De Grounded Theory Approach: een update

Transcriptie

1 De Grounded Theory Approach: een update Fijgje de Boer (Afdeling Metamedica VUmc; Lid bestuur Stichting Kwalon) Najaarsconferentie Kwalon 16 december 2011

2 De Grounded Theory Approach (GTA) van Glaser & Strauss (1967) Achtergrond/context Epistemologische achtergrond Focus Middelen VS sociologie jaren Combinatie inductivisme & deductivisme theorievorming vanuit empirische data Iteratieve cyclus van dataverzameling en data-analyse; theoretical sampling; saturatie, stapsgewijs coderen ontwikkelen categorieën kern- categorie. Resultaat Substantieve theorie streven naar formele theorie

3 Ontwikkeling GTA-methodologie Jaren : Glaser & Strauss ontwikkelen elk een verschillende aanpak; Vanaf 1990: GTA werd een algemene methode van kwalitatief onderzoek volgens aanpak Strauss & Corbin zie computer software (CAQDAS) Vanaf 2000: na- en opvolgers van Strauss ontwikkelen verschillende uitwerkingen van de GTA-methode.

4 Kentheoretisch uitgangspunt Focus Dataverzameling Data-analyse Corbin (2008) Charmaz (2006) Clarke (2005) Pragmatisme/Interactionisme/ Feminisme Ontdekken sociale en emotionele processen; Gericht op sociale verandering en verbeteren van situaties Interviews, observaties, documenten, beelden Coderen van data mbv codeertechnieken; Gebruik maken van het codeerparadigma: analyseren op context, interactie en emoties en consequenties ; Kerncategorie Constructivisme Bestuderen en interpreteren van sociale, emotionele en handelingsprocessen Interviews, observaties Coderen: a)initial coding mbv codeertechnieken b)focused coding c)theoretical coding Postmodernisme Analyse van handelen en vertogen (discourses) in/van situaties of organisaties Interviews, observaties, documenten, beelden Ontwikkelen van kaarten: a) situational map b) social arena map c) positional map Resultaat Substantieve theorie Ontwikkeling constructivistischinterpretatieve theorie Analytische interpretaties van sociale situaties

5 Corbin (2008) Achtergrond/context Epistemologie Focus Middelen Resultaat Ontwikkeld rond ziekte/zorgprocessen Postpositivisme/pragmatisme Ontwikkelen van concepten Nauwgezette dataanalyse (coderen) via aantal stappen Conceptuele beschrijving

6 Charmaz (2006) Achtergrond/context Epistemologie Focus Middelen Resultaat Chronische ziekte/identiteit Constructivisme/symbolisch interactionisme Betekenissen in handelingen & processen Stapsgewijs coderen: inital focused theoretical coding + memo s schrijven Interpretatieve beschrijving

7 Clarke (2005) Achtergrond/context Epistemologie Focus Middelen Resultaat Historisch-sociologisch-medisch onderzoek Postmodernisme: combinatie constructivistische grounded theory + situationele analyse (Chicago School) Maatschappelijk processen (in de zorg) Combinatie: netwerkanalyse van situaties + discoursanalyse kaarten Flexibele interpretaties van situaties: ontwikkelen van een symbolisch vocabulaire om situaties te duiden.

8 Voorbeelden onderzoek volgens GTAmethodologie. Search via pubmed & sciencedirect. Vlgs Corbin: Everyday life for spouses of patients with untreated OSA syndrome. In: Scan. J. Caring Sci nov Vlgs Charmaz: The work experiences of transgender individuals: negotiating the transition and career decision-making process. In: Journal of Clinical Counseling 2010 Vlgs Clarke: Getting to know a stranger rural nurses experiences of mentoring: A grounded theory. In: International Journal of Nursing Studies 2008: 45:4: Maar ook vermeld: combinatie van Corbin/Charmaz of Charmaz/Clarke: Vlgs Charmaz/Clarke: Formation of a Children s University: formative issues. In: Procedia. Social and Behavioral Sciences 2010; 2, 2:

9 Wanneer deze GTA-methode? Corbin: basic method : tot indeling komen van concepten; ontdekken van thema s; Charmaz: midden niveau : combinatie van empirische data en theoretische concepten; Clarke: hoger abstractieniveau: begrijpen en interpreteren van complexe processen

10 GTA-methode van Corbin/Charmaz/Clarke: Mogelijkheden Hun methoden bieden een tool om relatief ongestructureerde data te analyseren en te categoriseren/in te delen; Hun methoden zijn discipline-overstijgend; GTA-methode is toepasbaar, bruikbaarheid is hoog; GTA-methode leidt tot inzicht in aard van verschijnselen, van perspectieven, van ervaringen, van betekenisverlening aan handelen.

11 GTA-methode: Beperkingen Leidt (soms) net als kwantitatief onderzoek tot triviale kennis; Methode + categorieën/concepten leidt/leiden niet tot theorie ; Geen/weinig pogingen tot synthetisering van GTA-uitkomsten; systematische vergelijking van GTA-onderzoek, etc.

12 Wanneer GTA-methode niet? Als gedetailleerde beschrijving het doel is; Als onderzoeker verschillende lagen van hetzelfde verschijnsel wil onderzoeken; Als onderzoeker op zoek is naar (sociale) constructie van betekenissen in alledaagse situaties; Als onderzoeker op zoek is naar constructie van betekenissen in teksten/uitspraken.

13 What stands as a genuine grounded theory study is contested. Charmaz, 2011: 167.

14 Literatuur Charmaz, Kathy (2006) Constructing grounded theory. A practical guide through qualitative analysis. London: Sage. Charmaz, Kathy (2011) A constructivist grounded theory analysis of losing and regaining a valued self. In: Frederick J. Wertz et al., Five ways of doing qualitative analysis. New York: The Guilford Press, Clarke, Adele E. (2005) Situational analysis. Grounded theory after the postmodern turn. Thousand Oaks: Sage. Corbin, Juliet & Strauss, Anselm (2008) Basics of qualitative research (Third Edition). Thousand Oaks: Sage. Glaser, Barney & Strauss, Anselm (1967) The discovery of grounded theory. Strategies for qualitative research. Chicago: Aldine Publishing Company. King, Nigel & Horrocks, Christine (2010) Interviews in qualitative research. London: Sage. Strauss, Anselm (1987) Qualitative analysis for social scientists. Cambridge, UK: Cambridge University Press Strauss, Anselm & Corbin, Juliet (eds.) (1997) Grounded theory in practice. Thousand Oaks: Sage Strauss Anselm & Corbin Juliet (1998) Basic of qualitative research. Techniques and procedures for developing grounded theory (Second edition). London: Sage. Strauss Anselm & Corbin Juliet (1990) Basic of qualitative research. Techniques and procedures for developing grounded theory (First edition). Thousand Oaks: Sage.