Penitentiair Landbouwcentrum Ruiselede

Transcriptie

1 Penitentiair Landbouwcentrum Ruiselede JAARVERSLAG 2015

2 Inhoud Over de gevangenis Het Penitentiair Landbouwcentrum (PLC) te Ruiselede is naast een gevangenis ook een landbouwbedrijf. Het is gelegen tussen de bossen en de akkers in het Sint-Pietersveld, een gehucht tussen Beernem, Ruiselede, Wingene en Aalter. p.3 Organisatie van de hulpen dienstverlening De hulpen dienstverlening komt tot stand door de samenwerking tussen diverse partners. De samenwerking wordt concreet gemaakt binnen een aantal overlegorganen. p. 7 De hulpen dienstverlening De hulpen dienstverlening van de Vlaamse overheid bestaat uit een individueel en een groepsaanbod, verspreid over zes beleidsdomeinen. Globaal overzicht Domeinen en doelstellingen Activiteitenteam Een aantal projecten in de kijker p. 9 Vooruitblik op 2016 Overzicht van de belangrijkste plannen en uitdagingen p. 17 2

3 Over de gevangenis Historiek Het Penitentiair Landbouwcentrum (PLC) te Ruiselede is gegroeid uit de hervormingsschool voor jongeren, momenteel de Gemeenschapsinstelling Bijzondere Jeugdzorg De Zande. Het landbouwbedrijf en één vleugel van de instelling werden in 1933 overgedragen aan het gevangeniswezen. De geringe interesse van de jongeren voor een tewerkstelling in de landbouw lag aan de oorzaak. In het begin verbleven er uitsluitend landlopers. Ze werkten op het landbouwbedrijf onder toezicht van een ingenieur. Na de Tweede Wereldoorlog is het PLC een volwaardige gevangenis geworden. Locatie Het PLC is gelegen tussen de bossen en de akkers in het Sint-Pietersveld, een gehucht tussen Beernem, Ruiselede, Wingene en Aalter. De gevangenis ligt op een domein van 140 hectare. Landbouwbedrijf Aan de gevangenis is een landbouwbedrijf verbonden. Het bedrijf heeft een veestapel van 270 runderen en produceert jaarlijks zo n liter melk. Het landbouwbedrijf is een autonoom bedrijf, vergelijkbaar met een KMO. Dit houdt in dat het bedrijf financieel onafhankelijk functioneert. De gedetineerden worden actief betrokken in het runnen van het landbouwbedrijf, het onderhoud van het domein en de omliggende bossen, het bewerken van de grond en het verzorgen van de dieren. 3

4 Type en regime Het PLC is een open inrichting bedoeld voor veroordeelden die niet vluchtgevaarlijk zijn, in groepsverband kunnen leven, gerechtigd zijn om in België te verblijven en willen werken. Het PLC kenmerkt zich door een sterke re-integratie- en opvoedingsgedachte. Het PLC is voor veel gedetineerden de laatste schakel in hun detentieplan. Het is een plaats waar gedetineerden zich op een intensieve manier moeten voorbereiden op hun terugkeer naar de maatschappij. Gedetineerden die in aanmerking komen voor een transfer naar het PLC moeten aantonen dat ze met bepaalde vrijheden kunnen omgaan (sleutels, werken op de velden, enz.). Re-integratiegedachte De re-integratiegedachte in het PLC steunt op vier pijlers. Het niet respecteren van de eerste drie pijlers leidt tot een onmiddellijke verwijdering uit de instelling. De eerste pijler is de verplichte tewerkstelling. Alle gedetineerden moeten bereid zijn om te werken. Naast diverse taken in het landbouwbedrijf, kunnen ze ook in de huishoudelijke diensten (wassen, poesten, koken.) of in de werkateliers aan de slag. De tweede pijler van het regime is het drug- en medicatievrije leven. De gedetineerden stemmen toe om zich op regelmatige basis aan urine- en alcoholcontroles te onderwerpen. Een derde pijler is het leven in gemeenschap (nultolerantie op agressie). Tussen 7.30 uur en uur brengen gedetineerden hun tijd door in groep: op het werk, tijdens een cursus of in de gemeenschappelijke leefruimte. De gedetineerden hebben geen cellen maar slapen in chambretten. Een vierde pijler van het regime is het bevorderen van de contacten met de familie en belangrijke derden. De ervaring leert dat re-integratie de grootste slaagkans heeft als (ex-)gedetineerden kunnen rekenen op familiale steun. Opvoedingsgedachte De opvoedingsgedachte vertaalt zich in diverse projecten en initiatieven die de gevangenis op maat van de gedetineerden heeft opgericht. B.leave (sinds 1995) is een intensief aanbod voor 16 druggebruikers dat tot doel heeft om hen via vorming, therapie en sport voor te bereiden op een drugvrij leven. Het project loopt jaarlijks van begin oktober tot eind mei, met als apotheose de halve marathon. Work-out (sinds 2000) is een samenwerkingsverband met de VDAB-opleidingscentra Roeselare en Gits. Acht gedetineerden kunnen een beroepsgerichte opleiding bij de VDAB volgen tijdens hun detentie. Het PLC staat in voor het vervoer naar Roeselare en Gits. 4

5 Uitweg (sinds 2010) is een samenwerkingsverband met de psychiatrische kliniek Sint-Amandus Beernem. Zedendelinquenten in het PLC krijgen een pre-therapeutisch programma (2 uur per week). Tijdens de groepssessie wordt motivatieversterkend gewerkt om het veranderingsproces al tijdens detentie op gang te brengen. De gedetineerden bereiden zich voor op het volgen van therapie na de invrijheidsstelling. Capaciteit De capaciteit bedraagt in principe 48 gedetineerden. Door de nationale overbevolking in gevangenissen werden twee klaslokalen omgebouwd tot kamers voor vier personen. In de vroegere vestiaire werd een kamer ingericht voor vier gedetineerden die onder het regime beperkte detentie vallen. De totale capaciteit bedraagt momenteel 60 gedetineerden (56 binnen het gewoon regime en 4 onder beperkte detentie). Bezettingsgraad De gemiddelde bevolking van het PLC bedraagt ongeveer 58. Dit betekent dat het PLC bijna constant bezet is. In 2015 hebben we 116 unieke gedetineerden over de vloer gekregen. Infrastructuur De inrichting beschikt over een leefeenheid, een rooklokaal, een stille zaal, een fitnessruimte, een keukentje voor gedetineerden, een bezoekzaal, twee kamers voor ongestoord bezoek, een dokterslokaal, een leslokaal, een vergaderzaal, een bibliotheek, een wasserij, een doucheruimte, een keuken, een refter en verschillende administratieve burelen. Buiten is er een wandeling met sportmogelijkheden en er is een terrein dat dienst doet als voetbalveld. De gedetineerden slapen in chambrettes of in meerpersoonskamers. Slechts tien gedetineerden hebben een individuele kamer en vier verblijven in de ruimte beperkte detentie. Daarnaast zijn er de lokalen van het landbouwbedrijf, de werkplaatsen voor de private aannemers, een smidse en een onderhoudsatelier. Populatie Het PLC kent een publiek dat veroordeeld is tot relatief zware straffen. Twee derde van de gedetineerden is veroordeeld tot een straf van meer dan drie en minder dan zeven jaar, met een piek van straffen tussen de vijf en de zeven jaar. De veroordeelden zijn gescreend naar geschiktheid om in de open gevangenis te verblijven. Wat betreft de aard van het delict, bestaat ongeveer 60% van de populatie uit personen die drugfeiten hebben gepleegd. Ook zedendelinquenten vormen een aparte groep (20%). Inherent aan de feiten, is de populatie in het PLC relatief jong te noemen. De gedetineerden bevinden zich in de laatste fase van hun detentietraject (streefdoel max. een verblijf van twee jaar). Met de nakende invrijheidsstelling mogen gedetineerden naar de begeleidende diensten gaan met een uitgaanspermissie. 5

6 Personeel Het personeelskader van Justitie bestond in 2015 uit 49,7 VTE verdeeld over 59 personen (waarvan 36,4 VTE bewakingskader verdeeld over 42 personen, en 13,3 VTE verdeeld over 17 personen). De vaste Vlaamse partners bestonden in 2015 uit ongeveer 3,575 VTE verdeeld over 17 personen. Ze vallen onder de coördinatie van de beleidscoördinator. Vanuit de projecten worden ongeveer 1,16 VTE verdeeld over 9 personen. De projecten worden aangestuurd door de directie van het PLC. Vast personeel Functie Aantal pers. Vaste coördinatiefuncties Vaste medewerkers VTE Totaal beleidscoördinator 1 0,8 2 onderwijscoördinator 1 0,4 cultuurcoördinator 1 0,2 sportfunctionaris 1 0,2 organisatieondersteuners 2 0,4 trajectbegeleiding 2 0,6 1,3 psychologe CGG 1 0,4 detentieconsulent VDAB 1 0,3 Vaste lesgevers lesgever Open school 2 0,1 0,15 lesgevers sport (maart- okt) Vaste vrijwilligers bibliotheek 2 0,1 0,125 vrijwilligers vrijwilliger e-leren 1 0,025 TOTAAL VTE: 3,575 AANTAL KOPPEN: 17 Personeel projecten Medewerkers B.leave (okt.-mei 2015) Medewerkers Uitweg Medewerkers Work-out Functie Aantal pers. VTE Totaal begeleider De Kiem 2 0,4 1,285 sportmonitor 1 0,25 lesgever Groenonderhoud 1 0,075 begeleider DRA 2 0,16 begeleider Groep Intro 2 0,2 medewerker Fides 1 0,075 0,075 VDAB TOTAAL VTE: 1,16 AANTAL KOPPEN: 9 Legende 0,2 VTE = 8 uur per week 0,1 VTE = 4 uur per week 0,05 VTE= 2 uur per week 0,025 VTE= 1 uur per week Opmerking: berekeningen bij benadering/inschatting door de beleidscoördinator. 6

7 Organisatie van de hulpen dienstverlening Om een kwalitatief hulpen dienstverleningsaanbod te realiseren vanuit de Vlaamse overheid, is er nood aan goede samenwerking en overlegcultuur. Het decreet van maart 2013 bepaalt dat er in iedere gevangenis een beleidsteam en een coördinatieteam aanwezig is. Vanuit ieders bevoegdheid en expertise dient een integrale meerwaarde voor de gedetineerden te worden gerealiseerd. Organisatie hulpen dienstverlening (H&D) in het PLC Beleidsteam Verantwoordelijken of gemandateerden van de partnerorganisatie, directie PLC en beleidscoördinator (BC) staan in voor: het opstellen, opvolgen en bijsturen van het actieplan H&D (2 jaar); het goedkeuren van de afsprakennota H&D; het goedkeuren van het jaarverslag H&D. Coördinatieteam Vertegenwoordigers van de partnerorganisaties, directie PLC, Psychosociale dienst (PSD), bewaking en BC staan in voor: de uitwerking van het actieplan H&D; de algemene jaarplanning H&D. VLOT Medewerkers met coördinatie- of organisatie-uren voor het groepsaanbod staan in voor: het dagelijks bestuur en de operationele uitwerking van het groepsaanbod. Provinciale samenwerkingsverbanden Levenslang sporten Samenwerking met de provincie West-Vlaanderen (sport) en Vlabus om in de drie West-Vlaamse gevangenissen vierhonderd uur extra sportlessen te voorzien. Open leren achter tralies (OLAT) Samenwerking met de provincie West-Vlaanderen (flankerend onderwijs) en Centrum voor basiseducatie (CBE) om in de drie West-Vlaamse gevangenissen jaarlijks euro te investeren in drie Open-Leercentra. Herstelfonds Samenwerking met de provincie West-Vlaanderen, waarbij de provincie instaat voor het administratieve beheer van de dossiers en een deel van de uitbetaling van het vrijwilligerswerk op zich neemt. 7

8 Aanbodverstrekkers en partnerorganisaties in 2015 Samenwerkingspartners CAW Noord-West-Vlaanderen (JWW) CBE Open school CGG Fronta Crefi CVO Roeselare CVO VIVO De leerwinkel De Kiem De Rode Antraciet Gemeentelijke bibliotheek Aalter Groep Intro Halte R OCMW Ruiselede Opvoedingswinkel PCVO Psychiatrische Kliniek Sint-Amandus Beernem Regionaal SVK Midden-West-Vlaanderen Sportdienst Ruiselede Sport Vlaanderen Stichting lezen Suggnomè VDAB Vlabus Vocvo Vorming Plus Actieplan Het lokaal actieplan bevat twee strategische doelstellingen (SD), drie tactische doelstellingen (TD) en een aantal operationele doelstellingen met bijhorende acties. SD 1: Het beleidsteam heeft een eengemaakt hulpen dienstverleningsplan uitgewerkt waarbij de gedetineerde optimaal gebruik kan maken van de geïntegreerde werking van de Justitie-projecten en het aanbod van de Vlaamse overheid. TD 1: Het draagvlak voor de hulpen dienstverlening is bij alle medewerkers versterkt door in te zetten op de informele contacten. TD 2: Het bewakingskader is actief betrokken bij de hulpen dienstverlening binnen het PLC. TD 3: Er is een nieuw geïntegreerd projectvoorstel uitgeschreven - rekening houdend met de basispijlers van het PLC - waarbij er maximaal wordt ingezet op afstemming en samenwerking tussen de verschillende partnerorganisaties. In is vooral aandacht besteed aan: het betrekken van hulpen dienstverlening bij de opleiding voor nieuwe beambten in het PLC het voortraject en opstart van de stuurgroep re-entrywoning overleg rond schuldhulpverlening en de afbetaling van de burgerlijke partij in het bijzonder de ontwikkeling van een onthaalmap met brochures hulpen dienstverlening voor gedetineerden de ontwikkeling van de campagne 3 tips voor werk een behoeftenonderzoek hulpen dienstverlening de opstart van het suïcidepreventiebeleid en de ontwikkeling van een draaiboek. 8

9 De hulpen dienstverlening Globaal overzicht aanbod hulpen dienstverlening Welzijn Werk Onderwijs Individueel aanbod trajectbegeleiding Buitendienst JWW Slachtoffer-daderbemiddeling Suggnomè Herstelfonds Activiteitenteam Maandelijks kinderbezoek Kindvriendelijk thema-nm Cursus omgaan met moeilijke situaties B.leave Slachtoffer in beeld B.leave Maaltijden op feestdagen voor familie Meedraaidag B.leave voor familie Vorming B.leave Welzijnsbeurs Dinner-date Voorleesverhalen E-leren met VW VDAB detentieconsulent Work-out Sollicitatietraining Indiv. leervragen de leerwinkel Open leercentrum Rijbewijs B Heftruck Groenonderhoud B.leave Vorming B.leave Rijbewijs G Spinhoogtewerker Gezondheid Indiv. aanbod CGG Indiv. aanbod De Kiem Uitweg Aanbod De Kiem B.leave 9

10 Cultuur Sport Bibliotheek Omnisport Fitness Keramiek-atelier Film Crea-atelier Optreden Lezing Gaming Zomerfeest Voetbaltraining Kick op sport Kubb Surfstage B.leave Klimmen B.leave Halve marathon B.leave Zwemmen B.leave Parlé detiné PLC quiz for life Summergames Yoga Tornooien op sectie Workshop Djembé Highlandgames Honkbal Legende Permanent individueel aanbod Permanent groepsaanbod (periodiek wederkerend: wekelijks, maandelijks, jaarlijks) Variabel groepsaanbod (wisselend en divers aanbod mogelijks in verleden al eens georganiseerd) Nieuw aanbod voor de eerste maal georganiseerd (nadien soms opgenomen in vast of variabel aanbod) Herstelgerichte activiteit component slachtoffer-dader-samenleving komt aan bod Aanbod dat door Justitie wordt georganiseerd B.leave Aanbod dat alleen toegankelijk is voor gedetineerden die het B.leave-programma volgen 10

11 Hulp- en dienstverlening: wat en waarom De Vlaamse overheid is verantwoordelijk voor het uitbouwen van hulpen dienstverlening voor haar burgers binnen en buiten de muren. De gedetineerde burger verliest enkel zijn vrijheid maar verliest niet zijn rechten op vlak van hulpverlening, onderwijs, gezondheidszorg, cultuur, sport en werk. Na hun opsluiting keren gedetineerden terug in de samenleving. Het is dus wenselijk dat de band met de maatschappij en de link met de buitenwereld in stand gehouden worden. De hulpen dienstverlening biedt kansen om gedetineerden hun opsluiting zo zinvol mogelijk en toekomstgericht in te vullen. Het decreet van maart 2013 zet de doelstellingen van hulpen dienstverlening op een rij. 1. De zelfontplooiing van de gedetineerde stimuleren. 2. Het sociale, relationele en psychische evenwicht van de gedetineerde herstellen. 3. De negatieve gevolgen voor de gedetineerde, veroorzaakt door en tijdens detentie beperken. 4. De integratie en participatie in de samenleving na de detentieperiode bevorderen. 5. Een proces van herstel tussen dader, slachtoffer en samenleving stimuleren. 6. De kans op herval beperken. De hulpen dienstverlening van de Vlaamse overheid bestaat uit een individueel en groepsaanbod verspreid over de zes beleidsdomeinen: welzijn, gezondheid, onderwijs, werk, sport en cultuur. Het aanbod van naderbij bekeken De individuele hulpen dienstverlening kent reeds enkele jaren een permanent aanbod. Ook het groepsaanbod is goed ingebed. Het permanent aanbod wordt periodiek - dagelijks, (twee)wekelijks, maandelijks of jaarlijks - georganiseerd. Het groepsaanbod kent naast de vaste ook wisselende activiteiten die niet per definitie jaarlijks worden gepland. De partners blijven zoeken naar een aanbod op maat van de gedetineerdenpopulatie in het PLC. De zoektocht resulteert in nieuw aanbod. Het volledig aanbod is schematisch weergegeven op pagina 9. Het activiteitenteam (A-team) heeft een centrale plaats binnen het ontspanningsluik van het PLC. Het A-team, bestaande uit zes gedetineerden, organiseert jaarlijks ook een aantal activiteiten. Zij staan ook in voor logistieke ondersteuning van het aanbod. Per jaar worden drie modules voorzien onder leiding van de organisatieondersteuners en/of de cultuurfunctionaris. Gedetineerden kunnen zich kandidaat stellen en komen op sollicitatiegesprek om hun deelname te motiveren. 11

12 De participatie van gedetineerden en het opnemen van verantwoordelijkheden staat centraal bij de A-teamwerking. We zetten volgend jaar in op een betere verbinding tussen het A-team en de VLOT-leden. Permanent aanbod De gedetineerden kunnen het hele jaar door gebruik maken van het permanent aanbod. Hieronder stellen we er een viertal voor. Individueel aanbod trajectbegeleiding JWW Met twee trajectbegeleiders wordt drie dagen per week permanentie in het PLC voorzien. De trajectbegeleiders bieden een vindplaatsgericht algemeen welzijnswerk onthaal en een integrale individuele begeleiding aan binnen de detentiecontext. Daarnaast staan ze in voor de hulpen dienstverleningscoördinatie ten opzichte van de individuele gedetineerde. In 2015 hebben ze samen zo goed als alle gedetineerden gezien (90%). Naast de gesprekken met gedetineerden sluiten ze ook aan op diverse overlegmomenten binnen het PLC zoals het coördinatieteam, VLOT-overleg en cliëntoverleg. Detentieconsulent VDAB De detentieconsulent staat in voor de individuele begeleiding van de gedetineerde die op zoek is naar werk of een opleiding. Tevens wordt hun VDAB-dossier vervolledigd. Er wordt samen met de gedetineerde gezocht naar potentiële werkgevers. Er worden contacten gelegd zodat gedetineerden vanuit de gevangenis op sollicitatiegesprek kunnen gaan (tijdens uitgaansmodaliteiten). Dit gebeurt in overleg met partners van zowel binnen als buiten de gevangenis. Daarnaast wordt er informatie gegeven over opleidingen en gewerkt aan motivatie. Gedetineerden kunnen zich in het PLC ook inschrijven voor het e-leren. Individueel aanbod CGG Vanuit Fronta, het forensische team van het Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg Mandel en Leie, komt er twee dagen per week een psychologe in het PLC voor behandeling en begeleiding van gedetineerden. Gedetineerden kunnen hun hulpvraag rechtstreeks voorleggen of doorverwezen worden door andere diensten. Het Fronta-team beslist of de behandeling kan worden opgestart na consultatie van het PSD-verslag. Twee soorten hulpvragen komen voor behandeling in aanmerking: enerzijds hulpvragen die te maken hebben met het gepleegde delict (voorkomen van herval) en anderzijds hulpvragen die te maken hebben met huidige psychologische problemen (depressie, angst ). Wanneer het nuttig is kan de behandeling na de vrijlating verder gezet worden bij een Fronta-collega in de voorzieningen van Kortrijk, Ieper, Roeselare, Izegem of Tielt. 12

13 Bibliotheek Iedere woensdagavond en zaterdagmorgen worden er ontleenmomenten voorzien in het PLC. Deze worden verzorgd door vrijwilligers van de bibliotheek van Aalter. Daarnaast zijn er twee gedetineerden uit het activiteitenteam verantwoordelijk voor de ondersteuning van de bibliotheekwerking. Gedetineerden kunnen boeken, naslagwerken, kranten, tijdschriften en strips ontlenen uit de eigen collectie van het PLC. Er kunnen ook boeken, dvd s en cd s uit de bibliotheek van Aalter aangevraagd worden. Daarnaast is er de mogelijkheid om via het systeem van interbibliothecair leenverkeer materiaal op te vragen uit andere bibliotheken. Op de sectie staat een computer waarop de catalogus geraadpleegd kan worden. In 2015 was die een half jaar niet beschikbaar. Dat had zijn gevolgen voor het aantal gevraagde werken. Het bereik van de bibliotheek ligt iets lager dan in % heeft gebruik gemaakt van de bibliotheekdienstverlening. Dit heeft te maken met een aantal gedetineerden die na nog geen week verblijf in het PLC terug op transfer moesten. De bibliotheek verbindt er zich toe om twee groepsactiviteiten per jaar op touw te zetten. Er wordt samengewerkt met Vorming Plus. De voordrachten met aanvullend een gesprekronde, kaderen in de reeks Parlé détiné. In het voorjaar werd Agnes Steenssens met een voordracht over Mens-en-rechten in Amerikaanse dodencellen ontvangen. Jan De Cock met Hotel Pardon: wereldverhalen over verzoening was in het najaar van de partij. Op de eerste lezing werden 20 aanwezigen (10 externen, 10 gedetineerden) geteld, op de tweede voordracht 27 aanwezigen (waaronder 12 gedetineerden). Jaaroverzicht Januari Opstart module 1 Activiteitenteam Opstart Groenonderhoud B.leave Februari Opstart B.leave Omgaan met lastige situaties deel 1 Opstart Rijbewijs G in Open Leercentrum (theorie) Gaming Meedraaidag B.leave met familieleden Maart Examen Rijbewijs G in het examencentrum Parlé détiné met Agnes Steessens Mensen-en rechten in Amerikaanse dodencellen Film Dead man walking Filmvoorstelling Fruitvail stating met nabespreking Voetbalmatch B.leave TG De Kiem Afscheid beleidscoördinator Jeroen Vanluchene A-team organiseert tornooien op sectie (manillen, darts, poolbiljart) 13

14 April Familiaal moment: Paasmaaltijd met kinderanimatie (knutselen) Afronding opleiding Groenonderhoud B.leave Tijdelijk aanbod Yoga (t.e.m. augustus): groepslessen onder begeleiding Rijbewijs G (praktijk) Opstart Rijbewijs B 1/2 marathon B.leave Afronding B.leave project Teambuilding A-team met leden module 1 Mei Opstart module 2 Activiteitenteam Opstart voetbaltraining (mei t.e.m. september) BBQ afsluit en bedanking van de medewerkers Nieuwe beleidscoördinator Isabel Ongenaert Evaluatie actieplan De onderwijscoördinator krijgt een nieuwe werkgever: Vocvo (Vlaams ondersteuningscentrum voor het volwassenenonderwijs) Juni Teamnamiddag VLOT Start opleiding heftruck Examen rijbewijs B Gaming Initiatie Kubb Einde creatief atelier keramiek Opstart werkgroep visiedag Bezoek directie DRA n.a.v. wijziging in hun werking: er wordt ingezet op toeleiden en coachen van externe vormingswerkers en -organisaties Opleiding heftruck 14

15 Juli BBQ met kinderanimatie fiets je eigen schilderij A-team organiseert tornooien op sectie (manillen, darts, poolbiljart) Kubb Rondleiding hulpverlener Point Contact Augustus Zomerfeest: pizza en optreden Opening kinderspeeltuin Afscheid keramiekleraar Antoine Delvoi Summergames Teambuilding A-team met leden module 2 Sollicitatietraining Workshop Djembé Vernieuwende sporten Opstart voorleesverhalen (tot eind september): gedetineerden worden begeleid bij opname van een dvd waarop ze een verhaal voorlezen aan hun kinderen Terugkeer organisatieondersteuner Mieke Seys Zomerfeest Start kinderbezoek op de speeltuin September Opstart module 3 A-team Highlandgames VCA opleiding Honkbal Beroepsopleiding spinhoogtewerker De aalmoezenier organiseert Tralies uit de weg Voorleesproject Summergames georganiseerd door activiteitenteam Highlandgames Opleiding spinhoogtewerker 15

16 Oktober Opstart nieuwe groep B.leave (oktober 2015 t.e.m. mei 2016) Sollicitatietraining VDAB Tijdens het Provinciale kick op sport geven we twee dagen uitleg over de gevangenis in ruil voor een avondactiviteit voor gedetineerden Beroepsopleiding heftruck Opstart wekelijks crea-atelier November Opstart B.leave Omgaan met lastige situaties deel 1 Familiemoment: Allerheiligenmaaltijd met kinderanimatie (muzikale vertellingen) Afsluit Tralies uit de weg Opstart atelier tekenen en schilderen Dinner-date: gedetineerden kunnen met hun partners samen koken en genieten van zelf gemaakte hapjes Beroepsopleiding spinhoogtewerker Parlé détiné met Jan Decock Hotel Pardon: wereldverhalen over verzoening Afscheid sportfunctionaris Emma Dooms Dinner-date December Teambuilding A-team met leden module 3 Sinterklaasactiviteit PLC-quiz for life voor personeel en externen: het A-team organiseerde een music for life quiz voor 26 deelnemende externe teams ten voordele van een eigen gekozen goed doel. Er werd 1300 euro gestort op de rekening van de beweging van mensen met een laag inkomen. Uitweg: cursus Slachtoffer in Beeld A-team organiseert tornooien op sectie (manillen, darts, poolbiljart) Kerstmaaltijd Verwelkoming nieuwe sportfunctionaris Heather Loontjens 16

17 Vooruitblik op 2016 Visiedag Uit de evaluatie van het vorig actieplan blijkt dat de medewerkers van het PLC willen werken aan een gemeenschappelijke visie, aan een wij-verhaal. Hiervoor willen de partners gemeenschappelijke doelstellingen bepalen en aan één geïntegreerd project werken dat vooruitgang betekent voor de gedetineerden. De zoektocht naar een gemeenschappelijk kader voor de partners resulteert in de samenstelling van een werkgroep. De werkgroep organiseert een visiedag voor alle medewerkers met het oog op een meer rehabilitatieve uitvoering van de gevangenisstraf. Het is een uitdaging om in 2016 in groep te bespreken of de huidige strafuitvoering bereikt wat ze beoogt. Actieplan Het beleids- en coördinatieteam ontwikkelt een nieuw actieplan. Het lokale actieplan behoudt twee strategische doelstellingen uit het actieplan Twee nieuwe strategische doelstellingen werden toegevoegd. SD 1: Het draagvlak voor de hulpen dienstverlening is bij alle medewerkers versterkt tegen eind OD 1.1: Hulp- en dienstverlening wordt betrokken bij de opleiding voor nieuwe beambten in het PLC. Actie 1.1.1: introductie H&D voor nieuwe beambten. SD 2: De huidige overlegstructuur wordt geëvalueerd met als doel efficiënte communicatie en flexibele samenwerking tussen de partners van de Vlaamse Gemeenschap en Justitie tegen eind OD 2.1: Tegen eind 2016 evalueren we de werking van het beleidsteam, het coördinatieteam, het VLOT en het activiteitenteam. Actie 2.1.1: evaluatie samenstelling en werking van het beleids- en coördinatieteam. Actie 2.1.2: updaten afsprakennota. OD 2.2: Tegen eind 2016 is er een duidelijke overlegstructuur uitgewerkt. Actie 2.2.1: opstellen van een organigram en bespreken op beleids- en coördinatieteam. SD 3: In ontwikkelt het beleids- en coördinatieteam een gezamenlijk gedragen visie waarbij de Vlaamse en justitiepartners de gedetineerden geïntegreerd benaderen. OD 3.1: Het beleids- en coördinatieteam werkt aan een gezamenlijk gedragen visie tegen eind Actie 3.1.1: De visies van alle organisaties zijn uitgewisseld gekend. Actie 3.1.2: De gemeenschappelijke elementen en conflicten zijn gedetecteerd. Actie 3.1.3: De algemeen gedragen en wervende visie is uitgeschreven. 17

18 OD 3.2: Het beleids- en coördinatieteam vertaalt de gedragen visie in een geïntegreerde benadering tegen eind Actie 3.2.1: De visie wordt geconcretiseerd in begrijpbare taal binnen de context van het PLC. Actie 3.2.2: De visie wordt breder uitgedragen aan het voltallig penitentiair personeel en medewerkers werkzaam in het PLC. Actie 3.2.3: Alle actoren werken rond een basisfundament van de visie elk vanuit hun eigen domein. SD 4: De samenwerking tussen de lokale partnerorganisaties resulteert in een geïntegreerd project. OD 4.1: Het geïntegreerd project re-entrywoning wordt uitgevoerd en geëvalueerd waarbij er maximaal ingezet wordt op de afstemming en samenwerking tussen de verschillende partnerorganisaties. Actie Een stuurgroep evalueert het draaiboek, de samenwerking en de uitwerking van het project re-entrywoning. De realisatie van het actieplan staat op de agenda. De gekozen doelen en acties worden in praktijk uitgevoerd. Jaarplanning 2016 De projecten B.leave, Uitweg en Work-out worden verder gezet. Op het VLOT is de jaarplanning voor 2016 na een brainstorm opgesteld. Het denkwerk zorgt voor een gevarieerd en laagdrempelig aanbod in Er wordt een nieuw creatief atelier opgestart. Verschillende creatieve vormen komen er aan bod (tekenen, schilderen, origami, klei, tattoo ontwerpen ) We proberen het thema gezondheid vorm te geven via een nieuw project. Het A-team wordt aangespoord om eigen ideeën uit te werken. We blijven sterktegericht werken met de leden van het A-team om hun zelfstandigheid en verantwoordelijkheidszin te vergroten. Besparingen Het Directoraat-generaal Penitentiaire Inrichtingen (DG EPI) maakt samen met de vakbonden een oefening om 10% te besparen op de loonkost. Deze ingrijpende verandering kan gevolgen hebben voor de organisatie van de hulpen dienstverlening. We proberen in dialoog met de directie het bestaande hulpen dienstverleningsaanbod te continueren. Suïcidepreventiebeleid Om preventief te handelen en de nodige opvang voor de gedetineerden en het personeel te bieden is er in 2015 een draaiboek suïcidepreventie opgesteld. Het draaiboek is gegroeid uit een werkgroep bestaande uit PSD, directie, PA, CGG, JWW, medische dienst en beambten met de ondersteuning van de CGG Suïcidepreventiewerking van West-Vlaanderen. Het draaiboek belicht drie specifieke luiken of situaties: signaaldetectie- en vroeginterventie, na een suïcidepoging en na een suïcide. Ieder luik bevat communicatie- en handelingsrichtlijnen. Het suïcidepreventiebeleid wordt in praktijk omgezet. In 2016 wordt een zelfmoordpreventieteam opgericht als draaischijf voor de aanpak en opvolging van gedetineerden met suïcidale gedachten en/of gedrag. 18

19 Lijst met afkortingen A-team Activiteitenteam PA Penitentiair Assistent BC Beleidscoördinator PCVO Provinciaal Centrum voor Volwassenonderwijs CAW Centrum Algemeen Welzijnswerk PLC Penitentiair Landbouwcentrum CBE Centrum voor Basiseducatie PSD Psychosociale dienst CVO Centrum voor SD Strategische doelstelling Volwassenenonderwijs CGG Centrum voor Geestelijke TD Tactische doelstelling Gezondheidszorg DSO Directe Sociale Omgeving VCA Veiligheid, Gezondheid en Milieu Checklist Aannemers DRA De Rode Antraciet VDAB Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding H&D Hulp- en dienstverlening VLABUS Vlaams bureau voor sportbegeleiding vzw J Justitie VLOT Vlaams Overleg Team JWW Justitieel Welzijnswerk VG Vlaamse Gemeenschap KMO Kleine en middelgrote onderneming Vocvo Vlaams ondersteuningscentrum voor het volwassenenonderwijs NM Namiddag VTE Voltijdse equivalent OD Operationele doelstelling VW Vrijwilliger OLAT Open Leren Achter Tralies Met dank aan alle betrokkenen bij de hulpen dienstverlening in het PLC. CONTACT Isabel Ongenaert, beleidscoördinator hulpen dienstverlening Penitentiair Landbouwcentrum Ruiselede Bruggesteenweg 128, 8755 Ruiselede isabel.ongenaert@wvg.vlaanderen.be Tel.: GSM:

20 Lay-out: afdeling Algemeen Coördinerende Diensten Centrale redactie: Isabel Ongenaert, beleidscoördinator hulpen dienstverlening Foto s: PLC Ruiselede Verantwoordelijke uitgever: Marijke Enghien, afdeling Welzijn en Samenleving, Koning Albert II-laan 35 bus 30, 1030 Brussel Opmaak: april 2016