RISICOMANAGEMENT en TOEZICHT 2 kanten van dezelfde medaille?
|
|
- Nathan van Dongen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 RISICOMANAGEMENT en TOEZICHT 2 kanten van dezelfde medaille? Drs. ERIK VAN MARLE e.vanmarle@risicomanagement.nl 1www.risicomanagement.nl
2 NO RISK, NO FUN! Coaching & Advies Wij zorgen ervoor dat bedrijven bewust risico s kunnen nemen! Training Software 2www.risicomanagement.nl
3 ERIK VAN MARLE Bedrijfskunde Erasmus Universiteit Directeur NAR Docent Universiteit Twente Bestuur Nationaal Netwerk Risicomanagement erikvanmarle.risicomanagement.nl Ondernemer..Risiconemer? nl.linkedin.com/pub/erik-van-marle/1/964/183 3www.risicomanagement.nl
4 Passie Water loopt van boven naar beneden Toezichthouders moeten meer ambitie tonen Samen zijn we sterk! 4www.risicomanagement.nl
5 PROGRAMMA Inleiding risicodenken Integraal Risicomanagement Actualiteiten Ontwikkeling Externe toezichthouders Koppeling met strategie Rollen en verantwoordelijkheden Afsluiting 5www.risicomanagement.nl
6 Wat is een risico? Een risico is een onverwachte gebeurtenis die op een of andere manier gevolgen heeft op het realiseren van je doelen. 6www.risicomanagement.nl
7 Wat is risicomanagement? Risicomanagement is het proces dat een organisatie inricht om op een gestructureerde manier haar risico s in kaart te brengen, te beheersen en te blijven volgen. 7www.risicomanagement.nl
8 8www.risicomanagement.nl Wat is risicomanagement?
9 9www.risicomanagement.nl Wat is risicomanagement?
10 RISICOBEHEERSING RISICO vs. RISICOBEHEERSING RISICO 10www.risicomanagement.nl
11 RISICOMANAGEMENT is een PROCES wordt bewerkstelligd door MENSEN: Raad van Bestuur, management en ander personeel van de instelling wordt toegepast in STRATEGISCHE PLANNING wordt toegepast in de gehele ORGANISATIE is ontworpen om risico te managen binnen de RISK APPETITE Zorgt voor een REDELIJKE ZEKERHEID is gericht op het bereiken van de DOELSTELLINGEN is noodzakelijk bij het scherp aan de wind willen zeilen 11www.risicomanagement.nl
12 Risico s in het nieuws (1)
13 Risico s in het nieuws (2)
14 Waarom risicomanagement? Verantwoording en transparantie De economische crisis vraagt om keuzes Gemeenschappelijk beeld van de risico s Hogere risicoalertheid / flexibiliteit organisatie Pro-activiteit 14www.risicomanagement.nl
15 Dijsselbloem aan inspecties Als jullie het niet doen ga ik het doen (financien) Inspectie van onderwijs; continuiteitstoezicht 15www.risicomanagement.nl
16
17 ONZE VISIE OP RISICOMANAGEMENT meeste risico s worden GOED beheerst risicomanagement is GEEN DOEL op zich, maar draagt bij ondernemerschap en risicomanagement gaan GOED SAMEN menselijk handelen BELANGRIJKSTE oorzaak van ontstaan risico s gaat er niet om of risico s beheerst worden, maar of ze IN VERHOUDING STAAN TOT Het gaat over BESLUITVORMING op het juiste niveau En JULLIE visie? En dus of u over de JUISTE INFORMATIE beschikt? 17www.risicomanagement.nl
18 DILEMMA, kiest u voor optie A of B? U kunt geld winnen Optie A 80% kans op % kans op NIETS Optie B 100% kans op www.risicomanagement.nl
19 DILEMMA, voor welke optie kiest u NU? Optie A 80% kans om te VERLIEZEN 20% kans om 0 VERLIEZEN U kunt geld verliezen Optie B 100% kans om te VERLIEZEN 19www.risicomanagement.nl
20 Robert Kaplan Artikel Harvard Business review 2012 Soorten risico s Te voorkomen risico s ( preventable risks ) Strategische risico s ( strategic risks ) Externe risico s ( external risks ) Mogelijke oplossingen Regels ( rules-based risk management ) dialoog 20www.risicomanagement.nl
21 Voorbeeld Te voorkomen Risico s fraude, fouten in ICT/ processen, standaard projecten Kosten reductie, verbeter programma s Cultuur verandering Strategische Risico s Beursgang, investeringen, fusies, nieuwe activiteiten, samenwerking Externe risico s Regel- en toezichtsdruk concurrentie, nieuwe technieken, politieke onstabiliteit, nieuwe wet en regelgeving (o.a. Sol.2) natuurrampen Kenmerken Intern & beheersbaar en betrekking op menselijk gedrag Doordat ze te voorkomen zijn emotie en media aandacht Vaak niet acceptabel en gevaar voor risicoregelreflex Beheersing Kans verkleinen door actieve preventie Systemen monitoren, interne controles uitvoeren, gedragsregels vast te stellen Inherent aan het uitvoeren van beleid Afweging kans/bedreiging rondom maatschappelijk/financieel rendement Gedeelde verantwoordelijkheid Integrale aanpak besluitvorming Kans en impact verkleinen Zorgen dat niet de hele organisatie in gevaar komt Scenario s en tegenspraak Buiten de invloedsfeer van een organisatie Meestal lange termijn, kan legitimiteit organisatie uithollen Raakt de hele organisatie als het mis gaat. Monitoring signalen Flexibiliteit organisatie vergroten Voldoende reservemiddelen Scenario s en dialoog 21www.risicomanagement.nl
22 Benoemde Risico s
23 Benoemde Risico s
24 Huidige stand van zaken (KPI s) Daling studentenaantal Daling studentenaantal alle sectoren binnen ROC Daling marktaandeel ROC (daling macrobudget) Daling aandeel ROC in landelijke diplomawaarden Daling behaald jaarresultaat tov (70,61% naar 70,41%) Daling diplomaresultaat tov (68,70% naar 67,01%) Dalende trend gediplomeerde schoolverlaters Daling marktaandeel van gediplomeerde vmbo-leerlingen Daling marktaandeel onder grootste gedeelte vo-scholen (2012 tov 2010) Hogere personele lasten, de administratie- en beheerslasten en rentelasten zijn hoger dan begroot Hoog ziekteverzuim (sectoren HTR en Welzijn) (uitgegaan van dat 4% onvermijdelijk is) Studenttevredenheid: Rapportcijfer opleiding voldoet met ROC gemiddelde van 6,8 niet aan de norm (2013) van een 7,0
25 Koppeling prestatie- en risicomanagement 25www.risicomanagement.nl
26 Wat is er mis met risicomanagement? Te veel (beperkt relevante) risico s en maatregelen het leidt af; lijstje Silobenadering risico s: relatie met voortgang doelen en strategierealisatie organisatie ontbreekt Dialoog leuk maken Slechte basis Te veel doelen Strijdig Vaag 26www.risicomanagement.nl
27 Risicomanagement: meer woorden dan daden Risico s en beheersing niet altijd favoriet aandachtsgebied: Risicomanagement vaak met de mond beleid en reactief Risicomanagement wordt ervaren als moetje / feestje van control en is in de praktijk vaak vooral een compliance-exercitie 27www.risicomanagement.nl
28 Geïntegreerd Prestatie- en Risicomanagement Performance Management Performance Management gaat om het structureel behalen van strategische doelen en het realiseren van een koppositie op je eigen gebied Risico Management Risicomanagement gaat om het bewust nemen van risico s in het licht van strategie realisatie 28www.risicomanagement.nl
29 Doelen Missie Wij zijn een open kennisinstelling die door de koppeling van onderwijs en onderzoek, hooggeschoolde, innovatieve en ondernemende professionals opleidt, die zelfstandig hun professie kunnen uitoefenen. Erkende kennispartner Docenten en studenten geven ons gemiddeld een 8,0 voor tevredenheid 70 % Rendement 40% Solvabiliteit Alle opleidingen staan in de Top 5 van de Keuzegids A. Samenwerking met partners van Centres of Expertise & Applied Research Centres 9 B. Iedere opleiding haalt een voldoende op alle standaarden voor opleidingsbeoordeling 3 C. Gericht instroommanagement 1 2 D. 15 uren geprogrammeerde contacttijd per week (1 & 2 jaar voltijdopleidingen) 2 E. Praktijkgestuurd onderzoek en valorisatie is in iedere opleiding geïntegreerd F. Transparant & helder Onderwijs- en Examenreglementen 6 4 G. Voldoende en goede huisvestingen voor (internationale) studenten 4 H. Proactief Alumnibeleid (Relatiemanagementsysteem) 6 I. Systeem van Interne Audits 1 J. 10% meer publicaties in vakbladen per jaar 7 K. FTE s voor onderzoek groeit met 15% 4 L. Digitale werk- en leeromgeving (bijv. E- Learning) 5 M. Docenten met mastergraad (85%), gepromoveerde docenten (20%) 9 N. Reduceren Overheadskosten 4 O. Ø euro uit externe geldstormen voor onderzoek per FTE lector 2 6 P. 0,5 % minder kosten voor het Service Bedrijf (iedere jaar) 8
30 ROLLEN FUNCTIES I hate it when I play my part and you play your game PROJECTLEIDER BESTUURDER TOEZICHTHOUDER CONTROL/STAF/SECRETARIS MANAGER MEDEWERKER 30www.risicomanagement.nl
31 verhoogt de kwaliteit van de samenleving en vergroot het gevoel van veiligheid en het vertrouwen van individuele burgers in die samenleving. RAAD VAN COMMISSARISSEN I. KLANKBORD II. TOEZICHTHOUDER het oog houden op risico s die de realisatie van de doelstelling bedreigen III. WERKGEVER BRON: Governance code Woningcorporaties (2011) N e d e r l a n d s A d v i e s b u r e a u v o o r R i s i c o m a n a g e m e n t december september november oktober
32 en (on)gevraagd voorzien van raad TAAK = TOEZICHT HOUDEN 1. op de strategie en de risico s die verbonden zijn aan de activiteiten van de woningcorporatie; 2. op de opzet en de werking van de interne risicobeheersing en de controlesystemen. 100% VERANTWOORDELIJK MAAR NIET DE BAAS! N e d e r l a n d s A d v i e s b u r e a u v o o r R i s i c o m a n a g e m e n t 32www.risicomanagement.nl december september november oktober
33 Uw RISICOMANAGEMENT Focus triggeren van juiste houding en gedrag medewerkers ontwikkelen en stimuleren van de competentie risicobewustzijn creëren van organisatiebrede risicoalertheid bewust maken van relevantie inrichting risicomanagementproces 33www.risicomanagement.nl
34 Waarnaar kijkt een toezichthouder? Welke experts zijn aangehaakt? Hoe is de informatie verzameld? Wie heeft de second opinion uitgevoerd? Waar zitten we in de besluitvorming? Welke stakeholders hebben nog meer belangen? Welke doelstellingen betreft het? 34www.risicomanagement.nl
35 Vertrouwen krijg je door over onzekerheden te communiceren!! BESTUUR(der) Taak Bespreekt opzet en werking met stakeholders Verantwoordelijkheid Vertrouwde omgeving creëren Bevoegdheid Uitstellen van besluitvorming SPONSOR ÉN AANJAGER visie, strategie en spelregels 35www.risicomanagement.nl
36 36www.risicomanagement.nl Incidenten eisen en vastleggen
37 De tien goede vragen aan de bestuurder 1. Hoe heeft het bestuur gewaarborgd dat de strategie actueel, gedragen en begrepen wordt binnen de organisatie? 2. Op welke wijze beloont het bestuur gedrag dat in lijn is met strategie en risicobereidheid en wordt hiervan afwijkend gedrag ontmoedigd? 3. Welke initiatieven heeft het bestuur genomen om doelen en succesfactoren te realiseren en wat is hierop de voortgang? 4. Welke activiteiten bieden de grootste toegevoegde waarde en waarom? 5. Wat zijn de grootste risico s van de organisatie en welke invloed hebben deze risico s op strategische doelen en succesfactoren? 6. Welke activiteiten heeft het bestuur gestaakt vanwege een te groot bijkomend risico en een te beperkte toegevoegde waarde aan realisatie van de strategie? 7. Welke indicatoren gebruikt het bestuur om inzicht te krijgen in de voortgang van strategie, hebben hierin recent wijzigingen plaatsgevonden en zo ja, wat was de reden van aanpassing? 8. Op welke wijze maakt het bestuur gebruik van technologie om informatieve rapportages over strategie en risico te genereren? 9. Hoe heeft het bestuur gewaarborgd dat we wel genoeg risico nemen? 10. Hoe maakt het bestuur afwegingen expliciet? 37www.risicomanagement.nl
38 Top 3 Competenties van de toezichthouder? 38www.risicomanagement.nl
39 Top 3 Competenties van de toezichthouder? Durven vragen stellen Informatie verzamelen Herleidbare besluitvorming faciliteren Rolvastheid 39www.risicomanagement.nl
40 40www.risicomanagement.nl
41 Of Meer informatie 41www.risicomanagement.nl
Risicomanagement en NARIS gemeente Amsterdam
Risicomanagement en NARIS gemeente Amsterdam Robert t Hart / Geert Haisma 26 september 2013 r.hart@risicomanagement.nl / haisma@risicomanagement.nl 1www.risicomanagement.nl Visie risicomanagement Gemeenten
Nadere informatieInformatievoorziening en omgaan met stakeholders. maart 2013 regiobijeenkomst NVTK
Informatievoorziening en omgaan met stakeholders maart 2013 regiobijeenkomst NVTK Programma Kennismaking- specifieke vragen Informatievoorziening en omgaan met stakeholders Lichte maaltijd Risicofactoren
Nadere informatieCommitment without understanding is a liability
Commitment without understanding is a liability Accent Organisatie Advies Risicocultuur tastbaar maken Propositie van Accent Organisatie Advies Frank van Egeraat Januari 2017 Nederlandse Corporate Governance
Nadere informatieJanuari 2011. Visiedocument Bestuurdersaansprakelijkheid Woningcorporaties. Governance, Risk & Compliance
Januari 2011 Visiedocument Bestuurdersaansprakelijkheid Woningcorporaties - Governance, Risk & Compliance Agenda Bespreken ontwikkelingen Governance, Risk & Compliance Invloed op bestuurdersaansprakelijkheid
Nadere informatieBalanced Scorecard. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V.
Balanced Scorecard Een introductie Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V. Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 9 Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 3 1.1 ALGEMEEN... 3 1.2 VERSIEBEHEER... 3 2 DE
Nadere informatieDE AFDELING STRATEGIE MANAGEMENT VAN STRATEGIE NAAR EXECUTIE STRATAEGOS.COM
DE AFDELING MANAGEMENT VAN NAAR EXECUTIE STRATAEGOS.COM VERANDERING CRUCIAAL IN TURBULENTE OMGEVINGEN 1 Bedrijfstakken worden continue verstoord door start-ups, nieuwe technologieën, veranderde consumenten
Nadere informatieOPERATIONEEL RISKMANAGEMENT. Groningen, maart 2016 Wim Pauw
OPERATIONEEL RISKMANAGEMENT Groningen, maart 2016 Wim Pauw Risicomanagement Risicomanagement is steeds meer een actueel thema voor financiële beleidsbepalers, maar zij worstelen vaak met de bijbehorende
Nadere informatieStrategisch Risicomanagement
Commitment without understanding is a liability Strategisch Risicomanagement Auteur Drs. Carla van der Weerdt RA Accent Organisatie Advies Effectief en efficiënt risicomanagement op bestuursniveau Risicomanagement
Nadere informatieProfielschets Raad van Commissarissen R.K. Woningbouwvereniging Zeist
Profielschets Raad van Commissarissen R.K. Woningbouwvereniging Zeist 1. Inleiding De RvC van de R.K. Woningbouwvereniging Zeist heeft drie taken: - toezicht houden op het bestuur en op de gang van zaken
Nadere informatieRaad van Toezicht De Haagse Hogeschool Toezichtkader
1 Raad van Toezicht De Haagse Hogeschool 2 INLEIDING 3 De Raad van Toezicht van De Haagse Hogeschool formuleert in dit de inhoudelijke uitgangspunten van zijn toezicht en de manier waarop hij daaraan invulling
Nadere informatieHoofdlijnen Corporate Governance Structuur
Hoofdlijnen Corporate Governance Structuur 1. Algemeen Deugdelijk ondernemingsbestuur is waar corporate governance over gaat. Binnen de bedrijfskunde wordt de term gebruikt voor het aanduiden van hoe een
Nadere informatieAsset Management gemeente SWF in het kort. Aanleiding Risico Gestuurd Asset Management. Aanpak Risico Gestuurd Asset Management
1 2 3 4 Asset Management gemeente SWF in het kort Aanleiding Risico Gestuurd Asset Management Aanpak Risico Gestuurd Asset Management Risico-gebaseerde lange termijn planning 15 tips (Do s) Asset Management
Nadere informatieVisie op het toezicht Raad van Commissarissen Vivare
Inleiding In dit document beschrijft de Raad van Commissarissen van Vivare haar visie op toezicht. Hiermee geven we invulling aan bepaling 1.1 van de Governance Code Woningcorporaties 2015. Daarin staat
Nadere informatieReglement Raad van Toezicht Bijlage G: profielschets bestuurssecretaris Bijlage H: profielschets controller
Reglement Raad van Toezicht Bijlage G: profielschets bestuurssecretaris Bijlage H: profielschets controller Versie: 2017.01 Vastgesteld door Raad van Toezicht: 23 november 2017 Inhoudsopgave 1. Profielschets
Nadere informatiePresentatie Decentralisaties voor gemeenteraad 23 juni 2014
Presentatie Decentralisaties voor gemeenteraad 23 juni 2014 Themabijeenkomsten raad 3 D s Aanleiding 3 bijeenkomsten voor de hele raad 1. Juni: Risico s en meicirculaire 2. Augustus: Uitleg over de toegang,
Nadere informatieWat zijn de risicomanagement eisen uit IORP II en wat is de bestuurlijke impact?
Educatiesessie 19 september 2018 Wat zijn de risicomanagement eisen uit IORP II en wat is de bestuurlijke impact? N A T H A L I E H O U W A A R T Programma 1. Wat zegt IORP over risicomanagement? 2. Hoe
Nadere informatieIntegraal risicomanagement
Samenvatting Integraal risicomanagement in 40 Nederlandse ziekenhuizen Inhoud Inleiding 3 Onderzoeksvragen 3 Integraal risicomanagement onvoldoende beschreven 4 Aanbevelingen 5 Over VvAA 7 2 VvAA Risicomanagement
Nadere informatiemet de juiste inhoudelijke ondersteuning. Wij leveren vanuit onze Twin-Management Methode deze combinatie van dienstverlening op maat.
Twin-Management Inspirerend en veelzijdig bestuurlijk advies Vanuit de gedachte dat ieder vraagstuk en probleemstelling meer dan één dimensie kent en dat naast inhoud ook het proces doorslaggevend is voor
Nadere informatieMASTERCLASS RISICO MANAGEMENT IN DE PUBLIEKE SECTOR
PROFESSIONAL LEARNING & DEVELOPMENT EXECUTIVE EDUCATION MASTERCLASS RISICO MANAGEMENT IN DE PUBLIEKE SECTOR MASTERCLASS RISICO MANAGEMENT IN DE PUBLIEKE SECTOR HET BEOORDELEN EN BEHEERSEN VAN PUBLIC SECTOR
Nadere informatieWWW.CAGROUP.NL COMPLIANCE RADAR HET MEEST COMPLETE BESTURINGSSYSTEEM VOOR GEMEENTEN.
WWW.CAGROUP.NL COMPLIANCE RADAR HET MEEST COMPLETE BESTURINGSSYSTEEM VOOR GEMEENTEN. COMPLIANCE RADAR De Compliance Radar helpt gemeenten een brug te slaan tussen beleidsdoelstellingen en uitvoering. Door
Nadere informatieGoed mkb-bestuur en de rol van de accountant
Goed mkb-bestuur en de rol van de accountant Agenda Voor de pauze: introductie en een ondernemer over het Diamond model Pauze: 17.30-18:30 uur Na de pauze toepassing van het Diamond model in de praktijk
Nadere informatieMissie We zijn een maatschappelijke vastgoedonderneming, die met en voor bewoners samenwerkt aan krachtige wijken met toekomstwaarde.
Governance handboek Besturingsmodel Havensteder Inleiding Het besturingsmodel van woningcorporatie Havensteder maakt de verbanden zichtbaar tussen missie, visie en strategie. En de daarvan afgeleide doelstellingen,
Nadere informatieVeiligheid in gezondheidszorg.nl
Kwaliteit Veiligheid Risico ii Gidano B.V. Lead Auditors kundigen ICT deskundigen d Diensten Gidano Risico Kwaliteits Patiëntveiligheid Lead Auditting Incidentonderzoek coördinatie ICT Analyse Inhoud Inzicht
Nadere informatieInterne audits, het rendement
Interne audits, het rendement HKZ Kwaliteitsdag Olav Kloek 8 april 2014 SAFER, SMARTER, GREENER Strategie van de organisatie Herontwerp van organisaties, door: Nieuw financieringsstelsel Zelfsturende/zelfregulerende
Nadere informatieWorkshop Wat draagt werken met een toezichtsplan bij aan de kwaliteit van intern toezicht?
VTOI, 17 april 2015 Workshop Wat draagt werken met een toezichtsplan bij aan de kwaliteit van intern toezicht? clemens.geenen@dyade.nl 1 Programma 1. Toezichtplan 2. Wat is de relatie tussen kwaliteit
Nadere informatieEIGEN RISICO BEOORDELING (ERB) IORP II JASPER HOOGENSTRAATEN 27 SEPTEMBER 2018
EIGEN RISICO BEOORDELING (ERB) IORP II JASPER HOOGENSTRAATEN 27 SEPTEMBER 2018 Impact op uw fonds? 2 Inspanningen van toezichthouders nemen toe 3 Agenda Wat is de ERB en waarom eigenlijk? Vereisten in
Nadere informatieSeminar! BETEKENIS VAN INTERNE AUDIT voor specifieke verzekeraars! Internal Audit en doeltreffendheid van! risk management system!
Seminar! BETEKENIS VAN INTERNE AUDIT voor specifieke verzekeraars! Internal Audit en doeltreffendheid van! risk management system!! Tom Veerman! Triple A Risk Finance B.V.! 1! Programma! Solvency II stand
Nadere informatiePortfoliomanagement. Management in Motion 7 maart 2016
Portfoliomanagement Management in Motion 7 maart 2016 PMO Institute Julianalaan 55 3761 DC Soest I: www.pmoinstitute.com I: www.thinkingportfolio.nl E: info@pmoinstitute.com Tjalling Klaucke E: tj.klaucke@pmoinstitute.com
Nadere informatieHR Performance Management
HR Performance Management Door: Bernadette van de Laak Inleiding Bij Performance Management (PM) gaat het erom dat menselijk kapitaal binnen een organisatie dusdanig wordt georganiseerd, dat stijging van
Nadere informatieISO55000: Harde norm voor assetmanagement in de context van organisatiecultuur AMC Seminar 2014
ISO55000: Harde norm voor assetmanagement in de context van organisatiecultuur AMC Seminar 2014 Robert van Grunsven, Adviseur CMS Asset Management Inhoud assetmanagement Assetmanagement ISO55000 assetmanagementsysteem
Nadere informatieSTRATAEGOS CONSULTING
STRATAEGOS CONSULTING EXECUTIE CONSULTING STRATAEGOS.COM WELKOM EXECUTIE CONSULTING WELKOM BIJ STRATAEGOS CONSULTING Strataegos Consulting is een strategie consultancy met speciale focus op strategie executie.
Nadere informatieHoofdlijnen Corporate Governance Structuur Stek
Hoofdlijnen Corporate Governance Structuur Stek 1 Algemeen Deugdelijk ondernemingsbestuur is waar corporate governance over gaat. Binnen de bedrijfskunde wordt de term gebruikt voor het aanduiden van hoe
Nadere informatieProfielschets Raad van Toezicht Augustus 2014
Profielschets Raad van Toezicht Augustus 2014 Profielschets Raad van Toezicht Woningbouwvereniging Helpt Elkander Nuenen Algemeen profiel Raad van Toezicht Het hoofddoel van de RvT is toezicht te houden
Nadere informatieRISICOMANAGEMENT IN DE PRAKTIJK
RISICOMANAGEMENT IN DE PRAKTIJK 16-3-2017 Michel Kee 10e Nationale Dag van Commissarissen en Toezichthouders Doorn Discussie over hoe risicomanagement waardevol vorm te geven aan de hand van praktijkvoorbeelden
Nadere informatieProfessionele en persoonlijke groei?
+ Professionele en persoonlijke groei? Samen naar meer resultaat, meer gemak en meer plezier! Han Oei Oei voor Groei - www.oeivoorgroei.nl info@oeivoorgroei.nl 0633794681 + Meer resultaat, meer gemak en
Nadere informatieDOORSTAAT UW RISICOMANAGEMENT DE APK?
WHITEPAPER DOORSTAAT UW RISICOMANAGEMENT DE APK? DOOR M. HOOGERWERF, SENIOR BUSINESS CONS ULTANT Risicomanagement is tegenwoordig een belangrijk onderdeel van uw bedrijfsvoering. Dagelijks wordt er aandacht
Nadere informatieBeleidsplan 2018 Stichting Combiwel Amsterdam
Beleidsplan 2018 Stichting Combiwel Amsterdam Beleidsplan 2018 Stichting Combiwel Amsterdam Pagina 1 van 6 Inhoudsopgave 1. Gegevens organisatie... 3 1.1 Algemene gegevens... 3 1.2 Contactgegevens:...
Nadere informatieHelp, wij hebben (g)een informatiemanager!
Help, wij hebben (g)een informatiemanager! Informatiemanagement in het MBO Jan Bartling Jan Kees Meindersma Bas Vermolen Bram Lankreijer Marc van Leeuwen 14 september 2011 1 Het bestaansrecht van IM Onbekend
Nadere informatieVragenlijst onderzoek
Vragenlijst onderzoek Compliance in de zorg KPMG, VCZ en Erasmus Februari 06. HOEVEEL MEDEWERKERS (FTE) TELT HET ZIEKENHUIS?. IN WAT VOOR TYPE ZIEKENHUIS BENT U WERKZAAM? Algemeen 9 Topklinisch 50-000
Nadere informatieInleiding. Toezichtvisie
Toezichtvisie Inleiding De raad van toezicht van de Stichting Zorggroep West- en Midden Brabant (hierna: Thebe) ziet de raad van toezicht als een orgaan dat namens de samenleving toezicht uitoefent. Deze
Nadere informatieBSCAT en Managementsystemen
BSCAT en Managementsystemen Veiligheidsdag Apply 15 april 2015 1 SAFER, SMARTER, GREENER De praktijk 2 Risicomanagementproces De Deming SAFER, SMARTER, GREENER Risico s zijn ook kansen No Risk no business
Nadere informatieProject Dijkversterking Krimpen
Project Dijkversterking Krimpen Dijkversterking & UAV-gc Samenwerken met de opdrachtnemer Huub Verbruggen Projectmanager Dijkversterking Krimpen Even voorstellen Huub Verbruggen Projectmanager van beroep
Nadere informatieBusiness Plan. Organisatie: GIDSnetwerk Datum: 11.04.2014 Periode: 01/2014-12/2017
Business Plan Organisatie: GIDSnetwerk Datum: 11.04.2014 Periode: 01/2014-12/2017 Business Plan Agenda 1 Visie & Business Model 2 Strategie 3 Team & Organisatie 4 Implementatie 5 Financien 1. Visie & Business
Nadere informatieVisie op besturen en toezicht
Visie op besturen en toezicht Patrimonium Barendrecht Raad van commissarissen & directeur-bestuurder 20 mei 2018 Inleiding De raad van commissarissen en de directeur-bestuurder van Patrimonium Barendrecht
Nadere informatieFunctieprofiel Raad van Toezicht
Functieprofiel Raad van Toezicht Opgesteld: november 2014 Vastgesteld: 25 november 2014 Functieprofiel Raad van Toezicht SALTO 1 Functieprofiel Raad van Toezicht SALTO Organisatieschets In 2001 zijn de
Nadere informatieUitvoering van rechtstreeks verzekerde regelingen
RAPPORT Prins Willem-Alexanderlaan 651 Postbus 700 7300 HC Apeldoorn Telefoon (055) 579 39 48 www.achmea.nl Uitvoering van rechtstreeks verzekerde regelingen Rapportage Intern toezicht in het kader van
Nadere informatieProfielschets. Manager Financiën. Omnivera GWZ. ERLY the consulting company Datum: februari 2016 Opdrachtgever: Omnivera GWZ
Profielschets Manager Financiën Omnivera GWZ ERLY the consulting company Datum: februari 2016 Opdrachtgever: Omnivera GWZ Adviseurs ERLY: drs. Lilian Vos Telefoonnummer: 035 543 00 88 Omnivera GWZ Omnivera
Nadere informatieAccent Organisatie Advies
Accent Organisatie Advies Professionalisering van het intern toezicht Proposities voor RvC / RvT Frank van Egeraat Januari 2017 Context Vele voorbeelden van falend intern toezicht, zowel in de private
Nadere informatieREGLEMENT RISK- EN AUDITCOMMISSIE N.V. NEDERLANDSE SPOORWEGEN
REGLEMENT RISK- EN AUDITCOMMISSIE N.V. NEDERLANDSE SPOORWEGEN 24 november 2017 INHOUD HOOFDSTUK 1: Rol en status van het Reglement 1 HOOFDSTUK 2: Samenstelling RAC 1 HOOFDSTUK 3: Taken RAC 2 HOOFDSTUK
Nadere informatieSportief netwerken; Donar Den Helder Suns
Sportief netwerken; Donar Den Helder Suns Mensen voor Cijfers Welkom Wedstrijd? Donar Den Helder Suns Introductie Marc Oegema Bedrijfseconoom RUG Registeraccountant Opgeleid tot Registercontroller Accountant
Nadere informatieKwaliteitsmanagement: de verandering communiceren!
Kwaliteitsmanagement: de verandering communiceren! (de mens in het proces) Ronald Vendel Business Development manager Ruim 20 jaar ervaring Gestart in 1990 Software specialisme: Procesmanagement (BPM)
Nadere informatieE. (Edward) Moolenburgh Directeur. VBS, september VBS Verbindend voor diversiteit in onderwijs 1
E. (Edward) Moolenburgh Directeur VBS, september 2018 VBS Verbindend voor diversiteit in onderwijs 1 INHOUD VBS Verbindend voor diversiteit in onderwijs 2 1. Hoeveel leden telt uw intern toezicht? 2. Wat
Nadere informatieSturing op ICT STRATEGISCHE BESLUITVORMING GOVERNANCE INNOVATIE. 24 sept 2015; Jurgen Bomas
Sturing op ICT STRATEGISCHE BESLUITVORMING GOVERNANCE INNOVATIE Sturen op ICT en samenhang met business Maes als onderzoek model Vanuit onderzoek in bedrijfsleven: IT beslissing Rol Directie Consequentie
Nadere informatieProfiel leden Raad van Toezicht vereniging Ingrado
Profiel leden Raad van Toezicht vereniging Ingrado Vastgesteld tijdens Algemene Vergadering 18 april 2019 2 1. Inleiding Ingrado is een landelijke opererende vereniging waarvan de gemeenten en de RMC-regio
Nadere informatieRecept 4: Hoe meten we praktisch onze resultaten? Weten dat u met de juiste dingen bezig bent
Recept 4: Hoe meten we praktisch onze resultaten? Weten dat u met de juiste dingen bezig bent Het gerecht Het resultaat: weten dat u met de juiste dingen bezig bent. Alles is op een bepaalde manier meetbaar.
Nadere informatieINTEGRALE PLANNING & CONTROL VOOR DE OVERHEID
INTEGRALE PLANNING & CONTROL VOOR DE OVERHEID Public Insights & Innovations 2018 Onderwerpen Iets over integrale planning & control Hoe ziet dat eruit bij een gemeente? Wat voor tools bieden uitkomst?
Nadere informatieTrendopedia Web 2.0 in organisaties
Trendopedia Web 2.0 in organisaties Mariëlle Nijsten, Menno Manschot Web 2.0 revolutie op internet Web 2.0 is interactieve webtechnologie die de wisdom of the crowds aanboort Voorbeelden: forum blog wiki
Nadere informatieMASTERCLASS Professionaliseringsprogramma De Authentieke en Effectieve Commissaris Aruba (19 de editie)
MASTERCLASS Professionaliseringsprogramma De Authentieke en Effectieve Commissaris Aruba (19 de editie) Een praktisch professionaliseringsprogramma voor register accountants (RA/AA), commissarissen en
Nadere informatieUtrecht Business School
Cursus Controlling & Accounting De cursus Controlling & Accounting duurt ongeveer 2 maanden en omvat 5 colleges van 3 uur. U volgt de cursus met ongeveer 10-15 studenten op een van onze opleidingslocaties
Nadere informatieHoezo dé nieuwe ISO-normen?
De nieuwe ISO-normen Dick Hortensius Senior consultant Managementsystemen NEN Milieu & Maatschappij dick.hortensius@nen.nl 1 Hoezo dé nieuwe ISO-normen? 2 1 De cijfers voor Nederland (eind 2013) Norm Aantal
Nadere informatieUitvoering van rechtstreeks verzekerde regelingen
RAPPORT DIVISIE PENSIOEN & LEVEN Laan van Malkenschoten 20 Postbus 9150 7300 HZ Apeldoorn www.achmea.nl Uitvoering van rechtstreeks verzekerde regelingen Rapportage Intern toezicht in het kader van 2013
Nadere informatieIncompany Masterclasses voor commissarissen van woningcorporaties. Advies voor bestuur, toezicht en stakeholders
Incompany Masterclasses voor commissarissen van woningcorporaties Advies voor bestuur, toezicht en stakeholders Incompany Masterclasses voor commissarissen van woningcorporaties Het programmamanagement
Nadere informatieRisicomanagement binnen de decentralisaties
Risicomanagement binnen de decentralisaties Sturen op kritieke succesfactoren Gemeenten van de Toekomst Goed risicomanagement Filmpje 2www.risicomanagement.nl Gemeente moet invulling geven aan complexe
Nadere informatiePraktijklessen Risicomanagement 18 januari 2011
Praktijklessen Risicomanagement 18 januari 2011 Robert t Hart Nederlands Adviesbureau voor Risicomanagement Rene Bosman Provincie Limburg Patrick Schouten Deloitte r.hart@risicomanagement.nl Agenda Inleiding
Nadere informatieVan businessmodel naar procesmanagement
Van businessmodel naar procesmanagement Leo Kerklaan, Associate Partner Passionned Nederland BV, directeur Franeker Management Academie. 20 november 2014 Burgers Zoo, Arnhem 1 Zien, denken doen Elke week
Nadere informatieWillem de Zwijger College
Functieprofiel Raad van Toezicht 17 september 2018 Willem de Zwijger College 1 Functieprofiel Raad van toezicht Hoofdtaak De raad van toezicht functioneert als eenheid en waakt over het integrale belang
Nadere informatieVisie op toezicht Raad van commissarissen WBO Wonen
Visie op toezicht Raad van commissarissen WBO Wonen Versie: september 2018 Vastgesteld door raad van commissarissen en bestuur: 19 november 2018 Inleiding Met de invoering van de Woningwet per 1 juli 2015
Nadere informatieVisie op besturen en toezicht houden bij Goed Wonen Gemert
Visie op besturen en toezicht houden bij Goed Wonen Gemert Inleiding Goed Wonen Gemert staat als corporatie midden in de samenleving en opereert vanuit haar missie: Wij zijn een maatschappij gedreven organisatie.
Nadere informatieReglement van de Raad van Toezicht
Van de besluit gelet op richtlijn 23 van de Code Goed Onderwijsbestuur VO d.d. 4 juni 2015 en artikel 11 lid 4 van de statuten van de stichting tot vaststelling van het onderstaande Reglement van de Raad
Nadere informatieHigh trust High penalty. Inzicht en externe oriëntatie
High trust High penalty Inzicht en externe oriëntatie Presentatie Hans Niemeijer, Strategisch Businesscontroller Antoine Nikkessen, Senior auditor / Risicomanager 1 Nu wordt een steeds groter deel van
Nadere informatieDoel van de rol Iedere Compliance Officer heeft als doel het beheersen van de risico s die BKR loopt in haar strategische en operationele processen.
FUNCTIEPROFIEL Opdrachtgever: Functienaam: BKR Compliance Officer Security & Risk BKR is een onafhankelijke stichting met een maatschappelijk doel. BKR streeft sinds 1965, zonder winstoogmerk, een financieel
Nadere informatieKENSINGTON Business Intelligence
De formule voor vooruitgang... Kensington B.I. geeft de formule om uw bedrijf nog beter te besturen... De cockpitsoftware verschaft u alle informatie die u nodig heeft voor het besturen van uw bedrijf.
Nadere informatieModule Assetmanagement. Module XX / verkorte versie & ref. ISO 55002
Module Assetmanagement Module XX / verkorte versie & ref. ISO 55002 Ton Beckers, 21/10/2014 Structuur ISO 9001 5. Directieverantwoordelijkheid 8. meting, analyse en verbetering 4. Kwaliteitsmanagementsysteem
Nadere informatieActualiteitendag Platform Deelnemersraden Risicomanagement
Actualiteitendag Platform Deelnemersraden Risicomanagement Benne van Popta (voorzitter Detailhandel) Steffanie Spoorenberg (adviseur Atos Consulting) Agenda 1. Risicomanagement 2. Risicomanagement vanuit
Nadere informatieToetsings- en toezichtskader RvC
1. Inleiding De governancecode voor woningcorporaties stelt dat een woningcorporatie dient te beschikken over een toetsingskader op basis waarvan de Raad van Commissarissen haar functie van intern toezichthouder
Nadere informatieControlstatuut Havensteder
Controlstatuut Havensteder Vastgesteld door het Bestuur d.d.: 29 november 2016 Goedgekeurd door de RvC d.d.: 16 december 2016 Inhoud 0. Inleiding... 3 1. Verankering... 3 1.1. Plaats van de controlfunctie
Nadere informatieMeerwaarde Internal Audit functie. 16 maart 2017
Meerwaarde Internal Audit functie Even voorstellen: Jantien Heimel 2 Even voorstellen: Jeannette de Haan 3 Inhoud 1. Kennismaking 2. Hoe kijken commissarissen aan tegen Internal Audit? Filmpje 3. Wat is
Nadere informatieAssetmanagement. Resultaten maturityscan. 14 januari 2015
Assetmanagement Resultaten maturityscan 14 januari 2015 De 7 bouwstenen van Assetmanagement 2 22.Afwijkingen en herstelacties 23. Preventieve acties 24. Verbetermanagement 5.Leiderschap en betrokkenheid
Nadere informatiePROACTIEF TOEZICHT VOBO
PROACTIEF TOEZICHT VOBO Concept Door: Raad van Toezicht Voortgezet Onderwijs Best Oirschot PROACTIEF TOEZICHT VOBO 2 Inhoudsopgave Inleiding... 3 Toezichtvisie Vobo... 4 Doel van de Raad van Toezicht Vobo...
Nadere informatieOndernemen dankzij 3 lines of defense. Hoe 3 lines of defense ondernemerschap binnen uw organisatie kan stimuleren
Ondernemen dankzij 3 lines of defense Hoe 3 lines of defense ondernemerschap binnen uw organisatie kan stimuleren Introductie Allebei Bedrijfskundige achtergrond Brede ervaring met non-financial risicomanagement.
Nadere informatieImplementatie Code Banken
Implementatie Code Banken Koninginnegracht 2 2514 AA Den Haag T 070 3750 750 www.bngbank.nl BNG Bank is een handelsnaam van N.V. Bank Nederlandse Gemeenten, statutair gevestigd te Den Haag, KvK-nummer
Nadere informatieRisicogestuurd Kwaliteitsmanagement
Risicogestuurd Kwaliteitsmanagement Dr. Ir. Martin van Staveren MBA Wie? Martin van Staveren Staat voor andersomgaan met risico s. Adviseur Docent Auteur 1 Trend 1: VUCA wereld Trend 2: maatschappij Vertrouwen
Nadere informatieToezichtkader Raad van Toezicht. 12 november 2014, versie 2.0
Toezichtkader Raad van Toezicht 12 november 2014, versie 2.0 Besluit Raad van Toezicht d.d. 29 oktober 2014 1 Inhoudsopgave Inleiding p.3 De verschillende rollen van CvB en RvT p.3 Toezicht en bestuur
Nadere informatieREGLEMENT VOOR DE RISICO COMMISSIE VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN VAN DE VOLKSBANK N.V. 30 maart 2019
REGLEMENT VOOR DE RISICO COMMISSIE VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN VAN DE VOLKSBANK N.V. 30 maart 2019 De Volksbank N.V. (de Volksbank) bestaat uit vier merken (handelsnamen): ASN Bank, BLG Wonen, RegioBank
Nadere informatieDe essentie van de nieuwe ISO s. Dick Hortensius, NEN Milieu & Maatschappij
De essentie van de nieuwe ISO s Dick Hortensius, NEN Milieu & Maatschappij 1 Waar ik het over ga hebben De uitdaging en de oplossing De HLS voor iedereen De HLS voor wie het wil Waar we staan en wat er
Nadere informatieUitbesteding in de pensioensector:
Uitbesteding in de pensioensector: Bevindingen vanuit de toezichtspraktijk Prof. Dr. O.C.H.M. Sleijpen EYe on Pensions 14 januari 2014 Uitbesteding in de Pensioensector Topics: A. Wettelijke bepalingen
Nadere informatiePitstop Een onderzoek naar innovatie binnen het TT-Instituut
Pitstop Een onderzoek naar innovatie binnen het TT-Instituut A S S E N E M M E N M E P P E L De aanleiding Innovatie in het mbo moet omdat: - Technologie en digitalisering leiden tot andere (inhoud van)
Nadere informatieToezichtkader Raad van Commissarissen. Stichting Woningcorporatie Plicht Getrouw. Identificatie:
Toezichtkader Raad van Commissarissen Stichting Woningcorporatie Plicht Getrouw Identificatie: Versie: februari 2019 Vastgesteld in vergadering RvC d.d.: 18 februari 2019 Gecommuniceerd met Bestuur: februari
Nadere informatie5 CRUCIALE COMPETENTIES VOOR EEN DUURZAAM HRM/L&D DIMITRI MAENHOUDT
5 CRUCIALE COMPETENTIES VOOR EEN DUURZAAM HRM/L&D DIMITRI MAENHOUDT WAT BETEKENT DUURZAAM? Duurzaam betekent aansluiten op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in
Nadere informatieLean Six-Sigma. HealthRatio Operational Excellence
Lean Six-Sigma HealthRatio Operational Excellence De zorg werkt in een roerige omgeving Veel veranderingen leggen extra druk op zorginstellingen om goedkoper, efficiënter en transparanter te kunnen werken.
Nadere informatie8-12-2015. Hoe test je een pen? Je kunt de presentatie na afloop van elke les downloaden. Ga naar : www.gelsing.info Kies voor de map Acceptatietesten
Les 1 Docent: Marcel Gelsing Je kunt de presentatie na afloop van elke les downloaden. Ga naar : www.gelsing.info Kies voor de map Acceptatietesten Hoe test je een pen? 1 Bekijk eerst het filmpje over
Nadere informatieGovernancestructuur WonenBreburg. januari 2012, geactualiseerd augustus 2015
Governancestructuur WonenBreburg januari 2012, geactualiseerd augustus 2015 1 Inhoud 1. Inleiding 3 2. Bestuur 3 2.1 Taak en werkwijze 3 2.2 Rechtspositie en bezoldiging bestuur 4 2.3 Tegenstrijdige belangen
Nadere informatieRISICOMANAGEMENT VOOR WONINGCORPORATIES
INTEGRAAL RISICOMANAGEMENT VOOR WONINGCORPORATIES Together you make the difference RISICOMANAGEMENT BIJ WONINGCORPORATIES Deel 2 van een drieluik over het belang van goed risicomanagement in de corporatie
Nadere informatieIN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM
IN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM De tijd dat MVO was voorbehouden aan idealisten ligt achter ons. Inmiddels wordt erkend dat MVO geen hype is, maar van strategisch belang voor ieder
Nadere informatieAan de raad van de gemeente Lingewaard
6 Aan de raad van de gemeente Lingewaard *14RDS00194* 14RDS00194 Onderwerp Nota Risicomanagement & Weerstandsvermogen 2014-2017 1 Samenvatting In deze nieuwe Nota Risicomanagement & Weerstandsvermogen
Nadere informatieDE ONDRAAGLIJKE LICHTHEID VAN STRATEGISCH HR. Mieck Vos Kabinetschef Burgemeester Vincent Van Quickenborne Stad Kortrijk
DE ONDRAAGLIJKE LICHTHEID VAN STRATEGISCH HR Mieck Vos Kabinetschef Burgemeester Vincent Van Quickenborne Stad Kortrijk WELKE OPPORTUNITEITEN STELLEN ZICH VANDAAG VOOR HR? HR heeft vandaag de erkenning
Nadere informatieVisie en Strategie van pensioenfondsen: voorbereid op de toekomst!
Visie en Strategie van pensioenfondsen: voorbereid op de toekomst! Montae Educatiesessie Maarten Heikoop 1 De wereld verandert 2 Visie op toezicht 2018-2022 Thema s 2018 1. Evenwichtige financiële keuzes
Nadere informatieHidden Profit.! Optimal Hotel Performance!
Creatieve Omzet! Verantwoorde Kostenbesparingen! Een Uitdagende Economische Realiteit.! Loopt u voorop en groeit uw marktaandeel! of staat u achter en verliest u terrein?! Royal Bank of Scotland klaar!
Nadere informatie