Ondernemen in de wijk; een biisinesscase voor het mkfo Projectvoorstel wijkeeonomie

Transcriptie

1

2 Ondernemen in de wijk; een biisinesscase voor het mkfo Projectvoorstel wijkeeonomie MKB-Nederland Redactie: Ton Schoenmaeckers en Annet Koster Delft, 25 november 2008

3

4 1. Inleiding: de wijk centraal Binnen het huidige kabinet is veel aandacht voor de wijk. Ook de komende jaren zal de wijk een centrale plaats krijgen en behouden in het beleid van het kabinet. De nadruk van de kabinetsplannen ligt op het verbeteren van 40 geselecteerde achterstandswijken. Daarvoor is een zogenaamd 'Actieplan Prachtwijken' opgesteld. Dit moet in 8 tot 1Ö jaar van deze probleemwijken 'prachtwijken; maken die worden gekenmerkt door weinig schooluitval, een laag werkeloosheidscijfer, een gevarieerde bevolkingssamenstelling en een prettig woonklimaat Intussen gaat ook het Grote Steden Beleid verder, Dut is niet speciaal gericht op de 40 geselecteerde wijken, maar de aandacht voor de 40 meest problematische wijken is 'extra'. Voor MKB-Nederland zijn de 40 geselecteerde wijken niet de enige aandachtswijken. Er zijn vele wijken waar een wijkgerichte benadering nodig is en resultaat kan opleveren. Sterker nog; een beperking tot de 40 seleetiewijken wordt door MKB-Nederland bestempeld als het spreekwoordelijke 'dweilen met de kraan open'. Tenslotte is het werk in de 40 wijken vooral 'curatief, bestaande problemen op te lossen. Dit terwijl een preventieve aanpak in een aantal andere wijken hard nodig is om problemen juist te voorkomen. Het accent op de wijkaanpak biedt grote kansen voor ondernemen, maar ondernemers hebben tegelijkertijd ook veel te bieden. In dit kader heeft MKB-Nederland een eigen agenda ontwikkeld op het terrein van de leefbaarheid in de wijk. MKB-Nederland wil haar organisatiekracht en netwerk inzetten om, als bondgenoot van de overheid en andere partijen, wijken leefbaar te maken en te houden. In dit projectvoorstel wordt deze agenda in hoofdlijnen geschetst. Het gaat enerzijds om een agenda op het gebied van het beleid; de ondernemersbelangen inventariseren en deze bij overheden en andere partijen onder de aandacht brengen. Anderzijds betreft het eveneens een agenda gericht op het ondersteunen van de verbetering van de leefbaarheid en het ondernemersklimaat via concrete projecten, en het bij elkaar brengen van ondernemers rond dit thema. MKB-Nederland is immers de organisatie bij uitstek voor het midden- en kleinbedrijf, maar ook sectoren in de sfeer van zorg en welzijn, onderwijs en cultuur vertegenwoordigt. Sectoren die voor een geslaagde aanpak onmisbaar zijn. 2. Het waarom specifiek i: * * C K* V ~.H&' Er is veel actie in het kader van het Actieplan Krachtwijken. Inmiddels zijn de charters getekend en zijn plannen gemaakt op de 5 speerpunten van het Actieplan. MKB-Nederland vindt de volgende zaken van belang: Naast de speerpunten van het Actieplan zou er afzonderlijk aandacht moeten zijn voor de wijk als vestigingsplaats voor ondernemers (het ondernemersklimaat in de wijk); Daarbij gaat het dus niet om het oplossen van incidentele knelpunten of incidentele stimuleringsmaatregelen maar om een integrale analyse van de bestaande bedrijvigheid in de wijk, het verloop daarin, de vestigingsfaetoren die invloed hebben; Op basis van een goede samenhangende analyse zouden dan de ambities van de gemeenten en de ondernemers moeten worden vastgesteld omgezet in een integraal, samenhangend actieplan wijkeconomie waar ook structureel het vestigingsklimaat in de wijk door verbetert, en daarmee ook de leefbaarheid voor de bewoners. Het kabinet heeft een aantal instrumenten op het gebied van wijkeconomie/stedelijke economie ingezet: MKB-Nederland wil eraan bijdragen dat die zo effectief mogelijk, in samenspraak met het bedrijfsleven, worden ingezet. 3. Uitgangspunten voorstel Het is duidelijk dat de aanpak van de wijken een kwestie is van maatwerk op basis van de lokale situatie. Ook is helder dat nieuwe initiatieven niet ten koste mogen gaan van bestaande initiatieven en daar, als het even kan, goed bij aan moeten sluiten. Verder is draagvlak bij lokale partijen (gemeente, ondernemers, bewoners) nodig, want zonder dat zal elke aanpak stranden. Dat betekent dus dat het voorstel: wordt uitgevoerd in gemeenten die daar aan mee willen doen (draagvlak gemeente voor pilot);

5 in wijken waar dat echt relevant is c.q. prioriteit heeft en doublures worden voorkomen; in samenspraak met de ander actieve partijen in de wijk geen blauwdrukaanpak moet zijn 4. Voorstel specifiek Het voorstel is om een pilotproject uit te voeren in een negen krachtwijken, met als doel het ondernemersklimaat in die wijken blijvend te verbeteren en daarmee een aantal best practices te scheppen voor gemeenten en wijken. Dit gebeurt op die plekken en op zodanige wijze dat de bedrijvigheid en het ondernemerschap in de wijk ook leiden tot een verbetering van de leefbaarheid van de wijk voor de bewoners, conform de filosofie van het Actieplan Krachtwijken. Dat betekent dat ook verbindingen kunnen worden gelegd tussen het ondememingsmmaat in de wijken, bijvoorbeeld, de participatie van de mensen in de wijk. Daarbij valt te denken aan contacten tussen bedrijven en ROC's of andere onderwijsinstellingen in de buurt over stageplaatsen, vestiging van leerwerkbedrijven in dé wijk, of het halen van de erkenning als leerwerkbedrijf door bestaande ondernemingen. Dit alles op basis van de wensen en mogelijkheden in de betreffende wijk en van lokale partijen. In deze wijken spelen eveneens allochtone (vrouwelijke) ondernemers een cruciale rol. Deze groep is dikwijls in de doelgroepwijken in verhouding sterk vertegenwoordigd. In dit licht wordt in de aangewezen Krachtwijken eveneens aandacht geschonken aan etnisch ondernemerschap en specifiek, de allochtone vrouwelijke ondernemer. Deze bovengenoemde best practices zullen als voorbeeld kunnen dienen voor Krachtwijken maar ook breder: voor het inrichten van een succesvolle werkwijze op het gebied van stedelijk economisch beleid in het algemeen. hi negen krachtwijken worden daartoe managers wijkeconomie (werktitel; een betere titel is welkom) aangesteld voor de periode van 4 jaar. De opdracht van deze managers wijkeconomie bestaat uit de volgende onderdelen: zorgen dat het bedrijfsleven in de wijk in kaart wordt gebracht (zo nodig); het actief organiseren van de ondernemers in de wijk, evt. rond specifieke thema' s; 9 het betrekken van dikwijls beperkt georganiseerde allochtone ondernemers; het, met die ondernemers, in kaart brengen van de vestigingsfactoren in de wijk; overleg tussen gemeente en ondernemers over integraal actieplan wijkeconomie; bevorderen van de inzet van de EZ instrumenten (toolkit wijkeconomie MKB-NL); bevorderen dat deze werkwijze structureel wordt in de gemeente, ook in andere wijken; het vastleggen van het project in reproduceerbaar draaiboek; Communiceren en toegankelijk maken van opgedane best practices. De doelstelling is niet alleen gericht op planvorming, maar primair op concrete resultaten bij implementatie. Er worden, met andere woorden, p^pflotwijk in f samenspraak met de betreffende gemeente concrete en reële targets gefonmileer<..^josis hiervan kan in een evaluatiestadium worden getoetst of daadwerkelijk sprake is van concrete verbeteringen. Bij dit laatste wordt eveneens een tevredenheidstoest gehouden onder ondernemers. De precieze vorm van deze toets dient in een later stadium te worden bepaald. Bij de selectie van wijken en bij de uitvoering van het project gelden nadrukkelijk de uitgangspunten die eerder zijn genoemd: lokaal maatwerk, aansluiting bij bestaande initiatieven, prioriteiten zoeken. Selectie van de pilotwijken vindt plaats in overleg en afstemming met WWI. De MKB-Nederland-organisatie kan belangrijke toegevoegde waarde leveren tb.v. deze aanpak: zij beschikt over veel lokale ondernemersnetwerken die kunnen worden ingezet en zij heeft kennis van de ondernemersoptiek op veel specifieke dossiers die voor de wijkeconomie van belang zijn. Denk aan ondememingsfinanciering, bedrijfshuisvesting, ruimtelijke ordening, regeldruk, BGV, veiligheid en meer. Om daarvan optimaal te kunnen profiteren is het van belang dat de managers wijkeconomie

6 worden opgenomen in de MKB-Nederland-organisatie, zoals ook het geval is met het project KVO (Keurmerk Veilig Ondernemen). 5. Verzoek aan de departementen van EZ en WWI Dit voorstel steunt op de inzet van netwerk en kennis van MKB-NL, maar een makelaarsfunctie richting gemeenten is belangtijk. Die rol zou de projectdirectie van WWI kunnen spelen. Met hen kan een selectie worden gemaakt van steden en wijken waar de functie van manager wijkeconomie, ingebed binnen MKB-NL een belangrijke toegevoegde waarde kan hebben, ook in de visie van de gemeente en de betrokken woningcorporaties. De kennis en het netwerk van MKB-NL, ook op lokaal niveau zijn zonder meer beschikbaar, maar het is nodig de niet georganiseerde ondernemers hierbij te krijgen en hen ook in de belangrijke netwerken te brengen. Voorts is voortdurende aanwezigheid in de wijk vereist en een constante wisselwerking met de gemeente en de andere betrokken partijen. Voor MKB-Nederland valt dat buiten haar mogelijkheden: de bezetting in fte's van de regio van MKB-NL omvat 15 regiomanagers voor heel Nederland inclusief alle grote(re) en kleine(re) steden. Het bovenstaande voorstel kan alleen maar slagen als er voortdurend aan wordt 'gesleurd', wat binnen de reguliere organisatie van MKB-NL niet mogelijk is. Een aanpak als deze is wel van belang om de doelstellingen van het Actieplan Krachtwijken en de ambities van de ministeries van EZ en WWI op het gebied van stedelijke economie en ondernemerschap te bereiken. Om deze twee redenen is externe financiering door de ministeries van EZ en WWÏ oaf de mening van MKB-Nederland nodig en legitiem. Hierbij dient voor de volledigheid te worden opgemerkt dat MKB-Nederland het project geenszins zal gebruiken voor directe ledenwerving. 6. Financiering Aan de ministeries van EZ en WWI wordt daarom financiering gevraagd voor drie managers wijkeconomie die samen in maximaal 9 wijken actief kunnen zijn gedurende een projectfase van 4 jaar. Daarmee is een bedrag gemoeid van 1,5 mjn over de totale projectperiode van 4 jaar. Daarbij is uitgegaan van 3 fte van 40 uur per week gedurende die 4 jaar. Eén ander leidt tot onderstaande begroting: 1 Recapitulatie begroting over de periode t/m N.B.: Onderstaande kosten zijn afgerond op EUR 100,- d.d. 18 november 2008 JMI KOSTEN: 1. Personeelskosten -ziespecificatie 2. Indirecte kosten / {overhead} - zie specificatie 3. Wervingskosten 4. Out of pocket kosten - o.a. voor vergaderkosten, drukwerk en dergelijke kosten Begroting 20 0#: 2ABM9,68,4%,0&90& 27 & ', &8ÖÖ; M% -r,*mc '',;#«* nbajpotinq2009+3% <%%A& "Ay*, 1%#H^ ïkr^% ' *Jf%> J*$o% ri$&#\ )&'éj% «sbaprotétkr 20lD Begroting 2011 * %s&w, ', i 'ita$& ratkijiïtöy >'&& &?<-' 7& C l W4 %'* fü%&, T '%%% 3tBflqroönp % inregen '-% &i3& - %H Ittteto* Zt4T% **tt *{-** ' <y*%;,' tjm < m& ;/; W&$R 1&A% ;\ Jfttt*. &'&> /'»' 6&& U% ï';/;$tow m% 5. Onvoorzien :^ it&tós ^6$ \. #&o6, } O,Ö# &aö&;;; * b&& /?, %sm:: %$% '^/'^ÖOÖ ö,6% TOTAAL KOSTEN ^B$;4ÖJQr v 'WOW» $GÏÏ%W 4wt&& /37&8ÖërX ;<mj0& 3&BLÏQ&: ïfam 'ïjsovsiw 'iöom N.B.: De post 2. indirecte kosten / (overhead) is gebaseerd op de Jaarrekening van de Stichting Projecten MKB-Nederland die Is voorzien van een goedgekeurde accountantsverklaring. 1 Voor de volledigheid zijn de begrotingsoverziehten, incluis begroting personeelskosten, eveneens in een apart document toegevoegd.

7 7. Aansturing en evaluatie Teneinde een goede projectaanstnring alsmede M iöput yan zomél EZ als WWI te borgen, wordt een stuurgroep ingesteld om de voortgang van de affiïvïmten van liet jprojectteam te monitoren. In deze stuurgroep hebben vertegenwoordigers van de drie Mtiatiefhemende partijen, te weten EZ, WWI en MKB-Nederland, zitting. De stuurgroep komt minimaal halfjaarlijks bijeen om op basis van input van bet projectteam de voortgang te bespreken. In de stuurgroep wordt tijdens de eerste bijeenkomst eveneens vastgelegd de criteria op basis waarvan het eerste projectjaar wordt geëvalueerd. Hierbij moet worden gedacht aan het minimaal aantal doorlopen processtappen. Op basis van deze evaluatie wordt door partijen besloten het project al dan niet te continueren. $.-,