Hof van Cassatie van België

Transcriptie

1 28 APRIL 2015 P N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. P N L M R V, inverdenkinggestelde, eiseres, vertegenwoordigd door mr. Johan Verbist, advocaat bij het Hof van Cassatie, met kantoor te 2000 Antwerpen, Amerikalei 187/302, waar de eiseres woonplaats kiest, tegen 1. P C, 2. C V W, 3. P K,

2 28 APRIL 2015 P N/2 4. A G, verweerders. I. RECHTSPLEGING VOOR HET HOF Het cassatieberoep is gericht tegen het arrest van het hof van beroep te Antwerpen, kamer van inbeschuldigingstelling, van 2 oktober De eiseres voert in een memorie die aan dit arrest is gehecht, een middel aan. Raadsheer Erwin Francis heeft verslag uitgebracht. Plaatsvervangend advocaat-generaal Marc De Swaef heeft geconcludeerd. II. BESLISSING VAN HET HOF Beoordeling Middel 1. Het middel voert schending aan van de artikelen 11 en 962 Gerechtelijk Wetboek, alsmede miskenning van het algemeen rechtsbeginsel van de techniciteit van het deskundigenonderzoek: het arrest oordeelt ten onrechte dat de onderzoeksrechter die aan de door hem aangestelde deskundigen heeft opgedragen advies te verlenen over wie van de inverdenkinggestelden schijnbaar onvoorzichtigheden, een gebrek aan voorzorg, onachtzaamheden of nalatigheden heeft begaan die schijnbaar in oorzakelijk verband staan met het overlijden van S.C., zijn rechtsmacht niet heeft overgedragen; een opdracht aan een deskundige die verder gaat dan de loutere vaststelling van feiten die de rechter moeten toelaten het recht toe te passen en die de deskundige belast met juridische aspecten van het dossier en een onderzoek van constitutieve elementen van een misdrijf, komt neer op een verboden overdracht van rechtsmacht. 2. Er bestaat geen algemeen rechtsbeginsel van de techniciteit van het deskundigenonderzoek.

3 28 APRIL 2015 P N/3 In zoverre faalt het middel naar recht. 3. Artikel 962 Gerechtelijk Wetboek is niet van toepassing op het door de onderzoeksrechter bevolen deskundigenonderzoek dat betrekking heeft op de strafvordering. In zoverre faalt het middel eveneens naar recht. 4. Artikel 11, eerste lid, Gerechtelijk Wetboek bepaalt dat de rechters hun rechtsmacht niet kunnen overdragen. Hieruit volgt dat de rechter wiens opdracht aan de deskundige niet beperkt is tot het doen van technische vaststellingen of het geven van technisch advies, maar zich uitstrekt tot het geven van advies over de gegrondheid van de strafvordering, in de regel zijn rechtsmacht overdraagt. Evenwel houdt het enkele feit dat de onderzoeksrechter een deskundige opdraagt hem voor te lichten over de aard en de omstandigheden van een misdrijf, daarin begrepen de oorzaken van het overlijden van het slachtoffer, niet in dat hij zijn rechtsmacht aan deze deskundige overdraagt. Krachtens de artikelen 43 en 44 Wetboek van Strafvordering kan de onderzoeksrechter de deskundige immers met een dergelijke opdracht belasten. 5. Om voor het overige na te gaan of de onderzoeksrechter zijn rechtsmacht al dan niet aan de deskundige heeft overgedragen, dient de formulering van de opdracht aan de deskundige in haar geheel te worden nagegaan en moeten alle gegevens in acht worden genomen, zoals de redenen waarvoor en de context waarin de deskundige is aangesteld en de techniciteit van zijn opdracht. Het feit dat de vraagstelling aan de deskundige samenvalt met de vraag waarover de rechter vanuit een juridisch oogpunt uitspraak moet doen of dat bij het formuleren van de opdracht gebruik is gemaakt van de terminologie van de wet, volstaat als dusdanig niet om tot een overdracht van rechtsmacht te besluiten. 6. Elke geneesheer die aan een patiënt letsel veroorzaakt ingevolge een gebrek aan voorzichtigheid of voorzorg, dit wil zeggen door een gedraging aan te nemen die niet overeenstemt met deze van een normaal en voorzichtig geneesheer, geplaatst in dezelfde omstandigheden, is in de regel schuldig aan het misdrijf bepaald in de artikelen 418 en, naargelang het geval, 419, eerste lid, of 420 Strafwetboek. Dit heeft voor gevolg dat de techniciteit van de aan een gerechtsdeskundige verleende opdracht om vanuit medisch oogpunt toelichting te geven bij de

4 28 APRIL 2015 P N/4 handelwijze van een geneesheer en de gevolgen daarvan ten aanzien van een patient die beweerdelijk ingevolge die handelwijze letsel heeft opgelopen of is overleden, gedeeltelijk kan samenvallen met de in de vermelde bepalingen vervatte juridische begrippen waarover de rechter moet oordelen. Die deskundige moet immers ook, maar dan vanuit een medisch uitgangspunt, concreet onderzoeken of de handelwijze van de beoordeelde geneesheer voldoet aan deze die van een normaal en voorzichtig geneesheer in dezelfde omstandigheden kan worden verwacht en in voorkomend geval welke gevolgen uit de ene en de andere handelwijze voor de patiënt voortvloeien. 7. Uit de stukken waarop het Hof vermag acht te slaan, blijkt dat de onderzoeksrechter de door hem aangestelde deskundigen heeft belast met de opdracht een gemotiveerd advies te verlenen omtrent wie, in het bijzonder wat betreft het Heilig hart Ziekenhuis Lier, Dr. Leo Jonkheer en [de eiseres] waartegen nominatim klacht werd neergelegd, vanuit medico-legaal standpunt mogelijk schijnbaar onvoorzichtigheden, een gebrek aan voorzorg, onachtzaamheden of nalatigheden heeft/hebben begaan die schijnbaar in oorzakelijk verband staan tot het overlijden van [S.C.]. Bij deze evaluatie dient rekening gehouden te worden met de concrete feitelijke omstandigheden waarbinnen diende gehandeld te worden en met de houding die normaal van een geneeskundige in soortgelijke omstandigheden kan worden verwacht. 8. Uit de formulering van die opdracht in haar geheel blijkt, eensdeels, dat de onderzoeksrechter de vraagstelling naar eventuele fouten die zouden hebben geleid tot het overlijden van S.C. niet heeft beperkt tot alleen de inverdenkinggestelden, anderdeels, dat hij de deskundigen enkel heeft verzocht hem te adviseren over de vraag of dat overlijden kan zijn veroorzaakt doordat één of meerdere van de inverdenkinggestelden dan wel een derde mogelijks niet hebben gehandeld zoals vakspecialistisch kan worden verwacht van een normaal en voorzichtig persoon met dezelfde hoedanigheid, geplaatst in dezelfde omstandigheden. 9. Het arrest dat oordeelt dat de onderzoeksrechter met de aldus aan de deskundigen verleende opdracht zijn rechtsmacht niet aan die deskundigen heeft overgedragen, verantwoordt de beslissing naar recht. In zoverre kan het middel niet worden aangenomen.

5 28 APRIL 2015 P N/5 Ambtshalve onderzoek van de beslissing op de strafvordering 10. De substantiële of op straffe van nietigheid voorgeschreven rechtsvormen zijn in acht genomen en de beslissing is overeenkomstig de wet gewezen. Dictum Het Hof, Verwerpt het cassatieberoep. Veroordeelt de eiseres tot de kosten. Bepaalt de kosten op 123,85 euro. Dit arrest is gewezen te Brussel door het Hof van Cassatie, tweede kamer, samengesteld uit voorzitter Paul Maffei, als voorzitter, de raadsheren Geert Jocqué, Peter Hoet, Antoine Lievens en Erwin Francis, en op de openbare rechtszitting van 28 april 2015 uitgesproken door voorzitter Paul Maffei, in aanwezigheid van plaatsvervangend advocaat-generaal Marc De Swaef, met bijstand van afgevaardigd griffier Véronique Kosynsky. V. Kosynsky E. Francis A. Lievens P. Hoet G. Jocqué P. Maffei