agendapunt 15 portefeuillehouder J. Verbeek

Transcriptie

1 Raadsvoorstel ** onderwerp raadsvergadering 29 mei 2012 datum 02/04/2012 agendapunt 15 portefeuillehouder J. Verbeek behandelend ambtenaar H. Putker bijlagen: 1 openbaar geheim Aan de raad van de gemeente Zuidplas Toelichting op de beslispunten Nu de realisatie van de wijk Vijfakkers-Noord nadert worden de gegevens voor de bouw van een brede school nader onderzocht. De financiële gegevens blijken sterk af te wijken van de oorspronkelijke, zodat het plan moet worden bijgesteld. Hierbij zijn drie scenario s denkbaar. Beslispunten 1. Onderschrijven dat scenario B het meest wenselijk is; 2. Het college opdracht geven om dit scenario op zo kort mogelijke termijn uit te werken, 3. Met als financiele bovengrens structurele toename van de begroting (Tussenbalans), 4. De verwerving van de resterende gronden voor de brede school door te zetten en de lasten hiervan ten laste te brengen van de begrote kapitaallasten voor de brede school, 5. De gevolgen van voorgaande in de perspectievennota te verwerken. Inhoud van het voorstel Aanleiding De financiële paragraaf van de Tussenbalans vermeldt een structureel nadeel van en een eventueel incidenteel nadeel van De toelichting hierbij was de volgende: Met betrekking tot de realisatie van de brede school in Moordrecht is op basis van de raadsbesluiten in de voormalige gemeente intensief overlegd met de betreffende schoolbesturen en de overige partners. Gebleken is dat de aannames m.b.t. de opbrengsten van de oude schoollocaties door de economische crisis fors naar beneden moeten worden bijgesteld. Daar deze opbrengsten als kostendragers voor de projecten golden, zijn de in de begroting opgenomen bedragen niet meer toereikend. Bij het raadsbesluit tot realisatie van de Brede school Moordrecht (Vijfakkers) in 2009, is uitgegaan van een hoge opbrengst uit de ontwikkeling van de drie oude locaties. Deze opbrengst moest dienen ter dekking van de investering. De extra kapitaallast werd berekend op Dit bedrag is in de begroting opgenomen. Door de gewijzigde economische omstandigheden is de in 2009 geraamde opbrengst niet meer realistisch. Hierdoor vervalt een belangrijk deel van de dekking, wat een nadeel geeft van structureel (excl. gevolgen integratieheffing omzetbelasting). Dit is inclusief de herontwikkeling van de oude locaties. Omdat deze ontwikkeling belemmerend is voor andere woningbouwprojecten, kan gekozen worden voor het direct afboeken van de boekwaarde van (incidenteel nadeel). De ontwikkeling vindt dan pas plaats zodra de woningbouwmarkt weer aantrekt. pagina 1 van 8

2 Een andere aanleiding wordt gevormd door een melding van Mozaïek Wonen, die de 6 lokalen en nevenruimten bestemd voor twee BSO-organisaties zou bekostigen, realiseren en verhuren. Omdat de BSO s geconfronteerd worden met een terugloop van het aantal kinderen zullen ze de beschikbare capaciteit niet of niet geheel gebruiken. Mozaïek heeft hierdoor te weinig zekerheden voor de exploitatie op langere termijn. Zoals bekend verkeren veel corporaties momenteel in een moeilijke financiële situatie. Projecten met onvoldoende rendement worden uitgesteld of er wordt van afgezien. Mozaïek heeft gemeld af te zien van zijn betrokkenheid in dit project. De brede school Moordrecht tot nu toe Besluitvorming in vogelvlucht Bij de behandeling van de begroting 2007 besloot de gemeenteraad van Moordrecht tot nieuwbouw voor de (gefuseerde) PC-school. Dit werd in juli 2007 uitgewerkt in een raadsbesluit tot nieuwbouw op de locatie Vijfakkers-Noord. In de financiële paragraaf werd vastgelegd dat de kapitaallasten maximaal mochten stijgen met tov. de bestaande kapitaallasten voor de twee oude schoolgebouwen. Op dat moment was er een aanvullende opdracht aan college om te onderzoeken of nieuwbouw voor de St. Jozefschool op dezelfde locatie gerealiseerd kan worden. Hiervoor golden twee voorwaarden: geen vertraging voor bouw nieuwe PC-school en een maximale stijging van de kapitaallasten met tov. de bestaande kapitaallasten van de drie oude schoolgebouwen. Een collegebesluit van 25 november 2008 over Programma onderwijshuisvesting 2009 voegde aan die nieuwbouw de aanpassing toe van OBS de Achtbaan. Dit besluit gaf ook het financiële kader (2008): vervangende nieuwbouw PC-scholen; 12 lokalen (voorlopig) vervangende nieuwbouw St. Jozefschool; 9 lokalen (voorlopig) bouwkundige aanpassingen OBS De Achtbaan (normbedrag) verplaatsing ingang De Achtbaan De totale investering werd becijferd op en de totale kapitaallast op per jaar. Dekking voor die kapitaallast werd gevonden in: Vrijval van de kapitaallasten van de drie oude scholen (2015) De stijging van de kapitaallasten vanaf Verdere dekking werd gevonden in de verwachte opbrengst van de drie oude locaties: Stand van zaken: planvorming De betrokken schoolbesturen hebben, op aandringen van de gemeente Moordrecht, voortvarend plannen gemaakt voor het te bouwen complex. De raad van Moordrecht stelde hiervoor op 22 april 2008 een voorbereidingskrediet beschikbaar van Mozaïek Wonen werd bereid gevonden om de huisvesting te realiseren, financieren en exploiteren voor twee BSO-organisaties in het complex, waarvoor geen overeenkomst is gesloten. Het bouwplan was in 2009 gereed; daarvoor is in 2010 in twee fasen de vergunning verleend. In het complex zijn 21 leslokalen en 6 ruimten opgenomen voor Buitenschoolse Opvang. Het volume aan leslokalen is bestemd om te voldoen aan de totale lokalenbehoefte, wat betekent dat OBS de Achtbaan hier ook lokalen krijgt. [zie bijlage: plattegronden] Complicatie bij het maken van een bouwplan was dat de locatie voor de brede school deel uitmaakt van de geplande laatste uitbreiding van Moordrecht, Vijfakkers-Noord. De grond waarop de brede school moet komen was niet in eigendom bij de gemeente. Voor de grondverwerving voor de nieuwe school is uitgegaan van verkrijging om niet, in ruil voor het toestaan van woningbouw op de naastgelegen locatie Vijfakkers-Noord. Met de eigenaar kon lang niet tot overeenstemming gekomen worden. Inmiddels is dit proces ten goede gekeerd en zal binnenkort de anterieure overeenkomst voor de realisatie van de wijk Vijfakkers-Noord worden getekend. Daarin is ook het aankoopbedrag voorzien voor de grond onder de school. pagina 2 van 8

3 Stand van zaken: financieel Zowel de begrote kosten als de becijferde dekking ervoor vallen tegen. Dat is deels te wijten aan het tijdsverloop, maar vooral aan het ongunstige economische tij. In het navolgende is dit schematisch weergegeven: Kosten Plan 2008 Actueel, april 2012 Bouw brede school Aanpassing OBS de Achtbaan Kosten grond (anterieure overeenkomst Vijfakkers-Nrd) Plankosten, bouwrijpe maken (idem) Afboeken oude locaties (2015) Dekking Vrijval kapitaallasten oude scholen (structureel) Begrote stijging kapitaallasten (structureel) Opbrengst oude locaties*) *) de actualisering is de netto contante waarde in 2021, na sloop en bouwrijp maken (incidenteel) De conclusie van een vergelijking van baten en lasten over enkele jaren is, dat er een structureel tekort is op kapitaallasten voor de nieuwbouw. Hierbij komt nog de niet in de begroting opgenomen kapitaallast van de investering aanpassingen in de Achtbaan. Door de integratieheffing op de grondaankoop zal jaarlijkse last nog hoger worden. Wanneer de herontwikkeling van de oude schoollocaties niet plaatsvindt, zal de boekwaarde, die op deze oude scholen rust op het moment van oplevering van de nieuwbouw, afgeboekt moeten worden. Stand van zaken: beoogde partners In het plan zijn 6 lokalen en nevenruimten bestemd voor twee BSO-organisaties Kern Kinderopvang en Kids en Zoo. Dit deel van het plan zou worden gerealiseerd door Mozaïek Wonen. Omdat de BSO s geconfronteerd worden met een sterke terugloop van het aantal kinderen zullen ze de beschikbare capaciteit niet of niet geheel gebruiken. Daarom èn omdat woningcorporaties momenteel in zwaar weer zitten, heeft Mozaïek gemeld af te zien van zijn betrokkenheid in dit project. De betrokkenheid van Mozaïek is gebaseerd op een niet geformaliseerde verdeling (nov. 2008) van oppervlakten en de kosten. Voor de BSO s werd in 2008 gerekend met 479 m² en totale kosten van inclusief BTW. Momenteel wordt gerekend met Stand van zaken: benodigde huisvesting scholen in Moordrecht Het bouwplan is gebaseerd op complexe besluitvorming. Daarin kregen de schoolbesturen akkoord om elk een lokaal meer te bouwen dan volgens de prognose strikt nodig was. Die twee extra lokalen en een deel van de BSO-ruimten zijn daarbij aangewezen om fricties op te lossen in de huisvestingsbehoefte van de scholen in Moordrecht. Het bouwplan kan op basis van de Prognose leerlingaantallen basisonderwijs (mei 2011) worden vergeleken met de huisvestingsbehoefte tot 2029: Huidig aantal lokalen Prognose leerlingaantallen Bouwplan en permanent noodlokalen t/m 2029 bestaand OBS De Achtbaan bestaand: 11 PCBS nieuw (Rank+Sjaloom) RKBS St. Jozef pagina 3 van 8

4 Mogelijke oplossingen: drie scenario s Om de geschetste financiële tekorten op te vangen en om leegstand te voorkomen, is gezocht naar mogelijke oplossingen. Hierbij wordt ook gekeken worden naar de effecten voor andere voorzieningen in Moordrecht. Daaruit resulteren drie scenario s: A. Het huidig plan, met meer partners twee scholen (12 en 9 lokalen) en twee organisaties voor BSO (elk 3 lokalen). Omdat de BSO s geconfronteerd worden met een sterke terugloop van het aantal kinderen zullen ze de beschikbare capaciteit niet of niet geheel gebruiken. In dit BSO-deel worden andere functies toegevoegd: bibliotheek en dorpshuis. Voordelen het dalend aandeel van BSO s in het plan wordt overgenomen door andere functies leegstand wordt voorkomen en de breedte van het complex wordt vergroot Voor de huisvesting van de bibliotheek, nu nog in het sportcomplex Zuidplas, wordt geen specifieke subsidie gegeven. Historische gegevens laten hiervoor een bedrag van zien. Voor het Dorpshuis is een budget beschikbaar van per jaar, inclusief de (kapitaal)lasten voor huisvesting. Nadelen de extra kosten voor het bouwen van dit deel moeten door de gemeente opgebracht worden De overgang van de BSO-activiteiten van Kern Kinderopvang heeft een negatief effect op de integraliteit van kindercentrum De Kraal en zal hier tot leegstand leiden. Financieel effect Een extra investering voor dit deel van het bouwplan van circa en een kapitaallast van circa per jaar. Aanpassingen van de binnenzijde van het plan zullen onvermijdelijk zijn, met mogelijk extra kosten B. Het huidige plan, zonder BSO de kinderopvangorganisaties handhaven hun huidige huisvesting. Naast bibliotheek en dorpshuis krijgt de Achtbaan extra ruimten in de brede school. Hierdoor kan een lokaal in het bestaande gebouw de plaats innemen van de uitbreiding, waardoor het grootste deel van die middelen kan worden bezuinigd. Voordelen Het weggevallen aandeel van BSO s in het plan wordt overgenomen door andere functies. Leegstand wordt voorkomen en het complex krijgt meer en gevarieerder doelgroepen. Voor de huisvesting van de bibliotheek en het Dorpshuis zijn budgetten beschikbaar; zie vorige scenario. Als De Achtbaan meer lokalen gebruikt in het nieuwe complex, dan hoeft de uitbreiding van de bestaande school niet te worden uitgevoerd. De aanpassing, het verleggen van de entree naar de zijde van de brede school, wordt gecombineerd met het verruimen van het gebouw, dat hiermee een moderne maatvoering krijgt Er gaan geen BSO-activiteiten van Kern Kinderopvang over, waardoor de samenhang van de activiteiten in kindercentrum De Kraal intact blijft en hier geen leegstand ontstaat. Nadelen de extra kosten voor het bouwen van dit deel moeten door de gemeente opgebracht worden. Financieel effect Een extra investering voor dit deel van het bouwplan van circa en een kapitaallast van circa per jaar. Aanpassingen van de binnenzijde van het plan zullen onvermijdelijk zijn, met mogelijk extra kosten Nadrukkelijker huisvesten van De Achtbaan in de brede school neemt de noodzaak voor uitbreiding weg. Hierdoor vermindert de investering met en de kapitaallast met pagina 4 van 8

5 C. Nieuw plan Het huidige plan wordt afgelast en het nadeel van (maximaal) voorbereidingskosten wordt genomen. Een nieuw plan wordt ontwikkeld, mogelijk op één van de oude locaties. De Achtbaan hoeft alleen uitgebreid te worden, maar niet aangepast. Voordelen een nieuw, compact ontwerp wordt gemaakt op basis van actuele cijfers en moderne inzichten. de realisatie van Vijfakkers-Noord wordt minder beïnvloed door het proces van onderwijshuisvesting. Nadelen Forse frustratie bij de betrokken schoolbesturen en grote groepen bewoners van Moordrecht aanzienlijke vertraging in het streven naar een goede huisvesting voor de Moordrechtse scholen Achterstallig onderhoud aan de huidige schoolgebouwen moet alsnog worden uitgevoerd Bij het realiseren van nieuwe plannen zal tijdelijke huisvesting onvermijdelijk zijn. Financieel effect het nadeel van (maximaal) voorbereidingskosten moet worden genomen Mogelijk zullen de besturen een deel van het achterstallig onderhoud bij de gemeente claimen. Deze kosten kunnen aanzienlijk zijn, maar kunnen zonder onderzoek niet gekwantificeerd worden. Ook de kosten van tijdelijke huisvesting moeten nader onderzocht worden; op voorhand is duidelijk dat deze kosten aanzienlijk zullen zijn. Het college stelt de raad voor om scenario B als meest wenselijk te kiezen en uit te werken in nadere voorstellen: De kinderopvangorganisaties handhaven hun huidige huisvesting. Naast bibliotheek en dorpshuis krijgt de Achtbaan extra ruimte in de brede school. Hierdoor is de uitbreiding van het bestaande gebouw niet meer nodig, waardoor de kosten dalen. Argumenten 1. De bouwvergunning voor het complex is beschikbaar, waardoor snelle realisatie mogelijk is. 2. Geen kapitaalvernietiging door het verloren gaan van huidig plan. 3. Bij het realiseren van dit plan zal geen tijdelijke huisvesting nodig zijn. 4. Er gaan geen BSO-activiteiten van Kern Kinderopvang over, waardoor geen negatief effect op de integraliteit en exploitatie van kindercentrum De Kraal ontstaat. Kern heeft nu een combinatie van kinderdagverblijf, BSO en peuterspeelzaal in De Kraal. Hier zijn ook het consultatiebureau, het algemeen maatschappelijk werk, het opvoedbureau en het CJG gehuisvest. Daarom wordt De Kraal een multifunctioneel kindcentrum genoemd. De verhuizing van BSO naar de brede school zou die integraliteit aangetast hebben. 5. Het weggevallen aandeel van BSO s in het plan wordt overgenomen door andere functies. In het gebied van circa 500 m² dat in het huidige plan voor de BSO bestemd is, kan eenvoudig extra ruimte voor De Achtbaan geprojecteerd worden. Naar verwachting is het overige deel toereikend voor de functies Bibliotheek en Dorpshuis. 6. Leegstand wordt voorkomen De brede school wordt in het huidige plan gevormd door twee basisscholen en twee BSO s. Door beide laatste te vervangen door twee algemener functies wordt leegstand voorkomen en zal de levendigheid in en rond dit complex toenemen. pagina 5 van 8

6 7. Voor de huisvesting van de bibliotheek en het dorpshuis zijn budgetten beschikbaar In de subsidie voor de bibliotheek is een component opgenomen voor de huisvesting. Het budget van voor de functie dorpshuis bevat ook een component voor de huisvesting. 8. Doordat De Achtbaan meer ruimte gebruikt in het nieuwe complex hoeft de uitbreiding van de bestaande school niet te worden uitgevoerd. Het verleggen van de entree naar de zijde van de brede school wordt gecombineerd met het verruimen van het gebouw, dat hiermee een moderne maatvoering krijgt. De geplande uitbreiding van het gebouw kan vervallen, waardoor het structurele tekort daalt. Kanttekeningen 1. Aanpassingen van de binnenzijde van het plan zullen onvermijdelijk zijn; mogelijk extra kosten voor de exploitatie moeten in realistische begrotingen verwerkt worden 2. De extra kosten voor het bouwen van dit deel moeten door de gemeente opgebracht worden. De precieze omvang en kosten van dit door de gemeente extra te bekostigen deel moeten nader in kaart gebracht worden. In eerste instantie moeten daarbij de betrokken scholen gesprekspartner zijn. Maar ook met de bibliotheek moet goed overleg gevoerd worden. Hierdoor wordt het structurele tekort hoger dan eerder becijferd in de Tussenbalans. 3. Als de extra grond verworven wordt (beslispunt 4), maar de brede school wordt niet gerealiseerd, dan heeft de gemeente het eigendom van een aanzienlijk stuk grond in dit gebied. Beoogd effect Goede huisvesting voor de basisscholen in de dorpen en een klustering van organisaties en activiteiten daaromheen, zodat een levendige brede school ontstaat. Wettelijk kader Wet Primair Onderwijs. Beleidskader Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs gemeente Zuidplas (nov. 2011) en het Collegeprogramma. Financiën De investeringen voor brede school Moordrecht, inclusief BSO-ruimten, zijn de volgende: Bouwkosten school (met indexering 2013 van 2,75%) Kosten grond (zie anterieure overeenkomst Vijfakkers-Noord) Plankosten, bouw- en woonrijpmaken (zie anterieure overeenkomst Vijfakkers-Noord) BSO-ruimten (door toepassing van normbedragen onderwijshuisvesting) Totale investering Dit leidt tot een structurele kapitaallast vanaf 2015 van In de begroting wordt dit gedekt door (vrijval oude locaties ) Het structurele tekort in de begroting komt hiermee op In de Tussenbalans stelde het college de structurele toename van de begroting op Het verschil dat gedekt moet worden uit andere bronnen bedraagt pagina 6 van 8

7 Voor de dekking van dit verschil ziet het college de volgende bronnen: Component voor huisvesting in subsidie bibliotheek Component voor huisvesting in budget dorpshuis De kapitaallast voor de uitbreiding van De Achtbaan Vanaf 2013 is er sprake van rente over tot dan toe geïnvesteerde bedragen. Voor 2013 wordt dit bedrag gedekt uit de stelpost kapitaallasten van Voor 2014 en 2015 levert dit echter tekorten op van respectievelijk en Deze effecten worden verwerkt in de Perspectievennota. Communicatie Zie aanpak. Aanpak Met de besturen die als bouwheer optreden, Stichting PCPO de Vier Windstreken en Stichting RKBO De Groeiling, is in week 15 overleg gevoerd. Ook met het bestuur van OBS De Achtbaan, de Stichting Scholengroep Holland, is in die week overleg gevoerd. Al deze betrokken besturen stemmen in met de voorgestelde oplossingsrichting. De bouwheren hebben tevens aangegeven om een eventueel voordeel bij de aanbesteding te delen met de gemeente. Daarbij zal dus de kwaliteit van het gebouw stijgen en dalen de kosten voor de gemeentelijke investering. Dit verwachte voordeel kan nu niet worden gekwantificeerd. Relatie met de ontwikkeling van de wijk Vijfakkers-Noord De voortgang van de ontwikkeling van de brede school is in hoge mate afhankelijk van de ontwikkeling van de wijk Vijfakkers-Noord. Voor beide processen is het nodig om nu de resterende grond te kopen. Deze noodzaak is verwoord in het 4 e beslispunt. Bijlagen 3 plattegronden brede school (uit bouwaanvraag, 9 juni 2008; A t/m 1303) Met vriendelijke groet, college van burgemeester en wethouders, J. Brinkman, K.J.G. Kats, gemeentesecretaris burgemeester pagina 7 van 8

8 Raadsbesluit De raad van de gemeente Zuidplas; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 17 april 2012; gelet op de Wet Primair Onderwijs, afdeling 3, artikel 91 e.v. besluit: 1. Te onderschrijven dat scenario B het meest wenselijk is; 2. Het college opdracht geven om dit scenario op zo kort mogelijke termijn uit te werken; 3. Met als financiele bovengrens structurele toename van de begroting (Tussenbalans), 4. De verwerving van de resterende gronden voor de brede school door te zetten en de lasten hiervan ten laste te brengen van de begrote kapitaallasten voor de brede school, 5. De gevolgen van voorgaande in de perspectievennota te verwerken. Aldus besloten in de openbare vergadering van 29 mei De raad voornoemd, De griffier, De voorzitter, P. van Vugt K.J.G. Kats pagina 8 van 8