Riedsútstel. Voorstel besluit gemeenteraad: Samenwerkingsafspraken regiemodel vervoer Noordoost

Transcriptie

1 Riedsútstel Ried : Agindapunt : Status : Besluitvormend Programma : Programma 3 Zorg Programma 2 - Onderwijs Eardere behandeling : Portefúljehâlder : mw. G. Postma Amtner : M. Bakker Taheakke : Bijlage 1 - Stappenplan rapport 'verzelfstandiging en samenwerking bj decentrale overheden - Afwegingskader voor de keuze tussen pbuliekrechtelijke of privaatrechtelijke vormgeving' Bijlage 2 - conceptregeling Bedrijfsvoeringsregeling mobiliteit Noordoost Fryslan Underwerp Samenwerkingsafspraken regiemodel vervoer Noordoost Foech ried/kolleezje: Op grond van de Wet gemeenschappelijke regelingen (art. 1 jo. art. 52 Wgr.) moeten de gemeenteraad alsmede provinciale staten toestemming geven aan het college voor het treffen van een gemeenschappelijke regeling. De toestemming kan worden onthouden wegens strijd met het recht of het algemeen belang. Wy stelle jo foar te besluten om: Voorstel besluit gemeenteraad: Burgemeester en wethouders toestemming te verlenen tot het mede-treffen van de gemeenschappelijke regeling Bedrijfsvoeringsorganisatie Mobiliteitsbureau Noordoost Fryslân Ynlieding De opzet van een mobiliteitscentrale is één van de opgaven uit de Agenda Netwerk Noordoost , binnen het thema wonen en leven. Het doel is leefbaarheid door bereikbaarheid te realiseren door een optimalisatie van het vervoersaanbod in de regio. Concreet betekent dit een combinatie maken tussen het openbaar vervoer (De Opstapper) en het doelgroepenvervoer. De zes gemeenten in Noordoost Fryslân en de provincie Fryslân werken samen in deze opgave. Met dit raadsvoorstel wordt een voorstel voorgelegd voor de juridische basis van deze samenwerking.

2 Side : 2 Korte samenvatting Op 19 april 2016 hebben de colleges van B&W van de zes gemeenten in Noordoost Fryslân en GS Fryslân besloten een regiemodel op vervoer in te voeren als organisatie- en inkoopmodel en zo een private mobiliteitscentrale te realiseren. U bent hierover geïnformeerd per brief op 22 april Per 1 augustus 2017 brengen de gemeenten het Wmo-vervoer en het leerlingenvervoer onder in de mobiliteitscentrale. De provincie haakt in december 2017 aan met het Opstappervervoer, op het moment van het invoeren van de nieuwe dienstregeling. Eén van de onderdelen in deze opgave is de juridische vormgeving van de samenwerking. Wij stellen voor de samenwerking via een mini bedrijfsvoeringsorganisatie als lichte vorm van een gemeenschappelijke regeling te formaliseren en leggen deze conform de Wet gemeenschappelijke regelingen voor toestemming voor aan de gemeenteraden en provinciale staten. De toestemming omvat een toets op strijd met het recht of het algemeen belang. Toelichting De samenleving in Noordoost Fryslân verandert door ontgroening en dubbele vergrijzing. Er komen minder jongeren en meer ouderen, wat zich op termijn vertaalt in een daling van het aantal huishoudens. Daarnaast dalen de bevolkingsaantallen, alhoewel dit per gemeente in de regio kan verschillen. Dit heeft effect op de voorzieningen in de regio op het gebied van onderwijs, sport, zorg, wonen en mobiliteit. Voorzieningen nemen af en de mobiliteitsbehoefte zal juist toenemen. Het zorgen voor leefbaarheid door bereikbaarheid, door het optimaliseren van het vervoersaanbod, is één van de opgaven benoemd in de Agenda Netwerk Noordoost Van belang is dat er een samenhangend en elkaar versterkend geheel komt van doelgroepenvervoer in combinatie met (kleinschalig) openbaar vervoer. Binnen de beschikbare budgetten. Om een dergelijk samenhangend vervoersysteem te realiseren hebben de gemeenten Achtkarspelen, Dantumadiel, Dongeradeel, Ferwerderadiel, Kollumerland c.a., Tytsjerksteradiel en de provincie Fryslân er voor gekozen samen te werken in een regiemodel voor vervoer. Het regiemodel is een organisatiemodel, waarbij een scheiding is gemaakt tussen beleid, regie en uitvoering.

3 Side : 3 Het beleid ten aanzien van doelgroepenvervoer en openbaar vervoer is en blijft een verantwoordelijkheid van respectievelijk de gemeenten en de provincie. Binnen dit regiemodel zorgt een onafhankelijke mobiliteitscentrale voor de ritaanname en planning van het vervoer. De uitvoering van het vervoer vindt plaats door partijen die (financieel) helemaal gescheiden zijn van de partij die de mobiliteitscentrale invult. De mobiliteitscentrale en het vervoer worden in opdracht van gemeenten en provincie uitgevoerd door private partijen. Een mobiliteitscentrale verzorgt de operationele regie die bestaat uit de ritaanname en planning van het vervoer en verzorgt informatie aan reizigers over het vervoeraanbod. Meerdere vervoerders leveren voertuigcapaciteit. De voertuigen worden gedurende de inzettijd door vervoerders exclusief ter beschikking gesteld. De mobiliteitscentrale vervoert niet en heeft hier geen financiële belangen, de vervoerders doen niets in de mobiliteitscentrale en hebben hier geen financiële belangen. Daarnaast werken wij als overheden samen in een mobiliteitsbureau. Dit mobiliteitsbureau functioneert als opdrachtgever voor de mobiliteitscentrale en de vervoerders. Belangrijke taken zijn de inkoop van de contracten en het beheren van de contracten met de mobiliteitscentrale en de vervoerders, en het verder door ontwikkelen van het regiemodel. Het mobiliteitsbureau is een organisatie van beperkte omvang, nl. 2-3 fte. Het is ook nadrukkelijk de bedoeling dat dit een kleine slagvaardige organisatie is en blijft, oftewel lyts en linich. Probleemstelling Gemeenten en provincie willen een samenhangend en toekomstvast vervoersysteem voor de regio Noordoost Fryslân, waarbij zij samenwerken in een mobiliteitsbureau. Dit bureau is opdrachtgever voor de private mobiliteitscentrale en de vervoerders. Probleemanalyse Gezien de belangen in de beleidsvelden waar de samenwerking betrekking op heeft, is het wenselijk de samenwerking juridisch goed te regelen. Vooral het leerlingen- en Wmo-vervoer betreffen een kwetsbare doelgroep, waarvoor moet worden voorkomen dat het organisatiemodel niet goed is geborgd. Voor de samenwerkingspartners is het van belang dat de zeggenschap van alle partners gegarandeerd is, zowel in het bestuur als ten aanzien van de positie van de raden en staten. Financiële transparantie zien wij ook als een vereiste in deze samenwerking. Als partners willen we graag kunnen zien waar onze bijdrage aan wordt besteed. Om de functie van opdrachtgever te kunnen vervullen moet het mobiliteitsbureau een rechtspersoon zijn. Op deze manier kan het mobiliteitsbureau ten behoeve van de samenwerkingspartners het contract voor de mobiliteitscentrale tekenen en de contracten met de vervoerders. Als het mobiliteitsbureau geen rechtspersoon is moeten deze contracten door alle samenwerkingspartners apart worden ondertekend. Dit kan oplopen tot tientallen contacten. Contractspartijen hebben in dat geval ook niet één formeel aanspreekpunt in de regio.

4 Side : 4 Te berikken effekt Het realiseren van het behoud en/ of verbeteren van de leefbaarheid in de regio Noordoost Fryslân is het uiteindelijke doel dat wordt nagestreefd. Eén aspect van leefbaarheid is de bereikbaarheid in de regio Noordoost Fryslân. Door het efficiënt organiseren van doelgroepenvervoer en openbaar vervoer in de regio wordt de bereikbaarheid verhoogd en daarmee de leefbaarheid. Doel is dat voor iedereen die dat nodig heeft het doelgroepenvervoer en openbaar vervoer beschikbaar is en blijft. Arguminten Samenwerking kan op verschillende manieren juridisch vorm worden gegeven. Om tot een goede keuze voor de juridische vorm van samenwerking te komen is een afwegingskader gemaakt, gebaseerd op de handreiking verzelfstandiging en samenwerking bij decentrale overheden. Startpunt is het openbaar, gezamenlijk belang dat met de samenwerking wordt gediend; leefbaarheid door bereikbaarheid. Vervolgens is gekeken ten aanzien van welke taken en bevoegdheden wordt samengewerkt. Beleid is en blijft de verantwoordelijk van de individuele gemeenten en de provincie. Het is de bedoeling om op het gebied van bedrijfsvoeringstaken samen te werken, namelijk op inkoop van de mobiliteitscentrale en het vervoer. Het mobiliteitsbureau doet ten behoeve van de gemeenten in de regio Noordoost en de provincie de aanbesteding van de mobiliteitscentrale en het vervoer, en wordt opdrachtgever namens de gemeenten en de provincie. Een bedrijfsvoeringsorganisatie op basis van de Wet gemeenschappelijke regelingen is een lichte vorm van gemeenschappelijke regeling, die goed past bij een dergelijke samenwerking op beleidsarme taken. De bedrijfsvoeringsorganisatie heeft rechtspersoonlijkheid waardoor het mobiliteitsbureau als contractpartner kan optreden. De bedrijfsvoeringsorganisatie heeft een enkelvoudig bestuur, bestaande uit collegeleden. Deze keuze voor de juridische vorm van samenwerking past ook bij de voorkeur die in de Gemeentewet (art. 160) en Provinciewet (art. 158 lid 2) is vastgelegd voor publiekrechtelijke vormen van samenwerking. Via de publiekrechtelijke weg zijn publiekrechtelijke waarborgen bij de behartiging van overheidstaken zeker gesteld. Het gaat dan o.a. om de zeggenschap van deelnemers, toezicht, openbaarheid en invloed van raden en staten. De regeling biedt de mogelijkheid om de zeggenschap van de samenwerkingspartners goed vast te leggen. In de regeling is bepaald dat elke partner een lid van het bestuur levert. Elk lid van het bestuur heeft één stem. Het bestuur besluit doorgaans met meerderheid van stemmen, maar in een aantal belangrijke gevallen is daar in de regeling een uitzondering op gemaakt. Het gaat om de (ontwerp)begroting, de (voorlopige) jaarrekening en de liquidatie.

5 Side : 5 Het samenwerkingsverband heeft een eigen begroting, waaraan de deelnemers een financiële bijdrage leveren. In de regeling zijn de uitgangspunten voor de verdeelsleutel voor de bijdrage vastgelegd. Raad en provinciale staten ontvangen jaarlijks de financiële kaders voor de begroting voor het daaropvolgende jaar en kunnen jaarlijks een zienswijze geven op de ontwerpbegroting. Ook ontvangen raden en staten jaarlijks de jaarstukken. Hiermee is de financiële zeggenschap van alle deelnemers geborgd. Het volledige afwegingskader is als bijlage bij dit raadsstuk gevoegd. Voorkeursoplossing Politiek bestuurlijk heeft een vorm van GR niet de eerste voorkeur, maar op basis van inhoudelijke argumenten komen we tot de conclusie dat in deze situatie een mini bedrijfsvoeringsorganisatie als lichte vorm van GR het beste aansluit bij de bestuurlijke uitgangspunten en bij de taken van het mobiliteitsbureau, en dus de beste oplossing biedt. Wij stellen voor om de samenwerking juridisch vorm te geven via een mini bedrijfsvoeringsorganisatie op basis van de Wet gemeenschappelijke regelingen. Mini omdat het gaat om een kleine slagvaardige organisatie die namens de samenwerkingspartijen de inkoop en het contractmanagement voor de mobiliteitscentrale en de vervoerders uitvoert. Oftewel de organisatie is lyts en linich. Kanttekenings De huidige contracten voor het doelgroepenvervoer lopen af op 1 augustus Verlenging van deze contracten is niet mogelijk. Vanaf 1 augustus 2017 moet het nieuwe regiemodel gaan werken. Niet tijdig besluiten over wijze van samenwerking brengt risico s met zich mee voor het halen van de planning van 1 augustus 2017 als start van het regiemodel. Als het mobiliteitsbureau niet als zelfstandig rechtspersoon op kan treden, wordt het ingewikkelder (nagenoeg onmogelijk) om onder meer de gewenste professionaliseringsslag in het beheer van de contracten te behalen, gelet op de veelvoud aan contracten. Finânsjes Onderdeel van de regeling is de financiële verdeling van de kosten van het regiemodel: van het mobiliteitsbureau, de mobiliteitscentrale en het vervoer. In de regeling zijn de uitgangspunten opgenomen. In de jaarlijkse begroting worden de concrete bijdragen van de partners bepaald. Uitgangspunt voor de verdeling van: de kosten vervoer: op basis van principe afnemer betaalt ; de kosten mobiliteitscentrale (regiekosten): op basis van aantal leerlingen voor het routevervoer en aantal ritten voor het vraagafhankelijk vervoer (Wmo en Opstappervervoer); de kosten mobiliteitsbureau: op basis van aantal inwoners en een vaste bijdrage van de provincie passend bij het aandeel van de Opstapper in de totale omvang van het vervoer.

6 Side : 6 Boargerpartisipaasje Wmo-raden en Rocov zijn betrokken bij de invoering van het regiemodel. Evaluatie Omdat het hier gaat om een nieuw organisatiemodel en samenwerkingsverband is in de conceptgemeenschappelijke regeling voor de mini bedrijfsvoeringsorganisatie een bepaling opgenomen om de samenwerking te evalueren. Wij willen uw raad daar ook nadrukkelijk bij betrekken. Dit is ook vastgelegd in de concept-regeling. Sturing / zeggenschap Sturingsmogelijkheden van raden en staten zijn er in ieder geval jaarlijks via de begroting voor de mini bedrijfsvoeringsorganisatie, die voor wensen en bedenkingen aan u wordt voorgelegd. Daarnaast is de actieve en passieve informatieplicht van het bestuur en individuele leden van het bestuur aan de raden en staten hierover in de regeling vastgelegd. Evenveel zeggenschap voor alle partners is een belangrijke reden voor de keuze voor een bedrijfsvoeringsorganisatie. Er wordt door het mobiliteitsbureau een eigen begroting opgesteld welke jaarlijks via de colleges voor zienswijzen wordt voorgelegd aan de raden en provinciale staten. Zo heeft elke partner evenveel zeggenschap. Bovendien is zo ook de betrokkenheid van de raden en staten gewaarborgd. En zijn de financiële stromen transparant. Er is bewust voor gekozen om het mobiliteitsbureau niet onder te brengen bij één van de partners, omdat dit minder zeggenschap voor de andere partners betekent. Het is maar hoe die partner de afspraken immers interpreteert. De andere partners hebben weinig mogelijkheden om bij interpretatieverschillen iets af te dwingen. Bij een bedrijfsvoeringsorganisatie heeft elke partner evenveel zeggenschap en is, zoals eerder is gesteld, ook de betrokkenheid van alle raden en staten gewaarborgd. Kommunikaasje Zie bij Ferfolchtrajekt. Op 30 november 2016 is er een informatiebijeenkomst voor alle gemeenteraden en provinciale staten waar de stand van zaken over deze ANNO II-opgave wordt toegelicht. Ferfolchtrajekt Nadat alle raden en provinciale staten hun toestemming hebben gegeven voor de regeling, kunnen de colleges de regeling formeel sluiten. De regeling wordt daarna gepubliceerd en treedt vanaf dat moment in werking. Overig Naast de oprichting van het mobiliteitsbureau vindt de aanbesteding van de mobiliteitscentrale en het vervoer plaats, zodat op 1 augustus 2017 kan worden gestart met het regiemodel. Buitenpost, 18 november 2016

7 Side : 7 het college van burgemeester en wethouders van Achtkarspelen, secretaris, mr. drs. E.H.C. van der Laan burgemeester, G. Gerbrandy

8 Side : 8 Riedsbeslút De raad van de gemeente Achtkarspelen; gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders d.d. punt Beslút: Overwegende dat, - er een gezamenlijk doel is om de leefbaarheid in de regio Noordoost Fryslân te behouden; - één van de aspecten van leefbaarheid een goede bereikbaarheid van een ieder is; - de colleges van B&W van Achtkarspelen, Dantumadiel, Dongeradeel, Ferwerderadiel, Kollumerland c.a. en Tytsjerksteradiel en het college van GS hebben besloten om samen te werken op het gebied van het regionale doelgroepenvervoer en openbaar vervoer; - de verwachting is dat samenwerking de kwaliteit van dienstverlening naar zowel de eigen organisaties als de inwoners zal vergroten; - de verwachting is dat samenwerking ook zal leiden tot kostenbesparingen en een verhoging van efficiency; - de colleges van B&W van Achtkarspelen, Dantumadiel, Dongeradeel, Ferwerderadiel, Kollumerland c.a. en Tytsjerksteradiel en het college van GS willen samenwerken ter behartiging van de sturing en beheersing van hun ondersteunende processen en van uitvoeringstaken; - de colleges van B&W van Achtkarspelen, Dantumadiel, Dongeradeel, Ferwerderadiel, Kollumerland c.a. en Tytsjerksteradiel en het college van GS besloten hebben om deze samenwerking vorm te geven via een bedrijfsvoeringsorganisatie; Gelet op, - hoofdstuk IV van de Wet gemeenschappelijke regelingen; Besluit - de gemeenteraad van Achtkarspelen verlenen burgemeester en wethouders toestemming tot het mede-treffen van de gemeenschappelijke regeling Bedrijfsvoeringsorganisatie Mobiliteitsbureau Noordoost Fryslân Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de raad van de gemeente Achtkarspelen van.

9 Side : 9 De griffier, De voorzitter, mw. J. van Hoppe MPM G. Gerbrandy