IRENESCHOOL WAGENINGEN

Transcriptie

1 IRENESCHOOL WAGENINGEN Jaarverslag In het jaarverslag is te lezen: -aan welke schoolontwikkelingsplannen afgelopen schooljaar is gewerkt en wat de status van die plannen is. Schoolontwikkelingsplannen zijn plannen die op organisatorisch of onderwijskundig gebied een verandering in en van de school vragen, - welke veranderingen er op personeelsbeleid (en scholing) hebben plaatsgevonden, - wat de opbrengsten zijn vanuit CITO-LOVS.

2 Inhoud I. SCHOOLONTWIKKELINGSPLANNEN... 2 a. Kwaliteitszorg... 2 b. Onderwijs... 4 c. Organisatie... 6 d. Leerstofaanbod... 6 e. ICT... 7 f. Personeel... 7 g. Conclusie Schoolontwikkelingsplannen... 8 II. OPBRENGSTEN ONDERWIJS... 9 BIJLAGE 1: ANALYSE CITO EINDTOETS... I ANALYSE EINDTOETS 2014 IRENESCHOOL... III 1. Verantwoording... III 2. Opbrengsten Eindtoets schooljaar III 2.1 Aantal leerlingen... III III 2.3 Kenmerken leerlingen en resultaten... III 2.4 Analyse... IV 3. Plan van aanpak... VI 4. Bijlagen, schooloverzicht en specifieke informatie leerlingen... VIII 4.1 Schooloverzicht zonder correctie... VIII 4.2 Leerling 1... IX 4.2 Leerling 2... XII 4.3 Leerling 3... XIIV 4.4 Leerling 4... XVIII 4.5 Leerling 5... XXI BIJLAGE 2 ONDERZOEK UITSTROOM VOORTGEZET ONDERWIJS... XXIV Inhoud... XXV Relatie tussen schooladvies en niveau van onderwijs... XXVI 1. Inleiding... XXVI 2. Onderzoeksvraag... XXVI 3. Literatuuronderzoek... XXVII 4. Plan van aanpak... XXVII 5. Resultaten... XXVIII 6. Conclusie... XXXI BIBLIOGRAFIE... XXXII Bijlage 1, overzicht leerlingen schooladvies en schoolloopbaan... XXXIII 1 Jaarverslag Analyse Cito Eindtoets - Ireneschool Wageningen

3 I. SCHOOLONTWIKKELINGSPLANNEN In het schooljaar zijn veel schoolontwikkelingsplannen uitgevoerd. In dit verslag wordt de stand van zaken van deze plannen beschreven. Overzicht Schoolontwikkelingsplannen: 1. Kwaliteitszorg: Actiepunten uit WMK-PO Drie Kwaliteitskaarten WMK-PO invullen Verbetering van de analyse vanuit de Evaluatieve cyclus 2. Onderwijs Doorontwikkeling TOM-onderwijs Implementatie Zien Implementatie Kijk Borging en monitoring Begrijpend lezen/studievaardigheden Borging en monitoring Wereld in Getallen Borging en monitoring Woordenschat 3. Organisatie Uitwerking andere schooltijden 4. Leerstofaanbod Invoering Schrijfdans onderbouw Invoering Engelse methode Take it easy Methodeonderzoek Taal en Wereldoriëntatie 5. ICT Invoering Zien 6. Personeel Ontwikkeling competenties TOM-onderwijs a. Kwaliteitszorg Actiepunten uit WMK-PO Vanuit de afname van WMK-PO stonden in het schooljaar onderstaande punten op de agenda. - De leraren gebruiken observatie-instrumenten In het schooljaar zijn de instrumenten Zien en Kijk geïmplementeerd. Zien wordt voor alle kinderen gebruikt en is een instrument om de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen in kaart te brengen. Kijk wordt gebruikt door de leerkrachten van groep 1 en 2 om inzicht te krijgen in de motorische ontwikkeling van de kinderen. De conclusies en de adviezen die door het invullen van Zien worden verkregen worden door de leerkrachten als positief ervaren. Hoewel Kijk een waardevol instrument is en een goed beeld geeft van de kinderen, geven de leerkrachten wel aan dat het veel tijd vraagt. - Er zijn gevarieerde werkvormen die een beroep doen op uiteenlopende leerstijlen 2 Jaarverslag Analyse Cito Eindtoets - Ireneschool Wageningen

4 Door het integreren van coöperatieve leren in ons onderwijs wilden we invulling geven aan dit actiepunt. Dit schooljaar is hiertoe een aanzet gedaan, maar het is nog niet geborgd. Een reden hiervan is dat coöperatief leren verschillend wordt toegepast door leerkrachten. Voor de één is het een doel en voor de ander is het een middel. Door deze constatering is afgesproken om coöperatief leren volgend jaar als doel in te zetten en om kinderen verschillende vormen van coöperatief leren eigen te maken. Wanneer dit doel behaald is, kan het in de toekomst ook beter als middel ingezet worden om cognitieve doelen te behalen. - Leraren schrijven regelmatig een persoonlijk ontwikkelplan In het schooljaar is binnen Trivium de gesprekscyclus en het personeelsbeleid nieuw vormgegeven. Dit heeft geleid tot een cyclus van jaargesprekken en actieplannen (persoonlijk ontwikkelplan). Afgesproken is dat de leerkrachten voor de zomervakantie van 2014 een actieplan inleveren. Vanaf schooljaar is het een vast onderdeel geworden van het personeelsbeleid. - Leraren geven elkaar feedback op elkaars handelen In het schooljaar is in de units gestart met het bespreken van toetsgegevens uit alle groepen. Alle leerkrachten kijken en denken met elkaar mee. Ook heeft er op een laagdrempelige wijze een collegiale consultatie plaatsgevonden in unit 2 binnen het vakgebied begrijpend lezen. Door deze handelingen is er meer inzicht gekomen in elkaars handelen. Leerkrachten staan meer open voor advies en hulp. Met bovengenoemde punten is dit jaar een start gemaakt met de ontwikkeling van een professionele leergemeenschap (PLG). De aankomende jaren zal deze ontwikkeling een prominentere plek krijgen binnen de schoolontwikkeling. Het moet tot de cultuur van de Ireneschool gaan behoren. - Leraren maken gebruik van elkaars sterke kanten Bij het voorgaande punt staat beschreven dat leerkrachten meer openstaan voor adviezen en hulp. Op een studiedag is er uitgebreid stil gestaan bij de kwaliteiten van de leerkrachten. Doel hiervan was dat de leerkrachten zicht krijgen op de aanwezige talenten en kwaliteiten binnen het team. Bij hulpvragen is inzichtelijk aan wie de vraag het beste gesteld kan worden. Hoewel deze ronde als heel waardevol werd ervaren, is het vragen van hulp en het gebruik maken van elkaar kwaliteiten nog geen vast onderdeel in de cultuur van de Ireneschool. Door TOM zijn er handvatten waardoor dit wel een vast onderdeel kan gaan worden. Deze ontwikkeling maakt deel uit van de ontwikkeling naar een PLG. - De leerlingen geven blijk van het nemen van verantwoordelijkheid voor hun eigen leerproces In de ontwikkeling van de school naar TOM is dit actiepunt een onderdeel. Na jaren waarin de verantwoordelijkheid voornamelijk bij de leerkrachten lag, is dit jaar een begin gemaakt met het geven van verantwoordelijkheid aan de leerlingen. Deze ontwikkeling is een proces. Cultuur is niet in één jaar te veranderen. Het implementeren van instrumenten als dag- en weektaken en coachingsgesprekken hebben dit schooljaar een bijdrage geleverd aan de eerste ontwikkelingen op dit gebied. Dit actiepunt zal ook volgend jaar in het jaarplan worden opgenomen. De wijze waarop je hierover met kinderen kan praten, zal volgend schooljaar in twee studiedagen onder leiding van een deskundige aandacht krijgen. - Leraren richten zich expliciet op de meer begaafde leerlingen Door het invoeren van dag- en weektaken en het voeren van coachingsgesprekken is het mogelijk om het onderwijsaanbod gestructureerder aan te bieden. Leerkrachten hebben de mogelijkheid om verdiepingswerk op de weektaak van de meer begaafde leerlingen te zetten. Door TOM is er vanuit de organisatie ook tijd ontstaan waarin deze kinderen aan hun 3 Jaarverslag Analyse Cito Eindtoets - Ireneschool Wageningen

5 taak kunnen werken. De betere rekenaars zijn dit jaar gestart met een plusgroepje Kien op de woensdagochtend. Dit actiepunt heeft in vergelijking tot voorgaande jaren meer aandacht gekregen. Toch is dit punt nog niet afgerond. Het zal volgend schooljaar wederom geagendeerd worden. - De leerlingen werken op betrokken wijze aan hun taak Door het invoeren van dag- en weektaken is de betrokkenheid van de kinderen zeer toegenomen. Volgend schooljaar zal dit actiepunt geborgd moeten worden. Daarbij is de verwachting dat door de gesprekken met de kinderen de betrokkenheid nog meer zou kunnen toenemen. Drie Kwaliteitskaarten WMK-PO Dit schooljaar heeft het team meerdere kwaliteitskaarten ingevuld. Drie kwaliteitskaarten voor het opstellen van het ondersteuningsprofiel voor Passend onderwijs en twee kwaliteitskaarten voor de kwaliteitszorg. De volgende kaarten zijn afgenomen: Verantwoordelijkheid leerlingen voor organisatie en proces Strategieën voor denken en leren De uitkomsten van deze kaarten en de actiepunten die hieruit volgen worden opgenomen in het Jaarplan b. Onderwijs Doorontwikkeling TOM-onderwijs Het schooljaar was een spannend schooljaar. Het team is van start gegaan met TOM. De nodige veranderingen zijn dit jaar ingevoerd: - Gelijke roosters in de units, - Invoering van dag- en weektaken, - Invoering van Trotsmappen, - Gebruikmaken van instructieruimtes en zelfstandig werkruimtes, - Heterogene groepen bij werklessen in groep 1 en 2, - Door schuifwand bij groep 1-2 andere organisatiesvormen, - Meerdere leerkrachten verantwoordelijk over een groep kinderen, - Aandacht voor coaching en begeleiding van leerkrachten, - Meer gebruik maken van de aanwezige competenties van leerkrachten. - Gemaakte afspraken betreffende gedrag en klassenmanagement eigen maken. In dit eerste jaar kan er met een goed gevoel op de implementatie van de genoemde veranderingen worden teruggekeken. Na jaren op één en dezelfde manier te hebben gewerkt, is het voor veel leerkrachten een grote overgang geweest om een nieuwe koers te gaan varen. Wanneer dan gekeken wordt wat er in één schooljaar is bereikt, dan mag daar zeker een compliment voor gegeven worden. De genoemde veranderingen zullen ook volgend schooljaar weer in het jaarplan worden opgenomen om ze te borgen en of te verbeteren. Instrumenten die hiervoor ingezet gaan worden zijn: - Een betere planning van de overlegstructuur, - Gebruik maken van TOM-kwaliteitskaart, - Collegiale visitatie van scholen, - Teamscholing coachingsgesprekken. 4 Jaarverslag Analyse Cito Eindtoets - Ireneschool Wageningen

6 Naast dit schoolontwikkelingsplan zal er volgend jaar ook een schoolontwikkelingsplan starten om het team te ontwikkelen naar een professionele leergemeenschap. In dit plan zullen meerdere kleine schoolontwikkelingsplannen terug te vinden zijn. Implementatie Zien en Kijk Zoals reeds bij de actiepunten vanuit WMK-PO vermeld, zijn de observatie-instrumenten Zien en Kijk geïmplementeerd. Borging en monitoring Begrijpend lezen/studievaardigheden Naar aanleiding van de Cito LOVS resultaten begrijpen lezen in januari 2013 zijn er aanpassingen gedaan in het aanbod voor begrijpend lezen en studievaardigheden. Methodes als Nieuwsbegrip, het Cito Hulpboek en Begrijpend Lezen van Giralis zijn met meer aandacht voor leesstrategieën aangeboden. Ook is er met meer zorg aandacht besteed aan het herhalen en automatiseren van de strategieën. Ten opzichte van 2013 zijn de resultaten verbeterd. De ingeslagen weg wordt volgend jaar voortgezet. Doel is om de gestelde norm vanuit de onderwijsinspectie te behalen. Vergelijk resultaten begrijpend lezen Cito LOVS Toets E E M M M Gemiddeld Borging en monitoring Wereld in Getallen Het werken met Wereld in Getallen voor rekenen is steeds meer eigen gemaakt. De opbouw van de methode en de wijze waarop de strategieën worden aangeboden is meer bij de leerkrachten bekend. Ook zijn de leerkrachten meer bekend met de hiaten in de methode. De talige sommen blijven voor de kinderen van de Ireneschool lastig. In de groepen 7-8 is daarom de methode aangevuld met rekenmateriaal van Cito (oude toetsen). Uit de onderstaande tabel is af te lezen, dat de opbrengsten van het rekenonderwijs zijn verbeterd. Alleen in de hoogste groepen is deze verbetering niet te zien. Verklaringen voor een lager gemiddelde is dat in zowel groep 7 als 8 (van het huidige leerjaar) twee kinderen zitten met een eigen leerlijn voor rekenen. Ook de overige kinderen scoren op rekenen niet hoog. Beide groepen hebben geen tot zeer weinig kinderen die het gemiddelde met een hoge opbrengst kunnen verhogen. Een andere (mogelijke) verklaring is dat de kinderen in de bovenbouw minder profiteren van de nieuwe methode Wereld in Getallen. Ze houden er zelfs enige hinder van kunnen ondervinden doordat aangeleerde strategieën in de nieuwe versie zijn vervangen door nieuwere strategieën en inzichten. Toets M E M E M E M E M E M Gemiddeld Jaarverslag Analyse Cito Eindtoets - Ireneschool Wageningen

7 *Groep 3 is niet meegenomen in het gemiddelde aangezien zij dit schooljaar gestart zijn met een nieuwe rekentoets met een andere normering. Borging en monitoring Woordenschat In de groepen is dit schooljaar meer aandacht gekomen voor Woordenschat. Woorden worden veel in de context aangeboden en betekenissen worden aangevuld met synoniemen en woorden met gelijkende betekenis. De woorden die aangeboden worden zijn niet meer alleen de woorden uit de taalmethode. Er wordt ook (veel gerichter dan voorgaande jaren) woorden uit de wereld oriënterende vakken en Nieuwsbegrip aangeboden. Deze aanpak heeft geleid tot een verbetering van de (gemiddelde) opbrengsten (zie de tabel op de volgende bladzijde). De ingeslagen weg wordt vervolgd, waarbij het doel is om per groep een gemiddelde hoge voldoende score te behalen, een hoge lll of lage ll score in terminologie van Cito LOVS. Toets M E M E M E M E M E Gemiddeld 45.52* 48.03* 54.07** *Gemiddelde over M3 t/m E5 **Gemiddelde over M3 t/m E * 58.94** c. Organisatie Uitwerking andere schooltijden Naar aanleiding van de ouderenquête in het schooljaar zijn de andere schooltijden dit schooljaar uitgewerkt. Dit heeft geleid tot een continurooster met ingang van het schooljaar Op maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag zal de school uitgaan om uur. De kinderen blijven allemaal over. De lunchtijd is van uur tot uur. Aansluitend gaan de kinderen naar buiten. De groepen 3 t/m 8 vervolgen dan om uur weer met de lessen. De groepen 1 en 2 blijven langer buiten. De woensdagmiddag blijft een vrije middag vanaf uur. De aanvangstijd van 8.30 uur blijft gehandhaafd. Na de herfstvakantie zal volgend schooljaar gestart worden met een naschools arrangement tot uur op maandag, dinsdag en donderdag. De arrangementen worden georganiseerd in samenwerking met Solidez en Kinderopvang Wageningen. d. Leerstofaanbod Invoering Schrijfdans onderbouw De methode Schrijfdans is naar tevredenheid van de leerkrachten van de groepen 1, 2 en 3 ingevoerd. Doel van het invoeren van Schrijfdans was om de beginsituatie van het schrijfonderwijs in groep 3 te verhogen. De volgende stap die de leerkrachten van groep 3 gaan maken, is om over te stappen naar een nieuwe schrijfmethode. Volgend schooljaar zal er gestart worden met de methode Pennenstreken. Er is voor deze methode gekozen omdat de letters en woorden die worden aangeboden parallel lopen met de letters en 6 Jaarverslag Analyse Cito Eindtoets - Ireneschool Wageningen

8 woorden uit de taal- en leesmethode Veilig leren lezen in groep 3. Deze methode start in vergelijking met de huidige methode gelijk met schrijfletters. Invoering Engelse methode Take it easy Vanaf januari 2014 wordt er in alle groepen Engels aangeboden. Hiervoor wordt de methode Take it Easy ingezet. De wijze waarop deze methode Engels aanbiedt wordt door de leerkrachten en de kinderen als prettig ervaren. In unit 1 vergt een de invoering van Take it easy nog extra aandacht. Volgend schooljaar zal de invoering van Take in Easy in het jaarplan dan ook een vervolg krijgen als onderdeel dat geborgd moet worden. Methodeonderzoek Taal en Wereldoriëntatie Het team heeft voor zowel het vakgebied taal als wereldoriëntatie onderzoek gedaan. Voor het vakgebied Taal heeft dit geleid tot de keuze voor de methode Staal van Malmberg. Belangrijke argumenten om tot deze keuze te komen, zijn: - Spellingdidactiek op basis van aanpak van mevrouw J. Schraven, - Aanbod van lessen in combinatiegroep is gelijk, differentiatie vindt plaats in verwerking, - De verwerkingsvormen zijn doel- en toepassingsgericht en zeer afwisselend. Bij het vakgebied wereldoriëntatie is de aandacht vooral komen te liggen op de visie voor dit vakgebied en de wijze waarop het aangeboden kan worden in relatie tot de visie op TOM van de school. Dit schooljaar is de visie uitgewerkt en zijn de wensen en voorwaarden van het aanbieden van wereldoriëntatie beschreven. In het schooljaar zal er een methodekeuze gemaakt worden. e. ICT Invoering Zien Zoals eerder beschreven in het jaarverslag is Zien ingevoerd. Zien is gekoppeld aan ons leerlingadministratiesysteem Parnassys. De leerkrachten weten op welke wijze Zien ingevuld, toegepast en geraadpleegd kan worden in Parnassys. f. Personeel Ontwikkeling competenties TOM-onderwijs In het afgelopen schooljaar is er aan een aantal competenties van leerkrachten aandacht besteed in relatie tot TOM. Door de nieuwe manier van werken is er meer aandacht geweest voor samenwerken. Kinderen krijgen van meer dan één leerkracht instructie op een specifiek vakgebied. Dit vraagt om een regelmatig overleg tussen leerkrachten om de vorderingen en resultaten van de kinderen te bespreken en om een goede planning te maken. In het eerste TOM-jaar zijn hier goede stappen in gezet, maar is er nog wel veel winst te behalen. Het behoort nog niet tot de cultuur van de Ireneschool om als leerkrachten met een grotere regelmaat bij elkaar te komen om elkaars kinderen te bespreken. Een betere en duidelijker structuur kan hierin een bijdrage gaan leveren. Deze structuur zal volgend jaar in de planning en in de organisatie worden meegenomen. Op een cursusmiddag op school door OinO hebben de leerkrachten gewerkt aan het verbeteren van het maken van analyses op toetsresultaten. Belangrijk hierin is ook dat de leerkrachten kijken naar hun eigen handelen en indien het nodig is, hun handelen kunnen aanpassen in de dagelijkse praktijk. Door verbetering van de analyses is er ook meer zicht ontstaan op de leerlijnen. Het voeren van reflectie- en coachingsgesprekken met de kinderen is dit schooljaar van start gegaan. Door het evalueren van dit onderwerp bleek al snel dat er verschillen waren in de wijze waarop de gesprekken gevoerd werden. Er waren verschillen in vraagstelling, in onderwerpen en in setting. Ondanks deze verschillen, 7 Jaarverslag Analyse Cito Eindtoets - Ireneschool Wageningen

9 werden de gesprekken wel als zodanig waardevol ervaren dat voortzetting en verbetering van de kwaliteit van de gesprekken een onderwerp is geworden in het jaarplan van volgend jaar. Onder leiding van een extern deskundige zal het team volgend jaar twee studiedagen aan dit onderwerp wijden. g. Conclusie Schoolontwikkelingsplannen In het schooljaar zijn alle jaarplannen aan bod gekomen. De meeste zijn ook succesvol afgerond. Dat dit bereikt is, is een compliment aan het team waard. Hiervoor is hard gewerkt, naast de dagelijkse werkzaamheden en de aandacht voor opbrengstgericht werken. Ontwikkelingsplannen die vanuit dit jaarverslag in het Jaarplan worden opgenomen zijn: - Borgen: Coöperatief leren - Ontwikkeling naar Professionele leergemeenschap 1 : Feedback geven Gebruik maken van elkaars kwaliteiten Ontwikkeling TOM-competenties - Borgen: Expliciete aandacht voor begaafde kinderen - Verantwoordelijkheid kinderen op hun leerproces vergroten - Doorontwikkeling TOM-onderwijs - Borgen: Take it Easy - Methodekeuze wereldoriëntatie - Implementatie Pennenstreken groep 3 Naast de onderwerpen die om voortzetting vragen, zal volgend schooljaar ook passend onderwijs als schoolontwikkelingsplan een plek krijgen. H. van Holland, 30 juni Afgelopen jaar is er onderzoek gedaan naar de rol van de directeur binnen TOM. Aanbevelingen uit dit onderzoek worden meegenomen in de uitvoer van het schoolontwikkelingsplan. 8 Jaarverslag Analyse Cito Eindtoets - Ireneschool Wageningen

10 II. OPBRENGSTEN ONDERWIJS De inspectie beoordeelt de resultaten tijdens de schoolperiode aan de hand van toetsresultaten op de volgende toetsen (in onderstaande tabellen zijn deze zwart omkaderd): Technisch Lezen (TL) in groep 3 en groep 4; Rekenen en Wiskunde (RW) in groep 4 en groep 6; Begrijpend Lezen (BL) in groep 6. DMT, technisch lezen Midden Eind Norm Norm Groep , ,4 35, Groep ,3 60, ,9 70, Groep , ,7 80, Groep , ,2 93, Groep , ,6 98, Groep , Gemiddelden Leestempo Midden Eind Norm Norm Groep ,8 32, Groep ,4 55, ,6 78, Groep , ,6 110, Groep 6 99, ,3 133, Groep , ,6 160, Groep 8 79,7 75,9 9 Jaarverslag Analyse Cito Eindtoets - Ireneschool Wageningen

11 Leestechniek Midden Eind Norm Norm Groep ,8 142, ,8 164, Begrijpend lezen Midden Eind Norm V-groei t.o.v. vorige toets (=norm) 2013 Groep ,2-12,9-7.4 Groep , , (5) Groep ,5 18, (+7) Groep ,5 20, (+10) Groep ,0 28, (+12) Groep ,0 36, Gemidd Spelling Midden Eind Norm Norm V-groei t.o.v. Midden (norm) 2013 Groep , ,2 113, (+4) Groep , , (+4) Groep , , (+4) Groep , , (+3) Groep , , (2) Groep ,4 141, Gemidd Jaarverslag Analyse Cito Eindtoets - Ireneschool Wageningen

12 Luisteren, nieuwe toets 2012 Midden Eind Norm Norm Groep 3 42,8 39, (V) 54,9 46, (V) Groep 4 47, (I) Groep (V) Groep 6 Groep 7 Groep 8 Woordenschat Midden Eind Norm Norm Groep D 34.8D 26, A 52.7A 57, Groep E 42.9D 39, D 51.6D 55, Groep E 52, E 69, Groep , Groep Groep 8 Gemidd. 45.7* 55* 65.3* 62.9* *Gemiddelden van toetsen groep 3 t/m groep 6 11 Jaarverslag Analyse Cito Eindtoets - Ireneschool Wageningen

13 Rekenen/wiskunde Midden Eind Norm Norm V-groei t.o.v. Midden (=norm) 2013 Groep ,6 33, Groep ,3 41, ,1 52, (+9) Groep , ,0 69, (+6) Groep , ,7 83, (+6) Groep , ,6 90, (+4) Groep , Gemiddelden (74.2)* (78.2)* 84.3 *gemiddelden zonder groep 3. Vanaf 2014 Rekenen 3.0 ingevoerd vanaf groep 3. Taal voor kleuters Midden Eind Norm Norm Groep B 49.4C 54, A 56.8C 60, Groep A 71.4A 69, A 85.9A 75, Rekenen voor kleuters Midden Eind Norm Norm Groep C 60.9D 64, A 68.1C 74, Groep B 92.3A 85, B 101.7A 97, Jaarverslag Analyse Cito Eindtoets - Ireneschool Wageningen

14 Entreetoets/Eindtoets Norm 2011 (schoolgroep 4) 2011 Norm 2012 (Gewicht=52%) 2012 Norm 2013 (Gewicht 48%) 2013 Norm 2014 (gewicht 44%) 2014 Groep Groep Korte evaluatie Cito toetsen Tussenopbrengsten Inspectie Van de toetsen die de onderwijsinspectie beoordeelt, zijn vier van de vijf toetsen voldoende. Hiermee voldoet de Ireneschool aan de gestelde eis van de inspectie. De opbrengsten van de twee toetsen voor technisch lezen in de groepen 3 en 4 en rekenen voor de groepen 4 en 6 zijn boven de norm, alleen begrijpend lezen in groep 6 is onder de norm. Ten opzichte van vorig schooljaar is de score voor begrijpend lezen wel omhoog gegaan. Dit geldt overigens bij begrijpend lezen voor alle groepen. Het is goed om te zien, dat de aanpassingen die gedaan zijn bij begrijpend lezen niet zonder gevolg zijn. Het is belangrijk dat dit volgend schooljaar wordt voortgezet. Technisch lezen De gemiddelde opbrengsten op de DMT-toets zijn in alle groepen ruim boven de norm. Bij groep 3 is opvallend dat bij de technisch leestoetsen Leestechniek en Leestempo de opbrengsten onder de norm zit. De leerkrachten geven aan dat het technisch leesniveau van de kinderen goed is, maar dat de wijze van toetsen van de toetsen Leestechniek en Leestempo de reden zijn waarop deze toetsen lager scoren dan de DMT-toets. Woordenschat en Luisteren De opbrengsten op de toetsen woordenschat en luisteren scoren gemiddeld laag. Na aanpassing in het aanbod vanaf januari 2014 zijn de opbrengsten in juni 2014 (op groep 5) erg toegenomen. Volgend schooljaar zal deze aanpassing (zie pagina 7) worden voortgezet. Voor goed begrijpend lezen wordt van kinderen gevraagd dat ze een goede technische leesvaardigheid hebben en dat ze begrijpend kunnen luisteren. De opbrengsten op de luistertoets zijn erg laag. Wat hiervan de reden is, is nog niet nader geanalyseerd. Zegt de lage score iets over het niveau van de kinderen of over de toets? In ons lesprogramma wordt immers geen expliciet aandacht besteed aan luisteren als voorbereiding op de toets. Rekenen De opbrengsten van rekenen zijn dit schooljaar verbeterd. Alleen groep 7 bleef in de opbrengst achter. Op pagina 6 is reeds uitgelegd waarom de opbrengsten in de hoogste groepen achterblijven ten opzichte van de andere groepen. Spelling Op de spellingtoets scoren de kinderen van de Ireneschool altijd voldoende tot goed. Ook dit jaar liggen de opbrengsten op een voldoende niveau. De vaardigheidsgroei bleef echter wel achter t.o.v. van de gemiddelde vaardigheidsgroei in de laatste jaren. Omdat de opbrengsten altijd in orde zijn op het gebied van spelling, is het wel belangrijk om alert te zijn op dit signaal. Met de invoering van een nieuwe taalmethode en de daarbij behorende spellingleergang van José Schraven denken wij dit signaal te beantwoorden. Toetsen voor kleuters 13 Jaarverslag Analyse Cito Eindtoets - Ireneschool Wageningen

15 Op basis van de toetsen voor kleuters in de laatste jaren zijn er gemiddelden berekend die als norm zijn opgenomen als schoolnorm. Uit de tabellen is af te leiden dat de normen in groep 2 wel behaald zijn, maar in groep 1 niet. De reden hiervan is dat er het tweede halfjaar veel nieuwe kinderen bij zijn gekomen. Deze nieuwe kinderen hebben soms nog maar een paar maanden onderwijs gehad als ze de toets moeten maken. In januari hebben twaalf kinderen de toetsen gemaakt, in juni hebben achttien kinderen de toets gemaakt. Vorig schooljaar ging het om respectievelijk elf kinderen en dertien kinderen. De normen voor groep 1 moeten dan ook meer als streefnorm worden gezien, dan als absolute norm. Cito Eindtoets De Cito Eindtoets scoorde dit jaar ver onder de norm. Dit heeft geleid tot een uitgebreide analyse. Deze gehele analyse is als bijlage aan het jaarverslag toegevoegd. Mede naar aanleiding van deze analyse is de schoolloopbaan onderzocht van de kinderen van de Ireneschool op het voortgezet onderwijs in de laatste jaren. Omdat de kinderen op de Ireneschool over het algemeen op een lager niveau uitstromen, is onderzocht of de kinderen wel het juiste advies hebben gekregen. Wanneer er een grote mate van opstroom zou plaatsvinden in het voortgezet onderwijs, zou dit betekenen dat de kinderen (met het onderwijs) op de Ireneschool te kort is gedaan. 14 Jaarverslag Analyse Cito Eindtoets - Ireneschool Wageningen

16 BIJLAGE 1: ANALYSE CITO EINDTOETS IRENESCHOOL WAGENINGEN Analyse Cito Eindtoets schooljaar I Jaarverslag Analyse Cito Eindtoets - Ireneschool Wageningen

17 Inhoud ANALYSE EINDTOETS 2014 IRENESCHOOL... III 1. Verantwoording... III 2. Opbrengsten Eindtoets schooljaar III 2.1 Aantal leerlingen... III III 2.3 Kenmerken leerlingen en resultaten... III 2.4 Analyse... IV 3. Plan van aanpak... VI 4. Bijlagen, schooloverzicht en specifieke informatie leerlingen... VIII 4.1 Schooloverzicht zonder correctie... VIII 4.2 Leerling 1... IX 4.2 Leerling 2... XII 4.3 Leerling 3... XV 4.4 Leerling 4... XVIII 4.5 Leerling 5... XXI II Jaarverslag Analyse Cito Eindtoets - Ireneschool Wageningen

18 ANALYSE EINDTOETS 2014 IRENESCHOOL 1. Verantwoording De Ireneschool neemt de Cito Eindtoets af om de volgende redenen: - Als bevestiging van het gegeven schooladvies aan de leerlingen in groep 8, - Als onderbouwing van het schooladvies aan het voortgezet onderwijs, - Als instrument om de kwaliteit van het onderwijs te bewaken, - Om kennis te nemen van de opbrengsten van de leerlingen aan het einde van de basisschool. 2. Opbrengsten Eindtoets schooljaar Aantal leerlingen In groep 8 zitten tien kinderen. Negen kinderen hebben de Eindtoets afgenomen. De leerling die de toets niet heeft afgenomen is van Chinese afkomst. Hij woont sinds juni 2013 in Nederland en heeft hierdoor een grote taalachterstand. Gezien het feit dat de Eindtoets zeer talig is, is er voor gekozen om de Eindtoets niet bij hem af te nemen. Daar hij eind groep 7 op de Ireneschool is gekomen, zou hij voor de normering van de eindopbrengsten ook niet hebben meegeteld. 2.2 De score van de Eindtoets is dit jaar erg laag, ook na rekening te houden met de schoolgroep. In paragraaf 2.3 en 2.4 wordt de lage score geanalyseerd. Als bijlage 4.1 is het schooloverzicht zonder correctie toegevoegd. 2.3 Kenmerken leerlingen en resultaten In onderstaande tabel zijn de kenmerken en achtergronden van de leerlingen af te lezen. De laatste kolommen in de tabel tonen de toetsresultaten van de kinderen op de LOVS Eind toetsen op de vakgebieden Rekenen, Begrijpend Lezen en DMT toets vanaf groep 3. Naam Land van herkomst IQ Weging Schooladvies Eindtoets Overig Rekenen LOVS Eind Begr.lz. LOVS Eind Techn.lz. LOVS Eind Leerling Marokko - VMBO BBL/ LWOO 515 Vermoeden dyslexie Leerling VMBO BBL/ LWOO III Jaarverslag Analyse Cito Eindtoets - Ireneschool Wageningen

19 Leerling Ned / Marokko HAVO Naam Land van herkomst IQ Weging Schooladvies Eindtoets Overig Rekenen LOVS Eind Begr.lz. LOVS Eind Techn.lz. LOVS Eind Leerling VMBO TL Leerling 4 0.0* Marokko 85 VMBO BBL/ LWOO 509 Eigen leerlijn / OOP. Kwam in groep 5 (met achterstand) op school Leerling 8 0.0** VMBO KBL Leerling 9 0.0** VMBO KBL Leerling Bosnië-H. 88 VMBO BBL/ LWOO Leerling Marokko 89 VMBO BBL/ LWOO 523 Dyscalculie/ OOP 516 Kwam in groep 4 (met achterstand) op school Totaal 67 % 55% *Moeder heeft op inschrijfformulier aangegeven dat ze in Marokko de universiteit heeft gevolgd. Herhaaldelijk is gevraagd om een kopie van een diploma. Deze is helaas nooit overlegd. Bij controle van de leerlinggewichten door de accountant is over deze situatie gesproken. Zolang bewijs achterwege blijft, zal gewichtenregeling niet gewijzigd mogen worden vanwege de handtekening van de ouders onder het inschrijfformulier. **De twee kinderen met weging 0.0 zijn dit op basis van een MAVO-opleiding van één van de ouders. De andere ouder is lager geschoold. Uit bovenstaand overzicht blijkt dat deze groep over een langere periode zowel in rekenen als in begrijpend lezen laag scoort. Vanuit deze optiek kan geconcludeerd worden dan de scores volgens verwachting zijn. De scores bevestigen ook het advies dat op 27 januari 2014 met de ouders is besproken. Bij vijf kinderen is er ook gesproken met de ouders over LWOO. Als bijlage bij deze analyse is er specifieke leerlinginformatie toegevoegd van de vijf laagst scorende leerlingen. Hiermee wordt inzicht gegeven in hun onderwijsbehoeften en hun schoolontwikkeling. 2.4 Analyse Voor de lage gemiddelde score (522,6) zijn een aantal redenen te noemen: - Een kleine groep, minder dan tien leerlingen: IV Jaarverslag Analyse Cito Eindtoets - Ireneschool Wageningen

20 Door het lage aantal kinderen wordt het gemiddelde sterk beïnvloed door de scores van individuele kinderen. Het vertrek van een goede leerling in november 2013 is niet in het voordeel van onze gemiddelde score geweest. - Van de negen leerlingen valt 67% onder een gewichtenregeling. Op schoolniveau is het percentage 44%. - Drie van negen leerlingen hebben een IQ van 89 of minder, waarvan twee leerlingen een eigen leerlijn volgen voor rekenen. - Uit de tabel van paragraaf 2.1 blijkt dat veel leerlingen uit deze groep over een langere periode laag scoren op zowel rekenen als begrijpend lezen. De scores bevestigen ook het advies dat op 27 januari 2014 met de ouders is besproken. Bij vijf kinderen is toen ook gesproken met de ouders over LWOO. Voor de analyse is ook terug gekeken naar de Entreetoets in groep 7. Deze toets was toen door (bijna) alle kinderen onvoldoende gemaakt. Dit heeft geleid tot extra aandacht op de vakgebieden taal en studievaardigheden. Het effect hiervan is te zien in de tabel op de volgende bladzijde. Taal en studievaardigheden zijn vooruitgegaan, rekenen is daarentegen achteruit gegaan. Vergelijking Entreetoets > Eindtoets in percentielen Naam Taal Rekenen Studievaardigheden Totaal Entree Eind Entree Eind Entree Eind Entree Eind Leerling Leerling Leerling Leerling Leerling Leerling Leerling Leerling Leerling L. Jansen (nov- 13 vertrokken) (65) Totaal 15, , , , , , , ,22222 V Jaarverslag Analyse Cito Eindtoets - Ireneschool Wageningen

21 In onderstaande tabel is een overzicht gemaakt van schooladvies en de daarbij gehanteerde standaarden. Hieruit is af te leiden dat in dit schooljaar 77% van de leerlingen uitstroomt op een lagere score en een lager advies dan de door de inspectie gestelde norm (528,7). Schooladvies Eindtoets Cito 2 WISC IQ 3 GIVO IQ 4 NIO IQ 5 Schooladvies LWOO vmbo-basis Tot Tot Vmbo/basis/kader Tot vmbo-kader vmbo-gemengd vmbo-theoretisch vmbo-theoretisch / havo havo havo / vwo vwo 539 en hoger 114 en hoger 114 en hoger 114 en hoger 3. Plan van aanpak Na analyse van de Eindtoets kan er geconcludeerd worden de volgende onderdelen aandacht behoeven: Taal - Werkwoordspelling, - Begrijpend lezen, - Woordenschat, Rekenen - Getallen en bewerkingen - Verhoudingen, breuken, procenten, Studievaardigheden - Schema's, tabellen en grafieken Op welke wijze? Hoe? Opmerkingen/inventarisatie vanuit vergadering, nog uitwerken. - Groep 8 apart - Plannen opstellen met kinderen en ouders 2 Op basis van Amsterdams Kernproduce (/ _2014_incl_tijdpad.pdf) 3 Op basis van interpretatie GZ/psychologen Cruciaal Junior ( 4 Uit: Groninger Intelligentietest voor Voortgezet Onderwijs Supplement bij de Handleiding 5 Uit: Handleiding bij NIO VI Jaarverslag Analyse Cito Eindtoets - Ireneschool Wageningen

22 - Waar is nog onderwijstijd te winnen? - A.d.h.v. oude eindtoetsen veel modellen en nabespreken - Met oog op continurooster/dagarrangementen huiswerkbegeleiding - Huiswerk meer? Anders? - Grondige analyse entreetoets > aanbod aanpassen - Opstellen ontwikkelingsperspectief - Nog meer blijven monitoren VII Jaarverslag Analyse Cito Eindtoets - Ireneschool Wageningen

23 4. Bijlagen, schooloverzicht en specifieke informatie leerlingen 4.1 Schooloverzicht zonder correctie VIII Jaarverslag Analyse Cito Eindtoets - Ireneschool Wageningen

24 4.2 Leerling 1 BBL LWOO 517 7, 8, II III II NEDERLANDS CITO Begrijpend lezen Start + Vervolg CITO Drie-Minuten-Toets Kaart Kaart 3* 97 CITO Leestempo CITO Leeswoordenschat Leestempo Leeswoordenschat CITO Spelling Start + Vervolg 1 36 Start + Vervolg REKENEN/WISKUNDE CITO Rekenen-Wiskunde Totaal Zwakke leerling. Heel weinig inzicht. Goed geheugen, dus kan aangeleerde oefenstof voor korte tijd reproduceren. Daardoor zijn haar methodetoetsen meestal net voldoende tot zwak. Voor het zelf oplossingen zoeken van vraagstukken heeft ze te weinig inzicht. De leerstof tot groep 6 kon ze nog wel aan, met extra instructie tijd. Vanaf groep 6 zakt ze meer terug. Onderwijsbehoefte: ondersteuning leertijd met verlengde instructie leerstof op een minimum niveau. IX Jaarverslag Analyse Cito Eindtoets - Ireneschool Wageningen

25 X Jaarverslag Analyse Cito Eindtoets - Ireneschool Wageningen

26 XI Jaarverslag Analyse Cito Eindtoets - Ireneschool Wageningen

27 4.2 Leerling 2 BBL LWOO (vermoeden dyslexie) /13 13/14 7, 8, II III II NEDERLANDS AVI AVI-Beheersing 8 CITO Begrijpend lezen Start + Vervolg 1 25 Start + Vervolg 2 26 CITO Drie-Minuten-Toets Kaart 1* Kaart 2* Kaart Kaart 3* 82 Kaart CITO Leestempo Leestempo CITO Leeswoordenschat Leeswoordenschat CITO Spelling Start + Vervolg 1 38 Start + Vervolg 2 34 PI-Dictee Dictee 114 REKENEN/WISKUNDE CITO Rekenen-Wiskunde Totaal Leerling 2 heeft veel extra ondersteuning gehad in de vorm van verlengde instructie en handelingsplannen. Dit heeft geresulteerd in voldoende scores voor lezen en matige scores voor de spelling. Ze heeft steeds extra instructietijd gehad voor het leren lezen en spelling. Er bestaat een sterk vermoeden van dyslexie. We hadden haar dit jaar willen aanmelden voor de vroegtoets, met daarbij een onderzoek naar dyslexie. Voorgaand jaar was dat mogelijk bij ons samenwerkingsverband. Dit schooljaar is deze mogelijkheid afgeschaft. Vandaar dat ze geen test heeft ondergaan. Leerling 2 heeft een vluchtige werkhouding. In de handelingsplannen lezen is hieraan ook gewerkt. Onderwijsbehoefte: ondersteuning leertijd met verlengde instructie leerstof op een minimum niveau. XII Jaarverslag Analyse Cito Eindtoets - Ireneschool Wageningen

28 XIII Jaarverslag Analyse Cito Eindtoets - Ireneschool Wageningen

29 XIV Jaarverslag Analyse Cito Eindtoets - Ireneschool Wageningen

30 4.3 Leerling 3 BBL LWOO 516 7, 8, II III II NEDERLANDS AVI AVI-Beheersing 9 CITO Begrijpend lezen Start + Vervolg CITO Drie-Minuten-Toets Kaart 1* 81 Kaart 2* 94 Kaart Kaart 3* 85 Kaart CITO Leestempo Leestempo CITO Leeswoordenschat Leeswoordenschat CITO Spelling Start + Vervolg 1 47 Start + Vervolg REKENEN/WISKUNDE CITO Rekenen-Wiskunde Totaal Leerling 3 is in groep 4 bij ons op school gekomen. Hij had een grote leerachterstand. Vandaar onze aanvraag van een onderzoek. Uitvoering onderzoek SBO expertise maart 2010 Bevindingen: IQ beneden gemiddeld 89 Leerling 3 heeft moeite met het verwerken, begrijpen en onthouden van talige, dus auditief-verbale informatie. Ook sociale context kan hem helpen informatie te onthouden. Hij is onzeker over zijn eigen kunnen. Weet vaak niet hoe hij moet starten met en opdracht. Onderwijsbehoeften zijn: Visuele ondersteuning. Opstartproblemen voor zijn door voordoen/ nadoen, herhaling, feedback en tussentijdse controle. Blijven stimuleren, maar ook succeservaringen laten opdoen. Zwakgeheugen maakt dat hij veel extra oefening nodig heeft. Huiswerk meegeven in vakantie periodes( lezen en rekenen). Aan deze onderwijs behoeften hebben we proberen te voldoen: ondersteuning leertijd met verlengde instructie leerstof op een minimum niveau. XV Jaarverslag Analyse Cito Eindtoets - Ireneschool Wageningen

31 XVI Jaarverslag Analyse Cito Eindtoets - Ireneschool Wageningen

32 XVII Jaarverslag Analyse Cito Eindtoets - Ireneschool Wageningen

33 4.4 Leerling 4 BBL LWOO /13 13/14 7, 8, II III II NEDERLANDS AVI AVI-Beheersing 8 CITO Begrijpend lezen Start + Vervolg CITO Drie-Minuten-Toets Kaart Kaart 3* 90 CITO Leestempo Leestempo CITO Leeswoordenschat Leeswoordenschat CITO Spelling Start + Vervolg 1 38 Start + Vervolg REKENEN/WISKUNDE CITO Rekenen-Wiskunde Totaal Leerling 4 is in groep 5 bij ons op school gekomen, met een grote leerachterstand. SBO expertise: September 2011 IQ 85 = beneden gemiddeld niveau Verbaal 83 performaal 91. Disharmonisch. Een groot verschil tussen haar verbale, taaldenkvaardigheden en haar performale, doe- denkvaardigheden. Taken waarbij een beroep wordt gedaan op haar verbale, taal-denk vaardigheden, als begrijpen, redeneren en verbanden leggen, zijn moeilijk voor haar. Ook woordvindproblemen ( NT2) Het blijkt ook dat de ( visuele en abstracte) informatie verwerking wat moeizamer verloopt. Ze past onvoldoende controle toe op haar prestaties. Ze heeft moeite getallen te onthouden en sociale en complexe situaties te overzien. Hierdoor raakt ze onzeker en gespannen en wordt ze nog meer belemmerd in haar prestaties. Lagere cognitieve capaciteiten. Moeite met verbaal begrijpen Moeite met rekenen. Voor Leerling 4 hebben we een ontwikkelingsperspectief beschreven. - eigen leerlijn rekenen( route boekje Maatwerk ) Einddoel CITO rekenen E - leerstof en eisen aanpassen aan beneden gemiddeld intelligentieniveau. - Verlengde instructie voor begrijpend lezen. - opgave sociale vaardigheidstraining. Deze komt niet van de grond. Ouders houden dit tegen. Ligt nu bij de taken van de gezinsvoogd. XVIII Jaarverslag Analyse Cito Eindtoets - Ireneschool Wageningen

34 XIX Jaarverslag Analyse Cito Eindtoets - Ireneschool Wageningen

35 XX Jaarverslag Analyse Cito Eindtoets - Ireneschool Wageningen

36 4.5 Leerling 5 BBL/KBL LWOO dyscalculie 523 7, 8, II III II NEDERLANDS CITO Begrijpend lezen Start + Vervolg 1 36 Start + Vervolg 2 31 CITO Drie-Minuten-Toets Kaart Kaart 3* 97 CITO Leestempo Leestempo CITO Leeswoordenschat Leeswoordenschat CITO Spelling Start + Vervolg 1 43 Start + Vervolg REKENEN/WISKUNDE CITO Rekenen-Wiskunde Totaal Datum onderzoek: 4, 7 november 2011 Doel: Onderzoek naar: cognitieve mogelijkheden om de sterke en zwakke kanten in beeld te brengen. Didactisch onderzoek m.b.t. rekenen Bevindingen Totaal IQ: 88 Verbaal IQ: 90 Performaal IQ: 89 Verbaal begrip: 95 gemiddeld Perceptuele organisatie: 88 laaggemiddeld Verwerkingssnelheid: 111 hoog gemiddeld Concentratie: zwak Geheugen: gemiddeld. Profiteert van herhaald aanbod. Auditief en visueel geheugen: gemiddeld. Auditief lijkt sterker ontwikkeld. Abstract redeneer vermogen: gemiddeld. Rekenen: Voldoende beheerst: tellen, splitsen, kloklezen, en de tafels. Rekenopgaven waar meer gevraagd wordt van rekenkundig inzicht en het rekenkundig begrip zijn moeilijker. Weinig kennis over het meten, meetkunde, breuken en verhoudingen. Conclusies Algemeen: - Cognitief presteert Leerling 5 op laaggemiddeld niveau. - Moeite met overzien van visuele informatie en dit vlot analyseren en synthetiseren( vanuit losse delen een geheel maken ) - Hanteert ( cognitief) een passieve oplossingsstijl. - Moeite met het werken aan een gecombineerde opdracht ( switchen van aandacht) - Goed geheugen. Auditief geheugen lijkt sterker ontwikkeld dan visueel geheugen. - Abstract redeneer vermogen is gemiddeld. Rekenen: Een ernstige achterstand op rekenen, m.n. rekensnelheid en rekenkundig inzicht en begrip. Ze profiteert onvoldoende van extra oefening, er is sprake van hardnekkigheid. Diagnose van dyscalculie is hierbij vastgesteld. Voor Leerling 5 hebben we een ontwikkelingsperspectief beschreven i.v.m. haar dyscalculie. - eigen leerlijn rekenen m.b.v. routeboekje Maatwerk. Einddoel CITO rekenen E XXI Jaarverslag Analyse Cito Eindtoets - Ireneschool Wageningen

37 - verlengde instructie begrijpend lezen. XXII Jaarverslag Analyse Cito Eindtoets - Ireneschool Wageningen

38 XXIII Jaarverslag Analyse Cito Eindtoets - Ireneschool Wageningen

39 BIJLAGE 2 IRENESCHOOL WAGENINGEN HvH, juni 2014 Onderzoek naar relatie tussen schooladvies en niveau van onderwijs VO In dit onderzoek wordt antwoord gegeven op de vraag of de schoolloopbaan van de leerlingen van de Ireneschool op het voortgezet onderwijs, het gegeven schooladvies van de leerkrachten volgt. XXIV Jaarverslag Onderzoek naar relatie tussen schooladvies en niveau van onderwijs VO - Ireneschool Wageningen

40 Inhoud ONDERZOEK UITSTROOM VOORTGEZET ONDERWIJS... XXVI Relatie tussen schooladvies en niveau van onderwijs... XXVI 1. Inleiding... XXVI 2. Onderzoeksvraag... XXVI 3. Literatuuronderzoek... XXVII 4. Plan van aanpak... XXVII 5. Resultaten... XXVIII 6. Conclusie... XXXI BIBLIOGRAFIE... XXXII Bijlage 1, overzicht leerlingen schooladvies en schoolloopbaan... XXXIII XXV Jaarverslag Onderzoek naar relatie tussen schooladvies en niveau van onderwijs VO - Ireneschool Wageningen

41 ONDERZOEK UITSTROOM VOORTGEZET ONDERWIJS Relatie tussen schooladvies en niveau van onderwijs 1. Inleiding De opbrengsten van de Ireneschool op de Cito Eindtoets liggen de laatste jaren op de ondergrens van de gestelde norm van de onderwijsinspectie. Dit heeft geleid tot analyses en aanpassingen in het onderwijsaanbod en verbetering van de didactische vaardigheden van de leerkrachten. In de analyses die zijn uitgevoerd kwamen de volgende redenen van de opbrengsten op de Cito Eindtoets naar voren: 1. Groepen gelijk aan of kleiner dan 10 leerlingen waardoor de invloed van enkele lage scores groot is, 2. In groep 8 in het schooljaar hebben drie van de negen leerlingen een IQ lager dan 90, 3. Het aantal leerlingen met een leerlinggewicht is de laatste drie jaren 44% of hoger geweest, 4. Vanuit de methoden is er te weinig aandacht voor studievaardigheden waardoor Zipp en het Hulpboek Cito aan het lesprogramma zijn toegevoegd, 5. Binnen het vakgebied rekenen is het taalbegrip bij redactiesommen te gering, daardoor is er meer aandacht gekomen voor talige sommen en oplossingsstrategieën door inzet Hulpboek Cito en de nieuwe Wereld in Getallen, 6. Meer aandacht voor woordenschat vanuit diverse vakgebieden, waaronder Nieuwsbegrip, 7. De uitvoer van het directe instructie model was nog geen gemeengoed, inmiddels is dit het wel geworden, 8. De kwaliteit van de analyses was nog te beperkt, dit heeft geleid tot een teamcursus en een gezamenlijk analyseren van de toetsen. Naast de hierboven genoemde punten, is ook de vraag gesteld wat de gevolgen zijn van de (lage) opbrengsten van de leerlingen op ons schooladvies en op de schoolloopbaan van de leerlingen. Ondanks de genoemde verbeterpunten en de motivatie van het schoolteam om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren, leeft wel de overtuiging dat de leerlingen van de Ireneschool uitstromen op het niveau van hun mogelijkheden. Het doel van dit document is om deze overtuiging al dan niet te staven aan de hand van de aanwezige data op school, verkregen van de scholen voor voortgezet onderwijs. 2. Onderzoeksvraag Bij het onderzoeken van de aanwezige data stond de volgende vraag centraal: - In hoeverre volgt de schoolloopbaan van de leerling het gegeven advies van de Ireneschool in groep 8 of vindt er een ruime mate van af- of opstroom plaats? Voor het begrip van dit onderzoek is het belangrijk om te weten dat het schooladvies van de Ireneschool wordt gegeven op basis van de opbrengsten van de leerlingen uit het Cito Leerlingonderwijsvolgsysteem, methodegebonden toetsen op de vakgebieden taal en rekenen en begrijpend lezen en de leer- en werkhouding van de leerlingen. De Cito Eindtoets dient als bevestiging van het gegeven schooladvies. XXVI Jaarverslag Onderzoek naar relatie tussen schooladvies en niveau van onderwijs VO - Ireneschool Wageningen

42 3. Literatuuronderzoek Voor het literatuuronderzoek is het onderzoek van Timmermans, Kuyper en Van der Werf (2013) gebruikt. Zij hebben in 2013 onderzoek gedaan naar schooladviezen en onderwijsloopbanen. Het meest relevante gedeelte uit dit onderzoek in relatie tot de gestelde onderzoeksvraag is de conclusie op deelvraag 4 uit het onderzoek van Timmermans, Kuyper en Werf (2013). 4. Welk percentage van de leerlingen is na drie jaar op het verwachte niveau, opgestroomd, afgestroomd, zittenblijver; verschillen deze percentages voor jongens en meisjes en voor autochtone en allochtone leerlingen? Deze vraagstelling is beantwoord voor de leerlingen uit het PRIMA cohort. Er is gekeken naar de onderwijsposities in de eerste vier jaar in het voortgezet onderwijs. Het verwachte niveau aan het begin van het vierde leerjaar in het voortgezet onderwijs, en daarmee tevens de op- en afstroom, is zowel bepaald ten opzichte van het advies dat de leerlingen gekregen hebben als ten opzichte van hun Cito-score. Beide benaderingen leveren vergelijkbare resultaten. Bijna 60% van de leerlingen behaalt een onderwijspositie in het vierde jaar van het voortgezet onderwijs, die past bij hun advies en Citoscore. Iets meer dan 10% van de leerlingen is gedurende de eerste drie jaar van het voorgezet onderwijs blijven zitten. De meeste van deze leerlingen zijn blijven zitten bij de overgang van het derde naar het vierde leerjaar. Opstroom en afstroom komen elk bij ongeveer 15% van de leerlingen voor, zowel ten opzichte van het advies, als ten opzichte van de cito-score. Het tweede deel van deze onderzoeksvraag betreft verschillen in de verwachte onderwijspositie tussen jongens en meisjes en autochtone en allochtone leerlingen. Zowel ten opzichte van het advies als ten opzichte van de Citoscore behalen jongens een minder gunstige onderwijspositie in het vierde jaar dan meisjes. Jongens zijn iets vaker blijven zitten, maar de verschillen met meisjes worden met name zichtbaar in de mate van opstroom en afstroom. Jongens zitten 8% vaker dan meisjes in een lagere onderwijspositie dan verwacht; meisjes zitten 7% vaker dan jongens in een hogere onderwijspositie dan verwacht. Daarnaast zijn de onderwijsposities in kaart gebracht, uitgesplitst naar de sociaal etnische achtergrond van de leerlingen. Dit is een gecombineerde variabele, waarin zowel de etniciteit als het opleidingsniveau van ouders zijn opgenomen. Allochtone leerlingen van laag opgeleide ouders blijven relatief vaak zitten. Naarmate het opleidingsniveau van de ouders hoger is, lijken de leerlingen vaker de verwachte onderwijspositie te behalen. Er zijn twee groepen die in het bijzonder opvallen. Dit zijn in de eerste 4. Plan plaats van de leerlingen aanpak van laag opgeleide ouders met een Turks/Marokkaanse achtergrond en in de tweede plaats de autochtone leerlingen van laag opgeleide ouders. Leerlingen van laag opgeleide ouders met een Turks/Marokkaanse bereiken relatief vaak een hoger dan verwachte onderwijspositie aan Voor het de begin uitvoer van het van vierde dit onderzoek leerjaar. is De er autochtone gebruik gemaakt leerlingen van de van schoolvorderingen laag opgeleide ouders van oud daarentegen leerlingen van de Ireneschool, zoals deze worden toegestuurd door de scholen waarnaar de leerlingen uitstromen. stromen relatief vaak af naar een lager niveau en relatief weinig van deze leerlingen hebben een hoger Dit zijn SGM De Pantarijn in Wageningen en SGM Het Streek in Ede. dan het verwachte niveau behaald. In het onderzoek is er gekeken naar de vorderingen van vijf leerjaren. De leerlingen die uitstroomden in , , , en Omdat de Ireneschool voornamelijk van de eerste drie jaren op het voortgezet onderwijs de vorderingen ontvangt, is gekeken naar de schoolloopbaan van de leerlingen waarvan de data over drie jaren aanwezig zijn en waarvan de data over twee jaren aanwezig zijn. Aan de hand van deze data is gekeken naar het percentage leerlingen dat onderwijs volgt dat overeenkomt met het gegeven schooladvies, naar het percentage leerlingen dat is opgestroomd en naar het percentage leerlingen dat is afgestroomd. Tot slot is ook nog specifiek gekeken naar de leerlingen die een tweevoudig advies hebben gekregen zoals mavo/havo en naar het niveau waar ze op uit zijn gekomen. XXVII Jaarverslag Onderzoek naar relatie tussen schooladvies en niveau van onderwijs VO - Ireneschool Wageningen