Resolutie: Qui desiderat pacem, bellum praeparet Wie vrede wil moet zich voorbereiden op oorlog

Transcriptie

1 Resolutie: Qui desiderat pacem, bellum praeparet Wie vrede wil moet zich voorbereiden op oorlog Indieners: Silvio Erkens (verdediger) Christiaan Kwint Cees Roffelsen Simon Tol Ingediend op 27 maart 2012 Behandeld op 21 april 2012 te Dalfsen, voorjaarscongres JOVD.

2 Inhoudsopgave - Inleiding pagina 3 - De Bezuinigingen pagina 3 - Micromanagement door de politiek pagina 4 - Nieuwe investeringen pagina 4 - Humanitaire missies pagina 6 - Europese samenwerking pagina 6

3 Inleiding Het huidige kabinet bezuinigt weer fors op Defensie. Hier is weinig media- aandacht voor en ook de JOVD heeft nog geen uitgewerkt standpunt, noch een heldere visie op de toekomst van Defensie. Deze resolutie zal zich eerst uitspreken tegen verdere bezuinigingen op Defensie. Daarnaast zal het probleem van micromanagement door de politiek worden besproken, wat ook tot veel fouten bij Defensie heeft geleidt. Daarna zal er besproken worden waarom het JSF programma moet worden stopgezet. Door het vrijkomen van extra middelen kan ook een gedetailleerdere toekomstvisie voor Defensie worden uiteengezet, met meer samenwerking op Europees niveau en investeringen in cyberwarfare en drones. Over humanitaire missies wordt daarnaast voorgesteld dat deze uit het potje van ontwikkelingssamenwerking gaan komen. De bezuinigingen De afstoting van veel materiaal lijkt ingegeven door de drang om te bezuinigen en niet vanwege een visie. Wil Nederland haar ambitie behouden om mee te kunnen doen in het hoogste geweldsspectrum, dan zijn de huidige bezuinigingen onverantwoord. Ondanks de vermindering van het aantal gewapende conflicten de afgelopen 50 jaar 1, is de wereld zeker geen veiligere omgeving geworden. Door de opkomst van sterke machten als China, de instabiliteit in het Midden- Oosten en Afrika is het machtsevenwicht in de wereld diffuser geworden. Nederland kan zich niet blijven verschuilen achter het Amerikaanse schild en zal zelf ook moeten zorgen voor een veiligere wereld. Met de huidige bezuinigingen is dit niet mogelijk. De Verenigde Staten zullen spoedig hun zeer hoge defensie- uitgaven verlagen en daardoor troepen uit Europa terugtrekken. Hierdoor zullen Europese staten weer zelf voor de veiligheid moeten gaan zorgen in de regio en de huidige bezuinigen zijn dus niet doordacht met het oog op de toekomst. Een krijgsmacht wegbezuinigen gaat snel, een nieuwe opbouwen duurt zeer lang. Door de huidige bezuinigingen daalt het investeringspercentage naar 16%, terwijl de internationale vuistregel 20-25% is. 2 Hierdoor wordt het moeilijker om het juiste materiaal aan te schaffen. Daarnaast is er in NAVO verband afgesproken om 2% van het BBP te investeren in defensie, ook deze internationale norm haalt Nederland niet. Nederland heeft baat bij een sterke krijgsmacht. Een sterke krijgsmacht kan de Nederlandse handelsbelangen dienen, doordat het handelsroutes kan beveiligen. Het kan een diplomatieke machtspositie opleveren 3 en het kan de bescherming van mensenrechten in de wereld verbeteren. Kortom, een sterke krijgsmacht blijft essentieel en daarom dient Nederland niet verder te bezuinigen op de krijgsmacht. Stelling 1: Nederland dient niet verder te bezuinigen op de krijgsmacht (aangenomen) Micromanagement door de politiek Defensie en politiek zijn altijd met elkaar verbonden geweest. Om deze los van elkaar te zien is dan ook een onmogelijke opgave. Een ontwikkeling van de laatste jaren is dat politici steeds meer 1 Stockholm International Peace Research Institute. Accessed on 21 March 2012, 2 K. Holman en D. Zandee, Van Veelzijdig naar pasklaar; de toekomst van de Nederlandse krijgsmacht, Atlantisch Perspectief, 2012, blz De uitnodiging voor de G20 in 2009 leek een beloning te zijn voor de militaire aanwezigheid in Afghanistan.

4 inspraak willen in hoe missies uitgevoerd zouden moeten worden, vaak gedreven door een politieke ideologie die niks met oorlogsvoering te maken heeft. Onze militairen staan met hun voeten aan de grond in verre regionen opdrachten uit te voeren, die worden gegeven door politici die in het blauwe pluche in Den Haag zitten. Een onwenselijke situatie. De angst regeert namelijk onder politici, angst om stemmen te verliezen bij gewonde of gesneuvelde militairen. Dit terwijl elke militair zich bewust is van het risico wat hij of zij loopt bij een uitzending. Een goed voorbeeld waar het fout gaat zien we bij generaal McChrystal (US Army), hij kreeg de opdracht mee vanuit het Witte Huis om van Afghanistan een democratische staat te maken. Regelmatig lag hij in de clinch met politieke adviseurs die hem taken opdroegen die,in zijn ogen, juist zorgden voor een verslechtering van de veiligheidssituatie. Diverse rapporten werden door de politiek genegeerd. Een verzoek aan zijn superieuren om eens te komen kijken resulteerde dat een groepje hoge ambtenaren met een helikopter over het gebied vloog. Zonder ook maar in contact te treden met de lokale bevolking om zo de dreiging te voelen die de soldaten op de grond meemaakten. Hijzelf wist dit wel door niet enkele op politiek- strategisch niveau te acteren, maar ook mee te gaan met patrouilles. Uiteindelijk besloot de generaal de publiciteit op te zoeken. Dit werd hem niet in dank afgenomen en prompt werd hij op het matje geroepen bij president Obama. Enkele dagen later nam generaal McChrystal vrijwillig ontslag. Een te grote macht bij de generaals is ook onwenselijk, situaties zoals die in Turkije voorkomen waar het leger een enorme macht heeft over de politiek moeten we dan ook ten alle tijden zien te voorkomen. Wel zou de invloed van de defensietop op de politieke besluitvorming een grotere waarde moeten hebben, zodat missies in de toekomst niet meer gekaapt kunnen worden voor politieke doeleinden(het winnen van stemmen). De minister van Defensie blijft dan ook eindverantwoordelijk voor het reilen en zeilen binnen defensie en moet de mogelijkheid hebben om leden uit de defensietop te vervangen indien zij niet voldoen aan de verwachtingen. Stelling 2: De politiek blijft eindverantwoordelijk over Defensie, maar Defensie zal een grotere rol krijgen over de vorm en uitvoering van missies (verworpen) Nieuwe investeringen Nederland moet Defensie toekomstbestendig maken. Dit houdt in dat er ook geïnvesteerd moet worden in nieuwe technologieën en dat kost geld. Geld dat vrijgemaakt kan worden door niet deel te nemen aan een JSF- programma dat al een verdubbeling van de geanticipeerde kosten heeft doorgemaakt en naar alle waarschijnlijkheid nog duurder zal worden, naast de enorme onderhoudskosten. Het duurste project militaire project ooit blijkt ook militair nog geen hoge ogen te gooien, zoals Senator John McCain in de V.S. opmerkte. 4 De toekomst ligt ook niet bij bemande jachtvliegtuigen zoals de JSF. Het belang van drones zal blijven toenemen en waarschijnlijk veel beter functioneren dan de JSF, zoals enkele militair strategen al aangeven 5. Drones nemen een steeds grotere rol in bij de sterkste krijgsmacht van de wereld, die van de Verenigde Staten. Ze hebben vele voordelen. Ten eerste is er geen piloot, waardoor de drones preciezer, geduldiger en flexibeler kunnen opereren. Het aantal burgerslachtoffers is daarom bij 4 The Economist (2011). The Defence Industry: The Last manned fighter, 5 The Economist (2011). The Defence Industry: The Last manned fighter,

5 drone strikes ook veel kleiner vergeleken met normale luchtaanvallen 6. Ten tweede kunnen drones meerdere taken verrichten. Het beeld wat mensen meestal hebben bij drones is dat van de beruchte Predator drone die in Pakistan luchtaanvallen uitvoert. Drones zijn er in vele variaties, van kleine observatie- eenheden, tot onderzoeksdrones. Investeren in deze technologie zal dus ook voordelen kunnen hebben in de civiele economie, de technologie is namelijk veel breder inzetbaar dan enkel militair 7. In Japan zijn drones bijvoorbeeld ingezet om de schade aan de reactor bij Fukushima te inspecteren. Nu in de drone- business springen zal dus ook Nederland in deze, kleine doch snel groeiende, markt een belangrijke rol geven. Op tijd inspringen met nieuwe technologie biedt grote voordelen in deze globaliserende wereld. Voor achterom kijken is geen tijd meer. Een derde voordeel is dat drones veel goedkoper zijn 8. Het vrijgekomen geld van het stoppen met het JSF- programma kan dus naast drones ook worden ingezet in andere takken van defensie. Het opzetten van een drone- programma kan via de Verenigde Staten gebeuren om de mogelijke diplomatieke schade van het stoppen met het JSF- programma deels te compenseren. Daarnaast is er nog een tweede tak van defensie die flink moet worden uitgebreid met het vrijgekomen geld. Cyberwarfare wordt steeds gevaarlijker en belangrijker in de wereld. In een wereld waar alle belangrijke voorzieningen zijn aangesloten op digitale systemen kan een onwelwillende staat of non- statelijke actoor veel schade aanrichten. Denk aan het beschadigen van nucleaire installaties, zoals de Stuxnet worm deed in Iran. Nederland heeft momenteel een minieme cyberwarfare eenheid, die pas onlangs is opgezet. Gezien de dreiging is het kleine huidige budget, van.. miljoen, niet voldoende. De Amerikaanse minister van Defensie, Leon Pannetta duidde onlangs nogmaals op het gevaar van cyberwarfre door het volgende te zeggen: we would face a cyberattack that could be the equivalent of Pearls Harbor. Daarnaast heeft het vorige hoofd anti- terrorirsme van het Witte Huis, Richard Clarke, gewaarschuwd voor landelijke stroomuitvallen, vliegtuigen die crashen doordat de communicatie ontregelt wordt, treinen die ontsporen en pijpleidingen die ontploffen als voorbeelden van mogelijke doelwitten van cyberwarfare 9. Ook normale oorlogsvoering kan gecombineerd worden met cyberwarfare zoals de Russiche aanval in 2008 op Georgië aantoonde. De aanval ging gepaard met een cyberaanval op de Georgische communicatiekanalen, wat een mogelijke gecoördineerde tegenaanval onmogelijk maakte. Nederland als moderne samenleving loopt veel risico op cyberaanvallen. Vrijwel onze gehele economie is aangesloten op digitale kanalen en door het kleine oppervlakte van ons land zou de ontploffing van bijvoorbeeld een energiecentrale desastreus zijn. Nederland moet nu ook mee met haar tijd en meer investeren in deze tak van defensie om ons land veilig te houden tegen cyberterrorisme en schurkenstaten. Stelling 3: Nederland moet haar deelname aan het JSF- programma stopzetten (verworpen) Stelling 4: Nederland moet een extensief drone- programma opzetten (verworpen) 6 Shah, P.Z. (2012). My Drone War, 7 Zenko, M. (2012). 10 things you did not know about drones, =full 8 Zenko, M. (2012). 10 things you did not know about drones, =full 9 Aruilla, J. (2012). Cyberwarfare is already upon us,

6 Stelling 5: Nederland moet meer investeren in de tak van defensie die zich nu met cyberwarfare bezighoudt (aangenomen) Humanitaire missies Defensie moet ook terug naar haar kerntaken, zoals beschreven in artikel 97 van de Grondwet. Hierin staat dat defensie verdedigd, internationale rechtsorde en stabiliteit bevordert en civiele autoriteiten ondersteunt bij rampen en rechsthandhaving. Het woord ondersteunt is in dit geval van groot belang. Defensiepersoneel moet bij humanitaire missies nooit het voortouw nemen wanneer lokale civiele autoriteiten ook actief zijn. Defensie dient als een ondersteuning op de hulp, niet als eerste aankloppunt. Deze missies zijn humanitair van aard en zijn geen duidelijke kerntaak van defensie. Ze kunnen dus prima uit het ontwikkelingshulpbudget worden betaald. Defensie kan op vele andere manieren bijdragen aan de ontwikkeling van een land, door het bevorderen van de internationale stabiliteit en rechtsorde bijvoorbeeld. Het gaat hier om de opbouwprojecten die momenteel vanuit het defensiebudget betaald worden, omdat defensiepersoneel hieraan meewerkt, maar eigenlijk uit het budget voor ontwikkelingshulp hoort te komen. Humanitaire V.N. missies moeten dus uit het ontwikkelingshulpbudget worden betaald en niet uit het defensiebudget. Let wel dat het hier duidelijk om humanitaire missies gaat en niet het afdwingen van vrede door militaire missies in de hoogste geweldsregionen. Stelling 6: Humanitaire missies moeten uit het potje van ontwikkelingshulp betaald worden (aangenomen) Europese samenwerking Nederland is ook niet meer het Nederland van de Gouden Eeuw en kan het militair niet alleen meer af. Op Europees niveau liggen hier nog veel mogelijkheden. Het Verdrag van Lissabon roept op tot een gezamenlijk Europese response wanneer een lidstaat op zijn grondgebied gewapenderhand wordt aangevallen. (art. 42, lid. 2) Het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VwEU) eist van de lidstaten dat bij een menselijke ramp, een natuurramp, of een terroristische aanslag, deze in solidariteit handelen. (art. 222) Deze bepalingen betekenen dat Europese militaire apparaten steeds vaker gezamenlijk zullen moeten optreden, wat verhoogde synchronisatie vereist. Momenteel gebeurt dit nog op intergouvernmenteel niveau, maar voor verbeterde synchronisatie zal een supranationale aanpak vereist zijn. The International Institute for Strategic Studies heeft bezorgde conclusies getrokken in zijn meest recente publicatie. 10 Tussen 2008 en 2010 is er op de defensie budgetten van 16 Europese NAVO lidstaten met meer dan 10% bezuinigd ($27 miljard). Er wordt verwacht dat de VS het komende decennium ook ruim gaat bezuinigen op defensie en dat de nadruk bij Azië komt te liggen. De defensie bestedingen van Azië zullen dit jaar die van Europa overtreffen met een gezamenlijk budget van $262 miljard, waarvan 30% ($78 miljard) op de rekening van China komt. De missie in Libië van 2011 maakte duidelijk hoe de recente bezuinigingen op defensie hebben geleid tot ernstige mankementen in de slagkracht en het materiaal van de Europese militaire mogendheden. Zo moest de VS al snel de Europese munitie tekorten aanvullen. 11 NAVO Secretaris- Generaal Rasmussen twijfelt er openlijk aan of met de nieuwe bezuinigingen Europa nog in staat zal zijn missies als die in Libië uit te voeren en of Europa nog zijn belangen in de wereld zal kunnen verdedigen. 12 Met een gezamenlijk budget van 194 miljard ($256 miljard) 1,61% van het Europees bbp heeft de EU het in zich om een formidabele militaire macht te kunnen zijn. 13 De potentiële 10 IISS, The military balance 2012: the annual assesment of global military capabilities and defence economics (7 maart 2012) ISBN Ames, P., Success in Libya fails to hide limitations of EU defense policy in: Europolitics (4 november 2011) 12 Rasmussen, A. F., NATO after Libya: the Atlantic Alliance in austere times in: Foreign Affairs nr. 4, vol. 90 (juli/augustus 2011) 13 Pires, M. L. (EDA), Defense Data: EDA participating member states in 2010 (Brussel 18 januari 2012)

7 gecombineerde menskracht van de EU omvat 1,695,122 man aan personeel. 14 Op dit moment kan de EU een militaire operatie van 106,754 man (6,3% van het totaal) onderhouden in een langdurige missie. 15 Ter vergelijking kan de VS ongeveer 200,000 man (14% van het totaal) inzetten bij een langdurige missie. 16 De VS is dus in staat om in zowel relatieve als absolute zin meer man langdurig in te zetten dan de EU. Grotere samenwerking tussen EU lidstaten zal nodig zijn, wil het enigszins in de buurt van Amerikaanse slagkracht komen. Een meer geïntegreerde Europese militaire macht zou tot zijn beschikking hebben: militaire luchtvaartuigen, waaronder 416 F16 s, 146 F18 s en 243 eurofighters. Meer dan 600 oorlogsschepen, waaronder 6 vliegdekschepen, 62 duikboten, 19 destroyers, 92 fregatten en 169 patrouille boten. Hechtere Europese samenwerking zal als voordeel hebben dat Nederland financieel verlicht wordt als het gaat om zijn militaire verplichtingen en het zal er toe leiden dat de verantwoordelijkheid voor materieel onderhoud nu gedeeld kan worden met de andere lidstaten. Nederlandse krijgsmachten kunnen dan ook toegang krijgen tot materiaal en technologie die voor Nederland alleen onbetaalbaar is. Dit maakt het voor Nederland mogelijk om meer specialisatie aan te brengen in zijn defensie uitgaven en zo meer doelgericht zijn geld uit te geven. Voor de EU zal het betekenen dat het militair in staat zal zijn om overal ter wereld zijn belangen te verdedigen en om formidabele militaire macht uit te oefenen. Meer synchronisatie zal er toe leiden dat meer troepen langdurig kunnen worden ingezet en dat een meer divers arsenaal aan wapentuig kan worden gebruikt dan per individuele lidstaat mogelijk is. Het samenbrengen van kennis en kunde zal van essentieel belang zijn. Stelling 7: Defensie zal op Europees niveau meer kennis, techniek, transport en onderhoud delen (aangenomen) Stelling 8: Op Europees niveau zal Defensie meer samenwerken met andere strijdkrachten om de slagkracht en effectiviteit te vergroten (aangenomen) 14 Er moet opgemerkt worden dat Denemarken niet meedoet aan de European Defense Agency (EDA), waarmee het voor EDA beschikbare personeel uitkomt op 1,668,537 man. 15 EDA, Defense Data of EDA participating member states in 2009 (Brussel 31 maart 2011) 16 EDA, EU and US government defense spending (Brussel 25 januari 2012)