Presentatie zedenrechercheurs 2017 Versie 08 februari 2017

Transcriptie

1 Presentatie zedenrechercheurs 2017 Versie 08 februari 2017 Zakboeken Strafrecht en Strafvordering worden einde van de dag uitgereikt Zakboek Wetteksten voor winnaar Kennisquiz (einde presentatie)

2 Complimenten!! Ruim 30 jaar bekijk ik wekelijks alle gepubliceerde jurisprudentie Tot zo n 5 jaar geleden veel verbeterpunten voor zedenzaken (wekelijks): zaken gingen ook over de kop Laatste 2 jaar bijna niet meer! Grote kwaliteitsslag gemaakt! 2

3 Veel waardering voor uw werk, want. 1. Alles wat je niet kunt verzinnen, maak je mee 2. Ook omvangrijke zaken met veel maatschappelijke onrust 3. Zaken kunnen diep ingrijpen in leven slachtoffer, verdachte én opsporingsambtenaar 4. Juridisch niet altijd even makkelijk 5. Veel wetswijzigingen, zeker bij feiten die zich over een (groot) aantal jaren hebben afgespeeld 3

4 Inhoud presentatie 1. Beantwoorden vragen verkregen via netwerk recherchekundigen 2. Recente actua Middelenonderzoek bij geweldplegers Ontucht met prostituee Seksueel binnendringen Kinderporno (diverse uitspraken) Gangbang (verwijzing) 3. Kennisquiz 4

5 Vragen verkregen via netwerk recherchekundigen (gelet op beschikbare tijd onderstaande vragen gekozen) 1. Ernstige bezwaren voor bestanddelen dwang/feitelijkheid 2. Computercriminaliteit III 3. Onderzoek op Social Media 4. Onderzoek Smartphone 5. Raadsman bij verhoor in relatie tot vordering uitlevering (551 Sv) 6. Toepassingsbereik 551 Sv (ontucht waarbij mogelijk Kipo) 7. Vordering uitlevering: vermoeden van meer: doorzoeken op basis van vrijwilligheid? 8. Wanneer sprake van heimelijk filmen en wanneer van Kipo 9. Ontuchtige handelingen: aaien over been, seksuele gesprekken via chat? 5

6 Stelling Het doel van een pv is het bewijzen dat de verdachte het ten laste gelegde strafbare feit heeft begaan 6

7 Antwoord stelling Het pv dient twee doelen: 1. Waarheidsvinding vermoedelijk gepleegd strafbaar feit 2. Toezicht op de opsporing Zie voor een checklist Pv > kennissessies MNL 7

8 Ernstige bezwaren voor bestanddelen dwang of andere feitelijkheid (1/2) Vaak ontbreken bewijsmiddelen voor dwang/feitelijkheid Wat heb je nodig om tot ernstige bezwaren te komen? Vereisten dwangmiddelen tijdens opsporing: glijdende schaal: aanwijzingen (bob: terroristische misdrijven) redelijkerwijs aanleiding (WWM) redelijk vermoeden gebaseerd op feiten/omstandigheden (verdachte, aanhouding, bob) ernstige bewaren (onderzoek kleding Sv, afname celmateriaal DNA en VH) enz. 8

9 Ernstige bezwaren voor bestanddelen dwang of andere feitelijkheid (2/2) Ernstige bezwaren: o meer dan redelijk vermoeden o vereist vrij grote mate van waarschijnlijkheid Moeten blijken uit feiten en/of omstandigheden Tijdige, juiste en volledige omschrijving in pv is onmisbaar Mogelijk ook verwerken in loop-pv/samenvatting? Ontwikkeling rond VH: o moet behoren tot uitzondering o rechter wordt meer kritisch mede door EHRM 9

10 Ernstige bezwaren / wettig en overtuigend bewijs Onderscheid moet worden gemaakt tussen vereisten voor veroordeling en vereisten voor een dwangmiddel Veroordeling (uitsluitend mogelijk door de rechter) vereist wettig en overtuigend bewijs Als wettige bewijsmiddelen worden alleen erkend (art. 339 Sv): a. eigen waarneming rechter b. verklaring verdachte c. verklaring getuige d. verklaring deskundige e. schriftelijke bescheiden 10

11 Bewijsminima (1/5) Bewijsminima Op zichzelf zijn onvoldoende om tot een bewezenverklaring over te gaan: o de verklaring(en) van de verdachte (art. 341 lid 4 Sv) o de verklaring(en) van één getuige (art. 342 lid 2 Sv) o één ander geschrift (art. 344 lid 1 onder 5 Sv) Naast voornoemde verklaringen of geschriften zal er nog tenminste één ander bewijsmiddel moeten zijn Let op: voor bedreigde/afgeschermde getuigen, anoniem gebleven personen en verklaringen van getuigen waarmee een afspraak is gemaakt (kroongetuigen) gelden aanvullende eisen (art. 344a Sv) 11

12 Bewijsminima (2/5) Bewijsminima Gelden voor tenlastelegging strafbare feit in zijn geheel en niet voor ieder bestanddeel van die tenlastelegging Er kunnen bij veroordeling dus bestanddelen zijn waarvoor slechts één bewijsmiddel aanwezig is (bijv. het seksueel binnendringen bij zedenmisdrijven) 12

13 Bewijsminima (HR) Bewijsminima (3/5) Eén getuige (aangeefster) is géén getuige: Het tweede bewijsmiddel moet voldoende steun geven aan getuigenverklaring Er mag geen sprake zijn van een te ver verwijderd verband tussen de getuigenverklaring en het steunbewijs De vraag of aan het bewijsminimum is voldaan hangt af van de concrete omstandigheden van het geval Algemene regels zijn niet te geven Zie volgende dia voor voorbeelden 13

14 Bewijsminima (4/5) Voorbeeld 1 Verkrachting en binnendringen bij <16j Naast aangifte tevens verklaring moeder aangeefster dat verdachte één keer op betreffende camping heeft gezwommen en dat toen ook zijn dochters aanwezig waren Verklaring verdachte dat hij wel eens bij familie van aangeefster op camping is geweest Verklaringen van aangeefster betreffende dwingende, geen weigering duldende handelwijze van verdachte vinden steun in verklaring van dochter van verdachte 14

15 Bewijsminima (5/5) Voorbeeld 2 Bedreiging en verkrachting: Verklaring aangeefster over door verdachte in haar woning geuite bedreigingen Verklaring van verdachte dat hij in woning van aangeefster was Bedreiging heeft betrekking op uiten van bewoordingen van bedreigende aard of strekking tijdens verkrachting Verslag huisarts en verslag forensisch arts over door verdachte uitgeoefende geweld en de gevolgen daarvan 15

16 Wettig en overtuigend bewijs Zaken met minimale bewijspositie: perfect opsporingsonderzoek en tijdige, juiste en volledige verwerking daarvan in pv van groot belang!! In dit soort zaken gaat het uiteraard ook om de betrouwbaarheid van de afgelegde verklaringen en uiteindelijk de overtuiging (van de rechter) 16

17 Ernstige bezwaren voor bestanddelen dwang of andere feitelijkheid Voor een redelijk vermoeden van schuld of ernstige bezwaren gelden géén bewijsminima en kunnen zelfs gebaseerd zijn op uitsluitend de aangifte Zeker als er bijv. waarnemingen in het pv staan over gemoedstoestand aangeefster Bij VH komt het in dit soort zaken uiteindelijk aan op bijv. inschatting door rechter van betrouwbaarheid aangifte (en uiteraard op een VH-grond: vaak ook de onderzoeksgrond) Bij minimale ernstige bezwaren: naarmate VH vordert: meer eisen aan verdenking 17

18 VH-gronden goed in pv verantwoorden (Zb Sv 4.36) 1. Ernstig gevaar voor vlucht 2. 12j + ernstig geschokte rechtsorde 3. Gevaar voor plegen misdrijf 6j of meer veiligheid Staat gezondheid/veiligheid personen of algemeen gevaar goederen 4. Onderzoeksgrond: VH in redelijkheid noodzakelijk voor waarheidsvinding, anders dan door verklaringen van verdachte, zie zakboek voor voorbeelden 5. Gevaar voor herhaling bepaald genoemde misdrijven 6. Verdenking art. 141, 157, 285, 300 t/m 303 of 350 Sr op publiek toegankelijke plaats of gericht tegen persoon met publieke taak, maatschappelijke onrust en snelrecht (<17d en 15u na aanhouding) 18

19 Stelling Onrechtmatig verkregen bewijs mag door de rechter niet gebruikt worden 19

20 Onrechtmatig verkregen bewijs (Zb Sv 3.9 e.v.) (1/2) Onrechtmatig verkregen bewijs kan leiden tot (art. 359a Sv): Niet ontvankelijkheid van het OM (einde strafzaak, zeer uitzonderlijk) Bewijsuitsluiting (uitzonderlijk) Met name als het recht op een eerlijk proces is geschonden en om herhalende fouten te voorkomen Strafmatiging (bij minder ernstige fouten) Uitsluitend vaststelling vormverzuim Zie uitgebreid (met voorbeelden) zakboek Sv 3.9 e.v. 20

21 Onrechtmatig verkregen bewijs (Zb Sv 3.9 e.v.) (2/2) Eerlijkheid duurt het langst Verwerk de juiste gang van zaken tijdig, juist en volledig in het pv Overleg waar nodig met het OM 21

22 Vragen verkregen via netwerk recherchekundigen 1. Ernstige bezwaren voor bestanddelen dwang/feitelijkheid 2. Computercriminaliteit III 3. Onderzoek op Social Media 4. Onderzoek Smartphone 5. Raadsman bij verhoor in relatie tot vordering uitlevering (551 Sv) 6. Toepassingsbereik 551 Sv (ontucht waarbij mogelijk Kipo) 7. Vordering uitlevering: vermoeden van meer: doorzoeken op basis van vrijwilligheid? 8. Wanneer sprake van heimelijk filmen en wanneer van Kipo 9. Ontuchtige handelingen: aaien over been, seksuele gesprekken via chat? 22

23 Computercriminaliteit III (Kamerstukken 34372) (1/3) Versterking juridische instrumentarium voor opsporing en vervolging computercriminaliteit Januari 2017 nog in 2 e Kamer, inwerkingtreding zal nog wel even op zich laten wachten Zie voor het complete wetsvoorstel en voortgang Kamerstukken Volgende dia: korte inhoud wetsvoorstel 23

24 Computercriminaliteit III (Kamerstukken 34372) (2/3) Inhoud wetsvoorstel 1. Bob: o.m. heimelijk binnendringen geautomatiseerd werk bij verdachte in gebruik en onderzoek doen met het oog op vaststelling kenmerken geautomatiseerd werk en gebruiker ovc, tappen en observatie met technisch hulpmiddel (extra: op persoon bevestigd) en vastlegging 2. Aanpassing bevoegdheid OvJ om (met machtiging RC) te bevelen dat gegevens op internet ontoegankelijk worden gemaakt 24

25 Computercriminaliteit III (Kamerstukken 34372) (3/3) Inhoud wetsvoorstel 3. Verruiming strafbaarstelling verleiden van minderjarigen tot ontucht en grooming (art. 248a en 248e Sr): mogelijk maken van opsporingsambtenaar als lokpuber zie voor een bespreking het zakboek Strafbaarstelling heling van gegevens 5. Verruiming strafbaarstelling online handelsfraude: op internet aanbieden van goederen/diensten, zonder bedoeling te leveren 25

26 Stelling Voor de strafbaarheid van ontucht met iemand beneden de leeftijd van 16 jaar (art. 247 Sr) is een gering leeftijdsverschil niet van belang 26

27 Stelling is niet juist Onder omstandigheden kan aan seksuele handelingen met persoon tussen 12 en 16j het ontuchtig karakter ontbreken Bijv. bij vrijwilligheid tussen personen die slechts in geringe mate in leeftijd verschillen Scherpe afgrenzing valt niet te geven Maatstaf: of de desbetreffende seksuele handeling algemeen als sociaal-ethisch is aanvaard Beoordeling is afhankelijk van de aan de rechter voorbehouden weging en waardering van de omstandigheden van het geval 27

29 Onderzoek op Social Media Facebook, Twitter, Instagram, enz. (1/2) (Zb Sv 9.1 en 9.28) Minister in Kamerstukken: onderscheid moet gemaakt worden tussen 1. Rondkijken op een netwerk voor zover dat voor publiek toegankelijk is 2. Het verrichten van (opsporings)handelingen op zo n netwerk waarbij inbreuk wordt gemaakt op de (grond)rechten van burgers 29

30 Onderzoek op Social Media Facebook, Twitter, Instagram, enz. (2/2) (Zb Sv 9.1 en 9.28) Politieambtenaren mogen als ieder ander rondkijken in digitale wereld en kennisnemen van voor een ieder te raadplegen informatie Verdenking strafbaar feit niet vereist Hoedanigheid van opsp. ambt. hoeft niet bekend gemaakt te worden Zoals politie (ook in burger) op straat mag surveilleren en rondkijken, zo mag rechercheur vanachter zijn computer hetzelfde doen op internet Uitdrukkelijke wettelijke grondslag is niet nodig, mits optreden gerekend kan worden tot uitvoering politietaak (zie art. 3 Pw) Bij stelselmatig karakter is wel expliciete wettelijke bevoegdheid vereist 30

32 Onderzoek Smartphone (1/3) (Zb Sv 6.43) HR tot nu toe Voor waarheidsvinding mag onderzoek worden gedaan aan inbeslaggenomen voorwerpen In computers opgeslagen gegevens zijn daarvan niet uitgezonderd Zo nodig met doorbreking codewoord en ongeacht civielrechtelijke verhouding tussen verdachte en derden Uitsluitend met in achtneming professioneel verschoningsrecht (125l Sv) 32

33 Onderzoek Smartphone (2/3) (Zb Sv 6.43) Of van op een inbeslaggenomen gegevensdrager aanwezige WhatsApp-, sms- en/of berichten kennis mag worden genomen, lijkt ter discussie te staan Hoven denken daar onderling verschillend over, HR moet afgewacht worden Tot die tijd bij afbreukgevoelige zaken contact op nemen met OvJ alvorens tot kennisneming (en gebruik) van correspondentie op een gegevensdrager wordt overgegaan Ook zaaksovj kan dan subsidiariteit en/of proportionaliteit toetsen 33

34 Onderzoek Smartphone (3/3) (Zb Sv 6.43) Als de gegevens zich niet op de inbeslaggenomen gegevensdrager bevinden maar zich nog bevinden bij de provider dient art. 126ng toegepast te worden Of berichten die tijdens ibn op gegevensdrager binnenkomen gedurende een langere periode bekeken mogen worden is in de jurisprudentie (HR) nog niet terug te vinden, maar lijkt aan grenzen gebonden (je omzeilt zo ook de tapregeling) Overleg met zaaksovj, bij twijfel tappen? Nogmaals: professioneel verschoningsrecht moet gerespecteerd worden (125l Sv) 34

36 Raadsman bij verhoor in relatie tot vordering uitlevering (551 Sv) (zb 2.9) 1. Verhoor: alle vragen aan een persoon over zijn betrokkenheid bij een geconstateerd strafbaar feit ten aanzien waarvan hij als verdachte is aangemerkt 2. Niet bijv. dus: Vordering uitlevering Uitnodiging aan verdachte tot vrijwillige afgifte o.g.v. art. 99 Sv (ibn in woning) Vragen van toestemming voor doorzoeking of binnentreden woning Vragen aan aangehouden verdachte ter zake feiten waarvan hij nog niet verdacht wordt 3. Ook kort verhoor verdachte is dus verhoor en dus consultatierecht en verhoorbijstand 36

38 Stelling Binnentreden woning Toestemming tot binnentreden gegeven door een bewoner gaat voor weigering van dat binnentreden door een andere bewoner 38

39 Stelling is niet juist Weigering medebewoner gaat altijd vóór toestemming (ook als die toestemming is gegeven door de verdachte, zie Zb Sv 7.7 en 7.8) Bij toestemming gegeven door een verdachte die van zijn vrijheid beroofd is, komt vaak het verweer dat die toestemming onder druk is gegeven (en dus onrechtmatig verkregen) 39

40 Ontuchtonderzoek: toepassing 551 Sv bij mogelijk Kipo (1/2) Art. 551 lid 1 Sv 1. In geval van verdenking strafbaar feit als omschreven in art. 92 t/m 96, 97a t/m 98c, 240, 240a, 240b, 248a, 250 en 273f Sr zijn de in art. 141 Sv bedoelde ambtenaren bevoegd ter ibn de uitlevering te vorderen van alle voor ibn vatbare voorwerpen ter verbeurdverklaring of onttrekking a/h verkeer 2. Zij hebben toegang tot alle plaatsen, waar redelijkerwijs vermoed kan worden, dat een zodanig strafbaar feit wordt begaan 551 Sv ingevoerd voor doeltreffende bestrijding en opsporing Uitleveringsbevoegdheid art. 96a Sv was er destijds niet 96a Sv beperkt zich tot VH-misdrijven en mag i.t.t. 551 Sv niet aan de verdachte gegeven worden en verschoningsgerechtigden behoeven er niet aan te voldoen Mogelijk ook sprake van 240b is onvoldoende voor art. 551 Sv: voor lid 1 is een verdenking vereist en voor lid 2 dat zo n feit wordt begaan 40

41 Ontuchtonderzoek: toepassing 551 Sv bij mogelijk Kipo (2/2) Aanwijzing PG s: o art. 551 Sv in beginsel alleen na toestemming OvJ o bij toepassing art. 551 Sv kunnen, bij verkregen toestemming van de bewoner (MH: bewust en vrijwillig), dezelfde opsporingshandelingen in de woning worden toepast als tijdens een doorzoeking onder leiding van een RC (art. 97 en 110 Sv) Art. 551 Sv heeft volgens T&C nauwelijks praktisch belang Als er verdenking is van een in art. 551 Sv genoemd strafbaar feit, kunnen immers ook de dwangmiddelen uit Sv worden ingezet, zoals binnentreden ter ibn (art. 96 Sv: zoeken rondkijken en zo nodig bevriezen) en doorzoeking (via OvJ en RC) 41

42 Vragen verkregen via netwerk recherchekundigen 1. Ernstige bezwaren voor bestanddelen dwang/feitelijkheid 2. Computercriminaliteit III 3. Onderzoek op Social Media 4. Onderzoek Smartphone 5. Raadsman bij verhoor in relatie tot vordering uitlevering (551 Sv) 6. Toepassingsbereik 551 Sv (ontucht waarbij mogelijk Kipo) 7. Vordering uitlevering: vermoeden van meer: doorzoeken op basis van vrijwilligheid? 8. Wanneer sprake van heimelijk filmen en wanneer van Kipo 9. Privacy minderjarige (op verzoek ouders niet informeren?) 10. Ontuchtige handelingen: aaien over been, seksuele gesprekken 42 via chat?

43 Stelling Van een doorzoeking is pas sprake bij een gericht en stelselmatig onderzoek 43

44 Stelling is niet juist Van een doorzoeking is al sprake als er meer plaats vindt dan zoekend rondkijken 44

45 Toestemming: bewust en vrijwillig (1/2) Doorzoeken kan ook met toestemming plaats vinden, mits toestemming uiteraard bewust én vrijwillig gegeven is Bewust: De burger/verdachte moet weten waarvoor hij toestemming verleent, bijv. o voor doorzoeking (met uitleg wat zoeking inhoudt) en niet dus alleen voor onderzoekje in woning als dat onderzoek een doorzoeking is o voor binnentreden ter aanhouding van de zoon en niet dus alleen voor een gesprek met die zoon als er ook aangehouden gaat worden Vrijwillig: Niet dus bijv. onder dreiging met aanhouding of ivs, of de keuze tussen een vrijwillig verblijf of aanhouding, of omdat het anders toch ook gaat gebeuren (doorzoeking) Niet dus als er veel politie voor de deur staat (in uniform, drukke buurt, spitstijd, enz.) 45

46 Toestemming: bewust en vrijwillig (2/2) Verkregen toestemming (en waaruit die toestemming bleek) dient vastgelegd te worden in het pv Als verdachte zich bij politie bevindt (bijv. ingesloten aan het bureau) dan dient ook aan hem om toestemming gevraagd te worden en kan niet volstaan worden met de toestemming van een medebewoner Neem in afbreukgevoelige/grote zaken over toestemming altijd contact op met de OvJ en bij ook maar enige twijfel over de gegeven toestemming zo nodig terugvallen op een dwangmiddel In afwachting van een doorzoeking kan art. 96 Sv worden toegepast (binnentreden ter ibn, bevriezen; machtiging binnentreden niet vergeten!) 46

47 Vragen verkregen via netwerk recherchekundigen 1. Ernstige bezwaren voor bestanddelen dwang/feitelijkheid 2. Computercriminaliteit III 3. Onderzoek op Social Media 4. Onderzoek Smartphone 5. Raadsman bij verhoor in relatie tot vordering uitlevering (551 Sv) 6. Toepassingsbereik 551 Sv (ontucht waarbij mogelijk Kipo) 7. Vordering uitlevering: vermoeden van meer: doorzoeken op basis van vrijwilligheid? 8. Wanneer sprake van heimelijk filmen en wanneer van kipo 9. Ontuchtige handelingen: aaien over been, seksuele gesprekken via chat? 47

48 Wanneer sprake van heimelijk filmen en wanneer (ook) van Kipo (Zb Sr 10.10) Heimelijk fotograferen/filmen levert als zodanig (zonder relevante interactie) geen ontucht op (verkregen afbeeldingen mogelijk wel) Zie voor mogelijke strafbaarheid in dit soort situaties: 139f Sr (gebruik verborgen camera in woning of op een andere niet voor het publiek toegankelijke plaats) 139c Sr (gegevens opnemen/aftappen) 139d Sr (plaatsen opname/aftap/afluisterapparatuur) 240b Sr (kipo) 285b Sr (belaging) en/of 441b Sr (gebruik verborgen camera in voor publiek toegankelijke plaats) 48

50 Ontuchtige handelingen: aaien over been, seksuele gesprekken via chat? (1/2) (Zb Sr 10.10) Ontuchtige handelingen: handelingen van seksuele aard, in strijd met sociaal-ethische norm 1. Handeling kan gelet op uiterlijke verschijningsvorm zonder meer als ontuchtig worden gekwalificeerd, tenzij bijzondere omstandigheden 2. Handeling kan als zodanig niet seksueel van aard zijn, maar op zodanige wijze en met zodanige bedoeling plaats hebben gevonden dat die handeling toch als ontuchtig moet worden aangemerkt Intentie van verdachte kan daarbij van belang zijn Bijv. knijpen in onbedekte knie onder de begeleidende woorden meid, meid, wat heb jij dikke dijen. Wat zou ik hem daar graag tussen duwen 50

51 Ontuchtige handelingen: aaien over been, seksuele gesprekken via chat? (2/2) (Zb Sr 10.10) Aanraken van de (bedekte) billen Omstandigheden van het geval bepalend Aard van aanraking: vluchtige aanraking, slaan, wrijven, knijpen Knijpen in de billen tijdens waterpolowedstrijd om tegenstander te ontregelen heeft een ander karakter dan dezelfde handeling die met onzedelijke bedoelingen in een winkel of een uitgaansgelegenheid plaatsvindt Uitsluitend woorden geen schennis of ontucht Kan dus anders zijn bij relevante interactie Denk in dit kader ook nog aan belaging 51

52 Stelling Het plegen van seksuele handelingen met psychisch gehandicapten is strafbaar 52

53 Stelling is niet juist Voor veroordeling moet vast komen te staan: a. dat slachtoffer leed aan psychische stoornis leed en b. dat slachtoffer door die stoornis niet of onvolkomen in staat was zijn wil t.a.v. de gepleegde seksuele handelingen te bepalen of kenbaar te maken of daartegen weerstand te bieden en c. dat opzet van dader die geestestoestand met daaruit voortvloeiende genoemde gebrek omvat De wet omvat immers niet een algemeen verbod op seksuele handelingen met psychisch gehandicapten Verbod beperkt zich tot gehandicapten met stoornis die aan vrije seksuele wilsvorming of wilsuiting in de weg staan 53

54 Stelling Casus: Tijdens het tappen neemt een opsporingsambtenaar kennis van een gesprek van een vriendin van de verdachte met haar broer, zijnde een arts Stelling: Deze opsporingsambtenaar moet de OvJ hiervan onverwijld in kennis stellen 54

55 Stelling is juist 1. OvJ voegt pv s en andere voorwerpen bij de processtukken 2. Echter: indien vallend onder verschoningsrecht van professioneel verschoningsgerechtigde: vernietigen 3. Indien niet vallend onder verschoningsrecht: alleen voegen/gebruiken met machtiging RC 4. Opsp. ambt. die kennisneemt van mededelingen gedaan door of aan een professioneel verschoningsgerechtigde, stelt hiervan de OvJ onverwijld in kennis (zie vervolgens weer punt 2 en 3) 5. Aldus 126aa, het daarop gebaseerde besluit én de instructie van de PG s Zie Zb Sv 9.17 en 9.21!! 55

56 VRAGEN? 56

57 Overige recente actua 1. Middelenonderzoek bij geweldplegers 2. Ontucht met prostituee 3. Seksueel binnendringen 4. Kinderporno (diverse uitspraken) 5. Gangbang (verwijzing) 57

58 Middelenonderzoek bij geweldplegers (inwerkingtreding ) (1/3) Zie de nieuwe artikelen 55d en 55e Sv Alcohol of andere aangewezen middelen (zie volgende dia) Aangehouden verdachte ter zake bepaalde genoemde misdrijven waarvoor vh is toegelaten (zie volgende dia) 58

59 Middelenonderzoek bij geweldplegers (inwerkingtreding ) (2/3) Art. 2 Besluit middelenonderzoek bij geweldplegers Geweldsmisdrijven waarvoor een onderzoek naar het gebruik van alcohol of een middel worden ingezet, zijn de misdrijven als omschreven in art. 92, 95, 95a, 108 t/m 110, 115 t/m117, 121, 121a, 123 t/m124a, 131, 141, 157, 161, 161bis, onder 2 t/m 4, 162, 162a, 164, 166, 168, 170, 179, 242 t/m 247, 248f, 249, 250, eerste lid, onder 1, en tweede lid, 252, tweede en derde lid, 282, 282a, 285, 285a, 285b, 287, 288, 289, 290, 291, 300 tot en met 303, 307, tweede lid, 312, 317, 350, 352, 385a, 385b en 385d Sr Art. 3 Besluit middelenonderzoek bij geweldplegers Als middelen als bedoeld in art. 55d,4,b, Sv die tot gewelddadig gedrag kunnen leiden, worden aangewezen: amfetamine, cocaïne en methamfetamine. 59

60 Middelenonderzoek bij geweldplegers (inwerkingtreding ) (3/3) 1. Wetswijziging 2. Besluit middelenonderzoek bij geweldplegers 3. Inwerkingtreding per

61 Ontucht met prostituee 16-18j (1/3) (Valkenburgse zedenzaak) (art. 248b Sr) (1/3) Bescherming minderjarigen staat voorop en om die reden is leeftijd minderjarige geobjectiveerd: t.a.v. bestanddeel leeftijd geen opzet of schuld verdachte vereist Voor bewezenverklaring is voldoende dat objectief komt vast te staan dat slachtoffer ten tijde van het ten laste gelegde 16 of 17 jaar oud was Uitzondering: verdachte niet strafbaar wanneer hem geen enkel strafrechtelijk relevant verwijt is te maken over zijn onwetendheid van de ware leeftijd van de jeugdige prostituee (afwezigheid van alle schuld door dwaling t.a.v. leeftijd), zie volgende dia 61

62 Ontucht met prostituee 16-18j (2/3) (Valkenburgse zedenzaak) (art. 248b Sr) (1/3) Beroep op dwaling t.a.v. leeftijd slechts in uitzonderlijke gevallen kans van slagen Van iedere prostituant wordt verlangd dat deze alvorens hij enige seksuele handeling met prostituee verricht zich ervan vergewist of het een legale seksafspraak betreft en alert is op aanwijzingen voor onvrijwilligheid Vergewisplicht: bijv. leeftijd prostituee, locatie seksafspraak, aanwezigheid van benodigde vergunning Alertheid: bijv. fysieke/mentale gesteldheid prostituee en (onverwachte) aanwezigheid van (een) derde(n) E.e.a. geldt extra in gevallen waarin de prostituant in aanraking komt met een jeugdige prostituee: extra behoedzaamheid geboden 62

63 Ontucht met prostituee 16-18j (3/3) (Valkenburgse zedenzaak) (art. 248b Sr) (1/3) Zie arrest voor strafsoort/maatoverwegingen: 1. Oraal/vaginaal binnendringen, gebruik condoom? 2. Aanleiding tot argwaan? Bijv. door contact met prostituee, locatie, (onverwachte) aanwezigheid loverboy, presentatie loverboy naar verdachte en/of prostitué, de wijze van betaling 3. Vergewist van ware leeftijd prostituee? Naar leeftijd gevraagd en/of inzage verlangd van identiteitskaart/paspoort? 4. Meer seksafspraken met prostituee gehad? 5. Uit eigen beweging bij politie gemeld? 6. Mocht van verdachte (gelet op diens maatschappelijke activiteiten) een grotere verantwoordelijkheid worden verwacht bij controleren van juiste leeftijd van prostitué en inschatting van eventuele misstanden? 7. Tot persoon herleidbare media-aandacht? 8. Spijt betuigd / slachtoffer schadeloos gesteld (schikking)? 63

64 Stelling Liegen, zwijgen én/of onaannemelijk verklaren door een verdachte mag door de rechter ten nadele van de verdachte worden gebruikt 64

65 Stelling is juist Liegen, zwijgen én/of onaannemelijk verklaren door een verdachte mag door de rechter inderdaad ten nadele van de verdachte worden gebruikt 65

66 Seksueel binnendringen Iedere seksuele vorm van genitaal, oraal en anaal binnendringen, ook wanneer dit plaatsvindt met een artificieel substituut (ieder binnendringen van het lichaam met een seksuele strekking) Of daarvan sprake is vergt een beoordeling van het concrete geval: o wijze waarop o omstandigheden waaronder o aard van voorwerp o welke lichaamsopening o subjectieve beleving bij verdachte en/of slachtoffer 66

67 Kipo: < 18j Als vaststaat dat de afgebeelde persoon de leeftijd van achttien jaar nog niet heeft bereikt, is niet vereist dat uit de bewijsmiddelen moet blijken dat die persoon jonger oogt dan achttien jaar 67

68 Stelling Kinderporno (art. 240b Sr) is alleen strafbaar als de afbeelding een seksuele prikkeling teweeg kan brengen bij een persoon die naar die afbeelding kijkt 68

69 Stelling is niet juist Zie volgende dia s 69

70 Kipo: afbeelding van seksuele gedraging (1/2) (Zb Sr 10.10) Kipo vereist een afbeelding van een seksuele gedraging, HR: 1. Gedraging van expliciet seksuele aard zoals die a/d hand van afbeelding zelf kan worden vastgesteld Een gedraging die reeds door haar karakter strekt tot het opwekken van seksuele prikkeling bijv. het op zinnenprikkelende wijze tonen van de geslachtsdelen of de schaamstreek 2. Gedraging van niet-expliciet seksuele aard maar die (gelet op de wijze waarop zij is totstandgekomen) eveneens strekt tot het opwekken van seksuele prikkeling Bijv. een afbeelding van iemand in een houding of omgeving die weliswaar op zichzelf of in andere omstandigheden onschuldig zou kunnen zijn, maar die gelet op de wijze waarop de afbeelding tot stand is gekomen in het concrete geval een onmiskenbaar seksuele strekking heeft (hockey-zaak, in hoger beroep alsnog veroordeeld door Hof A dam, , ECLI:NL:GHAMS:2015:4209) Moeilijk om exacte grenzen aan te geven, grijs gebied 70

71 Stelling De strafbaarstelling van art. 240b Sr is te ruim, want bestrijkt ook gevallen waarin strafbaarstelling achterwege moet blijven 71

72 Kipo: strafbaarstelling te ruim De strafbaarstelling van art. 240b Sr is inderdaad te ruim, want bestrijkt ook gevallen waarin volgens de wetsgeschiedenis strafrechtelijke aansprakelijkstelling achterwege kan of dient te blijven Belangrijke factoren voor het bepalen van dergelijke gevallen zijn de concrete gedraging van de verdachte de leeftijd van de betrokkenen de instemming van de betrokkenen en het ontbreken van enige aanwijzing voor een risico van verspreiding van de afbeelding(en) onder anderen dan de betrokkenen HR , ECLI:NL:HR:2016:

73 Kinderporno: gewoonte Gevolgd door HR 73

74 Kinderporno: het zich door middel van een geautomatiseerd werk of met gebruikmaking van een communicatiedienst de toegang verschaffen tot kinderporno Aldus kunnen beschikken over en kunnen bekijken van kipo, zonder dat tevens sprake is van bezit omdat het materiaal niet wordt opgeslagen Enkele bekijken kipo is niet strafbaar gesteld Zich toegang verschaffen : als verdachte een gedraging verricht die is gericht op het verkrijgen van toegang tot kipo, bijv. door het bezoeken van kinderpornografische websites Opzet van de verdachte dient, al dan niet in voorwaardelijke vorm, te zijn gericht op het verkrijgen van die toegang 74

75 Gangbang Slachtoffer 15 jaar oud Verdachten jaar Zie uitgebreid conclusie PG (gevolgd door HR) 75

76 VRAGEN? 76

77 1. Veel voorkomende misdrijven, dwangmiddelen, tips voor beoordelaars, enz. 2. Ppt presentaties en meerkeuzetoetsen Per hoofdstuk zakboek Sv HulpOvJ Zedenmisdrijven + veel voorkomende misdrijven (zakboek Sr HulpOvJ) Met veel voorkomende verbeterpunten 3. Actua na laatste papieren zakboeken 4. Nieuwsmail, Tip van de Week, Misdrijf van de maand 5. Ook via Twitter en Facebook (zie startpagina site) 6. Ppt presentaties kwaliteitsproject Politie-OM + Zeden 77

78 Einde presentatie / Kennisquiz 1. Tips/verbeterpunten graag naar: o adres OM (vertrouwelijke info) o mgmhoekendijk@gmail.com (info die in zakboeken kan) 2. Kennisquiz (aparte ppt) 78