UMIT University for Health Sciences, Medical Informatics and Technology, Innsbruck

Transcriptie

1 UMIT University for Health Sciences, Medical Informatics and Technology, Innsbruck Een efficiencyvergelijking tussen een Nederlands en een privaat Duits for-profit ziekenhuis De ontwikkeling van een getoetst pragmatisch efficiencymodel

2 Agenda Achtergrond en doelen van het onderzoek De gezondheidszorgsystemen van Nederland en Duitsland De profielen van de drie onderzochte ziekenhuizen Efficiency en de meetmethodes Het multilevel efficiency-indicatorenmodel Het model in de praktijk Contactgegevens 2

3 Achtergrond en doelen (1) Achtergrond Actualiteit van het thema efficiency ( doelmatigheid ) in de Nederlandse gezondheidszorg / ziekenhuizen Een klein aantal onderzoeken in Nederland over grensoverschrijdende ziekenhuis-efficiency-vergelijkingen; deze beperken zich voornamelijk tot een klein aantal kencijfers op ziekenhuisniveau Vooral één publicatie heeft in Nederland veel aandacht getrokken: Tel uit je winst: de Duitse Ziekenhuis NV als voorbeeld voor zorgvernieuwing (Keuzenkamp 2003). Conclusie was: Private Duitse for-profit ziekenhuizen zijn veel efficiënter dan Nederlandse ziekenhuizen 3

4 Achtergrond en doelen (2) Doelen De ontwikkeling van een pragmatische indicatorenset voor efficiencyvergelijkingen tussen Nederlandse en Duitse ziekenhuizen Het toetsen van tenminste een deel van de gedefinieerde indicatoren op de verschillende ziekenhuisniveaus in de praktijk met behulp van gegevens van een Nederlands en een Duits ziekenhuis Het derde doel heeft betrekking op de kracht van het efficiency-indicatorenmodel per ziekenhuisniveau, namelijk conclusies trekken of het private Duitse onderzoeksziekenhuis het meest efficiënte van de drie gekozen ziekenhuizen is 4

5 Het zorgsysteem van NL en D Vergelijking van kerncijfers: Omschrijving kencijfer Nederland (2002) Duitsland (2002) Inwoners (x duizend) (1) (1) Levensverwachting (in jaren) van vrouwen / 80,7 / 76,0 (1) 81,3 / 75,6 (2) mannen bij geboorte Onder-één-kindermortaliteit per ,0 (1) 4,3 (1) levend geboren kinderen Zorguitgaven in % van het BNP 9,1% (1) 10,9% (1) Totale uitgaven voor medicijnen in % van 10,4% (1) 14,5% (1) de totale zorguitgaven Aantal ziekenhuizen 97 (3) (2003) (2) (4) (2001) Ziekenhuisbedden per inwoners 466 (4) (2001) 901 Zorgprofessionals per inwoners: 322,1/ 47,6/ 18,8 artsen/ tandartsen/ apothekers (4) (2000) Gemiddelde ligduur in dagen 7,5 (5) (2003) 9,7 (2) Aantal ziekenhuisopnamen (k+d) per ,20 (5) (2003) 23,58 inwoners Aantal inwoners > 65 jaar in % van de 13,7% (1) 17,3% (1) totale populatie 358,4/ 76,8 /58,3 (4) (2000) (4) (2001) Bronnen: OECD Health Data (1), Statistisches Bundesamt Deutschland (2), Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) (3), WHO-Regionalbüro für Europa (4), Prismant (5) 5

6 Profielen van de 3 ziekenhuizen Belangrijke kerncijfers van de drie onderzochte ziekenhuizen (2004): Criteria SKR MZH RKZ Locaties Aantal erkende bedden Aantal aanwezige bedden Aantal klinische opnames (k) Aantal dagopnames (d) Aantal poliklinische bezoeken (a) Gemiddelde ligduur in dagen (k) 8,5 6,8 7,1 Gemiddelde bedbezetting in % 78,2% 78,6% 74,9% (aanwezige bedden / k+d) Aantal medewerkers in FTE ) Voor de vergelijkbaarheid inclusief behandelingen van de deel-klinische (teilstationär) patiënt 2) Voor de vergelijkbaarheid inclusief behandelingen van de voor-klinische (voorstationär) patiënt 3) Inclusief specialisten niet in loondienst en leerlingen per rato Legenda SKR = het private Duitse onderzoeksziekenhuis MZH en RKZ = de Nederlandse onderzoeksziekenhuizen 6

7 Efficiency en de meetmethodes (1) Definitie productiviteit: Productiviteit is de hoeveelheid ingezette middelen (input), die nodig is, om één eenheid output te produceren. Definitie efficiency: Efficiency is de verhouding tussen een optimum van ingezette middelen, om één eenheid te produceren, en de daadwerkelijk ingezette middelen, om dezelfde eenheid output te produceren. Het private Duitse ziekenhuis werd op grond van de uitgangshypothese als optimum gedefinieerd. 7

8 Efficiency en de meetmethodes (2) De ontwikkeling van het productiviteitsbegrip: n n Prod. = Σ M i / Σ VE i i=1 i=1 resp. n n Prod. = Σ (M i *P i ) / Σ VE i i=1 i=1 De ontwikkeling van het efficiencybegrip voor dit onderzoek : Eff. NL = ( Σ n n n n (M id *Pi NL ) / Σ VE i ) D / ( Σ (M inl *P inl ) / Σ VE i ) NL i=1 i=1 i=1 i=1 Of eenvoudiger: n n Eff. NL = Σ ( x i Mi D *P inl ) / Σ ( x i Mi NL *P inl ) i=1 i=1 8

9 Efficiency en de meetmethodes (3) Methodes ter meting van efficiency: Simple Ratio Analysis Meting van efficiency door vergelijking van kerncijfers Unit Cost Analysis Lost het probleem van niet-optelbare inputfactoren op door omrekening van de input in monetaire eenheden Data Envelopment / Stochastic Frontier Analysis Met verschillende input- en outputfactoren wordt simultaan rekening gehouden, om de efficiency van meerdere organisaties te berekenen. Voorwaarde: (DEA) resp. > 50 (SFA) deelnemende units 9

10 Efficiency-indicatorenmodel (1) De 3 niveaus van het efficiency-indicatorenmodel: 1. Ziekenhuis Afdeling Afdeling Afdeling Afdeling A B C D 3. ICD-niveau: zorgprofiel met X-activiteiten 3. ICD-niveau: zorgprofiel met X-activiteiten 3. ICD-niveau: zorgprofiel met X-activiteiten 10

11 Efficiency-indicatorenmodel (2) ZORGVRAAG/ DIAGNOSE BEHANDELING DIAGNOSE AFSLUITEN poliklinisch klinisch post-klinisch Poliklinische periode Klinische periode Poliklinische periode Polikliniek OK Diagnostiek Diagnostiek Beddenafdeling Polikliniek Polikliniek: Diagnostiek: OK: Afdeling: Polikliniek: Polikliniekbezoeken Labonderzoeken Radiologische onderzoeken Nucleaire onderzoeken Functieonderzoeken Totale OK-tijd - Voorbereidingstijd - Anesthesietijd - Snijtijd Kapitaalintensieve middelen Ligduur Polikliniekbezoeken 11

12 Model in de praktijk ZH-niveau (1) Efficiency-indicatorenmodel - ziekenhuisniveau Productiviteit Efficiency SKR MZH RKZ MZH RKZ Capaciteit / 1 Gemiddelde ligduur in dagen (k) 8,5 6,8 7,1 126% 121% doorlooptijd 2 Gemiddelde bedbezetting per aanwezig bed in % 78,2% 78,6% 74,9% 101% 96% Medewerkers / 3 Aantal verpleegdagen (k+d) per FTE-verplegend personeel % 85% arbeidsproductiviteit 4 Aantal opnames (k+d) per FTE-verplegend personeel % 114% 5 Aantal FTE-verplegend personeel per aanwezig bed 0,78 0,91 0,88 86% 88% 6 Aantal opnames (k+d) per FTE-arts % 115% 7 Aantal opnames (k+d) per FTE-medewerker % 75% 8 Aantal directe FTE-medewerkers per FTE medewerkers in % 79,7% 68,4% 68,5% 86% 86% 9 Ziekteverzuim in % (exclusief zwangerschapsverlof) 5,0% 5,5% 3,2% 91% 156% Financiën ( ) 10 Totale kosten I per opname (a+k+d) % 378% 11 Totale kosten II per opname (k+d) % 70% 12 Personeelskosten in % op basis van de totale kosten 68,3% 67,0% 65,4% 102% 104% Kwaliteit 13 Aantal patiënten met decubitus in % (k) 1,3% 4,5% 3,0% Legenda k klinische opnames d dagklinische opnames a ambulante/poliklinische opnames SKR het private Duitse onderzoeksziekenhuis MZH, RKZ de Nederlandse onderzoeksziekenhuizen 12

13 Model in de praktijk ZH-niveau (2) Voorbeelden (samenhangende interpretatie): Ligduur en bedbezetting Had het SKR dezelfde ligduur als het MZH en kon het SKR de bedbezetting van rond 78% houden, dan zou het jaarlijks meer klinische opnames kunnen doen arbeidsproductiviteit neemt toe Arbeidsproductiviteit k- en d-patiënten per arts: 240 (RKZ), 228 (MZH) en 210 (SKR). Inclusief poliklinische bezoeken: (RKZ), (MZH) en 360 (SKR) Legenda SKR = het private Duitse onderzoeksziekenhuis MZH en RKZ = de Nederlandse onderzoeksziekenhuizen 13

14 Model in de praktijk ZH-niveau (3) Conclusies: Door het gebrek aan optelbaarheid van de individuele indicatoren is een eenduidige conclusie met betrekking tot de efficiency niet mogelijk Hoewel de cijfers op ziekenhuisniveau van het indicatorenmodel geen hard bewijs zijn, zijn er wel aanwijzingen dat het MZH en RKZ efficiënter zijn dan het SKR Legenda SKR = het private Duitse onderzoeksziekenhuis MZH en RKZ = de Nederlandse onderzoeksziekenhuizen 14

15 Model in de praktijk ICD-niveau (4) Totale heupvervanging (coxarthrosis) (M16.0-9) Tarief SKR (2004) MZH (2003) RKZ (2003) Aantallen / patiënt Bedrag / patiënt Aantallen / patiënt Bedrag / patiënt Aantallen / patiënt Efficiency Bedrag / patiënt MZH RKZ 1 Polikliniek (bezoeken) 21,50 X X 2,2 47 3,5 74 X X 2 Fysiotherapie (behandel.) 21,80 X X 9, ,5 207 X X 3 Ergotherapie (behandel.) 12,90 X X 2,5 32 0,0 - X X 4 Lab.-onderzoeken App. 94, , , % 131% 5 Radiol. onderzoeken App. 5, , , % 89% OK *) 7 Snijtijd (minuten) % 193% 8 Totale OK-tijd (minuten) % 196% 9 OK-team (FTE) 75,00 7, , , % 275% 10 Ligduur (dagen) 286,00 21, , , % 245% Totaal ( ) % 236% *)

16 Model in de praktijk ICD-niveau (5) Voorbeelden: ligduur voor overeenkomstige ICD s van de top 50: ICD-10 / ICD-9 Z.38.0 V300 J I I K O S Benaming RKZ MZH SKR Gemiddelde LD (dagen) Gemiddelde LD (dagen) Gemiddelde LD (dagen) Enkelvoudige levendgeborene, geboren in 2,0 1,6 3,8 het ziekenhuis Chronische tonsillitis 1,1 1,4 7,7 Atrium fibrilleren of flutter 4,7 2,2 7,0 Varices onderste extremiteit zonder ulcus of 1,6 1,1 2,3 ontsteking Hernia inguinalis 2,2 2,2 6,7 Foetale nood met invloed op behandeling 2,6 2,6 5,1 moeder Fractuur femurhals, transcervicaal, gesloten X 12,1 21,6 Legenda SKR = het private Duitse onderzoeksziekenhuis MZH en RKZ = de Nederlandse onderzoeksziekenhuizen 16

17 Model in de praktijk ICD-niveau (6) Conclusies: Met name door de optelbaarheid van de indicatoren op procesniveau en de integratie van de meest belangrijke onderdelen van het zorgprofiel in het model zijn eenduidige conclusies met betrekking tot de efficiency van de behandeling van een ICD mogelijk Hogere efficiency van het MZH (218%) en het RKZ (236%) Legenda SKR = het private Duitse onderzoeksziekenhuis MZH en RKZ = de Nederlandse onderzoeksziekenhuizen 17

18 Vragen Heeft u vragen met betrekking tot inhoud, achtergrond, methodes, enz. van het onderzoek, neemt u dan contact op met: P5COM b.v. Drs. Paul Arakelian, M.Sc. Managing Director Postbus BC Huizen p.arakelian@p5com.eu 18