Gemeentelijke Rekenkamer Nijmegen

Transcriptie

1 Gemeentelijke Rekenkamer Nijmegen ONDERZOEK VOORTIJDIG SCHOOLVERLATERS PLAN VAN AANPAK MEI 2013

2 COLOFON De Rekenkamer heeft een onafhankelijke positie binnen de gemeente. Haar doel is de gemeenteraad een extra handvat te bieden zijn controlerende taak uit te voeren. Daartoe voert zij onderzoek uit op het gebied van: Doeltreffendheid: Bij dit type onderzoek wordt nagegaan of de gewenste resultaten daadwerkelijk worden bereikt Doelmatigheid Bij dergelijk onderzoek gaan we na of de gewenste resultaten worden bereikt met zo weinig mogelijk middelen (personeel, geld) Rechtmatigheid: Bij onderzoek op dit terrein staat de vraag centraal of de uitvoering plaatsvindt volgens geldende wetten en regels. Bij de uitvoering van haar onderzoeken kijkt de Rekenkamer altijd terug (wat is besloten, wat is gedaan), met als nadrukkelijk doel daarvan te kunnen leren voor de toekomst. Samenstelling: de heer A. van Ruth (voorzitter) de heer M. van Dam (lid) de heer P. de Goede (lid) De Rekenkamer wordt ambtelijk ondersteund door mevrouw J. Smink, secretaris / onderzoeker De Rekenkamer wordt bij de uitvoering van dit onderzoek ondersteund door onderzoekers van de afdeling Onderzoek & Statistiek van de gemeente Nijmegen (deel 2) en Regioplan (deel 3). Contact: Post: Postbus HG NIJMEGEN Telefoon: Website: Twitter: rekenkamer@nijmegen.nl

3 INHOUDSOPGAVE 1 Inleiding 1 2 Doel- en vraagstelling 2 3 Aanpak onderzoek 4 4 Planning 9 Bijlage 1 Onderzoeksvragen deel 3

4

5 1. INLEIDING De (verder de Rekenkamer) gaat onderzoek doen naar voortijdig schoolverlaters. In voorliggend Plan van Aanpak geven wij op hoofdlijnen aan hoe wij dit onderzoek vorm geven. Daaraan voorafgaand gaan wij in op de aanleiding tot het onderzoek. AANLEIDING Elk jaar voert de (voorzitter van de) Rekenkamer gesprekken met de fractie(voorzitter)s uit de gemeenteraad. In dit gesprek wordt onder meer stil gestaan bij de onderwerpen die men graag in het daaropvolgende jaar door de Rekenkamer onderzocht zou zien. Voortijdig schoolverlaten was één van de onderwerpen die in 2012 door meerdere fracties werd aangedragen. Ook in het gesprek met de auditcommissie over de voorlopige keuze van Rekenkameronderzoeken in 2013 werd het belang van een onderzoek naar voortijdig schoolverlaters onderschreven. 1

6 2. DOEL- EN VRAAGSTELLING Ter voorbereiding op het onderzoek naar voortijdig schoolverlaters hebben wij landelijke en lokale stukken bestudeerd. Verder hebben wij gesprekken gevoerd met betrokken ambtenaren van de gemeente Nijmegen en met de secretarissen van de Rekenkamers van Den Haag en Lelystad. Deze rekenkamers hebben namelijk recent onderzoek gedaan naar voortijdig schoolverlaters. Mede op basis hiervan hebben wij een conceptversie van het Plan van Aanpak (dd 27 maart 2013) opgesteld. In de eerste helft van april hebben wij deze besproken met fractiespecialisten onderwijs en zorg en met coördinatoren/directeuren van het primair- en voortgezet onderwijs en het ROC. In die gesprekken hebben wij onze plannen toegelicht, en zijn wij nagegaan of er specifieke wensen leven bij de fractiespecialisten en/of de scholen voor het onderzoek. Tevens hebben wij betrokken ambtenaren in de gelegenheid gesteld hun specifieke wensen naar voren te brengen. De wensen die naar voren zijn gebracht, geven wij allemaal een plek in het onderzoek. De grote wensen zijn verwerkt in dit definitieve Plan van Aanpak, de kleine wensen nemen wij mee bij de uitvoering. De grote wensen waren afkomstig van de fractiespecialisten onderwijs en zorg uit de gemeenteraad. Deze betroffen uitbreiding van het aantal te onderzoeken scholen (vier in plaats van twee scholen in het voortgezet onderwijs) en het geven van zo veel mogelijk inzicht in de effectiviteit (of mate van doelbereiking) van (enkele) tot nu toe uitgevoerde maatregelen om voortijdig schooluitval te voorkomen, danwel terug te dringen. Daarbij is overigens ook opgemerkt dat wanneer er geen of maar zeer beperkt gegevens beschikbaar zijn, de mogelijkheden voor de Rekenkamer dan beperkt zijn. In dat geval zal de Rekenkamer zich moeten baseren op gesprekken met betrokkenen en/of deskundigen of onderzoeksmateriaal uit andere gemeenten of regio s waar vergelijkbare maatregelen zijn uitgevoerd die wel zijn geëvalueerd of gemonitord. De problematiek van voortijdig schoolverlaters is complex. Er is een veelheid aan (samenhangende) oorzaken waarom jongeren hun school niet afmaken, er is sprake van veel betrokkenen en er zijn de nodige beleidsontwikkelingen die hun weerslag zullen hebben op dit terrein. Doel van het Rekenkameronderzoek is om het inzicht in deze problematiek in Nijmegen te vergroten, zodat betrokken partijen daar hun voordeel mee kunnen doen bij het verder terugdringen van het aantal voortijdig schoolverlaters. Gezien de wettelijke taak van de Rekenkamer, richten wij ons hierbij in het bijzonder op de gemeenteraad. Om een goed inzicht in de problematiek te geven, zal het onderzoek bestaan uit drie delen: 1. een quick scan waarin wordt geschetst hoe het veld in elkaar zit (wet- en regelgeving, beleid, gemeentelijke organisatie, andere betrokken partijen) en in het bijzonder wat de taken en rollen van de gemeente en de scholen zijn; hierbij zal tevens voor zover mogelijk inzicht worden gegeven in de effectiviteit (of mate van doelbereiking) van een aantal maatregelen; 2. een deel waarin de beschikbare cijfers over 'Nijmegen' in perspectief worden gezet, door vergelijkingen te maken met de gestelde doelen, met andere grote steden, met andere scholen of schooltypen en dergelijke; 2

7 3. een deel waarmee inzicht wordt gegeven in het functioneren van de zorgstructuren op scholen 1 en de samenhang met zorgstructuren daarbuiten. Dit omdat een goede zorgstructuur één van de verklarende factoren is voor het al dan niet uitvallen van jongeren én omdat gemeenten ook verantwoordelijk worden voor de jeugdzorg (per 1 januari 2015). In de voorbereiding op de decentralisatie van de jeugdzorg is het belangrijk te weten wat er nu al goed loopt en wat nog niet. De Rekenkamer is zich ervan bewust dat zorg op en om de school niet de enige factor is, maar wel een belangrijke. Het is onmogelijk om alle factoren die een rol spelen bij voortijdig schoolverlaten in het onderzoek te betrekken. Dat zou ook niet zinvol zijn, omdat de gemeente op lang niet alle factoren invloed heeft of verantwoordelijkheid draagt. Voor dit deel van het onderzoek laten we ons ondersteunen door onderzoekers van Regioplan Beleidsonderzoek. Zij hebben een vergelijkbaar onderzoek gedaan voor de rekenkamers van Lelystad en Den Haag. Deel 1 (quick scan) is gericht op het in kaart brengen van het veld, toegespitst op (de effectiviteit van) de betrokkenheid van de gemeente Nijmegen. Deel 2 (in perspectief zetten van de cijfers) is gericht op een vollediger beeld van de omvang van de problematiek en mogelijke verklarende variabelen. De onderzoeksvragen voor deel 3 (zorgstructuren op scholen en de samenhang met externe zorgstructuren) zijn als volgt geformuleerd: 1. Hoe is de zorgstructuur rondom leerlingen in het Nijmeegse primair onderwijs, het voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs vormgegeven? Voor de duidelijkheid: het gaat hierbij dus om het functioneren van de zorgstructuren op scholen, maar nadrukkelijk ook de samenhang met zorgstructuren daarbuiten. 2. Hoe functioneert de zorgstructuur in de praktijk? 3. Welke resultaten worden geboekt? Deze vragen zijn uitgewerkt in een aantal subvragen (zie bijlage). In ons onderzoek kijken wij niet verder terug dan tot Alleen als daar specifieke aanleiding toe is, kijken wij ook terug naar eerdere jaren. 1 Met interne zorgstructuur bedoelen we de structuur die aan de basis begint bij het signaleren van problemen door de docent en in de top eindigt met het inschakelen van externe zorgpartijen. Het onderzoek richt zich op het primair onderwijs, het voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs. 3

8 3. AANPAK ONDERZOEK Dit hoofdstuk beschrijft op hoofdlijnen hoe wij de verschillende delen van het onderzoek aanpakken. Voordat wij dit doen, willen wij vermelden dat onze secretaris elke twee weken overleg voert met de door de stadscontroller aangewezen ambtelijke contactpersonen voor dit Rekenkameronderzoek (één vanuit het beleidsveld onderwijs en één vanuit het beleidsveld zorg). In deze overleggen staat het bespreken van de aanpak en voortgang van het onderzoek (aan de hand van bevindingen) centraal. Vragen voor de organisatie worden uitgezet en beantwoord via de contactpersoon, tenzij daarover andere afspraken worden gemaakt. De contactpersoon verzorgt de terugkoppeling naar de organisatie, de portefeuillehouder en het college. De secretaris verzorgt de terugkoppeling naar de Rekenkamer. Overigens zal de Rekenkamer ook zelf enkele gesprekken met de portefeuillehouders onderwijs en zorg voeren. Tijdens de uitvoering van het onderzoek gaan wij ook op een aantal momenten in gesprek met de raad. De fractiespecialisten die hebben deelgenomen aan het gesprek over het concept van voorliggend Plan van Aanpak vormen daartoe een klankbordgroep. De fracties waarvan niemand aanwezig was op 8 april jl., zijn alsnog uitgenodigd aan deze klankbordgroep deel te nemen. Fracties die niet deelnemen ontvangen in elk geval altijd een terugkoppeling uit de gevoerde gesprekken. DEEL 1 QUICK SCAN Binnen een afgebakende hoeveelheid tijd (15 dagen), verzamelen wij zoveel mogelijk informatie om op hoofdlijnen inzicht te geven in het veld. Het gaat daarbij om zaken zoals: relevante wet- en regelgeving; doelen van beleid en daarvoor uitgevoerde activiteiten (lokaal en regionaal); door de gemeente ingezette (financiële) middelen; de effectiviteit of mate van doelbereiking van (enkele) ingezette maatregelen; de verdeling van taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden binnen de gemeente; bij de uitvoering betrokken partijen. Mocht het onevenredig veel tijd kosten een goed inzicht te geven in bepaalde zaken, dan benoemen wij dat in de eindrapportage. 4

9 DEEL 2 CIJFERS IN PERSPECTIEF Er zijn over voortijdig schoolverlaters diverse bronnen van cijfers en gegevens. Wij zetten de belangrijkste op een rij en zetten deze in perspectief door vergelijkingen te maken met in elk geval doelen, andere grote steden, andere RMC-regio s 2 en ROC s. Daarnaast verdiepen we de Nijmeegse cijfers - voor zover mogelijk - door de achtergronden van voortijdig schoolverlaters in beeld te brengen (wijken waarin zij wonen, sociale situatie van het gezin waaruit zij komen en dergelijke). De beperking die we ons hier zelf opleggen is dat we gebruik maken van bestaand cijfermateriaal en in totaal maximaal vijf dagen aan dit deel van het onderzoek besteden. Wij laten ons bij dit deel van het onderzoek ondersteunen door de afdeling Onderzoek & Statistiek. DEEL 3 FUNCTIONEREN VAN DE ZORGSTRUCTUREN OP SCHOLEN EN AANSLUITING OP DE EXTERNE ZORGSTRUCTUUR Het onderwijs is samen met de gemeente en de jeugdzorg verantwoordelijk voor het bieden van zorg aan leerlingen die (extra) ondersteuning nodig hebben. De zorg voor jeugd is sterk in beweging. De transitie van de jeugdzorg (per 1 januari 2015), de invoering van passend onderwijs (in augustus 2014) en wijziging van de Wet Werk en Bijstand voor jongeren tot 27 jaar zorgen ervoor dat de zorgstructuur van het onderwijs onder druk komt te staan en de gemeente daar meer bemoeienis mee krijgt. De overheveling van jeugdzorgtaken naar de gemeenten houdt in dat gemeenten naast de preventieve jeugdzorg ook verantwoordelijk worden voor de geïndiceerde jeugdzorg. Gemeenten zullen zorg moeten gaan dragen voor een goed functioneren van het aanbod van zwaardere vormen van jeugdzorg. Daarnaast zal de toegang tot de jeugdzorg een belangrijke taak worden van de gemeentelijke hulpverlening. In het nieuwe stelsel voor passend onderwijs krijgen scholen de plicht een passende onderwijsplek te bieden aan leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben. De wijziging van de Wet Werk en Bijstand houdt in dat jongeren tot 27 jaar geen uitkering meer krijgen, maar onderwijs volgen of werk hebben. Dit kan leiden tot een grotere toestroom van probleemleerlingen in het onderwijs. Een goede samenwerking tussen het onderwijs en de jeugdzorg is cruciaal voor het bieden van optimale zorg aan leerlingen met (extra) ondersteuningsbehoeften. Het onderwijs is immers een vindplaats bij uitstek als het gaat om kinderen en jongeren met opvoed- en opgroeiproblematiek. Deze problematiek kan een belangrijke rol spelen in het onderwijsverzuim en uiteindelijk in het voortijdig schoolverlaten. 2 RMC is de afkorting voor Regionale Meld- en Coördinatiefunctie. Voor de aanpak van voortijdig schoolverlaten is Nederland verdeeld in 39 RMC-regio s. Nijmegen valt onder de regio Arnhem/Nijmegen. Formeel is Nijmegen de contactgemeente en eerste aanspreekpunt voor het rijk. In de praktijk is de regio verdeeld in twee delen en functioneert Arnhem als contactgemeente voor de subregio Arnhem (10 gemeenten) en Nijmegen voor de subregio Nijmegen (8 gemeenten). 5

10 Met het oog op de komende ontwikkelingen in de zorg voor jeugd wil de Rekenkamer inzicht geven in het functioneren van de interne zorgstructuur in het onderwijs en de aansluiting daarvan op de externe zorgstructuur. De focus ligt hierbij zowel op het primair en het voortgezet onderwijs als op het middelbaar beroepsonderwijs. Onder de externe zorgstructuur vallen onder meer Bureau Leerplicht, het Jongerenloket, het Centrum voor Jeugd en Gezin (sociale wijkteams), Bureau Jeugdzorg, het welzijnswerk en de politie. Het gaat er dus om het functioneren van de gehele keten in beeld te brengen; deze begint bij het signaleren van problemen door de docent op school en eindigt met een goede afstemming met de extern geboden zorg. Het gaat hierbij om externe hulpverlening geboden aan de leerling door bijvoorbeeld Leerplicht, het (school)maatschappelijk werk, de preventieve jeugdhulpverlening of de geïndiceerde jeugdzorg. Net als de rekenkamers van Den Haag en Lelystad kiezen wij er voor om bij een beperkt aantal scholen de werkwijze in de praktijk te onderzoeken. Samen met betrokken ambtenaren en coördinatoren van de scholen selecteren we twee scholen voor primair onderwijs en vier scholen voor voortgezet onderwijs. Daarnaast doen we onderzoek bij het ROC (middelbaar beroepsonderwijs). Bij deze zeven scholen voeren we de volgende onderzoekswerkzaamheden uit: Desk research: het doel hiervan is inzicht te krijgen in de interne zorgstructuur van de geselecteerde scholen, de samenstelling van de zorgoverleggen, de afspraken tussen de verschillende instellingen en met de gemeente, het aantal betrokken leerlingen en de geleverde zorg aan leerlingen. Waar mogelijk maken we gebruik van bevindingen uit evaluaties en eerder uitgevoerd onderzoek. Interviews: Om inzicht te krijgen in de praktijk van het functioneren van de interne zorgstructuur en de aansluiting op de externe zorgstructuur voeren we gesprekken met verschillende betrokkenen binnen het onderwijs, binnen de externe instellingen en binnen de gemeente. Wij denken daarbij per onderzochte school tenminste aan interne zorgdeskundigen binnen het onderwijs (waaronder zorgcoördinatoren, interne begeleiders, schoolmaatschappelijk werkers en mentoren), directeuren en onderwijsmanagers. Binnen de gemeente zullen wij in elk geval gesprekken voeren met de programmamanagers onderwijs en zorg & welzijn (waarbij de laatste tevens projectleider is van de transities in het sociale domein), de RMC-coördinator, medewerkers van bureau Leerplicht en beleidsmedewerkers onderwijs, jeugd en zorg. Uiteraard zullen wij ook de portefeuillehouders onderwijs en zorg interviewen. Met de belangrijkste externe partijen zullen wij ook gesprekken voeren. Vooralsnog denken wij in elk geval aan medewerkers van Bureau Jeugdzorg, GGD (jeugdgezondheidszorg), Centrum voor Jeugd en Gezin / Sociale Wijkteams, Jongerenloket, Tandem en politie. 6

11 In de gesprekken met de scholen en de externe zorgpartijen gaan we in op: de aard van de problematiek van de leerlingen; het signaleren van problemen; de bespreking van leerlingen in de zorgoverleggen; de inzet van zorg; het registreren van informatie; de terugkoppeling van informatie; de coördinatie van zorg. In de interviews binnen de gemeente besteden we aandacht aan (de raakvlakken tussen) het jeugdzorgbeleid en het onderwijsbeleid. Verder gaan we in op het huidige beleid in relatie tot de ontwikkelingen inzake passend onderwijs en de decentralisatie van de jeugdzorg. Zicht op de cliënt: We nemen enkele dossiers door om te onderzoeken hoe de plannen van aanpak, doorlooptijden, resultaten en terugkoppeling in de praktijk verlopen. Ook voeren we een aantal gesprekken met de betrokken leerlingen en/of hun ouders waarin we vragen hoe zij het functioneren van de zorgstructuur op school ervaren. Observatie zorgoverleggen: Bij elke deelnemende school wonen we een zorgoverleg bij om meer zicht te krijgen op de samenwerking tussen het onderwijs en de externe instellingen. In het voortgezet onderwijs wonen we ook een overleg bij van de permanente commissie leerlingenzorg. Dit betreft een zorgoverleg van de samenwerkende scholen in het voortgezet onderwijs voor gevallen waarin het zorgoverleg van een individuele school behoefte heeft aan ondersteuning of advies of wanneer opschaling nodig is. Vervolgens organiseren we een aantal discussiebijeenkomsten: een bijeenkomst met professionals uit het onderwijs; een bijeenkomst met externe (zorg)instellingen; een bijeenkomst met ambtenaren van de gemeente. Ter voorbereiding op deze bijeenkomsten stellen we een beknopte discussienotitie op met de belangrijkste bevindingen uit deel 3 van het onderzoek. Het doel van deze discussiebijeenkomsten is om (voorlopige) onderzoeksbevindingen van deel 3 te bespreken. In de bijeenkomsten komt aan bod of de onderzoeksbevindingen door de betrokkenen worden herkend en worden kansen en bedreigingen voor de toekomst besproken. We organiseren ook een discussiebijeenkomst met raadsleden (fractiespecialisten). Ook voor deze bijeenkomst stellen we een discussienotitie op, waarin de belangrijkste bevindingen uit deel 3 van het onderzoek in het perspectief worden gezet van de ontwikkelingen waar de gemeente mee te maken krijgt. Het gaat dan met name om de transitie van de jeugdzorg en de komst van passend onderwijs. In de discussienotitie zal aandacht worden besteed aan de mogelijkheden die de gemeenteraad heeft om actief te sturen op de kwaliteit van de zorg in het onderwijs en de aansluiting daarvan op de externe zorgstructuren. We zullen tevens een gesprek met de betrokken portefeuillehouders voeren over deze discussienotitie. 7

12 Op het moment dat de discussiebijeenkomsten plaatsvinden zijn de rapportages over deel 1 (quick scan) en deel 2 (cijfers in perspectief) beschikbaar. We ronden deel 3 van het onderzoek af met het opstellen van een eindrapportage. In de eindrapportage krijgen de bevindingen uit dit deel van het onderzoek een plek. Daarbij wordt uiteraard ook verwerkt wat uit de discussiebijeenkomsten is gekomen. Waar mogelijk vergelijken we de Nijmeegse resultaten met die uit Den Haag en Lelystad. De eindrapportage zal tevens onze conclusies en aanbevelingen bevatten. 8

13 4. PLANNING In onderstaande planning geven wij inzicht in de doorlooptijd van het onderzoek: Deel I: quick scan Deel II: cijfers Deel III: functioneren zorgstructuur April Algemeen: bespreken concept PvA met fractiespecialisten en coördinatoren/directeuren scholen. PvA waar mogelijk aanpassen op hun specifieke wensen. Selecteren scholen, desk research scholen. Mei Inzicht geven in het veld. Cijfers in perspectief plaatsen. Bespreken definitief PvA met portefeuillehouders. Schoolbezoeken: Reeds gestart in oriëntatiefase, voortzetting in hele onderzoeksperiode: Juni interviews, observaties en dossieronderzoek. Interviews externe partijen en gemeente. Tweewekelijkse voortgangsgesprekken tussen secretaris Rekenkamer en ambtelijke contactpersonen Juli Ambtelijk hoor- Ambtelijk hoor- zorg en onderwijs. Aug. Sept. Okt. en wederhoor. Bestuurlijk hooren wederhoor. Rapport naar de en wederhoor. Bestuurlijk hooren wederhoor. Rapport naar de Analyse bevindingen en opstellen discussienotities. Discussiebijeenkomsten. Gedurende het gehele onderzoek periodiek overleg met klankbordgroep uit de raad. raad (en andere belangstellenden). raad (en andere belangstellenden). Gesprek met portefeuillehouders. Opstellen eindrapport. Nov. Ambtelijk hoor- en wederhoor. Bestuurlijk hoor- en wederhoor. Rapport naar de raad (en andere belangstellenden). 9

14 10

15 BIJLAGE 1 ONDERZOEKSVRAGEN DEEL 3 Het doel van deel 3 van het onderzoek is inzicht verkrijgen in het functioneren van de zorgstructuur in het primair onderwijs, het voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs en de samenwerking met de externe zorgstructuur. De hoofdvragen van het onderzoek zijn als volgt geformuleerd: 1. Hoe is de zorgstructuur rondom leerlingen in het primair onderwijs voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs vormgegeven? 1 2. Hoe functioneert de zorgstructuur in de praktijk? 3. Welke resultaten worden geboekt? Deze hoofdvragen zijn uitgewerkt in een aantal richtinggevende subvragen. Die zijn opgenomen in deze bijlage. 1 Voor de duidelijkheid: het gaat hierbij dus om het functioneren van de zorgstructuren op scholen, maar nadrukkelijk ook de samenhang met zorgstructuren daarbuiten.

16

17 Zorgstructuur 1. Hoe ziet de interne zorgroute binnen de verschillende scholen eruit? 2. Welke zorgoverleggen zijn er binnen de verschillende scholen aanwezig? 3. Welke partijen nemen deel aan de zorgoverleggen? 4. Welke afspraken zijn er gemaakt tussen de scholen en de externe instellingen over inzet, invulling van taken en verantwoordelijkheden? Waar zijn deze afspraken vastgelegd? 5. Hoe is voorzien in de coördinatie van zorg rondom leerlingen? 6. Hoe worden voortgang en resultaten gemonitord? Functioneren in de praktijk Signaleren en bespreken 7. Wat is de aard en de omvang van de problematiek van leerlingen in het primair onderwijs, voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs? 8. Hoe verloopt de signalering van problematiek in de praktijk? 9. Welke leerlingen worden aangemeld voor de zorgoverleggen? 10. Hoe verlopen de zorgoverleggen? Welke concrete afspraken worden er gemaakt over de aanpak van de problematiek? Hoe worden deze afspraken vastgelegd? 11. Welke informatie over de leerling hebben de deelnemers aan de zorgoverleggen voorafgaand aan de bespreking? Inzet van zorg 12. Voor hoeveel leerlingen is in de afgelopen schooljaren hulp ingezet vanuit a) de interne zorgstructuur, b) de preventieve jeugdzorg en/of c) de geïndiceerde jeugdzorg? 13. Wat houdt de hulp die leerlingen krijgen concreet in? 14. In hoeverre wordt de hulp snel en adequaat aangeboden en door welke instellingen? 15. In welke mate wordt er gewerkt met plannen van aanpak? 16. In hoeverre worden deze plannen daadwerkelijk uitgevoerd? 17. Wat is de doorlooptijd van de zorgtrajecten? Doorlopen leerlingen het gehele traject? In welke mate is er sprake van uitval? 18. Zijn er wachtlijsten? Zo ja, voor welk type zorg? Coördinatie en afstemming 19. Hoe verloopt de coördinatie van zorg in de praktijk? Wat gaat goed, wat zijn knelpunten? 20. Welke informatie wordt in dossiers opgenomen en wie hebben inzage in deze dossiers? 21. Wat wordt over een leerling vanuit de externe instellingen teruggekoppeld naar de interne zorgstructuur op school? Bijlage 1, bladzijde 1

18 Resultaten 22. Welke resultaten worden er geboekt? a. in termen van snelle en adequate toeleiding naar passende zorg; b. in termen van het voorkomen van schooluitval of terugkeer naar het onderwijs; c. in het wegnemen of reduceren van problematiek. 23. Hoe beoordelen het onderwijs en de externe instellingen de aansluiting van de interne zorgstructuur in het onderwijs op de externe zorgstructuur? 24. Hoe beoordelen leerlingen en/of hun ouders het functioneren van de zorgstructuur op school? Bijlage 1, bladzijde 2