Verslag discussieavond zondagopenstelling 16 oktober 2013, Parklocatie De Jaargetijden

Transcriptie

1 Verslag discussieavond zondagopenstelling 16 oktober 2013, Parklocatie De Jaargetijden Genodigden: alle winkeliers, marktbond, MKB Twente, horeca, raadsleden, pers. Deel 1 Het eerste deel van de avond bestaat uit een korte presentatie over de aanleiding voor deze discussie, de stappen die moeten worden genomen en een korte samenvatting van de onderzoeken naar de zondagopenstelling. De presentatie is te vinden op Aanleiding Tot voor kort werd wettelijk bepaald dat er maximaal 12 koopzondagen per gebied mochten worden vastgesteld. Met ingang van 1 juli 2013 is dit gewijzigd: de overheid laat het maximum aantal koopzondagen los en legt de beslissingsbevoegdheid bij de gemeente neer. Alle gemeenten in Nederland moeten nu een gemeentelijk zondagopenstellingsbeleid maken en een bijbehorende Winkeltijdenverordening. Dit wordt uiteindelijk door de gemeenteraad vastgesteld. Wat is er tot nu toe al gedaan: We wisten dat deze wetswijziging er aan kwam. Daarom is in het voorjaar al een enquête uitgezet onder verschillende groepen om een idee te krijgen wat speelt. Winkeliers, inwoners (Enschede panel), winkelpersoneel en bezoekers uit de regio en Duitsland zijn bevraagd op: wat vind u van de huidige zondagopenstelling en wat zou u willen/gaan doen als dit eventueel wordt uitgebreid? Met gemeenten in de regio (Netwerkstad Twente in het bijzonder) is afgesproken dat we informatie gaan uitwisselen zodat iedereen goed op de hoogte is van wat er overal speelt. Ook Winkelhart is al gaan praten met binnenstadswinkeliers in omliggende steden om te kijken of er een gezamenlijke lijn is te bepalen. Huidige stand van zaken De discussieavond van vanavond is onderdeel van een traject om te komen tot een gemeentelijk zondagopenstellingsbeleid. E.e.a. wordt vertaald naar een beleid en een nieuwe winkeltijdenverordening. Planning is om in januari 2014 de besluitvorming in de raad plaats te laten vinden. Omdat de nieuwe Winkeltijdenverordening mogelijk pas in januari 2014 in de raad komt, is parallel hieraan het oude koopzondagentraject opgestart. We willen voorkomen dat bij vertraging in de besluitvorming er geen koopzondagen mogelijk zijn begin

2 Het college heeft als laatste al wel vast een startpunt bepaald voor het verdere traject. Het startpunt is het huidige regime, met ruimte voor verruiming en nog enige vorm van regie. Deel 2 Het tweede deel van de avond is het discussiegedeelte. 2.1 Belangen en wensen ophalen Wethouder Van Hees vraagt verschillende woordvoerders om aan te geven wat voor hun speelt in het kader van de mogelijke verruiming van zondagopenstelling. Binnenstad Winkelhart Enschede: Winkelhart heeft, aanvullend op het onderzoek dat door de gemeente is gedaan, ook zelf bij de binnenstadswinkeliers geïnventariseerd wat de wensen zijn. Zijn ervaring is dat de reactie van de winkeliers (1 of 2 koopzondagen per maand is genoeg) verandert als ze de situatie voor wordt gelegd als Westermaat Plein alle zondagen open zou gaan. Enschede is de grootste winkelstad van het Oosten. Als Westermaat Plein alle zondagen open zou gaan, dan wil de Enschedese binnenstad ook alle zondagen open. Winkelhart heeft de afgelopen maanden ook overleg gehad met winkeliersverenigingen in de omliggende steden. Afspraak is: maximaal 26 koopzondagen voor Dit wordt gezien als het maximaal haalbare. Winkelhart heeft bij wethouder Van Hees het verzoek neergelegd om dit ook bestuurlijk in Netwerkstad af te stemmen. Idee is om te gaan naar openstelling op de eerste en laatste zondag van de maand en de hele maand december. Aandachtspunt: wat is precies het gebied van de binnenstad? Kan dit aangepast worden (voor de Lipperkerkstraat bijvoorbeeld)? H&M geeft aan dat 40% van de ondernemers van de Klanderij alle zondagen open willen, 30% twijfelt en 30% wil niet open. De grote ketens willen vaak alle zondagen open. Winkelhart: Wat de consument wil, moet voorop staan. De consument wil op alle momenten van de week kunnen kopen. Een kleine zelfstandige uit de binnenstad: zet de kwantiteit niet tegenover kwaliteit. Veel kleine zaken zijn nu al dicht op zondag. Reactie van een keten: willen graag alle zondagen open. In andere steden wordt bijvoorbeeld gewerkt met een proeftijd voor zondagopenstelling. In die proeftijd wordt bekeken hoe de drukte zich ontwikkelt. Denk ook aan zaken als: wat kun je bezoekers bieden naast alleen winkelen? Denk aan 2

3 arrangementen met theater en weekendarrangementen. 26 koopzondagen zou in ieder geval een verbetering zijn t.o.v. de situatie nu. Kleine zelfstandige: kleine ondernemers haken af. Wat doet de gemeente of Winkelhart aan activiteiten? Nu zijn er alleen activiteiten op het Van Heekplein. Denk ook aan de aanloopstraatjes. Enschede Promotie: als er meer koopzondagen komen, dan nemen we dit mee in reclame, het marketingplan voor fun en beleving, we zullen er op letten dat het niet alleen op het Van Heekplein is. Enschede Promotie doet een oproep aan de ondernemers om met plannen voor activiteiten te komen. Schuttersveld Schuttersveld heeft geen formele winkeliersverenigingen. De ondernemers hebben wel contact gehad over het onderwerp zondagopenstelling. Schuttersveld wil graag koopzondagen, maar de situatie op deze winkellocatie is nu te treurig om op koopzondag open te gaan. De zittende ondernemers hopen op een snelle herontwikkeling. Als het Schuttersveld straks weer compleet is, dan is een beweging naar meer zondagen wel mogelijk. Tuincentra Tuincentra in de omliggende gemeenten zijn al langere tijd alle zondagen open. De Enschedese tuincentra willen ook graag meer open. Tuincentra zijn een seizoensbedrijf. De tuincentra zoeken naar een andere verdeling van de koopzondagen en een ruimer regime. Niet een regime van open op een vaste zondag per maand (eerste en laatste zondag bijvoorbeeld) maar juist open in het voorjaar en rond november/december. Bouwmarkten De huidige gebiedsindeling (binnenstad, Schuttersveld en de rest van de stad) is onduidelijk. Voorkeur gaat uit naar werken met twee gebieden (binnenstad en de rest van de stad). De bouwmarkten gaan bij voorkeur op alle zondagen open. Het is nu onduidelijk als een bouwmarkt op Schuttersveld wel open is en een bouwmarkt buiten dit gebied niet. Dit is verwarrend voor de consument. Horeca in de wijk IJssalon is alle zondagen open. Het is drukker in de ijssalon als het koopzondag is. Winkelcentra in de wijken Er is geen winkelier aanwezig uit een winkelcentrum uit de wijk. Warenmarkt Er is niemand aanwezig vanuit de Marktbond. Supermarkten Zijn tevreden met het huidige regime. Er leeft wel een sterke wens om de openingstijden aan te passen. Het liefst van tot uur. 3

4 Horeca binnenstad De horeca in de binnenstad is alle zondagen open. Hebben baat bij meer bezoek in de binnenstad. Horeca wil vooral een krachtige koopzondag. 1 koopzondag per maand is nu succesvol. Als dit wordt verdubbeld: zijn de koopzondagen dan nog net zo sterk als nu? Gaan alle winkels wel open? De horeca pleit voor 1 krachtige zondag per maand en extra openstelling in december. Als 26 koopzondagen een succes worden: dan is dat zeker prettig voor de horeca. 2.2 scenario s en aandachtspunten Scenario s Voor het nieuwe zondagopenstellingsbeleid zijn verschillende scenario s te bedenken: 1. Alles blijft zoals het is (basis) 2. Uitgaan van de basis en ruimte bieden voor uitbreiding (maatwerk) 3. Alles vrij geven Wethouder van Hees vraagt zich af of alles vrijgeven op dit moment voldoende bijval krijgt? Ze hoort uit het publiek ook een roep om ordening. Scenario twee lijkt dan de beste optie voor dit moment. Gebieden Op dit moment worden koopzondagen vastgesteld voor 3 gebieden: de binnenstad, Schuttersveld en de rest van de stad. Uit de onderzoeken en ook uit de reacties vanavond komt naar voren dat winkeliers niet tevreden zijn met de huidige gebiedsindeling. Opties zijn dan: 1. Behoud van de drie gebieden 2. Terug naar twee gebieden (de binnenstad en de rest van de stad) 3. Over gaan naar 1 gebied met gelijke koopzondagen voor de hele stad Reacties: Als er gekozen wordt voor 1 gebied, dan gaan de klanten naar het gebied waar je niet hoeft te betalen voor het parkeren. Parkeerbedrijf: de aantrekkelijkheid van een gebied bepaalt waar de klanten naar toe gaan De bouwmarkten en Schuttersveld vinden het een goed idee om het aantal gebieden terug te brengen naar 2. De openstelling in de omgeving is ook van belang. Hengelo heeft nu op de laatste zondag van de maand koopzondag (goed bezocht net zoals de koopzondagen in Enschede op de eerste zondag van de maand). Als alle steden alle zondagen gelijk open gaan dan zal de drukte zich verdelen. 4

5 Winkelhart nuanceert dit door te stellen dat Enschede, meer als Hengelo, Duitse klanten als bezoekersgroep heeft. Voorkeur voor Winkelhart is terug gaan naar 2 gebieden die niet gelijk open zijn. Branche onderscheid Op dit moment is er een uitzonderingsregel voor winkels in levensmiddelen. Die mogen op alle zondagen open. Uit het onderzoek komt naar voren dat dit niet als eerlijk wordt ervaren: doe of alles open, of alles dicht, maar maak geen onderscheid naar branches. Opties voor de toekomst: 1. Uitzonderingspositie voor supermarkten behouden 2. Ook voor andere branches uitzonderingsposities benoemen (bijvoorbeeld tuincentra, bouwmarkten etc) 3. Alles vrij geven in het gebied buiten de binnenstad Winkelhart: ziet een tegenstrijdigheid in optie 3. Je kunt het gebied buiten de binnenstad niet meer vrijheid geven dan de binnenstad. Reactie uit de zaal: maar tuincentra en bouwmarkten zijn geen concurrent van de binnenstad. De tuincentra geven aan dat ze niet op alle zondagen open willen, enkel op de goede koopzondagen. Wethouder van Hees houdt een peiling: wie is er tegen vrijheid voor tuincentra en bouwmarkten? Niemand. Een bewoner van de binnenstad pleit voor: laat het aan de ondernemers over. Winkelier uit Lipperkerkstraat: wees duidelijk wanneer je open bent (gelijke starttijd, allemaal open) Winkeltijden De openingstijden in de winkeltijdenverordening zijn van tot uur. De supermarkten mogen op dit moment open van tot uur. Uit de enquêtes komt naar voren dat het grootste deel van de winkeliers op zondag open wil van tot uur. Opties: 1. Handhaven van de openingstijden van tot uur 2. Over op nieuwe uniforme openingstijden van tot uur 3. Onderscheid in openingstijden tussen de binnenstad (12.00 tot uur) en het gebied daarbuiten (10.00 tot uur) Een winkelier in de binnenstad geeft aan wel voor optie 3 te voelen en een meerwaarde te zien: als de bezoekers vertrekken uit de binnenstad, dan kunnen ze nog langs een supermarkt in de wijk. De supermarkten willen het liefste open van tot uur. 5

6 In de binnenstad zit een grote groep ondernemers, tuincentra en bouwmarkten zijn veel meer solitair (kunnen gemakkelijker apart beslissen en communiceren) De meerderheid in de zaal geeft aan meerwaarde te zien in zondagopenstelling. Ondernemer uit de binnenstad: is nu 1 zondag per maand open. Dit zijn goede zondagen. Wil dit het liefste zo houden, maximaal naar 26 koopzondagen en als tijd: tot uur. V&D meldt dat de resultaten van de V&D s in andere steden (waar ze al een besluit hebben genomen om alle zondagen open te gaan) positief zijn. Er wordt met een plus gedraaid. De H&M bevestigt dit geluid ook voor de H&M vestigingen landelijk. De ervaring is dat bij de komst van Primark de omzet bij de H&M juist stijgt met 50%. Een zelfstandige ondernemer in de binnenstad geeft aan: de plus van de V&D gaat ten koste van de kleine ondernemer. V&D zou best alle zondagen open willen, maar omdat je in een binnenstad ook rekening moet houden met de kleine zelfstandigen, gekozen voor een tussenvariant (26 koopzondagen). Er komt een vraag uit de zaal waarom Winkelhart heeft gekozen voor een koopzondag op de eerste en op de laatste zondag van de maand? Antwoord: de eerste zondag van de maand is het huidige regime, op de laatste zondag van de maand is het salaris binnen. Mediamarkt geeft aan dat ze al enige tijd open zijn tot uur s avonds. Dit heeft geleid tot een omzetstijging. Regionale ontwikkelingen Ontwikkelingen in de regio zijn met name van invloed op de wensen van de binnenstad en bijvoorbeeld de tuincentra. Opties: 1. Alle buurgemeenten geven koopzondagen vrij (laten invulling over aan winkeliers) 2. Westermaat Plein wordt vrij gelaten 3. Westermaat Plein wordt gereguleerd 4. In de buurgemeenten wordt gekozen voor een vast aantal koopzondagen Reacties: Westermaat Plein bestaat alleen uit grootwinkelbedrijven, geen kleine ondernemers. Plein Westermaat wordt wel van belang geacht voor onze binnenstad. Niet alleen op hoeveel zondagen gaan ze open, maar ook: wat komt er nog bij? 6

7 In hoeverre zijn buurgemeenten van belang? Als zij alle zondagen open gaan: dan wil de binnenstad dit ook. Plein Westermaat is wel bepalend. De binnenstad wil gelijk open met Westermaat Plein. De supermarkten vragen om spoed bij het aanpassen van de openingstijden: in Oldenzaal mogen de supermarkten nu ook langer open en in Duitsland zijn supers ook open op zondag. Mensen worden mobieler, afstanden doen er niet meer toe. Uit het publiek komt een vraag of er bestuurlijk gezamenlijk wordt opgetrokken met Hengelo? Is er sturing? Wethouder van Hees antwoordt: sturing is er niet, overleg wel. De politieke besluitvorming is niet te voorspellen. Winkelhart: binnenkort wordt in Duitsland ook koopzondagen ingevoerd. We moeten ons inzetten om de Duitsers vast te houden. H&M: je hebt een marketingplan nodig als je over wilt gaan naar meer koopzondagen. De koopzondag wordt nu niet eens genoemd op de marketingborden van EP. Zorg dat er meer positieve berichtgeving in de krant komt. Is het een idee om meer bestuurlijk te overleggen met Duitsland over dit onderwerp? De wethouder zegt toe dit voor Gronau in ieder geval te gaan doen. Voor overleg met Munster en Osnabruck ligt er geen bestaand overlegnetwerk. Schuttersveld doet nog een oproep om samenhang aan te brengen in de marketing van de stad. 2.3 Eerste conclusies naar beleid - Er lijkt draagvlak voor een teruggaan naar twee koopzondaggebieden: de binnenstad en de rest van de stad - De tuincentra en bouwmarkten mogen een uitzonderingspositie krijgen - De supermarkten willen graag een andere openingstijd - Als omliggende gemeenten gaan verruimen: heeft invloed op de wensen van de winkeliers in onze stad Wethouder Van Hees sluit de avond af en bedankt iedereen voor de inbreng! 7