Opzet van het gezondheidszorgsysteem (paragraaf 1) Ziekenhuiszorg aanbod en productie (paragraaf 2) Ziekenhuiszorg prestaties (paragraaf 3)

Transcriptie

1 Opzet van het gezondheidszorgsysteem (paragraaf 1) Globale systeemvergelijking Ziekenhuiszorg aanbod en productie (paragraaf 2) Aanbod Productie Ziekenhuiszorg prestaties (paragraaf 3) Kwaliteit Toegankelijkheid Betaalbaarheid 1

2 Zwitserland Spanje Overzicht van de verschillen in organisatie, financiering en betaling van de Europese ziekenhuiszorg Herkomst systeem Financiering Organisatie verplichte verzekeraars Bismarck Beveridge Verplichte zorgverzekering Algemene middelen (belastingen) Geheel non-profit * Gemengd non-profit en profit Geheel profit Betaling ziekenhuizen Geheel fee-for-service Gemengd fee-for-service diagnosegerelateerd ** Geheel diagnosegerelateerd Organisatie Ziekenhuizen Geheel publiek non-profit Publiek en privaat non-profit Publiek, privaat non-profit en privaat profit Geheel profit *** *** * Het gaat hier om de organisatie van de verplichte zorgverzekeringen. In veel landen zijn er zorgverzekeraars van vrijwillige (aanvullende) verzekeringen die for-profit werken. ** Heeft betrekking op Engeland *** Private for-profit ziekenhuizen zijn toegestaan, maar dit gaat om een zeer klein gedeelte van de zorg (4% van de ziekenhuisbedden in in 2004) 2

3 Financieringsbron van de gezondheidszorg 2007 Bron: OECD Health at a Glance % 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Overige Eigen bijdrage Vrijwillige zorgverzekering Verplichte zorgverzekering Algemene middelen De invulling van de vrijwillige zorgverzekeringen verschilt per land. Zo is dit in de aanvullende zorgverzekering die de dekking van de verplichte zorgverzekering verhoogt. In is het een vervanging van de verplichte zorgverzekering. Boven een bepaald inkomen mag men kiezen voor de verplichte zorgverzekering of een vrijwillige zorgverzekering. 3

4 Spanje Groot-Brittanië Percentage private for-profit ziekenhuisbedden van het totaal aantal ziekenhuisbedden in 2006 Bron: HOPE, WHO en SiRM-analyse 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 4

5 Invoering en vormgeving van diagnosegerelateerde betalingssystemen in Europa Type Spanje Zwitserland Engeland (niet de gehele UK) APR-DRG (USA) AP-DRG en CMS-DRG (USA) Soort zorg klinische zorg klinische zorg en gedeelte van ambulante zorg % van totale budget in 2006 Prijsvaststelling Budgetplafond voor instelling 16% verschilt regionaal waarde afhankelijk van budget budget plafond (prijs daalt als volume stijgt) waarde afhankelijk van budget volume plafond Austrian DRG (eigen systeem) klinische zorg DkDRG (eigen systeem) Klinisch en ambulant (2 systemen) 67% 20 70% (verschilt regionaal) punten systeem (waarde gebaseerd op nationaal budget) budget plafond (prijs daalt als volume stijgt) gebaseerd op historische kosten budget plafond AP-DRG (USA) klinische zorg verschilt regionaal verschilt regionaal budget plafond, invulling regionaal HRG (eigen systeem) klinisch en ambulant GHM (eigen systeem) G-DRG (eigen systeem) DBC (eigen systeem) klinische zorg klinische zorg klinisch en ambulant 70% 50% 90% (van de klinische zorg) gebaseerd op historische kosten Budget plafond, invulling regionaal gebaseerd op volume van afgelopen jaar en nationaal budget budget plafond gebaseerd op historische kosten gedeeltelijke vergoeding boven volumeplafond ± 66% vulling budget ± 33% vrije segment A-segment:, historische kosten B-segment: vrije onderhandelingen A-segment: budgetplafond, B-segment: nee Startjaar van het gebruik van diagnosegerelateerde betalingssysteem als financieel instrument 5

6 Aantal werkzame artsen per inwoners in 2007 Bron: OECD Health at a glance 2009 Zwitserland Spanje (2006) generalisten/huisartsen medisch specialisten (2006) 0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 In internationale data is voor het aantal BIG-geregistreerde artsen opgenomen. Dit is een overschatting van het aantal werkzame artsen. Hiervoor is gecorrigeerd (zie toelichting in de bijlage). Het aantal artsen in Spanje is een onderschatting : de werkzame zelfstandige huisartsen en specialisten in private klinieken zijn niet meegenomen. Voor Zwitserland is sprake van een kleine overschatting van het aantal specialisten. De specialisten met twee of meer specialisaties zijn dubbel meegenomen. 6

7 Aantal consulten per hoofd van de bevolking in 2007 (inclusief huisarts) Bron: OECD Health at a glance 2009 en SHARE wave 2 huisarts specialist Spanje* * * * Zwitserland Landen gevolgd door een * hebben een poortwachtersysteem. Patiënten hebben alleen toegang tot ziekenhuiszorg via een doorverwijzing door de huisarts. Het aantal consulten in is een onderschatting omdat alleen het eerste consult in drie maanden geregistreerd wordt. De consulten in de 3 maanden na het eerste consult worden niet vergoed en zijn ook niet meegenomen. Bij de SHARE data treedt dit probleem niet op, toch is het gemiddeld aantal consulten in de SHARE is niet veel hoger (8,26). SHARE is waarschijnlijk een overschatting doordat het een steekproef van de ouderenbevolking is (50+). De Deense data zoals opgenomen in de OECD is een overschatting (7,5 consult per hoofd van de bevolking). Er zijn naast consulten ook telefonische consulten, thuis visites door de arts en het uitschrijven van herhaalrecepten bij. Op basis van SHARE-data is het gemiddelde 5,13, aanzienlijk lager dan de OECD. Aangezien SHARE een ouderen steekproef is, zal dit alsnog een (lichte) overschatting zijn. De SHARE data is gebruikt in de bovenstaande figuur. 7

8 Aantal ziekenhuisbedden per inwoners in 2007 Bron: Eurostat (2006) Zwitserland Spanje

9 Gemiddelde bedbezetting in 2007 Bron: OECD Health for all Zwitserland Spanje (2006) (2005) 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% De gemiddelde bedbezetting is berekend voor acute curatieve zorg. De bedden in psychiatrische instellingen, rehabilitatie instellingen of in de langdurige zorg zijn niet opgenomen. In de bovenstaande figuur zijn de dagopnames niet meegenomen behalve in en. 9

10 Aantal opnames per 1000 inwoners in 2007 Bron: OECD Health for all & Hospital Morbidity database (2005) (2006) * * * klinische opnames dagopnames Zwitserland Spanje* Landen gevolgd door een * hebben een poortwachtersysteem. Patiënten hebben alleen toegang tot ziekenhuiszorg via een doorverwijzing door de huisarts. Deze opnames zijn voor alleen curatieve zorg. De opnames in psychiatrische instellingen of de langdurige zorg zitten dus nergens opgenomen. De data van en bevatten alleen de ontslagen uit publieke ziekenhuizen. De Deense data zijn gecorrigeerd hiervoor, maar de data uit niet. Er zijn weinig private ziekenhuizen in, dus de onderschatting zal klein zijn. 10

11 Gemiddelde opnameduur in dagen in 2007 Bron: OECD Health at a glance 2009 Zwitserland (2006) Spanje (2006) (2005) Dit is de ligduur van opnames voor acute curatieve zorg. De opnames in psychiatrische instellingen of de langdurige zorg zijn dus nergens opgenomen. De data van en bevatten alleen de ontslagen uit publieke ziekenhuizen. Als de opnames in private ziekenhuizen voor minder complexe aandoeningen zijn dan is de opnameduur een lichte overschatting. Echter, er zijn weinig private zorginstellingen in en dus het effect zal klein zijn. In zijn in de berekening alleen opnames korter dan 18 dagen meegenomen. De gemiddelde ligduur is hierdoor een lichte onderschatting. 11

12 Aantal CT-scanners per miljoen inwoners in 2007 Bron: OECD Health at a glance 2009 Zwitserland Spanje Voor Spanje en zijn er alleen CT-scanners in ziekenhuizen in de cijfers meegenomen. Voor Groot-Brittanië alleen de scanners in de publieke sector. 12

13 Aantal CT scans per 1000 inwoners in 2007 Bron OECD Health at a glance 2009 en IMS Voor Spanje en zijn er alleen CT-scanners in ziekenhuizen in de cijfers meegenomen. Voor Groot-Brittanië alleen de scanners in de publieke sector. 13

14 Aantal MRI-scanners per miljoen inwoners in 2007 Bron: OECD Health at a glance 2009 Zwitserland Spanje Voor Spanje en zijn er alleen CT-scanners in ziekenhuizen in de cijfers meegenomen. Voor Groot-Brittanië alleen de scanners in de publieke sector. 14

15 Aantal MRI scans per 1000 inwoners in 2007 Bron OECD Health at a glance 2009 en IMS Voor zijn alleen MRI-scans, die in ziekenhuizen zijn gemaakt, in het cijfer opgenomen. 15

16 Aantal angiografie units per miljoen inwoners in 2007 Bron: OECD Health at a glance 2009 Spanje Data uit Groot-Brittanië zijn gebaseerd op een schatting door de OECD. 16

17 Aantal chirurgische verrichtingen per hoofd van de bevolking in in 2007 [in verhouding met land met het gemiddelde aantal per hoofd in Europese landen] Bron: OECD Health at a glance 2009 Tonsillen Heupvervanging Baarmoeder verwijderen Borstbesparing/verwijdering Galblaas verwijderen Cataract Liesbreuk Bypass Knievervanging Varices Prostaat verwijderen Blinde darm Pacemakers Keizersnede Dotteren Hartkatheterisatie 63% -60% -50% -40% -30% -20% -10% 0% 10% 20% se data zijn niet beschikbaar en is daarom niet meegenomen. De data van zijn gebaseerd op

18 Percentage van de respondenten dat bereid is te reizen naar een ander EU-land voor een medische behandeling en het percentage dat dit heeft gedaan in 2007 Bron: Flash Eurobarometer nr 210 is bereid om te reizen heeft gereisd Spanje 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% 18

19 Rangorde gezondheidszorgsystemen 2009 Bron: Bewerking van: Euro Health Consumer Index 2009 Zwitserland Spanje

20 Spanje Het percentage respondenten dat in 2007 de kwaliteit van ziekenhuizen als goed beoordeelt Bron: Eurobarometer 283 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% 20

21 darm borst baarmoederhals Vijf jaar overlevingskansen voor darm-, borst- en baarmoederhalskanker ( ) Bron: OECD Health at a Glance 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% De bovenstaande overlevingskansen zijn niet gecorrigeerd voor het stadium van de tumor bij diagnose. Hierdoor is de overlevingskans onder andere afhankelijk van het moment van diagnosestelling en screening en van kwaliteit van zorg.

22 Het percentage van de bevolking dat in 2007 onthouden is van zorg (bron: Eurostat) te duur te ver weg wachtlijsten geen goede dokter bekend 5,0% 4,0% 3,0% 2,0% 1,0% 0,0% 22

23 Nabijheid tot ziekenhuis: percentage van respondenten dat in 2002 binnen 20 minuten toegang tot een ziekenhuis heeft Bron: Health and care in an enlarged Europe Spanje 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 23

24 Gemiddelde wachttijd in dagen voor een consult met een specialist in 2004 (50+ bevolking) Bron: SHARE wave 1 (wachttijd en aard van het consult zelf gerapporteerd door respondenten) Zwitserland gepland consult spoed consult Spanje

25 Eigen bijdragen aan gezondheidszorg door 50+ bevolking in 2006 PPP gecorrigeerd Bron: SHARE wave 2 (eigen bijdrage en aard van de zorg zelf gerapporteerd door respondenten) Spanje ambulante zorg klinische zorg Zwitserland Eigen bijdrage gemiddeld voor hele bevolking, dus ook voor diegenen die geen zorg hebben gebruikt. 25

26 De post zelfstandige artsen buiten ziekenhuizen moet worden meegenomen voor een goede vergelijking. In sommige andere landen, zoals, zijn er meer specialististen die alleen ambulante zorg bieden onafhankelijk van het ziekenhuis. 26

27 Uitgaven aan de totale gezondheidszorg per inwoner 2007 PPP gecorrigeerd Bron: OECD Health at a glance 2009 en Eurostat Zwitserland Spanje De data uit, Zwitserland en zijn door de OECD geschat. Het CBS rapporteert enigszins hogere gezondheidszorguitgaven in 2007 dan de OECD. De CBS data zijn echter ook gebaseerd op een raming en niet op werkelijke cijfers. Deze hogere schatting is met een lichtere kleur oranje weergegeven. PPP betekent Purcasing Power Parity en betekent dat de cijfers zijn gecorrigeerd voor koopkracht. 27

28 Uitgaven aan de totale gezondheidszorg als percentage van het totale BBP in 2007 Bron: OECD Health at a glance 2009 Zwitserland Spanje 0% 2% 4% 6% 8% 10% 12% De data uit, Zwitserland en zijn door de OECD geschat. Het CBS rapporteert enigszins hogere gezondheidszorguitgaven in 2007 dan de OECD. De CBS data zijn echter ook gebaseerd op een raming en niet op werkelijke cijfers. Deze hogere schatting is met een lichtere kleur oranje weergegeven. 28

29 100% Verdeling van de zorguitgaven naar soort aanbieder als percentage van de totale zorguitgaven in 2006 Bron: Eurostat 80% 60% 40% 20% Zelfstandige artsen Ziekenhuizen 0% De post zelfstandige artsen buiten ziekenhuizen moet worden meegenomen voor een goede vergelijking. In sommige andere landen, zoals, zijn er meer specialististen die alleen ambulante zorg bieden onafhankelijk van het ziekenhuis. 29