Setting the scene: is er nood aan hervormingen in de Belgische ziekenhuisfinanciering?

Transcriptie

1 Setting the scene: is er nood aan hervormingen in de Belgische ziekenhuisfinanciering? Cursus Zorgbeleid, 12/05/2016 Carine Van de Voorde

2 Diagnose: een breed gedragen sense of urgency Ziekenhuisactiviteit boven EU-15 gemiddelde Aantal acute bedden/ 1000 inwoners (dalend) Aantal opnames/ inwoners (constant) Gemiddelde verblijfsduur (dalend) Ziekenhuisbudget (BFM) Nationaal gesloten budget in combinatie met het vergoeden van verantwoorde bedden: zet aan tot (over)productie Niet transparant, met budgetonzekerheid Niet op kosten gebaseerd (LOS is proxy voor kosten) Gefragmenteerd: onduidelijk verband tussen middelen en activiteit KCE Rapport 229 (2014) 2

3 Diagnose: een breed gedragen sense of urgency Fee for service + afhoudingen Zet aan tot (over)gebruik, geeft veel spanningen, vlucht naar privé Inkomensongelijkheid tussen specialisten Samenwerking, zorgcoördinatie en zorgcontinuïteit worden niet beloond Kwaliteit wordt niet (altijd) beloond, en lijdt onder overaanbod en versnippering Stijgend aantal ziekenhuizen in het rood (cfr. MAHAstudies) KCE Rapport 229 (2014) 3

4 MAHA (Belfius): Resultatenrekening Evolutie gewoon bedrijfsresultaat (resultaat voor uitzonderlijk) Spreiding & evolutie / 92 AZ Positief gewoon bedrijfsresultaat % omzet > 5 2 <> <> 2 0 <> 1 0 <> -1-1 <> -2-2 <> -5 > Negatief gewoon bedrijfsresultaat

5 Diagnose: hoge tevredenheid van de burger Brede toegankelijkheid: korte wachttijden en directe toegang tot huisarts, specialist, ziekenhuis Proximiteit van zorg Grote keuzevrijheid Ruim aanbod, ook van geavanceerde technologie Gemotiveerd, productief en ondernemend medisch korps (fee for service?) KCE Rapport 229 (2014) 5

6 Beoogde doelstellingen van een hervorming van ZH-financiering Welke doelstellingen? Hoe realiseren? Voorbeeld: doelstellingen van DRGfinanciering (E, FR, D, NL, Medicare VS) Hogere efficiëntie, hogere productiviteit, hogere activiteit, billijke vergoeding van ziekenhuizen, transparante financiering, meer innovatie, betere kwaliteit, verminderen van overcapaciteit, meer concurrentie tussen ziekenhuizen, betere toegankelijkheid, beperking van kosten,... KCE Rapport 207 (2013) 6

7 Incentieven van financieringsmethoden Uitkomstdimensie Goede kwaliteit van zorg Kostenbewust gedrag Goede coördinatie en substitutie Basisfinanciering per type zorgaanbieder Kosteneffectieve innovatie Effectieve preventie Per activiteit o Per zorgbundel per patiënt ( bundled payment, bv. DRG) Per zorgbundel per verzekerde ( capitation payment ) Vast bedrag per periode (salaris/budget) Per zorgbundel per verzekerde en prestatiebeloning voor kwaliteit (bv. ACO) o - - o o - - o Multidisciplinair F. Eijkenaar en E. Schut (2015): Uitkomstbekostiging in de zorg: een (on)begaanbare weg?, ibmg, Erasmus Universiteit Rotterdam 7

8 Goede kwaliteit van zorg Zorginhoudelijk Patiënttevredenheid Kostenbewust gedrag Beperktere kostengroei Geen over/onderbehandeling of onnodig dure zorg Geen perverse volume-prikkels Goede coördinatie en substitutie Juiste zorg op juiste moment op juiste plaats Zelfmanagement patiënt Goed op elkaar afgestemde zorg 8

9 Twee illustraties 1. Spoeddiensten 2. Keuze zorgsetting 9

10 Financiering spoeddiensten Oude financiering tot 1/7/2013 Prikkels? Aantal verantwoorde bedden Supplementaire honoraria voor dringende geneeskundige verstrekkingen bij gehospitaliseerde patiënten (decielen) Grootte (en case-mix) ziekenhuis bepaalt inkomsten: onvoldoende afstemming financiering op spoedactiviteit KCE Rapport 263 (2016) 10

11 Oude financiering spoed Aantal spoedcontacten en verantwoorde bedden (2012) Aantal spoedcontacten en decielen (2012) KCE Rapport 263 (2016), Data: FOD 11

12 Nieuwe financiering vanaf 1/7/2013 (geleidelijke invoering tot 2017) Prikkels? Aantal spoedcontacten Extra voor specifieke groepen (demografisch, pathologie-gerelateerd) Betere afstemming financiering op spoedactiviteit Prikkels tot (over)productie Geen prikkels voor doorsturen patiënten naar huisarts/wachtpost 12

13 Nieuwe financiering spoed Verschil in B2-punten KCE Rapport 263 (2016), Data: FOD 13

14 Nieuwe financiering spoed Aantal contacten in gespecialiseerde spoeddiensten KCE Rapport 263 (2016), Data: FOD 14

15 Financiering artsen op spoed Spoedartsen Eén A-honorarium per patiënt, verschillend per opleidingsniveau arts Spoedartsen van wacht worden betaald vanuit een budget dat afhankelijk is van het aantal opnames in het ziekenhuis Bijgeroepen specialisten Meerdere C-honoraria per patiënt mogelijk KCE Rapport 263 (2016) 15

16 Aantal C-honoraria/A-honorarium, per ziekenhuis (2013) KCE Rapport 263 (2016), Data: RIZIV 16

17 Keuze zorgsetting Klassieke opname Vast budget, verantwoorde activiteit Chirurgische dagopname Dagforfaits Ambulant Lijst A: 0,81 ligdagen via BFM Lijst B: oneigenlijke verblijven (klassiek verblijf krijgt financiering dagopname) Niet binnen vast budget Groepen 1-7, chronische pijn, maxiforfait, etc. Sommige forfaits ziekenhuisafhankelijk Per activiteit 17

18 18 Gemiddelde verblijfsduur per case (2010)

19 Chronische patiënten en heropnames (2011) Antares Consulting (2014) 19

20 Alternatieve zorgvormen: zorgcontinuüm van cure naar care Enquête NRZV Wie zijn die patiënten die nog steeds gehospitaliseerd zijn maar geen ziekenhuisomkadering meer nodig hebben in het kader van een diagnose, therapie of revalidatie? Registratie op 3/6/2014 Diensten C, D, E, G en Sp in AZ en UZ >24u na ontslag door arts NRZV/D/445-2 (2015) 20

21 Alternatieve zorgvormen: zorgcontinuüm van cure naar care Enquête NRZV De redenen waardoor ontslag uit het ziekenhuis wordt afgeremd Wat is momenteel de geschatte wachttijd tussen de door de arts gevraagde ontslagdatum en de eerste passende beschikbare plaats (dagen)? Interne obstakels: Communicatieproblemen Onvoldoende tijd voor de ontslagvoorbereiding Externe obstakels: Financiële problemen Administratieve en organisatorische problemen Beschikbaarheid of ontbreken van zorgaanbod Huisvestingsproblemen Weigering van de patiënt / de familie Sociale isolatie van de patiënt In afwachting van gerechtelijke beslissing NRZV/D/445-2 (2015) 21

22 Enkele resultaten Leeftijd: meer dan 50% is ouder dan 75 jaar Hoofddiagnose Dementie (alle vormen van dementie): 16,4% Hemorragisch en ischemisch cerebrovasculair accident: 13,9% Trauma met of zonder breuk en met invaliditeit: 12,5% Heelkundige ingreep aan het osteo-articulair systeem: 7,6% Duur 41,06 dagen tot beschikbaarheid meest geschikte bestemming (in totaal meer dan dagen) Meest geschikte bestemming (>50% reden afremming ontslag) RVT: 32,71% Huis: 20,74% Sp-dienst: 20,11% 22

23 Conclusie Fundamentele hervorming nodig? Of bijsturing huidige basisfinanciering? Met aanvulling van bv. P4P? Betere afstemming financieringsinstrument op type patiënt (acuut versus chronisch)? 23