Provinciaal gedragen MISSIE VISIE CJG BIJLAGE 1, MISSIE VISIE CJG

Transcriptie

1 Provinciaal gedragen MISSIE VISIE CJG BIJLAGE 1, MISSIE VISIE CJG Inleiding In opdracht van de bestuurscommissie GGD (bijlage) en de stuurgroep CJG heeft een werkgroep bestaande uit vertegenwoordigers van GGD Fryslân, Stichting Maatschappelijk Werk Fryslân, Timpaan, Sinne Welzijn, Mee Fryslan en de gemeenten: Franekeradeel, Heerenveen, Sudwest Fryslân, Smallingerland een gezamenlijke missie en visie m.b.t. het CJG opgesteld. Deze gezamenlijke visie vormt de basis voor provinciale CJG trajecten en jaarplannen. *n.b. daar waar ouders staat kan ook verzorgers worden gelezen 1. Missie CJG Ieder kind heeft recht op optimale kansen en ontwikkeling. De focus ligt hierbij op de gezondheid, het welzijn en het welbevinden van het kind binnen het pedagogische opvoedklimaat in de verschillende leefdomeinen zoals het gezin, de buurt, school, kinderopvang etc. 2. Visie CJG Het kind en zijn/haar gezin binnen haar sociale context staan centraal in de werkwijze van het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG). Dit is het uitgangspunt voor het handelen van alle CJG professionals. Ouders/opvoeders zijn zelf primair verantwoordelijk. Het CJG zet in op het versterken van de eigen kracht van de opvoeders. Het CJG werkt preventief en daartoe signaleert zij vroegtijdig, geeft informatie en advies, is laagdrempelig en toegankelijk, werkt integraal, pakt aan en pakt door. Vertrouwen, elkaar kennen en samenwerken zijn belangrijke uitgangspunten voor alle CJG professionals. De professie van de CJG medewerkers wordt ten dienste gesteld in het belang van het kind c.q. de jongere. 3. Doelstelling CJG Het CJG richt zich op een kansrijke ontwikkeling van kinderen en jongeren. Dat willen we bereiken door zo veel mogelijk voorkomen en beperken van risico s die de ontwikkeling van jeugdigen binnen het gezin of de sociale context kunnen verstoren om daarmee de kansen van jeugdigen op een goede ontwikkeling te vergroten. Dit doen we door kinderen c.q. jongeren, ouders en professionals te ondersteunen bij alle vragen en problemen rond opgroeien en opvoeden. Daarbij staat de werkwijze één kind (met gezin), één plan, 1 aanspreekpunt centraal. Samenvattend heeft het CJG 3 kerndoelen 1 : 1. De algemene gezondheid, opvoeding en ontwikkeling van jeugd is bevorderd. 2. Problemen bij gezondheid, ontwikkeling, opgroeien en opvoeden zijn voorkomen. 3. (beginnende) problemen zijn verholpen of hanteerbaar gemaakt. 4. Streefbeelden Samenwerken en krachten bundelen voor een beter resultaat Het CJG is een netwerkorganisatie waarin autonome organisaties samenwerken gericht op gezondheid, opvoeden en opgroeien. In het CJG worden alle activiteiten gebundeld aangeboden. Dat kan omdat in het CJG verschillende organisaties samenwerken. Dit zijn de 1 Uit Toets basisset CJG-indicatoren van Tom van Yperen en Paolo van der Steenhoven, NJI augustus 2008.

2 Jeugdgezondheidszorg van de GGD, de maatschappelijk werk instellingen in Fryslân 2. Mee Friesland en de lokale welzijnsinstellingen. Ieders specifieke deskundigheid wordt erkend en ingezet. *2 toets basisset CJG indicatoren van Tom van Yperen en Paolo van Steenhoven, NJ, augustus 2008 Voor iedereen Iedereen met vragen over opvoeden, opgroeien en gezondheid van kinderen/jongeren in de leeftijd tussen -9 maanden en 23 jaar kunnen bij het CJG terecht voor advies en steun. Dit geldt ook voor de jeugdigen zelf. Er is sprake van een geïntegreerd opvoedingsondersteuningsaanbod, waarbij aansluiting wordt gezocht bij de bestaande structuren en vindplaatsen. De aandacht mag niet alleen uitgaan naar jeugdigen met problemen. Met verreweg de meeste jeugdigen gaat het goed en dat willen we graag zo houden en zo mogelijk verbeteren. Zo vroeg mogelijk Zo vroeg mogelijk heeft hier twee betekenissen. Zo vroeg mogelijk beginnen met investeren in de ontwikkeling van jonge kinderen zowel individueel als in hun leefomgeving. Daarnaast ook zo snel en vroeg mogelijk de juiste (individuele) hulp bieden. Dit geldt met name voor gezinnen waar iedereen in de omgeving onderkent dat ondersteuning nodig is, maar ook voor de kinderen/jongeren zelf (0-23 jaar). Het middel hiervoor is een samenhangende en integrale aanpak, dicht bij jeugd en gezin. Kinderen die iets extra s nodig hebben Vanuit de basisvoorzieningen, zoals peuterspeelzaal, kinderopvang en scholen wordt op professionele wijze snel en tijdig gesignaleerd. Er zijn goede contacten met ouders en korte en heldere lijnen tussen de belangrijkste opvoedmilieus: thuis, school en het publieke domein. De afstemming rondom jeugd en gezin wordt neergelegd in schriftelijke sluitende afspraken, tussen de betrokken organisaties. En als dat niet genoeg is Vroegtijdige interventies kunnen veel individueel en maatschappelijk leed voorkomen. Soms is er meer nodig. In die gevallen is een sluitende aanpak vereist, zodat kinderen en gezinnen niet tussen wal en schip vallen. Indien nodig wordt de hulp opgeschaald en doorzettingsmacht georganiseerd. Het CJG schakelt andere hulp in. Daartoe is intensieve samenwerking met partijen buiten het CJG noodzakelijk. 5. Competenties Bovenstaande missie en visie is vertaald naar attitude en competenties voor alle CJG professionals Attitude: De professionele professional (afgeleid van min BZK): Gaat uit van wat nodig is in het belang van het kind/de jongere Denkt van buiten naar binnen en kijkt over de grenzen van de eigen organisatie heen (uitgangspunt van handelen is de vraag en behoefte van de klant en niet de (beperkingen van de) interne organisatie) Denkt in en gaat voor oplossingen, en zet, in nauwe samenspraak met de ouders en/of jongeren, een volgende stap die tot de oplossing leidt Werkt outreachend 2 Stichting Maatschappelijk Werk Fryslân, Timpaan Welzijn, Welzijn Centraal Leeuwarden, Interzorg.

3 Competenties (uit Professionals in het CJG van voormalig programmaministerie Jeugd en Gezin) 1 Vraaggericht werken** De CJG-professional gaat uit van de (al dan niet expliciete) vragen, wensen en behoeften van jeugdigen en hun opvoeders op het gebied van gezondheid, ontwikkeling, opgroeien en opvoeden. Hierbij kan het, naast individuele vragen, ook gaan om collectieve vragen. De CJG-professional levert dus ook preventie, ondersteuning, hulp of zorg gericht op de totale doelgroep van de in Nederland wonende jeugdigen en hun ouders. Dit kan gaan om het algemeen volksgezondheidsbelang (bescherming tegen infectieziekten of obesitas), een maatschappelijke opdracht (bescherming tegen mishandeling of pesten) of een universeel recht (waarborgen van de rechten van het kind). 2 Klantversterkend werken De CJG-professional doet een beroep op de eigen kracht en het probleemoplossend vermogen van jeugdigen, opvoeders en hun sociale omgeving. De CJG-professional ondersteunt mensen om zelf een oplossing te vinden voor hun problemen. 3 Omgevingsgericht werken De CJG-professional is omgevingsgericht. Hij/zij signaleert individuele problemen van jeugdigen én maatschappelijke ontwikkelingen en neemt op basis daarvan initiatief. Voor de CJG-professional gaat het om de jeugdige en zijn leefwereld. Met de leeftijd wordt de actieradius groter en daarmee verandert de omgeving van de jeugdige. 4 Samenwerkingsgericht werken Binnen het CJG is effectief samenwerken van essentieel belang. Het gaat hierbij om vertrouwen tussen professionals, om kennis over elkaars professie en organisatie en om eenduidigheid in taalgebruik. De CJG-professional is actief in samenwerkingsen ketenverbanden en vervult de verantwoordelijkheid die zij in die verbanden draagt. 5 Werken in een netwerkorganisatie De professionals zijn de kracht en het visitekaartje van het Centrum voor Jeugd en Gezin. Daarom is het van belang dat alle professionals weten waar het CJG voor staat, de visie van het centrum onderschrijven en deze uitdragen in hun manier van werken met ouders en jeugdigen. In de bijlagen is beschreven hoe de verschillende organisaties met hun medewerkers werken aan deze competenties In de toekomst worden scholingsplannen van de CJG partners naast elkaar gelegd om te bezien of er efficiency winst is te behalen en een aantal competenties juist in samenwerkingsverband het meest effectief te ontwikkelen zijn. De competenties Samenwerkingsgericht werken en werken in een netwerkorganisatie lijken namelijk het best te ontwikkelen juist in die keten en in die samenwerking. ** er is een uitgebreidere beschrijving en veder uitsplitsing van deze competenties beschikbaar 6. Rollen en taken Momenteel zijn er diverse overleggen en bestuurslagen die zich actief bezig houden met de ontwikkeling van het CJG.

4 In onderstaand schema zijn deze rollen nog eens nader uitgewerkt. Daarbij is een scheiding gemaakt tussen het lokaal c.q. gemeentelijk niveau en provinciaal niveau waarin door gemeenten wordt samengewerkt. De rollen zijn grofweg gekarakteriseerd als adviserend dan wel besluitvormend. Het overzicht geeft aan dat enige alertheid is geboden om over een onderwerp op eenzelfde manier te adviseren dan wel te besluiten. provinciaal lokaal Stuurgroep CJG / zorg voor jeugd Adviserend aan individuele gemeente Gemeentebestuur/College Besluitvormend (gemeenteraad) Bestuurscommissie GGD Ambtelijke werkgroep CJG Lokale werkgroep/stuurgroep CJG Directie/ management instellingen Besluitvormend t.a.v. JGZ in CJG Adviserend aan stuurgroep adviserend Besluitvormend Adviserend aan bestuur Besluitvormend adviserend Ten behoeve van de ambtelijke werkgroep CJG/Zorg voor jeugd wordt gewerkt met een jaarplan, waarin ook duidelijk wordt welke thema s en onderwerpen provinciaal opgepakt worden en welke lokaal worden ingevuld. 7. Externe Communicatie De ambtelijke werkgroep Communicatie CJG heeft van de stuurgroep Zorg voor jeugd de opdracht om de bekendheid van het begrip CJG bij zowel ouders/jongeren als bij professionals te vergroten en te laden met de associaties gezond opgroeien, plezierig opvoeden en algemene gezondheid. Hierdoor wordt de laagdrempeligheid van het CJG verhoogd en voorkomen dat het CJG als de opvolger van het Bureau Jeugdzorg wordt gezien. De werkgroep is samengesteld uit vertegenwoordiging van de gemeenten en de kernpartners CJG, zijnde MEE, maatschappelijke werk en de JGZ GGD-Fryslan. De werkgroep heeft voorstellen aan de stuurgroep gedaan (februari 2012) Een aantal adviezen van de werkgroep worden al toegepast. Dit zijn: 1) CJG verwijzing kernpartners: Alle kernpartners nemen in 2012 in hun eigen schriftelijke communicatie een gestandaardiseerde vermelding op refererend aan het CJG. 2) CJG scholing kernpartners: Met de kernpartners worden afspraken gemaakt over overleg en training om de CJG structuur te versterken. 3) CJG Website: Er is gekozen voor een uniforme Friese D-CJG aanpak.

5 Dit houdt het volgende in: De opzet van de opzet van een centrale beheerstructuur en een redactieraad; de opzet tot een (deels) uniforme lokale CJG-website voor alle gemeenten waarin een aantal delen lokaal/gemeentelijk in te vullen zijn, maar een groot deel voor alle gemeenten identiek is; de opzet van een voor alle gemeenten gelijke en uniforme contractopzet met de websiteleverancier. Op dit moment wordt gewerkt aan de opzet van een provinciale PR campagne. Dragers zullen hierbij zijn de website en CJG telefoonnummer(s). De website heeft als doel door te geleiden naar gemeentelijke websites en een telefoonnummer voor het persoonlijk contact. Door de campagne door te vertalen naar de lokale context wordt het geheel versterkt.

6 Bijlage: Competenties Maatschappelijk Werk 1. Het vraaggericht werken. Van oudsher zijn maatschappelijk werkers gefocust op de vraag van de klant en minder op het organisatiebelang. De doorontwikkeling van deze competentie vraagt onderhoud en aandacht, echter maatschappelijk werksoort heeft deze richting altijd al gehad. 2. Het klantversterkend werken. De missie van het maatschappelijk werk is het vergroten van de sociale zelfredzaamheid van de burgers met behulp van professionele methodes. De aanname dat onze professionals burgers ook pamperen is feitelijk onjuist maar soms een onderdeel van ons image. 3. Omgevingsgericht werken. Maatschappelijk werk is altijd systeem- en contextgericht. Onze kennis en praktische methodieken op dit aspect gaat de komende jaren breed vergroot en verstevigd worden. Onze visie is; dat beklijvende interventies over het algemeen ingebed zijn in het hele leefsysteem van de burger. 4. Samenwerkingsgericht werken. Samenwerking roept bij maatschappelijk werkers en hun organisatie geen wezenlijke problemen op. Het ontwikkelpunt is daarentegen de definiëring van de spelregels. Hoe werk je samen met concullega s, bevinden wij ons een context van marktwerking, traditioneel subsidiebeleid of mengvormen daarvan? De ontwikkeling van deze competentie vraagt daarom op dit punt extra aandacht. 5. Werken in een netwerkorganisatie. Onze professionals, dus ook maatschappelijk werkers, vragen nog te vaak: Hoe profileren wij ons binnen het CJG?, terwijl het CJG gaat om het overstijgen van het organisatiebelang. Deze competentie gaat mijn inziens nog veel versteviging vragen. Vanzelfsprekend zijn daarnaast ook het organisatiebeleid en de daaruit voortvloeiende instructies van invloed op hoe competent men lijkt. Tot slot met betrekking tot de kosten van het vergroten en verstevigen van de competenties: Al deze competenties en de versterking er van vallen binnen het organisatiebeleid en ik vind dan ook dat er geen extra gelden nodig is

7 Bijlage: Competenties Mee Fryslân 1. Vraaggericht werken Consulenten van MEE Friesland beschikken over deze competentie. Deze wordt alleen toegepast op onze doelgroep, mensen met een beperking. Gezien de huidige werkvormen van het CJG in de provincie is dit afdoende. Indien er sprake is van integraliteit bij het CJG (zoals dat ook bij bijv. Amaryllis aan de orde is) zal MEE Friesland zich gaan richten op de totale populatie van het CJG. Ik verwacht dat daarvoor geen aanvullende scholing nodig is (het gaat om gedrag, mogelijk ondersteund door een methode). De beschrijving van de competentie impliceert echter ook kennis van bijv. gezondheidsaspecten. Hierin zullen MEE consulenten geschoold moeten worden. Het gaat dat om kennis en niet om gedrag. Volgens mij moet er een scholingsaanbod komen waarop ingezet kan worden. 2. Klantversterkend werken Alle MEE consulenten (dus ook de CJG consulenten) beschikken over deze competentie. Het vormt de basis van hun werken en is integraal onderdeel van onze basisscholing. Aandacht moet uitgaan naar een eenduidige werkwijze met samenwerkende organisaties. Maw hoe voeren we deze competentie met z'n alleen eenduidig uit. 3. Idem Idem Het CJG kan nog veel sterker worden uitgedragen door onze consulenten. Ook dit heeft te maken met de verschillen in werkvormen waarin MEE provinciaal is vertegenwoordigd. Daar waar MEE in de eerste ring zit, kan zij ook veel beter het gedachtegoed uitdragen. MEE als vraagbaak in het CJG (twee ring) gaat al snel over specifieke MEE expertise en is dan al minder CJG aan de orde. Ik pleit dan ook voor een eenduidige MEE vertegenwoordiging alle Friese gemeenten zodat wij mbv ondersteuning de CJG visie beter kunnen uitdragen.

8 Bijlage: competenties Veiligheidsregio Fryslan. Competentiemanagement binnen de veiligheidsregio Fryslan start op korte termijn. Dat betekent dat de lijst van 5 competenties voor de JGZ medewerker in de toekomst mogelijk zelfs kan worden uitgebreid. Ondanks dat competentiemanagement nog geen formeel vastgesteld beleid is binnen de VRF worden medewerkers vanzelfsprekend wel geschoold en aangesproken op vaardigheden en houding. Werkwijze De ontwikkeling van de CJG competenties gebeurt via collectieve en individuele routes. De collectieve route vindt plaats via scholingen en trainingen. Deze worden jaarlijks op diverse momenten binnen de JGZ georganiseerd. Daarnaast zullen competenties collectief aan de orde komen bij reguliere overleggen, zoals het kernteamoverleg en het disciplineoverleg. Het individuele traject krijgt vooral vorm in de cyclus van jaargesprekken en zo nodig via individuele scholing of coaching. De keuze hiervoor is verankerd in het scholingsplan van de afdeling JGZ. Dit scholingsplan is geënt op het scholingsbeleid van de VRF, waaruit voor iedere afdeling en dus ook JGZ een bepaald budget beschikbaar is. Ook de tijd die aan scholing besteed kan worden is in het scholingsplan bepaald. De CJG competenties worden meegenomen en gewogen bij de opstelling van het scholingsplan. De ontwikkeling van de CJG competenties zal daarbij gewogen worden met de andere eisen die aan medewerkers worden gesteld, zoals bekwaamheid en bevoegdheid, kennis van inhoudelijke richtlijnen, protocollen en scholing t.b.v. het realiseren van bezuinigingsmaatregelen. Voor nu Vanuit het meerjarenbeleidplan wordt vanaf 2012 vooral ingezet op de versterking van de competenties 1 en 2. De centrale scholingsdag van de JGZ in het voorjaar van 2012, die voor alle medewerkers is bestemd, staat in het teken van vraaggericht werken en eigen kracht. In het najaar van 2012 vinden er voor verpleegkundigen artsen en pedagogen trainingen plaats m.b.t gespreksvoering. Deze scholing sluit ook aan bij de competenties 1 en 2..