderzoek naar het inzetten van de POM methodiek, Preventieve Ondersteuning Mantelzorgers, binnen de betrokken organisaties. Uiteindelijk heeft een en ander geresulteerd in het Mantelzorgakkoord Leiden 2013 van 21 november In dit akkoord zijn afspraken gemaakt voor een betere samenwerking tussen de mantelzorger, zorgvrijwilliger en professionele hulpverlener. Het akkoord is getekend door 14 direct en indirect bij mantelzorgondersteuning betrokken partijen. 1 In 2015 is de Wet Langdurige zorg van kracht geworden, net als een nieuwe Wet maatschappelijke Ondersteuning (WMO 2015). Gevolg van beide wetten is dat gemeenten en zorgverzekeraars meer taken gekregen hebben in de langdurige zorg en ondersteuning. Hierbij staat het idee centraal dat mensen zo lang mogelijk zelfstandig blijven (wonen), ook als zij hulpbehoevend worden. De verwachting is dat hierbij een groter beroep op mantelzorgers nodig is. Mantelzorgondersteuning wordt hierdoor nog belangrijker. Gemeenten hebben op basis van de WMO 2015 dan ook de opdracht gekregen beleid vorm te geven en uit te voeren met betrekking tot de ondersteuning van mantelzorgers. Tegen deze achtergrond hebben in Leiden de bij mantelzorg betrokken partijen in 2015 onder andere gewerkt aan een nog beter en herkenbaarder informatiepunt voor mantelzorgers. Gevolg hiervan is dat het Bureau Informele Zorg per 1 januari 2016 is overgegaan in EVA ( 1.3 Bestuur en medewerkers Over 2015 had het bestuur de volgende samenstelling: voorzitter Gerard Broekmans penningmeester Reini Hulsker lid Myla Barendregt lid Simone Brugman lid Els van der Loeff lid Joke van der Niet lid (tot en met 30 maart 2015) Ilse van der Klift lid (vanaf 31 augustus 2015) Bram Berkhout Julia Ravve werkt als vrijwilliger voor de LVvM. Zij notuleert de vergaderingen en voert samen met bestuurslid Els van der Loeff de redactie over de nieuwsbrieven. 1 Het Mantelzorgakkoord 2013 is ondertekend door de gemeente Leiden, de Leidse Vereniging van Mantelzorgers, Bureau Informele Zorg, ActiVite, stichting Radius, GGZ Leiden e.o, Familieraad GGZ Rivierduinen, Libertas Leiden, stichting Topaz, MEE ZHN, stichting Kwadraad, GGD HM, Woonzorgcentrum 't Huis op de Waard, R.K. Zorgcentrum Roomburgh, de gemeente Leiden en Gemiva-SVG en stichting De Haardstee. 9

10 Op 3 januari 2016 is onze voorzitter Gerard Broekmans overleden. In bijlage 1 van dit jaarverslag hebben we een overzicht van vertegenwoordigingen en werkverbanden van onze bestuursleden opgenomen. 1.4 Bereikbaarheid De LVvM maakt gebruik van de locatie van de stichting Radius aan het Professorenpad 1 te Leiden. De ruimte wordt gebruikt voor de maandelijkse bestuursvergadering, maar waar mogelijk organiseren we ook onze andere bijeenkomsten op deze locatie. Elke woensdagmiddag zijn één of meer bestuursleden op de locatie Professorenpad 1 aanwezig en is het mogelijk voor individuele mantelzorgers (leden en niet-leden) om de LVvM daar te bezoeken. Digitaal is de vereniging bereikbaar via (info@lvvm.nl) en via de website Telefonisch is het bestuur bereikbaar via

11 2 Uitgevoerde activiteiten in 2015 In de volgende paragrafen werken we achtereenvolgens uit welke activiteiten we in 2015 hebben uitgevoerd op de onderdelen (2.1) belangenbehartiging, (2.2) deskundigheidsbevordering en lotgenotencontact en (2.3) voorlichtingsactiviteiten. De laatste paragraaf (2.4) gaat in op uitgevoerde verenigingsinterne activiteiten. 2.1 Belangenbehartiging Bij belangenbehartiging gaat het om activiteiten om op het terrein van (mantel)zorg de beleidsontwikkeling en uitvoering ervan te beïnvloeden, om zo voor de groep mantelzorgers als geheel een zo goed mogelijke ondersteuning te realiseren. In samenwerking met Bewaken van de uitvoering van het Mantelzorgakkoord vanuit het perspectief van mantelzorgers Door het hele jaar heen deelname aan 9 vergaderingen van de stuur- en de kerngroep Mantelzorgakkoord Leiden partners Mantelzorgakkoord Leiden 2013, waaronder de Gemeente Leiden In samenwerking met Bijdragen leveren aan beleid en beleidsuitvoering met betrekking tot ondersteuning van mantelzorgers Gedurende het hele jaar deelname aan vergaderingen en activiteiten van de WMO Adviesraad Leiden Diverse organisaties uit het Leidse zorg en welzijnsveld en de gemeente Leiden. In samenwerking met Netwerkcontacten met de gemeente Leiden en diverse zorgen welzijnsorganisaties in Leidse regio Door het hele jaar heen diverse afspraken Gemeente Leiden en Leidse zorg en welzijnsorganisaties 11

12 2.2 Deskundigheidsbevordering en lotgenotencontact Bij deskundigheidbevordering en lotgenotencontact gaat het om activiteiten met als doel informatievoorziening aan en lotgenotencontact voor onze mantelzorgers (leden, potentiële nieuwe leden en belangstellenden). Nieuwjaarsbijeenkomst met videopresentatie over de praktijk van mantelzorg 7 januari februari 2015 Themabijeenkomst Voorbereiding op het keukentafelgesprek Ledenontmoeting, informatie-uitwisseling en respijtmiddag in museum Naturalis (in combinatie met Algemene Ledenvergadering) 13 mei 2015 Themabijeenkomst Vervolg op het keukentafelgesprek 20 mei 2015 In samenwerking met Door LVvM uitgenodigd: Veronie de Jong en Marleen van de Spek van sociaal wijkteam Roodenburg en Marieke Westra van Pleegtheater Stadswandeling voor mantelzorgers met een Gilde stadsgids (deelname 35 mantelzorgers) 29 Juli 2015 In samenwerking met Opgave verzorgd door BIZ Dag van de Mantelzorg Leiden met thema Laat je zien 10 november 2015 In samenwerking met BIZ Activite, Libertas, Stichting Radius en MEE 12

13 Beschikbaar stellen theaterkaarten en museumjaarkaarten Net als in eerdere jaren heeft de LVvM theaterkaarten beschikbaar gesteld aan haar leden om er zo eens lekker uit te kunnen. Nieuw in 2015 was het beschikbaar stellen van Museumjaarkaarten. Voordeel van deze kaarten is dat mantelzorgers meer zelf kunnen bepalen wanneer ze er eens uit willen. Versturen papieren Nieuwsbrieven In 2015 heeft de LVvM 6 keer haar leden en andere belangstellenden een papieren nieuwsbrief opgestuurd met aankondigingen van bijeenkomsten en informatie over onderwerpen die mantelzorgers direct raken. De LVvM kiest er bewust om haar nieuwsbrieven op papier te verspreiden. Niet alle oudere mantelzorgers zijn vaardig en actief op internet en Informatieverstrekking Beantwoording vragen individuele mantelzorgers Heel 2015 konden mantelzorgers de LVvM per of telefonisch benaderen met vragen over hun situatie, ook kan men op woensdagmiddagen op afspraak langskomen op Professorenpad 1 te Leiden. Dit is een aantal keren gebeurd. Makkelijk te beantwoorden vragen zijn direct beantwoord, bij andere vragen is men doorverwezen naar BIZ (thans EVA) of de zorginstantie of welzijnsorganisatie waarmee de mantelzorger (dikwijls door de zorgvrager) contact heeft. Informatieve gesprekken met de sociale wijkteams In 2015 zijn alle sociale wijkteams per brief geïnformeerd over de LVvM en de problematiek rondom overbelaste mantelzorgers. Bij het wijkteam Stevenshof hebben we ons mogen presenteren. 13

14 Overige P.R. activiteiten Tijdens de Week van de Mantelzorg van 3 tot en met 10 november heeft de LVvM mede een informatietafel bemand in de Leidse bibliotheek. Belangstellenden konden daar terecht voor vragen en/of foldermateriaal In samenwerking met Werkgroep Dag van de Mantelzorg 2.4 Interne activiteiten Bij interne activiteiten gaat het ten slotte om activiteiten met betrekking tot het functioneren van de vereniging en de deskundigheidsbevordering van het LVvM-bestuur. Contacten met de Hogeschool Leiden In mei heeft onze voorzitter een gesprek gehad met een docent en leerlingen van de Hogeschool Leiden over het bereiken van jonge mantelzorgers. Het voornemen van de studenten om hierna een afstudeeronderzoek te doen is uiteindelijk niet van de grond gekomen. In samenwerking met Contact met opvang voor overbelaste mantelzorgers In juni heeft onze voorzitter een gesprek gehad met vertegenwoordigers van het initiatief tot het oprichten van een opvang voor overbelaste mantelzorgers in Leiden. Het gesprek heeft niet tot vervolgacties geleid. Algemene Ledenvergadering (in combinatie met respijtdag naar Naturalis) 13 mei 2016 Bestuursvergaderingen Het bestuur heeft in keer vergaderd 14

15 Bijwonen bijeenkomsten van regionale, provinciale en landelijke mantelzorg- en welzijnsorganisaties Gedurende 2015 hebben bestuursleden verschillende bijeenkomsten van andere mantelzorgorganisaties in Zuid- Holland, MOVIT en van Mezzo bijgewoond Bijhouden en archiveren toegezonden documentatie Hele jaar op woensdagmiddag (Professorenpad 1, Leiden) 3 Vooruitblik naar is het tweede jaar dat de Wet Langdurige zorg en de nieuwe WMO van kracht is. De gevolgen ervan voor ouderen en hulpbehoevenden zullen waarschijnlijk nog meer zichtbaar worden, en daarmee ook de gevolgen voor hun mantelzorgers. Mantelzorgondersteuning wordt hierdoor nog belangrijker. De LVvM zal zich hier ook in 2016 hard voor inzetten. We hebben hiertoe voor een passend activiteitenplan ontwikkeld. Dit plan is te vinden op onze website In 2016 willen we als bestuur van de LVvM extra inzetten op het werven van nieuwe leden. Verder zal er speciale aandacht zijn voor de werking van EVA. Het Bureau Informele Zorg is per 1 januari 2016 hierin overgegaan. EVA moet een nog beter en herkenbaarder informatiepunt voor mantelzorgers worden. Ook zal aandacht worden geschonken aan de afgesproken ondersteuning die de organisaties die het Mantelzorgakkoord Leiden getekend hebben, bieden aan mantelzorgers waarmee zij te maken hebben. Het bestuur van de LVvM wil verder in 2016 een lijst met criteria/aandachtpunten ontwikkelen waarmee beoordeeld kan worden of de mantelzorgondersteuning in Leiden wel of niet voldoet aan de eisen die vanuit het perspectief van mantelzorgers aan die ondersteuning gesteld mogen worden. Deze criteria/aandachtspunten willen we direct ook gaan gebruiken in een extern onderzoek dat de LVvM in 2016 wil laten uitvoeren. Met dit onderzoek willen we meer zicht krijgen in hoe mantelzorgers in Leiden de geboden mantelzorgondersteuning ervaren. 15

16 16

17 BIJLAGE 1 Vertegenwoordigingen en werkverbanden van bestuursleden LVvM Gerard Broekmans, als lid van: Adviesraad WMO Leiden Kerngroep Mantelzorg Leiden (waarneming door Joke van der Niet) Stuurgroep van het Mantelzorgakkoord (waarneming door Joke van der Niet) Myla Barendregt, als lid van: Cliëntenraad GGZ Leiden/ Duin- en Bollenstreek Werkgroep ervaringsdeskundigheid en herstel GGZ Leiden Stichting Actieve Gezondheidszorg (Stag) Project werk en mantelzorg i.s.m. Stichting Radius Project werk en psychiatrie i.s.m. Landelijk Project MMM, GGZ en Stichting Zon Werkverband van Bram Berkhout: Manager onderzoek en advies Regioplan Beleidsonderzoek BV Joke van der Niet, Reini Hulsker, Els van der Loeff, als lid van: Werkgroep Dag van de Mantelzorg Leiden 2015 ALV van het Platform Gehandicapten Leiden, roulerend met andere bestuursleden 17

18 18

19 BIJLAGE 2 Exploitatierekening 2015 Uitgaven Werkelijk Begroot Themabijeenkomsten 726,57 400,00 Respijtdag en respijtzorg 1.934, ,00 Dag van de mantelzorg , ,00 Informatievoorziening 1.344, ,00 Deskundigheidsbevordering 263,76 500,00 Bestuurs- en organisatiekosten 1.947, ,00 Huur werkruimte Professorenpad 1.008, ,00 Totaal aan uitgaven over , ,00 Inkomsten Werkelijk Begroot Subsidie gemeente Leiden 9.950, ,00 Contributie leden 863,50 Ontvangen rente 145,97 Bijdrage uit legaat 1.555,00 Totaal aan inkomsten over , ,00 Exploitatieresultaat over ,

20 20

21 BIJLAGE 3 Balans LVvM, Activa Passiva Debiteuren Voorraden Inventaris 1,00 ING bank ,99 Legaat ,91 Algemene voorzieningen ,08 Crediteuren 2.405,54 Overig vermogen 2.404,54 Totaal , ,53 21

22 22